alt

Για τη συλλογή διηγημάτων του Μόδη Γούναρη «Αταξίες» (εκδ. Πανοπτικόν).

Του Κώστα Δρουγαλά

Οι Αταξίες είναι το έκτο βιβλίο του ψυχιάτρου, συγγραφέα, ζωγράφου και μέλους του Κοινωνικού Ιατρείου Θεσσαλονίκης Μόδη Γούναρη. Το κομψό βιβλιαράκι που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πανοπτικόν, περιλαμβάνει έξι διηγήματα, συνδετικός κρίκος των οποίων, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, είναι οι «αταξίες» κάποιων ανήλικων ή νεαρών πρωταγωνιστών των διηγημάτων.

Στα διηγήματα της συλλογής, έντονο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι έννοιες της «βοήθειας» και της «αλληλεγγύης»: οι ανήλικοι πρωταγωνιστές των ιστοριών φαίνονται να αντιλαμβάνονται διαφορετικά, πιο ουσιαστικά και σε βάθος, το περιεχόμενο των παραπάνω ιδεών, αφού βρίσκονται πολύ μακριά από τις επιβαλλόμενες κοινωνικές πρακτικές του ενήλικου κόσμου.

Στον πρώτη ιστορία, με τίτλο, «Μάρκος», ο γοητευτικός, αρρενωπός πρωταγωνιστής του διηγήματος και ηγετικό στέλεχος της Αριστεράς, o Δημήτρης, μαθαίνει πως ο γιος του είναι ομοφυλόφιλος, συνειδητοποιώντας ότι, παρότι «θυελλώδης υπερασπιστής της ανθρώπινης απελευθέρωσης από όλα τα δεσμά», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο συγγραφέας, στην πραγματικότητα είναι ένας δυσκίνητος μικροαστός πατριάρχης, τόσο οικείος στη συντηρητική κοινωνία που με ιδεολογική προσήλωση πασχίζει να αλλάξει. Στον «Χαρταετό», ο πρωτοπρόσωπος αφηγητής μεταφέρεται στην παιδική ηλικία και στην προσπάθειά του να πετάξει έναν κόκκινο χαρταετό την Καθαρά Δευτέρα· ο αφηγητής δυσφορεί με τις υπέρμετρες προσπάθειες του πατέρα να του εξηγήσει τον τρόπο που ίπταται ο χαρταετός, ουσιαστικά απομακρύνοντας τον πρωταγωνιστή από οποιαδήποτε αίσθηση παιδικής ανεμελιάς. Όταν τελικά ο σπάγγος που συγκρατούσε τον χαρταετό κοπεί –από μία θαρρείς θεϊκή παρέμβαση– ο πρωταγωνιστής θα νιώσει όμορφα παρακολουθώντας τον περήφανο χάρτινο φυγά στον γαλανό ουρανό.

Στη «Δοκιμασία», μία μητέρα με εμφανείς αυτοκτονικές τάσεις ύστερα από την εγκατάλειψη από τον σύζυγό της, ζητάει από το μονάκριβο παιδί της να μάθει πόσο πολύ την αγαπάει: με την επίφαση της μητρικής αγάπης ζητάει από τον γιο της να αυτοκτονήσουν μαζί. Η δοκιμασία καταλήγει διπλή, αφού δοκιμάζεται τόσο η απελπισία της μητέρας όσο και η αγάπη του παιδιού της. Στη «Δασκάλα», η Κατερίνα, μαθήτρια της τετάρτης δημοτικού, χάνει σταδιακά το χαμόγελο και την ξεγνοιασιά της ηλικίας εξαιτίας της δασκάλας της· η τελευταία εμφανίζεται αυταρχική, εμμονική, με υποβόσκουσες εθνικιστικές και ρατσιστικές τάσεις. Η Βάσω, αδερφή της Κατερίνας, θα αλλάξει τα δεδομένα, προβαίνοντας σε μια συμβολική κίνηση, όπου ο εύθραυστος ψυχισμός της μικρής της αδερφής θα σωματοποιηθεί στο πλαστικό κορμί μιας κούκλας.

Στο διήγημα «Στην παραλία», ο πρωτοπρόσωπος αφηγητής παρακολουθεί μελετώντας (ή μελετά παρακολουθώντας) τον κόσμο που πηγαινοέρχεται στην Παραλία της Θεσσαλονίκης· με αφορμή έναν σκυλοτσακωμό, το ενδιαφέρον του εστιάζεται σε ένα τσιγγανάκι, έναν μικρό κι αόρατο παρία που ζει και κινείται στα ορατά χνάρια της κοινωνίας. Η σκηνή όπου ο ανήλικος απόκληρος παίζει μόνος του τη νύχτα στην έρημη παιδική χαρά, είναι από τις κορυφαίες σκηνές του βιβλίου. Στην ιστορία που κλείνει τη συλλογή, τη «Φτώχεια», η Μάγδα και η Όλγα είναι συμμαθήτριες και πολύ καλές φίλες. Η Μάγδα προέρχεται από μεσοαστική οικογένεια, η Όλγα όμως προέρχεται «από τα κάτω»: μένει σε ένα μικροσκοπικό σπίτι με τον παράλυτο πατέρα της και την κακοπληρωμένη μητέρα της. Η Μάγδα, γράφοντας τη λέξη «φτώχεια», αρχίζει και νιώθει την έννοια της λέξης· στο τέλος, δεν θα διστάσει να τα βάλει με θεούς κι ανθρώπους για να υποστηρίξει την άπορη φίλη της.

Στα διηγήματα της συλλογής, έντονο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι έννοιες της «βοήθειας» και της «αλληλεγγύης»: οι ανήλικοι πρωταγωνιστές των ιστοριών φαίνονται να αντιλαμβάνονται διαφορετικά, πιο ουσιαστικά και σε βάθος, το περιεχόμενο των παραπάνω ιδεών, αφού βρίσκονται πολύ μακριά από τις επιβαλλόμενες κοινωνικές πρακτικές του ενήλικου κόσμου. Οι «αταξίες» λοιπόν του τίτλου είναι απαραίτητες για να επανέλθει η χαμένη ισορροπία, φυσική ή μη, στους κόσμους των διηγημάτων.

* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΔΡΟΥΓΑΛΑΣ είναι συγγραφέας.
Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Το τελευταίο τραγούδι του Ντύλαν» (εκδ. Πικραμένος).

→ Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία © Louise O'Gorman: Head first.


altΑταξίες
Μόδης Γούναρης
Πανοπτικόν 2018
Σελ. 72, τιμή εκδότη €7,42

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΜΟΔΗ ΓΟΥΝΑΡΗ

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

Για το βιβλίο του Θανάση Σκρουμπέλου «Σα μαγεμένο το μυαλό μου – Ιστορίες και εικόνες, ταξίμια της λαϊκής ψυχής» (εκδ. Τόπος). Κεντρική εικόνα: Ο Βασίλης Αυλωνίτης από την ταινία «Ο θησαυρός του μακαρίτη» (1959) σε σενάριο και σκηνοθεσία του Νίκου Τσιφόρου.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης ...

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

Για τη συλλογή διηγημάτων του Αχιλλέα ΙΙΙ «Τέλος πάντων» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: από την ταινία «Αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού» του Michel Gondry.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Τέλος ατελεύτητο για κάτι που ουδείς ...

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

Για το μυθιστόρημα του Μιχάλη Μαλανδράκη «Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» (εκδ. Πόλις). Κεντρική εικόνα: φωτογραφία από το Σεράγεβο.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Λένε ότι ένας δημοσιογράφος πρέπει «να κρατάει απόσταση απ’ όλα...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ