Τα βιβλία του χειμώνα: Τι θα διαβάσουμε τους μήνες που έρχονται (ανανεωμένο)

Η εκδοτική παραγωγή αλλάζει και μοιάζει να ακολουθεί την διαταραγμένη διαδοχή των εποχών. Το φθινόπωρο, εποχή μετάβασης και προσαρμογής προς τον χειμώνα, έχει συρρικνωθεί και όλοι (εκδότες, βιβλιοπώλες και αναγνώστες) είναι ήδη έτοιμοι για έναν χειμώνα απρόβλεπτο, αν και τα φιλόδοξα εκδοτικά προγράμματα μαρτυρούν αισιοδοξία. Οι επόμενες εβδομάδες φέρνουν στις προθήκες των βιβλιοπωλείων και στις αρχικές σελίδες των e-shop τους βραβευμένα πρόσφατα μυθιστορήματα, πρωτοεμφανιζόμενες πένες, κλασική πεζογραφία σε νέες μεταφράσεις καθώς και τα νέα βιβλία Ελλήνων συγγραφέων. Αλλά και πολλά σημαντικά δοκίμια, μελέτες, και γενικότερα έργα Ελλήνων και ξένων στοχαστών. 

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

Μυθιστορήματα

Μέχρι το τέλος της χρονιάς θα κυκλοφορήσει το νέο μυθιστόρημα της Ζυράννας Ζατέλη Ορατή σαν αόρατη (Καστανιώτης). Το τρίτο και τελευταίο μέρος της τριλογίας «Με το παράξενο όνομα Ραμάνθις Ερέβους», κυκλοφορεί δώδεκα χρόνια έπειτα από το δεύτερο μέρος. Οι προσδοκίες των αναγνωστών υψηλές.

Άλλη μια πραγματική επιστροφή: Η Μαρία Μήτσορα, δεκαέξι χρόνια μετά από το προηγούμενό της μυθιστόρημα –Καλός καιρός/μετακίνηση, 2005–, επανέρχεται με ένα νέο μυθιστόρημα: Η κυρία Τασία και ο Γουλιέλμος Καταβάθος (Πατάκης).

Η Ζυράννα Ζατέλη (επάνω) και η Μαρία Μήτσορα (κάτω).

Ο Τζίμης στην Κυψέλη (Πατάκης) είναι ο τίτλος του νέου μυθιστορήματος του Χ.Α. Χωμενίδη. Μια ιστορία γεννημένη στο σήμερα, με κεντρικό ήρωα τον Τζίμη Παπιδάκη, ένα παιδί των 60’s και των 70’s. Ρέκβιεμ για όσους μένουν πίσω, σε έναν κόσμο που μεταβάλλεται ραγδαία.

Η Σοφία Νικολαΐδου επανέρχεται στην πεζογραφία με το μυθιστόρημα VOR Πέρα από τον νόμο (Μεταίχμιο) για μια εγκληματική οργάνωση που ξεκίνησε από τα γκούλαγκ της Σοβιετικής Ένωσης την εποχή του Στάλιν και απλώθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο.

Νέο ιστορικό μυθιστόρημα από τον Ισίδωρο Ζουργό με τίτλο Περί της εαυτού ψυχής (Πατάκης). Στα πρώτα χρόνια της βασιλείας του Μανουήλ Α΄ Κομνηνού, σε μια ερημική ακτή της Προποντίδας, ο Σταυράκιος Κλαδάς αναθυμάται τη μακρόχρονη ζωή του. Νοτάριος και αντιγραφέας ο ίδιος όλα του τα χρόνια, έχοντας αντιγράψει εκατοντάδες συγγράμματα αγίων και ελλόγιμων ανδρών, αποφασίζει, ελεύθερος πια, να συντάξει τη δική του χρονογραφία.

Τα νέα μυθιστορήματα δύο καλών συγγραφέων αναμένουμε το επόμενο διάστημα. Ο Διονύσης Μαρίνος με τον Μπλε ήλιο (Μεταίχμιο) βυθίζεται στους ήρωές του και ψάχνει τις υπόγειες διαδρομές της ανεπίδοτης αγάπης, μέχρι να βρει την έξοδο προς την επιφάνεια, κατακλύζοντας προετοιμασμένους και απροετοίμαστους. Η Καρολίνα Μέρμηγκα με το μυθιστόρημα Δέκατος χρόνος (Αλεξάνδρεια), μας μεταφέρει στην εκστρατεία στην Τροία, και συγκεκριμένα δέκα χρόνια μετά, όπου όλα έχουν τελειώσει. Το Ίλιον έχει καταστραφεί́ και οι Αχαιοί́ έχουν φύγει. Μόνη στην ερημωμένη γη έχει μείνει εκείνη που αποκαλούσαν Βρισηίδα. Και τότε την επισκέπτεται η Μούσα.

Εδώ και χρόνια την ακολουθεί η φήμη της απαιτητικής (από τον εαυτό της), της τελειομανούς (στα κείμενά της) και της εξαντλητικά επίμονης στην ανεύρεση της σωστής φράσης. Το επόμενο διάστημα –κι εδώ δεκαέξι χρόνια μετά–, θα βρίσκεται στους πάγκους των βιβλιοπωλείων το νέο μυθιστόρημα της Ελιάνας Χουρμουζιάδου Μια τελευταία επιστολή αγάπης (Πατάκης). Ένας συγγραφέας σκοτώνεται σε τροχαίο από το οποίο η επιμελήτριά του και ερωμένη του βγαίνει σοβαρά τραυματισμένη. Μόλις συνέλθει, θα αφοσιωθεί στην προσπάθεια να εκδώσει το μυθιστόρημά του, μια ιστορία αγάπης μεταξύ δύο αταίριαστων ανθρώπων στο γύρισμα του 21ου αιώνα αλλά και ένα μυθιστόρημα για το πώς γράφονται τα βιβλία, για τη δημιουργική διαδικασία στη λογοτεχνία, αλλά και για τη θεραπευτική της διάσταση.

Ο Ισίδωρος Ζουργός (επάνω) και ο Χ.Α. Χωμενίδης (κάτω).

Το νέο –αρκετά φιλόδοξο και απαιτητικό– μυθιστόρημα του Κυριάκου Μαργαρίτη, με τίτλο Εννέα (Ίκαρος) αναμένουμε το επόμενο διάστημα. Εννέα ήταν τα μέλη της Εθνικής Οργάνωσης Κυπρίων Αγωνιστών, τους οποίους η Βρετανική Αποικιακή Διοίκηση Κύπρου εκτέλεσε δι’ απαγχονισμού από το 1956 μέχρι το 1957. Στο ημερολόγιο του δημίου καταγράφεται ο χρόνος εκτέλεσης για τους οχτώ αγωνιστές· εξήντα οχτώ δευτερόλεπτα για τον απαγχονισμό τους. Τόσο διαρκεί το μυθιστόρημα του Μαργαρίτη, με την προσθήκη του ένατου και τελευταίου νεκρού, από τον οποίο προστίθεται η ανάσα του.

«Ο καθένας μπορεί να πέσει στην παγίδα της γραφής, εάν θελήσει να τακτοποιήσει το παρελθόν του και να κλείσει ανοιχτούς λογαριασμούς» υποστηρίζει ο Ανδρέας Μήτσου στο νέο του μυθιστόρημα Η παγίδα (Βίωμα και γραφή) (Καστανιώτης).

Νέα μυθιστορήματα αναμένουμε από τους: Γιώργο Παναγιωτίδη Ίχνη στα όνειρα (Βακχικόν), Διαμαντή Αξιώτη Συλλέκτης κάθε μίσους (Κίχλη), Sam Albatros Ελαττωματικό αγόρι (Εστία), Αύγουστο Κορτώ Μισό παιδί (Πατάκης), Τάκη Καμπύλη Γενικά συμπτώματα (Καστανιώτης), Φαίδωνα Ταμβακάκη Το τελευταίο ποστάλι (Εστία), Μάνο Κοντολέων Οι σκιές της Κλυταιμνήστρας (Πατάκης), Μιχάλη Φακίνο Το πέτρινο 8 (Καστανιώτης), Σπύρο Γιανναρά, Με ραμμένη φτέρνα (Άγρα), Θανάση Σκρούμπελο Κατίνα Μπέλο (Τόπος).

Νουβέλες

Νέο βιβλίο, μια νουβέλα αυτή τη φορά, αναμένουμε από τον Χρήστο Αστερίου με τίτλο Μικρές αυτοκρατορίες. Σταθερά από τις εκδόσεις Πόλις. Με την ίδια σταθερότητα συνεχίζει και η Ούρσουλα Φωσκόλου στις εκδόσεις Κίχλη, από όπου αναμένουμε τη νέα της νουβέλα Ήσυχα να πας.

Νουβέλες θα διαβάσουμε και από τους: Βασίλη Τσιαμπούση Ο κήπος των ψυχών (Εστία), Ρούλα Γεωργακοπούλου Ανάπτυγμα βατράχου (Στερέωμα).

Σε μια άκρως παραγωγική περίοδο μοιάζει να βρίσκεται ο Μισέλ Φάις έχοντας ετοιμάσει τη νέα του νουβέλα Caput mortuum (1392) Φάρσα αφανισμού (Πατάκης). Με αφορμή τις Βάκχες του Ευριπίδη, ο Φάις μιλάει για τη σαγήνη της βίας, την οικογενειακή αποσύνθεση, την πολιτική αποχαλίνωση, τη σεξουαλική ρευστότητα και τη μεταφυσική κατάπτωση, αλλά και τη μετέπειτα αισθητική και ιδεολογική εργαλειοποίησή τους στη συνείδηση του αναγνώστη και του θεατή ενός οριακού και αμφίσημου κειμένου.

Νέα κυκλοφορία με τίτλο Έλγκαρ (Πατάκης) αναμένουμε και από τον Αχιλλέα Κυριακίδη. Ο συγγραφέας, μεταφραστής, κριτικός, κινηματογραφιστής και λάτρης της μουσικής Αχιλλέας Κυριακίδης, παρουσιάζει είκοσι τέσσερις, όσα και τα γράμματα της αλφαβήτου, σύντομες και παράξενες ιστορίες, είκοσι τέσσερις μικρές ραψωδίες, είκοσι τέσσερα αστραπιαία μικροδιήγηματα, μεγάλης έντασης και εξαιρετικής συμπύκνωσης.

Πεζόμορφα κείμενα, σημειώσεις, παραθέματα, αναγνώσεις, αναφορές, επισημάνσεις, ίχνη περιλαμβάνονται στο νέο βιβλίο του Θάνου Σταθόπουλου Εισαγωγή στη μέρα (Ίκαρος). Αντίστοιχα και με το πρώτο της βιβλίο, έτσι και το νέο βιβλίο της Παυλίνας Μάρβιν περιλαμβάνει ποίηση και πεζά. Τίτλος του Θαύματα στου Πολύφημου. Σονέτα για την πολυκατοικία μου – Σβήστε τους φάρους για τον Ιβάν Ισμαήλοβιτς (Κίχλη). Τέλος, σύντομα αναμένουμε και το αφήγημα του Ηλία Παπαμόσχου Η καταγωγή της λύπης (Πατάκης).

Ο Θοδωρής Γκόνης (επάνω) και η Ασπασία Κράλλη (κάτω).

Συλλογές διηγημάτων

Ο συγκεντρωτικός τόμος με τα διηγήματα της Έλλης Αλεξίου Τα διηγήματα (1923-1983) (Καστανιώτης) αναμένουμε να κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα. Στην έκδοση θα υπάρχει πρόλογος της Άντας Κατσίκη-Γκίβαλου, επίμετρο του Θανάση Θ. Νιάρχου και ένα παράρτημα με τρία κείμενα: του Φώτου Πολίτη, του Μάρκου Αυγέρη και της Σοφίας Μαυροειδή-Παπαδάκη.

Η ηθοποιός και ιδρύτρια του «Από μηχανής θέατρο» Ασπασία Κράλλη κάνει την πρώτη της εμφάνιση στην πεζογραφία με τη συλλογή διηγημάτων Σταμάτα να παριστάνεις τον φασουλή (Βακχικόν). Μια σύνθεση από εικόνες μοναχικών ανθρώπων, περπατώντας στου δρόμους της Αθήνας. Η Μαριάννα Τζιαντζή παρατηρεί και καταγράφει πρόσωπα της Αθήνας, επεισόδια της δεύτερης δεκαετίας του 21ου αιώνα, καταστάσεις και σκηνές της καθημερινής ζωής, αποτυπώματα που άφησε η κρίση σε διαφορετικές γενιές, μέσα στις ιστορίες του βιβλίου της Το αηδόνι του τρένου και άλλες ιστορίες (Καστανιώτης).

Η προηγούμενη συλλογή διηγημάτων του, Νυχτερινό ρεύμα, πήρε εξαιρετικές κριτικές, αγαπήθηκε από τους αναγνώστες και βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών και τον Αναγνώστη. Ο Κώστας Β. Κατσουλάρης επανέρχεται στη μικρή φόρμα με τη συλλογή Αφαίας και Τελαμώνος (Μεταίχμιο)· είκοσι τέσσερα διηγήματα που βγάζουν γλώσσα στην επιτήδευση και τη σοβαροφάνεια.

Συλλογές διηγημάτων θα κυκλοφορήσουν επίσης οι: Κώστας Αρκουδέας, Η νόσος της αδράνειας και άλλες ιστορίες (Καστανιώτης), Ευγενία Μακαριάδη, Το ράγισμα (Βακχικόν), Δημήτρης Κανελλόπουλος, Στα χρόνια του Κόκκινου Κόμη (Καστανιώτης), Θοδωρής Γκόνης, Το μαύρο φόρεμα του κόρακα (Άγρα).

Ξεχωριστή φροντίδα δίδεται και στις επανεκδόσεις βιβλίων σύγχρονης ελληνικής πεζογραφίας, οι οποίες ανανεώνουν το ενδιαφέρον νεότερων και παλαιότερων αναγνωστών, για σημαντικά βιβλία των τελευταίων δεκαετιών. Αναφέρουμε ενδεικτικά: Σεραφείμ και Χερουβείμ (Πατάκης) του Μένη Κουμανταρέα, Πανδαιμόνιο (Μεταίχμιο), του Κώστα Ακρίβου, Κόκκινο στην πράσινη γραμμή (Μεταίχμιο), του Βασίλη Γκουρογιάννη, Θερμά θαλάσσια λουτρά (Κίχλη), του Ηλία Χ. Παπαδημητρακόπουλου.

Όταν έκλεισαν οι εκδόσεις Γαβριηλίδη, εκτός των άλλων, αυτό που συνέβη και στεναχώρησε πολλούς, ήταν η απώλεια του αρχείου των εκδόσεων. Ένας μεγάλος αριθμός βιβλίων πολτοποιήθηκε και χάθηκε για πάντα. Βιβλία σημαντικά και καταξιωμένα αλλά και πολλές νέες εκδόσεις που δεν πρόλαβαν να κάνουν τον κύκλο τους χάθηκαν απροειδοποίητα. Ενδεικτική περίπτωση το μυθιστόρημα του Γιώργου Λαμπράκου Αίμα μηχανή το οποίο θα επανεκδοθεί από τις εκδόσεις Μελάνι. Από τις ίδιες εκδόσεις, θα κυκλοφορήσει το νέο μυθιστόρημα του Γιώργου Στόγια, Νέος μέχρι ανταποδείξεως.

Ελληνικά Αστυνομικά

Η ελληνική αστυνομική πεζογραφία είναι –εδώ και καιρό– αξιόλογη, πλουραλιστική και σύγχρονη, χωρίς να ξεχνά την ιστορία και την κοινωνία. Από τις νέες εκδόσεις ξεχωρίσαμε το νέο μυθιστόρημα του Πέτρου Μάρκαρη, Το κίνημα της αυτοκτονίας (Κείμενα). Ακόμη: Πάνος Αμυράς, Το φιλί του Δεκέμβρη (Διόπτρα), Έλενα Κορδέλλα, Ο θεριστής της Κυψέλης (Μίνωας), Δώρος Αντωνιάδης, κεχριBARι (Καστανιώτης), Ζωή Αποστόλου, Το κεντρί (Τόπος).

O Thomas Bernhard (αριστερά) και ο John Banville (δεξιά).

ΜΕΤΑΦΡΑΣΜΕΝΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

Ως επικό ροκ εν ρολ μυθιστόρημα παρουσιάζεται το νέο βιβλίο του David Mitchell Utopia Avenue. Η μετάφραση δικαιωματικά ανήκει στη Μαρία Ξυλούρη. Σύντομα από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Ο William H. Gass έγραφε Το τούνελ (μτφρ. Γιώργος Κυριαζής, Καστανιώτης) για τριάντα χρόνια και όταν το εξέδωσε υμνήθηκε από κοινό και κριτικούς. Για την κυκλοφορία του στα εγχώρια βιβλιοπωλεία δεν θα χρειαστεί να περιμένουμε τόσο. 

Γυρίζοντας το βλέμμα πίσω (μτφρ. Αχιλλέας Κυριακίδης, Ίκαρος) είναι ο τίτλος του νέου βιβλίου του βραβευμένου Juan Gabriel Vásquez. Μια ιστορία για τις σχέσεις γονέων και παιδιών, σημαδεμένες από τις πολιτικές ιδέες και τον φανατισμό, ένα συναρπαστικό αφήγημα και, ταυτόχρονα, μια εμβριθής πολιτικοκοινωνική μελέτη.

Το υποψήφιο για Booker 2019 μυθιστόρημα της Ελίφ Σαφάκ 10 λεπτά και 28 δευτερόλεπτα σ' αυτόν τον παράξενο κόσμο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Ψυχογιός σε μετάφραση της Άννας Παπασταύρου. 

Το χιόνι (μτφρ. Τόνια Κοβαλένκο, Καστανιώτης) είναι το νέο υποβλητικό μυθιστόρημα μυστηρίου του John Banville κι αφηγείται την ιστορία μιας οικογένειας Προτεσταντών, τα μυστικά των οποίων αναδύονται στην επιφάνεια όταν ένας Καθολικός ιερέας βρίσκεται δολοφονημένος μέσα στην παλιά αρχοντική τους έπαυλη. Ιρλανδία, 1957.

Η Annie Ernaux, για όσους δεν την είχαν διαβάσει, «έσκασε» σαν μια μικρή αλλά πανίσχυρη αναγνωστική βόμβα. Το επόμενο διάστημα κυκλοφορεί το –για πολλούς καλύτερό της– βιβλίο Τα χρόνια (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη, Μεταίχμιο).

Σπάνια περίπτωση λογοτέχνη ο Αυστραλός Richard Flanagan, ο οποίος έγινε ιδιαίτερα γνωστός έπειτα από τη βράβευσή του με το Booker το 2014 για το μυθιστόρημα Το μονοπάτι για τα βάθη του Βορρά (μτφρ. Γιώργος Μπλάνας, Ψυχογιός). Σύντομα θα κυκλοφορήσει και το πιο πρόσφατο βιβλίο του Η ζωντανή θάλασσα που ονειρευόταν ξύπνια (μτφρ. Γιώργος Μπλάνας, Ψυχογιός).

To μυθιστόρημα του Graham Swift Κυριακή της μητέρας (μτφρ. Κατερίνα Σχινά, Μίνωας) είναι το αμέσως προηγούμενο από το Να ’μαστε, λοιπόν… (μτφρ. Κατερίνα Σχινά, Μίνωας) και συμπληρώνει τον κατάλογο των ελληνικών μεταφράσεων με όλα τα βιβλία του συγγραφέα.

Αναμένουμε μυθιστορήματα επίσης από τους: Emma Stonex, Οι φαροφύλακες (μτφρ. Ιωάννα Ηλιάδη, Μεταίχμιο), Georgi Gospodinov, Χρονοκαταφύγιο (μτφρ. Αλεξάνδρα Ιωαννίδου, Ίκαρος), Julie Orringer, Φάκελος απόδρασης (μτφρ. Θεοδώρα Δαρβίρη, Gutenberg), Sarah Penner, Το μυστικό φαρμακείο (μτφρ. Βάσια Τζανακάρη, Κλειδάριθμος), Avni Doshi, Καμένη ζάχαρη (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ, Κλειδάριθμος), Patricio Pron, Το πνεύμα των γονιών μου εξακολουθεί να ανυψώνεται μέσα στη βροχή (μτφρ. Μαρία Παλαιολόγου, Ίκαρος), Peter Handκe, Δοκίμιο για τον μανιταρομανή – μια ασυνήθιστη ιστορία (μτφρ. Σπύρος Μοσκόβου, Εστία), Kazuo Isiguro, Οι απαρηγόρητοι (μτφρ. Αργυρώ Μαντόγλου, Ψυχογιός), Pablo Gutiérrez, Κομμένα κεφάλια (μτφρ. Ιφιγένεια Ντούμη, Καστανιώτης), Virginie Despentes, Βερνόν Σουμπουτέξ 2. (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη, Στερέωμα).

Με μεγάλο ενδιαφέρον αναμένουμε από τις εκδόσεις Ψυχογιός το μυθιστόρημα του παραγνωρισμένου συγγραφέα Walter Tevis, Το Γκάμπι της βασίλισσας (μτφρ. Αριάδνη Μοσχονά), στο οποίο βασίστηκε η εξαιρετικά επιτυχημένη τηλεοπτική σειρά The Queen's Gambit. 

Το μυθιστόρημα της Maria Stepanova Εις ανάμνηση της μνήμης: Ένας έρωτας (Βακχικόν) ήταν στη μικρή λίστα του International Booker Prize για το 2021. Η συγγραφέας διηγείται ξανά τη ρωσική ιστορία του 20ού αιώνα με τρόπο ιδιαίτερο και αφαιρετικό.

Την κυκλοφορία της καταιγιστικής και πυκνής νουβέλας του Thomas Bernhard με τίτλο Βαδίζοντας (μτφρ. Μαρία Γκεγκοπούλου, Κριτική) αναμένουμε το επόμενο διάστημα. Το Βαδίζοντας καταγράφει τις συνομιλίες του ανώνυμου αφηγητή και του φίλου του Όλερ, ενώ περπατούν, συζητώντας για οτιδήποτε τους έρχεται στο μυαλό, αλλά επιστρέφοντας πάντα στον κοινό τους φίλο Κάρερ, ο οποίος έχει οδηγηθεί στην τρέλα.

Ένας τόμος με δύο νουβέλες –από τα νεανικά έργα– της Marguerite Yourcenar Αλέξης & Xαριστική βολή (μτφρ. Ανδρέας Παππάς, Πατάκης) αναμένεται με ενδιαφέρον.

Άλλο ένα βιβλίο του εξαιρετικού Bernhard Schlink, συγγραφέα του long seller Διαβάζοντας στην Χάνα (εκδ. Κριτική), αναμένουμε το επόμενο διάστημα, τη συλλογή διηγημάτων Χρώματα του αποχαιρετισμού (μτφρ. Απόστολος Στραγαλινός, Κριτική). Εννέα ιστορίες συνθέτουν το σκηνικό ιδιότυπων αποχαιρετισμών· αποχαιρετισμών που συντρίβουν και αποχαιρετισμών που απελευθερώνουν· για την ευόδωση ή την αποτυχία της αγάπης, για την πίστη και την προδοσία, για τις απειλητικές αλλά και τις τακτοποιημένες αναμνήσεις, για το πώς μια λάθος ζωή μπορεί να είναι η σωστή και μια σωστή η λάθος. Ιστορίες που πραγματεύονται τις ανησυχίες, τις περίπλοκες σχέσεις, τα διλήμματα, τις ελπίδες των ανθρώπων.

Η συλλογή διηγημάτων της Nicole Krauss Τι σημαίνει να είσαι άντρας (μτφρ. Ιωάννα Ηλιάδη, Μεταίχμιο) έρχεται με πολλές υποσχέσεις. Οι ιστορίες λαμβάνουν χώρα σήμερα και σε διάφορα μέρη του κόσμου, από την Ελβετία μέχρι την Ιαπωνία και από την πόλη της Νέας Υόρκης στο Τελ Αβίβ και το Λος Άντζελες. Στο καθένα από αυτά πρωταγωνιστούν άντρες ως πατεράδες, εραστές, φίλοι ή παιδιά.

O τόμος Ψεύτες του νερού και άλλες ιστορίες (μτφρ. Νίκος Α. Μάντης, Καστανιώτης), περιλαμβάνει τις καλύτερες ιστορίες του Barry Hannah, μέσα από τις τέσσερις δημοσιευμένες συλλογές του, καθώς και νέες ιστορίες από τα τελευταία χειρόγραφα που άφησε πίσω του. Γεννήθηκε και πέθανε στην πολιτεία του Μισισίπι και η γραφή του αντηχεί τον Μπέκετ, τη μπιμπόπ και τη Βίβλο.

Το τελευταίο μυθιστόρημα του σημαντικού Γάλλου συγγραφέα Emmanuel Carrère με τίτλο Γιόγκα (μτφρ. Γιώργος Καράμπελας) θα κυκλοφορήσει από τις Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου. Η παρακολούθηση ενός σεμιναρίου εντατικού διαλογισμού διακόπτεται βίαια για τον συγγραφέα λόγω της τρομοκρατικής επίθεσης στα γραφεία του περιοδικού Charlie Hebdo στο Παρίσι, η οποία στοιχίζει τη ζωή στον φίλο του Μπερνάρ Μαρίς. Καταβαραθρωμένος στη συνέχεια από μια μείζονα κρίση, ο συγγραφέας αναγκάζεται να νοσηλευτεί σε ψυχιατρικό νοσοκομείο και να έρθει αντιμέτωπος με τους χειρότερους εφιάλτες του. Επόμενοι σταθμοί: ένα ρεπορτάζ στη Βαγδάτη, οικογενειακές διακοπές στην Πάτμο, ένα εργαστήρι δημιουργικής γραφής για νεαρούς πρόσφυγες στη Λέρο. Στο φόντο όλων αυτών: η εύθραυστη ισορροπία των δυνάμεων που συγκροτούν τη ζωή και απειλούν να διαμελίσουν τον εαυτό, των δυνάμεων που νοηματοδοτούν το πέρασμά μας από τον κόσμο.

Το πολυαναμενόμενο δεύτερο μυθιστόρημα του Viet Thanh Nguyen (εκδ. Utopia, μτφρ. Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης), Ο Προσηλωμένος, ακολουθεί τον πρωταγωνιστή του Συνοδοιπόρου καθώς φτάνει στο Παρίσι ως πρόσφυγας. Εκεί, αυτός και ο φίλος και συναγωνιστής του, Μπον, προσπαθούν να ξεφύγουν από το παρελθόν και να χτίσουν μια καινούργια ζωή στρεφόμενοι προς μια από τις πλέον αμιγείς μορφές καπιταλισμού: το εμπόριο ναρκωτικών. Χωρίς να βρίσκεται πια σε άμεσο σωματικό κίνδυνο, όμως ακόμη βασανιζόμενος εσωτερικά από την «επανεκπαίδευση» που υπέστη, και πασχίζοντας να ενσωματωθεί σε μια κυρίαρχη κουλτούρα, ο ανώνυμος πρωταγωνιστής είναι ταυτόχρονα γοητευμένος και βαθιά αναστατωμένος από το Παρίσι. Καθώς έρχεται σε επαφή με μια ομάδα αριστερών διανοουμένων, βρίσκει όχι μόνο πνευματική διέγερση, αλλά και πελατεία – όμως η νέα του ζωή ενέχει κινδύνους που δεν έχει προβλέψει: από την κρατική καταπίεση, στον αυτό-βασανισμό της εξάρτησης, στον ανεπίλυτο γρίφο της επανασύνδεσης των δύο κοντινότερων φίλων του, δύο άντρες των οποίων οι απόψεις βρίσκονται σε απόλυτη σύγκρουση.

Ταυτοχρόνως εξαιρετικό θρίλερ και πολιτικό μυθιστόρημα, ο Προσηλωμένος είναι μια ανατριχιαστική ιστορία αφοσίωσης και προδοσίας με σκηνικό τον παρισινό υπόκοσμο των αρχών της δεκαετίας του ’80, αλλά και ένα δριμύ σχόλιο πάνω στο αφήγημα της Γαλλικής αποικιοκρατίας, τα κατάλοιπά της και τη δυτική αριστερά.

Από τις εκδόσεις Κάκτος αναμένουμε το έξυπνο συναισθηματικό μυθιστόρημα Το παπαγαλάκι, της Αμερικανίδας Marie-Helene Bertino. Η ηρωίδα ετοιμάζεται να παντρευτεί όταν εμφανίζεται η γιαγιά της με τη μορφή μικρού παπαγάλου. Το παπαγαλάκι της λέει να μην παντρευτεί. Της λέει: Πήγαινε και βρες τον αδερφό σου. Τις επόμενες ημέρες, η πορεία της νύφης προς τον βωμό γίνεται ένα άγριο και ολοένα και πιο κατακερματισμένο, ασταθές ταξίδι που την αναγκάζει να αντιμετωπίσει ζητήματα θαμμένα μέσα της μέχρι τότε. Ένα μυθιστόρημα για τη δυσκολία και την πρόκληση του να είσαι γυναίκα σήμερα.

Αναμένουμε επίσης συλλογές διηγημάτων από τους: Isaac Bashevis Singer, Γκίμπελ ο σαλός και άλλες ιστορίες (μτφρ. - επίμετρο: Βάιος Λιαπής, Κίχλη), Paulina Flores, Τι ντροπή (μτφρ. Ματθίλδη Σιμχά, Κίχλη).

Επίσης, αναμένουμε το βιβλίο του Carlos Vitale Η αγένεια του αυτόχειρα (μτφρ. – εισαγ. Αλεξάνδρα Γκολφινοπούλου, επιμ. Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, Σαιξπηρικόν). Σ’ αυτό αφθονούν τα κείμενα που αποτελούνται από μία γραμμή, αλλά επίσης συναντάμε κι ένα διήγημα δύο σελίδων, απόδειξη της φυσικότητας με την οποία, στον κόσμο των μικροσκοπικών αφηγημάτων, συνυπάρχουν δίχως τριγμούς κείμενα διαφορετικής έκτασης.

Τους επόμενους μήνες θα συναντήσουμε στους πάγκους των βιβλιοπωλείων και επανεκδόσεις εξαντλημένων τίτλων. Μια καλή ευκαιρία για να ξαναδιαβάσουμε παλαιότερα βιβλία αλλά και μια «γλυκιά» ζαλάδα για τους συλλέκτες που θέλουν όλες τις εκδόσεις από τους αγαπημένους τους συγγραφείς. Μια ματιά στους τίτλους και τα νέα εξαιρετικά εξώφυλλα πείθουν και τους πιο δύσκολους αναγνώστες: Paul Auster, Αόρατος (μτφρ. Σπύρος Γιανναράς), Το παλάτι του φεγγαριού (μτφρ. Σταυρούλα Αργυροπούλου), Ημερολόγιο του χειμώνα (μτφρ. Σταυρούλα Αργυροπούλου), Julian Barnes, England, England (μτφρ. Αλεξάνδρα Κονταξάκη) και Vladimir Nabokov, Mary (μτφρ. Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης). Όλα από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επανέκδοση και για το μυθιστόρημα της Elizabeth Noble Οι ζωές απέναντι (μτφρ. Μιχάλης Μακρόπουλος, Μίνωας). Ένα αισθηματικό μυθιστόρημα από τη Βρετανή συγγραφέα του Γράμματα στην Άιρις (μτφρ. Αναστασία Δεληγιάννη).

Ο Orhan Pamuk είναι ιδιαίτερα αγαπητός στους Έλληνες αναγνώστες και η μεταφράστρια Στέλλα Βρετού –η οποία έχει μεταφράσει τη συντριπτική πλειοψηφία των βιβλίων του, πάνω από δέκα– είναι σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνη για την ανεμπόδιστη επικοινωνία των αναγνωστών με τις ιστορίες του Pamuk. Το μυθιστόρημα Ο Τζεβντέτ μπέη και οι γιοι του (Πατάκης) είναι το πρώτο μυθιστόρημα του Pamuk, γραμμένο το 1982. 

Συγκεντρωτικός τόμος διηγημάτων του Raymond Carver με τίτλο Τόσο πολύ νερό τόσο κοντά στο σπίτι (μτφρ. – εισαγωγή – επίμετρο: Γιάννης Τζώρτζης, Μεταίχμιο). Περιλαμβάνονται τρεις συλλογές του σπουδαίου αμερικανού διηγηματογράφου: Αρχάριοι, Λοιπόν, θα πάψεις, σε παρακαλώ;, Καθεδρικός ναός.

Αστυνομικά-noir-crime

Νέο βιβλίο για τον Jo Nesbo και οι φανατικοί αναγνώστες του ήδη «γουργουρίζουν» από χαρά. Ο Άρχοντας της ζήλιας (μτφρ. Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη, Μεταίχμιο) περιλαμβάνει 7 ιστορίες αριστοτεχνικής πλοκής. Υπάρχει όμως και ένας ακόμη λόγος, που εκτοξεύει το ενδιαφέρον των Ελλήνων αναγνωστών. Στην κεντρική ιστορία, που δίνει και τον τίτλο του βιβλίου, πρωταγωνιστής είναι ο αστυνόμος Νίκος Μπαλής.

Το πολυαναμενόμενο μυθιστόρημα της Silvia Moreno-Garcia Mexican Gothic (μτφρ. Έφη Τσιρώνη, Κλειδάριθμος) είναι μια προκλητική, ηλεκτρισμένη ιστορία τρόμου τοποθετημένη σε μια σκοτεινή έπαυλη στο Μεξικό της δεκαετίας του ’50. Στη γραφή της Moreno-Garcia, οι επιρροές από τη Daphne du Maurier και τον Guillerma del Toro χτίζουν μια καθηλωτική αφήγηση.

Το τελευταίο βιβλίο του Philip Kerr, Μητρόπολη (μτφρ. Γιώργος Μαραγκός, Κέδρος), το οποίο ολοκληρώθηκε λίγο πριν από τον θάνατο του Kerr το 2018, είναι ένα εντυπωσιακό πορτρέτο της παρακμής του Βερολίνου λίγο πριν από την άνοδο του Χίτλερ και των ναζί στην εξουσία.

Οι αναγνώστες του Stephen King πλέουν σε πελάγη ευτυχίας με τις κλασικές και τις καινούριες ιστορίες, που αναμένονται να κυκλοφορήσουν το επόμενο διάστημα, μέσα από το σκοτεινό σύμπαν του Βασιλιά. Πρώτη κυκλοφορία: Η ιστορία της Λίσι (μτφρ. Μιχάλης Μακρόπουλος, Κλειδάριθμος). Προσωπικό και δυνατό έργο του King με θέμα την πηγή της δημιουργικότητας, τους πειρασμούς της παράνοιας και τη μυστική γλώσσα της αγάπης. Επόμενη κυκλοφορία: Αργότερα (μτφρ. Παλμύρα Ισμυρίδου, Κλειδάριθμος). Μια τρομακτική και συγκινητική ιστορία απώλειας της αθωότητας που δοκιμάζει τα όριά μας ως προς το τι είναι σωστό και τι λάθος. Και έπεται συνέχεια…

Αναμένουμε επίσης, τον τρίτο τόμο του Volker Kutscher με ήρωα τον αστυνόμο Γκέρεον Ρατ, Ένας γκάνγκστερ στο Βερολίνο (μτφρ. Διόπτρα) καθώς και το βραβευμένο με Πούλιτζερ μυθιστόρημα του Adam Johnson, Ο γιος του αφέντη των ορφανών (μτφρ. Ιωάννα Ηλιάδη, Παπαδόπουλος). Σε αυτό το συγκλονιστικό βιβλίο ο Adam Johnson μάς προσφέρει το πορτρέτο ενός κόσμου μέχρι σήμερα κρυμμένου: μια Βόρεια Κορέα γεμάτη πείνα, διαφθορά, περιστασιακή σκληρότητα αλλά και συντροφικότητα, με κλεμμένες στιγμές ομορφιάς και αγάπης.

Νέα βιβλία περιμένουμε επίσης από τους: Harald Gilbers, Εξπρές των αρουραίων (μτφρ. Βασίλης Τσαλής, Μεταίχμιο), Carlos Zanón, Ταξί (μτφρ. Δάφνη Χρήστου, Μεταίχμιο), Ruth Ware, Χιονοστιβάδα (μτφρ. Αντώνης Καλοκύρης, Κλειδάριθμος).

Για όσους αναζητούν παλιά, κλασικά νουάρ αστυνομικά σύντομα θα κυκλοφορήσουν: Nicholas Blake, Το κτήνος πρέπει να πεθάνει (μτφρ. Δημήτρης Αρβανίτης, Αλεξάνδρεια), George Simenon, Γράμμα στον δικαστή μου & Η νύχτα στο σταυροδρόμι (και στα δύο: μτφρ. Αργυρώ Μακάρωφ, Άγρα), J.H. Chase, Όχι ορχιδέες για τη Μις Μπλάντις (μτφρ. Ανδρέας Αποστολίδης, Άγρα). Επίσης, από τις Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου θα κυκλοφορήσουν τρία σύγχρονα γαλλικά νουάρ μυθιστορήματα: Διασχίζοντας τη νύχτα (μτφρ. Γιάννης Καυκιάς), του Hervé Le Corre, Αρένα (μτφρ. Γιάννης Καυκιάς) της Négar Djavadi, και Την ψυχή τους στο διάβολο (μτφρ. Γιάννης Καυκιάς) του Marin Ledun.

Ο Hans Fallada και η Lucia Berlin.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΜΕΝΗ ΚΛΑΣΙΚΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΚΛΑΣΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

Κάθε νέος τόμος της σειράς Orbis Literæ των εκδόσεων Gutenberg είναι είδηση για τον χώρο του βιβλίου. Το επόμενο διάστημα στη σειρά θα ενταχθεί το μυθιστόρημα του Hans Fallada Ο εφιάλτης (μτφρ. Άγγελος Αγγελίδης, Μαρία Αγγελίδου). Το πιο αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα του Fallada και μια συγκινητική μαρτυρία για την κατάσταση στη Γερμανία τους πρώτους μήνες μετά από την πτώση του Τρίτου Ράιχ.

Στην έτερη σειρά του Gutenberg, την Aldina αναμένουμε το μυθιστόρημα της αμερικανίδας Paula Fox Πρόσωπα σε απόγνωση (μτφρ. Ρένα Χατχούτ), το οποίο κυκλοφόρησε το 1970. Η ενδιαφέρουσα ιστορία έχει ως εξής: Μπρούκλιν, δεκαετία του ’60: Ο Ότο και η Σόφη Μπέντγουντ, ένα ζευγάρι μορφωμένων πλούσιων Αμερικανών, μόλις έχουν ανακαινίσει το σπίτι τους, έχουν αγοράσει ένα καινούργιο πολυτελές αυτοκίνητo και όλα στη ζωή τους φαίνεται να πηγαίνουν καλά. Το δάγκωμα, ωστόσο, μιας αδέσποτης γάτας και η υποψία ότι η γάτα είναι λυσσασμένη γίνονται αφορμή για να αποκαλυφθούν τα ρήγματα στον φαινομενικά επιτυχημένο γάμο τους και η αφετηρία για μια σειρά συγκρούσεων και ανατροπών.

Άλλη μια ψηφίδα στο σπουδαίο όσο κι ετερόκλητο υλικό του Fernando Pessoa αποτελεί το αφήγημα Ο οδοιπόρος (μτφρ. Μαρία Παπαδήμα, Gutenberg). Ένας ανέμελος έφηβος ξεκινά ένα ταξίδι προς το άγνωστο. Στη διαδρομή του θα γνωρίσει την ταραχή του έρωτα, την οδύνη του αποχωρισμού, τη δόξα, την εξουσία, τη μοναξιά, τη γαλήνη και τέλος τον ίδιο του τον εαυτό. Μια ιστορία ενηλικίωσης που συμπυκνώνει ολόκληρη τη μακρά πορεία από την άγνοια στη γνώση σε ένα αλληγορικό παραμύθι.

Όσοι την έχουν διαβάσει μιλάνε γι’ αυτή με ενθουσιασμό και πάθος, όσοι δεν έχουν έρθει ακόμη σε επαφή με τα διηγήματά της, έχουν την ευκαιρία του μοναδικού εκείνου αναγνωστικού σκιρτήματος της πρώτης φοράς. Το επόμενο διάστημα αναμένουμε άλλη μια ανθολογία διηγημάτων της Lucia Berlin με τίτλο Βράδυ στον παράδεισο. Ακόμη λίγες ιστορίες (μτφρ. Κατερίνα Σχινά, Στερέωμα). Η Berlin καταγράφει τη μοναξιά των ανθρώπων, αποκαλύπτει την ομορφιά πίσω από την ασχήμια και πάντα διακρίνει την ελπίδα μέσα στο σκοτάδι. Στη ρίζα τους αυτοβιογραφικά, τα διηγήματά της μεταπλάθουν με φαντασία και τρυφερότητα μια ζωή που σημαδεύτηκε από συνεχείς μετακινήσεις, απανωτές συναισθηματικές ανατροπές και υπαρξιακές αναζητήσεις.

Νέες μεταφράσεις αναμένουμε επίσης για τα εξής: Η καρδιά κυνηγάει μονάχη (Διόπτρα) της Carson McCullers, Γιοι και εραστές (μτφρ. Βάσια Τζανακάρη, Μεταίχμιο) του D.H. Lawrence, Έμμα (μτφρ. Αργυρώ Μαντόγλου, Μίνωας) της Jane Austen, Ο σύντροφος (μτφρ. Γιάννης Ηλ. Παππας, Καστανιώτης) του Cesare Pavese, Ανθρώπινη δουλεία (μτφρ. Νίκος Α. Μάντης, Μεταίχμιο) του W. Somerset Maugham, Αρσέν Λουπέν τζέντλεμαν-λωποδύτης (μτφρ. Κλαιρ Νεβέ, Μίνωας) του Maurice Leblanc, Διπλή γλώσσα (Διόπτρα) του William Golding, Τα άγρια αγόρια (μτφρ. Γιώργος Μπέτσος, Τόπος) του William S. Burroughs και Το γέλιο στο σκοτάδι (μτφρ. – επίμετρο Ανδρέας Αποστολίδης, Άγρα) του Vladimir Nabokov.

Νέα μετάφραση και για το εμβληματικό βιβλίο του Heinrich Böll Απόψεις ενός κλόουν από τον Δημήτρη Δημοκίδη για τις εκδόσεις Πόλις. Μακρύς μονόλογος χωρίς ψευδαισθήσεις, ανάμεικτος με προσωπικές μνήμες, που διακόπτεται μόνο από λίγες τηλεφωνικές συνομιλίες και μια σύντομη επίσκεψη του πατέρα: μια αφηγηματική φόρμα που ταιριάζει στην απόλυτη ένδεια του προσώπου, την ανικανότητά του να διεκδικήσει μια πλήρη μυθιστορηματική αλήθεια. Στον τόμο θα περιλαμβάνεται και επίμετρο της Αλεξάνδρας Ρασιδάκη.

Εξαντλημένο και εκτός κυκλοφορίας εδώ και χρόνια, το μυθιστόρημα του Michel Tournier “Les météores”, εκδίδεται με νέο τίτλο, Μετέωροι (Στερέωμα) και σε νέα μετάφραση, επίμετρο και χρονολόγιο της Λίζυς Τσιριμώκου. Με επίκεντρο τη σχέση δύο δίδυμων αδελφών, ο Τουρνιέ πλέκει τον ανθρωπολογικό του στοχασμό με μια συναρπαστική μυθοπλασία, την καταιγιστική πλοκή με τη βαθιά σκέψη πάνω στην ανθρώπινη περιπέτεια, οδηγώντας τον αναγνώστη σ’ ένα ταξίδι μύησης γύρω από τον κόσμο.

Και να συμπληρώσουμε μερικούς ακόμα τίτλους από τη γαλλόφωνη πεζογραφία: Το ημερολόγιο ενός κλέφτη (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη, Μεταίχμιο) του Jean Genet, Επικίνδυνες σχέσεις (μτφρ. Κώστας Β. Κατσουλάρης, Ψυχογιός) του Pierre Choderlos de Laclos, Διάλογοι Καρμηλιτισσών (μτφρ. Αχιλλέας Κυριακίδης, επίμετρο: Σταύρος Ζουμπουλάκης, Πόλις), του Georges Bernanos.

Ο Gabriel García Márquez είναι από τους πολύ αγαπητούς συγγραφείς τόσο στη χώρα μας όσο και σε όλο τον δυτικό κόσμο. Οι εκδόσεις Ψυχογιός έχουν πάρει τα δικαιώματα των βιβλίων του και η Μαρία Παλαιολόγου έχει αναλάβει να τα μεταφράσει. Το μυθιστόρημα Περί έρωτος και άλλων δαιμονίων είναι το έκτο βιβλίο στις νέες μεταφράσεις του Márquez και αναμένεται στα βιβλιοπωλεία στις αρχές του επόμενου μήνα.

Το διήγημα του Faulkner Κόκκινα φύλλα σε μετάφραση και επίμετρο του Γιάννη Παλαβού θα κυκλοφορήσει σε έναν μικρό τόμο από τις εκδόσεις Κίχλη. Αντίστοιχα και σε συνέχεια των μικρών μπλε τόμων, με τους οποίους μας συστήθηκαν οι εκδόσεις Στιγμός, θα κυκλοφορήσει το διήγημα της Edith Wharton Ψεύτικη αυγή (μτφρ. Χαράλαμπος Γιαννακόπουλος).

Άλλη μια μετάφραση για τις Ευτυχισμένες μέρες του Samuel Beckett από τον Διονύση Καψάλη και τις εκδόσεις Gutenberg.

GRAPHIC NOVELS

Έχοντας πίσω του εμβληματικές δουλειές, όπως το Logicomix και τη Δημοκρατία, ο Αλέκος Παπαδάτος συνεργάζεται με τον Τάσο Αποστολίδη για ένα εκτενές graphic novel, που ξεδιπλώνει με ιδιαίτερη γλαφυρότητα τη ζωή και το έργο του Αριστοτέλη (Ίκαρος).

Η συγγραφέας του βιβλίου Θαύμα, R. J. Palacio, κάνει την πρώτη της συγγραφική προσπάθεια στο είδος του graphic novel. Στο Λευκό πουλί, σε μετάφραση της Μαρίζας Ντεκάστρο (εκδ. Παπαδόπουλος), που το 2022 θα μεταφερθεί στη μεγάλη οθόνη, η συγγραφέας μάς διηγείται μια ιστορία καλοσύνης στα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου που θα συγκινήσει όλους τους αναγνώστες.

Από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος και πάλι, για πρώτη φορά η βιογραφία του μεγάλου Έλληνα μαθηματικού Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή αποτυπώνεται σε ένα graphic novel για μικρούς και μεγάλους. Σε κείμενο του Ελπιδοφόρου Ιντζέμπελη και εικονογράφηση του Παναγιώτη Πανταζή. 

Σε graphic novel θα κυκλοφορήσει και το αστυνομικό μυθιστόρημα του Volker Kutscher Το βρεγμένο ψάρι (Διόπτρα).

Σε μια εποχή όπου οι γυναίκες ήταν περιορισμένες στις οικιακές ασχολίες, η Ρόζα Λούξεμπουργκ όρμησε μέσα στον κόσμο. Το graphic novel της Kate Evans και του Paul Buhle, Η κόκκινη Ρόζα (μτφρ. Σώτη Τριανταφύλλου, Πατάκης) περιγράφει σε εικόνες τη μυθιστορηματική της ζωή, το πώς ξεπέρασε την αναπηρία της, το πώς άφησε πίσω της την πολωνική επαρχία και έγινε πολίτης και επαναστάτρια ολόκληρης της Ευρώπης.

Η Louise Gluck και ο Jorge Luis Borges.

ΠΟΙΗΣΗ

Η συλλογή της Louise Gluck Η άγρια Ίρις (μτφρ. Χάρης Βλαβιανός, Στερέωμα) κυκλοφόρησε το 1992 στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μια εξαιρετική ποιητική σύνθεση για τον καιρό της ανθοφορίας αλλά και του μαρασμού, που αποτυπώνει αριστοτεχνικά την τραγική ομορφιά της ζωής, σε όλες τις μορφές της.

Πενήντα οκτώ ποιήματα περιλαμβάνει ο τόμος Πυρετός του Μπουένος Άιρες και άλλα νεανικά ποιήματα (Πατάκης). Του Jorge Luis Borges, βεβαίως. Η μετάφραση του Δημήτρη Καλοκύρη, βεβαίως.

Νέα έκδοση για την Αμερικανίδα ποιήτρια Emily Dickinson: Έμιλυ Ντίκινσον, 160 ποιήματα και επιλογή από 30 επιστολές (Eισαγωγή-μτφρ. Χάρης Βλαβιανός, Πατάκης).

Επίσης, νέα μετάφραση, σε δίγλωσση έκδοση με σχέδια του Gustave Dore, για το Κοράκι του Edgar Allan Poe από τον Γιώργο Αλισάνογλου και τις εκδόσεις Σαιξπηρικόν. Από τις ίδιες εκδόσεις αναμένουμε και την ποιητική συλλογή του Jim Morrison, Μια αμερικάνικη προσευχή, σε νέα αναθεωρημένη μετάφραση από τον Γιώργο Αλισάνογλου, και σε δίγλωσση έκδοση με σπάνιο φωτογραφικό υλικό.

Επανέκδοση της εμβληματικής συλλογής του Arthur Rimbaud, Μια εποχή στην κόλαση (μτφρ. Χριστόφορος Λιοντάκης, Κείμενα).

Δύο ιδιαίτερα προσεγμένα ποιητικά βιβλία ετοιμάζονται από τις εκδόσεις Περισπωμένη. Το πρώτο, Τα ονειρικά τραγούδια του John Berryman, με πρόλογο-εκλογή-μετάφραση του Αντώνη Ζέρβα, είναι μια δίγλωσση, εξαιρετικά καλαίσθητη έκδοση. Το πιο χαρακτηριστικό έργο του Αμερικανού ποιητή, για πρώτη φορά στην ελληνική γλώσσα. Πρόκειται για τα πιο κρυπτικά, τα πιο γριφώδη ποιήματα της αγγλόφωνης ποίησης.

Το δεύτερο, είναι μια Μικρή επετειακή ανθολογία - Erinnerung, ο τίτλος της, με ποιήματα του Rainer Maria Rilke, σε προλόγισμα-μετάφραση του Σωτήρη Σελαβή. Επίσης δίγλωσση και ιδιαίτερα καλαίσθητη έκδοση, η οποία είναι μάλιστα και επετειακή. Γράφει ο Σωτήρης Σελαβής: «Η μικρή μου συνεισφορά για την επέτειο της Περισπωμένης — φέτος συμπληρώνει δέκα χρόνια εκδοτικής δραστηριότητας. Ρίλκε στο ξεκίνημα, Ρίλκε και σήμερα. Εδώ, βέβαια, σε αντίθεση με τις εκτενείς συνθέσεις των Ελεγειών, ανθολογούνται λίγα μικρά ποιήματα από το προγενέστερο έργο του ποιητή. Πρόκειται για τα ποιήματα εκείνα που με μύησαν στο έργο του μεγάλου Λυρικού πριν από πολλά πολλά χρόνια, καθορίζοντας αποφασιστικά την ποιητική μου αντίληψη».

Νέες συλλογές από τους: Μαριαλένα Σπυροπούλου, Κόρη χωρίς πλάτη (Στερέωμα), Λέλη Μπέη, Τα κτήματα των κίτρινων ρόδων (Ίκαρος), Ευαγγελία Ανδριτσάνου, Αντιγόνη – Μια κόρη, μια χώρα (Άγρα), Φώτη Σκουρλέτη, Μεταμορφώσεις (Βακχικόν), Κώστα Καναβούρη, Αμνός – Ένα ποίημα στον καθρέφτη (Πόλις), Ειρήνη Παραδεισανού, Παιδικές παλάμες (Βακχικόν), Δημήτρη Καταλειφό, Θολά τζάμια (Πατάκης).

Βιογραφίες

Εδώ και πάρα πολλά χρόνια τα βιβλία-βιογραφίες έχουν μια ξεχωριστή θέση στις προτιμήσεις των αναγνωστών, οι συγγραφείς αυτών κατά κανόνα βρίσκονται στο μεταίχμιο του «παραδοσιακού» μυθιστοριογράφου και του ερευνητή δημοσιογράφου, χτίζοντας μια ισχυρή και ενδιαφέρουσα κατηγορία. Όλα αυτά, βεβαίως σε χώρες με τεράστια παράδοση στον χώρο των εκδόσεων, απενοχοποιημένους συγγραφείς και απαιτητικούς αναγνώστες. Τελευταία έχουν μεταφραστεί αρκετές τέτοιες βιογραφίες και στη χώρα μας. Το επόμενο διάστημα αναμένουμε το βιβλίο της Kate Kirkpatrick Πώς η Σιμόν έγινε η Μποβουάρ: Μια ολόκληρη ζωή (μτφρ. Στέλλα Κάσδαγλη, Μεταίχμιο), καθώς και το βιβλίο της Lyndsy Spence, Casta Diva: Η κρυφή ζωή της Μαρίας Κάλλας (μτφρ. Χρύσα Φραγκιαδάκη, Παπαδόπουλος), το οποίο στηρίχθηκε σε αδημοσίευτη αλληλογραφία της Κάλλας.

Στον αντίποδα αυτού του είδους των βιογραφιών, στις οποίες ο συγγραφέας κάνει έρευνα, παίρνει συνεντεύξεις και καταγράφει μαρτυρίες σχετικά με το βιογραφούμενο πρόσωπο, έχουμε τα βιβλία, τα οποία βασίζονται σε υλικό –ημερολόγια, σημειώσεις, καταγραφές συμβάντων– συχνά όχι τόσο οργανωμένο. Η ζωγράφος Εύα Μπέη έζησε πλάι στον ποιητή Νίκο Καρούζο τα τελευταία δέκα χρόνια της ζωής του. Στο διάστημα αυτό συνήθιζε να κρατά σκόρπιες ημερολογιακές σημειώσεις, η πλειοψηφία των οποίων αφορούσε την κοινή τους ζωή. Το βιβλίο Με τον Νίκο Καρούζο – Ημερολόγιο (Loggia) είναι μια σημαντική μαρτυρία για τον ποιητή, ένα διεισδυτικό πορτρέτο για την προσωπικότητα και τον χαρακτήρα του Νίκου Καρούζου.

Η Oriana Fallaci, σύντροφος του Αλέκου Παναγούλη τα τελευταία χρόνια της ζωής του, εκδίδει το Ένας άντρας τον Ιούλιο του 1979 στην Ιταλία, τρία χρόνια μετά τον αδόκητο θάνατό του, σε ηλικία 36 ετών. Το βιβλίο γίνεται παγκόσμια επιτυχία, μεταφράζεται σε περισσότερες από είκοσι γλώσσες. «Είχε πεθάνει αυτός που αγαπούσα και είχα ξεκινήσει να γράφω ένα μυθιστόρημα που θα έδινε νόημα στην τραγωδία» γράφει η Fallaci. Το τελικό αποτέλεσμα είναι μάλλον πιο κοντά στη μυθιστορηματική βιογραφία του Παναγούλη. Τη νέα μετάφραση στις εκδόσεις Πατάκη υπογράφει η Κωνσταντίνα Ευαγγέλου, ενώ η έκδοση θα περιλαμβάνει και μια εισαγωγή της Άννας Δαμιανίδη.

Αυτοβιογραφία αναμένουμε από τον γνωστό δημοσιογράφο και εκδότη Κώστα Καββαθά με τίτλο Ασημόσπιτο – Η ιστορία του Κώστα Καββαθά (Αρμός).

Μια ιδιότυπη ποιητική βιογραφία για τη στιχουργική του Θανάση Παπακωνσταντίνου έχει συνθέσει ο Λέων Ναρ στο βιβλίο Θανάσης Παπακωνσταντίνου: «...να βρω ξανά του νήματος την άκρη» (Πατάκης). Και από τον Θανάση Παπακωνσταντίνου στον Αργύρη Μπακιρτζή και το βιβλίο του Κώστα Σιδέρη Χειμερινοί Κολυμβητές, Μια εικαστική περιήγηση του Κώστα Σιδέρη στα τραγούδια του Αργύρη Μπακιρτζή (Petites-Maisons).

Ιστορία

Ο Αλέξης Παπαχελάς στο νέο του βιβλίο Ένα σκοτεινό δωμάτιο 1967-1974 (Μεταίχμιο) θα παρουσιάσει αδημοσίευτο και σπάνιο υλικό από την επταετία της δικτατορίας, με μαρτυρίες πολλών πρωταγωνιστών. Η έρευνα του διευθυντή της Καθημερινής επικεντρώνεται στον ρόλο των αμερικανικών υπηρεσιών τόσο στον ελλαδικό όσο και στον κυπριακό χώρο.

Ο καθηγητής του ΕΚΠΑ Αριστείδης Χατζής συνθέτοντας ένα μαγευτικό μωσαϊκό της ευρωπαϊκής σκηνής των αρχών του 19ου αιώνα και δουλεύοντας μεθοδικά, υπομονετικά, σε ομόκεντρους κύκλους, από την Ευρώπη της Μεγάλης Βρετανίας, της Ρωσίας, της Αυστρίας και της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, προς το κέντρο της δράσης, την Ελλάδα, έγραψε το βιβλίο Ο ενδοξότερος αγώνας: Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 (Παπαδόπουλος)· ένα πραγματικό ιστορικό θρίλερ που κόβει την ανάσα.

Για τη σκοτεινή πλευρά της Θεσσαλονίκης στη διάρκεια σχεδόν ενός αιώνα μας μιλάει το ιστορικό βιβλίο του Σπύρου Γ. Δερμιτζάκη Η Θεσσαλονίκη του αίματος (1876 - 1968) – Πολιτικές δολοφονίες και εκτελέσεις, που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Γράφημα. «Αν εξετάσουμε διαχρονικά την πολιτική συμπεριφορά της πόλης, θα μπορούσαμε να την παρομοιάσουμε με τις «μαύρες τρύπες». Όπως αυτές απορροφούν κάθε τι στο χώρο του διαστήματος, χωρίς να εξετάζουν τι είναι αυτό που απορροφούν, έτσι και η Θεσσαλονίκη έγινε χώρος επαναστάσεων, δικτατοριών, δολοφονιών και αναμετρήσεων».

Το πρώιμο ελληνικό κράτος κλήθηκε να αναγνωρίσει και να επιβραβεύσει τους αγωνιστές της Παλιγγενεσίας, αντιμετωπίζοντας πρώτη φορά στην ταραχώδη ιστορία του το ζήτημα των ανταμοιβών. Οι οικονομικές ζυμώσεις της πρώτης μετεπαναστατικής περιόδου 1828-1844, μαζί με τις πολιτικές επιδιώξεις, αποδίδονται μέσω της πολύπλευρης έρευνας της Δρ. Ιστορίας του ΑΠΘ, Σωτηρούλας Βασιλείου στο βιβλίο της Πολιτικές ανταμοιβής των αγωνιστών της Ελληνικής Επανάστασης (1828-1844) (Παπαδόπουλος).

Δύο πρωτότυπα βιβλία από τις εκδόσεις ΕΑΠ: Ο Δημήτρης Παπασταματίου και ο Φωκίων Κοτζαγεώργης αξιοποιούν το οθωμανικό τεκμηριακό υλικό (ιεροδικαστικοί κώδικες) της Θεσσαλονίκης, και φωτίζουν με μια φρέσκια ιστοριογραφικά ματιά ένα εν μέρει γνωστό υλικό ενώ, αξιοποιώντας το με πληρότητα και εντάσσοντάς το στο ευρύτερο οθωμανικό πλαίσιο, θέτουν νέα ερευνητικά ερωτήματα. Η πρωτοτυπία του βιβλίου Στις παρυφές της Επανάστασης (εκδ. ΕΑΠ) έγκειται στην προσπάθεια των μελετητών να αξιοποιήσουν έγγραφα τα οποία δεν είχαν θεωρηθεί σημαντικά από τους ιστορικούς μελετητές μέχρι τώρα.

Επίσης, ο ιστορικός Νίκος Ροτζώκος, στο βιβλίο του Οργανώνοντας την επανάσταση του 1821. Η Φιλική Εταιρεία, ο Χριστόφορος Περραιβός και τα αυτοκρατορικά συνωμοτικά δίκτυα στην Ανατολική Μεσόγειο, διερευνά την υπόθεση πώς η αναβάθμιση της Οργάνωσης συνδέεται με τη διείσδυσή της στα εποπτευόμενα από τον Καποδίστρια δίκτυα της ρωσικής διπλωματίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Η διαδρομή στο ελληνικό εθνικό κίνημα του Χριστόφορου Περραιβού, Φιλικού και παλιού συντρόφου του Ρήγα, δείχνει αυτήν την «εμβόλιμη» ανάδυση της επαναστατικής οργάνωσης. Ο Ν. Ροτζώκος διδάσκει στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ και είναι συγγραφέας των βιβλίων Επανάσταση και Εμφύλιος στο Εικοσιένα (εκδ. Ηρόδοτος) και Εθναφύπνιση και εθνογένεση (εκδ. Βιβλιόραμα).

Ο βετεράνος δημοσιογράφος και κεντρικός παρουσιαστής του «Fox News Sunday» Chris Wallace και ο βραβευμένος με Πούλιτζερ Mitch Weiss με το βιβλίο τους Χιροσίμα 1945 – Η αντίστροφη μέτρηση: Οι 116 μέρες που άλλαξαν τον κόσμο (μτφρ. Ανδρέας Παππάς, Μεταίχμιο) συνθέτουν το παρασκηνιακό χρονικό των 116 τραγικών ημερών πριν από την αμερικάνικη επίθεση στη Χιροσίμα. Με ρυθμό κατασκοπικού θρίλερ, ξεδιπλώνεται η πληρέστερη αποτύπωση μιας από τις πιο σημαντικές στιγμές στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Το βιβλίο Η ήττα του Μουσολίνι στο ύψωμα 731, του John C. Carr θα κυκλοφορήσει προσεχώς από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Η ιστορία μιας κρίσιμης μάχης. Λέγεται ότι ο Μουσολίνι ήθελε τη νίκη για να εντυπωσιάσει τον Φύρερ. Αντ’ αυτού η αιματηρή πανωλεθρία του Υψώματος 731 έπαιξε τον ρόλο της στην απόφαση του Χίτλερ να αναβάλει την εισβολή στη Ρωσία κατά τέσσερις εβδομάδες τουλάχιστον, καθυστέρηση που, μαζί με άλλους παράγοντες, συνέβαλε ώστε να του στοιχίσει τελικά την έκβαση του πολέμου.

Μένοντας στον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, ιδιαίτερα ενδιαφέρον φαίνεται το βιβλίο Οι μέρες που έχτισαν την ιστορία: Το έπος του Τσόρτσιλ και τo σθένος ενός λαού κατά τη διάρκεια του βομβαρδισμού του Λονδίνου, του ιστορικού Erik Larson, που θα κυκλοφορήσει προσεχώς από τις εκδόσεις Διόπτρα. 

Την πρώτη ημέρα της πρωθυπουργίας του Ουίστον Τσόρτσιλ, ο Χίτλερ εισέβαλε στην Ολλανδία και στο Βέλγιο. Είχαν προηγηθεί η Πολωνία και η Τσεχοσλοβακία. Τους επόμενους δώδεκα μήνες, τα γερμανικά βομβαρδιστικά θα σφυροκοπούσαν τη χώρα ασταμάτητα, σκοτώνοντας 45.000 Βρετανούς και καταστρέφοντας δύο εκατομμύρια σπίτια. Ο Erik Larson δείχνει με κινηματογραφική λεπτομέρεια πώς ο πιο εμβληματικός πολιτικός της Βρετανίας κατάφερε να εμπνεύσει ένα ολόκληρο έθνος την ώρα της πιο σκληρής δοκιμασίας και δίδαξε στους συμπατριώτες του «την τέχνη τού να είσαι άφοβος». Αντλώντας υλικό από ημερολόγια, αρχεία και έγγραφα των μυστικών υπηρεσιών –κάποια από τα οποία αποχαρακτηρίστηκαν πολύ πρόσφατα– ο Λάρσον μας οδηγεί από τους βομβαρδισμένους δρόμους του Λονδίνου στην πρωθυπουργική κατοικία και το καταφύγιο του Τσόρτσιλ στην ύπαιθρο, στις προσωπικές του στιγμές με την οικογένειά του και στις συζητήσεις με τους πιο έμπιστους συμβούλους του.  

Ιστορικά βιβλία ακόμα από τους: Μαρία Σπανού, Ιστορικά ημιτόνια (Μεταίχμιο), Θανάση Γιοχάλα – Ζωή Βαΐου, Η Αθήνα τον 19ο αιώνα – Εικόνες μιας οδοιπορίας (Εστία), Ανδρέα Ανδριανόπουλο, Τελείως άγνωστες ή ελάχιστες στιγμές της Ιστορίας (Αρμός).

Κοινωνία & ιδέες

Ο Πέτρος Τατσόπουλος τους επόμενους μήνες ενδεχομένως να βρεθεί στο στόχαστρο όχι μόνο των φανατικών χριστιανών αλλά όλων των ζηλωτών κάθε θρησκείας ή δόγματος, με αφορμή το νέο του βιβλίο για την πολυπλόκαμη διείσδυση της θρησκείας, τόσο στην Ελλάδα όσο και στον υπόλοιπο κόσμο. Τίτλος του Το όπιο του λαού (Μεταίχμιο).

Μια μονογραφία πάνω στο φλέγον ζήτημα των σχέσεων κράτους και εκκλησίας, κοσμικής και πνευματικής εξουσίας που αποτέλεσε μόνιμο σημείο προβληματισμού, τριβής, αντιπαραθέσεων και συγκρούσεων στην Ευρώπη από τον όψιμο Μεσαίωνα και εξής, είναι το βιβλίο της Ιφιγένειας Μποτουροπούλου Διαχωρισμός των εκκλησιών και του κράτους στη Γαλλία. Χρονικό των ιδεολογικών ζυμώσεων που οδήγησαν στην θέσπιση ενός νόμου (μτφρ. Γιώργος Μπολιεράκης, πρόλογος Πασχάλης Κιτρομηλίδης, Στερέωμα). Η συγγραφέας παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς την ιστορική εξέλιξη του ζητήματος, ως την τελική λύση που έδωσε η Γαλλία στο πρόβλημα με την οριστική απεμπλοκή της κοσμικής από την πνευματική σφαίρα και τον διαχωρισμό κράτους και εκκλησίας.

Το νέο βιβλίο του Γιάννη Κιουρτσάκη είναι ένα ψηφιδωτό με αφορισμούς και στοχασμούς, συναρμοσμένους σε έναν συνεκτικό τόμο με κεντρικό θέμα την οικουμενική κρίση του πολιτισμού μας και τίτλο Όταν όλα κρέμονται από μια κλωστή. (Πατάκης).

Δύο νέους τίτλους αναμένουμε από τον ολοκαίνουργιο ποιοτικό εκδοτικό οίκο της Θεσσαλονίκης Petites Maisons. Claude-Henri Saint-Simon, Επιστολές ενός κατοίκου της Γενεύης στους συγχρόνους του (εισαγ. – μτφρ. – σχόλια: Δημητρής Φούφουλας) και Pierre Leroux, Ατομικισμός και σοσιαλισμός (μτφρ. Μύρων Αχείμαστος, εισαγωγή – σχόλια: Δημήτρης Φούφουλας).

Το βιβλίο του John Rawls Διαλέξεις στην ιστορία της πολιτικής φιλοσοφίας (μτφρ. Γρηγόρης Μολύβας, Αγλαΐα Μελά, Κριτική) στηρίζεται στις γραπτές διαλέξεις και σημειώσεις του Rawls για το μάθημα της Σύγχρονης Πολιτικής Θεωρίας, που δίδαξε στο Χάρβαρντ από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 μέχρι το 1995. Στα περιεχόμενα του τόμου περιλαμβάνονται, ανάμεσα σε άλλα, διαλέξεις για τον Hobbes, τον Locke, τον Rousseau, και τον Marx.

Η ιστορία του Τσερνόμπιλ είναι πιο πολύπλοκη, πιο ανθρώπινη, και πιο τρομακτική από τον Σοβιετικό μύθο. Ο Adam Higginbotham, στο βιβλίο του Μεσάνυχτα στο Τσερνόμπιλ: η άγνωστη ιστορία της μεγαλύτερης πυρηνικής καταστροφής (μτφρ. Αγορίτσα Μπακοδήμου, εκδ. Utopia), παρουσιάζει μια συναρπαστική αφήγηση που φέρνει μπροστά μας την καταστροφή του 1986 μέσα από τα μάτια των ανδρών και των γυναικών που την έζησαν από πρώτο χέρι. Αντλώντας υλικό από εκατοντάδες ώρες συνεντεύξεων που πραγματοποιήθηκαν σε διάστημα μιας δεκαετίας, όπως επίσης από γράμματα, ανέκδοτα απομνημονεύματα και τεκμήρια αρχείων των οποίων το απόρρητο άρθηκε προσφάτως, το βιβλίο αυτό θα μπορούσε να είναι ένα δεξιοτεχνικό θρίλερ. Μια ιστορία που έχει προκαλέσει μεγάλες αντιπαραθέσεις για πολλά χρόνια, καλυμμένη εξ αρχής από ένα πέπλο μυστικοπάθειας, προπαγάνδας και παραπληροφόρησης.

Από τις εκδόσεις Μελάνι θα κυκλοφορήσει προσεχώς το βιβλίο της Corine Pelluchon, Το μανιφέστο των ζώων - Η πολιτικοποίηση του ζητήματος των ζώων, (μτφρ.: Θαλής Σταθόπουλος, πρόλογος: Ειρήνη Μολφέση, εισαγωγή: Μαρία Καραμανώφ). Υπογραμμίζοντας το διακύβευμα σχετικά με τη βία εναντίον των ζώων, η Corine Pelluchon καταδεικνύει ότι το ζήτημα των δικαιωμάτων των ζώων αποτελεί σημαντικό ζήτημα της ανθρωπότητας. Η πάλη ενάντια στην κακομεταχείριση των ζώων μας φέρνει αντιμέτωπους με τις δυσλειτουργίες μίας κοινωνίας που βασίζεται στην εκμετάλλευση και γεννά την επιθυμία για μεγαλύτερη δικαιοσύνη. Κατ’ αυτόν τον τρόπο το ζήτημα των ζώων αποτελεί μείζον πολιτικό ζήτημα.

Tο δοκίμιο Διαφωτισμός τώρα: Λογική, επιστήμη και ουμανισμός για μια καλύτερη ζωή, του καθηγητή στο Χάρβαρντ Steven Pinker θα κυκλοφορήσει προσεχώς από τις εκδόσεις Διόπτρα. Ο συγγραφέας μας καλεί να αποστασιοποιηθούμε από τους φρικιαστικούς τίτλους των ειδήσεων και τις αποκαλυπτικές προφητείες που παίζουν με τους φόβους και τις προκαταλήψεις μας και να δώσουμε βάση στα γεγονότα και στα στοιχεία: σε εβδομήντα πέντε διαγράμματα, ο Pinker δείχνει ότι σήμερα υπάρχει βελτίωση από κάθε άποψη –μακροζωία, υγεία, ευημερία, ασφάλεια, ειρήνη, γνώση και ευτυχία– όχι μόνο στη Δύση, αλλά και σε όλο τον κόσμο. Αυτή η πρόοδος δεν είναι αποτέλεσμα παρέμβασης κάποιας μυστηριώδους δύναμης. Είναι ένα δώρο του Διαφωτισμού: η απόδειξη ότι η λογική και η επιστήμη μπορούν να βελτιώσουν τη ζωή των ανθρώπων.

Άλλη μια ενδιαφέρουσα κυκλοφορία δοκιμίου του George Orwell, Το λιοντάρι και ο μονόκερως: Σοσιαλισμός και η αγγλική μεγαλοφυΐα (μτφρ. Χριστόδουλος Λιθαρής, Στιγμός).

Οικονομία

Στο νέο του βιβλίο Κεφάλαιο και ιδεολογία (μτφρ. Σώτη Τριανταφύλλου, Πατάκης) ο Thomas Piketty αφηγείται την ιστορία της ανθρωπότητας από τις αρχαίες κοινωνίες των τριών τάξεων (πολεμιστές, κληρικοί, εργάτες) μέχρι τις σύγχρονες, όπου η ταξική διαστρωμάτωση είναι περισσότερο συγκεχυμένη. Παραλλήλως, εξετάζει τις βαθιές αλλαγές που έγιναν στις διάφορες περιοχές του κόσμου, όχι βάσει κάποιων νομοτελειών, αλλά κυρίως επειδή πολιτικοί και πολίτες έκαναν συγκεκριμένες επιλογές και πήραν συγκεκριμένες αποφάσεις.

Ο Κωνσταντίνος Γκράβας και ο Σπύρος Βλιάμος αποκαλύπτουν στο βιβλίο τους Κεντρικές Τράπεζες (Παπαδόπουλος) το «μυστήριο» των κεντρικών τραπεζών: Δημιουργούν, ως αλχημιστές, οι κεντρικές τράπεζες των μεγάλων νομισμάτων (FED, EKT, κ.ά.) το χρήμα; Ποια σημασία έχει η εκτύπωση χαρτονομισμάτων;

Επάνω: Γιάννης Ζουγανέλης - Νίκος Καρούζος Κάτω: Γιώργος Αρχιμανδρίτης - Γιάννης Μπεχράκης

Τέχνες 

Η συζήτηση του κορυφαίου τουμπίστα Γιάννη Ζουγανέλη, με τον Νίκο Καρούζο, τον Ιούνιο του 1986, έχει καταγραφεί στον τόμο Δημητρίου Σούτσου 36 - Μια συνομιλία του Νίκου Καρούζου με τον Γιάννη Ζουγανέλη (13 Ιουνίου 1986) (Ίκαρος). Οι δύο άνδρες, μεταξύ άλλων, κουβεντιάζουν για τη μουσική, την ποίηση, το νόημα της τέχνης και τη θέση του καλλιτέχνη.

Ο Γιώργος Αρχιμανδρίτης από το 2015 μέχρι και το 2017 έκανε μια σειρά συζητήσεων με τον Γιάννη Μπεχράκη τις οποίες κατέγραψε στον τόμο Γιάννης Μπεχράκης: Με τα μάτια της ψυχής (Πατάκης). Σημειώνει ο Αρχιμανδρίτης: «Η ομορφιά για κείνον βρισκόταν πρωταρχικά στη δύναμη της ζωής και στο μεγαλείο του ανθρώπου. Αυτό το μεγαλείο αποτύπωσε με τον φακό του και μας το παρέδωσε με τις φωτογραφίες του».

Από τις εκδόσεις Περισπωμένη θα κυκλοφορήσει προσεχώς το τομίδιο με δύο δοκίμια της Virginia Woolf Μια συζήτηση περί τέχνης / Λεξιτεχνία (μετάφραση-Σχόλια: Μανώλης Βάρσος). Το πρώτο δοκίμιο συνιστά μια πραγματεία στον λογοτεχνικό κυβισμό, με εμφανή στόχο να καταλήξει —μέσω της αναδόμησης, της σύγκρισης και της συνεκδοχής— στο απόλυτο μοντερνιστικό αξίωμα: οι λέξεις, το εργαλείο δηλαδή του λογοτέχνη, είναι μέσο αδόκιμο, ατελές και ατελέσφορο σε σύγκριση με τον χρωστήρα, δηλαδή το άφωνο εργαλείο ενός μυθοπλαστικού ζωγράφου. Το δεύτερο, η «Λεξιτεχνία» εκφωνήθηκε ως ομιλία από το ραδιόφωνο του BBC στις 29 Απριλίου του 1937 για τη ραδιοφωνική σειρά Words Fail Me. Η ομιλία αυτή των 8 λεπτών είναι το μοναδικό ηχητικό ντοκουμέντο που έχουμε από την Βιρτζίνια Γουλφ. Εδώ το αντικείμενο είναι οι ίδιες οι λέξεις. Το μοναδικό εργαλείο του λογοτέχνη που έχει την ικανότητα να δρα ανεξάρτητα από τον δημιουργό του και να παραμένει αχειραγώγητο.

Από τον ίδιο εκδοτικό, την Περισπωμένη, θα βγει επίσης το δοκίμιο του Χρήστου Μαλεβίτση Επιστροφή στο Χάος - Ανάλυση της ταινίας «Kaos» των Αδελφών Taviani, με δυο κείμενα του Χρήστου Μαρσέλλου που συνοδεύουν την έκδοση ως επίμετρο. 

Το βιβλίο του Μax Raphael, Προυντόν, Μαρξ, Πικάσο – Τρεις μελέτες γύρω από την κοινωνιολογία της τέχνης (μτφρ. – επίμετρο: Χρήστος Γεμελιάρης, Τόπος), κυκλοφόρησε στο Παρίσι από τον εξόριστο Γερμανό ιστορικό Τέχνης, σύγχρονο του Βάλτερ Μπένγιαμιν, ενόσω η παγκόσμια κρίση του καπιταλισμού συνέπιπτε με την άνοδο του φασισμού.

Ο Σταύρος Σ. Φωτίου στο βιβλίο του Θανατηφόρα αδιαφορία – Τρεις ταινίες για την απληστία, τη βία, τη δοτικότητα (Αρμός) υποστηρίζει ότι μπορούμε να κατατάξουμε τις κινηματογραφικές ταινίες σε τρεις κατηγορίες: στον κινηματογράφο της αδιαφορίας, στον κινηματογράφο της διαμαρτυρίας και στον κινηματογράφο της μαρτυρίας.

Ο Νικήτας Σινιόσογλου με κάθε βιβλίο του «χτίζει» και εξελίσσει το άκρως προσωπικό του ύφος. Το δοκίμιο Ο καρπός της ασθενείας μου (Κίχλη), ξεκινά με την κάθοδο στην ανεξέλεγκτη βουή του κόσμου και τελειώνει με την άνοδο στη στενότητα ενός δώματος. Πειραματικό δοκίμιο καμωμένο από τα οργανικά υλικά μιας γενεαλογίας του δοκιμιακού λόγου από τον Μάρκο Αυρήλιο ως τον Μονταίν.

Δοκίμια λογοτεχνίας

Τριάντα δύο «ποιητικά χρονογραφήματα» της Κικής Δημουλά, περιλαμβάνει το βιβλίο Εκλήθην ομιλήτρια (Ίκαρος). Ομιλίες σε συνέδρια και εκδηλώσεις, χαιρετισμοί και αποχαιρετισμοί από το 1995 έως το 2015.

Ολιγογράφος και απαιτητικός από τα πεζογραφικά του κείμενα, ο Γιώργος Συμπάρδης διατηρεί τον ίδιο βαθμό αυστηρότητας και ως προς την επιλογή των προσώπων και των βιβλίων για τα οποία θα συνθέσει ένα κείμενο· και κάπου εκεί αυτή η αυστηρότητα εξαντλείται και τα κείμενα είναι γενναιόδωρα, συναδελφικά και φωτεινά. Στα 30 κείμενα του τόμου Σκόρπια – Κείμενα για συγγραφείς και βιβλία (Μεταίχμιο), ο Συμπάρδης γράφει μεταξύ άλλων για τους: Κ.Π. Καβάφη, Μένη Κουμανταρέα, Αλέξη Πανσέληνο, Δημήτρη Δασκαλόπουλο, Νίκη Αναστασέα, Μάρω Δούκα, Κάρολο Τσίζεκ, Νίκο Καχτίτση, Βασίλη Βασιλικό, Γιάννη Μπεράτη, Μαρία Στασινοπούλου, Δημήτρη Φύσσα, Θανάση Χειμωνά, Λουκία Δέρβη κ.ά.

Ο Γιώργος Βέης εκτός από καταξιωμένος ποιητής είναι και ένας εμβριθής μελετητής της ποιητικής τέχνης. Στο νέο του βιβλίο Για την ποιητική γραφή – Δοκιμίων σύνοψις (Ύψιλον) συγκεντρώνει δοκιμιακά του κείμενα μελετώντας, αναλύοντας και ερμηνεύοντας τρόπους, τόπους και διακειμενικές αναφορές.

+

Κι έπειτα από όλα αυτά τα βιβλία ίσως είναι καλή η ιδέα μιας συντροφιάς εκεί, γύρω και επάνω από τα βιβλία. Κι αν σκέφτεστε αυτό που σκέφτομαι τις απαντήσεις μας θα βρούμε στο Πήραμε (;) γάτα. Πώς είναι να ζεις στο ίδιο σπίτι με έναν τετράποδο έφηβο (Κλειδάριθμος) O Κυριάκος Αθανασιάδης μετά το πολύ επιτυχημένο Πήραμε σκύλο επιστρέφει με έναν ακόμα εύχρηστο οδηγό για όσους έχουν ή επιθυμούν να αποκτήσουν μια γάτα για συντροφιά στο σπίτι τους. Το σκίτσα του βιβλίου επιμελήθηκε ο Χρήστος Παπανίκος.

* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΑΓΟΡΑΣΤΟΣ είναι δημοσιογράφος.