Η χώρα του χιονιού είναι μια ιστορία έρωτα ανάμεσα σε έναν αργόσχολο διανοούμενο αστό του Τόκυο και μια γκέισα των βουνών της βορειοδυτικής Ιαπωνίας. Παρόλο που δεν αναφέρονται ποτέ τα πραγματικά ονόματα των τόπων, το μυθιστόρημα διαδραματίζεται σε μια απομακρυσμένη περιοχή θερμών πηγών της επαρχίας Νίιγκατα, και συγκεκριμένα στη μικρή πόλη Γιουζάουα. Ο ήρωας ταξιδεύει με το τραίνο και στην πρώτη φράση του μυθιστορήματος μόλις έχουν περάσει ένα τούνελ και βρίσκονται ξαφνικά στη χώρα του χιονιού.
Αυτή η περιοχή είναι γνωστή ως η άλλη όψη της Ιαπωνίας, και κρύοι άνεμοι, με προέλευση από τη Σιβηρία, τη διατρέχουν. Περνάμε έτσι από την πρωτεύουσα στον παράξενο και άγριο κόσμο των βουνών, από έναν κόσμο σε έναν άλλο κόσμο, σε μια διάσταση εξωπραγματική που εισάγεται από την πρώτη σελίδα με καθρεφτίσματα, μακρινά φώτα και μάτια που λάμπουν επάνω σε τζάμια σχηματίζοντας διπλοτυπίες με το νυχτερινό τοπίο.
Ο Καουαμπάτα δίνει πρόσθετες διαστάσεις και έμφαση στις εικόνες ομορφιάς και απόκοσμου που θέλει να δημιουργήσει. Φως, τραίνο, ηλεκτρικό, η κόρη του ματιού της Γυόκο πάνω σε μια μακρινή λάμψη, το καινούργιο στην υπηρεσία της ομορφιάς. Ακόμα και η βία είναι απλώς μέρος ενός κόσμου αντιθέσεων και υπάρχει κι αυτή για μερικές μόνο στιγμές πριν ο γαλαξίας τα καταπιεί όλα μέσα του. Ο έρωτας τρεμοπαίζει αβέβαιος στις καρδιές, στα μάτια, στα σώματα.
Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων συναντάει το Ζεν των στιγμών ενώνοντάς τες σε ένα τώρα που έχει καταπιεί παρελθόν και μέλλον και παραπαίει ανάμεσα σε θάμπωμα και μελαγχολία. Η ένωση με τη φύση, με το ερωτικό σώμα και τελικά με το σύμπαν είναι μοιραία στη βίωσή της και αφήνει τους ήρωες χωρίς δέρμα και χωρίς γιατρειά. Η απόσταση και η ψυχρότητα συναντούν το πάθος και την τρέλα, η φωτιά κατατρώει τα πάντα κάτω απ' το παγωμένο βλέμμα του γαλαξία.
Η "Χώρα του χιονιού" είναι ένα από τα σημαντικότερα μυθιστορήματα του Καουαμπάτα (Νόμπελ Λογοτεχνίας 1968) καθώς και ένα από τα μεγάλα αριστουργήματα της ιαπωνικής λογοτεχνίας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

- Ύστερα έρχεσαι εσύ. Μου μιλάς για την ερωτική συνάντηση του Δεληγιώργη με την κυρία Παπούλια.
- Ίσως δεν ήταν ερωτική, και το νόμισα, είπε η κοπέλα.
- Έστω. Μαθαίνω όμως ότι ο Τζέημς Παπούλιας δεν είναι ολότελα άσχετος με τον Δεληγιώργη. Ζητώ μια μικρή αναβολή αναχωρήσεως. Μου βάζουν τελεσίγραφο. Ή φεύγεις αύριο το πρωί ή τίποτε. Καταλαβαίνεις, Νέλλη. Υπάρχουν τρία πράγματα. Πρώτον. Είδα άλλους στο δωμάτιο, όπου υποτίθεται ότι εγκληματούσε ο Δεληγιώργης. Ο Παπούλιας έχει κάποια σχέση με τον Δεληγιώργη. Ο Παπούλιας, γιατί αυτός είναι το αφεντικό, επεδίωκε να με διώξει από την Ελλάδα. Όλα αυτά. . .
- Μπορεί να μην έχουν σχέση με το έγκλημα. Κι αν μείνεις, αν καταστρέψεις τη μοναδική ευκαιρία της ζωής σου, τί έχεις σκοπό να κάνεις ; Να αποδείξεις την αθωότητα του Δεληγιώργη - αν είναι αθώος;
[...]
- Κύριε Παπούλια, φαντάζομαι πως ξέρετε τί είναι το μπούμεραγκ. Ένα όπλο που το χρησιμοποιούν οι ιθαγενείς της Αυστραλίας. Το πετούν για να χτυπήσουν τον αντίπαλο. Αν όμως δεν το χειριστούν καλά, το μπούμεραγκ γυρίζει και χτυπά τους ίδιους. Κύριε Παπούλια, δεν το χειριστήκατε καλά. Δεν είχα σκοπό να σας ενοχλήσω. Για να με βγάλετε από τη μέση με χτυπήσατε άσχημα. Αλλά τώρα το όπλο γυρίζει εναντίον σας. Ο αισθηματικός Δεληγιώργης ήταν αποφασισμένος να μείνει βουβός όσο πίστευε πως η γυναίκα σας είχε σκοτώσει. Ήταν αποφασισμένος να θυσιαστεί για κείνην. Όχι όμως και για σας. Τον είδα σήμερα.
Ο μηχανικός Αλέκος Κομνηνός έχει ταλέντο αλλά όχι επιτυχίες στη δουλειά του. Κυνηγά μάταια έναν ολόκληρο χρόνο τον εκατομμυριούχο Γερασιμάτο, που σχετίζεται με τον ισχυρό παράγοντα Τζέημς Παπούλια, για το "θέμα του": Ένα σχέδιο για πρωτότυπο τουριστικό οικισμό. Και αναπάντεχα ο Γερασιμάτος αποφάσισε να τον δεχθεί. Γιατί όμως;
Ύστερα, ήταν και εκείνη η παράξενη ιστορία : Ένα έγκλημα που παρακολούθησε τυχαία, από τη βεράντα ενός σπιτιού, με κιάλια, ένα έγκλημα που έγινε εκατοντάδες μέτρα μακριά, μέσα σ' ένα διαμέρισμα...
Ή μήπως έκανε λάθος;... (Από την έκδοση)

O Τσαρούχης σε όλη του τη ζωή αρνιότανε να μαγνητοφωνηθεί ενώ μιλούσε. Το κείμενο του παρόντος βιβλίου είναι μια λαμπρή εξαίρεση: Δέχτηκε να διδάξει, δέχτηκε να κινηματογραφηθεί και δέχτηκε να μαγνητοφωνηθεί διδάσκοντας. Αυτό είναι μια πολύτιμη κληρονομιά για μας που ακολουθήσαμε.
Όπως πάντοτε αρνιόταν τον τίτλο του δασκάλου, κι εδώ δεν παραδίδει μαθήματα ως καθηγητής· μπορεί τα θέματα των μαθημάτων να είναι προσεκτικά μελετημένα και συγκροτημένα, αλλά διαβάζοντας το κείμενο, διανθισμένο με αποφθεγματικές διαπιστώσεις συγκλονιστικής ακρίβειας και πρωτοτυπίας αλλά και με το αυθόρμητο χιούμορ του, έχουμε την αίσθηση ότι παρακολουθούμε τους ελεύθερους συνειρμούς του σε μια από εκείνες τις συζητήσεις με τους φίλους του όταν μοιραζόταν μαζί μας γενναιόδωρα τα μυστικά της τέχνης του, αυτά που αναζητούσε με συγκινητική επιμονή σε όλη του τη ζωή.
Δεν μιλά ως ιστορικός τέχνης αλλά ως ζωγράφος και για ζωγράφους: "Μιλάω για ζωγράφους κυρίως εγώ και ζητώ συγγνώμη απ' τους άλλους που δεν τα λέω φιλολογικά να τα καταλάβουνε". Παρακολουθώντας όμως την εξέλιξη της ελληνικής τέχνης από τη μινωική περίοδο μέχρι τα σύγχρονα χρόνια, επανέρχεται διαρκώς στα τεχνικά ζητήματα που τον απασχολούσαν, στις εκδηλώσεις των γενικών ζωγραφικών προβλημάτων στην ελληνική τέχνη αλλά και στα στοιχεία της διαχρονικής της ενότητας.
Εξάλλου, δεν ασχολείται μόνο στενά με τη ζωγραφική αλλά επιμένει στη δομή της κοινωνίας και την ιδεολογία κάθε εποχής, και σε παραλληλισμούς με τις άλλες τέχνες. Ιδιαίτερα ενδιαφέρεται, ακόμα, για το θέατρο και τα κοστούμια, μια και είχε εργαστεί πολλές φορές ως σκηνογράφος, και σκηνοθέτησε και ο ίδιος παραστάσεις αρχαίας τραγωδίας.
Όπως λέει: "Δε χρειάζεται ο άνθρωπος να ξέρει τόσα πολλά πράγματα". Σ' αυτή την πολύ προσωπική ιστορία της τέχνης κατά Γ. Τσαρούχη, μιλά με τη βεβαιότητα της προσωπικής διαπίστωσης και δεν αναπαράγει τις απόψεις άλλων για την ελληνική τέχνη. Σαν ένα μεγάλο τέλειο φίλτρο, έχει χωνέψει όλη την ιστορία της τέχνης και έχει διαμορφώσει μια συνολική θεώρηση - οι λεπτομέρειες δεν τον ενδιαφέρουν.
Ο Τσαρούχης (γεννημένος το 1910) έδωσε αυτά τα μαθήματα σε ηλικία εβδομηνταενός ετών, έχοντας πίσω του την εμπειρία του πολέμου, της δικτατορίας στην Ελλάδα και πολλά χρόνια ειρήνης και ζωγραφικής, κι έχοντας ζήσει στην Ελλάδα και στη Γαλλία. Είναι η μοναδική φορά που δέχτηκε τον τίτλο του δασκάλου, που πάντοτε τον αρνιότανε θέλοντας να τονίσει τη δυσκολία της ζωγραφικής ως τέχνης. (Από την Εισαγωγή της Ε. Δοξιάδη)

Όταν το 1871 πρωτοδημοσιεύτηκαν οι "Δαιμονισμένοι", το κατεξοχήν πολιτικό και προφητικό μυθιστόρημα του Ντοστογέφσκι, θύελλα αντιδράσεων ξέσπασε στους λογοτεχνικούς και πολιτικούς (κατά κύριο λόγο στους επαναστατικούς) κύκλους της Ρωσίας. Μια τεράστια συζήτηση άνοιγε κι ένας πόλεμος κηρυσσόταν εναντίον του «μεταμελημένου» πρώην θανατοποινίτη συγγραφέα και πρώην κατάδικου της Σιβηρίας. Τα γεγονότα που βρήκαν απήχηση στο μυθιστόρημα ήταν η «υπόθεση Νιετσάγεφ», η δραστηριότητα της οργάνωσης «Λαϊκή Εκδίκηση» και η δολοφονία από πέντε μέλη της ενός φοιτητή. Το ενδιαφέρον του Ντοστογέφσκι τράβηξαν οι ιδεολογικές και οργανωτικές αρχές των μηδενιστών, οι συνεργοί στο έγκλημα και η προσωπικότητα του αρχηγού τους Σ. Γ Νιετσάγεφ.
«Στό έργο που γράφω τώρα για το περιοδικό Ρούσκιι Βέστνικ εναποθέτω πολλές ελπίδες, όχι όμως από λογοτεχνική άποψη όσο από ιδεολογική. Θέλω να πω κάποιες σκέψεις μου, ακόμα κι αν χαθεί η καλλιτεχνική αξία του έργου αυτού. Με απασχολούν σοβαρά όσα έχουν μαζευτεί στην καρδιά και στο μυαλό. Δεν με πειράζει αν καταλήξει σε "κατηγορώ", εγώ θα τα έχω πει. Ελπίζω να έχει επιτυχία», γράφει στις 25 Μαρτίου 1870. Δεν διστάζει παράλληλα να περιγελάσει, δηκτικότατα, τις «ουτοπίες» του Φουριέ, του Τσερνισέφσκι (που το κλασικό πια μυθιστόρημά του "Τι να κάνουμε;" είχε γίνει η βίβλος της ανήσυχης και επαναστατικής νεολαίας), καθώς και μερικά ακόμα ιερά τέρατα της ρωσικής λογοτεχνίας όπως ο φίλος του Τουργκένιεφ κι ο Γκρανόφσκι.
Η ιστορία των "Δαιμονισμένων" εξελίσσεται με επίκεντρο την «αμφιλεγόμενη» προσωπικότητα του μηδενιστή Πιότρ Βερχοβένσκι (Νιετσάγεφ) και την αινιγματική και δαιμονική φιγούρα του Νικολάι Σταβρόγκιν («κακός... προσωπικότητα τραγική, χαρακτήρας που ξεχωρίζει εξαιρετικά με την ιδιομορφία του, αλλά χαρακτήρας ρωσικός... Τον πονάω», δηλώνει ο συγγραφέας, που βαθιά μέσα του κρύβει έναν Σταβρόγκιν - όπως υποστηρίζει στο ομώνυμο εξαιρετικό άρθρο του ο Μπερντιάγεφ). Τις δύο αυτές δαιμονικές φιγούρες πλαισιώνουν ο φιλελεύθερος-ιδεαλιστής και πατέρας του μηδενιστή, ο Στεπάν Τροφίμοβιτς, και οι «ιδεολόγοι» Σάτοφ, Κυρίλλοφ, Σιγκαλιόφ. Και γύρω από αυτούς, τραγικές φιγούρες τρεις γυναίκες και ο «απόλυτος», «θανατηφόρος» έρωτάς τους για τον Σταβρόγκιν (για να μην αναφερθούμε στην άνευ ορών λατρεία που του δείχνει η κυριαρχική, αρχόντισσα μητέρα του), ο ανταγωνισμός, η στωικότητα, η περηφάνια, το πάθος των οποίων αποτελούν πλούσιο υλικό για μελέτη του γυναικείου ψυχισμού. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)