Της Άλκηστης Σουλογιάννη

Ο Γιάννης Ευσταθιάδης συνεχίζει να ανασκάπτει στα βαθύτερα και πλέον σύνθετα στρώματα του εσωτερικού ανθρώπου, εφαρμόζοντας μια διαδικασία που έχει ήδη αποκαλύψει κατά τη σημασιολογική οργάνωση προγενέστερων κειμένων του, όπως αναγνωρίζεται στα βιβλία Πορσελάνη (2008), Καθρέφτης (2010), ή στο εμβληματικό Γραμμένα φιλιά (2006).

Η τέχνη της Ιστορίας

Του Γιώργου Αριστηνού

To μότο του Ζέμπαλντ «κάθε ενσώματο αντικείμενο σμιλεύεται πιο έντονα στο συγκεχυμένο σύνορο ανάμεσα στο αντιληπτό και το υπερβατικό. Μια τέτοια εγγύτητα προς τον νεκρό, υποκινούμενη από τη θέληση για γνώση και υπαινισσόμενη ταυτόχρονα μια λιβιδική επένδυση του κακοποιημένου αντικειμένου, γεννά την υποψία ότι η εκτέλεση ενός έργου ζωγραφικής όπως εκείνη του Ζερικώ, τον οποίο ο Βάις θεωρεί πρότυπο μιας λογοτεχνικής άσκησης που συνυπογράφει και ο ίδιος, ισοδυναμεί σε τελευταία ανάλυση με την προσπάθεια ενός ατόμου, τρομοκρατημένου από την πραγματικότητα της ανθρώπινης ζωής, να προκαλέσει τον ίδιο του τον θάνατο» που προτάσσει ο Μιχάλης Μοδινός στο τελευταίο του μυθιστόρημά είναι αποκαλυπτικό για τις προθέσεις του: ο ζωγράφος, ο συγγραφέας, ο καλλιτέχνης γενικότερα, δεν στέργει στη ρεαλιστική απεικόνιση ή αναπαράσταση της ανθρώπινης σήψης, της φθοράς, της κατάπτωσης, του απορφανισμού του.

Tης Βίκυς Βασιλάτου

Ο σουρεαλιστής ζωγράφος μου συστήθηκε μέσω της τέχνης του πριν αρκετά χρόνια. Ήταν μια αποκάλυψη για μένα. Κάθε πίνακάς του κι από δεκάδες μηνύματα για να επεξεργαστεί το μυαλό μου. Κάθε κόσμημά του κι από δεκάδες πόθους να τα κάνω δικά μου.

Του Μάνου Στεφανίδη

Sans rime ni raison, remettre toujours tout en question, douter même en rêve! Emil Cioran 

Πώς μπορεί να είναι μεγάλο ένα μυθιστόρημα σήμερα μετά το τέλος των μεγάλων μυθιστορημάτων, των “μεγάλων αφηγήσεων”; Ακόμη και η τριλογία του Ζούκερμαν του Ροθ, ακόμη και τα βιβλία-ποταμοί του Πίντσον δεν συγκροτούν πειστική απάντηση στο ερώτημα. Κυρίως γιατί δεν θέλουν. Δεν θέλουν να είναι ένα “μεγάλο μυθιστόρημα” αλλά μάλλον το ωραίο σπάραγμα ενός “μεγάλου μυθιστορήματος”.

Ο Douglas Paszkiewicz (Ντάγκλας Πασκιέβιτς) είναι δημιουργός κόμικ και η πιο συνηθισμένη λέξη που, σχεδόν πάντα, προηγείται του ονόματος του είναι “ανατρεπτικός” (για το σκίτσο του πάλι, δεν παίρνω και όρκο).

Τια το μυθιστόρημα «Ένα κάποιο τέλος» του Τζούλιαν Μπαρνς (εκδ. Μεταίχμιο)

Του Γιώργου Βέη

Του Μάνου Στεφανίδη

Σκέφτομαι, σημαίνει σκέφτομαι το θάνατο.

Νάνος Βαγενάς

Ο υποψιασμένος πεζογράφος, ό, τι κι αν γράφει σήμερα, δεν επιτρέπεται να αγνοεί την ιστορική εξέλιξη του είδους που υπηρετεί. Δεν μπορεί δηλαδή να γράφει σαν να μην έχουν γραφεί ακόμη η «Αισθηματική Αγωγή», ο «Πόλεμος και Ειρήνη», ο «Ηλίθιος» ή το «Ζερμινάλ». 

Του Γιώργου Βέη

«Ο κόσμος είναι “άπειρος” καθότι “μπορεί να περικλείει άπειρες ερμηνείες”».

Νίτσε, Χαρούμενη επιστήμη

Πρόκειται για μια επαρκή καταγραφή της σειράς των διαλέξεων «Charles Eliot Norton», τις οποίες έδωσε ο Τζορτζ Στάινερ στο διάστημα 2001-2002 στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ.

Ο (και μαραθωνοδρόμος) Χαρούκι Μουρακάμι εξηγεί τι εννοεί όταν λέει: Για ποιο πράγμα μιλάω όταν μιλάω για το τρέξιμο. 

Του Μάκη Πανώριου

Το περίφημο, ως προς την υπαρξιακή του διάσταση, γνωμικό «γνώθι σαυτόν» μας το κληροδότησαν οι αρχαίοι Έλληνες. Αποδίδεται στον Χείλωνα τον Λακεδαιμόνιο (Στοβαίος), πιο σωστά πιθανώς στον Σωκράτη (Ξενοφών). Γνώρισε τον εαυτό σου, διότι μόνο έτσι θα μπορέσεις να τον «εκπαιδεύσεις», αφ’ ενός να ακολουθήσει το δρόμο για τον οποίο τον έχει προορίσει η Φύση, εφ’ ετέρου να μετεξελιχθεί σε «καλό καγαθό» πολίτη της κοινότητας στην οποία ανήκει. Αυτόν τον άγνωστο, ακατανόητο, ανεξήγητο, αινιγματικό εαυτό πρέπει, λοιπόν, να «κατακτήσει» ο άνθρωπος, ώστε να μπορέσει να συνομιλήσει με τον εσωτερικό εαυτό του, και, κατ’ επέκταση, με τον συνάνθρωπο-συνοδοιπόρο του που θα συναντήσει στο παγκόσμιο τοπίο.

Του Κώστα Κατσουλάρη

Με μισό αιώνα καθυστέρηση μεταφράστηκε πριν λίγα χρόνια στη χώρα μας το μνημειώδες έργο του γερμανού ρομανιστή Έριχ Άουερμπαχ (1892-1957), μια φιλόδοξη ιστορία των ποικίλων μεταμορφώσεων του ρεαλισμού στη δυτική λογοτεχνία.

Του Παναγιώτη Γούτα

Από το πρώτο κιόλας βιβλίο του εκ Καστοριάς ορμώμενου Ηλία Παπαμόσχου (1967) η κριτική χαιρέτισε με ενθουσιασμό ένα μεγάλο ταλέντο. Οι τρεις πρώτες συλλογές διηγημάτων του τυπώθηκαν μέσα στην περασμένη δεκαετία. Μιλάμε για τα βιβλία Καλό ταξίδι κούκλα μου… και άλλες ιστορίες (Κέδρος, 2004), Του χρόνου κυνήγια (Κέδρος, 2005) και Λειψή αριθμητική (Κέδρος, 2009).

«Κανείς από τη γενιά μας δεν πρόλαβε (να γίνει αυτό που ήθελε). Μας προλάβαιναν άλλα. Πόλεμος, Δεκέμβρης, εμφύλιος, δικτατορία. Όλο τα παλιά θυμόμαστε. Μας βαριούνται. Δεν λέμε να τα ξεχάσουμε, είναι όλη μας η ζωή. Πόσες φορές είπαμε να τη φτιάξουμε από την αρχή! Δεν είναι το κουράγιο που μας έλειψε».

Του Γιώργου Χ. Θεοχάρη

Επιλογές από την ελληνική πεζογραφία

Του Κώστα Αγοραστού

Εμφανώς συγκρατημένοι, ως προς την ποσότητα των νέων βιβλίων, οι εκδοτικοί οίκοι κυκλοφορούν τους νέους τους τίτλους τις επόμενες εβδομάδες συστήνοντάς μας νέα πρόσωπα αλλά και επανεκδίδοντας παλαιότερους και αξιόλογους τίτλους.

Ο Ιεχωβά πάει στο Χόλιγουντ*

Του Μάνου Στεφανίδη

Η σχέση μας με τις εικόνες και ιδιαίτερα με την κινηματογραφική ποιητική είναι βαθύτατα ερωτική, βαθύτατα υπαρξιακή. Μας χαρακτηρίζει ιδεολογικά, μας διαμορφώνει αισθητικά, μας ταυτοποιεί ως κοινωνικά όντα. Μόνο που ακόμη και στην πιο αισθησιακή εκδοχή της εικόνας, σ' αυτήν δηλαδή που κανείς παραδίδεται συνήθως αμαχητί, ενεδρεύει σχεδόν πάντα, δυσοίωνα αποκαλυπτικός και ανεπαίσθητα εικονοκλαστικός, ο λόγος. Ο λόγος ως οιονεί σάρκα της εικόνας, ως ερμηνεία της. 

Αποσπασματική ιστορία της ασθένειας στη νεοελληνική ποίηση, από τον Γεώργιο Βιζυηνό στη δεκαετία του 1980.

Της Παυλίνας Μάρβιν

Του Γιώργου Χ. Θεοχάρη

Στο μυθιστόρημα της Εύας Στάμου τρεις μυθιστορηματικοί χαρακτήρες κινούν την αφήγηση, σε πρώτο πρόσωπο, εναλλάξ ή εξακολουθητικά διηγούμενοι πλευρές του βίου τους, που είτε αναφέρονται σε προσωπικές καταστάσεις είτε αφορούν συμβάντα στα οποία εμπλέκονται και οι άλλοι δύο του αφηγηματικού τριγώνου.

Πλιάτσικο στο κορμί της γλώσσας

Του Μάνου Στεφανίδη

Το έργο τέχνης είναι πάνω απ' όλα σχόλιο θανάτου

Ο Δάντης, στη Θεία Κωμωδία, παρακαλεί το θεό του: “e fa la lingua mia tanto possente” (κάνε τη γλώσσα τόσο δυνατή)! Δυνατή ως προς τι; Μα για να χωρέσει το νόημα του θανάτου.

«Όχι, όχι. Δε μας αρέσει το διάβασμα. Δεν πληρώνει. Είναι βλακεία. Τεμπελιά. Κουταμάρα. Όχι, όχι!» Τ. Ντίκενς, Ο Ζοφερός Οίκος, τ. 1, σ. 482.

Του Γιώργου Λαμπράκου

Ο Τσαρλς Ντίκενς δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Πολλά μυθιστορήματά του, ιδίως ο Όλιβερ Τουίστ και ο Ντέιβιντ Κόπερφιλντ, έχουν αναθρέψει αναγνωστικά αναρίθμητους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, ενώ έχουν διασκευαστεί δεκάδες φορές για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση.

Της Βίκυς Βασιλάτου

Η ιστορία μιας άρρωστης γυναίκας μέσα από τα μάτια μιας άλλης. Η ιστορία μιας σχιζοφρενούς μάνας, ιδωμένη από μια πονεμένη κόρη, που εξωτερικεύεται επί χάρτου αφού η πρώτη άφησε την τελευταία της πνοή. Μια εξομολόγηση αγάπης ανάμεικτης με πόνο. Μια ποιητική και δυνατή σαν γροθιά αφήγηση. Μια φιλοξενία στο προσωπικό παλάτι της Μίρα Μπάρτοκ, με κύρια πρωταγωνίστρια τη Νόρμα Χερ. Δύσκολο να ξέρουμε αν οι αναμνήσεις είναι πραγματικές, σελίδα τη σελίδα γινόμαστε όμως μάρτυρες κι όχι άκαρδοι κριτές αναμνήσεων, προβληματισμών και σκέψεων. 

Του Νικόλα Ευαντινού

Στα αλήθεια δεν είναι πολλοί που θα μπορούσαν να γράψουν τέτοιους στίχους. Πολύ λιγότεροι είναι εκείνοι που θα τους υποστήριζαν με τη ζωή, τη στάση τους και την παρουσία τους. Ένα από αυτούς είναι ο Γιώργος Δουατζής.

Αμερική, 1937. Τα κόμικ, με τη μορφή “λωρίδων” (comic strip) έχουν μπει για τα καλά στις αναγνωστικές συνήθειες των αναγνωστών. Εκδοτικά αποκαταστημένα και εμπορικά δημοφιλή, διάγουν περίοδο εξαιρετικής άνθησης. Ο κατάλογος των ηρώων με τις ασύλληπτες ικανότητες όλο και μακραίνει.

Του Κώστα Αγοραστού

Του Γιώργου Βέη

Αν ανατρέξουμε στο παρελθόν της ευφυώς λεγομένης ανιχνευτικής γραφής, θα συναντήσουμε, μεταξύ άλλων, τον ρηξικέλευθο προπάτορα τόσων και τόσων ερευνητών του τυπικού εγκλήματος, έναν μόνιμο κάτοικο της φασματικής κομητείας Υoknapatawpha του Μισισιπή, αποκλειστικής ιδιοκτησίας του νομπελίστα Ουίλιαμ Φόκνερ (1897–1962). Εννοώ φυσικά τον αξιότιμο κ. Gavin Stevens, τον οποίο χάρισε στην αιωνιότητα της μυθοπλασίας ο συγγραφέας της αστυνομικής τραγωδίας με τίτλο Ιερό, που πρωτοκυκλοφορήθηκε στο απόγειο της ποτοαπαγόρευσης στη χώρα του Ουάσιγκτον.

Του Γιώργου Χ. Θεοχάρη

Μια μέρα, κάποιας χρονιάς, στη δεκαετία του 1750 ο Δήμος Κομνάς έφτασε στη Λιβαδειά. Ερχόταν από το χωριό του, την Αγόριαννη του Παρνασσού, απ’ όπου έφυγε κυνηγημένος από τους Τούρκους, επειδή πήρε μέρος στον ξεσηκωμό των ραγιάδων που προξένησε η ανταρσία του Χρήστου Μηλιόνη.

Του Μάκη Πανώριου

Η Ιστορία περιγράφει το γεγονός και το χρόνο κατά τον οποίο συνέβη. Η συνήθως επίπεδη ιστορική γραφή, ακόμη κι όταν αναφέρεται στα αίτια που προκάλεσαν το γεγονός, αδυνατεί να υπερβεί την πληροφοριακή επιφάνειά του και να συλλάβει τον εσωτερικό υπαρξιακό πυρήνα που ευθύνεται για την εκδήλωσή του.

Της Εύας Στάμου

Οι εξαιρετικά επαινετικές παρατηρήσεις στο οπισθόφυλλο ενός βιβλίου είναι, στον αγγλόφωνο εκδοτικό χώρο, κάτι αρκετά συχνό: «Ένα αξιοθαύμαστο επίτευγμα», σημειώνει ο Alasdaire McIntyre, «Ένα υπέροχο έργο αναφοράς» προσθέτει ο Edward Said. Το σπάνιο είναι οι έπαινοι αυτοί να είναι απόλυτα δικαιολογημένοι, και να αποδίδουν μέρος μόνο των αρετών που έχει ένα βιβλίο: Το Φιλοσοφικό Λεξικό του Cambridge είναι στο πεδίο του ίσως το καλύτερο έργο αναφοράς, αυτού του μεγέθους, στην διεθνή βιβλιογραφία. 

Το μυθιστόρημα της Κλοντ Πιζάντ-Ρενό «Οι γυναίκες του λαθροθήρα» (εκδ. Ψυχογιός) βασίζεται στο θυελλώδες ειδύλλιο και στο σκοτεινό μύθο που συνόδεψε τη ζωή και το θάνατο δυο κορυφαίων ποιητών της αγγλικής γλώσσας του Τεντ Χιουζ και της Σίλβια Πλαθ. 

Της Αργυρώς Μαντόγλου

«Τι καλά που είχαμε πάντοτε έναν ειρωνικό τρόπο θεώρησης, όσο σοβαρά κι αν ήταν πάντοτε όλα για μας», (Τόμας Μπέρνχαρντ, Αυτοβιογραφία).

Η πρόσφατη έκδοση στα ελληνικά των «Βραβείων μου» (MeinePreise, 2009, στα ελληνικά Εστία, 2010, μτφρ. Σπύρος Μοσκόβου) αναθέρμανε το ενδιαφέρον των ελλήνων αναγνωστών για τον αυστριακό πεζογράφο, θεατρικό συγγραφέα και ποιητή Τόμας Μπέρνχαρντ (1931 - 1989).

Του Γιάννη Παλαβού

Του Γιώργου Χ. Θεοχάρη

Του Κώστα Κατσουλάρη

Ο Τάκης Θεοδωρόπουλος και η Σώτη Τριανταφύλλου ξεδιπλώνουν οδυνηρές όσο και φαιδρές πτυχές της νεοελληνικής πραγματικότητας.

Η κρίση που βιώνουμε, η οποία αναμφίβολα δεν περιορίζεται στη χρηματοοικονομική και δημοσιονομική σφαίρα, μας έχει αναγκάσει να ξανακοιτάξουμε τον εαυτό μας, συλλογικό κι ατομικό, μέσα από νέους καθρέφτες.

Της Παυλίνας Μάρβιν

Το ολιγοσέλιδο αυτό βιβλίο ξεκινάει με βιογραφικό σημείωμα του συγγραφέα: «Ο Λού-Κιάνγκ-Τσέου πέθανε στη Σού Τσέου το 1516, την ίδια χρονιά που δημοσιεύτηκαν στη Βασιλεία οι Διάλογοι του Έρασμου.

Της Εύης Λαμπροπούλου

Πού είναι η Βουλγαρία;

Υπάρχει ένα σημείο όπου η μέχρι πρότινος ελπιδοφόρα ζωή ενός νέου παίρνει την κάτω βόλτα. Και γίνεται όλο και πιο χάλια, και κείνος όλο και πιο σόλο, χωρίς να το αντιλαμβάνεται καν, μέχρι να φτάσει να μην τον νοιάζει πια που δε μπορεί να την αλλάξει. Ο Ντασκούπτα αποτυπώνει εκείνο το ακριβές σημείο όπου η επηρμένη, υπέρλαμπρη κατασπαταλημένη νεότητα έχει χαράξει τα βήματα προς την καταστροφή έτσι ώστε ο μεσήλικας μένει έκθαμβος μπροστά στον άξαφνο χορό του Ζαλόγγου, τον μόνο που μπορεί πια να χορέψει.