Τα 100 καλύτερα μυθιστορήματα στην αγγλόφωνη πεζογραφία σύμφωνα με τον Γκάρντιαν

Τα βιβλία αναφέρονται με χρονολογική σειρά, ξεκινώντας με το The pilgrim’s progress του Τζον Μπάνιαν, το οποίο εκδόθηκε το 1678, και καταλήγοντας στην Αληθινή ιστορία της συμμορίας Κέλι, που κυκλοφόρησε το 2000.

1. The pilgrim’s progress, του Τζον Μπάνιαν

2. Ροβινσών Κρούσος (μτφρ. Σταυρούλα Τσιάρα, εκδ. Μαλλιάρης), του Ντάνιελ Ντεφόε

Αν μια ιστορία των περιπετειών ενός ανθρώπου θα άξιζε να δημοσιευθεί και θα έβρισκε αποδοχή, ο εκδότης της παρούσας καταγραφής θεωρεί πως είναι σίγουρα η συγκεκριμένη. Τα θαυμαστά συμβάντα της ζωής αυτού του ανθρώπου είναι άνευ προηγουμένου.

Σπάνια θα συναντούσε κανείς μεγαλύτερη ποικιλομορφία στη ζωή ενός και μόνο ανθρώπου.

Η ιστορία αποδίδεται με μετριοπάθεια, σοβαρότητα και με μια θρησκευτική αξιοποίηση των γεγονότων, όπως δηλαδή τα αξιοποιούν πάντοτε οι συνετοί άνθρωποι για να καθοδηγούν άλλους δια του παραδείγματος, καθώς και για να δικαιώνουν και να τιμούν τη σοφή παρέμβαση της Θείας Πρόνοιας σε όλο το εύρος των καταστάσεων που βιώνουμε, όποιες κι αν είναι αυτές. (Ντανιέλ Ντεφόε). 

3. Τα ταξίδια του Γκιούλιβερ (μτφρ. Τατιάνα Γαλάτουλα, εκδ. Μοντέρνοι Καιροί), του Τζόναθαν Σουίφτ

Μια άγρια θύελλα χτυπά το πλοίο Αντιλόπη. Ο δυνατός άνεμος το παρασύρει στα βράχια και εγκαταλείπεται στο έλεος της αφηνιασμένης θάλασσας... Όλα τα μέλη του πληρώματος χάνονται. Όλα, εκτός από το γιατρό Λ. Γκιούλιβερ, που παλεύει ώρες ατελείωτες με τα ορμητικά κύματα! Με όσες δυνάμεις του απομένουν, φτάνει στην κοντινότερη ακτή για να βρεθεί αιχμάλωτος μιας παράξενης φυλής μικροσκοπικών πλασμάτων. Τα θρυλικά ταξίδια του Γκιούλιβερ στην καρδιά της περιπέτειας έχουν μόλις ξεκινήσει!

Ο συγγραφέας Τζόναθαν Σουίφτ θα οδηγήσει τον Γκιούλιβερ από τη Λίλιπουτ στη Χώρα των Γιγάντων και από εκεί στους πιο θαυμαστούς προορισμούς. Στις σελίδες του κλασικού πλέον βιβλίου του, θα ξεδιπλώσει έναν κόσμο δράσης που ακροβατεί αριστουργηματικά ανάμεσα στη φαντασία και τη σάτιρα της ανθρώπινης φύσης ένα βιβλίο που γοητεύει μικρούς και μεγάλους ανά τους αιώνες!

4. Clarissa, του Σάμιουελ Ρίτσαρντσον

5. Η ιστορία του Τομ Τζόουνς (μτφρ. Έφη Καλλιφατίδη, εκδ. Gutenberg) του Χένρι Φίλντινγκ

"Μένω εμβρόντητος ακούγοντάς σας ν' αναφέρεστε σ' ένα τόσο διεστραμμένο βιβλίο. Λυπάμαι που ομολογείτε ότι το διαβάσατε - καμία αξιοπρεπής κυρία δε θα 'πρεπε να παραδέχεται κάτι τέτοιο. Είναι το πιο διεφθαρμένο έργο που ξέρω". Μ' αυτά τα λόγια εκφράζει ο Σάμιουελ Τζόνσον στη Χάνα Μορ την άποψή του για τον "Τομ Τζόουνς", έργο που για δύο περίπου αιώνες ξεσήκωσε αναρίθμητα και ποικίλα σχόλια, φτάνοντας μάλιστα και στο σημείο να θεωρηθεί, από αρκετούς, υπεύθυνο για τους σεισμούς τον Λονδίνου το 1749, σημάδι της οργής του Κυρίου απέναντι στον έκλυτο λαό που διάβαζε τέτοια αισχρά βιβλία.

Φυσικά, για το σημερινό αναγνώστη η διαμάχη αυτή είναι τουλάχιστον γραφική, μιας και ο "Τομ Τζόουνς" είναι ένα καταρχήν κωμικό έργο, με ισχυρές ηθικές βάσεις. Είναι μια καταδίκη του φαρισαϊσμού και της υποκριτικής ηθικολογίας στα κοινωνικά και πολιτικά πράγματα, μια ιστορία με αρχή, μέση και τέλος, με τους κατά βάσιν καλούς (που μπορεί να 'χουν μερικά ελαττώματα) απ' τη μια και τους κατά βάσιν κακούς (που πάλι μπορεί να 'χουν μερικές αρετές) από την άλλη, και που, σαν παραμύθι, καταλήγει στη δικαίωση του Καλού, όπου "αυτοί ζουν καλά κι εμείς καλύτερα".

Ο Φίλντινγκ ήταν ένας κατεξοχήν πολιτικός συγγραφέας. Στα έργα του (θεατρικά, μυθιστορήματα και άρθρα) δε χάνει την ευκαιρία να μιλήσει για τα κοινωνικά, πολιτικά και νομικά προβλήματα της εποχής του, να επικρίνει την κυβέρνηση, τον κλήρο και τους δικαστές, τις ανώτερες κοινωνικές τάξεις και την υποκρισία τους. [...] (Από την εισαγωγή της έκδοσης)
Χιουμοριστικό, ερωτικό, ρηξικέλευθο και διορατικό, το μνημειώδες μυθιστόρημα του Fielding, μολονότι γραμμένο πριν από σχεδόν 250 χρόνια, μιλά με την ίδια άνεση και για το χθες και για το σήμερα. Οι περιπέτειες του Τομ και της Σοφίας δεν προσφέρουν απλώς ένα απολαυστικό ταξίδι, αλλά και μία σπάνια αναγνωστική εμπειρία. 

6. Η ζωή και οι απόψεις του Τρίστραμ Σάντι, κυρίου από σόι, (μτφρ. Έφη Καλλιφατίδη, εκδ. Gutenberg) του Λόρενς Στερν

Ο Sterne, ανατρέποντας κάθε συμβατικότητα στη γραφή και τη μυθιστορία, δημιουργεί ένα σκηνικό δράσης όπου καθετί μπορεί να λάβει χώρα. Γραμμένος λίγο μετά τα μέσα του ΙΗ' αιώνα, ο "Τρίστραμ Σάντι" ξεπερνά με ιλιγγιώδη βήματα την εποχή του και φτάνει - αιώνια χαμογελαστός - στο σήμερα σαν αντίδοτο σε κάθε θλίψη. 

7. Έμμα (μτφρ. Ανδρέας Παππάς, εκδ. Σμίλη), της Τζέιν Ώστεν

Η Τζέην Ώστεν είναι μία από τις μεγαλύτερες μορφές της αγγλικής λογοτεχνίας. Μαζί με συγγραφείς όπως ο Σκοτ, ο Ντίκενς και η Σάρλοτ Μπροντέ ανήκει στους πρωτεργάτες του νεότερου αγγλικού μυθιστορήματος. Η λεπτή και συνάμα καυστική ειρωνεία της, οι απολαυστικοί και ρεαλιστικοί διάλογοι, η εξαιρετικά διεισδυτική ματιά της στα ζητήματα των ανθρώπινων σχέσεων και η θαυμαστή ικανότητά της να σκιαγραφεί χαρακτήρες είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά του έργου της, ενός έργου που ποτέ δεν έπαψε να συγκινεί και να γοητεύει. Έχει ειπωθεί πως «ό,τι υπήρξε ο Σαμπολιόν για την Αιγυπτιολογία, υπήρξε η Τζέην Ώστεν για το μυθιστόρημα». Όλοι οι βασικοί κώδικες του λεγόμενου «μεγάλου μυθιστορήματος» του 19ου αιώνα είναι ήδη παρόντες στα έργα της σ’ αυτές τις εντυπωσιακές όσο και απολαυστικές τοιχογραφίες, όπου η παραμικρή λεπτομέρεια έχει τη σημασία της και όπου, δίχως να συμβαίνει κάτι ιδιαίτερα θεαματικό, οι (μετ)αλλαγές στα (συν)αισθήματα, εμφανείς ή υποδόριες, είναι όχι μόνο συνεχείς, αλλά συχνά και απρόβλεπτες. Άλλωστε ας μην ξεχνάμε ότι τα συναισθήματα - όπως και «τα πράγματα» στη γνωστή φράση από τον Γατόπαρδο - «πρέπει ν' αλλάζουν ώστε να παραμείνουν πάντα ... τα ίδια».

8. Φρανκενστάιν (μτφρ. Κατερίνα Σχινά, εκδ. Ψυχογιός), της Μέρι Σέλεϊ

Κάπου στους ερημικούς πάγους του Αρκτικού Κύκλου, ένας καπετάνιος διψασμένος για γνώση αντικρίζει ένα αλλόκοτο θέαμα: μια αφύσικα μεγάλη ανθρώπινη φιγούρα με ένα έλκηθρο να κινείται ύποπτα και να εξαφανίζεται. Λίγο αργότερα το πλοίο του περισυλλέγει έναν άλλο, άρρωστο άνδρα, ο οποίος του εξιστορεί την τραγωδία του - τη δική του και του «τέρατος» που ο καπετάνιος είδε τυχαία στους πάγους. Είναι ο Βικτόρ Φράνκενσταϊν και αυτή είναι η τραγική, όσο και τρομακτική, ιστορία τού πώς δημιούργησε ζωή από το μηδέν, ανοίγοντας έτσι το κουτί της Πανδώρας. Ο δημιουργός μισεί το δημιούργημά του, και το απελπισμένο δημιούργημα σπεύδει να εκδικηθεί τον δημιουργό του μέσα από μια εναλλαγή περιπετειών, φόνων και εναγώνιων περιπλανήσεων.

Καθώς σήμερα ζούμε την κορύφωση μιας μεγάλης συζήτησης σχετικά με τις εξελίξεις -και την απειλή- της Τεχνητής Νοημοσύνης, το "Φράνκενσταϊν ή Ο σύγχρονος Προμηθέας" της Μέρι Σέλεϊ φαντάζει πιο επίκαιρο από ποτέ. Εμπνευσμένο μια «νύχτα φαντασμάτων» το 1816 και γραμμένο από μια νεαρή κοπέλα, το έργο αυτό σφράγισε τη θυελλώδη εποχή του Ρομαντισμού, προανήγγειλε εμμέσως την επιστημονική πρόοδο, κυρίως όμως μίλησε για το μυστήριο και το θαύμα της ζωής αλλά και για τη μοναξιά της, καθώς και για το ζήτημα των ορίων στην αναζήτηση της γνώσης.
Συναρπαστικό ανάγνωσμα, προσφέρεται εδώ σε νέα μετάφραση από την Κατερίνα Σχινά, που υπογράφει και το εισαγωγικό σημείωμα, και συνοδεύεται από ένα δοκίμιο της μεγάλης σύγχρονης Αμερικανίδας Τζόις Κάρολ Όουτς με θέμα αυτό το έργο της πρωτοπόρου Μέρι Σέλεϊ που έγινε κλασικό. 

9. Nightmare Abbey, του Τόμας Λοβ Πίκοκ

10. Η αφήγηση του Άρθουρ Γκόρντον Πιμ από το Ναντάκετ (μτφρ. Πολύκαρπος Πολυκάρπου, εκδ. Gutenberg), του Έντγκαρ Άλαν Πόε

Μια συναρπαστική ναυτική περιπέτεια που καταλήγει σ' έναν κρυπτογραφικό γρίφο, ένα ταξίδι στα βάθη της ανθρώπινης ψυχής, μια τελετουργία διάβασης προς το ανόσιο: μεσ' από φουρτουνιασμένες θάλασσες, ανταρσίες, ναυάγια, κανιβαλισμούς και ξωτικά νησιά με επικίνδυνους κατοίκους, ένας ιδιοφυής συγγραφέας οδηγεί τον αναγνώστη του σε μια κάθοδο στο ασυνείδητο, σε μια πάλη του λευκού με το μαύρο, ή και σε μια λαζαρική ανάσταση, αφού ο νεκρός ήρωας, που είναι ζωντανός, διεκδικεί από τον συγγραφέα την πατρότητα του έργου.

Το πρώτο πεζογράφημα του Edgar Allan Poe, το «σημαντικότερο έργο του» κατά τον Borges, που επηρέασε πλήθος γνωστών συγγραφέων. 

11. Sybil, του Μπέντζαμιν Ντισραέλι

12. Τζέιν Έιρ (μτφρ. Αργυρώ Μαντόγλου, εκδ. Μίνωας), της Σάρλοτ Μπροντέ

Έχοντας μεγαλώσει ορφανή και μες στη φτώχεια, η γκουβερνάντα Τζέιν Έιρ βρίσκει τον έρωτα στο πρόσωπο του κυρίου Ρότσεστερ, του στρυφνού και απόμακρου ιδιοκτήτη της απομονωμένης έπαυλης στην οποία εργάζεται. Στους άγριους βάλτους του Θόρνφιλντ τίποτα, ωστόσο, δεν είναι όπως φαίνεται. Σκοτεινά μυστικά και προδοσίες έρχονται στην επιφάνεια και συνεχίζουν να ταράζουν τη ζωή της ηρωίδας, της οποίας τα βάσανα δεν τελειώνουν εύκολα. Αποφασίζει τότε να εγκαταλείψει το Θόρνφιλντ και βρίσκει καταφύγιο στο Μόρτον, στο σπίτι του πάστορα Σεν Τζον. Διδάσκει σε φτωχά κορίτσια και είναι έτοιμη να τον ακολουθήσει στην Ινδία για να τον βοηθήσει στο ιεραποστολικό του έργο. Όμως ο έρωτάς της για τον Ρότσεστερ την ωθεί να επιστρέψει και να τον αναζητήσει...

Η «Τζέιν Έιρ» αποτελεί ένα μοναδικό αριστούργημα με το οποίο η Σαρλότ Μπροντέ θέλησε να υπερασπιστεί την καταπιεσμένη και στερημένη από κοινωνικά προνόμια γυναίκα στις τραχιές συνθήκες της πρώιμης βικτοριανής Αγγλίας.

13. Ανεμοδαρμένα ύψη (μτφρ. Αργυρώ Μαντόγλου, εκδ. Ψυχογιός), της Έμιλι Μπροντέ

Μπορούσε μια κοπέλα να έχει γράψει ένα τέτοιο βιβλίο; Πολλοί αναγνώστες έθεσαν αυτό ακριβώς το ερώτημα αφού διάβασαν τα "Ανεμοδαρμένα Ύψη" της Έμιλι Μπροντέ, όχι μόνο στην εποχή της αλλά και αργότερα. Ένα σκοτεινό, παθιασμένο, αγωνιώδες και άκρως συναρπαστικό αφήγημα που εκτυλίσσεται στην καρδιά της βικτοριανής Αγγλίας, στις άγριες ερημιές του βορρά, σε τόπους στοιχειωμένους. Ένας λυσσαλέος έρωτας κυριαρχεί, αυτός ανάμεσα στην τρυφερή, μα και ατίθαση, επαναστατική Κάθριν, και στον απόκοσμο, τραχύ Χίθκλιφ, με τα φαντάσματα των δύο εραστών να κατατρύχουν όσους επισκέπτονται τους τόπους τους. Η σύγκρουση ανάμεσα στον πολιτισμό (με την καταπίεση και την υποκρισία του, αλλά και τη δική του βία) και στην ανεξέλεγκτη φύση είναι επίσης ένα άλλο σημαντικό στοιχείο του μυθιστορήματος, το οποίο φαίνεται να βρίσκεται πιο μπροστά από την εποχή του. Όταν, μάλιστα, πρωτοκυκλοφόρησε, στα μέσα του 19ου αιώνα, προκάλεσε πολλές συζητήσεις και διαφωνίες, σόκαρε και τάραξε τα νερά. Σήμερα όμως θεωρείται ένα αδιαφιλονίκητο κλασικό ανάγνωσμα με έναν ανέλπιστα μοντέρνο, νεωτερικό αέρα να το διαπερνά. Εξ ου και τα «Ανεμοδαρμένα Ύψη» ενέπνευσαν ταινίες και τηλεοπτικές σειρές, μιούζικαλ, μπαλέτα, όπερες, σκετς από τους Μόντι Πάιθον αλλά και τραγούδια από την Κέιτ Μπους. 

14. Το πανηγύρι της ματαιοδοξίας (μτφρ. Χρύσα Τσαλικίδου, εκδ. Εξάντας), του Ουίλιαμ Θάκερεϊ

Ο Ουίλιαμ Μέικπις Θάκερεϊ, ο ανήσυχος αυτός Βικτωριανός, όπως τον θέλουν οι βιογράφοι του, είναι ένας από τους σημαντικότερους Βρετανούς λογοτέχνες όλων των εποχών. Μετά από μακροχρόνια θητεία στη δημοσιογραφία και τη δημοσίευση μυθιστορημάτων υπό μορφή συνεχειών, το 1848 παρουσιάζει το "Πανηγύρι της ματαιοδοξίας", που θεωρείται το αριστούργημά του.

Η πανοραμική απεραντοσύνη και πολυπλοκότητα της σύνθεσης, ο απόλυτος έλεγχος του συγγραφέα πάνω στο υλικό του και ο αδιάπτωτος συγκερασμός της σάτιρας με την ανθρωπιά καθιστούν το "Πανηγύρι της ματαιοδοξίας" το καλύτερο ίσως βιβλίο του καιρού του.

Η ιστορία τοποθετείται στις δεκαετίες 1810 και 1820, με ορόσημο τη μάχη του Βατερλό. Κεντρικό της θέμα είναι η ζωή δύο γυναικών, της Μπέκι Σαρπ και της Αμέλια Σέντλεϊ, διαφορετικών όσο η μέρα με τη νύχτα. Η δεύτερη είναι γλυκιά, απλή, ενάρετη, ανυπόφορα βαρετή, χωρίς φαντασία, άβουλη και άτολμη. Η πρώτη, ραδιούργα, αδίστακτη, ψεύτρα, υποκρίτρια, γοητευτική, συναρπαστική, χαρισματική. Γύρω τους μια πληθώρα χαρακτήρων εξίσου αντιφατικών και γι' αυτό αληθινών.

Ο Θάκερεϊ γελοιοποιεί την υψηλή κοινωνία, παρουσιάζοντας την Μπέκι Σαρπ να εκμεταλλεύεται την κενότητα και τη διαφθορά της, αλλά συγχρόνως κρίνει αυστηρά την πορεία της ηρωίδας του, χωρίς να ξεπέφτει ποτέ σε κουραστικά διδάγματα και ηθικολογίες διατηρώντας δηλαδή μια θαυμαστή ισορροπία δίπτυχης ηθικής μομφής.

Μα εκείνο που ξεχωρίζει στον Θάκερεϊ είναι το καταλυτικό του χιούμορ, αιχμηρό, κομψό, πικρό, όταν αμφισβητεί τις κατεστημένες αντιλήψεις ή καταγράφει την κατανομή των ρόλων, τους φόβους, τη ματαιοδοξία, ακόμη και τον πανικό μιας ολόκληρης κοινωνίας. 

15. Ντέιβιντ Κόπερφιλντ (μτφρ.  Άρης Σφακιανάκης, Ηρώ Σκάρου, εκδ. Κέδρος) του Καρόλου Ντίκενς

Ο Ντέιβιντ Κόπερφιλντ, το πιο αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα του Κάρολου Ντίκενς, το αγαπημένο του παιδί, όπως το αποκαλούσε, εκδίδεται για πρώτη φορά σε πλήρη στα ελληνικά.
Με χιούμορ αλλά και βαθιά αίσθηση του τραγικού, ο Ντίκενς αφηγείται την ιστορία του Ντέιβιντ Κόπερφιλντ, από τα στερημένα παιδικά του χρόνια έως τους πρώτους έρωτες, και από τον καθημερινό αγώνα για τα προς το ζην έως τις δυσκολίες ενός γάμου. Ο ήρωας αντιμετωπίζει με σθένος κάθε εμπόδιο, και από βοηθός σε δικηγορικό γραφείο και ανταποκριτής εφημερίδων εξελίσσεται σε διάσημο συγγραφέα.

Με κεντρικό θέμα τη μνήμη και την ταυτότητα, το σπουδαίο αυτό μυθιστόρημα ενηλικίωσης και συγγραφικής ωριμότητας είναι μία εντυπωσιακή τοιχογραφία της ζωής στην Αγγλία τη βικτοριανή εποχή. 

16. Το άλικο γράμμα, (μτφρ. Γωγώ Αρβανίτη, εκδ. Μεταίχμιο) του Ναθάνιελ Χόθορν

Τοποθετημένη στην τραχιά κοινωνία των Πουριτανών της Νέας Αγγλίας του 17ου αιώνα, αυτή είναι η τραγική ιστορία της Έστερ Πριν, μιας παντρεμένης γυναίκας που θα υποπέσει στο αμάρτημα της μοιχείας και θα μείνει έγκυος από τον εραστή της. Θα γνωρίσει τη δημόσια διαπόμπευση και τον χλευασμό, ενώ θα υποχρεωθεί να φέρει για όλη την υπόλοιπη ζωή της ένα κεντημένο άλικο γράμμα στο στήθος για να δηλώνεται το παράπτωμά της. Παρά τις πιέσεις που δέχεται και παρά το γεγονός ότι έτσι θα ελάφραινε τη θέση της, η Έστερ αρνείται να κατονομάσει τον εραστή της και χάρη στην ηθική της δύναμη αναδεικνύεται στην πρώτη ολοκληρωμένη ηρωίδα του αμερικανικού μυθιστορήματος.

Η υποκρισία, η αδιαλλαξία, η καταδίωξη και η εμμονή φωτίζονται σε μια συγκλονιστική μελέτη της ανθρώπινης φύσης.

Το βιβλίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο με πρωταγωνιστές τον Γκάρι Όλντμαν και την Ντέμι Μουρ. 

17. Μόμπι Ντικ, (μτφρ. Αθανάσιος Κ. Χριστοδούλου, εκδ. Gutenberg) του Χέρμαν Μέλιβλ

Το αδιαμφισβήτητο αριστούργημα της αμερικανικής λογοτεχνίας στην πρώτη πλήρη ελληνική του μετάφραση. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Για να γράψεις ένα μεγάλο βιβλίο, πρέπει να διαλέξεις ένα μεγάλο θέμα. [...] Αυτό που, άπαξ και το 'βρισκε κανείς, ξεκαθάριζαν και όλα τα υπόλοιπα" (H. Melville)

"Λέγε με Ισμαήλ. Πριν από μερικά χρόνια -δεν έχει σημασία πόσο ακριβώς- έχοντας λίγα ή καθόλου χρήματα στο πουγκί μου και τίποτα ιδιαίτερο που να με ενδιαφέρει στη στεριά, σκέφτηκα να ταξιδέψω λίγο στη θάλασσα και να δω το υδάτινο μέρος του κόσμου. Είναι ένας τρόπος που έχω να διώχνω το σπλήνιασμα και να ρυθμίζω το κυκλοφοριακό. Όταν πιάνω τον εαυτό μου να στραβώνει το στόμα όταν μες στην ψυχή μου είναι Νοέμβρης υγρός, που ψιλοβρέχει όταν πιάνω τον εαυτό μου να σταματάει άθελα μπρος σε φερετροπωλεία και να γίνεται ουραγός κάθε κηδείας που συναντώ και ειδικά όταν οι υποχονδρίες μου με κυβερνούν τόσο, που χρειάζεται ένας δυνατός ηθικός φραγμός να με εμποδίσει να βγω επίτηδες στο δρόμο και μεθοδικά να ρίξω χάμω τα καπέλα του κόσμου - τότε θεωρώ πως ήρθε πια η ώρα να μπαρκάρω, όσο πιο γρήγορα μπορώ. Είναι το δικό μου υποκατάστατο του πιστολιού και της σφαίρας. Με μια φιλοσοφική χειρονομία όλο μεγαλοπρέπεια, ο Κάτων ρίχνεται πάνω στο σπαθί του εγώ παίρνω ήσυχα το πλοίο. Δεν υπάρχει τίποτα το εκπληκτικό σ' αυτό. Αν το ήξεραν έφτανε όλοι σχεδόν οι άνθρωποι, με τον τρόπο τους, αργά ή γρήγορα, θα έτρεφαν πάνω-κάτω τα ίδια αισθήματα με μένα για τον ωκεανό. [...] 

18. Οι περιπέτειες της Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων, (μτφρ. Μένης Κουμανταρέας, εκδ. Πατάκη) του Λιούις Κάρολ

Η Αλίκη δεν είναι ένα βιβλίο για παιδιά. Η Χώρα των Θαυμάτων (ή του Παραδόξου) στην ουσία είναι η χώρα που βασιλεύει το nonsense. Όρος αμετάφραστος στα ελληνικά, όπου η πλησιέστερη απόδοση θα μπορούσε να είναι: το παράλογο ή το παρανοϊκό.

Η Αλίκη είναι ένα βιβλίο περί παιδιών, και μάλιστα κοριτσιών άνηβων κατά προτίμηση. "Αγαπώ όλα τα παιδιά, εκτός από τ' αγόρια" γράφει σ' ένα του γράμμα ο συγγραφέας. Ίσως γι' αυτό μεταμορφώνει ένα αρσενικό μωρό σε γουρουνάκι στο έκτο κεφάλαιο του βιβλίου.

Επιστρατεύοντας την ιδιότητά του ως μαθηματικού και το ταλέντο του ως παραμυθά, ο L. Carroll αποδύεται σε μια επιχείρηση γοητείας με σκοπό να θέλξει την κάθε μικρή Αλίκη. Το παραμύθι του παραβιάζει συστηματικά την καθιερωμένη λογική των ενηλίκων πλησιάζοντας και φλερτάροντας με τον άλογο τρόπο που πολλές φορές τα μικρά παιδιά σκέφτονται και αντιδρούν. Χρησιμοποιεί την αλληγορία, τις γνώσεις του της επιστήμης αντεστραμμένες και πασπαλισμένες με άφθονο χιούμορ. Το κεφάλαιο "Τσάι των τρελών" είναι μια πραγματεία πάνω στην έννοια του Χρόνου.

Γραμμένη από έναν φανατικό παιδόφιλο, εάν ο όρος αυτός δεν είχε πάρει την αρνητική σημασία που η κοινωνία του έχει προσδώσει, η Αλίκη παράλληλα με διανοητικό παιχνίδι είναι μαζί κι ένα κείμενο που το διαπερνά μια αισθησιακή αύρα. Σημασία έχει ότι η μικρή Αλίκη, μαζί κι ο αναγνώστης, έχει συνηθίσει στο να τις συμβαίνουν μόνο πράγματα ασυνήθιστα, που αφαιρούν τη ρουτίνα της ζωής και δίνουν στα γεγονότα νόημα. Θα έλεγα, μοιάζει με οδηγία ζωής τόσο για τους ήρωες όσο και για τον αναγνώστη. 

19. Η φεγγαρόπετρα (μτφρ. Τάσος Δαρβέρης, εκδ. Μέδουσα), του Γουίλκι Κόλινς

«Η Φεγγαρόπετρα» από καιρό έχει αναγνωριστεί σαν ένα από τα ευφυέστερα αστυνομικά μυθιστορήματα όλων των εποχών. Δεν είναι μόνο επιδέξια γραμμένη, αλλά και οι ήρωές της είναι πλήρως αναπτυγμένοι και όχι απλώς "χάρτινα" σύμβολα. Ο Γουΐλκι Κόλλινς υφαίνει τον ιστό του της ίντριγκας με μια δεξιοτεχνία αξεπέραστη από οποιονδήποτε συγγραφέα του είδους αυτού.

Πάντα παίζει τίμια -σε σχολαστικό βαθμό- με τον αναγνώστη: οι "πλεκτάνες" του ταιριάζουν τέλεια μεταξύ τους. Κάθε αναγκαίο στοιχείο για τη διαλεύκανση του εγκλήματος περιέχεται στα δέκα πρώτα κεφάλαια της "Φεγγαρόπετρας". Επιπλέον, προσέχει την ορθότητα των αντικειμενικών δεδομένων: οι αστυνομικές μέθοδοι που περιγράφει, καθώς και η νομική ή ιατρική πρακτική βρίσκονται πάντα σε συμφωνία με εκείνες που επικρατούσαν εκείνη την εποχή. Αν σε αυτό προσθέσουμε την δεξιοτεχνία του συγγραφέα στη δημιουργία της κατάλληλης ατμόσφαιρας, έχουμε τη συνταγή για ένα εξαιρετικά συναρπαστικό μυθιστόρημα.

Σύμφωνα με τα λόγια της Dorothy Sayers: "Η μετάβαση από τις σύγχρονες αστυνομικές ιστορίες στη "Φεγγαρόπετρα", είναι σαν να εγκαταλείπουμε τη στενή, τεχνητή σκηνή του θεάτρου και να πέφτουμε στη συνωστισμένη πραγματικότητα της αγοράς. Οι ήρωες του Κόλλινς δεν υπάρχουν απλά και μόνο για να κινούνται πάνω στη σκακιέρα της ίντριγκας. Έχουν πλήρη και διαρκή ύπαρξη έξω από το μυθιστόρημα στο οποίο δρουν. Ο συγγραφέας, κοντολογίς, έχει γνήσια και δημιουργική φαντασία."

Η Φεγγαρόπετρα αποτελεί τη βάση της γνωστής σειράς κόμικ στα "κλασικά εικονογραφημένα". (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

20. Μικρές κυρίες, (μτφρ. Νανά Ησαΐα, εκδ. Πατάκη) της Λουίζα Μέι Άλκοτ

Οι Μικρές κυρίες είναι σίγουρα ένα από τα πιο διαβασμένα και αγαπημένα μυθιστορήματα όλων των εποχών. Τοποθετημένο στη Νέα Αγγλία των χρόνων του Αμερικανικού Εμφυλίου, παρακολουθεί τις ζωές τεσσάρων χαρισματικών αδελφών. Η καλοσυνάτη και λογική Μεγκ, η ζωηρή Τζο με αληθινό ταλέντο στη συγγραφή, η γλυκιά και ντροπαλή Μπεθ και η μικρή και χαϊδεμένη Έιμυ κάνουν ένα δύσκολο ταξίδι από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση. Στο επίκεντρο της ζωής τους βρίσκεται η μητέρα, έτοιμη να τις κατευθύνει και να τις συμβουλέψει, κάνοντας το ταξίδι τους σοφότερο.

Παρόλο που γράφτηκε πάνω από έναν αιώνα πριν, το βιβλίο εξακολουθεί να συναρπάζει χάρη στους κρυστάλλινους χαρακτήρες του και τα διαχρονικά του μηνύματα.

Η παρούσα επίτομη έκδοση συγκεντρώνει το πλήρες κείμενο της ιστορίας που αγαπήθηκε όσο λίγες, συντροφεύοντας και εμπνέοντας παιδιά, νέους και μεγάλους κάθε ηλικίας.

21. Middlemarch, (μτφρ. Εύη Γεωργούλη, εκδ. Ίνδικτος) της Τζορτζ Έλιοτ

«Πιστεύουμε σε εκείνην, όπως σε μια γυναίκα σταλμένη από τη θεία πρόνοια, τη στιγμή που συλλαμβάνουμε τον εαυτό μας να αμφιβάλλει για την αθανασία της ψυχής», έγραφε ο Χένρυ Τζέημς για την Δωροθέα Μπρούκ, που μοιράζεται, μαζί με τον νεαρό γιατρό Τέρτιο Λιντγκέιτ, όχι μοναχά τον κεντρικό ρόλο στο Middlemarch της Τζώρτζ Έλιοτ, αλλά και την ακράδαντη πεποίθηση πως η ζωή έχει πρωτίστως ηρωική διάσταση. Από τη στιγμή που το Middlemarch έτυχε ενθουσιώδους και θερμής αποδοχής από κοινό και κριτικούς, κατά την περίοδο 1871-2, η Τζώρτζ Έλιοτ αναγνωρίστηκε ως η μεγαλύτερη εν ζωή μυθιστοριογράφος στην Αγγλία. Φιλοδοξία της ήταν να περιγράψει το πορτραίτο μιας ολόκληρης κοινότητας - εμπόρων, αγροτών, μεσοαστών - στην ανερχόμενη επαρχιακή πολιτεία του Middlemarch κατά την εποχή γύρω στα 1830, λίγο πριν την Νομοθετική Μεταρρύθμιση. Μεγαλειώδες μα συνάμα συγκροτημένο, πλούσιο σε αφηγηματική ειρωνεία και σασπένς, το Middlemarch επιτυγχάνει να μας δείξει πως το ασυνείδητο ψυχολογικό πεπρωμένο διαμορφώνει την κοινωνική συμπεριφορά και διαμορφώνεται από αυτήν. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που ο Σίγκμουντ Φρόυντ το κατέτασσε στα πέντε πιο αγαπημένα του βιβλία. Όλα αυτά με τέτοια επιδεξιότητα, ώστε να συνιστούν υψηλή αφηγηματική τέχνη που κεντρίζει το ενδιαφέρον και τη δημιουργική φαντασία του αναγνώστη. Όπως σημειώνει και η Βιρτζίνια Γουλφ: «Πρόκειται για ένα από τα λίγα αγγλικά μυθιστορήματα που γράφτηκαν για ώριμους αναγνώστες». 

22. The way we live now, του Άντονι Τρόλοπ

23. Οι περιπέτειες του Χακ Φιν, (μτφρ. Ρένα Χάτχουτ, εκδ, Ζαχαρόπουλος), του Μάρκ Τουέιν 

«Οι περιπέτειες του Χακ Φιν» είναι ένα μυθιστόρημα για όλες τις ηλικίες. Επιπλέον, σελίδα τη σελίδα, κρατά αδιάπτωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη: είναι γνωστό το χιούμορ του συγγραφέα. Αλλά στο βιβλίο αυτό το κωμικό αγγίζει τα όρια του τραγικού, μέχρι του σημείου που να είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσεις το ένα από το άλλο. (. . .) 

24. Οι περιπέτειες του Ντέιβιντ Μπάλφουρ (μτφρ. Μπάμπης Λυκούδης, εκδ. Οδυσσέας), του Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον

Το βιβλίο "Οι περιπέτειες του Ντέιβιντ Μπάλφουρ" αποτελείται από δύο τόμους: την "Απαγωγή" και την "Κατριόνα" (που εκδόθηκαν το 1886 κα το 1893 αντιστοίχως) και μπορούν να διαβαστούν και ως αυτοτελή έργα.

Ο δεκαεξάχρονος Ντέιβιντ Μπάλφουρ πέφτει θύμα απαγωγής από το μοχθηρό θείο του και φορτώνεται στο αμπάρι ενός πλοίου για να πουληθεί σκλάβος στην Αμερική. Με τη βοήθεια ενός αντάρτη δραπετεύει, αλλά εμπλέκεται στον αγώνα των Σκοτσέζων χαϊλάντερ ενάντια στην αγγλική εξουσία. Κατηγορείται άδικα για μια δολοφονία. Προσπαθώντας να διαλευκάνει το έγκλημα και να απαλλαγεί από την κατηγορία ερωτεύεται την Κατριόνα και μπλέκεται σε νέες περιπέτειες. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

25. Τρεις σε μία βάρκα (χωρίς να υπολογίσουμε τον σκύλο), (μτφρ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου, εκδ. Παπαδόπουλος) του Τζερόμ Τζερόμ 

Όταν ο Τζέι, ο Τζορτζ και ο Χάρις αποφάσισαν (αγνοώντας τις ενστάσεις του Μοντμορένσι, του σκύλου) να ξεκλέψουν δύο βδομάδες από την ελάχιστα συναρπαστική μεσοαστική ζωή τους στο Λονδίνο για να ανεβούν με βάρκα τον Τάμεση ως την Οξφόρδη, καθόλου δεν υποψιάζονταν αυτό που θα ακολουθούσε: ότι το ταξίδι τους θα μεταμορφωνόταν, χάρη στην πένα του Τζέι (δηλαδή του Τζερόμ Κ. Τζερόμ), σε ένα διαμάντι της βρετανικής χιουμοριστικής λογοτεχνίας.

Ένας ταξιδιωτικός οδηγός που παραστράτησε μεγαλοπρεπώς προς την κωμωδία είναι το Τρεις σε μια βάρκα (χωρίς να υπολογίσουμε τον σκύλο). Οι τέσσερις ήρωες καταφέρνουν να μετατρέψουν κάθε περιστατικό της μεγάλης τους εκδρομής σε ευκαιρία να υπονομεύσουν όλα τα κλισέ των ταξιδιωτικών αφηγήσεων, της βικτοριανής Αγγλίας, αλλά κυρίως τον καθωσπρεπισμό του βρετανικού τρόπου ζωής, μέσα από μια αφήγηση αυτοσαρκαστική και αστεία με όλους τους πιθανούς τρόπους - από την κωμωδία καταστροφής έως τον πιο λεπτό σουρεαλισμό. 

26. Σέρλοκ Χολμς – Το σήμα των τεσσάρων, (μτφρ. Άννα Αντωνίου, εκδ. Άγρα) του Άρθουρ Κόναν Ντόιλ

«... Η Άγρα είναι μια μεγάλη πόλη γεμάτη φανατικούς και παθιασμένους λάτρεις κάθε πίστης. [...] Καταραμένη η μέρα που είδα τον έμπορο Αχμέτ και το θησαυρό της Άγρας. Ο θησαυρός αυτός φέρνει την κατάρα σε καθένα από τους κατόχους του. Ο έμπορος δολοφονήθηκε και ο ταγματάρχης Σόλτο έζησε μέσα στον τρόμο και την ενοχή. Όσο για μένα, το μόνο που μου 'φερε ήταν μιας ζωής σκλαβιά ".»

Το Σήμα των Τεσσάρων είναι το δεύτερο μυθιστόρημα του θρυλικού ντετέκτιβ Σέρλοκ Χολμς με τον φίλο και βοηθό του γιατρό Ουώτσον, γραμμένη το 1889. Με πλαίσιο το Λονδίνο της βικτωριανής Αγγλίας, σκιαγραφείται ολοκληρωμένα η προσωπικότητα του Σέρλοκ Χολμς και οι μέθοδοί του.

Κάποιοι μυστηριώδεις φόνοι γίνονται στο Λονδίνο και ο Χολμς βγαίνει από την επήρεια της κοκαΐνης, στην οποία τον έχει ρίξει η αδράνεια, για να αναζητήσει τη λύση της ιστορίας καθώς και το θησαυρό της Άγρας, της ιερής πόλης των Ινδιών, που είναι η πηγή του κακού.

27. Το πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέυ, (μτφρ. Κ. Καρθαίος, εκδ. Πατάκη), του Όσκαρ Ουάιλντ 

Όταν ο ζωγράφος Μπάζιλ Χόλγορτ φιλοτεχνεί στον ηδονοθήρα Ντόριαν Γκρέυ ένα εξαιρετικά όμορφο πορτρέτο εμπνευσμένο από την ξεχωριστή ομορφιά του νεαρού Ντόριαν, εκείνος, συνεπαρμένος από την ομορφιά του πορτρέτου, πουλάει την ψυχή του στο διάβολο με αντάλλαγμα την αιώνια νεότητα και το αιώνιο κάλλος. Υπό την επιρροή του φίλου του, του λόρδου Χάρρυ Γουότσον, ο Ντόριαν Γκρέυ θα παραδοθεί σε έναν ακόλαστο τρόπο ζωής, που θα παραμείνει κρυφός από την υψηλή κοινωνία αλλά όχι και από το πορτρέτο του, αφού, σε αντίθεση με το άψογο παρουσιαστικό του, αυτό είναι που φέρει τα σημάδια της φθοράς του... Το συγκλονιστικό μυθιστόρημα του Όσκαρ Ουάιλντ ξαναγεννιέται μέσα από την αριστουργηματική μετάφραση του Κ. Καρθαίου. 

28. Οι κονδυλοφόροι, (μτφρ. Βασίλης Καλλιπολίτης, εκδ. Εξάντας)  του Τζορτζ Γκίσινγκ

"Οι Κονδυλοφόροι" είναι ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα και ταυτόχρονα ένα σημαντικό ντοκουμέντο για τα κοινωνικά και λογοτεχνικά πράγματα της Αγγλίας κατά το τέλος του 19ου αιώνα. Ο George Gissing περιγράφει με μια σχεδόν νοσηρή αλλά ακατανίκητη δύναμη τις λεπτομέρειες της ανόδου και της πτώσης ενός ευαίσθητου μυθιστοριογράφου που επιχειρεί να κατακτήσει μια θέση στα αγγλικά γράμματα και ταυτόχρονα να επιβιώσει προσπαθώντας να συμμορφωθεί με τις επιταγές του εκδοτικού κατεστημένου. Οι δολοπλοκίες των λογοτεχνικών σαλονιών, των λογοτεχνικών περιοδικών και εφημερίδων, η εκμετάλλευση που μετατρέπει το λογοτεχνικό έργο σε εμπόρευμα αποτελούν τη στυγνή πραγματικότητα μέσα στην οποία ο ήρωας, ο νεαρός Έντουιν Ρίρντον, προσπαθεί να πραγματοποιήσει το δημιουργικό του όνειρο και ταυτόχρονα να ζήσει τον έρωτα που θα ικανοποιήσει τις ανθρώπινες ανάγκες του. 

29. Τζουντ, ο αφανής, (μτφρ. Λητώ Σεϊζάνη, εκδ. Νεφέλη) του Τόμας Χάρντι

Η Πόλη της μάθησης είχε μια απόμακρη όψη κι εκείνος είχε χάσει κάθε συναίσθημα απέναντί της. Όμως καθώς ο ήλιος έριχνε το ζωηρό του φως φτιάχνοντας σκιές πάνω στη γοτθική αρχιτεκτονική των προσόψεων και ζωγράφιζε τα σχέδια των ερειπωμένων επάλξεων στο φρέσκο γρασίδι μέσα στις αυλές των κολεγίων, ο Τζουντ σκέφτηκε ότι δεν είχε ποτέ ξαναδεί την πόλη τόσο όμορφη. Πήγε στο δρόμο όπου είχε πρωτοαντικρύσει τη Σου. Η καρέκλα της βρισκόταν ακριβώς στο ίδιο σημείο αδειανή. Ήταν σαν εκείνη να 'χε πεθάνει και κανείς να μην ήταν ικανός να τη διαδεχτεί στις καλλιτεχνικές της αναζητήσεις. Ήταν δική της τώρα η Πόλη φάντασμα. 

30. Το κόκκινο σήμα του θάρρους, (μτφρ. Νίκος Παναγιωτόπουλος, εκδ. Μεταίχμιο) του Στίβεν Κρέιν

Ένας άντρας κάπου κοντά του, που μέχρι εκείνη τη στιγμή έριχνε ασταμάτητα με το όπλο του, σταμάτησε ξαφνικά κι άρχισε να τρέχει ουρλιάζοντας. Ένα παλικάρι που στο πρόσωπό του ήταν αποτυπωμένη η έκφραση του ασίγαστου θάρρους, το μεγαλείο εκείνου που δεν διστάζει να δώσει και τη ζωή του, μέσα σε μια στιγμή είχε χτυπηθεί από την αθλιότητα. Χλώμιασε σαν κάποιος που, μέσα στη νύχτα, συνειδητοποιεί πως έχει φτάσει στο χείλος του γκρεμού. Ήταν αποκαλυπτικό. Πέταξε κι εκείνος το όπλο του και το 'βαλε στα πόδια. Καμιά ντροπή στο πρόσωπό του. Έτρεχε σαν τον λαγό."

Το διασημότερο έργο του Στίβεν Κρέιν εκδόθηκε το 1895 και χάρισε στον νεαρό συγγραφέα του διεθνή φήμη. Εκτυλίσσεται στη διάρκεια του Αμερικανικού Εμφυλίου και αφηγείται τη βάναυση αφύπνιση ενός νεαρού στρατιώτη των Βορείων. Ο Χένρι Φλέμινγκ ονειρευόταν πριν καταταγεί την έξαψη και τη δόξα του πολέμου, αλλά όταν βρέθηκε στο πεδίο μάχης έτρεξε για να γλιτώσει από τη φρίκη των συγκρούσεων. Ένας τυχαίος τραυματισμός θα τον εξιλεώσει για τη δειλία του στα μάτια των άλλων και θα τον οδηγήσει στο να αναμετρηθεί με τον εαυτό του.

Ένα έργο που υμνήθηκε για την ψυχολογική το διεισδυτικότητα και για τον πρωτοποριακό του ρεαλισμό στην αποτύπωση των συνθηκών μάχης, ένα αθάνατο αριστούργημα που εξακολουθεί έως σήμερα να συγκινεί. 

31. Δράκουλας, (μτφρ. Βασίλης Κιμούλης, εκδ. Μεταίχμιο) του Μπραμ Στόκερ 

Ο ιδιοφυής Ιρλανδός συγγραφέας Μπραμ Στόκερ, αξιοποιώντας τη μακραίωνη παράδοση γύρω από τον Δράκουλα της Τρανσιλβανίας, εκδίδει το 1897 το ομώνυμο αριστούργημά του, το οποίο έχει επηρεάσει όσο λίγα τη σύγχρονη κουλτούρα και έχει γνωρίσει πάμπολλες κινηματογραφικές μεταφορές.

Η ιστορία ξεκινά με την επίσκεψη του βρετανού δικηγόρου Τζόναθαν Χάρκερ στον πύργο του Δράκουλα, στα Καρπάθια Όρη, προκειμένου να βοηθήσει τον κόμη να αγοράσει ένα σπίτι στο Λονδίνο. Ο Χάρκερ θα διαπιστώσει τη φρικτή αλήθεια για τον εντολέα του και θα μείνει φυλακισμένος στον πύργο του, ενώ ο Δράκουλας θα ταξιδέψει στην Αγγλία προς αναζήτηση αθώων θυμάτων για τον κόσμο των νεκροζώντανων. Τρεις άντρες, ο δρ. Χέλσινγκ, ο δρ. Σιούαρντ και ο Άρθουρ Χόλμγουντ, γίνονται οι σωματοφύλακες του καλού και οι μόνοι που θα επιχειρήσουν να σταματήσουν τον Δράκουλα. 

32. Η καρδιά του σκότους, (μτφρ. Αλεξάνδρα Παπαθανασοπούλου, εκδ. Πατάκη) του Τζόζεφ Κόνραντ  

Στο ταξίδι του μέχρι το έσχατο πλωτό σημείο του ποταμού Κογκό, ως κυβερνήτης του ατμόπλοιου κάποιας αποικιακής εμπορικής εταιρίας, ο Τσάρλι Μάρλοου παρακολουθεί τον αδηφάγο και απάνθρωπο παραλογισμό που κρύβεται πίσω από το πρόσχημα του εκπολιτισμού των αγρίων. Παράλληλα το ταξίδι αυτό είναι και μια όχι λιγότερο εφιαλτική περιήγηση στα σκοτεινά βάθη της ανθρώπινης ψυχής, στο άλυτο αίνιγμα της ανθρώπινης ύπαρξης. Κι ακόμα, στο πρόσωπο του Κουρτς, ο Κόνραντ προδιαγράφει με μοναδική οξυδέρκεια, ως φυσική απόρροια του δυτικού πολιτισμού, τον τύπο των χαρισματικών ηγετών που αιματοκύλησαν την Ευρώπη λίγα χρόνια αργότερα.

Η Καρδιά του Σκότους, γραμμένη το 1900, στην εποχή της συνέβαλε σημαντικά στο διεθνές κίνημα διαμαρτυρίας για τις καταχρήσεις των Βέλγων στο Κογκό, αργότερα έγινε κεντρικό σημείο αναφοράς στους «Κούφιους ανθρώπους» του Τ.Σ. Έλιοτ και τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιήθηκε ως αφετηρία για την ταινία του Κόπολα «Αποκάλυψη τώρα».

33. Η Κάρι μας (μτφρ. Έλλη Φιλοκύπρου, εκδ. Gutenberg), του Θίοντορ Ντράιζερ

Αμερική, 1890: η νεαρή όμορφη Κάρι αφήνει το χωριό της αναζητώντας στην πόλη μια καλύτερη ζωή. Πιάνει δουλειά σε βιοτεχνία υποδημάτων. Σύντομα ανακαλύπτει ότι για να ζήσει το αμερικανικό όνειρο υπάρχει ευκολότερος τρόπος: αρχίζει να ενδίδει σε φιλοφρονήσεις και δώρα ενός προστάτη. Που θα την οδηγήσει αυτός ο δρόμος; 

34. Κιμ (μτφρ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου, εκδ. Άγρα), του Ράντγιαρντ Κίπλινγκ 

Ο Κιμ έλεγε στα μεγαλύτερα παιδιά ιστορίες για το μέγεθος και την ομορφιά της Λαχόρης, για το ταξίδι με το τρένο και άλλα παρόμοια πράγματα της πόλης, ενώ οι άντρες μιλούσαν νωχελικά καθώς τα ζώα αναμασούσαν το χορτάρι τους.

Δημοσιευμένο το 1901, το αριστούργημα του Κίπλινγκ αφηγείται την ενηλικίωση του μικρού και πανέξυπνου Κιμ, του «Μικρού Φίλου του Κόσμου Όλου», και τη διαχρονική ιστορία της σχέσης δασκάλου και μαθητή, σοφίας και αφοσίωσης. Το βασικό μοτίβο του μυθιστορήματος είναι η ζωή στους δρόμους της Ινδίας με τα καραβάνια, τις κοινωνικές ανισότητες και τα ανατολίτικα παραμύθια που απεικονίζουν την ποικιλία της ζωής σ' ένα όμορφο αλλά εχθρικό περιβάλλον, κάτω από την ταραχώδη εξουσία του Βρετανού Ράτζα. Χαμένος σε αυτόν τον αφανή κόσμο, ανάμεσα στον Γάγγη και στα Ιμαλάια, ο μικρός περιπλανώμενος των δρόμων, ο Κιμ, ξύπνιο, μαυρισμένο διαβολάκι, χαριτωμένος αλητάκος, αν και έχει ιρλανδική καταγωγή, δεν διαφέρει σε τίποτα από τους μικρούς Ινδούς. Δίπλα του, στον δεύτερο κεντρικό ρόλο, βρίσκουμε τον Θιβετιανό του δάσκαλο, τον λάμα, που θεωρεί τον Κιμ τον αγαπημένο μαθητή του, τον τσέλα του, που βρίσκει για εκείνον φαγητό, που του τρίβει τα πόδια, που τον λατρεύει. Ο Κιμ πηγαίνει σχολείο και εκπαιδεύεται για να γίνει κατάσκοπος, ταυτόχρονα όμως διατηρεί τους δεσμούς ευγνωμοσύνης προς τον δάσκαλό του.

Οι χαρακτήρες περιγράφονται ολοζώντανοι στον καθρέφτη της εποχής της αποικιοκρατίας: Αγγλικανοί και Καθολικοί ιερείς σε αντιπαράθεση, ένας αργυραμοιβός και πωλητής αλόγων, μια πλούσια χήρα, Βρετανοί πράκτορες του Μεγάλου Παιχνιδιού, η αγγλορωσική αντιπαλότητα για την κυριαρχία στην Ινδία και στο Αφγανιστάν, που συνεχίστηκε αδιάλειπτη τον 20ό και τον 21ο αιώνα. Αλλά το μεγαλείο του βιβλίου δεν βρίσκεται τόσο στις απολαυστικές πικαρέσκες περιπέτειες του Κιμ όσο στο πανόραμα του αγγλοϊνδικού τρόπου ζωής στα τέλη του 19ου αιώνα. 

35. Το κάλεσμα της άγριας φύσης, (μτφρ. Τάκης Μενδράκος, εκδ. Πατάκη) του Τζακ Λόντον 

Ο Μπακ είναι ένας σκύλος που ζει μια καλή ζωή σε ένα ράντσο στην Καλιφόρνια με τον κύριό του, τον δικαστή Μίλλερ, μέχρι που τον κλέβουν και τον πουλούν για να πληρωθεί ένα χρέος τζόγου. Τον πηγαίνουν στην Αλάσκα και εκεί περνά στα χέρια δύο Καναδών παραδομένων στον πυρετό του χρυσού, οι οποίοι τον εκπαιδεύουν ωε σκύλο έλκηθρου. Η σκληρότητα του περιβάλλοντος θα αναγκάσει τον Μπακ να ανακτήσει την άγρια πλευρά του, κάτι που αποτελεί τον μόνο τρόπο για να επιβιώσει στα κρύα εδάφη του Βορρά. Ο Τζακ Λόντον πέρασε σχεδόν έναν χρόνο στο Γιουκόν (του Καναδά) συλλέγοντας υλικό για το βιβλίο. Η ιστορία δημοσιεύθηκε σε συνέχειες στο περιοδικό Saturday Evening Post το καλοκαίρι του 1903 και έναν μήνα αργότερα εκδόθηκε σε έναν τόμο.

Οι μεταπτώσεις του ζώου, η χάραξη των πορτρέτων των ανθρώπων που αναζητούν το κίτρινο μέταλλο, η περιγραφή του τοπίου και η τέλεια παρακολούθηση της αλληλουχίας των γεγονότων αιτιολογούν τον χαρακτηρισμό του πεζογραφήματος ως μπεστ σέλερ όλων των εποχών.
Η μεγάλη δημοτικότητα και η επιτυχία του βιβλίου εδραίωσαν τη φήμη του Λόντον. Μεγάλο μέρος της γοητείας αυτού του μυθιστορήματος απορρέει από τη φαινομενική του απλότητα και το έντονο συναίσθημα που αυτή η ιστορία επιβίωσης μεταφέρει. 

36. The golden bowl, του Χένρι Τζέιμς

37. Αδριανός ο έβδομος, (μτφρ. Αναστασία Παπασταθοπούλου, εκδ. Μέδουσα) του Φρέντερικ Ρολφ  

Ο Αδριανός ο Έβδομος είναι το πασίγνωστο εκπληκτικής γοητείας μυθιστόρημα και το μοναδικό που ο Φρέντερικ Ρολφ έγραψε με το πραγματικό του όνομα είναι, το κλειδί του αινίγματος ενός ανθρώπου που χρησιμοποιούσε για να γράφει το ψευδώνυμο Βαρώνος Κόρβο (Baron Corvo). Αντανακλώντας τη ζωή και τις φαντασιώσεις του παράξενου, μυστηριώδη συγγραφέα του, το μυθιστόρημα αποτελεί το αλλόκοτο χρονικό ενός κουρελιάρη περιθωριακού, ενός αποδιωγμένου παππά και πάμπτωχου λογοτέχνη που ζει σε μια φτωχογειτονιά του Λονδίνου και που χρησιμοποιεί τις βυζαντινές ίντριγκες της πολιτικής του Βατικανού για ν' αναρριχηθεί στον Παπικό θρόνο. Ο αναμορφωτικός, ριζοσπαστικός Παπισμός του Αδριανού του Έβδομου αποκαλύπτει τις σκευωρίες και οδηγεί στον εκφυλισμό μια ευφυώς κατασκευασμένη σκευωρία, αποτέλεσμα προσωπικής εκδίκησης. 

38. Ο άνεμος στις ιτιές, (εκδ. Κόκκινη κλωστή δεμένη) του Κένεθ Γκράχαμ: 

Βαρκάδες στο ποτάμι, εξερευνήσεις στο Άγριο Δάσος, εντυπωσιακές επαύλεις, λαγούμια και μυστικά περάσματα, τσιγγάνικα τροχόσπιτα και αληθινά αυτοκίνητα συνθέτουν τις ξεκαρδιστικές περιπέτειες αυτού του βιβλίου, που κυκλοφόρησε στο κατώφλι του 20ού αιώνα, επιδιώκοντας να αναδείξει και να διορθώσει τα ψεγάδια των ανθρώπινων σχέσεων.

Το πάθος του Βατράχου για τα γρήγορα αυτοκίνητα τον εκθέτει σε απίστευτους κινδύνους και αναγκάζει τους φίλους του να συσπειρωθούν για να τον προστατεύσουν. Έτσι, ο Νεροπόντικας, ο Ασβός και ο Τυφλοπόντικας βάζουν τον εαυτό τους και τα σχέδιά τους στην άκρη για να βοηθήσουν τον απερίσκεπτο, αλλά και χαρισματικό Βάτραχο...

Ένας ύμνος στη φιλία. Μια ιστορία για καληνύχτα που έγινε αριστούργημα. 

39. The history of Mr Polly, του Χ. Τζ. Ουέλς

40. Zuleika Dobson, του Μαξ Μπήρμπομ

41. Ο καλός στρατιώτης, (μτφρ. Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης, εκδ. Gutenberg) του Φορντ Μάντοξ Φορντ 

Ο Καλός Στρατιώτης (1915) αναγνωρίστηκε ως κορυφαία στιγμή του μοντερνισμού στη λογοτεχνία. Κάποιοι κριτικοί επαίνεσαν την ομορφιά και τη σοφία του μυθιστορήματος, άλλοι εξέφρασαν αγανάκτηση για τη νοσηρή σεξουαλική ατμόσφαιρα του βιβλίου.

Ο Graham Greene το θεωρεί ένα από τα πλέον έξοχα μυθιστορήματα του 20ού αιώνα. Ο Ford παρασύρει τον αναγνώστη στο λαβύρινθό του, τον οποίο κατασκευάζει με απόλυτη διαύγεια, ψυχρή πανουργία και παγωμένη επινοητικότητα. 

42. Τα 39 σκαλοπάτια, (μτφρ. Έφη Τσιρώνη, εκδ. Μίνωας) του Τζον Μπιούκαν

Ο Ρίτσαρντ Χάνεϊ έχει γυρίσει πρόσφατα από την Αφρική και ζει στο Λονδίνο μια τρομακτικά βαρετή και πληκτική ζωή. Για να ξεγλιστρήσει από την ανία της καθημερινότητας, αποφασίζει να επιστρέψει στο Κέιπ Τάουν της Νότιας Αφρικής, όταν ξαφνικά πληροφορείται την ύπαρξη μιας συνωμοσίας με σκοπό μία πολιτική δολοφονία, η οποία θα μπορούσε να εμπλέξει τη Μεγάλη Βρετανία σε πόλεμο.

Όταν, λίγες μέρες αργότερα, ανακαλύπτει στο διαμέρισμά του δολοφονημένο τον Αμερικανό ο οποίος του είχε δώσει την πληροφορία, μετατρέπεται σε βασικό ύποπτο του φόνου. Ο Χάνεϊ δραπετεύει στην ύπαιθρο της Σκοτίας, όπου τόσο η βρετανική αστυνομία όσο και μια ομάδα αδίστακτων Γερμανών κατασκόπων, αποφασισμένων να κλέψουν τα στρατηγικά σχέδια της Βρετανίας εξαπολύουν εναντίον του ανελέητο ανθρωποκυνηγητό. Ο ήρωας του βιβλίου προσπαθεί να αποδείξει την αθωότητά του αλλά και να κρατηθεί στη ζωή.

Τα 39 Σκαλοπάτια είναι ένα από τα πλέον εμβληματικά και επιδραστικά μυθιστορήματα "καταδίωξης" όλων των εποχών. Ένα δυνατό θρίλερ με διαρκώς κλιμακούμενη ένταση, αινιγματική ατμόσφαιρα, μυστήριο και αγωνία, που επηρέασε μεγάλο αριθμό κινηματογραφικών ταινιών και μεταγενέστερων μυθιστορημάτων κατασκοπείας και "καταδίωξης". 

43. Το ουράνιο τόξο, (μτφρ. Μάκης Βαϊνάς, εκδ. Κριτική) του Ντ. Χ. Λώρενς 

Το Ουράνιο Τόξο, που όπως και το Ερωτευμένες Γυναίκες, αποτελεί τμήμα του έργου Οι Αδερφές, άρχισε να γράφει ο Λώρενς το 1913. Δημοσιεύεται το 1915, όταν ο συγγραφέας είναι τριάντα ετών, και αποσύρεται σε λίγες εβδομάδες. Περιγράφει έναν κόσμο μεταβαλλόμενο, καθώς περνά από την καλλιέργεια της γης, τότε που ο άνθρωπος είναι άμεσα ενταγμένος στη φύση, στη γρήγορη εκβιομηχάνιση, και ταυτόχρονα περιγράφει τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων που κι αυτές αλλάζουν, κλυδωνιζόμενες μέσα στις ποικιλόμορφες συγκρούσεις: στο γάμο, στις γυναικείες διεκδικήσεις σ' έναν ανδροκρατούμενο κόσμο.

Ο Λώρενς μας δίνει αβίαστα και άκρως διεισδυτικά την αιώνια πάλη μεταξύ αρσενικού και θηλυκού και δείχνει, με βαθειά γνώση και των δύο ρόλων, το μάταιο αλλά, συγχρόνως, και αναπόφευκτο.

Πιστεύει ενδόμυχα στη δυαδικότητα του ανθρώπου, που έγκειται στην ανάγκη της αρμονίας του με το σύμπαν, από τη μια, και της διατήρησης της ανεξαρτησίας και της ιδιαιτερότητάς του, από την άλλη. Το Ουράνιο Τόξο δεν είναι παρά το σύμβολο της συμφιλίωσης των αντίπαλων μερών, της άρρηκτης πίστης ανάμεσα στο σύμπαν και στην ενδότατη ύπαρξη. 

44. Ανθρώπινη δουλειά, (μτφρ. Νίκος Α. Μάντης, εκδ. Μεταίχμιο) του Ουίλιαμ Σόμερσετ Μομ  

Στην Ανθρώπινη δουλεία, που εκτυλίσσεται από το 1885 έως το 1906, παρακολουθούμε την ιστορία του Φίλιπ Κάρεϊ, ενός ορφανού που διψά για ζωή, αγάπη και περιπέτεια. Ο μικρός Φίλιπ, με μερική αναπηρία στο αριστερό του πόδι, και με μια έμφυτη ευαισθησία που έρχεται σε σύγκρουση με το περιβάλλον του, παλεύει να βρει τη θέση του στον κόσμο. Εγκαταλείπει το ασφυκτικό περιβάλλον της αγγλικής επαρχίας και τις ψυχρές σχέσεις με τον θείο που ανέλαβε ως κηδεμόνας του, και πηγαίνει στο Παρίσι για να σπουδάσει ζωγραφική. Καθώς ανακαλύπτει πως δεν έχει το ταλέντο, επιχειρεί να συμβιβαστεί με μια συμβατική ζωή. Τότε γνωρίζει τη Μίλντρεντ, που τον οδηγεί σε μια καταστροφική, εμμονική σχέση, με ατέλειωτες συναισθηματικές και οικονομικές δυσκολίες. Ο Φίλιπ πληγώνεται και πληγώνει, θα μπορέσει να βγει από την προσωπική άβυσσο ή θα παραμείνει δέσμιος των παθών του; Η Ανθρώπινη δουλεία είναι το πιο αυτοβιογραφικό από τα έργα του Somerset Maugham. 

45. Τα χρόνια της αθωότητας, (μτφρ. Έφη Φρυδά, εκδ. Μεταίχμιο) της Ίντιθ Γουόρτον 

Ο νεαρός δικηγόρος Νιούλαντ Άρτσερ, γόνος επιφανούς οικογένειας της Νέας Υόρκης, περιμένει με ανυπομονησία τη μέρα που θα παντρευτεί την όμορφη, αθώα Μέι Γουέλαντ. Ώσπου εμφανίζεται η κόμησσα Έλεν Ολένσκα, ξαδέλφη της μνηστής του, που ζούσε παντρεμένη στην Ευρώπη. Η Έλεν έχει αποφασίσει να χωρίσει, γεγονός πρωτοφανές για τα ήθη της καλής κοινωνίας. Γοητευτική και απελευθερωμένη, η Έλεν κάνει τον Νιούλαντ να δει τη ζωή με άλλα μάτια. Ανάμεσά τους γεννιέται ένας έρωτας χωρίς όρια, χωρίς ελπίδα.

Μία μοναδική ιστορία για τον έρωτα και το αιώνιο δίλημμα ανάμεσα στο πάθος και το καθήκον, που διαβάστηκε από εκατομμύρια αναγνώστες και χάρισε στην Ίντιθ Γουόρτον το βραβείο Πούλιτζερ. 

46. Οδυσσέας, (μτφρ. Σωκράτης Καψάσκης, εκδ. Κέδρος) του Τζέιμς Τζόις

Βρόμικο, βλάσφημο, άσεμνο και τελικά αδιάβαστο έχει χαρακτηριστεί το βιβλίο του Τζόυς Ulysses (Οδυσσέας) από πολλούς. "Είναι ένα βιβλίο στο οποίο όλοι μας χρωστάμε και από το οποίο κανείς μας δεν μπορεί να ξεφύγει", γράφει ο Τόμας Έλιοτ. Όπως και να έχει, είναι ένα βιβλίο που έφερε επανάσταση στη λογοτεχνία και στον τρόπο που τη βλέπουμε σήμερα. Ένα βιβλίο όπου ο ιρλανδικός λυρισμός και η ιρλανδική χυδαιότητα φθάνουν στα άκρα, συνθέτοντας ένα απολλώνιο και διονυσιακό αμάλγαμα.

Στον "Οδυσσέα" ο Τζόυς καταγράφει τις σκέψεις και τις πράξεις πραγματικών ανθρώπων, ακόμη και τις πιο αισχρές και άσεμνες. Στην προσπάθειά του να δημιουργήσει έναν νεωτερικό, μοντέρνο ήρωα, επιστρέφει στο ομηρικό έπος της Οδύσσειας και αποδομεί τον Έλληνα ήρωα, τον πολύτροπο Οδυσσέα, σε μια παρωδία "περιπλανωμένου Ιουδαίου". Στη θέση του ομηρικού Οδυσσέα τοποθετεί τον Οδυσσέα-Μπλουμ, που τον χαρακτηρίζουν ταπεινές ανθρώπινες δραστηριότητες και ιδιότητες, οι οποίες και περιγράφονται λεπτομερώς στο έργο.

Με το βλέμμα του "Οδυσσέα", το Δουβλίνο στις 16 Ιουνίου του 1904, μια μέρα κοινή όπως όλες οι άλλες, ίσως όχι κοινή για τον Τζόυς (τη μέρα αυτή είχε το πρώτο ραντεβού με τη Νόρα Μπάρνακλ, με την οποία συζούσε 30 χρόνια πριν την παντρευτεί), γίνεται το σύμπαν των ανθρώπων, της ιστορίας, της θρησκείας, του πατριωτισμού, της λαγνείας, της προδοσίας. Σχεδόν κάθε μορφή ανθρώπινης εμπειρίας, σκέψεων, συναισθημάτων, αναμνήσεων ρέει, με την τεχνική του εσωτερικού μονολόγου, στο ρεύμα του υποσυνείδητου και εκφράζεται περιγράφοντας την πραγματική ζωή της πόλης και των ανθρώπων της, σε μια μέρα.

Το βιβλίο είναι ένας καθρέφτης κρατημένος μπροστά στη ζωή, καμωμένος από λέξεις που μιλάνε για όλα τα "ανθρώπινα". Προθέσεις, επιθυμίες, κρυφές και φανερές, βίτσια, λαχτάρες, όνειρα, ματαιώσεις, ελπίδες ξεπετάγονται μέσα από χάσματα που αφήνουν οι λέξεις, απεικονίζοντας τη ζωή όπως είναι: κατακερματισμένη, παραμορφωμένη, θολή, διασπασμένη.

47. Μπάμπιτ, (μτφρ. Βασιλική Λογοθέτη-Παγοπούλου, εκδ. Λέμβος) του Σίνκλαιρ Λιούις 

Ο Σίνκλαιρ Λιούις υπήρξε ο πρώτος Αμερικανός συγγραφέας που τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1930 και το μυθιστόρημά του «Μπάμπιτ» υπήρξε ένας από τους κύριους λόγους απονομής του βραβείου.

Ο «Μπάμπιτ» είναι μια παρωδία της αμερικανικής κουλτούρας. O κεντρικός ήρωας είναι ο μεσήλικας Ρεπουμπλικανός μεσίτης ακινήτων Τζορτζ Φ. Μπάμπιτ, υπερήφανο μέλος του Εμπορικού Επιμελητηρίου, της Αθλητικής Λέσχης, της Λέσχης των Μπούστερ και της Λέσχης Προστασίας της Άλκης. Περιπλανιέται στον κόσμο του, τον κόσμο της Ζένιθ, παραπαίοντας από επιχειρηματικές συζητήσεις σε ενδοοικογενειακές προστριβές, από τυχοδιώκτες ευαγγελιστές ιεροκήρυκες σε υπερβολικά φιλικούς επισκοπελιανούς ιερείς, από διαλέξεις γκουρού της Νέας Σκέψης στη στήριξη φλογερών σοσιαλιστών, από απεργίες εργαζομένων σε ραντεβού με ελαφρά κοριτσόπουλα, από τον σκοτεινό κόσμο του λαθρεμπορίου της ποτοαπαγόρευσης σε εύθυμα αστικά πάρτι.

Ένα βιβλίο-τροφή για σκέψη. Μια αριστοτεχνική σάτιρα για την υποκρισία και τον κομφορμισμό, τον υλισμό και την παγκοσμιοποίηση. Πολλοί από μας θα αναγνωρίσουν τον «Μπάμπιτ» άλλοτε στον καθρέφτη τους και άλλοτε στο πρόσωπο του ανθρώπου της διπλανής πόρτας.

Το όνομα «Μπάμπιτ» μπήκε στο λεξιλόγιο της εποχής για να δηλώσει τον «υλιστή, ματαιόδοξο, εφησυχασμένο πολίτη -κυρίως επιχειρηματία- που συμμορφώνεται με τα πρότυπα του κοινωνικού συνόλου».

48. Ταξίδι στην Ινδία, (μτφρ. Λίτσα Γεωργίου-Σιούτη, εκδ. Πλέθρον) του Ε. Μ. Φόρστερ  

Αν ο Ε. Μ. Φόρστερ θεωρείται από τους μεγαλύτερους μυθιστοριογράφους του 20ου αιώνα, αυτό οφείλεται κυρίως στο τελευταίο και σπουδαιότερο βιβλίο του, το "Ταξίδι στην Ινδία (1924)". Το θέμα του βιβλίου, έτσι όπως μας παρουσιάζεται εξαρχής, είναι απλούστατο: είναι δυνατόν να υπάρξει πραγματική φιλία μεταξύ ενός Ινδού και ενός Άγγλου; Μέσω αυτού του ερωτήματος ο Φόρστερ αναπτύσσει ταυτόχρονα τις πεποιθήσεις του για το νόημα το κόσμου, και το μάλλον απαισιόδοξο όραμά του για την ανθρώπινη φύση και τα αξεπέραστα όρια των πολιτικών ιδεών. Έτσι, αν και η ιστορία του βιβλίου τοποθετείται στην προπολεμική, αποικιοκρατούμενη Ινδία, οι προεκτάσεις και οι θέσεις που προκύπτουν από τη σύγκρουση, όχι μόνο μεταξύ των ανθρώπων αλλά και των κόσμων που αντιπροσωπεύουν, αφορούν και τη δική μας εποχή. 

49. Οι άνδρες προτιμούν τις ξανθιές… αλλά παντρεύονται τις μελαχρινές, (μτφρ. Κασσιανή Κατσογιάννη, εκδ. Ωμέγα) της Ανίτα Λούς 

Η Λορελάι Λι είναι όμορφη και καλοφτιαγμένη, δεν γνωρίζει τι σημαίνει ηθικός ενδοιασμός, δεν γνωρίζει τίποτε εκτός από ό,τι έχει να κάνει με άντρες και χρήματα, ή μάλλον: άντρες με χρήματα. Το «διδακτικό ημερολόγιο» για τις περιπέτειες που έζησε στη Νέα Υόρκη και στο «εκπαιδευτικό ταξίδι» της στην Ευρώπη χρωστά σε μεγάλο βαθμό την αμείωτη δημοτικότητά του στο ύφος του. Η δεσποινίς Λορελάι φανερώνει τις συγγραφικές ικανότητές της με σπαραξικάρδιους και αθέλητους αναγραμματισμούς λέξεων, ιδίως όμως με τις «πρωτότυπες» πληροφορίες που δίνει σχετικά με τη στρατηγική της. Με την persona της Λοραλάι Λι - που πήρε σάρκα και οστά με την ερμηνεία της Μέριλιν Μονρό - πλάστηκε εκείνος ο τύπος της «αφελούς ξανθιάς», που μέχρι σήμερα επιβιώνει σε μυθιστορήματα, θεατρικά και ταινίες πολλές φορές πλέον και στην καθημερινότητα. Η ΩΜΕΓΑ Εκδοτική δεν φέρει την παραμικρή ευθύνη για τυχόν απόπειρες μίμησης της ηρωίδας. Οποιαδήποτε ομοιότητα με υπαρκτά πρόσωπα είναι συμπτωματική. Σαν πρωτότυπα αγάλματα της καλλιτεχνικής φαντασίας, σαν ηρωίδες αρχέγονες, σαν σειρήνες που στοιχειώνουν τα όνειρα των ανθρώπων έχτισαν οι συγγραφείς γυναικείες μορφές που κυρίεψαν τον νου των ανθρώπων, που γέννησαν πρωτόγνωρους πόθους στις καρδιές τους, αν και δεν ήταν άλλο από είδωλα πλασματικά, προϊόντα από χαρτί και μελάνι. Η σειρά PERSONA σας καλεί να ταξιδέψετε μαζί της σε αναζήτηση των γυναικών εκείνων που είναι το πρότυπο για ρόλους της Γκάρμπο, της Μονρό, που επηρέασαν τα αισθητικά ή και κοινωνικά πρότυπα ακόμη και της εποχής μας, χωρίς να έχουν υπάρξει ποτέ. 

50. Η κυρία Νταλογουέι, (μτφρ. Ντίνα Τριανταφυλλοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) της Βιρτζίνια Γουλφ 

Η πενηνταδυάχρονη κυρία Νταλογουέι, η "τέλεια οικοδέσποινα", προετοιμάζει μια από τις συνηθισμένες κοσμικές δεξιώσεις της, όταν φτάνει ξαφνικά από την Ινδία ο πρώτος της έρωτας, ο Πίτερ Γουόλς. Ο ερχομός του ξυπνά στην Κλαρίσα Νταλογουέι έντονες αναμνήσεις από το παρελθόν και προκαλεί έντονες αντιδράσεις στο παρόν.

Μια εμπνευσμένη λογοτεχνική σκιαγράφηση της ανθρώπινης συνείδησης, ένα μυθιστόρημα του ποιητή, που απευθύνεται στον ποιητή που κρύβει μέσα του κάθε αναγνώστης.

51. Ο υπέροχος Γκάτσμπυ, (μτφρ. Φώντας Κονδύλης, εκδ. Πατάκη) του Φ. Σ. Φιτζέραλντ

Μερικοί έλεγαν ότι υπήρξε Γερμανός κατάσκοπος, άλλοι ότι είχε σχέσεις με κάποια βασιλική οικογένεια της Ευρώπης. Όλοι σχεδόν εκμεταλλεύτηκαν τη μυθική φιλοξενία του. Και ήταν μυθική. Στην εξαίσια κατοικία του στο Λονγκ Άιλαντ έδινε τα πιο εκθαμβωτικά πάρτι και το περίεργο σ' αυτά ήταν ότι ελάχιστοι γνώριζαν ποιος ήταν ο οικοδεσπότης τους. Φαινόταν να είναι ένας άνθρωπος χωρίς ρίζες, χωρίς ιστορία, ένας άνθρωπος που τα μάτια του διαρκώς αναζητούσαν εκείνη την ξέχωρη λάμψη για κάτι πρωτόγνωρο. . . για έναν άνθρωπο σπάνιο σαν διαμαντόπετρα.

Ο "Υπέροχος Γκάτσμπυ" είναι μια απ' τις πιο γοητευτικές ερωτικές ιστορίες του εικοστού αιώνα. Σ' αυτό το μυθιστόρημα, ο Φ. Σ. Φιτζέραλντ κατορθώνει να εκφράσει με συγκινητικό τρόπο τις ψευδαισθήσεις του έρωτα μέσα στο λαμπερό περιβάλλον της νεοϋορκέζικης αριστοκρατίας. 

52. Lolly Willowes, της Σίλβια Τάουνσεντ Γουόρνερ

53. Κι ο ήλιος ανατέλλει, (μτφρ. Μιχάλης Μακρόπουλος, εκδ. Καστανιώτη) του Έρνεστ Χέμινγουεϊ 

Ο Τζεικ Μπαρνς, Αμερικανός δημοσιογράφος που κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου πολέμου είχε τραυματιστεί στα γεννητικά του όργανα, ζει στο Παρίσι περνώντας τις μέρες του με μια παρέα ευκατάστατων συμπατριωτών του. Στις γεμάτες αλκοόλ και αψέντι εφόδους τους σε ποικίλα μπαρ και κλαμπ, αλλά κυρίως με την εκδρομή τους στην Παμπλόνα της Ισπανίας με αφορμή μια μεγάλη τοπική γιορτή, οι σχέσεις της παρέας θα οδηγηθούν μέσα από μια ανεξέλεγκτη υποβόσκουσα ένταση σε μια εξαιρετικά λεπτή ισορροπία στο κέντρο της οποίας θα είναι η γοητευτική αλλά και νυμφομανής Μπρετ, μήλο της έριδος για τρεις άντρες της παρέας, με καταστροφικές συνέπειες. Το πρώτο σπουδαίο μυθιστόρημα του μεγάλου νομπελίστα συγγραφέα, που έκανε αμέσως πασίγνωστο το όνομά του και δεν έπαψε να γοητεύει το αναγνωστικό κοινό όλου του κόσμου εδώ και περίπου ογδόντα χρόνια, σε νέα μετάφραση. 

54. Το γεράκι της Μάλτας, (μτφρ. Ελένη Κεκροπούλου, εκδ. Ωκεανός) του Ντάσιελ Χάμετ

Ο Σαμ Σπέιντ προσλαμβάνεται από την δεσποινίδα Γουόντερλι για να βρει τα ίχνη της αδερφής της που το έχει σκάσει με κάποιον αλήτη ονόματι Φλόιντ Θέρσμπι. Αλλά η μυστηριώδης και εύοσμη δεσποινίς Γουόντερλι, στην πραγματικότητα δεν είναι άλλη από την σκοτεινή Μπρίτζιτ Ο Σώνεσι κι όταν ο συνάδελφος του Σπέιντ δολοφονείται ενώ βρίσκεται στα ίχνη του Θέρσμπι, ο Σπέιντ βρίσκεται ξαφνικά να είναι κυνηγός και συνάμα κυνηγημένος: μπορεί να βρει το πολύτιμο γεράκι, έναν θησαυρό που θα άξιζε κανείς και να σκοτώσει ακόμη για να το αποκτήσει, πριν τον εντοπίσει ο Χοντρός;

55. Καθώς ψυχορραγώ, (μτφρ. Μένης Κουμανταρέας, εκδ. Κέδρος) του Ουίλιαμ Φόκνερ

Ένας πατέρας και τα πέντε παιδιά του -τέσσερα αγόρια και ένα κορίτσι- μαστορεύουν το κιβούρι της πεθαμένης γυναίκας του και της μητέρας τους για να το μεταφέρουν από τη μια άκρη στην άλλη της επαρχίας Γιοκναπατάουφα του Αμερικάνικου Νότου, μέσα από χίλιες περιπέτειες, κινδύνους και κωμικοτραγικά περιστατικά, όπου η βρομιά και η απανθρωπιά που συγκλόνιζαν το Νότο δίνονται ανάγλυφα. Το έργο αυτό ο Φώκνερ το έγραψε νέος (το 1929), δουλεύοντας νυχτοφύλακας, ανάμεσα στα μεσάνυχτα και στις τέσσερις το πρωί, μέσα σε 6 βδομάδες. Σήμερα θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα της αμερικανικής λογοτεχνίας του 20ου αιώνα. 

56. Θαυμαστός καινούριος κόσμος, (μτφρ. Ανδρέας Αποστολίδης, εκδ. Μέδουσα) του Άλντους Χάξλεϋ

Σε ένα ορατό μέλλον, η βιοεπιστήμη και η γενετική έχουν φτάσει σε τέτοιο σημείο που υποκαθιστούν τη φυσική εξέλιξη του ανθρώπινου είδους. Ο χαρακτήρας, ο ψυχικός κόσμος, η ευτυχία, η κοινωνική θέση κάθε ανθρώπου είναι προκαθορισμένα πολύ πριν τη γέννησή του. Ο Άλντους Χάξλεϋ, επηρεασμένος από τις επιστημονικές ανακαλύψεις της εποχής του αλλά και από τις κοινωνικές ανακατατάξεις στην Αγγλία και την (τότε) Σοβιετική Ένωση, προφητεύει ένα ζοφερό αύριο που η πραγματικότητα έμελλε να επιβεβαιώσει. Ένα φανταστικό μυθιστόρημα για το μέλλον που ρίχνει ένα κριτικό φως στο παρόν και θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα της λογοτεχνίας του εικοστού αιώνα που έχει αντέξει στο χρόνο. 

57. Cold comfort farm, της Στέλλα Γκίμπονς

58. USA: 1919 (μτφρ. Τάσος Δενέγρης, εκδ. Οδυσσέας), του Τζον Ντος Πάσος

Στο 1919 (το δεύτερο μυθιστόρημα της τριλογίας USA) μια νέα κοινωνία οικοδομείται πάνω στα ερείπια και τη δυστυχία του πολέμου. Ένας πολιτισμός που βασίζεται στην εκμετάλλευση των ανθρώπινων αναγκών, που υποβιβάζει τους χαρακτήρες, διαφθείρει τις αξίες και προσφέρει σε κάθε άτομο τρεις βασικές δυνατότητες: να ικανοποιήσει τις κούφιες φιλοδοξίες του, να βουλιάξει στην παθητικότητα ή να εξεγερθεί. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)

59. Τροπικός του καρκίνου (μτφρ. Βαγγέλης Κατσάνης, εκδ. Ζαχαρόπουλος) του Χένρι Μίλερ

Μόνος, χωρίς λεφτά, χωρίς δουλειά και με ελάχιστους φίλους, από την ελεημοσύνη των οποίων και ζει, ο συγγραφέας περιπλανιέται στο φαντασμαγορικό Παρίσι του μεσοπολέμου και μέσα από χίλιες δυο μικρές και μεγάλες περιπέτειες και σπαρταριστικές ερωτικές δραστηριότητες ανακαλύπτει τον ίδιο του τον εαυτό και το βαθύτατο ψεύδος του κόσμου που τον περιβάλλει.

Οι πόρνες, οι μικροαπατεώνες, οι διανοούμενοι -αληθινοί και ψεύτικοι- που παρελαύνουν στις σελίδες του βιβλίου, δε συνθέτουν μόνο μια εικόνα του Παρισιού της εποχής εκείνης, αλλά δίνουν ένα πανόραμα του κόσμου μας με όλα τα έλκη του, όλες τις εξάρσεις, όλη την ασχήμια αλλά και την υποφώσκουσα και πανταχού παρούσα ομορφιά του. 

60. Λαβράκι, του Ίβλιν Γουό, εκδόσεις: Ερμείας

61. Μέρφυ, (μτφρ. Ελεάννα Πανάγου, εκδ. Ύψιλον) του Σάμιουελ Μπέκετ

Ο Μέρφυ είναι το πρώτο μυθιστόρημα του Μπέκετ· δημοσιεύτηκε στην Αγγλία το 1938, ύστερα από δεκάδες απορρίψεις, από τις εκδόσεις Routledge. Η γαλλική μετάφραση (του ίδιου του συγγραφέα, σε συνεργασία με τον Alfred Peron, που είχε ξεκινήσει ήδη από το 1938) εκδόθηκε το 1947 από τις εκδόσεις Bordas στο Παρίσι. Κείμενο σκοτεινό και κωμικό ταυτόχρονα, παρωδεί την παραδοσιακή φόρμα του μυθιστορήματος και ανατρέπει τα πάντα, στην ουσία ολόκληρη τη δυτική παράδοση.

Τα στερεότυπα εδώ αρχίζουν ήδη από τον τίτλο, καθώς ο φερώνυμος κεντρικός ήρωας, ο Μέρφυ, έχει το πιο κοινό ιρλανδικό επώνυμο. Ήδη από την πρώτη αράδα, ο παντογνώστης αφηγητής φροντίζει να μας ενημερώσει ότι με την αφήγησή του δεν θα προσφέρει τίποτα καινούριο.

Σε πρώτο επίπεδο, ο Μέρφυ είναι η ιστορία μιας ομάδας ανθρώπων που έζησαν στο Δουβλίνο και το Λονδίνο, από τον Φεβρουάριο ως τον Οκτώβριο του 1935, και οι οποίοι σχηματίζουν ένα "κλειστό κύκλωμα" όπου ο Α είναι ερωτευμένος με τη Β, ενώ η Β, με τη σειρά της, προσπαθεί να τραβήξει την προσοχή του Γ, που ενδιαφέρεται για τη Δ. Η πορεία, όπως και η κατάληξη, όλων αυτών των προσώπων είναι προκαθορισμένη. Σε δεύτερο επίπεδο, είναι ένα κείμενο πολυπρισματικό και δύσβατο, γεμάτο "παρανοϊκά καθέκαστα" που δυσχεραίνουν το έργο της ερμηνείας.

Τα σημειωματάρια του Μπέκετ, από τα οποία αντλούσε περικοπές για να συνθέσει το παλίμψηστο του Μέρφυ, μαρτυρούν ότι οι αναφορές του καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα πηγών: τις Εξομολογήσεις του Αυγουστίνου, το Καθαρτήριο του Δάντη, διάφορα αποσπάσματα από τον Σαίξπηρ, εδάφια της Βίβλου, λήμματα από την Encyclopaedia Britannica, άρθρα από εφημερίδες, αποσπάσματα από το έργο διαφόρων συγγραφέων και φιλοσόφων, κινεζική ιστορία, ελληνική μυθολογία, δύσκολες λέξεις και διαφημίσεις για κορσέδες.

62. Ο μεγάλος ύπνος, (μτφρ. Φίλιππος Χρυσόπουλος, εκδ. Κέδρος) του Ρέιμοντ Τσάντλερ

Λος Άντζελες. Ο ιδιωτικός ντετέκτιβ Φίλιπ Μάρλοου αναλαμβάνει μια υπόθεση για λογαριασμό της οικογένειας Στέρνγουντ. Ο γέρος στρατηγός Στέρνγουντ, καθηλωμένος σε αναπηρικό καρότσι, δέχεται εκβιασμό και ζητά από τον Μάρλοου να δώσει λύση στο πρόβλημά του. Όμως ο Μάρλοου έρχεται αντιμέτωπος και με ένα άλλο πρόβλημα: οι δύο ατίθασες, ανέμελες κόρες του Στέρνγουντ τριγυρίζουν στα κακόφημα στέκια της Πόλης των Αγγέλων. Ο Μάρλοου τις ακολουθεί κι αποσπάται από τη δουλειά του - και αυτό πριν καν σκοντάψει στο πρώτο πτώμα...

Ο μεγάλος ύπνος εκδόθηκε το 1939 και καθιέρωσε τον πενηντάχρονο τότε Τσάντλερ ως τον κορυφαίο εκπρόσωπο του σκληρού αστυνομικού αφηγήματος. Μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1946 και το 1978, με πρωταγωνιστές τους Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ και Λορίν Μπακόλ και τους Ρόμπερτ Μίτσαμ και Σάρα Μάιλς, αντίστοιχα. 

63. Party going, του Χένρι Γκριν

64. At Swim-Two-Birds, του Φλαν Ο’ Μπράιαν

65. Τα σταφύλια της οργής, (μτφρ. Μιχάλης Μακρόπουλος, εκδ. Παπαδόπουλος) του Τζον Στάινμπεκ

Ελάχιστα μυθιστορήματα έφτασαν ποτέ να συμβολίσουν μια ολόκληρη εποχή. Και το πιο εντυπωσιακό από αυτά είναι το πιο πολυσυζητημένο αμερικανικό βιβλίο του 20ού αιώνα. Από το 1939 που πρωτοεκδόθηκε, έχει κυκλοφορήσει σε εκατοντάδες εκατομμύρια αντίτυπα και έχει μεταφραστεί και ξαναμεταφραστεί στις περισσότερες γλώσσες.

Η εποχή είναι η δεκαετία του '30, το μεγάλο κραχ, η αρχετυπική οικονομική κρίση που εντυπώθηκε με τρόμο στο συλλογικό φαντασιακό. Και ο λογοτέχνης που την περιέγραψε και την εξήγησε τόσο δυνατά και τόσο καθαρά, ώστε το έργο του θα μείνει για πάντα στην ιστορία, είναι ο Τζον Στάινμπεκ, με τα "Σταφύλια της οργής".

Τα "Σταφύλια της οργής" είναι ένας ύμνος στον άνθρωπο και στην ανθρωπιά, στη δύναμη της οικογένειας, στη μάχη για τον επιούσιο, στις μικρές πράξεις καλοσύνης των ανθρώπων. Μέσα από την ιστορία της οικογένειας Τζόουντ, που ξεριζώνεται από τον τόπο της και μεταναστεύει, κηρύσσεται μια αλήθεια: και η αλήθεια αυτή, δοσμένη με μια λογοτεχνική αμεσότητα που καθηλώνει, είναι απόλυτη και τόσο επιτακτική σήμερα όσο κι όταν πρωτογράφτηκε.

Ίσως περισσότερο από κάθε άλλο βιβλίο, τούτο δω αποδεικνύει πως η μεγάλη λογοτεχνία δεν είναι ανάγκη να 'ναι ένας ερμητικός γρίφος, μα μπορεί με συγκλονιστικά οικείες λέξεις και εικόνες να δονήσει την ψυχή κάθε ανθρώπου. 

66. Joy in the morning, του Πέλαμ Γκρένβιλ Γούντχαουζ

67. Όλοι οι άνθρωποι του βασιλιά (μτφρ. Αθηνά Δημητριάδου, εκδ. Πόλις), του Ρόμπερτ Πεν Γουόρεν

Νέος, οραματιστής και φιλόδοξος, ο Γουίλι Σταρκ ξεκινά την πολιτική του σταδιοδρομία αποφασισμένος να πάρει εκδίκηση για την ταπεινή του καταγωγή, να ταχθεί στην υπηρεσία του λαού, των απόκληρων και των αδικημένων, να αγωνιστεί για μια άλλη, προοδευτική Αμερική.

Τώρα πια είναι ο πανίσχυρος κυβερνήτης μιας Πολιτείας του αμερικανικού Νότου. Πεπεισμένος ότι τα αγνά ιδανικά ελάχιστη σχέση έχουν με τη σκληρή πραγματικότητα, οδηγείται στο συμπέρασμα ότι, αν θέλει να παραμείνει πιστός στους στόχους του και ταυτόχρονα να διατηρηθεί στην εξουσία, δεν πρέπει να φοβάται αλλά, αντιθέτως, να εκμεταλλεύεται τη διαφθορά που επικρατεί στις ανθρώπινες σχέσεις, και να επιδίδεται με κυνισμό στον κατάλληλο χειρισμό ανθρώπων και καταστάσεων.

Όταν ο αριστοκρατικής καταγωγής δικαστής Μόνταγκιου Ίρβιν, που έχει τη φήμη του αδιάφθορου, στέκεται απέναντί του, ο Σταρκ καλεί σε βοήθεια τον σύμβουλό του Τζακ Μπέρντεν, στον οποίο αναθέτει να ξεψαχνίσει το παρελθόν του δικαστή: είναι βέβαιος ότι και εκείνος έχει θαμμένους σκελετούς στην ντουλάπα του. Ο Τζακ είναι ο άλλος κεντρικός ήρωας του μυθιστορήματος. Πρώην δημοσιογράφος, με ιστορικές σπουδές, άνθρωπος ιδιαίτερα καλλιεργημένος, παρατηρεί τα πάντα ως αφηγητής και αυτόπτης μάρτυρας, παραμένοντας διαρκώς αποστασιοποιημένος. Έχει επίγνωση τόσο της αξίας του καλού όσο και της κυριαρχίας του κακού. Διχάζεται ανάμεσα στον θαυμασμό και την απέχθειά του για το πρόσωπο του Σταρκ, γνωρίζοντας βαθιά μέσα του πως δεν θα καταφέρει να μείνει αμέτοχος ως το τέλος και πως η Ιστορία θα τον αδράξει.

Το Όλοι οι άνθρωποι του βασιλιά είναι ένα πολιτικό μυθιστόρημα, φιλοσοφικών και ηθικών αναζητήσεων, που αναδεικνύει το βάθος του στοχασμού και το εύρος της καλλιέργειας του συγγραφέα του, ένα έργο που εντυπωσιάζει με τη λεπτοδουλεμένη γλώσσα και με το ύφος του, συχνά λυρικό, ενίοτε απλό και λιτό, πάντα όμως νευρώδες και πλημμυρισμένο από εικόνες.

Εξαίρετη, υποβλητική ελεγεία για την τραγικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης, το Όλοι οι άνθρωποι του βασιλιά συγκαταλέγεται στα μεγάλα μυθιστορήματα του 20ού αιώνα.

68. Κάτω από το ηφαίστειο, (μτφρ. Μαρίνα Λώλη, εκδ. Αστάρτη), του Μάλκολμ Λόουρυ

Το "Κάτω από το Ηφαίστειο" δεν είναι μόνο το κορυφαίο έργο του Μάλκολμ Λόουρυ, αλλά κι ένα από τα κορυφαία έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Οι κριτικοί το έχουν κατατάξει ανάμεσα στα δέκα σημαντικά βιβλία που παρουσιάζονται στη διάρκεια ενός αιώνα. Άλλοι το είδαν σαν "ένα ποίημα" κι άλλοι σαν "μια μουσική σύνθεση". Ο ίδιος ο συγγραφέας το χαρακτήρισε σαν "μια μεθυσμένη Θεία Κωμωδία". Σίγουρα πρόκειται για ένα έργο πολύ "πυκνό", ιδιοφυές, περίεργο και μοναδικό. Διαβάζοντας - και ξαναδιαβάζοντας - το "Κάτω από το Ηφαίστειο" γίνεσαι φανατικός "πιστός" ή φανατικός αρνητής του Μ. Λόουρυ: μια μέση άποψη, πάντως, αποκλείεται. Με την πρώτη ματιά, έχουμε να κάνουμε μ' ένα μυθιστόρημα για τον έρωτα και για το αλκοόλ. Ο βασικός του ήρωας, ο Πρόξενος Τζόφρεϋ Φέρμιν έχει όλη τη σκοτεινή γοητεία των μεγάλων "καταραμένων" της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Χώρος του έργου: το Μεξικό. Και περιρρέουσα ατμόσφαιρα: "η πάντα παρούσα, άγρυπνη θλίψη του παλιού Μεξικού". Όσο για το χρόνο, ολόκληρο το έργο - ολόκληρη η ζωή - εκτυλίσσεται την Ημέρα της Γιορτής των Νεκρών. Έχει τονιστεί με επιμονή πως το "Κάτω από το Ηφαίστειο" είναι ένα βιβλίο που πρέπει να διαβάζεται και να ξαναδιαβάζεται. Γιατί κάθε καινούρια ανάγνωση φέρνει στην επιφάνεια κι ένα καινούριο μυθιστόρημα, κρυμμένο στη σκιά του προηγούμενου.

69. The heat of the day, της Ελίζαμπεθ Μπόουεν

70. 1984 (μτφρ. Κατερίνα Σχινά, εκδ. Μεταίχμιο), του Τζορτζ Όργουελ

«Το Κόμμα σού έλεγε να αρνιέσαι τη μαρτυρία των ματιών και των αυτιών σου. Ήταν η υπέρτατη, η ουσιωδέστερη εντολή του.» 

Απομονωμένος στο νησί Ιούρα στα ανοιχτά της Σκωτίας, υποφέροντας από τη φυματίωση που θα αποβεί σύντομα μοιραία για τη ζωή του, ο Τζορτζ Όργουελ έγραψε το "1984" με πυρετώδη ρυθμό, σ' έναν αγώνα δρόμου με τον χρόνο, μεταξύ 1947 και 1948. Στις 4 Δεκεμβρίου του 1948 έστειλε το ολοκληρωμένο χειρόγραφο στον εκδοτικό οίκο Secker and Wartburg και το βιβλίο κυκλοφόρησε στις 8 Ιουνίου του 1949, επτά μόλις μήνες πριν από τον θάνατό του. Κορυφαίο δείγμα πολιτικής δυστοπικής μυθοπλασίας, το "1984" δάνεισε στην αγγλική γλώσσα όρους που καθιερώθηκαν σύντομα στην καθομιλουμένη, ενέπνευσε ταινίες, τηλεοπτικές εκπομπές, θεατρικά έργα, ένα μπαλέτο, μία όπερα, ένα άλμπουμ του Ντέιβιντ Μπόουι, απομιμήσεις, παρωδίες, συνδέθηκε με τους πλέον ετερόκλιτους πολιτικούς χώρους, από το κίνημα των Μαύρων Πανθήρων ως την αντικομμουνιστική Birch Society, ερμηνεύτηκε με ποικίλους τρόπους, απαγορεύτηκε, αμφισβητήθηκε. (Από το επίμετρο της Κατερίνας Σχινά)

71. Το τέλος μιας σχέσης, (μτφρ. Τρισεύγενη Παπαϊωάννου, εκδ. Μεταίχμιο), του Γκράχαμ Γκρην

Η παράνομη σχέση του Μόρις Μπέντριξ με τη Σάρα που ανθίζει στα ταραγμένα χρόνια των βομβαρδισμών του Λονδίνου από τη γερμανική αεροπορία, στη διάρκεια του Β' Παγκόσμιου πολέμου, λήγει όταν εκείνη τον εγκαταλείπει ξαφνικά και χωρίς καμία εξήγηση. Δύο χρόνια αργότερα, έπειτα από μια τυχαία συνάντηση που αναζωπυρώνει τον έρωτά του και τη ζήλια του, ο Μπέντριξ προσλαμβάνει έναν ιδιωτικό αστυνομικό και του αναθέτει να παρακολουθεί τη Σάρα με αποτέλεσμα ο έρωτάς του γι' αυτή να του γίνει πολύ σύντομα εμμονή.

Η θρυλική ιστορία αγάπης του Γκράχαμ Γκρην έχει μεταφερθεί δύο φορές στον κινηματογράφο: το 1955 με πρωταγωνιστές την Ντέμπορα Κερ και τον Βαν Τζόνσον, καθώς και το 1999, σε σκηνοθεσία του Νιλ Τζόρνταν, με πρωταγωνιστές τον Ρέιφ Φάινς και την Τζούλιαν Μουρ. 

72. Ο φύλακας στη σίκαλη, (μτφρ. Αθηνά Δημητριάδου, εκδ. Πατάκη), του Τζ. Ντ. Σάλιντζερ

Λοιπόν, αν θέλετε πράγματι να τ' ακούσετε, το πρώτο που μάλλον θα θέλετε να μάθετε είναι πού γεννήθηκα, κι αν ήτανε χάλια τα παιδικά μου χρόνια, και τι κάνανε οι δικοί μου και προτού κάνουνε εμένα και τέτοια, κι όλες αυτές τις τρίχες αλά Ντέιβιντ Κόππερφιλντ, αλλά, για να σας πω την αλήθεια, καμιά όρεξη δεν έχω να πιάσω τέτοια ιστορία. Πρώτα πρώτα, το βαριέμαι αυτό το τροπάρι και, δεύτερο, οι γονείς μου θα κόψουνε από κάνα δυο φορές τις φλέβες του ο καθένας αν πω κάτι πολύ προσωπικό για πάρτη τους. Είναι πολύ μυγιάγγιχτοι με κάτι τέτοια, ειδικά ο πατέρας μου. Καλά ανθρωπάκια είναι και τέτοια -δε λέω-, αλλά είναι μυγιάγγιχτοι του κερατά. Άσε που δεν το 'χω σκοπό, διάολε, να κάτσω να σας λέω, ξέρω γω, την ιστορία της ζωής μου με το νι και με το σίγμα. Θα σας πω μονάχα για όλη κείνη την τρέλα που μου 'λαχε κοντά στα περσινά Χριστούγεννα, λίγο προτού κλατάρω και με κουβαλήσουν εδώ πέρα να κουλάρω. Θέλω να πω, τα ίδια είπα και στον Ντι Μπι, κι αυτός στην τελική είναι αδερφός μου και τέτοια. Στο Χόλλυγουντ μένει ο Ντι Μπι, όχι δηλαδή και πολύ μακριά από τούτη τη Χαμοκέλα, και σχεδόν κάθε Σαββατοκύριακο πετάγεται για να με δει. [...] 

73. Οι περιπέτειες του Ώγκι Μαρτς (μτφρ. Μιχάλης Μακρόπουλος, εκδ. Καστανιώτη), του Σολ Μπέλοου

«Είμαι Αμερικανός, γέννημα του Σικάγου, αυτής της σκοτεινής και μελαγχολικής πόλης ό,τι κάνω το κάνω όπως έχω μάθει από μόνος μου, δίχως κανόνες, κι έτσι θα γράψω την ιστορία της ζωής μου».

Με τούτη τη φράση ξεκινούν οι "Περιπέτειες του Ώγκι Μαρτς", και είναι αυτό ακριβώς που λέει ο τίτλος, δηλαδή οι κωμικές και πνευματικές περιπέτειες ενός νεαρού Αμερικανοεβραίου από τη δεκαετία του '20 ως τον Β' παγκόσμιο πόλεμο, από το Σικάγο του μεσοπολέμου ως το Μεξικό και την Ευρώπη. Ο Ώγκι περιπλανιέται από δουλειά σε δουλειά κι από σχέση σε σχέση, φιλοσοφεί, γίνεται ένα με το περιβάλλον του σαν χαμαιλέοντας και, χωρίς να έχει ιδιαίτερες βλέψεις, παραμένει πάντοτε αισιόδοξος, παρά τις αντιξοότητες. Όσο για τη γραφή του βιβλίου ήταν και παραμένει μοναδική γραφή που όμοιά της δεν υπάρχει στην αμερικανική λογοτεχνία της εποχής του και στην κατοπινή. Το μυθιστόρημα αυτό χάρισε στον συγγραφέα το πρώτο του Εθνικό Βραβείο Βιβλίου (1954), εκτινάσσοντάς τον στην κορυφή του λογοτεχνικού πανθέου της γενιάς του, κι αργότερα το Βραβείο Νόμπελ (1976), την ύψιστη διάκριση για την τέχνη του λόγου. Με κέφι και ζωντάνια ο Μπέλοου έγραψε ένα μεγάλο αμερικανικό μυθιστόρημα του 20ού αιώνα. 

74. Ο άρχοντας των μυγών, (μτφρ. Έφη Τσιρώνη, εκδ. Διόπτρα), του Γουίλιαμ Γκόλντινγκ

Ένα αεροπλάνο πέφτει σ' ένα τροπικό νησί. Οι επιζήσαντες, μικροί μαθητές από την Αγγλία, διαπιστώνουν σύντομα ότι το νησί είναι ακατοίκητο. Δεν υπάρχουν πουθενά μεγάλοι. Οργανώνονται μόνοι τους, αποκτούν αρχηγό και κανόνες για να επιβιώσουν μέχρι να έρθουν να τους σώσουν.

Στην αρχή, μοιάζει με ονειρεμένη περιπέτεια. Αλλά τα παιχνίδια της μέρας τα διαδέχονται οι εφιάλτες της νύχτας. Κάποιοι αρχίζουν να πιστεύουν ότι ένα θηρίο στοιχειώνει το νησί. Λίγο λίγο, ο φόβος και η βία αποσαθρώνουν τη μικρή τους κοινωνία, τα αγόρια ορμούν χωρίς επιστροφή προς τη βαρβαρότητα...

Το βιβλίο που χάρισε στον William Golding παγκόσμια φήμη θεωρείται πλέον σήμερα κλασικό, ένα από τα σπουδαιότερα έργα της σύγχρονης λογοτεχνίας. Και συνεχίζει να συγκινεί εκατομμύρια αναγνώστες σε όλο τον κόσμο, με τον απλό, ακαταμάχητο μύθο του για το τέλος της αθωότητας και το βαθύ, αρχέγονο σκοτάδι που παραμονεύει πάντα πίσω από τον πολιτισμένο μας εαυτό. 

75. Λολίτα, (μτφρ. Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης, εκδ. Πατάκη) του Βλαντίμιρ Ναμπόκοφ

Το 1955, όταν εκδόθηκε για πρώτη φορά η «Λολίτα», η αίσθηση που προκάλεσε ήταν τέτοια, ώστε καθιέρωσε τον Ναμπόκοφ ως έναν από τους πιο πρωτότυπους συγγραφείς του 20ού αιώνα. Στην εισαγωγή του σ’ αυτό το σύγχρονο κλασικό έργο, ο Άλφρεντ Άππελ, ο νεότερος, χαρακτηριζει τη «Λολίτα» ως «αναμφιβόλως το πλέον υπαινικτικό και γλωσσικά παιγνιώδες μυθιστόρημα μετά τον «Οδυσσέα» του Τζόυς».

Η παρούσα υπομνηματισμένη έκδοση, αναθεωρημένη και εμπλουτισμένη εκδοχή της έκδοσης του 1970, αναλύει εμπεριστατωμένα τον κειμενικό πλούτο της «Λολίτας», φωτίζοντας τις περίτεχνες λεκτικές υφάνσεις και δείχνοντας πώς συμβάλλουν στο γενικό «νόημα» του μυθιστορήματος.

Ο Άλφρεντ Άππελ, ο νεότερος, παρέχει επίσης νέες παρατηρήσεις σχετικά με την τεχνική του μυθιστορήματος, με τα παιχνίδια, τα λεκτικά σχήματα και τα καλολογικά στοιχεία, καθώς και μια απολαυστική βιογραφική βινιέτα του Ναμπόκοφ. Οι σημειώσεις ετοιμάστηκαν σε συνεργασία με τον ίδιο τον Ναμπόκοφ, ενώ νέες εικασίες σχετικά με τους λογοτεχνικούς υπαινιγμούς και τις αναφορές επιβεβαιώθηκαν από τον Ναμπόκοφ, στα τελευταία χρόνια της ζωής του. 

76. Στο δρόμο (μτφρ. Μιχάλης Λαλιώτης, εκδ. Πλέθρον), του Τζακ Κέρουακ

Τον Απρίλιο του 1951, σε τρεις εβδομάδες, ο Τζακ Κέρουακ έγραψε την πρώτη εκδοχή του Στο δρόμο - δακτυλογραφημένη με μονό διάστημα, χωρίς παραγράφους, σε οκτώ φύλλα λεπτού χαρτιού ιχνογραφίας, τα οποία στη συνέχεια κόλλησε μεταξύ τους ώστε να σχηματίσουν ένα ρολό. Το "ρολό" αποτελεί τη "χωρίς περικοπές" εκδοχή του αριστουργήματος του Κέρουακ -ακατέργαστο, άγριο και απροκάλυπτα σεξουαλικό, σε σχέση με την ξαναδουλεμένη εκδοχή που εκδόθηκε το 1957. Το αρχικό χειρόγραφο είναι το πιο χαρακτηριστικό επίτευγμα του Κέρουακ- και ένα από τα σημαντικότερα, γνωστότερα και πιο προκλητικά τεκμήρια στην ιστορία της αμερικανικής λογοτεχνίας. 

77. Βος (μτφρ. Βρασίδας Καραλής, εκδ. Κανάκη), του Πάτρικ Γουάιτ

Εκείνος, ο Βος, ήταν ένας Γερμανός μετανάστης και Εξερευνητής που η παρουσία του και μόνο τάραζε τα λιμνάζοντα νερά στο αποικιακό κατεστημένο του Σίδνεϋ, στα μέσα του 19ου αιώνα. Εκείνη, η Λώρα Τρεβέλιαν, ήταν μια νέρα γυναίκα, φυλακισμένη μέσα στις συμβάσεις και τις ψευδαισθήσεις του αστικού καθωσπρεπισμού. Θα συναντηθούν μόνον τρεις φορές κάτω από εχθρικές συνθήκες και εχθρικότερες διαθέσεις.

Εκείνος θα φύγει για το εσωτερικό της ανεξερεύνητης ακόμα Αυστραλίας και εκείνη θα παραμείνει κλεισμένη στη γλυκιά τυραννία των συνηθειών της.

Θα επικοινωνούν πλέον με γράμματα μόνο και με τη σκέψη, ο ένας θα υπάρχει για τον άλλον ως σταθερό σημείο αναφοράς, ενόσω ο Βος θα προχωρά προς την καταστροφή και η Λώρα προς την αυτοεκμηδένιση. (. . .) 

78. Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια (μτφρ. Βικτώρια Τράπαλη, εκδ. Bell) της Χάρπερ Λι

"Σκοτώστε όσες κίσες θέλετε, αν μπορείτε να τις πετύχετε, αλλά να θυμάστε ότι είναι αμαρτία να σκοτώσεις τα κοτσύφια".

Αυτή είναι η συμβουλή του δικηγόρου Άτικους Φιντς στα παιδιά του, καθώς ο ίδιος αποφασίζει να υπερασπιστεί στο δικαστήριο το πραγματικό "κοτσύφι" αυτής της υπέροχης ιστορίας, έναν νεαρό μαύρο. [...]

Το φαινομενικά γαλήνιο και ειρηνικό Μέικομπ της Αλαμπάμα είναι στην πραγματικότητα βουτηγμένο στην προκατάληψη, τη βία και την υποκρισία. Αλλά τη ναρκωμένη συνείδηση της πόλης θα συνταράξει το σθένος ενός ανθρώπου που αγωνίζεται για δικαιοσύνη... Ένα από τα πιο αγαπημένα μυθιστορήματα που γράφτηκαν ποτέ, το "Όταν Σκοτώνουν τα Κοτσύφια" συγκαταλέγεται ανάμεσα στα αξιολογότερα κλασικά έργα της σύγχρονης λογοτεχνίας.

79. Η δεσποινίς Τζην Μπρόντι στην ακμή της (μτφρ. Νίκος Γριπιώτης, εκδ. Καστανιώτη), της Μίριελ Σπαρκ

Η δεσποινίς Τζην Μπρόντι δεν είναι σαν τις άλλες δασκάλες που διδάσκουν στην αξιοσέβαστη Σχολή θηλέων Μάρσια Μπλέιν στο Εδιμβούργο του Μεσοπολέμου. Καλλιεργημένη, ρομαντική και αντισυμβατική θα διαλέξει μια ομάδα έμπιστων μαθητριών -που σύντομα όλο το σχολείο αποκαλεί "ο κύκλος της δεσποινίδος Μπρόντι"- για να τις μυήσει στον κόσμο των ενηλίκων.

Ενώ συγκρούεται με τη διευθύντρια του σχολείου και αντιμετωπίζει την καχυποψία των συναδέλφων της εξαιτίας των διδακτικών της μεθόδων, θα αλλάξει τη ζωή των μαθητριών της μιλώντας τους για την πολιτική, την τέχνη και τον έρωτα.

Όμως αυτή η ιδιόρρυθμη διδασκαλία θα έχει απρόβλεπτες συνέπειες για όλους τους εμπλεκόμενους. Από τα σπουδαιότερα αγγλικά μυθιστορήματα του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα. 

80. Catch-22 (μτφρ. Αναστασία Χρήστου, εκδ. Εκάτη), του Τζόζεφ Χέλερ

Ο Joseph Heller μετά τη φρίκη και την παράνοια που έζησε ως βομβαρδιστής της αμερικανικής αεροπορίας κατά τον β΄ παγκόσμιο πόλεμο έγραψε με το μοναδικό του χιούμορ το μεγαλύτερο αντιπολεμικό μυθιστόρημα όλων των εποχών, μια μοναδική σάτιρα, περιγράφοντας κατ' επέκταση την τρέλα της σύγχρονης κοινωνίας.

Το έργο του αποτελεί μια ισχυρή κριτική για τον καπιταλισμό και τις κοινωνικές σχέσεις που απορρέουν από αυτόν, καθώς η κριτική αυτή δημιουργεί ένα αντίβαρο κατά των συνθηκών της παράλογης μοντέρνας πραγματικότητας, διακωμωδώντας το παράλογο του πολέμου αλλά κυρίως το παράλογο της ίδιας της ζωής.

Μαζί με το «1984» του George Orwell, θα μείνει και το «Catch 22» σαν ένα από τα λογοτεχνικά μνημεία της ανθρωπότητας. 

81. Το χρυσό σημειωματάριο (μτφρ. Μαργαρίτα Μπονάτσου, εκδ. Καστανιώτη), της Ντόρις Λέσινγκ

Το Χρυσό σημειωματάριο εκδόθηκε για πρώτη φορά 1962 και θεωρείται πλέον ένα από τα μείζονα μυθιστορήματα του 20ού αιώνα. Αφηγείται την ιστορία της Άννας Βουλφ, μιας χωρισμένης μητέρας και μυθιστοριογράφου, η οποία παλεύει ενάντια στο συγγραφικό μπλοκάρισμα στο Λονδίνο της δεκαετίας του '50. Από φόβο μήπως τρελαθεί, καταγράφει τα βιώματά της σε τέσσερα χρωματιστά σημειωματάρια. Στο μαύρο σημειωματάριο καταγράφει τη συγγραφική της ζωή, στο κόκκινο τις πολιτικές της απόψεις, στο κίτρινο τη συναισθηματική της ζωή και στο μπλε καθημερινά γεγονότα. Ωστόσο, είναι το πέμπτο σημειωματάριο -το χρυσό- το οποίο ενώνει τα νήματα της ζωής της και κρατάει το κλειδί της ανάρρωσής της. Τολμηρό, διαφωτιστικό και απαραίτητο, το Χρυσό σημειωματάριο είναι η συναρπαστική περιγραφή μιας γυναίκας σε αναζήτηση προσωπικής και πολιτικής ταυτότητας, αντιμέτωπης με το τραύμα της συναισθηματικής απόρριψης και της σεξουαλικής προδοσίας, με την επαγγελματική αγωνία και τις εντάσεις της φιλίας και της οικογένειας. Το αριστούργημα της νομπελίστριας συγγραφέως σε νέα μετάφραση. 

82. Το κουρδιστό πορτοκάλι (μτφρ. Βασίλης Αθανασιάδης, εκδ. Anubis), του Άντονι Μπέρτζες

Ο δεκαπεντάχρονος Άλεξ απολαμβάνει τους βιασμούς, τα ναρκωτικά και την Ενάτη Συμφωνία του Μπετόβεν. Ως αρχηγός μιας συμμορίας εφήβων, περιπλανιέται στους δρόμους ενός δυστοπικού μέλλοντος αναζητώντας φρικτές συγκινήσεις. Όταν ο Άλεξ συλλαμβάνεται και φυλακίζεται για την αποκλίνουσα συμπεριφορά του, το Κράτος αναλαμβάνει να τον αναμορφώσει... αλλά με ποιο κόστος; Το απαράμιλλο λογοτεχνικά επίτευγμα που ενέπνευσε την ομότιτλη ταινία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ και συμπεριλήφθηκε στη λίστα του περιοδικού ΤIME με τα 100 κορυφαία μυθιστορήματα της αγγλικής γλώσσας που γράφτηκαν τον 20ό αιώνα. 

83. Ένας άνδρας μόνος (μτφρ. Λουκάς Θεοδωρακόπουλος, εκδ. Αλεξάνδρεια), του Κρίστοφερ Ίσεργουντ

Στο έργο αυτό της ωριμότητάς του, ο Isherwood (συγγραφέας παλιότερα του μυθιστορήματος που έδωσε τη θεατρική και κινηματογραφική επιτυχία Καμπαρέ) δείχνει τη ζωή στην πιο απτή, απροκάλυπτη και καθημερινή της όψη. Περιγράφοντας μια ημέρα από τη ζωή του ήρωά του, μιλάει γι' αυτή την αναπόσπαστη πτυχή της ανθρώπινης ύπαρξης: τη μοναξιά.
Είναι η μοναξιά του Ευρωπαίου που, έχοντας διαλέξει να ζει στην Καλιφόρνια, παύει να ανήκει στον παλιό κόσμο χωρίς ωστόσο να ενδίδει στον νέο, η μοναξιά του άγρυπνου πνευματικού ανθρώπου μπρος στα εφησυχασμένα πλήθη των φοιτητών του, η μοναξιά του μεσήλικα που έχει επίγνωση πια της ανθρώπινης μοίρας. Είναι, τέλος, η μοναξιά του διαφορετικού, που έχασε το σύντροφό του στη ζωή, και ρίχνει το διεισδυτικό αυτοσαρκαστικό αλλά και ήπιο βλέμμα του στην καρδιά των πραγμάτων. 

84. Εν ψυχρώ (μτφρ. Αύγουστος Κορτώ, εκδ. Πατάκη), του Τρούμαν Καπότε

Το "Εν ψυχρώ", το κορυφαίο αριστούργημα του Τρούμαν Καπότε, προκάλεσε μεγάλη αίσθηση όταν πρωτοεκδόθηκε το 1966. Η ατμοσφαιρική αφήγηση -καρπός εντατικής έρευνας- της ζωής της οικογένειας Κλάττερ, στο Χόλκομπ του Κάνσας, και η εναλλαγή με το χρονικό των δύο αντρών (του Ρίτσαρντ Γιουτζίν Χίκοκ και του Πέρρυ 'Εντουαρντ Σμιθ), οι οποίοι δολοφόνησαν και τα τέσσερα μέλη της οικογένειας το βράδυ της 15ης Νοεμβρίου του 1959, αποτελεί το πρώτο έργο στο ρεύμα της λεγόμενης "νέας δημοσιογραφίας". Ο Πέρρυ Σμιθ είναι ένας απ' τους σπουδαίους «σκοτεινούς» χαρακτήρες της αμερικανικής λογοτεχνίας, γεμάτος αντιφατικά συναισθήματα. «Τον έβρισκα συμπαθέστατο άνθρωπο, ευγενικό, πραγματικό κύριο» λέει ο Σμιθ για τον Χερμπ Κλάττερ. «Το ίδιο εξακολουθούσα να πιστεύω μέχρι που του 'κοψα το λαρύγγι». Με κεφάλαια που περιγράφουν την καθημερινότητα των Κλάττερ να εναλλάσσεται με τη μαύρη Σεβρολέτ των δολοφόνων τους που ζυγώνει ολοένα και με μια παράλληλη αφήγηση της απόδρασης των δραστών και του ανθρωποκυνηγητού που εξαπολύθηκε στο κατόπι τους, η μαρτυρία του Καπότε είναι τόσο λεπτομερής, που ο αναγνώστης νιώθει ότι συμμετέχει στα καταιγιστικά γεγονότα της ιστορίας. 

85. Ο γυάλινος κώδων (μτφρ. Ελένη Ηλιοπούλου, εκδ. Μελάνι), της Σύλβια Πλαθ

Ήταν ένα περίεργο, αποπνικτικό καλοκαίρι, το καλοκαίρι που οι Ρόζενμπεργκ οδηγήθηκαν στην ηλεκτρική καρέκλα κι εγώ ούτε που ήξερα τι γύρευα στη Νέα Υόρκη. Τα χάνω με τις εκτελέσεις. Η ιδέα της θανάτωσης με ηλεκτροπληξία με αρρωσταίνει κι ήταν το μόνο πράγμα για το οποίο έγραφαν οι εφημερίδες - οι επικεφαλίδες με κοιτούσαν επίμονα σαν γουρλωμένα μάτια στη γωνιά κάθε δρόμου και στις μουχλιασμένες εξόδους του μετρό που μύριζαν φιστίκια. Δεν είχε καμία σχέση με μένα, μα δεν μπορούσα να σταματήσω να αναρωτιέμαι πώς θα ήταν να καίγεσαι ζωντανός, η φωτιά να διατρέχει όλα σου τα νεύρα.

Σκεφτόμουν ότι δεν πρέπει να υπάρχει χειρότερο πράγμα στον κόσμο."

Ο Γυάλινος Κώδων είναι το μοναδικό μυθιστόρημα της Σύλβια Πλαθ. Το βιβλίο ξεχώρισε για την ένταση και τη ζωντάνια της πρόζας του, την υπέρβαση των υφιστάμενων ορίων μεταξύ μυθοπλασίας και πραγματικότητας και συνέβαλε στο να καταστήσει την Πλαθ ένα διαχρονικό φεμινιστικό ίνδαλμα. Εκδόθηκε με ψευδώνυμο μερικές εβδομάδες πριν από την αυτοκτονία της συγγραφέως. 

86. Το σύνδρομο Πορτνόι (μτφρ. Αχιλλέας Κυριακίδης, μτφρ. Φίλιπ Ροθ), του Φίλιπ Ροθ

Διαταραχή κατά την οποία έντονες ηθικές και αλτρουιστικές ορμές συγκρούονται αδιαλείπτως με ακραίες σεξουαλικές επιθυμίες, συχνάκις διεστραμμένης φύσεως.

Κατά τον Σπίλφόγκελ, «πράξεις επιδειξιμανίας, ηδονοβλεψίας, αυτοερωτισμού και στοματικής συνουσίας αφθονούν πάντως, συνεπεία της ‘’ηθικότητας’’ του ασθενούς, ούτε η φαντασίωση ούτε η πράξη οδηγούν σε γνήσια σεξουαλική ικανοποίηση, αλλά μάλλον σε υπερισχύοντα αισθήματα αιδούς και φόβου κολασμών, ιδίως με τη μορφή του ευνουχισμού».

Ο Σπιλφόγκελ πιστεύει ότι πολλά από τα συμπτώματα μπορούν ν’ ανιχνευτούν στους δεσμούς που κυριαρχούν στη σχέση μητέρα-παιδί. 

87. Mrs Palfrey at the Claremont, της Ελίζαμπεθ Τέιλορ

88. Ο λαγός επιστρέφει (μτφρ. Πάνος Τομαράς, εκδ. Οξύ), του Τζον Απντάικ

Αμερική, τέλη της δεκαετίας του '60: οι διαμαρτυρίες κατά του πολέμου στο Βιετνάμ κορυφώνονται, οι μαύροι διεκδικούν τα δικαιώματά τους δυναμικά, ο άνθρωπος προσγειώνεται στο φεγγάρι και ο «Λαγός» Χάρι Άνγκστρομ σε μια πραγματικότητα που δεν φαίνεται να βγάζει κανένα νόημα. Πού πήγαν όλες εκείνες οι βεβαιότητες που, όσο κι αν τον έκαναν να θέλει να τους ξεφύγει, κρατούσαν τον κόσμο σταθερό στη θέση του; Όταν και η γυναίκα του τον εγκαταλείπει για κάποιον άλλον, αφήνεται αμήχανος και αναποφάσιστος να ατενίζει το μέλλον με όρους του παρελθόντος, παραμένοντας ωστόσο πεπεισμένος πως η ζωή αποκλείεται να τελειώνει στα τριάντα πέντε...

Δέκα χρόνια μετά το "Λαγέ τρέξε", "ο Λαγός επιστρέφει" για το δεύτερο μέρος της τετραλογίας με επίκεντρο τον ίδιο και ο Τζον Απντάικ σπρώχνει ξανά τον ήρωά του στα άκρα, σ' ένα χορταστικό μυθιστόρημα που αφουγκράζεται τους σφυγμούς του μέσου Αμερικανού -και μαζί του δυτικού πολιτισμού που τον εξέθρεψε- πάνω που αρχίζουν να αυξάνονται επικίνδυνα. 

89. Το τραγούδι του Σόλομον (μτφρ. Κατερίνα Σχινά, εκδ. Παπαδόπουλος), της Τόνι Μόρισον

Το Τραγούδι του Σόλομον είναι ένα μυθιστόρημα τεράστιας ομορφιάς και δύναμης για έναν μαγικό κόσμο τεσσάρων γενεών Αφροαμερικανών: ο Μίλκμαν Ντεντ, γόνος της πλουσιότερης μαύρης οικογένειας κάποιας πόλης των μεσοδυτικών ΗΠΑ, γεννιέται την ώρα που ένας εκκεντρικός γείτονας, στη μάταιη προσπάθειά του να πετάξει, πέφτει από μια στέγη και σκοτώνεται. Η άτυχη αυτή πτήση θα στοιχειώσει τη ζωή του, καθώς ο Μίλκμαν μεγαλώνει σε ένα σπίτι στοιχειωμένο από τον θάνατο, αλλά και από την απληστία του πατέρα του, παρέα με τις σιωπηλές αδελφές του και την παράξενα παθητική μητέρα του. Καθώς ο Μίλκμαν θα ταξιδεύει αναζητώντας τις ρίζες του, η Μόρισον θα μας εισάγει ολοένα και πιο βαθιά στον πολύπλοκο και αντιφατικό κόσμο των Αφροαμερικανών της μεταπολεμικής Αμερικής, έναν κόσμο όπου συμβιώνουν άνθρωποι του μόχθου και προφήτες, επαναστάτες και συμβιβασμένοι, ψεύτες και δολοφόνοι, άγιοι και δαίμονες. Ένα ταξίδι μύησης και ενηλικίωσης, γραμμένο με την τόλμη ενός Σολ Μπέλοου ή ενός Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, αλλά πάνω απ' όλα με την καταπληκτική, λυρική πένα μιας μεγάλης νομπελίστριας.

90. A bend in the river, του Β. Σ. Νάιπολ

91. Τα παιδιά του μεσονυχτίου (μτφρ. Ρένα Χάτχουτ, εκδ. Ψυχογιός), του Σαλμάν Ρούσντι

15 Αυγούστου 1947, μεσάνυχτα. Η Ινδία, χώρα μαγική όπου τα πάντα μπορούν να συμβούν, αποκτά την ανεξαρτησία της έπειτα από αιώνες αγγλικής κυριαρχίας. Εκείνη ακριβώς τη στιγμή, γεννιούνται δύο παιδιά, ο Σίβα και η Σαλίμ. Όπως και τα άλλα παιδιά που γεννήθηκαν στην Ινδία εκείνη την ώρα, είναι προικισμένα με υπερφυσικά χαρίσματα.

Τα παιδιά μεγαλώνουν μαζί με την Ινδία. Η ζωή τους αποδεικνύεται άρρηκτα δεμένη με το έθνος τους, την πλούσια ιστορία και τον πολιτισμό του. Και ο Σαλίμ καταγράφει τα, συχνά, ξεκαρδιστικά επεισόδια που χρωμάτισαν την πορεία της οικογένειάς του και δίνει άθελά του μια ευρύτερη εικόνα της νεαρής Ινδίας, σχοινοβατώντας ανάμεσα στη φάρσα και την τραγωδία. Πρωθυπουργοί, πραξικοπηματίες, μάγοι, γητευτές φιδιών, καλλιτέχνες και γραφειοκράτες παρελαύνουν μέσα από ένα έργο ρεαλισμού στο οποίο τα πάντα, απροσδόκητα και απίστευτα, ξαφνιάζουν τον αναγνώστη κρατώντας αμείωτο το ενδιαφέρον του.

Με μια λάμψη ανεπανάληπτης έμπνευσης, ο Ρούσντι δίνει εδώ τον καλύτερο εαυτό του, μ' ένα ανορθόδοξο και ανατρεπτικό χιούμορ, με χειμαρρώδη ζωντάνια και σπάνια αφηγηματική πρωτοτυπία, που κάνουν το πικάντικο αυτό μυθιστόρημα ένα από τα αριστουργήματα που σημάδεψαν τον εικοστό αιώνα και που δικαιολογημένα τιμήθηκε με το Best of the booker, το σπουδαιότερο αγγλικό βραβείο λογοτεχνίας.

92. Ρουθ (μτφρ. Κατερίνα Σχινά, εκδ. Μεταίχμιο), της Μέριλιν Ρόµπινσον

Αυτή είναι η ιστορία δύο ορφανών αδερφών που μεγαλώνουν σε μια μικρή πόλη χαμένη μες στην απεραντοσύνη της Βορειοδυτικής Αμερικής, όπως την αφηγείται η μία εκ των δύο, η Ρουθ, ένα μελαγχολικό και ονειροπόλο κορίτσι, ανήμπορο να πιστέψει σε κάτι μονιμότερο από μια στιγμή, μια θύμηση ή ένα όνειρο. Έχοντας βιώσει την εγκατάλειψη από μια σειρά από συγγενείς, η Ρουθ και η Λουσίλ καταλήγουν στη φροντίδα της Συλβί, της απόμακρης και αινιγματικής αδερφής της μητέρας τους και αγωνίζονται να ενηλικιωθούν σημαδεμένες από την απώλεια και τη μοναξιά.

Η πορεία τους καθρεφτίζεται στις υπέροχες εικόνες από το παγωμένο φυσικό τοπίο που τις περιβάλλει σ' ένα σύγχρονο μυθιστόρημα που ήδη από την έκδοσή του χαιρετίστηκε ως κλασικό.

Μια αριστουργηματικά λυρική αφήγηση με επίκεντρο όσους δεν κατάφεραν να συνδεθούν ποτέ με έναν τόπο, έναν σκοπό, μια καθημερινότητα ή έναν άλλο άνθρωπο. για όσους ζουν ξεχασμένοι από την ιστορία προσπαθώντας να εφεύρουν μια ζωή χωρίς οποιαδήποτε στήριξη.

«Έπιασα τον εαυτό μου να διαβάζει όλο και πιο αργά. Δεν είναι βιβλίο που πρέπει να διαβαστεί βιαστικά. Κάθε πρόταση είναι αληθινή απόλαυση». Doris Lessing

93. Χρήμα - Ένα σημείωμα αυτοκτονίας (μτφρ. Φωτεινή Μεγαλούδη, εκδ. Πατάκη), του Μάρτιν Έιμις

Το «Χρήμα» είναι ένα αστείο, σκληρό και μοχθηρό μυθιστόρημα, όπως ο ίδιος ο ήρωας-αφηγητής, ο Τζον Σελφ, ένας διαφημιστής που περιφέρεται στο Λονδίνο και στο Μανχάταν αναζητώντας το χρήμα. Όχι μόνο αυτό όμως: και το σεξ και το αλκοόλ και τη δόξα κι εκείνο το πολυπόθητο συμβόλαιο για μια μεγάλη κινηματογραφική παραγωγή που θα τον κάνει πολύ πλούσιο. Το βιβλίο αυτό είναι ένα ανελέητο χρονικό της δεκαετίας του ’80, των υπερβολών της, συχνά της γελοιότητάς της. Μερικές φορές διαβάζεται σαν σάτιρα των γιάπηδων, άλλες σαν μεγάλο πυκνογραμμένο πανκ ποίημα. Όπως και να έχει, ο Τζον Σελφ είναι ένας αναίσχυντος κληρονόμος μιας μαζικής κουλτούρας, όπου το χρήμα και η σπατάλη του ταυτίζονται με την ευδαιμονία, η πορνογραφία με τον έρωτα, η συνομωσία με τη φιλία, κι όπου η πρώτη θέση των τζαμπο-τζετ αποτελεί τον κατεξοχήν χώρο της κοινωνικής καταξίωσης. Το «Χρήμα» είναι μια ιστορία για τους ισχυρούς και τους glamorous: απομυθοποιητικό, ευφυές και «τρομακτικό», όπως έγραψε η εφημερίδα Observer. Επίσης, είναι μια άσκηση ύφους από έναν σύγχρονο συγγραφέα που δε σέβεται τίποτα -ούτε τον ίδιο του τον ήρωα- και που περιγράφει, γελώντας σαρδόνια, τι σημαίνει να ζεις στο δυτικό κόσμο σήμερα.

94. Ένας καλλιτέχνης του ρέοντος κόσμου (μτφρ. Αργυρώ Μαντόγλου, εκδ. Ψυχογιός) του Καζούο Ισιγκούρο

1948. Η Ιαπωνία προσπαθεί να μαζέψει τα συντρίμμια της ύστερα από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, αφήνοντας την ήττα πίσω της και ατενίζοντας το μέλλον. Ο διάσημος καλλιτέχνης Μασούτζι Όνο γεμίζει τις μέρες του φροντίζοντας τον κήπο του, το σπίτι του, τις δύο ενήλικες κόρες του και τον εγγονό του, ενώ περνάει τα απογεύματά του πίνοντας με παλιούς συνεργάτες σε μισοφωτισμένα μπαρ. Θα έπρεπε να περνάει όμορφα τα χρόνια του ως συνταξιούχος. Αλλά καθώς οι αναμνήσεις του επιστρέφουν συνεχώς στο παρελθόν, σε μια ζωή και σε μια καριέρα που επηρεάστηκαν βαθιά από τον ιαπωνικό μιλιταρισμό, μια μαύρη σκιά απειλεί τη γαλήνη του.
Ένα μυθιστόρημα για ήρωες και δειλούς, αλλά πάνω απ' όλα για ανθρώπους, από τον βραβευμένο με Νομπέλ Λογοτεχνίας και Booker Καζούο Ισιγκούρο.

95. The beginning of spring, της Πενέλοπι Φιτζέραλντ

96. Δεσμώτες του παρελθόντος (εκδ. Ζαχαρόπουλος), της Αν Τάιλερ

Η Μάγκι και ο Ίρα, παντρεμένοι εδώ και είκοσι οκτώ χρόνια, ξεκινούν για να αρευρεθούν στην κηδεία ενός φίλου τους, που έχει πεθάνει σε μια γειτονική πόλη, και το σύντομο αυτό ταξίδι τους, που κρατά μια μόνο μέρα, γίνεται αφορμή για την αναθεώρηση και ανασύνταξη της ζωής τους. Τα όσα τους συμβαίνουν στη διάρκειά του, ξαναφέρνουν μνήμες από το παρελθόν, ξαναζωντανεύουν μορφές και γεγονότα, και οι δυο σύζυγοι, που η ρουτίνα της καθημερινότητας τους έχει ουσιαστικά αποξενώσει, ανακαλύπτουν ξανά ο ένας τον άλλον και τον έρωτα που είχε θαφτεί κάτω από τις μικροέγνοιες, τις μικροσκοτούρες και τα μικροπροβλήματα της πολύχρονης συμβίωσης. Έτσι, πηγαίνοντας ν' αποτίσουν την ύστατη τιμή σ' έναν νεκρό, ζωντανεύουν οι ίδιοι, και το προσκύνημά τους στο θάνατο μετατρέπεται σε λυτρωτική πορεία προς τη ζωή.

97. Amongst women, του Τζον Μακ Γκάχερν

98. Υπόγειος κόσμος (μτφρ. Έφη Φρυδά, εκδ. Εστία), του Ντον ΝτεΛίλο

Ο «Υπόγειος κόσμος» (1998), το τελευταίο μυθιστόρημα του ΝτεΛίλλο, θεωρήθηκε ομόφωνα από την κριτική ως το σπουδαιότερο μέχρι τώρα έργο του. Όλα τα μοτίβα των προηγούμενων μυθιστορημάτων του (η τεχνολογία, η μαζική κουλτούρα και η απεγνωσμένη αναζήτηση νοήματος στον ορίζοντα της πυρηνικής απειλής) συναιρούνται και κορυφώνονται στον «Υπόγειο κόσμο», ώστε να συγκροτήσουν ένα αληθινό έπος, το έπος της αμερικανικής ιστορίας του δευτέρου μισού του 20ού αιώνα. Η δράση ξεκινάει στη Νέα Υόρκη τον Οκτώβριο του 1951 με έναν περίφημο αγώνα μπέιζμπολ, ο οποίος συμπίπτει με την πρώτη πυρηνική δοκιμή στη Σοβιετική Ένωση. Όσο προχωράει η αφήγηση, στην οποία πραγματικά πρόσωπα, όπως ο Φράνκ Σινάτρα και ο Έντγκαρ Χούβερ, αναμιγνύονται αριστοτεχνικά με τους μυθιστορηματικούς ήρωες, τόσο ο αναγνώστης οδηγείται από τη γυαλιστερή επιφάνεια στο κρυμμένο βάθος, στον υπόγειο κόσμο της Νέας Υόρκης και της αμερικανικής κοινωνίας. Μιας κοινωνίας που φαίνεται καθαρότερα στο φως όχι αυτών που δημιουργεί και παράγει αλλά αυτών που απορρίπτει και αποβάλλει.

Ο Don DeLillo (βραβευμένος με το National Book Award του 1985 για τον «Λευκό θόρυβο», με το PEN/Faulkner Award και το Aer Lingus/Irish Times) γεννήθηκε το 1936 στο Μπρονξ της Νέας Υόρκης, όπου και μεγάλωσε. Αποφοίτησε από το Fordham College που, όπως και το Μπρονξ, δεσπόζει ως τόπος στον «Υπόγειο κόσμο», και δούλεψε για πολλά χρόνια στο χώρο της διαφήμισης ως κειμενογράφος. Το 1971 εκδίδεται το πρώτο του μυθιστόρημα («Americana»). Έκτοτε δημοσίευσε άλλα 10 μυθιστορήματα, που είχαν όλα τους μεγάλη απήχηση. Στα ελληνικά κυκλοφορούν, εκτός από τον «Υπόγειο κόσμο», άλλα 4 βιβλία του: «Λευκός θόρυβος», «Τα ονόματα», «Ζυγός» και «Μάο ΙΙ».

99. Ατίμωση (μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς, εκδ.Λιβάνη), του Τζ. Μ. Κούτσι

Στα πενήντα δύο του, ο καθηγητής Ντέιβιντ Λούρι είναι χωρισμένος, φλέγεται από επιθυμία, αλλά του λείπει το πάθος. Η ερωτική σχέση που αναπτύσσει με μια φοιτήτριά του έχει ως αποτέλεσμα να μείνει άνεργος, να τον αποφεύγουν οι φίλοι του και να τον εμπαίζει η πρώην σύζυγός του. Αποσύρεται στο απομονωμένο αγρόκτημα της κόρης του Λούσι, όπου η σύντομη επίσκεψή του μετατρέπεται σε παρατεταμένη διαμονή, καθώς προσπαθεί να βρει κάποιο νόημα μέσα από αυτή τη μοναδική σχέση που του έχει απομείνει. Οι προσπάθειες του Ντέιβιντ να κατανοήσει καλύτερα τη Λούσι αλλά και μια κοινωνία με νέες φυλετικές πολυπλοκότητες -τον νέο κόσμο της Αφρικής- διακόπτονται ξαφνικά μέσα σε ένα απόγευμα, ένα απόγευμα βίας που κλονίζει όλες του τις πεποιθήσεις και απειλεί να καταστρέψει την κόρη του. Σε αυτό το πικρό, βαθιά εσωτερικό αλλά και παράξενα τρυφερό μυθιστόρημα, ο Κούτσι λέει για μια ακόμα φορά αλήθειες που πονάνε.

100. Η αληθινή ιστορία της συμμορίας Κέλι (μτφρ. Μπελίκα Κουμπαρέλη, εκδ. Ελληνικά Γράμματα), του Πίτερ Κάρεϊ

Η Αληθινή Ιστορία της Συμμορίας Κέλι είναι το τραγούδι της Αυστραλίας όταν ακόμα βρίσκεται υπό τον ζυγό της Βρετανικής Αυτοκρατορίας και οι φτωχοί υποφέρουν μην έχοντας στον ήλιο μοίρα. Η διαμαρτυρία ενός ανθρώπου ακούγεται σπαρακτική, σκληρή, απίστευτη για την αδικία που τον κατατρέχει και τελικά τον οδηγεί στην αυτοκαταστροφή. Ο Νεντ Κέλι, ορφανός από πατέρα στην παιδική του ηλικία και διωγμένος από τη μάνα του στην εφηβεία, αλογοκλέφτης, αγρότης, κυνηγημένος, ληστής τραπεζών, εραστής, λαϊκός ήρωας και στο τέλος αδικοχαμένος, προδομένος αλλά πάντα άνθρωπος με πείσμα και υπερηφάνεια, ελπίζει ότι θα δικαιωθεί και πολεμά για την ισότητα και την ελευθερία. Το συγκλονιστικό αυτό μυθιστόρημα του Πήτερ Κάρεϊ είναι βασισμένο στα απομνημονεύματα του Νεντ Κέλι, ο οποίος στα τέλη του 19ου αιώνα τάραξε την αποικιοκρατούμενη Αυστραλία. Είναι ένας ύμνος για όλους τους βασανισμένους όπου γης.