dokimia siakantaris kalokairi 2020

Επιλογές δοκιμίων από την τρέχουσα βιβλιοπαραγωγή: για την ιστορία, τη φιλοσοφία, τη διακίνηση των ιδέων. Στο κλείσιμο, τρία ιστορικά μυθιστορήματα που ρίχνουν ένα αλλιώτικο φως στο παρελθόν.

Του Γιώργου Σιακαντάρη

Τριάντα τέσσερα έργα φιλοσοφίας, πολιτικής, ελληνικής και παγκόσμιας Ιστορίας, αλλά και δοκίμια για την πολιτική παγκοσμιοποίηση, τον φιλελευθερισμό, τις ρίζες του φασισμού, την κριτική της βίας, τον ριζοσπαστισμό του Μάη του 1968, την πανδημία, τα ναυάγια της μετανάστευσης καθώς και τρία μυθιστορήματα γεμάτα με ιστορία. Βιβλία που προβληματίζουν αλλά και αναπροσανατολίζουν το σήμερα μέσα στο χθες.

 

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 

1Ιμμάνουελ Καντ
Μτφρ.–εισαγωγή: Στέλιος Γκαδρής
Εκκρεμές 2020, σελ. 200

Τα τέσσερα βασικά φιλοσοφικά ερωτήματα που θέτει ο Καντ είναι: Τι μπορώ να γνωρίσω; Τι οφείλω να πράττω; Τι επιτρέπεται να ελπίζω; Και τι είναι ο άνθρωπος; Στο πρώτο απαντά η «Μεταφυσική», στο δεύτερο η «Ηθική», στο τρίτο η «Θρησκεία» και στο τέταρτο η «Ανθρωπολογία». Μήπως όμως τα όνειρα ενός «αλαφροΐσκιωτου» μπορούν να απαντήσουν και στα τέσσερα αυτά ερωτήματα; Αν μάλιστα, όπως όλα δείχνουν, αυτός ο αλαφροΐσκιωτος είναι ο ίδιος ο φιλόσοφος; Μήπως ο Καντ σατιρίζει εδώ τον ίδιο του τον εαυτό; Εξάλλου ως υφολογική παράμετρος η σάτιρα δεν είναι ξένη στο έργο του. Μπορεί ένας φιλόσοφος να ασχολείται με τον κόσμο των πνευμάτων και να συνεχίζει να φιλοσοφεί; Μπορεί να γελοιοποιεί τη Μεταφυσική και συνάμα να θεωρεί πως αυτή απαντά στο ερώτημα «τι είναι ο άνθρωπος»; Όσοι θέλουν να λάβουν απαντήσεις για όλα αυτά τα ερωτήματα, καλό είναι να διαβάσουν επειγόντως αυτό το πανέμορφο και πανέξυπνο βιβλίο.


2Φρ. Νίτσε
Διόνυσος κατά εσταυρωμένου
Μτφρ.-πρόλογος-σχόλια: Βαγγέλης Δουβαλέρης
Φιλολογική επιμέλεια-σχόλια: Ήρκος Αποστολίδης
Gutenberg 2020, σελ. 384

Σε μια πολύ προσεγμένη, αναθεωρημένη και εμπλουτισμένη έκδοση, επιμελημένη από τον Ήρκο Ρ. Αποστολίδη, συγκεντρώνονται εδώ πρωτόλεια κείμενα και ανέκδοτα σημειωματάρια του φιλόσοφου του Η Γέννηση της Τραγωδίας. Το νήμα της σκέψης του Νίτσε ξετυλίγεται από τα μαθητικά του χρόνια (1864-1868) έως και το 1888. Αυτές εδώ οι σημειώσεις χρησιμεύουν στον Νίτσε όπως τα Grundrisse στον Μαρξ. Λειτουργούν ως πρωτογενές υλικό για τη συγγραφή των μετέπειτα μεγάλων έργων του. Παρακολουθούμε τα νήματα μιας μεγάλης, δύσβατης και πολύσημης σκέψης που από την αρχή έως το τέλος στήνει ένα καμβά πάνω στον οποίο κεντιέται και ξανακεντιέται η σύγκρουση του παιγνιώδη αρχαιοελληνικού Διόνυσου με το θεωρητικό/φιλοσοφικό πνεύμα του Σωκράτη, που αφάνισε την ελληνική απολλώνια τέχνη από τη μια και με την αυστηρότητα και τη λιτότητα του θρησκευτικού δαιμόνιου του Εσταυρωμένου εξίσου αφανιστή του αρχαιοελληνικού διονυσιακού και απολλώνιου πνεύματος από την άλλη. Το Ωραίο στην πάλη του κατά του Λογικού.


3Νικολάι Μπερντιάγιεφ
Περί δουλείας και ελευθερίας του ανθρώπου
Μτφρ. Πάνος Σταθόγιαννης – Γιώργος Πινακούλας
Εισαγωγή: Νίκος Μανωλόπουλος
Printa 2019, σελ. 368

Η κοσμοθεωρία του Ρώσου φιλόσοφου έχει τη βάση της σε μια οντολογική προσέγγιση, σύμφωνα με την οποία το πρόσωπο είναι αυτή η έννοια πάνω στην οποία πατούν για να αναπτυχθούν όλα τα πεδία της κοινωνικής σκέψης. Αυτό το πρόσωπο το χαρακτηρίζει η επιθυμία για δημιουργία και ελευθερία. Ο συγγραφέας χρησιμοποιώντας μια μαγευτική και απόλυτα κατανοητή γραφή συνομιλεί με ό,τι καλύτερο έχει η φιλοσοφική σκέψη. Ο περσοναλιστής φιλόσοφος υποστηρίζει τη διάκριση μεταξύ της υποκειμενικότητας του προσώπου και της αντικειμενικής πραγματικότητας. Αυτή η αντίθεση είναι και ο τόπος πάνω στον οποίο συγκρούεται η εν Θεώ ελευθερία του ανθρώπου με τα δεσμά της αντικειμενικής πραγματικότητας ή αλλιώς με τον πειρασμό της δουλείας. Η νίκη επί του φόβου και επί του θανάτου ορίζουν την ελευθερία του ανθρώπου ως προσώπου. Ο Μπερντιάγιεφ θα άξιζε να είναι περισσότερο γνωστός στη χώρα μας.


4Τζον Στιούαρτ Μιλ
Περί ελευθερίας
Μτφρ.-πρόλογος: Θεοφάνης Τάσης
Μίνωας 2020, σελ. 238

Αυτό είναι το πιο πολυδιαβασμένο και περισσότερο σχολιασμένο έργο του Μιλ, αφού εδώ με περίτεχνο τρόπο αναλύει τη σχέση της ελευθερίας με τον πολιτισμό. Πυλώνας του πολιτισμού είναι οι ελευθερίες της σκέψης και της έκφρασης, οι οποίες αποτελούν και το εφαλτήριο της ολοκληρωμένης ανάπτυξης του ατόμου. Υπερασπίζεται με πάθος την ελευθερία της έκφρασης και της γνώμης, αλλά θέτει και τα όρια αυτής της ελευθερίας, που δεν είναι άλλα από την απαίτηση το άτομο να είναι υπόλογο για πράξεις που βλάπτουν την κοινωνία και όχι τον εαυτό του. Αλλά μόνο γι’ αυτές, για τίποτα άλλο. Ο Μιλ ως γνήσιος διαφωτιστής υποστηρίζει ότι τα περισσότερα δεινά του κόσμου είναι εξαλείψιμα, αν η ανθρώπινη κοινωνία στηριχτεί στη λογική και στη πρόοδο της επιστήμης, χωρίς όμως να αδιαφορεί ούτε στιγμή για τις ανισότητες. Ένα από τα κλασικά έργα του φιλελευθερισμού που έχουμε ανάγκη.


5Hannah Arendt
Περί βίας
Μτφρ.-εισαγωγή: Άννα Δαμιανίδη – Δημήτρης Ψυχογιός
Επίκεντρο 2020, σελ. 179

Η γερμανοεβραία φιλόσοφος Χάνα Άρεντ έχει γεμίσει με πολλές και ιδιαίτερα διεισδυτικές σελίδες το συλλογικό βιβλίο της γνώσης των φαινομένων της βίας, του ολοκληρωτισμού, της εξουσίας, της επανάστασης και της αναζήτησης του χώρου της δημόσιας ελευθερίας. Το βιβλίο γράφηκε μετά τη θύελλα των γεγονότων του 1968 για να καταγγείλει εκείνα τα κινήματα που ευρισκόμενα στο πλαίσιο δημοκρατικών κρατών εξυμνούν τη βία ως το μόνο μέσο που έχουν οι λαοί για την απελευθέρωσή τους. Μια τέτοια βία εμφανίζεται όταν η πολιτική ισχύς και η εξουσία καταρρέουν. Η βία είναι εργαλείο ενώ οι εξουσίες είναι ανθρώπινες σχέσεις. Αλλά απ’ αυτό δεν πρέπει να συμπεράνουμε πως η Άρεντ εξετάζει τη βία α-χρονικά και α-ιστορικά. Για να το κατανοήσουμε αυτό αρκεί να δούμε πώς προσέγγισε την Αμερικανική και τη Γαλλική Επανάσταση. Η κριτική της εστιάζει σε συγκεκριμένες μορφές βίας στο χώρο και τον χρόνο και όχι στη βία ως γενική ιδέα.

5bRichard J. Bernstein
Γιατί πρέπει να διαβάζουμε Χάνα Άρεντ
Μτφρ. Βασιλική Σουλαδάκη
Επίκεντρο 2019, σελ. 139

Για τον Μπερνστάιν η Άρεντ δεν αποτελεί μια φιλόσοφο στην οποία καταφεύγουμε για να αναλύσουμε το παρελθόν, έστω και για να αντλήσουμε συμπεράσματα για το μέλλον. Αυτός τη θεωρεί ως μια πολύτιμη πηγή φωτός γι’ αυτά που συμβαίνουν σήμερα. Στο βεληνεκές της ανάλυσής του εμπίπτουν θέματα που ανέλυσε η φιλόσοφος όπως το προσφυγικό, τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο ρατσισμός και ο φυλετικός διαχωρισμός, η Αμερικανική Επανάσταση και ο χαρακτήρας της δημόσιας πολιτικής και της ατομικής ευθύνης. Δεν γράφει όμως μια υμνολογία της φιλοσόφου, αλλά σε πολλά σημεία υποβάλλει σε κριτική τις απόψεις της για τον σιωνισμό, για τις φυλετικές διακρίσεις και κυρίως κάνει κριτική στην ανάγνωση της Άρεντ στον Άιχμαν χαρακτηρίζοντάς τη ως πραγματολογικά λανθασμένη. Παρόλα αυτά θεωρεί την έννοιας της «κοινοτοπίας του κακού» ως κατάλληλο μέσο για να δούμε κατάματα την πραγματικότητα.


7Βάλτερ Μπένγιαμιν
Κείμενα 1934 – 1940
Μτφρ. Συλλογική
Επιμέλεια: Γιώργος Σαγκριώτης
Άγρα 2019, σελ. 741

Αν μιλούσαμε για το γερμανο-αυστριακό πνεύμα της εποχής του μεσοπολέμου τρία θα ήταν τα ονόματα στα οποία θα σταματούσαμε. Ο Τόμας Μαν, ο Στέφαν Τσβάιχ και ο Βάλτερ Μπένγιαμιν. Ο τελευταίος ήταν μια δυνατή γερμανοεβραϊκή φυσιογνωμία που ζώντας στη Δημοκρατία της Βαϊμάρης δημιούργησε σημαντικά έργα τις δεκαετίες του 1920 και του 1930 για να καταλήξει στην αυτοκτονία πριν τον παραδώσει η Ισπανική αστυνομία στους ναζί. Ήταν κάτοχος μιας απύθμενης ευρυμάθειας που εκτεινόταν από τη γνώση της ιστορίας της λογοτεχνίας, της γλωσσολογίας, του θεάτρου μέχρι τις απελευθερωτικές του ανθρώπινου νου κοινωνικές ιδέες. Μαρξίζων αλλά ποτέ μαρξιστής, με τον Τρότσκι ενίοτε αλλά ποτέ τροτσκιστής, φιλελεύθερων αρχών αλλά ποτέ φιλελεύθερος, σταθερός στις απόψεις του αλλά ποτέ εμμονικός, είναι ένα αποδημητικό πνευματικό πουλί που δεν φωλιάζει πουθενά για πάντα. Στον παρόντα τόμο είναι συγκεντρωμένα τα σπουδαιότερα άρθρα και κείμενα των τελευταίων έξι ετών της ζωής του που μας ξεναγούν στον Κάφκα, στον Ρώσο Λεσκόφ, στον Μπωντλαίρ, στον Ζιντ, στον Μπρεχτ μέχρι «τον μειωμένο ανδρισμό του Χίτλερ» και την έννοια της Ιστορίας. Κείμενα νοσταλγίας μιας εποχής από την οποία τα τεχνοκρατικά κηρύγματα μάς έχουν απομακρύνει τόσο πολύ.


Χέρμπερτ Μαρκούζε
Ο μονοδιάστατος άνθρωπος
Μτφρ. Κατερίνα Γουλά
Επίμετρο: Αλέξανδρος Κουτσογιάννης
Πεδίο 2020, σελ. 447

Στον αντίποδα της καταδίκης της βίας του Μάη του 1968 από την Άρεντ ήταν αυτό εδώ το βιβλίο. Τι μπορεί κανείς να πει γι’ αυτό; Ήταν το βιβλίο που πολλοί νέοι της δεκαετίας του 1960 και του 1970 ήξεραν απέξω. Η επίδρασή του σ’ αυτούς ήταν ίση αν όχι και μεγαλύτερη από το Κόκκινο Βιβλιαράκι του Μάο, το δε βάθος της ανάλυσής του απείρως σημαντικότερο. Βιβλίο-σταθμός στην κριτική του καταναλωτισμού και του ανθρώπου με μια μόνο διάσταση, αυτή του αφομοιωμένου στην κονφορμιστική αποδοχή των υπαρχουσών δομών, κανόνων και συμπεριφορών. Την ίδια στιγμή, η κατάρρευση των οραμάτων του «υπαρκτού σοσιαλισμού» οδηγούσε τον φιλόσοφο της Σχολής της Φρανκφούρτης στην απόρριψη της εργατικής τάξης ως επαναστατικής δύναμης και την ανάδειξη του περιθωρίου ως πρωτοπορίας στον αγώνα για κοινωνική απελευθέρωση. Ξεπερασμένα πράγματα; Ίσως. Αλλά σε εποχές βαθιάς συντηρητικοποίησης, κυρίως των απειλούμενων μικρομεσαίων στρωμάτων, σήμερα που ο «Μονοδιάστατος άνθρωπος» δεν λέει τίποτα στους νέους, το φρεσκάρισμα αυτού του προβληματισμού ίσως φέρει ένα άνεμο ανανέωσης, έστω και αν αυτός έρχεται από τα παλιά. Οι δε μεγάλοι αξίζει να τον ξαναδιαβάσουν για να αισθανθούν ξανά για λίγο νέοι. 

fukuyamaFrancis Fukuyama
Ταυτότητα
Η απαίτηση για αξιοπρέπεια και η πολιτική της μνησικακίας
Μτφρ. Σταύρος Β. Γαβαλάς
Επιστημονική επιμέλεια: Γιώργος Λ. Ευαγγελόπουλος
Ροπή 2020, σελ. 288

Όταν ο Φράνσις Φουκουγιάμα, ένας ευρυμαθής γνώστης τόσο της αρχαίας ελληνικής όσο και της κλασικής ευρωπαϊκής φιλοσοφίας, έγραψε το άρθρο του και βιβλίο στη συνέχεια για Το τέλος της Ιστορίας, όπου ανακήρυσσε τη φιλελεύθερη δημοκρατία σε τελική έκφραση και κορωνίδα της διαδικασίας εξέλιξης των πολιτευμάτων, για το οποίο κατηγορήθηκε (άστοχα πολλές φορές, για επανεκκίνηση της ιστορίας μιλούσε στο τέλος του βιβλίου) ότι δεν είδε τους κινδύνους που απειλούν αυτήν τη δημοκρατία, δεν έχει έκτοτε σταματήσει να μελετά τους ακριβώς αυτούς του κινδύνους. Σήμερα, που πολλοί κατηγορούν τις «συστημικές» δυνάμεις πως έχουν εμμονή με τις ταυτότητες, γι’ αυτό και ηττώνται, ο φιλόσοφος επιμένει στη σημασία τους. Γι’ αυτόν η ταυτότητα είναι μέρος της νεωτερικότητας και όχι διαστροφή της. Η πολιτική παρακμή που οδήγησε πολιτικούς σαν τον Τραμπ στην εξουσία δεν οφείλεται όμως στις ταυτότητες, αλλά στην άλωση του κράτους από τις μεγάλες επιχειρήσεις. Και εδώ συναντά τον προβληματισμό του Κόλιν Κράουτς για τη μεταδημοκρατία. Πολύ σημαντικές σκέψεις από έναν μεγάλο στοχαστή. 


9Φίλιππος Κ. Βασιλόγιαννης
Αυτονομία και βιοηθικός εξαναγκασμός
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2020, σελ. 207

Ο αναπληρωτής καθηγητής της Φιλοσοφίας του Δικαίου μεταφέρει αλλά και εμπλουτίζει μια συζήτηση που εδώ και πολλά χρόνια έχει αναπτυχθεί στις ΗΠΑ και αφορά τον ρόλο και τη σημασία της βιοηθικής στην προσέγγιση φαινομένων που διχάζουν αξιακά τους ανθρώπους. Η προσέγγισή του δεν είναι δεοντολογική, αλλά κανονιστική, αφού στο επίκεντρό της πάντοτε βρίσκεται μια αξία. Αναζητώντας ηθικές απαντήσεις στην κριτική περιπτωσιολογία ζητημάτων ζωής ή επιλογής όπως είναι οι αμβλώσεις, η ευθανασία, η αυτοκτονία αλλά και τα βασανιστήρια, αφού απορρίπτει εξαρχής τη εγκυρότητα ή μη της μιας ή της άλλης θέσης, η οποία επικαλείται αυτόματα το δικαίο του κρατικού καταναγκασμού, καταφεύγει στις θέσεις του Ντβόρκιν για την ανάγκη εναρμόνισης της αρχής της προσωπικής ευθύνης ή ελευθερίας με την αρχή της ισότιμης αξίας κάθε ανθρώπινης ζωής. Αλλά στη συνέχεια χρησιμοποιεί το καντιανό αίτημα της συμβίωσής μας ως προσώπων και πολιτών υπό τις θεσμικές συνθήκες ελευθερίας, ισότητας και δημόσιου καταναγκασμού και με τη βοήθεια της πολιτικής φιλοσοφίας του Ρολς θέτει στο επίκεντρο της δικής του λύσης την ηθική των άμεσα διαπροσωπικών σχέσεων είτε των σεξουαλικών (άμβλωση) είτε μεταξύ ιατρού και ασθενούς ή οικείων (ευθανασία).


10Παύλος Σούρλας
Ρυθμίζοντας τα του βίου – Ο νομοθέτης και η βιοηθική
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2020, σελ. 207

Μέχρι πού μπορεί ή πρέπει να φτάσει ο άνθρωπος για να βελτιώσει τη ζωή του; Και φτάνει μόνο η βελτίωση της ζωής του ανθρώπου ή χρειάζεται και η βελτίωση της ζωής και της φύσης και των ζώων; Και ποιος είναι εδώ ο ρόλος του κρατικού νομοθέτη; Αυτά είναι μόνο μερικά από τα θέματα που εξετάζει ο ομότιμος καθηγητής της Φιλοσοφίας του Δικαίου και ένας εκ των πιο σημαντικών εκπροσώπων της σύγχρονης ελληνικής φιλοσοφικής σκέψης. Αυτός θέτει στο μικροσκόπιο της ανάλυσής του ζητήματα που προκύπτουν από την οπτική γωνία της ηθικής των θεσμών, όπως σε ποιο βαθμό ο νομοθέτης νομιμοποιείται ή και οφείλει να παρέμβει με τη θέσπιση νόμων, από τη φύση τους εξαναγκαστικών, ώστε να ρυθμίσει τις βιολογικές, βιοτεχνολογικές και βιοϊατρικές έρευνες. Τις απαντήσεις τις αναζητά στην φιλοσοφία της ηθικής του βίου, την οποία και οφείλει να γνωρίζει ο νομοθέτης όταν θέτει τα όρια της νομοθετικής του παρέμβασης. 

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ


11Roderick Beaton 
Ελλάδα – Βιογραφία ενός σύγχρονου έθνους
Μτφρ. Μενέλαος Αστερίου
Πατάκης 2020, σελ. 574

Τον εξαιρετικό Βρετανό καθηγητή τον γνωρίσαμε αρχικά ως έναν από τους βαθύτερους γνώστες της μεσαιωνικής και της νεοελληνικής λογοτεχνίας και κουλτούρας. Σ’ αυτό εδώ το απολαυστικό και συνάμα βαθύτατα επιστημονικό του έργο, αναδεικνύει μια άλλη πτυχή των γνώσεων και των ενδιαφερόντων του. Με γλαφυρότητα που δεν αλλοιώνει την επιστημονικότητα καταγράφει τη βιογραφία της Ελλάδας τα τελευταία τριακόσια χρόνια. Εξετάζει ως ξένος αλλά με πάθος –όπως ο ίδιος τονίζει– τη βιογραφία και όχι απλώς την ιστορία ενός έθνους κράτους που ξεπήδησε από τα ερείπια αλλά είχε να αντιμετωπίσει το βάρος της κληρονομίας δύο προγόνων που τον ακολουθούν μέχρι και σήμερα: την κληρονομιά της Αρχαιότητας και του Βυζαντίου. Είναι, λοιπόν, η Ελλάδα ο τόπος που η Ανατολή συναντά τη Δύση; Οι μη μονοσήμαντες απαντήσεις του δίνονται στη διαδρομή της βιογραφίας αυτής της χώρας από το 1797 που φυτεύεται και ο σπόρος της ελευθερίας της έως την περίοδο της ευρωπαϊκής της ενηλικίωσης (1974-2004) και την κρίση της μέσης ηλικίας (2004…). Υπέροχα μαθήματα αυτογνωσίας από ένα δήθεν ξένο στον αιώνα της οικονομικής παγκοσμιοποίησης αφενός και της πολιτισμικής αναβίωσης των εθνικισμών και του απροκάλυπτου ρατσισμού από την άλλη – παράδειγμα, η δολοφονία του Φλόιντ αλλά και το «κουτοπόνηρο» all lives matter που ακολούθησε.


12Γιώργος Δ. Δερτιλής
Επτά πόλεμοι, τέσσερις εμφύλιοι, επτά πτωχεύσεις
1821 – 2016
Gutenberg 2020, σελ. 162

Αυτή είναι μια νέα συμπληρωμένη έκδοση του συγκεκριμένου έργου του μεγάλου ιστορικού, αλλά και μια σύνοψη του μεγαλειώδους έργου του Η Ιστορία του ελληνικού κράτους (1830-1920). Ο μεγάλος ιστορικός μάς προσφέρει στο «πιάτο» τις ρίζες της ελληνικής κακοδαιμονίας μέχρι το 2016 αυτή τη φορά. Δεν έχουμε να κάνουμε εδώ με μια ακόμη ιστορία των γεγονότων που αφορούν τον τρόπο συγκρότησης του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού, δεν έχουμε να κάνουμε μόνο με μια διήγηση τού πώς αναπτύχθηκε το ελληνικό κράτος. Έχουμε μια μεγαλειώδη ερμηνεία των λόγων και των πολύπλευρων αιτιών που διαμόρφωσαν και επηρέασαν την πορεία του ελληνικού κράτους. Μια ερμηνεία που είναι διαρκώς επίκαιρη και πολύτιμη για κάθε Έλληνα πολίτη. Ο ιστορικός εν αντιθέσει με άλλους ομοτράπεζούς του στο δείπνο της Ιστορίας, γράφει αυτό το βιβλίο αντιτιθέμενος σε «νεωτεριστικά» κελεύσματα που θέλουν την ιστορία να μη διδάσκει τίποτα. Αντίθετα γι’ αυτόν, αν γνωρίζαμε τις έξι πρώτες πτωχεύσεις και τους τρεις πρώτους εμφύλιους, θα είχαμε αποφύγει την έβδομη πτώχευση και τον τέταρτο εμφύλιο. Η ανάγνωσή του συνιστάται μήπως και αποφύγουμε την όγδοη πτώχευση και τον πέμπτο εμφύλιο.


13Σωτήρης Ριζάς
1909 – Η μετάβαση της Ελλάδας στον 20ο αιώνα
Μεταίχμιο 2020, σελ. 269

Χωρίς το 1909, ένα στρατιωτικό πραξικόπημα, ίσως να μη υπήρχε ποτέ ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Αυτό το σύντομο αλλά εξαιρετικά πυκνό βιβλίο του ιστορικού Σωτήρη Ριζά εξετάζει ένα ιστορικό γεγονός μείζονος σημασίας για την πορεία της Ελλάδας, το οποίο δεν έχει τύχη τόσο μεγάλης μελέτης όπως ο Εθνικός Διχασμός και ο Εμφύλιος Πόλεμος. Ο συγγραφέας καταγράφει το πλαίσιο μέσα στο οποίο ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος ανέλαβε δράση. Είναι μια εποχή με απαξιωμένες λόγω της καταστροφής του 1897 τις πολιτικές δυνάμεις αλλά και τις δυνάμεις του αστισμού. Αυτή την κατάσταση έρχεται να ταρακουνήσει το 1909. Βεβαίως ο συγγραφέας δεν ξεχνά εδώ και την άλλη πλευρά του νομίσματος. Το πραξικόπημα άνοιξε και τον ασκό του Αιόλου όσον αφορά την νομιμοποίηση της συμμετοχής του στρατού στην ελληνική πολιτική σκηνή ως πηγή αμφισβήτησης του Κράτους Δικαίου.


13ΒΛίνα Λούβη
Η Ευρώπη των Ελλήνων
Πρότυπο, απειλή, προστάτις 1833-1857
Αλεξάνδρεια 2020, σελ. 341

Η εξαιρετική αυτή μελέτη της καθηγήτριας Λίνας Λούβη καταγράφει, αναλύει, υποβάλλει σε κριτική αλλά και εντάσσει στο ιστορικό πλαίσιο της εποχής της βασιλείας του Όθωνα τις ελπίδες, τις προσδοκίες, τις απαιτήσεις, τις διαψεύσεις, τις απογοητεύσεις και τις πικρίες των Ελλήνων απέναντι στους ισχυρούς Ευρωπαίους «προστάτες», όπως καταγράφονται στον Τύπο της εποχής. Η μελέτη εστιάζει στους τρόπους πρόσληψης της Ευρώπης από τους Έλληνες, τη σύγκρουση της «δυτικής» και της «ανατολικής» άποψης για τη θέση της Ελλάδας στην Ευρώπη, το πώς κάθε κόμμα είχε αναφορές σε μια ξεχωριστή χώρα. Έτσι η Δύση από μια προβάλλει ως συνταγματικό πρότυπο και από την άλλη ως θρησκευτική απειλή και η Ευρώπη ως προστάτης και συνάμα ως οφειλέτης.


14Αντώνης Λιάκος
Ο ελληνικός 20ός αιώνας
Πόλις 2020, σελ. 740

Ο καθηγητής Ιστορίας Αντώνης Λιάκος σ' ένα ακόμη σημαντικό του έργο στις εκδόσεις Πόλις δεν γράφει την ιστορία του καθαγιασμένου ελληνικού έθνους αλλά την ελληνική ιστορία ως αναπόσπαστου τμήματος της ευρωπαϊκής. Ο συγγραφέας θεωρεί ότι οι αιώνες δεν αρχίζουν και τελειώνουν σε στρογγυλές ημερομηνίες, αλλά με κατακλυσμιαία γεγονότα που δημιουργούν ρωγμές τόσο στο πώς αυτά γίνονται υποκειμενικά αντιληπτά από τις κοινωνίες, αλλά και στο πώς χωρίζουν το παρελθόν από το παρόν. Με αυτή τη μεθοδολογική βάση εφοδιασμένος αναδεικνύει και αναλύει επτά μεγάλες περιόδους της ελληνικής ιστορίας κατά τον 20ο αιώνα, οι οποίες γνώρισαν για τα καλά τις τραγικές συνέπειες του εθνικισμού. Υπό αυτήν την οπτική γωνία αυτό το βιβλίο αποτελεί πολύτιμο εργαλείο κατά των όλο και αυξανόμενων σήμερα «πατριδόμετρων».


15Πάνος Καζάκος
Τέλος των ψευδαισθήσεων;
Ελεγχόμενες πτωχεύσεις, οικονομική κρίση και μνημόνια (2009-2019)
Παπαζήση 2020, σελ. 204

Αν θέλουμε να παρακολουθήσουμε μια νηφάλια και διεισδυτική ανάλυση για το πώς φτάσαμε στα τρία μνημόνια και για το πώς βγήκαμε απ’ αυτά, κρατάμε στα χέρια μας ένα σύντομο αλλά πολύ σημαντικό βιβλίο. Φυσικά και δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία η κρίση χρέους, παρόλο που έπιασε στον ύπνο ένα μεγάλο τμήμα του πολιτικού και κομματικού μας συστήματος. Ο εξαιρετικός επιστήμονας αλλά και σεμνός άνθρωπος Πάνος Καζάκος αναλύει τις ενδογενείς και εξωγενείς αιτίες της υπερχρέωσης, της χαμηλής αλλά και της φθίνουσας ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας έως την ελαττωματική αρχιτεκτονική της ευρωζώνης. Αυτή η ανάλυση είναι προϋπόθεση για την κατανόηση των σπασμωδικών κινήσεων των πρώτων ημερών της κρίσης, αλλά και των μετέπειτα ανορθολογικών αντιδράσεων στο πρώτο μνημόνιο και στις μεταρρυθμιστικές πτυχές του. Η διαδρομή από το πρώτο στο δεύτερο μνημόνιο είναι ένας δρόμος γεμάτος αντιφάσεις, αδράνειες, αλλά και μεταρρυθμίσεις. Και από το δεύτερο στο τρίτο ένας δρόμος όσο η απόσταση από την ελπίδα στην αυταπάτη. Και τι γίνεται με το ερώτημα για το τέλος των ψευδαισθήσεων; Το βιβλίο έχει και εδώ απαντήσεις.


16bΓιώργος Θεοτοκάς
Ελεύθερο πνεύμα
Πρόλογος: Νίκος Αλιβιζάτος
Εισαγωγή: Κατερίνα Λαμπρινού – Γιάννης Λαμπρινίδης
Επίμετρο: Κ.Θ. Δημαράς
Εστία 2019, σελ. 176

Σ’ αυτό εδώ το νεανικό του δοκίμιο, το οποίο θεωρείται πλέον ένα κλασικό μανιφέστο της Γενιάς του 1930, ο Θεοτοκάς ουσιαστικά ταυτίζει το ελεύθερο με το ευρωπαϊκό πνεύμα. Θεωρεί την Ευρώπη κοινό έδαφος με αυτό της Ελλάδας. Το ερώτημα που θέτει είναι το πώς τοποθετείται η Ελλάδα πνευματικά σ’ αυτό το «κοινό έδαφος», ποιος είναι ο νεοελληνικός χαρακτήρας. Σ’ αυτό το πλαίσιο ασκεί πολεμική στις αντιλήψεις του Φώτου Πολίτη που απαιτούν την αναδίπλωση στην παράδοση για τη διάσωση του ελληνισμού. Ο Θεοτοκάς αντιπαραθέτει τη σχέση του ατόμου με το σύνολο στην προσκόλληση στο παρελθόν και στην άγνοια του παρόντος και συνάμα υποβάλλει σε δριμύτατη κριτική τον επαρχιωτισμό του πνεύματος πολλών σύγχρονών του διανοούμενων όπως αυτό αντανακλάται στην αναιμία της ελληνικής πεζογραφίας. Από την άλλη όμως υποβάλλει σε κριτική και εκείνους που θεωρούν πως αρκεί «η αλλαγή καπέλου» για να κατακτήσουν τα ελληνικά γράμματα την πραγματική πρωτοπορία. Εμβληματικό κείμενο των αντιφατικών στιγμών της Γενιάς του 1930, σε μια έκδοση εμπλουτισμένη με τις απόψεις επιστημόνων που έχουν ασχοληθεί επισταμένως με το έργο του Θεοτοκά.


17Φοίβος Ι. Ιωαννίδης
Μια ζωή γεμάτη
Καστανιώτης 2020, σελ. 541

Ο Φοίβος Ιωαννίδης είναι ένας πολιτικός που συνδυάζει τα τρία, κατά Βέμπερ, στοιχεία του καλού πολιτικού: πάθος, αίσθημα ευθύνης και αίσθηση του μέτρου. Αυτό αποκαλύπτεται ανάγλυφα σ’ αυτή την αυτοβιογραφία. Κρατώντας κανείς αυτό το βιβλίο, έχει στα χέρια του όχι μόνο μια αυτοβιογραφία αλλά μια βαθυστόχαστη περιγραφή και ανάλυση όλων των περιστάσεων και των προσώπων που άλλα οδήγησαν σε μεγάλες πράξεις αντίστασης και δημιουργίας και άλλα ταλαιπώρησαν τη χώρα. Παρακολουθούμε τα παιδικά του χρόνια στην Κρήτη, την κρητική αντίσταση και τη δολοφονία από τους ναζί του πατέρα του, την είσοδο του στην πολιτική το 1960, την αντίσταση και τη φυλάκισή του στη Χούντα και τις πολιτικές του περιπέτειες στη Mεταπολίτευση. Παρακολουθούμε όμως και έναν πολιτικό που ποτέ δεν δελεάστηκε από τον λαϊκισμό, εξ ου και τα πρώτα χρόνια της Mεταπολίτευσης δεν συγκινήθηκε και δεν ακολούθησε τις τότε σειρήνες του. Αντιστέκεται σ’ αυτές μέχρι και σήμερα. Μια ζωή που την έζησε με μεγάλες προσωπικότητες του τόπου – με τα αρνητικά και τα θετικά τους.


18David Armitage
Εμφύλιοι πόλεμοι
Μια ιστορία στο πεδίο των ιδεών
Μτφρ. Μαργαρίτα Μηλιώρη
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2020, σελ. 407

Το βιβλίο αυτό δεν αποτελεί μια ιστορία των εμφυλίων πολέμων, αλλά μια ιστορία της πορείας των ιδεών περί των εμφυλίων. Το σημείο εκκίνησης του συγγραφέα βρίσκεται στη Ρώμη. Οι Ρωμαίοι πρώτοι νοηματοδότησαν τον όρο bellum civille. Στη συνέχεια ο συγγραφέας με ένα μεγάλο άλμα μάς μεταφέρει στις ιδέες που αναπτύχθηκαν την πρώιμη νεωτερική περίοδο των δυο Αγγλικών Επαναστάσεων, όπου το μείζον ερώτημα ήταν το κατά πόσο η αντίσταση κατά των βασιλέων είναι δικαίωμα ή ανταρσία. Ενώ στη νεωτερική εποχή εξετάζει τις ιδέες που έβλεπαν την Αμερικανική Επανάσταση ως μια τυπικά πρώιμη νεωτερική εξέγερση για φορολογικούς λόγους να μετατρέπεται σε βρετανικό εμφύλιο και να καταλήγει σε «αμερικανικό πόλεμο» και τη Γαλλική Επανάσταση ως αυτό που ξεκίνησε ως επανάσταση να μετεξελίσσεται πρώτα σε γαλλικό εμφύλιο και στη συνέχεια σε ευρωπαϊκό.


19Δημήτρης Ε. Φιλιππής
Ισπανικός Εμφύλιος (1936 – 1939)
Διαίρεση, διχόνοια και διχασμός στην Ισπανία του 20ου αιώνα
Εστία 2020, σελ. 222

Μια συναρπαστική εξιστόρηση αλλά και μια βαθύτατη προσέγγιση των αιτίων που οδήγησαν στον Ισπανικό Εμφύλιο. Ο συγγραφέας αναδεικνύει τον πολυσύνθετο χαρακτήρα του Ισπανικού Εμφυλίου ως πολλοί πόλεμοι μέσα σ’ έναν. Άλλος ήταν ο πόλεμος στην αναρχοαυτόνομη Καταλονία, άλλος στις δεξιές περιφέρειες, άλλος στις μεγάλες πόλεις, άλλος στις αγροτικές περιοχές. Άλλος, επιθετικός, ήταν ο πόλεμος του Ενιαίου Μπλοκ της Δεξιάς και άλλος, αμυντικός, του πολυδιασπασμένου επαναστατικού Λαϊκού μετώπου της Αριστεράς. Στο έργο τονίζεται μια παράμετρος που πολλές φορές έχει υποβαθμιστεί από άλλους ιστορικούς και «εξιστορήσεις» του Εμφυλίου. Το αποτέλεσμα του Ισπανικού Εμφυλίου έκριναν η διπλωματική κατασκοπεία και η προπαγάνδα και όχι οι στρατιωτικές συγκρούσεις. Το βιβλίο κλείνει με την ανάλυση των τριών «Δ» του Εμφυλίου. Διχόνοια των τάξεων, Διαίρεση των εθνοτήτων και Διχασμός της Ισπανίας.


20Κώστας Λουλουδάκης
Τα ζάρια του Δαρβίνου
Μια γενεαλογία του ευρωπαϊκού φασισμού
Επίλογος: Δημήτρης Κούλαλης
ΚΨΜ 2020, σελ. 222

Σ’ αυτό το βιβλίο θα συναντήσουμε ιδέες και κήρυκες της ευγονικής και της φυλετικής ανωτερότητας, ιδέες που και σήμερα διαβάζουμε και ακούμε με τη μορφή του «κοινωνικού αυτοματισμού» και του εθνικισμού, ίσως σε πιο ήπιες μορφές, αλλά καθόλου γι’ αυτό το λόγο λιγότερο επικίνδυνες. Ιδιαίτερα αξίζουν και οι σελίδες στις οποίες περιγράφονται οι σφαγές των ναζί με τη συμμετοχή ανθρώπων που μετά τον πόλεμο στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου προστατεύθηκαν από τον Δυτικό Κόσμο. Μπορεί κανείς αλλού να συμφωνεί και αλλού να διαφωνεί με τον συγγραφέα όταν προσπαθεί για παράδειγμα να ρίξει τις ευθύνες για τη σφαγή στο Κάτιν της αφρόκρεμας του πολωνικού έθνους και στους ναζί και όχι αποκλειστικά στον Στάλιν, όταν νοσταλγεί πτυχές του κομμουνιστικού κόσμου, αλλά όμως δεν μπορεί να μη κρατήσει το πάθος του κατά οποιουδήποτε χθεσινού και σημερινού ρατσισμού.

 

ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΣ


21Μαξ Βέμπερ
Η πολιτική ως κάλεσμα και επάγγελμα
Μτφρ. Κώστας Κουτσουρέλης
Δώμα 2019, σελ. 112

Αυτό το βιβλίο είναι μια διάλεξη που έδωσε ο μεγάλος Γερμανός κοινωνιολόγος το 1919, λίγους μήνες μετά τη γερμανική συνθηκολόγηση και ακριβώς την περίοδο των γερμανικών επαναστάσεων ή εξεγέρσεων. Εδώ ορίζει την έννοια της πολιτικής εξουσίας ως εκείνη τη δραστηριότητα μέσω της οποίας ασκείται κάποιας μορφής διοίκηση και βία. Δεν θεωρεί όμως τη βία μόνο ως μονοπώλιο του κράτους, όπως κακώς του αποδίδεται, αλλά και ως στοιχείο της πολιτικής γενικότερα. Διακρίνει τρεις τέτοιους τύπους νομιμοποίησης της εξουσίας. Πρώτη είναι η παραδοσιακού χαρακτήρα εξουσία. Δεύτερη η χαρισματική εξουσία. Και τρίτη η ορθολογικού χαρακτήρα εξουσία. Σημαντικό τμήμα της διάλεξης είναι η διάκριση των κατ' επάγγελμα πολιτικών σε δύο κατηγορίες: σ' αυτούς που ζουν «για» την πολιτική και αυτούς που ζουν «από» αυτήν. Ιδιαίτερη αξία έχει ο τρόπος που προσεγγίζει τη σχέση της πολιτικής με την ηθική.


22Κωνσταντίνος Τσουκαλάς
Ο αόρατος Λεβιάθαν
Δημοκρατία, Δικαιοσύνη και Ηθική στα χρόνια της κρίσης
Πόλις 2020, σελ. 477

Ο διεθνώς αναγνωρισμένος Έλληνας κοινωνιολόγος σ’ αυτό το σημαντικό έργο του «διαβάζει» υπό το πρίσμα των παρουσιαζόμενων ως απόλυτα «αντικειμενικών» συντεταγμένων της παγκοσμιοποίησης το πώς μεταλλάσσονται και προσλαμβάνονται οι θεμελιώδεις αξίες της νεωτερικότητας όπως είναι η ελευθερία, η ισότητα, η αδελφότητα και η πρόοδος. Η παγκοσμιοποίηση όμως μεταβάλλει τα συναλλακτικά ήθη. Το δημοκρατικό παράδοξο εξετάζεται όχι ως μεταφυσική αναγκαιότητα, αλλά ως στοιχείο που ευρίσκεται εντός των ιστορικών όριων της φιλελεύθερης αστικής Πολιτείας. Αυτό που περισσότερο σ΄ αυτό το βιβλίο αξίζει προσοχής είναι η υπέροχη περιγραφή-ανάλυση της αντίθεσης ανάμεσα στον οικουμενικό χαρακτήρα της αγοράς και στον κατακερματισμό των πολιτικών εξουσιών. Πάνω σ’ αυτή την αντίθεση και σύγκρουση ο ομότιμος καθηγητής αναζητεί τρόπους επανασύνδεσης και ενοποίησης του κοινωνικού.


23Νικόλας Σεβαστάκης
Ταξίδι στο άγνωστο
Φιλελεύθερη δημοκρατία και κρίση πολιτισμού
Στερέωμα 2020, σελ. 183

Ο Νικόλας Σεβαστάκης είναι ένας ιδιαίτερα δραστήριος κοινωνικός και πολιτικός επιστήμονας του οποίου οι παρεμβάσεις προκαλούν πάντα δημόσιο ενδιαφέρον, γιατί κατορθώνει συνεχώς να ανανεώνει τον προβληματισμό πάνω στη σχέση του πολιτικού με τον πολιτισμό. Ο συγγραφέας ανησυχεί και κρούει το καμπανάκι για την όλο και μεγαλύτερη διάδοση και απήχηση των απόψεων που επιδιώκουν την αποκαθήλωση των φιλελεύθερων δημοκρατιών και όλων όσων τις συνθέτουν. Η εμμονή με τη μετριότητα και τα κενά της φιλελεύθερης δημοκρατίας δεν είναι μια απλή ιστορία. Τραβηγμένη στα άκρα οδηγεί στην άρνηση της δημοκρατίας. Υπάρχει διέξοδος; Κατά τον Σεβαστάκη υπάρχει στον κριτικό λόγο που θα ενισχύσει εκείνες τις πολιτικές συνιστώσες που επιδιώκουν τη σχετική γεφύρωση ανάμεσα στα όσα το Σύνταγμα απαιτεί και όσα η πραγματικότητα επιτρέπει και επιβάλλει.


24Φοίβος Καρζής
Το μεσαίο κενό
Η ακμή και η κρίση της μεσαίας τάξης στην Ελλάδα και τον κόσμο 
Παπαδόπουλος 2020, σελ. 302

Ο δημοσιογράφος Φοίβος Καρζής με αυτό το βιβλίο θέλει να αφυπνίσει τη δημόσια συζήτηση από τις κοινοτοπίες που λέγονται και γράφονται σχετικά με το τι είναι, τι θέλει και από τι κινδυνεύει η μεσαία τάξη. Αντίθετα με τη διαδεδομένη άποψη περί υποχώρησης των μεσαίων τάξεων σε παγκόσμιο επίπεδο ο συγγραφέας τονίζει πως –παρά τα προβλήματα των παλαιών μεσαίων τάξεων στην Ευρώπη και τη Δύση γενικότερα– στον υπόλοιπο κόσμο τα μεσαία στρώματα δυναμώνουν. Την ίδια όμως στιγμή ενισχύονται και οι κοινωνικές ανισότητες. Ένα μείγμα κινδύνων και ελπίδων καλύπτει αυτό που ο συγγραφέας ορίζει ως μεσαίο κενό. Στην ουσία το πρόβλημα των μεσαίων στρωμάτων δεν είναι η πραγματικότητα που ζουν, αλλά οι απειλές κατά της πραγματικότητας που ζουν. Σε τελική ανάλυση οι άνθρωποι ψηφίζουν με βάση τα συναισθήματα και όχι τα στατιστικά στοιχεία.



Η ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΜΑΣ


25Ξενοφών Κοντιάδης
Πανδημία, βιοπολιτική και δικαιώματα
Ο κόσμος μετά τον Covid-19
Καστανιώτης 2020, σελ. 188

Στο βιβλίο του καθηγητή Κοντιάδη η πανδημία αποτελεί σύμπτωμα των κοινωνιών διακινδύνευσης. Στενά συνδεδεμένη με αυτήν είναι ο κίνδυνος υποκατάστασης της νεωτερικής πολιτικής από τη βιοπολιτική. Εδώ τονίζεται ιδιαιτέρως ο μεγάλος κίνδυνος για τα ατομικά δικαιώματα από τη μονιμοποίηση των συνθηκών παρακολούθησης των πολιτών. Στο καθεστώς κυριαρχίας της βιοπολιτικής τα ανθρώπινα ατομικά και συλλογικά δικαιώματα κινδυνεύουν από καταστάσεις όπου η αντικατάσταση του κράτους πρόνοιας από το κοινωνικό κράτος πρόληψης εμφανίζεται ως συνέπεια της αναπόφευκτης θεσμοποίησης της βιοπολιτικής. Στενά συνδεδεμένη με τα προηγούμενα είναι και η ανάλυσή του για τα δικαιώματα στην υγεία σε συνθήκες πανδημίας και τα προβλήματα που γεννά η τηλεργασία στον κόσμο της εργασίας. Οι λύσεις που προτείνει δεν εγκλωβίζονται στο κράτος έθνος αλλά στην ανάδειξη της σημασίας του εκδημοκρατισμού της παγκοσμιοποίησης. Η πανδημία τονίζει ότι επιβεβαίωσε με τον πιο πειστικό τρόπο ότι απαιτούνται νέοι υπερεθνικοί και κρατικοί θεσμοί.


26Σπύρος Βλαχόπουλος
Συνταγματικός μιθριδατισμός
Οι ατομικές ελευθερίες σε εποχές πανδημίας
Πρόλογος: Παύλος Παπαδόπουλος
Ευρασία 2020, σελ. 87

Ο συγγραφέας και αναπληρωτής καθηγητής Φιλοσοφίας του Δικαίου εμβαθύνει στους ενδεχόμενους κινδύνους για τη δημοκρατία που εμπεριέχονται στην αναστολή των θεμελιωδών δικαιωμάτων για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Ο όρος «συνταγματικός μιθριδατισμός» αναφέρεται στον κίνδυνο αργής αλλά σταθερής μονιμοποίησης των περιορισμών των ατομικών δικαιωμάτων και μετά το τέλος των έκτακτων περιστάσεων. Στον κίνδυνο να υπάρξει μετά την πανδημία ένα πρόθυμο πνεύμα που θα νομιμοποιεί τη συνέχιση της χρήσης των νέων υπερσύγχρονων τεχνολογικών εφαρμογών για την παρακολούθηση των «υπόπτων» κρουσμάτων, όχι μόνο των υγειονομικά ύποπτων. Σε αυτή την περίπτωση καλείται να δώσει απαντήσεις το συνταγματικό δίκαιο, απορρίπτοντας τόσο τον «συνταγματικό λαϊκισμό» όσο και τον «συνταγματικό μιθριδατισμό». Ο συγγραφέας όμως μάς εφιστά την προσοχή και σε ζητήματα πέραν του καθαρά συνταγματικού ενδιαφέροντος, σε θέματα όπως η αναγκαία απάντηση στον όλο και εντεινόμενο «κοινωνικό αυτοματισμό» και στη σύνδεση των ατομικών ελευθεριών με τα κοινωνικά δικαιώματα.


27Paolo Giordano
Περί μετάδοσης
Επιστήμη, άνθρωπος και κοινωνία στην εποχή της πανδημίας
Μτφρ. Σώτη Τριανταφύλλου
Πατάκης 2020, σελ. 95

Αντίθετα με τις προφητείες και τους προφήτες τού –για μια ακόμη φορά–, τέλους της παγκοσμιοποίησης ο Ιταλός φυσικός και συγγραφέας γράφει από τις πρώτες μέρες εμφάνισης της πανδημίας –τον Μάρτιο– πως αυτή αποδεικνύει πόσο αλληλοσυνδεμένοι είναι οι άνθρωποι, αλλά και πόσο λεπτή είναι η σχέση τους με τη φύση. Η επιδημία είναι το σύμπτωμα ενός μολυσμένου οικοσυστήματος. Το πρόβλημα υπερβαίνει ταυτότητες, έθνη-κράτη και πολιτισμούς. Ποιος ξέρει ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες από τις πυρκαγιές στον Αμαζόνιο και από τον μαζικό αφανισμό των ζώων στην Αυστραλία; Ο Covid-19 μας βρήκε απροετοίμαστους χωρίς εμβόλια και αντισώματα. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως πρέπει να υποταχθούμε στη μοιρολατρία. Απλώς χρειάζεται μαζί με την επιστήμη να αναζητήσουμε αυτό που ο Ψαλμός 90 αποκαλεί «καρδιά σοφίας» ή με άλλα λόγια «να μάθουμε να μετρούμε τις μέρες μας για να τους προσδώσουμε αξία».


28John Higgs
Το μέλλον αρχίζει εδώ και τώρα
Περιπέτειες στον 21ο αιώνα
Μτφρ. Ανδρέας Παππάς
Μεταίχμιο 2020, σελ. 408

Για τον συγγραφέα και δημοσιογράφο Τζον Χιγκς, η εποχή πριν από την πανδημία φαντάζει σαν να χαράσσει την αρχή του μέλλοντος, το οποίο είναι ήδη εδώ. Η υγειονομική κρίση επιτάχυνε την προώθηση ιδεών που μέχρι πριν από λίγο καιρό κινούνταν στο χώρο της φαντασίας. Αν κάποτε οι δυστοπικές θεωρίες είχαν απλώς πέραση, σήμερα κυριαρχούν. Ο Χίγκς γράφει για να μας προσγειώσει και να μας καθησυχάσει. Θέματα όπως η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης, η αυτοματοποίηση, η εξερεύνηση και τα ταξίδια στο Διάστημα, η επίδραση των αλγορίθμων στη ψυχολογία και στις προτιμήσεις μας, η νέα γενιά μετά τους Μιλένιαλς και οι ευαισθησίες τους και η κλιματική αλλαγή είναι μεγάλα ζητήματα, τα οποία όμως μπορεί να αντιμετωπίσει ο αναντικατάστατος άνθρωπος. Η δύναμη που τον ωθεί στη δημιουργία δεν θα αυτοματοποιηθεί ποτέ. Αυτή η δύναμη μπορεί να τον βοηθήσει να φτιάξει ένα καλύτερο μέλλον.



ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ


29Μελίσα Φλέμινγκ
Μια ελπίδα πιο δυνατή απ’ τη θάλασσα
Η απίστευτη ιστορία αγάπης, απώλειας και επιβίωσης μιας προσφυγοπούλας
Μτφρ. Τάνια Μποζανίνου
Καστανιώτης 2020, σελ. 274

Η δημοσιογράφος και επικεφαλής του Γραφείου Τύπου του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Μελίσα Φλέμινγκ μεταφέρει την αφήγηση της Σύριας Ντουάα αλ Ζάμιλ που ήθελε να γίνει αστυνομικός για να βοηθήσει τους συμπολίτες της και αναγκάστηκε από την κρατική βία να εκπατριστεί για να σώσει τη ζωή της. Η περιγραφή της βίας που ζουν οι πολίτες της Συρίας, επειδή ζήτησαν περισσότερη δημοκρατία, όπως αυτή στη Δύση, είναι συγκλονιστική. Στην προσφυγιά πλέον, στην Αίγυπτο αποφασίζει με τον αρραβωνιαστικό της να ταξιδέψει μέσω θαλάσσης προς την Ευρώπη, αυτή που δεν ήξερε να κολυμπά. Γι’ άγνωστους λόγους οι αδίστακτοι διακινητές βυθίζουν το υπερφορτωμένο σαπιοκάραβο. Θαλασσοδέρνεται τέσσερα μερόνυχτα κρατώντας στην αγκαλιά της ένα κοριτσάκι δέκα μηνών και ένα άλλο τριών ετών, μέχρι να την περισυνελλέξουν. Το βιβλίο είναι ένας ύμνος στην καθολική ανθρωπιά αλλά και μια καταγγελία των συνθηκών που οδηγούν αυτούς τους ανθρώπους να εκπατριστούν όχι για λόγους πολυτέλειας όπως κάποιοι φοβικοί ρατσιστές, οπαδοί του όρου «λαθρομετανάστευση», υποστηρίζουν. Ένα βιβλίο ύμνος στην ελευθερία της βούλησης αλλά και στην ελευθερία όλων των ανθρώπων.


30Νταβίντε Ενία
Σημειώσεις για ένα ναυάγιο
Μτφρ. Σταύρος Παπασταύρου
Πατάκης 2020, σελ. 275

Το βιβλίο αυτό είναι μια ακόμη συγκλονιστική μαρτυρία για τα ναυάγια εκείνων των «ναυαγίων» που θέλουν να ξεφύγουν από μια ζωή πείνας, βιασμών, λειψυδρίας, κυνηγητού, δολοφονιών και καταλήγουν μαζί με τα ψάρια στα δίχτυα των ψαράδων του νησιού Λαμπεντούζα. Ο συγγραφέας, γνωστός ηθοποιός, σκηνοθέτης και μυθιστοριογράφος συνομιλεί με ανθρώπους που περισυνελλέγουν αυτούς τους ναυαγούς κοντά στο νησί, αλλά και οι οποίοι δείχνουν πως η ανθρωπιά δεν είναι σπάνιο είδος. Ένας ψαράς τού αναφέρει πως παρατηρείται επιστροφή των λαβρακιών και αυτά εμφανίζονται εκεί όπου βρίσκονται ανθρώπινα πτώματα. Δεν πιστεύω πως όλοι αυτοί που κραυγάζουν κατά της λαθρομετανάστευσης και μετρούν πόσοι είναι Σύριοι και πόσοι απ’ άλλες χώρες μπορούν να ευαισθητοποιηθούν από τέτοιες μαρτυρίες. Αυτοί είναι χαμένοι στον ρατσισμό τους. Αυτά τα βιβλία δεν είναι γραμμένα γι’ αυτούς. Είναι όμως γραμμένα για να τονίσουν στους υπόλοιπους τη σημασία της ευαισθησίας για τον ανθρώπινο πόνο απ’ όπου και αν αυτός προέρχεται.



ΙΣΤΟΡΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΙΔΕΩΝ


31Βλαντίμιρ Ναμπόκοφ
Μαθήματα για τη ρωσική λογοτεχνία
Μτφρ. Ανδρεας Παππάς
Πατάκης 2020, σ. 512

Κανείς δεν μπορεί να γνωρίσει τη Ρωσία και τον μεγάλο αντιφατικό κόσμο που την περιβάλλει, χωρίς να γνωρίζει τους μεγάλους Ρώσους συγγραφείς του 19ου αιώνα. Και κανείς όμως δεν μπορεί να κατανοήσει τον κόσμο όλο χωρίς να έχει «βουτήξει» στον κόσμο του Γκόγκολ, του Γκόρκι, του Ντοστογιέφσκι, του Τουργκένιεφ, του Τσέχοφ και του Τολστόι. Και δεν υπάρχει καλύτερος από το να μας τούς γνωρίζει από τον μεγάλο εκπατρισθέντα από τη Ρωσία, αλλά πάντα Ρώσο Βλαντίμιρ Ναμπόκοφ. Αυτά τα κείμενα είναι οι πανεπιστημιακές παραδόσεις του, αλλά η αξία τους βρίσκεται πέραν ενός πανεπιστημιακού μαθήματος. Η αξία τους συνθέτει ένα μάθημα ανθρωπισμού από τους Ρώσους λογοτέχνες και ένα μάθημα κριτικού λόγου από τον Ναμπόκοφ που αφορά τη μυθιστοριογραφία, αλλά και την ίδια την ιστορία. Η ευρωπαϊκή λογοτεχνία δεν υπάρχει χωρίς τη ρωσική, αλλά και η Ευρώπη χωρίς τη Ρωσία, έστω και αν την κυβερνούν δικτάτορες σαν τον Στάλιν και αυταρχικοί ηγέτες σαν τον Πούτιν.

32Jacques Dugast 
Η πολιτιστική ζωή στην Ευρώπη
Τέλη 19ου αι.- Αρχές 20ου αι.
Μτφρ. Αλεξάνδρα Νεστοροπούλου
Gutenberg 2020, σελ. 327

Σ’ αυτό το ιδιαιτέρως σημαντικό βιβλίο εξετάζονται οι πολιτιστικές εξελίξεις σε μια εποχή γνωστή και ως Μπελ Επόκ και αναλύονται τα πολιτιστικά δρώμενα στο γύρισμα του αιώνα (1880-1910). Όπως με ακρίβεια τονίζει ο επιμελητής εξετάζονται οι φόβοι και οι ελπίδες για ένα αιώνα που έφευγε και έναν αιώνα που ερχόταν. Σ’ αυτή την περίοδο τη μαζικοποίηση της πολιτικής συνοδεύει η μαζικοποίηση και του πολιτισμού. Τα μέσα της είναι η διάδοση του Τύπου και των λογοτεχνικών και καλλιτεχνικών παραστάσεων, οι μεγάλες εκθέσεις, τα μαζικά θεάματα, όπως οι αθλητικές εκδηλώσεις ή ακόμα τα μιούζικ χολ και, ήδη από τότε, ο κινηματογράφος. Αφού περιγράψει την πολιτιστική γεωγραφία της περιόδου και τις διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις ο συγγραφέας εστιάζει στις νέες πολιτιστικές συνήθειες και αναδεικνύει από τη μια τις διαθέσεις υπέρ της μεγάλης στροφής προς τον νεωτερισμό και από την άλλη τον ρομαντισμό και τη νοσταλγία των αυθεντικών εθνικών και ταυτοτικών παραδόσεων. Από τη μια η αναζήτηση της ενότητας (απάλειψη των συνόρων, καλλιτεχνικά χωριά, εξάλειψη των πολιτιστικών ορίων στους τρόπους καλλιτεχνικής έκφρασης) και από την άλλη η δυσαρέσκεια από τον πολιτισμό (μυστικισμός, αναρχισμός, αντισημιτισμός και μισογυνισμός). Πάνω σ’ αυτό το δίπολο, παρά τις αντιθέσεις της, ισορροπεί η νέα ενιαία Ευρώπη.

 

ΤΡΙΑ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΑ ΓΕΜΑΤΑ ΙΣΤΟΡΙΑ


33Έριχ Μαρία Ρεμάρκ
Ο μαύρος οβελίσκος
Μτφρ. Γιάννης Καλιφατίδης
Κέδρος 2019, σελ. 528

Το 1923 είναι ένας χρόνος από τη ζωή της δημοκρατίας της Βαϊμάρης, ο χειρότερος οικονομικά αλλά όχι και ο χειρότερος πολιτικά. Εδώ έχουμε την ατμόσφαιρα και το περιβάλλον αυτού του χρόνου δοσμένα με παιγνιώδες και σαρκαστικό ύφος Ο Λούντβιχ είναι το alter ego του κλασικού Γερμανού συγγραφέα. Απόστρατος του Α’ Πολέμου με λογοτεχνικές ανησυχίες εργάζεται στο γραφείο ταφικών μνημάτων της οικογένειας Κρολ, με δυο αδέλφια έναν αντιεθνικιστή και έναν εθνικιστή. Η προσπάθεια πώλησης ενός κιτς μαύρου οβελίσκου που έχει ξεμείνει στο γραφείο, ανοίγει την αυλαία μιας θεατρικής παράστασης στην οποία συμμετέχουν κερδοσκόποι, μεγαλέμποροι, κομπιναδόροι, δημόσιοι υπάλληλοι, πόρνες, εστιάτορες, συνταξιούχοι που έχασαν τις αποταμιεύσεις τους λόγω του απίστευτου πληθωρισμό σε μια μέρα και αυτοκτόνησαν, αντιναζιστές και αντιεθνικιστές που ήδη συγκρούονται με τους πρώτους ναζί. Ανθρώπινοι χαρακτήρες μιας Γερμανίας που δείχνει πως τα χειρότερα έρχονται. Ένα μυθιστόρημα που μάς λέει για τη Βαϊμάρη αυτά που η ιστορία ως επιστήμη δεν προφταίνει να πει.


34Μαξίμ Λέο
Ψηλά τις καρδιές
Μια οικογένεια στην Ανατολική Γερμανία
Μτφρ. Γιώτα Λαγουδάκου
Δώμα 2019, σελ. 336

Ο Μαξίμ Λέο, συγγραφέας αυτής της συναρπαστικής μυθιστορηματικής αυτοβιογραφίας, αφηγείται τις καλές και κακές στιγμές τριών γενεών της οικογένειάς του, η οποία έζησε στη ναζιστική Γερμανία και στη συνέχεια στην κομμουνιστική Ανατολική Γερμανία. Ιστορίες ανθρώπων και οικογενειών με διαφορετικές διαδρομές. Γερμανοεβραίοι που διέφυγαν στη Γαλλία και ανέπτυξαν αντιστασιακή δράση και Γερμανοί που έμειναν και υπηρέτησαν το ναζιστικό σύστημα, συναντώνται μεταπολεμικά στην κατ’ ευφημισμό Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας και στήνουν μια νέα ζωή. Ζουν μια ζωή εξασφαλισμένη όσον αφορά ένα μίνιμουμ βιοτικό επίπεδο αλλά και μια ζωή μέσα στη μουντάδα, την παρακολούθηση και την αγωνία για το αν το αύριο δεν τους βρει σε καμιά φυλακή. Μέχρι που η κατάρρευση της Ανατολικής Γερμανίας να οδηγήσει στην κατάρρευση των ιδανικών τόσο όλων όσοι πίστευαν ότι κάποτε θα έρθει ο σοσιαλιστικός παράδεισος, όσο και όλων όσοι πίστευαν πως στη Δύση ευημερούν οι «άριστοι».


35Sébastian Spitzer
Εκεί που χτυπά η καρδιά του κόσμου
Μτφρ. Γιάννης Καυκιάς
Εκδόσεις Εικοστού Πρώτου 2020, σελ. 396

Σ’ αυτό το μυθιστόρημα η ζωή μεγάλων προσωπικοτήτων διασταυρώνεται με τη ζωή «απλών» ανθρώπων, όπου οι απλοί συμπεριφέρονται περισσότερο σαν προσωπικότητες από τις ίδιες τις προσωπικότητες. Η φτωχή και έγκυος Ιρλανδή Σάρλοτ αναζητεί τίμια δουλειά στο Λονδίνο. Δέχεται επίθεση και αποβάλλει και τότε ο επιχειρηματίας Ένγκελς της δίνει για να αναθρέψει το νόθο παιδί του φίλου του Μαύρου (Καρλ Μαρξ). Η Σάρλοτ εκπορνεύεται για τον μικρό Φρέντι, ο Ένγκελς ζει μια έκλυτη ζωή και ο Μαρξ ενδιαφέρεται για την ανθρωπότητα όχι όμως και για τους ανθρώπους γύρω του. Ο μικρός Φρέντι μεγαλώνει και εμπλέκεται στο ιρλανδικό κίνημα κατά της αγγλικής κυριαρχίας. Αυτό όμως που κρύβεται πίσω απ’ όλα είναι το χρήμα, αυτός ο χωρίς αφέντη σαιξπηρικός βρικόλακας και η ματαιοδοξία που κανοναρχούν τις ανθρώπινες ζωές των προνομιούχων από τη μία και ο αγώνας για την επιβίωση των φτωχών και αδικημένων από την άλλη. Μυθιστόρημα για τα πράγματα που δεν είναι όπως φαίνονται.

 

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΙΑΚΑΝΤΑΡΗΣ είναι συγγραφέας και δρ Κοινωνιολογίας. 
Τελευταίο βιβλίο του, η μελέτη «Το πρωτείο της δημοκρατίας - Σοσιαλδημοκρατία μετά τη σοσιαλδημοκρατία» (εκδ. Αλεξάνδρεια).


Κεντρική εικόνα: Illustration © Karolis Strautniekas.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

Με τη συμπλήρωση επτά συναπτών ετών στο εκδοτικό στερέωμα, οι εκδόσεις Στίξις κάνουν το επόμενο βήμα με μια νέα σειρά τεσσάρων βιβλίων, υπό τον τίτλο «Μικρή Στίξις», των Γιώργου Δουατζή, Χρυσοξένης Προκοπάκη, Στέφανου Τζουβάρα και Μιχάλη Σηφάκη.  

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος  ...

7 γυναίκες γράφουν και ακούγονται – Όψεις της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας

7 γυναίκες γράφουν και ακούγονται – Όψεις της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας

Σίσσυ Δουτσίου, Στεύη Τσούτση, Λίνα Βαρότση, Αστερόπη Λαζαρίδου, Ελισάβετ Παπαδοπούλου, Αντιγόνη Ζόγκα, Λίνα Βαλετοπούλου. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας επιλέγουμε πολύ πρόσφατα βιβλία νέων Ελληνίδων συγγραφέων που θέτουν, άλλοτε με τρόπο διεκδικητικό κι άλλοτε πιο έμμεσο, το ζήτημα της γυναικείας χειρα...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ένα ξεχωριστό «Όνειρο καλοκαιριάτικης νύχτας» από την ομάδα Loxodox στο ΠΛΥΦΑ

Ένα ξεχωριστό «Όνειρο καλοκαιριάτικης νύχτας» από την ομάδα Loxodox στο ΠΛΥΦΑ

Ο ιστορικός χώρος της αρχαίας Αθήνας που επέλεξε η ομάδα Loxodox «συνομιλεί» αρμονικά με τη μαγική νύχτα των Αγγλοσαξόνων, όπως τη συνέθεσε ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ. Κεντρική εικόνα: © Sabrina Brodescu.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Η ομάδα Loxodox είναι ιδ...

Κινέζοι εθνικιστές στοχοποιούν τον νομπελίστα Μο Γιάν – Γιατί τον κατηγορούν για αντικομμουνισμό

Κινέζοι εθνικιστές στοχοποιούν τον νομπελίστα Μο Γιάν – Γιατί τον κατηγορούν για αντικομμουνισμό

Ο Κινέζος Νομπελίστας Μο Γιάν κατηγορείται ότι με τα βιβλία του σπιλώνει τον κομμουνιστικό στρατό της Κίνας και εξυμνεί τον αντίστοιχο της Ιαπωνίας. 

Επιμέλεια: Book Press

Το να είσαι ...

Ανακοινώθηκαν οι νικητές των βραβείων της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης

Ανακοινώθηκαν οι νικητές των βραβείων της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης

Την Παρασκευή 22 Μαρτίου 2024 θα γίνει η τελετή της απονομής των λογοτεχνικών βραβείων της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης. Ακολουθούν οι μικρές λίστες και μαζί οι νικητές σε κάθε κατηγορία, καθώς και το μεγάλο βραβείο της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

Με τη συμπλήρωση επτά συναπτών ετών στο εκδοτικό στερέωμα, οι εκδόσεις Στίξις κάνουν το επόμενο βήμα με μια νέα σειρά τεσσάρων βιβλίων, υπό τον τίτλο «Μικρή Στίξις», των Γιώργου Δουατζή, Χρυσοξένης Προκοπάκη, Στέφανου Τζουβάρα και Μιχάλη Σηφάκη.  

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος  ...

7 γυναίκες γράφουν και ακούγονται – Όψεις της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας

7 γυναίκες γράφουν και ακούγονται – Όψεις της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας

Σίσσυ Δουτσίου, Στεύη Τσούτση, Λίνα Βαρότση, Αστερόπη Λαζαρίδου, Ελισάβετ Παπαδοπούλου, Αντιγόνη Ζόγκα, Λίνα Βαλετοπούλου. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας επιλέγουμε πολύ πρόσφατα βιβλία νέων Ελληνίδων συγγραφέων που θέτουν, άλλοτε με τρόπο διεκδικητικό κι άλλοτε πιο έμμεσο, το ζήτημα της γυναικείας χειρα...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ