Της Νέλλης Βουτσινά

«Οι αλλαγές στο μέσο διάδοσης της γνώσης σηματοδοτούσαν πάντοτε βαθύτερες μεταβολές στον τρόπο αντίληψης του κόσμου, στο βαθμό συμμετοχής στο κοινωνικό γίγνεσθαι και κυρίως στον αυτοπροσδιορισμό μας».

Φοβούνται οι άντρες τις γυναίκες; Για τον Γάλλο ψυχαναλυτή Ζαν Κουρνύ, πρόεδρο για ένα διάστημα της Ψυχαναλυτικής Εταιρείας του Παρισιού, δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία. Έτσι εξηγείται, σύμφωνα με τον ίδιο, το γεγονός ότι οι άντρες, παντού και πάντοτε, κυριαρχούν πάνω τους· το γεγονός ότι σε όλες τις κοινωνίες, ακόμη και στις πιο πρωτόγονες, ακόμη και στις θεωρούμενες μητριαρχικές, οι γυναίκες βρίσκονται μονίμως κάτω από κοινωνικό έλεγχο, συχνά αποκλεισμένες, πάντοτε υποκείμενες σε «ειδικό καθεστώς».

Του Κώστα Κατσουλάρη

Του Γιώργου Λαμπράκου

Ένα βιβλίο για τον φασισμό είναι κάτι σαν φάρμακο, κάτι χρήσιμο που το φυλάμε οπωσδήποτε στο ράφι έχοντας διαβάσει τις οδηγίες του, αλλά ευχόμαστε να είναι και να παραμείνει αχρείαστο. Και συχνά μένει κάπως έτσι. Φτάνουν όμως μερικές στιγμές, μερικές καταστάσεις, μερικές εποχές, όπου αναγκαζόμαστε να κατεβάσουμε αυτό το φάρμακο από το ράφι και να αρχίσουμε να το παίρνουμε. Πόσες δόσεις πρέπει να πάρουμε; Όσες χρειάζονται για να συνέλθουμε.

Του Γιώργου Λαμπράκου

Την άνοιξη του 1986 ο Κλοντ Λεβί-Στρος, αυτός ο κορυφαίος στοχαστής που έμελλε να φύγει από τη ζωή υπεραιωνόβιος (1908-2009), δίνει τρεις διαλέξεις στην Ιαπωνία με θέμα τον σύγχρονο κόσμο και τη θέση που πρέπει να λάβει η ανθρωπολογική σκέψη στην προσπάθεια εύρεσης λύσεων στα παγκόσμια προβλήματα. Αυτές οι διαλέξεις εκδόθηκαν προσφάτως και στα ελληνικά, υπό τον τίτλο Η ανθρωπολογία και τα προβλήματα του σύγχρονου κόσμου (μτφρ. Ευγενία Γραμματικοπούλου, Πατάκης).

Της Βίκυς Βασιλάτου-Σαρρή

Σεξ, σεξ, σεξ. Τα πάντα γύρω μας μιλούν για το σεξ· στην ουσία όμως σπάνια λένε κάτι το ουσιώδες.

Μια αναδρομή στον πρώτο χρόνο κυκλοφορίας του περιοδικού «Το Τέταρτο», του Μάνου Χατζιδάκι, με αφορμή το βιβλίο του Τάκη Θεοδωρόπουλου «Το τελευταίο Τέταρτο» (εκδ. Πόλις).

Του Κώστα Αγοραστού

Μπορεί η ιστορία από φαρμάκι να γίνει φάρμακο;

Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές [Ιανουάριος 2009] η εγκληματική δράση του ισραηλινού στρατού στη Λωρίδα της Γάζας βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.

Ομπάμα, 4 χρόνια πριν*

Του Σωτήρη Βανδώρου

Στο βιβλίο με το μάλλον άστοχο τίτλο «Ομπάμα και Ευρώπη» συγκεντρώνονται τρεις ομιλίες του εκλεγέντος αμερικανού προέδρου που αναλαμβάνει καθήκοντα μεθαύριο [20/1/2009]:

{jcomments on}Του Κώστα Κατσουλάρη

Η άρνηση της πραγματικότητας δεν θα φέρει το καινούργιο

Όταν λίγους μήνες νωρίτερα κυκλοφόρησε και στη χώρα μας η μετάφραση του «Αγανακτήστε!», που πουλιόταν σαν ζεστό ψωμάκι το φθινόπωρο στη Γαλλία, όλα έδειχναν ότι το μόλις 60 σελίδων βιβλιαράκι θα περνούσε μάλλον απαρατήρητο στα καθ’ ημάς.

Της Μαριαλένας Σπυροπούλου*

Οι μακροχρόνιοι γάμοι σαν αρρώστια δεν ακούγονται; Δεν φαντάζει μια συνθήκη απόλυτα ταυτισμένη με τους κοινούς θνητούς, τα «ανθρωπάκια», που δεν έχουν επιλογές πέρα από το μέρα μπαίνει μέρα βγαίνει; Τι συμβαίνει, όμως, με τους ιδιαίτερους ανθρώπους; Αυτοί καταδέχονται να ενωθούν με τα σφιχτά δεσμά του γάμου; Τι πιστεύει γι’ αυτούς ο κόσμος; Ότι ο γάμος ίσως είναι μια τόσο συντηρητική συνθήκη που δεν είναι ποτέ απόλυτα ταυτισμένη με τους εκλεκτούς του Θεού: Τους καλλιτέχνες, τους ποιητές, τους συγγραφείς, τους μουσικούς... Αυτοί, άλλωστε, παντρεύονται διά βίου την τέχνη τους, έτσι δεν λένε; 

Η οικογένεια πηγή προσωπικής δυστυχίας ή ο δρόμος για ευσυνείδητους πολίτες;

Της Μαριαλένας Σπυροπούλου *

Του Γιώργου Βέη

«Αν, λοιπόν, δεν έχουμε θάνατο κειμένου εν όψει [...] ούτε και τον θάνατο του βιβλίου έχουμε εγγύς. Για τα απώτατα ας μην αποφαινόμαστε εμείς οι ελάχιστοι». (Δημήτρης Αρμάος, σελ. 33)

Το βιβλίο, με την ως εκ των πραγμάτων περιορισμένη διάρκεια ζωής, είναι τo τιμαλφές εκείνο, το οποίο χάνεται κυριολεκτικά μέσα από τα χέρια μας.

Μια ανατομία της κουλτούρας του καταναλωτισμού που αποκτά δραματική επικαιρότητα λόγω της οικονομικής κρίσης

Μια πολύτιμη, ψυχαναλυτική ματιά στο φαινόμενο της σχολικής αποτυχίας.

Του Σωτήρη Βανδώρου

Το αίτημα για πνευματική χειραφέτηση των μαθητών μέσα από ένα παράδοξο επεισόδιο στην ιστορία της παιδαγωγικής. 

 Ο Ζοζέφ Ζακοτό κλήθηκε να διδάξει στο Πανεπιστήμιο της Λουβέν το 1818. Ο ίδιος δεν ήξερε γρυ ολλανδικά, οι φοιτητές του γρυ γαλλικά. Κι όμως, αυτή η συνθήκη δεν στάθηκε εμπόδιο αλλά πηγή έμπνευσης για τον παιδαγωγό ο οποίος έδωσε στους φοιτητές του μια δίγλωσση έκδοση του «Τηλέμαχου» του Φενελόν και τους ζήτησε με τη βοήθεια της μετάφρασης να μάθουν το κείμενο. Δεν έδωσε οποιαδήποτε εξήγηση για την ορθογραφία, την κλίση των ρημάτων ή το συντακτικό. Ωστόσο, τα αποτελέσματα ήταν παραπάνω από ικανοποιητικά. Οι φοιτητές βρήκαν τις αντιστοιχίσεις, έμαθαν να διαβάζουν και προοδευτικά να συντάσσουν προτάσεις στα Γαλλικά με όλο και μεγαλύτερη ευστοχία κι ακρίβεια. Η προσέγγιση αυτή επαναλήφθηκε κι ο Ζακοτό «δίδασκε» αντικείμενα στα οποία ο ίδιος ήταν αδαής. 

Ο απολογισμός των πεπραγμένων της διακυβέρνησης Σημίτη από τους πρωταγωνιστές του και οι αναλογίες με τη διεθνή Κεντροαριστερά.

Από το 2004 μέχρι σήμερα έχει εκδοθεί μια μακρά σειρά βιβλίων από τους πρωταγωνιστές του εκσυγχρονιστικού εγχειρήματος του 1996-2004.

O βασιλιάς των σπορ εξακολουθεί να μαγεύει όλο τον κόσμο, παρόλο που έχει χάσει την αθωότητά του. 

«Το ποδόσφαιρο είναι το πραγματικό αρχέτυπο της παγκοσμιοποίησης, περισσότερο από όσο η δημοκρατία, η οικονομία της αγοράς ή το διαδίκτυο».

Tου Κώστα Κατσουλάρη

Η Σελέστ, η Κριστίνα και η Τζουλιάνα είναι σήμερα τρεις όμορφες, μοντέρνες γυναίκες, μεταξύ τριάντα