chinoise2

...ή Πώς το Παρίσι δεν καίγεται

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Μια διαμάχη στην τοπική οργάνωση του Σοσιαλιστικού Κόμματος –για την ακρίβεια μια αποπνικτική ομοφωνία στην οποία δεν συμμετείχα– μου θύμισε το σύντομο μυθιστόρημα του Jean Rolin που βραβεύτηκε με το Médicis τo 1996[1]. Αναρωτιόμουν τότε, στο επίμετρο της ελληνικής έκδοσης, όπως αναρωτιέμαι και σήμερα: Είναι απαραίτητες οι πολιτικές οργανώσεις; Πώς θα ήταν ο κόσμος χωρίς αυτές; Μήπως δεν θα υπήρχε καθό­λου; Υπάρχει περίπτωση να ήταν καλύτερος; Κομψότερος; Εξυπνότερος;

elvis-presley

Της Σώτης Τριανταφύλλου 

Στις 14 Ιανουαρίου 1973, ενάμισι δισεκατομμύριο τηλεθεατές σε όλο τον κόσμο παρακολούθησαν, δορυφορικά, το σόου του Έλβις στη Χαβάη. Η ελληνική τηλεόραση το πρόβαλε αργότερα εκείνη την υπέροχη χρονιά, όταν κυκλοφόρησε το live Aloha from Hawaii που, περιττό να το πω, με έκανε εκστατικά ευτυχισμένη.

neil_youngFRONT

Rock’n’roll will never die

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Όπως οι περισσότεροι άνθρωποι, κάνω συχνά σκοτεινούς απολογισμούς: πόσα λάθη έχω διαπράξει, πόσες αδικίες... Τα παράπονα δεν λείπουν, οι πικρίες δεν λείπουν. Good times, bad times, you know I’ve had my share, όπως συνηθίζουμε να λέμε.

american_flag250

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Οι αρνητικές κριτικές της ταινίας Argo του Βen Affleck, ένα θρίλερ γύρω από την επιχείρηση διάσωσης των Αμερικανών ομήρων στην Τεχεράνη το 1980, μου προξένησαν την ίδια παλιά αγανάκτηση:

capri250

Με αφορμή «Τα γράμματα από το Κάπρι»[1] (κι ένα ταξίδι στα ιταλικά νησιά)

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Είμαστε μια «μικρή» χώρα που εισάγουμε πολιτιστικά προϊόντα χωρίς να εξάγουμε. 

art-in-the-streets-at-moca-los-angeles250

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Το ντοκυμαντέρ «Εames: The Architect and the Painter”[1], που είδα πριν από λίγους μήνες στη Νέα Υόρκη, και το βίντεο του “Ιce Cube Celebrates the Eames”[2] εντείνουν τη Wanderlust που δεν με αφήνει να ησυχάσω: οι δρόμοι μού γνέφουν – αν δεν με συγκρατήσει κάποιος ή κάτι, θα με παρασύρει ο άνεμος όπως παρασέρνει τους θύσανους στην έρημο.

born_and_works_britain_mixtacity3

Διαβάζοντας την Κοινωνιολογία της παγκοσμιοποίησης της Saskia Sassen (εκδ. Μεταίχμιο 2011) [1] κάνω μια σειρά παρατηρήσεις, μερικές από τις οποίες καταγράφω εδώ.

Της Σώτης Τριανταφύλλου

frisch

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Διαβάζοντας ένα κείμενο του Steffen Steffensen για την επιρροή του Κίρκεγκωρ στη γερμανική λογοτεχνία[1], άνοιξα μια πόρτα και βρέθηκα σ’ ένα κατάφωτο δωμάτιο. Η λογοτεχνία: μια σειρά από σκαλοπάτια που σε οδηγούν σ’ ένα κατάφωτο δωμάτιο. Κάτι παρόμοιο είχε συμβεί όταν μέσα από το κινηματογραφικό έργο του Μπέργκμαν ανακάλυψα, ξαφνικά, τον Καρλ Γιάσπερς: μια μεγάλη, για μένα, ανακάλυψη. 

stalin

Της Σώτης Τριανταφύλλου

canadian-multiculturalism-01

Διαβάζοντας (ξανά) τον Τοντόροφ

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Στο βιβλίο του «Οι εσωτερικοί εχθροί της δημοκρατίας» ο Τσβετάν Τοντόροφ υπεραμύνεται της πολυπολιτισμικότητας. Ωστόσο, η πολυπολιτισμικότητα δεν είναι η συνέχιση και η υπέρβαση του πλουραλισμού· αντιθέτως είναι η άρνησή του.

messias250

{jcomments off}{jcomments on}Της Σώτης Τριανταφύλλου

Διαβάζοντας το "Οι εσωτερικοί εχθροί της δημοκρατίας" του Τζ. Τοντόροφ

Ο μεσσιανισμός, θεμελιώδες χαρακτηριστικό των περισσοτέρων θρησκειών, εμφανίζεται στην πολιτική με τη μορφή προσωποπαγών καθεστώτων, «εκπολιτιστικών» εκστρατειών και επαναστάσεων, καθώς και ιδεολογιών που τις εμπνέουν.[1] Πρόκειται για μια μεταφορά των θρησκευτικών σταθερών –σωτηρία, λύτρωση, επέκεινα- στην πολιτική ζωή· κι απ’ ό,τι φαίνεται στην πορεία της Ιστορίας, η απόρριψη της παραδοσιακής θρησκευτικότητας, του θεϊστικού μεσσιανισμού, καθιστά τον άνθρωπο πιο ευάλωτο στον πολιτικό μεσσιανισμό. 

portrait-pelecanos-5

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Πριν από λίγα χρόνια γνώρισα έναν Γάλλο που είχε ολόκληρο το γενεαλογικό του δέντρο φυτεμένο στο Παρίσι. Λίγο καιρό μετά τη γνωριμία μας διαπιστώσαμε ότι δεν είχαμε ζήσει στην ίδια πόλη: το δικό του Παρίσι δεν ήταν το δικό μου Παρίσι. Ίσως αυτή η απόκλιση να είχε ενδιαφέρον αν δεν μαρτυρούσε ετεροφροσύνη, διαφορετικές κοσμοθεωρίες. Η φιλία δεν κράτησε πολύ. Από τότε δεν τον έχω συναντήσει τυχαία ούτε μια φορά στο Παρίσι. 

property-management

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Μεταφράζοντας ένα βιβλίο του David Richard Precht με τίτλο «Ταξίδι στη φιλοσοφία: Ποιος είμαι και πόσοι είμαι;» συναντώ ένα παλιό φιλοσοφικό ερώτημα που εκλαμβάνεται συνήθως ως πολιτικό. Φανταστείτε την εξής κατάσταση: σας χαρίζω ένα οικόπεδο γεμάτο δένδρα. Χάρισμά σας! Υπό έναν όρο: δεν μπορείτε να πουλήσετε τη γη, ούτε να κόψετε τα δένδρα... Τι μου απαντάτε; Να σας λείπει το οικόπεδο! Δεν το θέλετε! Διότι, δεν σας ενδιαφέρει να «έχετε» κάτι αν δεν σας ανήκει. Η ιδιοκτησία σημαίνει κάτι που ανήκει σε κάποιον: η σχέση ανάμεσα σε ένα άτομο και ένα πράγμα δεν αφορά κανέναν άλλον.

alt

Σκέψεις για τον Ζαν-Πολ Σαρτρ, με αφορμή την κυκλοφορία της συλλογής διηγημάτων του «Ο τοίχος» (μτφρ. Ειρήνη Τσολακέλλη, εκδ. Πατάκη).

Της Σώτης Τριανταφύλλου

detroit1

Της Σώτης Τριανταφύλλου

PanicinDetroit

Διαβάζοντας, καθυστερημένα, το  "Μiddlesex" του Jeffrey Eugenides, διαπιστώνω ότι ο Eugenides δεν περιγράφει το ρημαγμένο Ντητρόιτ που ξέρω – περιγράφει, όπως είναι φυσικό, το δικό του Ντητρόιτ. Στις «Αυτοκτονίες αυτοχείρων», σκηνικό είναι τα αμερικανικά προάστια – μονοκατοικίες και πρασιές· στο  «Μiddlesex” είναι η περιοχή του Grosse Pointe – μονοκατοικίες και πρασιές...

hitler

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Τις τελευταίες μέρες του χρόνου διάβαζα στο κρεβάτι προτού κοιμηθώ το βιβλίο του Timothy W. Ryback «Η βιβλιοθήκη του Χίτλερ» (σε τέλεια μετάφραση της Αλεξάνδρας Κονταξάκη). Και τι παράξενο: επειδή στο εξώφυλλο υπάρχει η φωτογραφία του, κάθε νύχτα, σβήνοντας το φως, γύριζα το βιβλίο από την πλευρά του οπισθοφύλλου σαν να μην ήθελα να με κοιτάζει ο Χίτλερ ενώ κοιμόμουν.

alt

Της Σώτης Τριανταφύλλου

alt

Για το βιβλίο του Χάινριχ Μπελ «Οι απόψεις ενός κλόουν» (μτφρ. Τζένη Μαστοράκη, εκδόσεις Γράμματα).

Της Σώτης Τριανταφύλλου

praotita250

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Σημειώσεις για το «Εγκώμιο της πραότητας»[1] 

Ο Νορμπέρτο Μπόμπιο έφυγε από τον κόσμο το 2004, όταν η ιταλική δημοκρατία (ασταθής, διεφθαρμένη, αλλά «ιστορική» και «πλουραλιστική») είχε δώσει τη θέση της στο κράτος του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, στο πε­ριοδικό Panorama (αντίστοιχο του γερμανικού Spiegel) και στην αμφίβολη αισθητική του Βιττόριο Σγκάρμπι, ο οποίος έγινε ένα είδος πρέσβη του ιταλικού πολιτισμού στον κόσμο, παραδίδοντας μαθήματα sex-appeal από το ραδιόφωνο.

alt

Για το βιβλίο του Robert Service «Trotsky, μια βιογραφία». 

Της Σώτης Τριανταφύλλου

proust250

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Φέτος υποσχέθηκα στον εαυτό μου ότι θα το διαβάσω όλο· ότι δεν θα σταματήσω στο σημείο όπου πεθαίνει η Αλμπερτίν· ότι κάθε φορά που θα ξεχνάω ένα πρόσωπο θα ανατρέχω στους προηγούμενους τόμους – δυο χιλιάδες πρόσωπα, επτά τόμοι, αν υπολογίσουμε και τον «Ξανακερδισμένο χρόνο». Τούτη τη χρονιά (annus mirabilis!) διάβασα λοιπόν το “Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο” του Μαρσέλ Προυστ.

engazez-vous

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Χθες είδα στην τηλεόραση, στην εκπομπή “Le petit journal”, τον Στεφάν Εσέλ – ένα από τα ινδάλματά μου. Και, πράγμα σημαδιακό κι αναμενόμενο, έχει συνεργαστεί κατά καιρούς με μερικά από τα υπόλοιπα ινδάλματά μου (έχω μακρά σειρά ινδαλμάτων) – όπως, προσφάτως, με τον Εντγκάρ Μορέν... Το μανιφέστο «Αγανακτήστε!», που εκδόθηκε στη Γαλλία το 2010, υπήρξε ένα εκδοτικό φαινόμενο και ενέπνευσε κινήματα διαμαρτυρίας σε όλη την Ευρώπη, μερικά από τα οποία, όπως συμβαίνει συνήθως, αγνοούσαν την ουσία της πολιτικής και της ηθικής που προτείνει ο Στεφάν Εσέλ.

syneleysh-85-250

Της Σώτης Τριανταφύλλου*

Φοιτητική ζωή Ι

Στη Φυσικομαθηματική, καθώς δεν κάναμε μαθήματα, ούτε εργαστήρια, στήναμε καβγάδες, δήθεν πολιτικούς: οι αμπεχονοφόροι φοιτητές έκαναν αποχές και καταλήψεις. Δεν τολμούσες να τους αντιμιλήσεις· δεν ήξεραν τι είναι δημοκρατία, ούτε σκόπευαν να μάθουν· ίσως είχαν ακούσει κάτι για τη Γαλλική Επανάσταση, κάτι για την Κομμούνα του Παρισιού, για την κατάληψη της Βαστίλλης.

lenin-jesus

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Η ευκολία με την οποία ενωνόμαστε με το πλήθος συμμετέχοντας σε άσκεπτες ή και φανατικές εκδηλώσεις αποδίδεται, νομίζω, στο χριστιανικό πνεύμα που, στην πορεία του 20ού αιώνα, μετασχηματίστηκε στο “κουμμουνιστικό”. Οι δυο κοσμοθεωρίες έχουν κοινή βάση: την αγάπη για τον πλησίον, την αναζήτηση του Επέκεινα, την απαξίωση του παρόντος για χάρη του μέλλοντος. Επίσης, έχουν κοινό ήθος: από την πεποίθηση ότι κατέχουν την απόλυτη αλήθεια απορρέει η προθυμία τους για επίκριση και τιμωρία του “αντιφρονούντος”. 

sex-ban

Με αφορμή την υπόθεση Στρος-Καν, ένα βιβλίο του Αλαίν ντε Μποτόν κι ένα ακόμη του Πασκάλ Μπρυκνέρ [1] 

Της Σώτης Τριανταφύλλου

If yοu ban sex, it will cοme thrοugh the back dοοr 

Ορισμένα φεμινιστικά κινήματα, ιδιαίτερα στη βόρεια Αμερική, προσπαθούν εδώ και σαράντα χρόνια να ποινικοποιήσουν ή, τουλάχιστον, να ρυθμίσουν νομοθετικά τη σεξουαλική προσέγγιση και συμπεριφορά.

Gatsby_1925_jacket250

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Το 1924, όταν ο Φ.Σ. Φιτζέραλντ έγραφε τον Υπέροχο Γκάτσμπυ ξέσπασε το σκάνδαλο της κυβέρνησης Χάρντινγκ: μέλη της αμερικανικής διοίκησης είχαν δωροδοκηθεί από εταιρεία πετρελαίου με αντάλλαγμα εκδουλεύσεις. Τον Αύγουστο του 1925, λίγες μέρες μετά την έκδοση του βιβλίου, η Κου-Κλουξ-Κλαν πραγματοποιούσε μεγάλη πορεία στην Ουάσινγκτον, ενώ στο Ντέυτον του Τεννεσσή δικαζόταν ο πολίτης Τζον Σκόουπς επειδή αμφισβητούσε τη Γένεση υποστηρίζοντας τη θεωρία της εξέλιξης των ειδών.

marx

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Διαβάζοντας το «Why Marx Was Right” του Terry Eagleton[1], είχα την αίσθηση ότι ξέρω τον Τerry Eagleton χωρίς να τον έχω συναντήσει. Ξέρω τι συλλογισμούς κάνει και τι συλλογισμούς δεν κάνει· σε τι επιμένει και τι παραλείπει. Είναι «μαρξιστής»· έχει «οπαδούς»· κάθε τόσο επιτίθεται κατά των «ανθρώπων του συστήματος» -από τον ρατσιστή, σεξιστή και ομοφοβικό Mel Gibson μέχρι τον Μartin Amis[2] - ενώ δεν του διαφεύγουν ούτε οι “αθεϊστές”: ο Τerry Eagleton –που ανατράφηκε Καθολικός- χαρακτήρισε ως «ρητορική απατεωνιά» την ανάλυση του Richard Dawkins για τη θρησκεία («Η περί θεού αυταπάτη»). Στο «Why Marx Was Right” ο Eagleton επιδίδεται, αν όχι σε «απατεωνιά», τουλάχιστον σε παραποίηση και αποσιώπηση της αλήθειας – σε παραπλάνηση του αναγνώστη. 

Rebecca-Skloot

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Τα βιβλία που συνδυάζουν τις ιστορίες με την επιστήμη είναι το όνειρό μου. Έχω φτιάξει κιόλας ένα ράφι: ανάμεσα στους τόμους είναι το «Packing for Mars: The Curious Science of Life in the Void” της Mary Roach, το “Elephants on Acid: And Other Bizarre Experiments” του Αlex Boese και “Η αιώνια ζωής της Henrietta Lacks” της Rebecca Skloot που μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά. Η Ρεμπέκα Σκλουτ είναι “science journalist” –δεν ξέρω αν υπάρχει κάτι αντίστοιχο στην Ελλάδα- αλλά, στο βιβλίο της, υπερβαίνει τα όρια της επιστημονικής δημοσιογραφίας την οποία ασκεί σε διάφορα περιοδικά. 

307billyliar250

Σχετικά με το μεταπολεμικό βρετανικό μυθιστόρημα*

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Οι κωμωδίες γεννιούνται στις κώμες αλλά τα μυθιστορήματα γεννιούνται στις πόλεις.

a-clockwork250

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Στα μέσα του 18ου αιώνα τα παιδικά τραγούδια μιλούσαν για ήλιο και πορτοκάλια. Έναν αιώνα αργότερα, ένα τέτοιο παιδικό τραγουδάκι είχε τίτλο: «Από τι είναι φτιαγμένα τ’ αγοράκια;» Άραγε από τι είναι φτιαγμένα, αναρωτιέται o Άντονυ Μπέρτζες στο σύντομο μυθιστόρημα “A Clockwork Orange” (1962) όπου ο Άλεξ μοιάζει φτιαγμένος από σκληρή αντιύλη και φυλακίζεται για μια σειρά εγκλήματα. Στη φυλακή υφίσταται μια «θεραπεία» που τον μεταμορφώνει από «κακό» παραβάτη σ' ένα πλάσμα συναισθηματικά ευνουχισμένο· κάνει εμετό κάθε φορά που έρχεται σε επαφή με τη βία (την πρωταρχική του φύση), με το σεξ, με την τέχνη, ειδικά με την κλασική μουσική. Ο Άλεξ μεταμορφώνεται σε μια μηχανή, σε κουρδιστό πορτοκάλι. 

save

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Σημείωμα για το βρετανικό μυθιστόρημα της νεωτερικότητας*

«Ποιο είναι το καθήκον μας;» αναρωτιόταν μεγαλοφώνως ο Lloyd George το 1918. Και απαντούσε ρητορικά: «Να κάνουμε τη Βρετανία μια χώρα που να ταιριάζει σε ήρωες».

saturdaynightsundamorning250

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Οι “Angry Young Men” ήταν μια δημοσιογραφική επινόηση: τουλάχιστον αυτό υποστήριζαν οι ίδιοι οι Οργισμένοι Νέοι μιας και κανείς συγγραφέας δεν παραδέχεται ότι «ανήκει» σε ομάδα ή κίνημα. Επρόκειτο πάντως για έναν όρο που είχε χρησιμοποιηθεί το 1951 από τον θρησκευτικό φιλόσοφο Leslie Allen Paul για να χαρακτηρίσει τη μεταστροφή του ήρωά του από τις μαρξικές θέσεις στον χριστιανισμό, και ο οποίος απέκτησε καινούργιο περιεχόμενο το 1956 όταν το έργο του John Osborne “Look Back in Anger” (ε.τ. «Οργισμένα νιάτα») ανέβηκε για πρώτη φορά στο θέατρο της πλατείας Sloane.

ernesto-sabato250

Της Σώτης Τριανταφύλλου

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ