hawkingleonard250

Νέες απαντήσεις στα έσχατα ερωτήματα της ζωής

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Όπως οι περισσότεροι άνθρωποι, θαυμάζω τον Στήβεν Χόκινγκ και αισθάνομαι δέος μπροστά στην ύπαρξή του. Με τον καιρό εκτίμησα και τον Λέναρντ Μλοντίνοβ, η σκέψη του οποίου μου φαινόταν πάντα λιγότερο ξεκάθαρη: μεταξύ άλλων, ο Μλοντίνοβ συνεργάστηκε με τον Χόκινγκ στο «Ένα συντομότερο χρονικό του Χρόνου», το sequel του πασίγνωστου “A Brief History of Time”. Πριν από λίγο καιρό, το δίδυμο επανήλθε με το “Μεγάλο σχέδιο” (εκδ. Κάτοπτρο), ένα βιβλίο εκλαϊκευμένης επιστήμης που θα έπρεπε να διδάσκεται στο σχολείο.

lord-byron-on-his-death-bed250

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Αντίο λοιπόν Οράτιε, που σε μίσησα τόσο, Όχι για τα δικά σου σφάλματα, αλλά για τα δικά μου. (Childe Harolde, 4)

Τι κρίμα, έλεγε η Κάρεν Μπλίξεν, να χάσει ένας άνθρωπος το όνομά του, προτού χάσει τη ζωή του. Ο λόρδος Μπάιρον, αν και πέθανε νωρίς, έχασε το όνομά του, παρόλο που το όνομα, η φήμη του, τον ενδιέφεραν περισσότερο από τη ζωή του· έπειτα, ξεχάστηκε μαζί με τους ποιητές της Λίμνης και ολόκληρο τον αγγλικό ρομαντισμό, που έγινε «passé» στην εποχή της βασίλισσας Βικτορίας και του Άλφρεντ Τένισον.

multicultural-robert-daniels250

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Μερικοί θεωρητικοί της πολυπολιτισμικότητας –όσοι, για παράδειγμα, είναι πρόθυμοι να κτίσουν τζαμιά, εκκλησίες, συναγωγές- μάς εξηγούν ότι επεξεργάζονται έναν «νεο-πλουραλισμό»[1]. Η καινοτομία υποτίθεται ότι έγκειται στη διαφορετική του καταγωγή, στη δημιουργία του μέσα σε δημοκρατικό περιβάλλον. (ο πίνακας Multicultural είναι του Robert Daniels)

democracy250

της Σώτης Τριανταφύλλου

Αναζητώντας έναν στοχαστή που να μην υποτάσσεται ούτε στην πολιτική ορθότητα -δηλαδή στην ανοησία- της άκρας αριστεράς, ούτε στον λαϊκισμό της κεντροδεξιάς (που κολακεύει τις ιδέες της αριστεράς) ανακάλυψα τον Τζοβάνι Σαρτόρι, τη «Θεωρία της δημοκρατίας» και τα κείμενά του για τη μετανάστευση.

rawls250

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Μεταφράζοντας ένα βιβλίο εκλαϊκευμένης φιλοσοφίας του Ντάβιντ Ρ. Πρεχτ, έπεσα πάνω στη “Θεωρία της δικαιοσύνης” του John Rawls, ένα έργο παραγνωρισμένο στην Ευρώπη (κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πόλις το 2001):

eatmyfear

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Οι Αμερικανοί αγαπούν τα ζώα: τα αγαπούν ζωντανά (στις ΗΠΑ υπάρχουν 46 εκατομμύρια σκυλιά, 38 εκατομμύρια γάτες, 170 εκατομμύρια χρυσόψαρα), τα αγαπούν και νεκρά, εδώδιμα – κάθε χρόνο καταναλώνουν (τρώνε!) 35 δισεκατομμύρια μοσχάρια, 115 εκατομμύρια

ellipappa

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Άρχισα να διαβάζω το βιβλίο της Έλλης Παππά με την απροθυμία και τη διστακτικότητα που δείχνω έναντι των κομουνιστών. Πρόκειται για μια προσωπική στάση που προκάλεσε ρήξη με την οικογένειά μου ήδη από το 1971 και η οποία στη συνέχεια οδήγησε σε πλήθος περιπέτειες και παρεξηγήσεις.

pillow-books_04

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Ξαναδιαβάζω βιβλία που γράφτηκαν στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, από το 1930 μέχρι τον πόλεμο: μερικά –όπως τα παραμύθια του Dr. Seuss: το «Βιβλίο του ύπνου» ήταν pillow book της παιδικής μου ηλικίας- χάθηκαν στις αλλεπάλληλες μετακομίσεις· άλλα, όπως τα «Σταφύλια της οργής» και τα ποιήματα του Καρλ Σάντμπεργκ, τα χάρισα επιμένοντας ότι πρέπει να διαβαστούν· βρήκα όμως το «Ραντεβού στη Σαμάρα» του Τζον Ο’Χάρα, που μου φαίνεται ο αληθινός Φράνσις Σ. Φιτζέραλντ· ο συγγραφέας που περιέγραψε τη νοοτροπία της μικρής αμερικανικής πόλης στη δεκαετία του ’30. Μικρή πόλη, μεγάλη κόλαση.

pillow-books_04

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Είδα το «Race» του Ντέιβιντ Μάμετ στο Μπρόντγουεϊ, όχι τόσο για τον Μάμετ (έχω δει σχεδόν όλα του τα έργα, αισθάνομαι ότι έχουμε παραγνωριστεί), αλλά για τον James Spader: έναν απολαυστικό και αβίαστο ηθοποιό που δεν παίρνει τον εαυτό του και τόσο στα σοβαρά. Ύστερα, αγόρασα το βιβλίο

pillow-books_04

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Έχω πιεστεί πολύ από το κλίμα της κρίσης, για την οποία ακούω από τότε που γεννήθηκα: τι νόημα έχει η έννοια αν πρόκειται για κάτι μόνιμο; Διαβάζω Επίκουρο (από τις εκδόσεις Θύραθεν): τι κρίμα που οι επικριτές του τον ταυτίζουν με μια πνευματικά φυγόπονη και ρηχή ηδονοθηρία... Ωστόσο, καθώς τα πράγματα γίνονται όλο και πιο δύσκολα, δεν έχω καμιά αντίρρηση για λίγη πνευματικά φυγόπονη και ρηχή ηδονοθηρία. Ψάχνω τη λέξη στο λεξικό: «η πεποίθηση ότι η ευχαρίστηση είναι

pillow-books_04

της Σώτης Τριανταφύλλου

Τελευταία, ίσως εξαιτίας του ότι αποφάσισα να γράψω την αυτοβιογραφία μου (το εγχείρημα παραξένεψε κι εμένα την ίδια), με κατέλαβε η ακαταμάχητη νυχτερινή διάθεση να χώσω τη μύτη μου στα προσωπικά των άλλων: την έχωσα στη ζωή του Χάρολντ Πίντερ (η Αντόνια Φρέιζερ εξέδωσε μια βιογραφία με τίτλο «Must You Go?» για τον έρωτα και τον γάμο της με τον μεγάλο θεατρικό συγγραφέα)

pillow-books_04

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Kάπου πρέπει να υπάρχει ένα φως... κάπου... το φως στον τριανταφυλλόκηπο...

Τα τελευταία χρόνια βασανίζομαι από ιδέες Συντέλειας του Κόσμου: τι θα απογίνει ο πλανήτης; Θα καταλήξει μια πελώρια χωματερή; Ποιες θα είναι οι συνέπειες της αύξησης του πληθυσμού και της εκβιομηχάνισης του Τρίτου Κόσμου; Και: πού πάνε οι συσκευασίες που ρίχνω στον κάδο ανακύκλωσης;

pillow-books_04

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Eξαιτίας μιας μετακόμισης –κολοσσιαίας απ’ ό,τι αποδείχτηκε–, το κομοδίνο μου κινδυνεύει να καταργηθεί: κυριολεκτικά κοιμάμαι με τα βιβλία στο μαξιλάρι. Δυο τρία αμερικανικά mass market (πόσο διαφέρουν τα «λαϊκά» αμερικανικά μυθιστορήματα από τα αντίστοιχα ελληνικά ή, μάλλον, πόσο καταχρηστική είναι η αντιστοιχία...), το «Παν» του Κνουτ Χάμσουν, καθώς κι ένα θεατρικό έργο του Ίψεν –«Παραμονή του Αη-Γιαννιού»–, επειδή τελευταία βάλθηκα να ασχολούμαι με το πώς περιγράφεται το καλοκαίρι στη σκανδιναβική λογοτεχνία: το σαιξπηρικό όνειρο του μεσοκαλόκαιρου διαποτίζει όλον τον ευρωπαϊκό βορρά· ο άνθρωπος θυμάται την καταγωγή του μέσα στη φύση που γιορτάζει· όλα είναι εφήμερα και φωταγωγημένα.

pillow-books_04

Της Σώτης Τριανταφύλλου

H Αυστρία είναι χώρα μεγάλων ποιητών που βρίσκονται δίπλα στο μαξιλάρι μου. Τα θολά της σύνορα έχουν συμβάλει στις πολλαπλές της ταυτότητες (δεν ήταν άραγε ο Κάφκα ένας γερμανόφωνος Τσεχο-αυστριακός, εβραϊκής καταγωγής, γεννημένος στην Πράγα της αυστρο-ουγγρικής αυτοκρατορίας;), στον συγκερασμό του ρομαντισμού με το μπαρόκ και του επαναστατικού πνεύματος του 19ου αιώνα με τον εξπρεσιονισμό των αρχών του 20ού. Ύστερα, η καταστροφή: ο ναζισμός και ο εξτρεμιστικός καθολικισμός, η προσάρτηση της Αυστρίας στη Γερμανία· η φυγή των ποιητών, τα αμερικανικά όνειρά τους στη γερμανική γλώσσα. 

pillow-books_04

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Κομοδίνο: μια λέξη αδικημένη∙ φέρνει στο μυαλό τη γιαγιά μας, την προγιαγιά νεότερων ανθρώπων (μια τεχνητή οδοντοστοιχία στο ποτήρι;), ένα πορτατίφ, μια τηλεφωνική συσκευή∙ στο συρτάρι έχουν ξεμείνει ληγμένα χάπια∙ ίσως δυο-τρία προφυλακτικά σε ασημί συσκευασία∙ ένα άξυστο μολύβι, σπίρτα, σελοτέιπ, κλωστές∙ στην επιφάνεια του κομοδίνου, χαρτομάντιλα, το ξυπνητήρι. Χρώμα του κομοδίνου: κομοδινί. 

pillow-books_04

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Να προσέχω τι ξεμένει στο κομοδίνο: τα ψαλίδια, λόγου χάρη, είναι κακό φενγκ-σούι. Το ίδιο και τα μολύβια με τις ξυσμένες μύτες, τα τσαλακωμένα χαρτομάντιλα, οι χτένες. Την περασμένη εβδομάδα φανερώθηκε ότι κακό φενγκ-σούι είναι μερικά βιβλία που αφήνω στοιβαγμένα όπως-όπως δίπλα σε μια μεγάλη λάμπα σε χρώμα βυσσινί. Είχα αϋπνία, σκεφτόμουν: να σηκωθώ να ξαναποτίσω τα λουλούδια; Ή μήπως να τηλεφωνήσω στον φίλο μου τον Στέφαν στη Νέα Υόρκη; Αλλά, αντί γι' αυτό, βάλθηκα να ψαχουλεύω στο κομοδίνο: κάτω-κάτω το «Έγκλημα και Τιμωρία»∙ ξεχασμένο... 

pillow-books_04

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Mε το που θυμήθηκα τον θάνατο του Τζακ Κέρουακ στις 21 Οκτωβρίου 1969, θυμήθηκα κι έναν άλλο θάνατο (αναμφίβολα, σκέφτομαι πολύ τους νεκρούς): εκείνον του Πολωνού μαθηματικού Βάκλαβ Σιερπίνσκι, ενός από τους επιφανέστερους θεωρητικούς των αριθμών στις αρχές του 20ού αιώνα. Η επέτειος του θανάτου του Σιερπίνσκι έγινε αφορμή να ξαναδιαβάσω το «Logicomix» (Α. Δοξιάδης, Χ.Χ. Παπαδημητρίου), που είχα παραμελήσει πάνω στο κομοδίνο, επειδή κάθε τόσο με πιάνει απελπισία που δεν σπούδασα μαθηματικά και που δεν έχω μια δεύτερη ζωή για να σπουδάσω.

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ