Της Σώτης Τριανταφύλλου

Διαβάζοντας το «Why Marx Was Right” του Terry Eagleton[1], είχα την αίσθηση ότι ξέρω τον Τerry Eagleton χωρίς να τον έχω συναντήσει. Ξέρω τι συλλογισμούς κάνει και τι συλλογισμούς δεν κάνει· σε τι επιμένει και τι παραλείπει. Είναι «μαρξιστής»· έχει «οπαδούς»· κάθε τόσο επιτίθεται κατά των «ανθρώπων του συστήματος» -από τον ρατσιστή, σεξιστή και ομοφοβικό Mel Gibson μέχρι τον Μartin Amis[2] - ενώ δεν του διαφεύγουν ούτε οι “αθεϊστές”: ο Τerry Eagleton –που ανατράφηκε Καθολικός- χαρακτήρισε ως «ρητορική απατεωνιά» την ανάλυση του Richard Dawkins για τη θρησκεία («Η περί θεού αυταπάτη»). Στο «Why Marx Was Right” ο Eagleton επιδίδεται, αν όχι σε «απατεωνιά», τουλάχιστον σε παραποίηση και αποσιώπηση της αλήθειας – σε παραπλάνηση του αναγνώστη. 

Του Γιώργου Βέη

«Οι τρόποι για να καταλάβουμε στραβά τα πράγματα είναι ασύγκριτα περισσότεροι από αυτούς με τους οποίους θα τα καταλάβουμε σωστά, όπως συμβαίνει πάντοτε με παρόμοια εγχειρήματα, κι ένας από τους πιο συνηθισμένους τρόπους για να τα καταλάβουμε στραβά είναι να πειστούμε ότι τα καταλάβαμε σωστά – έχει εξηγηθεί η συνείδηση, πώς δουλεύει η νόηση, η μηχανή του λογικού, η τελευταία λέξη». Κλίφορντ Γκηρτζ, «Αποσταθεροποιητική πράξη»* 

Του Γιώργου Χ. Θεοχάρη

Συμβαίνει κάποτε στη ζωή και στην Τέχνη να διασταυρώνεσαι απροσδόκητα με το πολύτιμο. Τότε στερεώνεται η βεβαιότητά σου πως τα τιμαλφή φέρουν εκ γενετής την χάρι της δωρεάς, υπήρξαν για να προσφερθούν, δημιουργήθηκαν για να τιμήσουν την ύπαρξη. Το τιμαλφές δώρημα της Γιάννας Λάμπρου προσφέρθηκε στην ανάγνωση διακριτικά, όπως ταιριάζει στα πολύτιμα, αλλά στο πρώτο ξεφύλλισμα καταυγάζεται η ψυχή του αναγνώστη απ’ τις εκλάμψεις του κειμένου. 

Της Έλενας Χουζούρη

Όταν ο Nick Hornby έγραφε το High Fidelity ίσως δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι το «κόλλημα» με τα βινύλια ήταν δυνατόν εκτός από το να καταστρέψει μια ερωτική σχέση να οδηγήσει κάποιον μέχρι το φόνο. Είναι όμως έτσι; Μπορεί κάποιος να σκοτώσει για μια χούφτα βινύλια, και όχι δολάρια, όπως γνωρίζαμε έως σήμερα; 

Για το μυθιστόρημα «Το Ταξίδι» (μτφρ. Ειρήνη Παϊδούση) της Κάθριν Λάσκι που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Anubis,

Του Δημήτρη Αργασταρά

Της Δήμητρας Μαυρίδου

«Το ψυχικό τραύμα είναι το μαρτύριο των ανήμπορων. Το τραύμα δημιουργείται τη στιγμή που το θύμα καθίσταται ανίσχυρο από μια πανίσχυρη δύναμη. Αν αυτή η δύναμη είναι η δύναμη της φύσης, τότε μιλάμε για φυσικές καταστροφές. Αν άλλοι άνθρωποι ασκούν τη δύναμη αυτή, τότε μιλάμε για πράξεις βίας. Τα τραυματικά γεγονότα καταργούν το κοινωνικό δίκτυο, το οποίο προσφέρει συνήθως στους ανθρώπους το συναίσθημα του ελέγχου, της συμμετοχής σε ένα σύστημα σχέσεων και το νόημα». Judith Hermann, Οι ουλές της βίας 

Η σεξουαλική επανάσταση σαν ιστορία σεξουαλικού τραύματος

Της Νέλλης Βουτσινά

Μια άλλη φορά η Ούνα του είπε με ανόθευτο θαυμασμό και σεβασμό: "Είστε νέοι". Και τότε ακόμη αναρωτήθηκε γι' αυτό, για τη ριζική ετούτη αναβάθμιση των νιάτων…

Σχετικά με το μεταπολεμικό βρετανικό μυθιστόρημα*

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Οι κωμωδίες γεννιούνται στις κώμες αλλά τα μυθιστορήματα γεννιούνται στις πόλεις.

Του Γιάννη Καρκανέβατου

Μετά τους "πιγκουίνους που δεν πεθαίνουν απ’ το κρύο" , οι εκδόσεις Καστανιώτη αποφασίζουν να μας συστήσουν τον "φίλο του μακαρίτη" (κι αφού είχε προηγηθεί "ο θάνατος ενός αγνώστου" από τις εκδόσεις Εξάντας). Πολυβραβευμένος και πολυμεταφρασμένος συγγραφέας, ο Αντρέι Κούρκοφ (γεννημένος το 1961 στο Λένινγκραντ αλλά ορκισμένος Ουκρανός, που επιμένει να γράφει στα ρώσικα με αποτέλεσμα την δυσαρέσκεια των κριτικών της πρώην σοβιετικής δημοκρατίας) μας προσφέρει μια νουβέλα (αν και στο οπισθόφυλλο χαρακτηρίζεται μυθιστόρημα) στο γνώριμο μελαγχολικό, καυστικό και με χιούμορ ύφος του. 

Της Άλκηστις Σουλογιάννη

Με το νέο βιβλίο του ο Χάρης Βλαβιανός προσφέρει μια ενδιαφέρουσα παραδειγματική εφαρμογή της έννοιας του μεταμοντέρνου στον χώρο της δημιουργικής γραφής. Στην προκειμένη περίπτωση τα εβδομήντα πέντε, αριθμημένα και χωρίς ιδιαίτερους τίτλους κείμενα αποτελούν ευρηματικές συνθέσεις δεκατετράστιχων ποιημάτων κατ’ απόκλιση από την παραδοσιακή μορφή του σονέτου, προς το οποίο πάντως ο Βλαβιανός ήδη με τον τίτλο του βιβλίου ως συνόλου δηλώνει εκλεκτική συγγένεια ή αναγωγή.

{jcomments on}Του Κώστα Κατσουλάρη

Η άρνηση της πραγματικότητας δεν θα φέρει το καινούργιο

Όταν λίγους μήνες νωρίτερα κυκλοφόρησε και στη χώρα μας η μετάφραση του «Αγανακτήστε!», που πουλιόταν σαν ζεστό ψωμάκι το φθινόπωρο στη Γαλλία, όλα έδειχναν ότι το μόλις 60 σελίδων βιβλιαράκι θα περνούσε μάλλον απαρατήρητο στα καθ’ ημάς.

Όταν στις αρχές της δεκαετίας του ΄60 ο σχεδόν 50χρονος τότε Πάτρικ Λη Φέρμορ έγραφε τις εντυπώσεις του και τις σκέψεις του από τα ταξίδια του στη Βόρειο Ελλάδα, την οποία εν γνώσει του αποκάλεσε καταχρηστικά «Ρούμελη», του ήταν απολύτως ξεκάθαρο ότι μεγάλο μέρος του «κόσμου» στον οποίο αναφερόταν είχε παρέλθει ανεπιστρεπτί.

Του Κώστα Κατσουλάρη

Για το μυθιστόρημα του Βικτόρ Ουγκό «Η Παναγία των Παρισίων» (μτφρ. Ανδρέας Παππάς, Βάνα Χατζάκη, εκδ. Σμίλη).

Του Κ.B. Κατσουλάρη

Της Μαρίας Τζαμπούρα

Ποιος φοβάται τον Κακό το Λύκο;

Αν υποθέσουμε ότι αυτός είναι τα νέα οικονομικά μέτρα, το ΔΝΤ ή γενικότερα το μέλλον, που εξ ορισμού είναι πάντα άδηλο, τότε μάλλον, για τους Έλληνες, το καλαθάκι της Κοκκινοσκουφίτσας μοιάζει σαν τον τελευταίο παράδεισο στο δάσος των προβλημάτων τους. 

Του Μάκη Πανώριου

Στην ιστορία της παγκόσμιας λογοτεχνίας είναι πάρα πολύ λίγοι οι συγγραφείς που συνέλαβαν το ανθρώπινο αίνιγμα στην υπαρξιακή του διάσταση. Επικεντρώνοντας την προβληματική τους στην γήινη περιπέτεια του ανθρώπου, και προσεγγίζοντάς τον μέσα από τις ιστορίες που εμπλέκεται, πάντοτε ερήμην του, κι ας δίνεται η εσφαλμένη εντύπωση ότι αυτός είναι ο υπεύθυνός τους, ιστορίες που υπονομεύουν τoν παράδοξο ρεαλισμό τους, κατάφεραν να ιχνηλατήσουν το μυστηριώδες Άγνωστο απ’ το οποίο, πιθανώς, κατάγεται.

Της Μάρως Τριανταφύλλου

Εντύπωση στην ποίηση του Γιώργου Χ. Θεοχάρη μου κάνει πώς κυκλώνει συλλογή τη συλλογή την έννοια της μνήμης. Από την πρώτη ακόμη συλλογή του, το Πτωχόν Μετάλλευμα, αλλά πολύ περισσότερο στις δύο τελευταίες, το Ενθύμιον και πιο έντονα τώρα, στο Από μνήμης (Mελάνι), η έννοια της μνήμης γίνεται κραταιά και κυβερνήτρα της ποίησής του.

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Του Κώστα Κατσουλάρη

«Σκοτείνιαζε, τα φώτα άναβαν στους δρόμους που διασχίζαμε κι όλα μου φαίνονταν σωστά. Οι άνθρωποι ήταν καλοί και τίμιοι, όλοι τους. Η ζωή περίπλοκη και σύντομη.»

Ο Στέφανος, ο κεντρικός ήρωας του τελευταίου μυθιστορήματος της Αμάντας Μιχαλοπούλου, είναι αποπροσανατολισμένος. Όπως κάποια πουλιά, «τυχαίους επισκέπτες» τα λένε, που άλλοτε από απροσεξία, άλλοτε ακολουθώντας κάποιο πειρασμό χάνουν το σμήνος τους, έτσι κι εκείνος μοιάζει να έχει απολέσει τον συνδετικό κρίκο με ό,τι ονομάζεται φυλή, πατρίδα, αίσθημα του ανήκειν.

Για την ανθολογία από το έργο του Έντγκαρ Άλαν Πόε «21 ιστορίες και Το κοράκι» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά, εκδ. Μεταίχμιο). 

Του Δημήτρη Αργασταρά

Της Άλκησις Σουλογιάννη

Μνήμη Γιάννη Βαρβέρη

Τα λογοτεχνικά κείμενα του Κώστα Γ. Παπαγεωργίου αποτελούν ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσες παραδειγματικές εφαρμογές δημιουργικής γραφής, τόσο επειδή προβάλλουν συγκεκριμένες θεματικές σταθερές που λειτουργούν ως ορόσημα για την εξέλιξη ενός πρωτότυπου σημασιολογικού σύμπαντος, όσο και επειδή έχουν ήδη εκτιμηθεί ως προτάσεις για τη χρήση της γλώσσας στη διάσταση του ευρηματικού συνδυασμού στοιχείων που παραβιάζουν τα συμβατικά όρια ανάμεσα στην ποίηση και στην πεζογραφία, υπό την προϋπόθεση ότι αυτά τα δύο είδη αποτελούν διαφορετικά κατά την κοινή αντίληψη πεδία λογοτεχνικής παραγωγής. 

Μεθυσμένοι δορυφόροι του έρωτα

Του Δημοσθένη Κερασίδη

Υπάρχουν κάποια βιβλία τα οποία θα μπορούσαν ίσως να χαρακτηριστούν ως εικόνες μιας μεσοχείμωνης άνοιξης, επειδή μας πηγαίνουν σε μια εποχή φωτεινή, ενόσω η γύρω πραγματικότητα δείχνει σαν να ερωτοτροπεί με την παρακμή και την αυτοκαταστροφή. Ένα τέτοιο βιβλίο, που διεκδικεί το ξέφωτο ως στάση προσωπική-πολιτική, είναι και Ο Σπούτνικ ταξιδεύει ακόμα, γιατί μας ταξιδεύει σε μια δεκαετία μυθική, πυρετώδη, εφηβική, επηρμένη, οργισμένη, αθώα, με σημαία την αναζήτηση της πρωτογένειας των αισθήσεων, θεμελιακή και εκθεμελιωτική, ερωτική, επαναστατική, φωτισμένη αλλά και φαντασμένη, δημιουργική και τεμπέλικη συγχρόνως, όπως ήταν η δεκαετία του ’60. 

Της Έλενας Χουζούρη

Ο Βλάντισλάβ Μπάγιατς [Βελιγράδι, 1954], συγγραφέας, μεταφραστής και εκδότης, συστήθηκε για πρώτη φορά στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό με το μυθιστόρημά του Ο Μέγας Αλέξανδρος στη χώρα των Κελτών [Κέδρος], όπου, εκτός των άλλων, ο Μακεδόνας στρατηλάτης ανοίγει έναν άκρως ενδιαφέροντα και διαχρονικό διάλογο μ έναν Δρυίδη.

Της Ελένης Φουρνάρου

Η Πελαγία απόκτησε τον ισόβιο χαρακτηρισμό “δεσποινίς” μόλις στα φοιτητικά της χρόνια, όταν αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το Μαθηματικό και τα όνειρά της για να συμβάλλει στην οικογενειακή οικονομία – είχε μόλις πεθάνει ο πατέρας της και κάποιος έπρεπε να φροντίσει τη μάνα και τα μικρότερα αγόρια. 

Του Στρατή Χαβιαρά

Μου φαίνεται πως ο Βασίλης ο Κουνέλης μάζευε ζόρι από καιρό για να γράψει ένα πρώτο μυθιστόρημα που δε θα ήταν μόνο καλό και εκδόσιμο. Απλώς αναζητούσε «σηματωρό και κήρυκα», όπως έγραψε ο Ελύτης για το δικό του ξεκίνημα. Και καμιά φορά φτάνει να νομίζεις ότι τον βρήκες – τον σηματωρό και κήρυκα – για να βρεις το δρόμο και να ακουστείς στα πέρατα της ερημίας.

Της Παυλίνας Μάρβιν

Το δοκίμιο αυτογνωσίας του Χρίστου Ρουμελιωτάκη, αρχίζει με το ποίημα Δεν είναι τα όνειρα, γραμμένο το 1969: Δεν είναι τα όνειρα/ αυτά και πότε ήταν,/ ούτε ο πρακτικός βίος που ανατράπηκε ξαφνικά,/ τη μάνα μου συλλογίζομαι/ -στρατόπεδο, παραμονή Χριστούγεννα-, που θα γυρίζει μοναχή της μέσ’ στο σπίτι,/ που θα κοιτάζει τα βιβλία μου/ και θα κλαίει.

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Οι “Angry Young Men” ήταν μια δημοσιογραφική επινόηση: τουλάχιστον αυτό υποστήριζαν οι ίδιοι οι Οργισμένοι Νέοι μιας και κανείς συγγραφέας δεν παραδέχεται ότι «ανήκει» σε ομάδα ή κίνημα. Επρόκειτο πάντως για έναν όρο που είχε χρησιμοποιηθεί το 1951 από τον θρησκευτικό φιλόσοφο Leslie Allen Paul για να χαρακτηρίσει τη μεταστροφή του ήρωά του από τις μαρξικές θέσεις στον χριστιανισμό, και ο οποίος απέκτησε καινούργιο περιεχόμενο το 1956 όταν το έργο του John Osborne “Look Back in Anger” (ε.τ. «Οργισμένα νιάτα») ανέβηκε για πρώτη φορά στο θέατρο της πλατείας Sloane.

Του Γιώργου Βέη

Ο Κώστας Μαυρουδής (1948, Τήνος), από τους χαρακτηριστικότερους εκπροσώπους της πολύτροπης γενιάς του ΄70, ανήκει στους ποιητές εκείνους οι οποίοι εισέρχονται διακριτικά στο τοπίο της πραγματικότητας, εγκαθίστανται αβίαστα στις παρυφές των αληθειών του και στη συνέχεια αναστοχάζονται.

Του Γιώργου Χ. Θεοχάρη

Εκεί που έλεγα δεν θα φτάσω ποτέ, μετά από μια στροφή-φουρκέτα του επαρχιακού δρόμου, πίσω απ’ το βουνό, φάνηκε η θάλασσα. Σε πέντε λεπτά ήμουν στην παραλία. […]. Το μέρος είναι πέντε δρομάκια και μια μικρή παραλία με βότσαλο και πεντακάθαρα νερά. […]. Η μεγαλύτερη (…) βόλτα είναι εκατόν πενήντα μέτρα, όσο και η παραλία. […].

Του Κώστα Κατσουλάρη

Ο Jonathan Franzen είναι αυτή τη στιγμή ο πιο προβεβλημένος Aμερικανός συγγραφέας. Με το προηγούμενο πολυσέλιδο μυθιστόρημά του, το Διορθώσεις (μτφρ. Αλέξης Εμμανουήλ, εκδ. Ωκεανίδα), ένα οικογενειακό δράμα που επαινέθηκε και βραβεύτηκε ποικιλοτρόπως, χαιρετίστηκε ως ένας από τους εναργέστερους ανατόμους της αμερικανικής ενδοχώρας. Εννιά χρόνια αργότερα, επέστρεψε με το εξίσου ογκώδες Ελευθερία (μτφρ. Ρένα Χατχούτ, εκδ. Ωκεανίδα) προκαλώντας αυτή τη φορά αληθινό πάταγο. Έγινε εξώφυλλο στο Time, το βιβλίο του best seller, κι όλα αυτά με τις ευλογίες της κριτικής που τον έχρισε «νέο Τολστόι». 

Του Στρατή Χαβιαρά

Θα αναφερθώ σε δυο βιβλία, μια αισθησιακή νοημοσύνη (κατ’ επέκταση αισθητική), και ένα ήθος, εναρμονισμένο ή συγκρουόμενο με την εκάστοτε πρόκληση, αναλόγως. Αυτό είναι το απόσταγμα της δικής μου εκτίμησης του λόγου τού Γιώργου Βέη. Τόσο στο εμβατήριο, όσο και στην ποιητική πεζοπορία. 

Του Μάκη Πανώριου

Ορισμένα από τα πλέον σπουδαία μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας, με βαθύ φιλοσοφικό ορίζοντα, έχουν γραφτεί από συγγραφείς που δεν ανήκουν αποκλειστικά και μόνον στο είδος. Ίσως επειδή η μυθολογία που χρησιμοποιούν για να καταθέσουν την προβληματική τους μπορεί να λειτουργήσει πολύ πιο αποτελεσματικά με τα σύμβολα και τις συντεταγμένες του, την προσχηματική της επιστήμης και της τεχνολογίας, είτε πραγματικές είναι αυτές είτε φανταστικές, την συγκεκριμένη θεματική του γενικά.

Της Ελένης Φουρνάρου

«...κυρίες και κύριοι, καλησπέρα σας! το πρόγραμμα σήμερα είναι αφιερωμένο σε ένα πρόσωπο που είχε τεράστια επιρροή στην εποχή μας και είναι από τα πλέον πολυσυζητημένα! Αναφέρομαι στον Καρλ Μαρξ...».