alt

Του Κώστα Αγοραστού

Το ελάχιστο ίχνος του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη είναι ένα βιβλίο για ασήμαντους ανθρώπους που ζουν σημαντικά γεγονότα. Σημαντικά για τις προσωπικές τους μικροϊστορίες. Δολοπλοκίες, απίθανες περιπέτειες, τραγικές συμπτώσεις, ένοχα μυστικά και αποκαλύψεις, στοιβάζονται στις ζωές ανθρώπων που δυσκολεύονται να αντεπεξέλθουν. Κι όμως, τα βγάζουν πέρα καταφέρνοντας να αφήσουν αυτό το ελάχιστο ίχνος της παρουσίας τους στη μνήμη και την καρδιά των άλλων.

Ο Αυγουστίνος, νόθο παιδί, καρπός της ένωσης μιας παραμάνας και του πλούσιου εφήβου γιου, τον οποίο αυτή μεγάλωσε, απάγεται υπό μυστήριες συνθήκες και «ανταλλάσεται» με το ασθενικό βρέφος ενός ζευγαριού από την επαρχία. Εκεί στην επαρχία η Φανή, με την κλονισμένη υγεία, και ο Ανδρέας, με τον υπέρμετρο θρησκευτικό ζήλο, θα μεγαλώσουν τον Αυγουστίνο σαν δικό τους παιδί, χωρίς να καταφέρουν ποτέ να τον αγαπήσουν. Οι τύψεις και οι ενοχές της εγκατάλειψης του πραγματικού τους γιου θα τους στοιχειώνουν μέχρι το τέλος. Με τα χρόνια, ο Αυγουστίνος θα σπουδάσει ηθοποιός και θα προαχθεί σύντομα σε θιασάρχη, με τη βοήθεια του πραγματικού του πατέρα, βάσει μιας οικονομικής συμφωνίας – ως αντάλλαγμα και εξιλέωση για όσα συνέβησαν. Στην πορεία θα αναμετρηθεί με τον ταλαντούχο συμφοιτητή του Σέργιο Λυκίδη, θα ερωτευτεί τη Βιολέτα και θα γνωρίσει τον «αδερφό» του, τον πραγματικό γιο δηλαδή των ανθρώπων που τον μεγάλωσαν.

Επαρχιώτης στην Αθήνα

Ο πρωταγωνιστής του βιβλίου, ο Αυγουστίνος Ψυχός, μεγαλωμένος σε ορεινό χωριό της Ηπείρου χωρίς ιδιαίτερη αγάπη και φροντίδα, καταφτάνει στην Αθήνα και, αποτυγχάνοντας να σπουδάσει, εργάζεται με τον πατέρα του στο μικρό τυπογραφείο τους. Εγκλωβισμένος στις ημιυπόγειες εγκαταστάσεις και στις ακυρωμένες καλλιτεχνικές του φιλοδοξίες, αποφασίζει στα τριάντα του, χωρίς τη συγκατάθεση του θρησκόληπτου πατέρα του, να σπουδάσει ηθοποιός. Με τα χρόνια μπορεί μεν να συνειδητοποίησε την παντελή απουσία ταλέντου του, ήταν όμως τόσο φιλόδοξος και αποφασισμένος να μείνει στον καλλιτεχνικό χώρο ώστε αρχικά μεταπήδησε στη σκηνοθεσία γινόμενος ταυτόχρονα και θιασάρχης. Η προσωπική του ιστορία, τόσο με την ανεξήγητη έλξη που του ασκούσε η Βιολέτα, μια νεαρή κοπέλα με δύσμορφο πρόσωπο που την εντόπισε να ζητιανεύει σ’ ένα λεωφορείο, όσο και με την αναζήτηση της πραγματικής του μητέρας, απορροφούσαν χρόνο από τις θεατρικές του αναζητήσεις. Όλα αυτά δεν τον εμπόδισαν να εξελιχθεί σ' ένα μεγαλομανή, υπερφίαλο θεατρικό “παράγοντα”, το τέλος του οποίου έμελλε να είναι εξίσου δραματικό με την υπόλοιπη ζωή του, αφήνοντας παρόλα αυτά ένα ελάχιστο ίχνος στις ζωές ανθρώπων με τους οποίους συσχετίστηκε.

Στη μετωπίδα του βιβλίου υπάρχει η φράση: «Όλα τα γεγονότα είναι φανταστικά. Το ίδιο και οι ήρωες, εκτός από έναν». Αυτός ο ένας «συμπαθής αλλά επιφανειακός» κλείνει το μάτι στον αναγνώστη σαν να του λέει: Παρακάτω η ιστορία γίνεται πιο σουρρεαλιστική. Συνέχισε... 

Λόγος ευέλικτος και λαμπερός

Ο Χατζηγιαννίδης αντλεί το υλικό του από τις καθημερινές ιστορίες απλών ανθρώπων της δεκαετίας του ’50, φιγούρες της επαρχίας και της αστικής Αθήνας και φτάνει μέχρι την επιτίδευση και την ψευτοκουλτούρα των θεατρικών σχολών και των αποφοίτων της στα τέλης της δεκαετίας του ’90. Άνθρωποι κατά βάση λαϊκοί, με πάθη φτηνά και πράξεις κινούμενες από δόλο παντρεύονται σ’ αυτή την ιστορία με την αγωνία του ηθοποιού για την προσέγγιση του ρόλου, την αναζήτηση της (έσω) ομορφιάς, της αναγνώρισης και της επαγγελματικής καταξίωσης. Με τα συνεχή φλας μπακ πηγαινοερχόμαστε από το 1986 και την αρχή της ιστορίας, πίσω στη δεκαετία του ’40 και του ’50, και στο παρελθόν των ηρώων, για να φτάσουμε στη δεκαετία του ’90 και τη σύγκλιση των ζωών τους στο αφηγηματικό παρόν.

Όλα αυτά τα υπηρετεί ένας λόγος εντυπωσιακά ευέλικτος, λαμπερός και ξεκάθαρος. Αστείος αλλά και πολλές φορές τραγικός. Ο Χατζηγιαννίδης έδωσε φωνή στους ήρωές του με απόλυτη ακρίβεια, εκμεταλλευόμενος μια μεγάλη εκφραστική βεντάλια. Η γλωσσική του παλέτα εκτείνεται από την λαϊκή ντοπιολαλιά (καθόλου φολκόρ, καθόλου κουραστική) μέχρι τις λεπταίσθητες αποχρώσεις της θεατρικής έκφρασης. Σκηνές ανθολογίας αποτελούν τόσο οι συναντήσεις του Ανδρέα Ψυχού με την Ζανού, την πόρνη του χωριού όπου μένει μετά το θάνατο της γυναίκας του, όσο και η τελική σκηνή στο νεκροταφείο, όπου συγκεντρώνονται όλοι οι ήρωες του βιβλίου. Χαρακτήρες εμποτισμένοι με πικρό χιούμορ, γκροτέσκ καταστάσεις, υπερβολικές συμπτώσεις, είναι ορισμένα από τα δομικά στοιχεία των σκηνών αυτών.

Ο Χατζηγιαννίδης, με μαεστρία που δεν κραυγάζει, αφηγήθηκε μια ιστορία, με το υλικό της οποίας δύσκολα θα επέλεγε να καταπιαστεί ένας σοβαροφανής συγγραφέας. Το αποτέλεσμα είναι ένα απολαυστικό, λαϊκό μυθιστόρημα, που διαβάζεται απνευστί.

alt

Το ελάχιστο ίχνος
Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης
Εκδόσεις Το Ροδακιό, 2013,
Τιμή € 19,17, σελ. 323 

politeia-link

 

 

 

 

 

 

 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΙΔΗ

 

 

 

 

 

 


Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ήλιος με ξιφολόγχες» του Γιώργου Σκαμπαρδώνη (κριτική) – Μεσοπόλεμος εντός, εκτός και επί ταυτά

«Ήλιος με ξιφολόγχες» του Γιώργου Σκαμπαρδώνη (κριτική) – Μεσοπόλεμος εντός, εκτός και επί ταυτά

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη «Ήλιος με ξιφολόγχες» (εκδ. Πατάκη).

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Το τελευταίο μυθιστόρημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη ξεκινάει άκρως δελεαστικά. Εν έτει 1931 μια τυχαία φωτιά σε χαμοκέλα της Θεσσαλο...

«Όχι δεν χωριζόμαστε» του Γιώργου Στόγια (κριτική) – Ενίοτε συμβαίνουν «ατυχήματα»

«Όχι δεν χωριζόμαστε» του Γιώργου Στόγια (κριτική) – Ενίοτε συμβαίνουν «ατυχήματα»

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Στόγια «Όχι δεν χωριζόμαστε» (εκδ. Μελάνι). Κεντρική εικόνα: © Tegan Mierle (Unsplash).

Γράφει ο Νίκος Σαλτερής

Ο Γιώργος Στόγιας, γεννημένος στην Αθήνα (1973) σπούδασε στην Κρήτη και στη...

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

Για το μυθιστόρημα του Λύο Καλοβυρνά «Όλες μας» (εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: © Diego San / Unsplash.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Γυναικοκτο...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών» του Γιάννη Ν. Μπασκόζου (προδημοσίευση)

«Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών» του Γιάννη Ν. Μπασκόζου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιάννη Ν. Μπασκόζου «Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών», το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι νεραντζιές τρελαίνονται την άνοιξη στο Παγκράτι. Οι μυρωδιές τους α...

Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία 2022: Στη Μαρία Λαϊνά το Μεγάλο Βραβείο

Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία 2022: Στη Μαρία Λαϊνά το Μεγάλο Βραβείο

Ανακοινώθηκαν τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας, Λογοτεχνικής Μετάφρασης και Παιδικού Βιβλίου καθώς και το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων, το οποίο απονέμεται στη Μαρία Λαϊνά για τη συνολική προσφορά της στα Γράμματα. Τα βραβεία αφορούν βιβλία που κυκλοφόρησαν μέσα στο 2021. Φωτογραφία © Αργυρώ Μπο...

Οι εκδότες χαιρετίζουν την εισαγωγή του «πολλαπλού σχολικού βιβλίου» μα ετοιμάζουν προσφυγή στο ΣΤΕ «για την άκρως προβληματική διαδικασία»

Οι εκδότες χαιρετίζουν την εισαγωγή του «πολλαπλού σχολικού βιβλίου» μα ετοιμάζουν προσφυγή στο ΣΤΕ «για την άκρως προβληματική διαδικασία»

H Σύμπραξη Εκδοτών προσφεύγει στο ΣτΕ με στόχο την επανεξέταση των όρων της Πρόσκλησης του υπουργείου Παιδείας σχετικά με το πολλαπλό σχολικό εγχειρίδιο ενώ ταυτόχρονα καταθέτουν τις δικές τους προτάσεις. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών» του Γιάννη Ν. Μπασκόζου (προδημοσίευση)

«Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών» του Γιάννη Ν. Μπασκόζου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιάννη Ν. Μπασκόζου «Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών», το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι νεραντζιές τρελαίνονται την άνοιξη στο Παγκράτι. Οι μυρωδιές τους α...

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Έρωτες, έρωτες, έρωτες» του Βαγγέλη Ραπτόπουλου (προδημοσίευση)

«Έρωτες, έρωτες, έρωτες» του Βαγγέλη Ραπτόπουλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βαγγέλη Ραπτόπουλου «Έρωτες, έρωτες, έρωτες» – δώδεκα ιστορίες με πρωταγωνιστές που επιμένουν να παλεύουν για την ικανοποίηση της ερωτικής τους επιθυμίας. Δώδεκα παραλλαγές πάνω στο ίδιο θέμα, με την τελευταία και μεγαλύτερη να αγκαλιάζει όλες τις προηγούμενες. Κυκλο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Δύο αξιοπρόσεκτα ελληνικά αστυνομικά

Δύο αξιοπρόσεκτα ελληνικά αστυνομικά

Δύο ελληνικά αστυνομικά μυθιστορήματα που ξεχωρίζουν: «Το τελευταίο κορίτσι» (εκδ. Τόπος), του Γιάννη Ξανθόπουλου και «Το σπάσιμο» (εκδ. Μεταίχμιο), του Τάσου Παπαναστασίου.

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρίου

...

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Λογοτεχνία, έμφυλες ταυτότητες, πατριαρχία, φεμινιστικό κίνημα, γυναικεία γραφή. Αμάντα Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ*, Λύο Καλοβυρνάς φωτίζουν όψεις ενός ζητήματος που μας αφορά περισσότερο απ΄ όσο ίσως πιστεύουμε, ενώ ακολουθεί επιλογή βιβλίων ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας από τις πρόσφατες ...

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ