Είκοσι χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τα γεγονότα που μας εισήγαγαν στον 21ο αιώνα. Ήταν η μεγαλύτερη και πιο σοκαριστική αλληλουχία τρομοκρατικών ενεργειών που έγινε ποτέ, με μερικά λεπτά διαφορά: οι επιθέσεις στους Δίδυμους Πύργους στη Νέα Υόρκη, και στο Πεντάγωνο στην Ουάσιγκτον, την 11η Σεπτεμβρίου του 2001. Από τα δεκάδες βιβλία που κυκλοφόρησαν έκτοτε στη χώρα μας, αναλύοντας ή αναπαριστώντας πτυχές των συμβάντων, επιλέξαμε και επανασυστήνουμε είκοσι: δεκατρία δοκίμια-μελέτες και επτά μυθιστορήματα. 

Του Κ.Β. Κατσουλάρη

Τούτο το βιβλίο του αστροφυσικού Avi Loeb με τον προκλητικό τίτλο Extraterrestrial, και υπότιτλο «Η πρώτη ένδειξη νοήμονος εξωγήινης ζωής» (μτφρ. Νίκος Αποστολόπουλος, εκδ. Utopia), κυκλοφόρησε τέλος Ιουλίου, κι έχει για την ώρα μάλλον περάσει απαρατήρητο. Κι όμως! Είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά βιβλία που έχουμε διαβάσει τελευταία.

Του Κ.Β. Κατσουλάρη

Με αφορμή τα 20 χρόνια από τον θάνατο του Γιάννη Ξενάκη, μια απόπειρα προσέγγισης της πολυσχιδούς προσωπικότητάς του. Κεντρική φωτογραφία © Horst Tappe, Coll. Famille, 1988. Όλες οι φωτογραφίες προέρχονται από το επίσημο σάιτ του Ξενάκη.

Της Άλκηστης Σουλογιάννη

Στην κεντρική εικόνα, μέρος από το έργο «Ο Luigi Cherubini και η Μούσα της Λυρικής Ποίησης», του Jean Auguste Dominique Ingres (1842).

Του Κώστα Κουτσουρέλη

Το αστυνομικό είναι το πιο εμπορικό λογοτεχνικό είδος, πολλά χρόνια τώρα. Και στην Ελλάδα, και παντού. Οι λόγοι είναι πολλοί, και έχουν αναλυθεί επαρκώς σε υψηλό επίπεδο από πολλούς μελετητές και ειδικούς.

Του Κυριάκου Αθανασιάδη

Μια παράλληλη ανάγνωση των μυθιστορημάτων «Ο καθηγητής του πόθου» (μτφρ. Νίκος Παναγιωτόπουλος, εκδ. Πόλις) του Philip Roth και «Η αβάσταχτη ελαφρότητα της ύπαρξης» (μτφρ. Γιάννης Η. Χάρης, εκδ. Εστία) του Milan Kundera, με κοινό σημείο αναφοράς την «Άνοιξη της Πράγας», επ’ αφορμή της θλιβερής επετείου της εισβολής των σοβιετικών στρατευμάτων στην Πράγα, στις 21 Αυγούστου του 1968.

Του Παναγιώτη Γούτα

Οι περισσότεροι από τα τίτλους που παρουσιάζονται εδώ έφτασαν στα χέρια μας πολύ πρόσφατα. Πρόκειται για ενδιαφέροντα βιβλία που στην πλειονότητά τους πέρασαν «κάτω από τα ραντάρ» των βιβλιοπροτάσεων για το καλοκαίρι. Ιδού μερικά από τα καλύτερα. 

Επιμέλεια: Book Press

Πόσο συχνά, κλείνοντας ένα βιβλίο, έχεις την αίσθηση ότι η ανάγνωσή του σου άνοιξε, όχι ένα, αλλά πολλά παράθυρα στον κόσμο; Κι ότι σου έδωσε εργαλεία κατανόησης περίπλοκων ιστορικών και γεωπολιτικών ζητημάτων, που, τι περίεργο, σπάνια ακούς γι’ αυτά στις ειδήσεις. Λίγες σκέψεις, με αφορμή το βιβλίο του Tim Marshall «Αιχμάλωτοι της γεωγραφίας» (μτφρ. Σπυρίδων Κατσούλας, εκδ. Διόπτρα)

Του Κ.Β. Κατσουλάρη

Αναφορά σε δύο βιβλία του Θεσσαλονικιού συγγραφέα, ο οποίος έφυγε από τη ζωή πριν από 14 χρόνια.

Του Παναγιώτη Γούτα

Έντεκα βιβλία ιστορίας, εθνολογίας, σύγχρονων οικονομικών και κοινωνικών ζητημάτων για τους εναπομείναντες στην πόλη αλλά και για όσους ακόμη αναζητούν βιβλία για τις διακοπές τους που να αξίζουν το βάρος τους.

Του Γιώργου Σιακαντάρη

Οι δολοφονίες γυναικών από τους συντρόφους τους είναι πλέον καθημερινά στο προσκήνιο στη χώρα μας. Η κακοποίηση των γυναικών επίσης. Η έμφυλη βία και οι γυναικοκτονίες είναι φαινόμενα παγκόσμια και διαχρονικά και συγκροτούν ένα αλληλοτροφοδοτούμενο κύκλωμα με τις πολιτισμικές αναπαραστάσεις τους, μεταξύ των οποίων και οι λογοτεχνικές, με τη λογοτεχνία να νοείται εδώ ως μέσο πολιτισμικής μνήμης. Η αναφορά στις αναπαραστάσεις αυτές δεν λύνει το πρόβλημα. Συνεισφέρει ίσως στην ορατότητα του προβλήματος και συνακόλουθα στη δράση για την αντιμετώπισή του. 

Της Τιτίκας Δημητρούλια

Εικόνα: Mari Katayama, 'bystander #014', 2016 | © Courtesy of rin art association

Όταν σκεφτόμαστε «βιβλία για το καλοκαίρι», δεν περιοριζόμαστε βέβαια στα λεγόμενα «βιβλία της παραλίας». Το καλοκαίρι είναι η εποχή που συνήθως διαθέτουμε περισσότερο χρόνο για ανάγνωση, ίσως και περισσότερη περιέργεια για κάτι αλλιώτικο. Έτσι, στον κατάλογο με τις προτάσεις μας, αν και δεσπόζουν τα μεταφρασμένα μυθιστορήματα, μια κατηγορία στην οποία συνωστίζονται δεκάδες σπουδαίοι τίτλοι, θα βρείτε και βιβλία Ιστορίας, ψυχανάλυσης, ποίησης, βιβλία για την λογοτεχνία, τη φωτογραφία, ακόμη κι ένα λεύκωμα. Βιβλία που ελπίζουμε να σας ανοίξουν την όρεξη για ακόμη περισσότερα βιβλία.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός / Κ.Β. Κατσουλάρης

Επιλογές 18 ελληνικών και μεταφρασμένων αστυνομικών βιβλίων που κυκλοφόρησαν πρόσφατα. Και για τους «σκληροπυρηνικούς» του είδους προτείνεται ενθέρμως μια μελέτη για το «Latin Noir».

Της Χίλντας Παπαδημητρίου

Η Αγγελική Ιονάτου, τραγουδοποιός, τραγουδίστρια και κιθαρίστρια που έκανε καριέρα ως Angélique Ionatos και αγαπήθηκε πολύ, ιδίως στην Γαλλία όπου έζησε πάνω από τρεις δεκαετίες, πέθανε σε ηλικία 67 ετών. 

Της Ιουλίτας Ηλιοπούλου

Η πανδημία του κορωνοϊού covid-19, ο εγκλεισμός, οι εξωφρενικές θεωρίες συνωμοσίας για την προέλευση του ιού, επανέφεραν στο προσκήνιο ερωτήματα για τη φύση της δυστοπίας, καθώς και για την αισθητική της απεικόνιση στην τέχνη (λογοτεχνία, σινεμά, εικαστικά). Πέντε Έλληνες συγγραφείς (Μιχάλης Μακρόπουλος, Νίκος Ξένιος, Κατερίνα Μαλακατέ, Γιώργος Παναγιωτίδης, Μιχάλης Μανωλιός) ξεχωρίζουν ένα δυστοπικό μυθιστόρημα.

Επιμέλεια: Σόλων Παπαγεωργίου

Καθώς οι βαλίτσες των καλοκαιρινών διακοπών ετοιμάζονται, ορισμένες προτάσεις για απολαυστική ανάγνωση ανάμεσα στις βουτιές και τα παγωτά. Επιλογές βιβλίων που κυκλοφορούν σε αγαπημένες σειρές ή νέες που θα αγαπηθούν και χορταστικά μυθιστορήματα για μεγάλα παιδιά και μικρούς εφήβους. Δέκα μεταφρασμένα βιβλία, δέκα βιβλία Ελλήνων συγγραφέων και κάτι ακόμη. 

Της Ελένης Κορόβηλα 

Ένα βιβλίο για παιδιά ή για εφήβους. Αυτή την εβδομάδα το εικονογραφημένο βιβλίο γνώσεων «Ουρανός» των Hélène Druvert (εικονογράφηση) & Juliette Einhorn (κείμενα) που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καπόν, σε μετάφραση Καρίνας Λάμψα. (Στην κεντρική εικόνα η θεά Νουτ των αρχαίων Αιγυπτίων, η μητέρα όλων των άστρων).

Της Ελένης Κορόβηλα

«Όπου κι αν είμαστε, η σκιά που καλπάζει πίσω μας είναι τετράποδη» μας λέει η Αμερικανίδα ψυχαναλύτρια, ποιήτρια και κανταδόρα Κλαρίσα Πίνκολα Εστές, καθώς εξιστορεί εμπειρίες που την έκαναν να δει αλλιώς το σώμα της και τη ζωή της.

Του Κ.Β. Κατσουλάρη

Ένα αναγνωστικό ημερολόγιο για όσα διαβάσαμε, υπογραμμίσαμε και ξεχωρίσαμε τους μήνες που πέρασαν. Σκέψεις που σημειώσαμε στο περιθώριο των βιβλίων. Φράσεις και εικόνες που θέλουμε να κρατήσουμε. Έλληνες και μεταφρασμένοι συγγραφείς σε μια ιδιότυπη αλληλουχία.

Του Κώστα Αγοραστού

Η συνταγή είναι παλιά και δοκιμασμένη, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι εύκολη. Μα αν σου πετύχει, όλοι θέλουν να διαβάσουν, τη μια στιγμή ή την άλλη, ένα αστείο και πνευματώδες whodunit αστυνομικό. 

Του Κ.Β. Κατσουλάρη

Μια μέρα σαν σήμερα, 1 Ιουλίου 1896, πέθανε στην πόλη Χάρτφορντ, πρωτεύουσα της Πολιτείας του Κονέκτικατ, η Αμερικανδία συγγραφέας Χάριετ Μπίτστερ Στόου. 

Του Λεωνίδα Καλούση

Επιλεγμένα μυθιστορήματα αγωνίας, σασπένς, μυστηρίου, μυστικών και αίματος, από την πρόσφατη βιβλιοπαραγωγή.

Του Κυριάκου Αθανασιάδη

Ένα βιβλίο για παιδιά ή για εφήβους. Αυτή την εβδομάδα η εικονογραφημένη ιστορία «Πειρατόσουπα» του Νιλ Γκέιμαν (μτφρ. Αντώνης Παπαθεοδούλου) που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Της Ελένης Κορόβηλα

Τριανταμία επιλογές από την τρέχουσα βιβλιοπαραγωγή για αναγνώσεις κατά μόνας ή τηρώντας τις ενδεδειγμένες αποστάσεις. Δοκίμια για την ελληνική και παγκόσμια Ιστορία, τη φιλοσοφία, τη διακίνηση των ιδεών, την ελληνική κοινωνία, τρία πολιτικά μυθιστορήματα και για κλείσιμο μια μυθιστορηματική ιστορία που πλουτίζουν με μυθοπλαστική χάρη την κριτική του κοινωνικού γίγνεσθαι. Photo by Jaredd Craig on Unsplash

Του Γιώργου Σιακαντάρη

Μεταφραστές και επιμελητές αποκαλύπτουν τις διαδρομές μέσα από τις οποίες προσέγγισαν τη γλώσσα, το ύφος ή και την οικονομία ενός βιβλίου και μοιράζονται μαζί μας τα μυστικά του εργαστηρίου τους. Φιλοξενούμενος, ο μεταφραστής Δημήτρης Παπαδημητρίου, με αφορμή το μυθιστόρημα του Alberto Moravia «Η προσήλωση» (εκδ. Κριτική).

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Σκέψεις για τη μοντέρνα και τη μεταμοντέρνα πεζογραφία, την υποδοχή της από την κριτική και το διαρκώς αυξανόμενο χάσμα από τον μέσο αναγνώστη. Στην κεντρική εικόνα: Μέλπω Αξιώτη, Αλέξανδρος Κοτζιάς, Γιώργος Χειμωνάς, Γιώργος Δέλιος, Νίκος-Γαβριήλ Πεντζίκης.

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Μια μέρα σαν σήμερα, 11 Ιουνίου 1925, γεννήθηκε στο Νιούπορτ της Βιρτζίνια ο βραβευμένος με Πούλιτζερ συγγραφέας Γουίλιαμ Στάιρον. 

Του Λεωνίδα Καλούση

Η ταραγμένη άνοιξη του 1963 σημαδεύεται στην Ελλάδα από τη δολοφονία στη Θεσσαλονίκη του ανεξάρτητου βουλευτή Γρηγόρη Λαμπράκη. Δεκεπτά μέρες μετά την επίθεση που συγκλόνισε τη χώρα, κλόνισε τη Δημοκρατία και επιτάχυνε εξελίξεις, μια μέρα σαν σήμερα 8 Ιουνίου 1963, ο Μίκης Θεοδωράκης μαζί με άλλους είκοσι ανθρώπους υπογράφουν Το Μανιφέστο των Λαμπράκηδων.

Του Λεωνίδα Καλούση

Το τελευταίο βιβλίο που έγραψε ο Τζορτζ Όργουελ, το μυθιστόρημα 1984, κυκλοφόρησε για πρώτη φορά σαν σήμερα, στις 8 Ιουνίου του 1949 – επτά μήνες πριν από τον θάνατό του. Πρόκειται, όπως όλοι γνωρίζουμε, για μια πολιτική και φιλοσοφική δυστοπία, ένα ενορατικό μελλοντολογικό θρίλερ.

Του Κ.Β. Κατσουλάρη

Ένα αναγνωστικό ημερολόγιο για όσα διαβάσαμε, υπογραμμίσαμε και ξεχωρίσαμε τους μήνες που πέρασαν. Σκέψεις που σημειώσαμε στο περιθώριο των βιβλίων. Φράσεις και εικόνες που θέλουμε να κρατήσουμε. Έλληνες και μεταφρασμένοι συγγραφείς σε μια ιδιότυπη αλληλουχία.

Του Κώστα Αγοραστού

«Δεν υπερβάλλω όταν λέω πως ήμουν φεμινίστρια από τότε που πήγαινα στο νηπιαγωγείο», γράφει η Ιζαμπέλ Αλιέντε. Ίσως γι’ αυτό πολλές γυναίκες σαν εμένα δεν υπήρξαμε ποτέ φεμινίστριες· ο φεμινισμός βρισκόταν πίσω μας.

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Η Μάγια Λούντε είναι μια ξεχωριστή περίπτωση. Έχει ένα συνεκτικό συγγραφικό πρότζεκτ (την «Τετραλογία του Περιβάλλοντος»), έχει στέρεες απόψεις και το κυριότερο είναι καλή συγγραφέας. Σε μια διαδικτυακή συνάντηση μαζί της με αφορμή το βιβλίο της «Η Ιστορία των αλόγων» (μτφρ. Δέσπω Παπαγρηγοράκη), που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος, ειπώθηκαν πολλά και ήταν όλα σαν την ίδια: ξεκάθαρα, μελετημένα και με όραμα. 

Της Ελένης Κορόβηλα