Δώδεκα συν ένα εξαιρετικά μυθιστορήματα από ξένους συγγραφείς που κυκλοφόρησαν αυτόν τον καιρό στη γλώσσα μας. Η λίστα περιλαμβάνει το Βραβείο Μπούκερ 2024, το Βραβείο Γκονκούρ 2023, καθώς κι αγαπημένα έργα που είναι διαθέσιμα για το ελληνικό αναγνωστικό κοινό για πρώτη φορά ή σε νέες, προσεγμένες μεταφράσεις.
Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου
Σύγχρονοι κλασικοί, όπως ο Έρμαν Έσσε και ο Γουίλιαμ Μπάροουζ, η συγγραφέας που απέσπασε το Βραβείο Μπούκερ 2024, ο δημιουργός που τιμήθηκε με το Βραβείο Γκονκούρ 2023, δημιουργοί που μιλούν για τη θέση της γυναίκας και των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων στον σύγχρονο κόσμο...
Μυθιστορήματα από όλους τους παραπάνω συμπεριλαμβάνονται στη λίστα μας, που συγκεντρώνει δώδεκα συν ένα εξαιρετικά έργα μεταφρασμένης πεζογραφίας που κυκλοφόρησαν το τελευταίο διάστημα.
Τροχιές (μτφρ. Γιώργος Κυριαζής, εκδ. Gutenberg), της Σαμάνθα Χάρβεϊ
Παντρεύοντας στοιχεία επιστημονικής φαντασίας με φιλοσοφικές αναφορές, το μυθιστόρημα της Χάρβεϊ εκτυλίσσεται στον αχανή μεσοαστρικό χώρο, αλλά βάζει στο επίκεντρο τον άνθρωπο.
Πρωταγωνιστούν έξι αστροναύτες, γυναίκες και άντρες από διαφορετικά μέρη του πλανήτη μας που συνυπάρχουν σ’ έναν διαστημικό σταθμό που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τη Γη. Όντας μακριά από τους οικείους τους, στοχάζονται πάνω στην ύπαρξη του Θεού, στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, στις συνεχόμενες και απροσδόκητες μεταμορφώσεις του κόσμου μας.
Το μυθιστόρημα τιμήθηκε με το Βραβείο Μπούκερ 2024, με την κριτική επιτροπή να το ξεχωρίζει ως «ένα γράμμα αγάπης προς την ανθρωπότητα και τον πλανήτη μας, αλλά κι ένα βιβλίο που αναγνωρίζει, με βαθιά συγκινητικό τρόπο, την αξία κάθε ανθρώπινης ζωής».
Περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε στην αναλυτική παρουσίαση της Φανής Χατζή.
Να την προσέχει (μτφρ. Μήνα Πατεράκη-Γαρέφη, εκδ. Πατάκη) του Ζαν-Μπατίστ Αντρεά
Με τα διαπιστευτήρια του Βραβείου Γκονκούρ 2023, το λεπτοδουλεμένο μυθιστόρημα του Ζαν-Μπατίστ Αντρεά εξιστορεί τον αναπάντεχο έρωτα ενός ταλαντούχου, αλλά φτωχού και χτυπημένου από νανισμό, γλύπτη με μια γόνο αριστοκρατικής οικογενείας που δεν επιθυμεί να συμβιβαστεί με τον παραδοσιακό ρόλο που της επιφυλάσσει η κοινωνία.
Παράλληλα με τα πορτραίτα των δύο πρωταγωνιστών, ζωγραφίζεται το πανόραμα της ιταλικής κοινωνίας του 20ού αιώνα, με ιδιαίτερη εστίαση στην περίοδο που ολόκληρη η χώρα ολίσθησε προς τον φασισμό.
Η πόλη της νίκης (μτφρ. Γιώργος Μπλάνας, εκδ. Ψυχογιός) του Σαλμάν Ρούσντι
Το πρώτο μυθιστόρημα του Σαλμάν Ρούσντι που κυκλοφορεί μετά από την απόπειρα δολοφονίας σε βάρος του το καλοκαίρι του 2022.
Αποτελεί την υποτιθέμενη μυθιστορηματική μετάπλαση ενός σανσκριτικού έπους με θέμα μια μυθική πόλη του 14ου αιώνα, που ιδρύθηκε από την εξίσου μυθική φιγούρα της Πάμπα Καμπάνα, ποιήτριας που απέκτησε το δώρο της μακροζωίας αφότου ευλογήθηκε από μια παντοδύναμη θεότητα.
Μέσα στα χρόνια, η Καμπάνα, που πιστεύει στην ισότητα των φύλων και στην ανεξιθρησκεία, βασιλεύει εις διπλούν, αποκτά παιδιά, εκθρονίζεται, εξορίζεται και βλέπει την αυτοκρατορία της ν’ αυτονομείται από αυτήν και ν’ ακολουθεί φθίνουσα πορεία. Ένα αλληγορικό έπος για τη δύναμη της γλώσσας και της φαντασίας.
Περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε στην αναλυτική κριτική παρουσίαση του Διονύση Μαρίνου.
Κακή συνήθεια (μτφρ. Μαρία Παλαιολόγου, εκδ. Πατάκη) της Αλάνα Σ. Πορτέρο
Μια σκληρή, αλλά και τρυφερή ιστορία για τη δύσκολη ζωή ενός τρανς ατόμου στη Μαδρίτη του 1980, μετά από την πτώση της Δικτατορίας του Φράνκο.
Σε μια Ισπανία που συνεχώς αλλάζει, με την ηρωίνη να θερίζει και τα καλέσματα για τη μαζική συσπείρωση των εργατών να πληθαίνουν, η ηρωίδα του μυθιστορήματος προσπαθεί να επιβιώσει, περιτριγυρισμένη από περιθωριοποιημένα άτομα και αποφασιστικούς γυναικείους χαρακτήρες, που θα τη βοηθήσουν να βρει τη φωνή και την ταυτότητά της.
Το μυθιστόρημα έχει αποσπάσει θετικές κριτικές παγκοσμίως, με τον σκηνοθέτη Πέδρο Αλμοδόβαρ να το θεωρεί ένα υποχρεωτικό ανάγνωσμα για όποιον θέλει να συλλάβει «τον βαθμό των δυσκολιών, του πόνου και του κινδύνου που αντιμετωπίζουν τα τρανς άτομα μεγαλώνοντας».
Πριν πούμε αντίο (μτφρ. Βάσια Τζανακάρη, εκδ. Κλειδάριθμος) του Τοσικάζου Καβαγκούτσι
Κάθε βιβλίο της σειράς του Καβαγκούτσι ακολουθεί το ίδιο μοτίβο, προσθέτοντας, όμως, ιδιαιτερότητες κι ανατροπές στη συνταγή.
Σ’ όλα τα έργα, οι επισκέπτες ενός μαγικού καφέ αποκτούν τη δυνατότητα να ταξιδέψουν στο παρελθόν και να κλείσουν ανοιχτούς λογαριασμούς τους. Μία, και μόνο μία, από τις καρέκλες του καφέ μπορεί να λειτουργήσει ως χρονομηχανή, αρκεί ο θαμώνας να μην σηκωθεί από τη θέση του.
Στο Πριν πούμε αντίο, το τέταρτο μέρος της σειράς, συναντάμε διάφορες νέες περιπτώσεις ανθρώπων με απωθημένα, που προσπαθούν να τακτοποιήσουν παλαιότερες εκκρεμότητές τους με αγαπημένα πρόσωπα και συγγενείς. Μέσα από τις περιπέτειες των ηρώων του, ο συγγραφέας από την Ιαπωνία ρωτά τον αναγνώστη: εσύ τι θα έκανες αν μπορούσες να επισκεφτείς τα παλιά;
Έρωτας στα δύσκολα (μτφρ. Δέσποινα Κανελλοπούλου, εκδ. Καστανιώτη), της Ντανιέλα Κρίεν
Ζωές γυναικών που αλλάζουν. Πώς αντιμετωπίζουν τον χωρισμό, την ατεκνία, την απώλεια; Τι συμβαίνει όταν κάθε μια από αυτές εκπληρώνει τον ρόλο που είχε αναλάβει προηγουμένως εντός της οικογένειας, ή σε μία σχέση;
Η Ντανιέλα Κρίεν, ανερχόμενη φωνή της γερμανικής λογοτεχνίας, παρουσιάζει περίπλοκες καταστάσεις με τρυφερότητα και συμπόνια, κοσκινίζοντας το θέμα της γυναικείας ταυτότητας στη σημερινή εποχή.
Μπέτι Μπου (μτφρ. Ασπασία Καμπύλη, εκδ. Carnivora), της Κλαούδια Πινιέιρο
Αστυνομικό μυθιστόρημα με πρωταγωνίστρια… μια πρώην συγγραφέα αστυνομικών μυθιστορημάτων. Η Νούριτ Ίσκαρ, που φέρει το παρωνύμιο Μπέτι Μπου, λόγω της ομοιότητάς της με τον χαρακτήρα κινουμένων σχεδίων Betty Boop, ήταν κάποτε η καταξιωμένη «μαύρη κυρία» της Λογοτεχνίας του Μπουένος Άιρες, αλλά πλέον έχει αποσυρθεί κι εργάζεται ως ghostwriter.
Η Ίσκαρ θα ξεφύγει από τη ρουτίνα και την ασφάλεια του γραφείου της όταν ο πρώην εραστής της, ένας διευθυντής εφημερίδας εθνικής εμβέλειας, θα της αναθέσει να καλύψει δημοσιογραφικά την υπόθεση της δολοφονίας ενός πλούσιου επιχειρηματία. Θα συνεργαστεί με «τον μικρό από το Αστυνομικό ρεπορτάζ», καθώς και με τον βετεράνο ρεπόρτερ Χάιμε Μπρένα, κι οι τρεις τους θα μπλέξουν σε μια σκοτεινή συνωμοσία που θα τους κάνει να αμφισβητήσουν ακόμα κι όσα γνωρίζουν για τον εαυτό τους.
Διαβάστε αφιέρωμα στη συγγραφέα της Φανής Χατζή.
Νυχτερινό στη Γαλλία (μτφρ. Δήμητρα Δότση, εκδ. Ίκαρος), του Φάμπιο Στάσι
Ο «βιβλιάνθρωπος» Βίντσε Κόρσο, οδεύοντας προς το ραντεβού με την αρραβωνιαστικιά του, επιβιβάζεται σε λάθος τρένο κι η ζωή του παίρνει μια απροσδόκητη τροπή.
Ένας από τους συνεπιβάτες του, μια μυστηριώδης, χαρισματική φιγούρα που μοιάζει με τον αναρχικό ποιητή και συνθέτη Λέο Φερρέ, τον πείθει να συνεχίσει στους συρμούς που κατευθύνονται προς τον βορρά, παρά ν’ αλλάξει πορεία. Κάπως έτσι, εντελώς αναπάντεχα, ο Κόρσο βρίσκεται στα ίχνη του απόντα πατέρα του, τον οποίο δεν γνώρισε ποτέ, προσπαθώντας να λύσει το αίνιγμα που τον ταλανίζει μια ολόκληρη ζωή.
Ένα βιβλίο για τους ταξιδιώτες που έχουν χάσει τον δρόμο τους, τους απροσδόκητους επισκέπτες και τους ανθρώπους που αναγκαστήκαμε ν' αφήσουμε πίσω μας.
Σιντάρτα (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου και Άγγελος Αγγελίδης, εκδ. Διόπτρα) & Γερτρούδη (μτφρ. Ρένα Γεούργα, εκδ. Διόπτρα), του Έρμαν Έσσε
Το Σιντάρτα παρουσιάζει την πορεία του ομώνυμου κεντρικού ήρωα προς την αυτογνωσία, γεμάτη με πισωγυρίσματα κι αλλαγές στη διαδρομή, με πυξίδα την ιδεαλιστική ελπίδα. Ο Σιντάρτα φεύγει από το σπίτι του και τον Βραχμάνο πατέρα του, συνυπάρχει ασκητικά με τους μοναχούς Σαμάνα, γνωρίζει την εταίρα Κάμαλα, που τον πείθει να στραφεί ξανά προς τα υλικά αγαθά, αποκτά πλούτο και δύναμη, ώσπου εντέλει τα απαρνιέται όλα κι επιστρέφει στο σημείο απ' όπου ξεκίνησε το ταξίδι του, έχοντας όμως αποκτήσει τη σοφία που τόσο ποθούσε.
Η Γερτρούδη περικλείει έντονα αυτοβιογραφικά στοιχεία, γεγονός που προβλημάτισε τον Έσσε, ο οποίος πέρασε πολλά χρόνια αναθεωρώντας το κείμενο, μυθοποιώντας το πραγματολογικό υλικό. Ο ήρωας του βιβλίου, ο συνθέτης Γκόντφριντ Κουν, ερωτεύεται παράφορα τη νεαρή καλλιτέχνιδα Γερτρούδη, που γίνεται η Μούσα του, ώσπου τον εγκαταλείπει για τον αυτοκαταστροφικό τραγουδιστή Μουστ. Αυτό που δεν γνωρίζει κανείς εκ των τριών είναι πως η προβληματική τους σχέση θα θέσει τις βάσεις για το magnum opus του Κουν.
Και για τα δύο βιβλία, διαβάστε αναλυτικό άρθρο του Διονύση Μαρίνου στην Book Press.
Ουλτραμαρίν (μτφρ. Κατερίνα Σχινά, εκδ. Μεταίχμιο), του Μάλκομ Λόουρι
Η πρώτη εμφάνιση του Λόουρι στα αγγλικά γράμματα. Ο συγγραφέας είναι περισσότερο γνωστός για το σύνθετο και εκτενές μυθιστόρημά του Κάτω από το ηφαίστειο, που επανακυκλοφόρησε προσφάτως από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, κι αυτό σε μετάφραση από την Κατερίνα Σχινά.
Στο Ουλτραμαρίν ο Λόουρι αφηγείται τις περιπέτειες ενός νεαρού ναύτη, που μπαρκάρει στο «Οιδίπους Τύραννος» με προορισμό την Άπω Ανατολή. Εν πλω, θα συγκρουστεί με τα υπόλοιπα μέλη του πληρώματος και θα προσπαθήσει να παραμείνει πιστός στην Τζάνετ, την πρώτη του αγάπη, παρά τους διάφορους πειρασμούς που εμφανίζονται κατά τις επισκέψεις στα μπαρ και στα πορνεία των λιμανιών.
Γραμμένο σε γλώσσα σκληρή, με χρήση της ναυτικής ορολογίας, το ντεμπούτο του Λόουρι παρουσιάζει πειστικά τις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης στα καράβια, αντλώντας εν μέρει από τις εμπειρίες του δημιουργού του, που σε νεαρή ηλικία βρέθηκε σε αντίστοιχη θέση μ’ αυτή του πρωταγωνιστή του.
Queer (μτφρ. Γιώργος Μπέτσος, εκδ. Τόπος). του Γουίλιαμ Μπάροουζ
Το εμβληματικό έργο του Μπάροουζ επανακυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Τόπος με αφορμή την πρόσφατη κινηματογραφική διασκευή του από το σκηνοθέτη Λούκα Γκουαντανίνο. Γράφτηκε το 1952, αλλά δημοσιεύτηκε πάνω από τριάντα χρόνια αργότερα, εξαιτίας της τολμηρής για την εποχή θεματικής του.
Ημι-αυτοβιογραφικό και βέβηλο, το Queer μιλά για τη σχέση του ανασφαλή κι ευάλωτου Λι, Αμερικανού μποέμ που περιπλανιέται στα στενά της πόλης του Μεξικού, με τον Άλερτον, έναν πρώην ναύτη. Οι δυο τους προσπαθούν να αποκτήσουν το ναρκωτικό yagé, που θρυλείται πως χαρίζει στους χρήστες του τη δύναμη της τηλεπάθειας.
Το Queer, περισσότερο στρωτό αφηγηματικά από άλλα μυθιστορήματα του Μπάροουζ, περιγράφει χωρίς εξωραϊσμούς κι υπεκφυγές τις επιθυμίες και τη μοναξιά των ομοφυλόφιλων ανδρών, πρωτοπορώντας χάρη στο ύφος και την ειλικρίνειά του.
Ο εραστής του ηφαιστείου (μτφρ. Μαρία Σ. Μπλάνα, εκδ. Gutenberg), της Σούζαν Σόνταγκ
Αποτέλεσμα διεξοδικής ιστορικής έρευνας, το ογκώδες έργο της Σούζαν Σόνταγκ εξετάζει την απαγορευμένη σχέση της Έμα Χάμιλτον, ηθοποιού, μοντέλου και συζύγου του διπλωμάτη λόρδου Χάμιλτον, με τον θρύλο των Ναπολεόντειων Πολέμων, ναύαρχο Οράτιο Νέλσον.
Ένα βιβλίο που θίγει διαχρονικά θέματα, γεγονός που αντανακλάται στην κυκλοφορία του στα ελληνικά, στη φροντισμένη μετάφραση της Μαρίας Σ. Μπλάνα, τριάντα τρία χρόνια μετά από την αρχική του έκδοση στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού.
