Βιβλίο, το καλύτερο δώρο και για τις Γιορτές: 31 προτάσεις

Λευκώματα, coffee-table βιβλία

37 ιστορίες αθηναϊκών πολυκατοικιών, ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ, Ίδρυμα Ωνάση

Ένα σύνθετο πολυ-βιβλίο, καρπός της δουλειάς δεκάδων ανθρώπων που στοχάζονται και ζουν την πόλη από διαφορετικές σκοπιές. Αφηγήσεις, μνήμες, προσωπικά βιώματα, φωτογραφίες, διαγράμματα, οικοδομικοί κανονισμοί, συμβόλαια και κανονισμοί λειτουργίας αποτυπώνουν ιστορίες ανθρώπων και κτιρίων, ενώ παράλληλα χαρτογραφούν σύνθετες διαδικασίες που συντελούνται στο επίπεδο της γειτονιάς, αλλά και συνολικά της αθηναϊκής κοινωνίας. Επιμέλεια και συγγραφή: Ιφιγένεια Δημητράκου, Θωμάς Μαλούτας, Δημήτρης Μπαλαμπανίδης, Νικολίνα Μυωφά. Η Αθήνα και οι πολυκατοικίες της έτσι όπως δεν τις έχουμε ξαναδεί ή ξανασκεφτεί. 

Κολοφώνες, Η μνήμη της τελευταίας σελίδας, Γιάννης Σ. Μαμάης, εκδ. Gutenberg

Ένα βιβλίο-κόσμημα που συγκεντρώνει μεγάλο μέρος της δουλειάς και της φιλοσοφίας του Γιάννη Μαμάη για την τέχνη της τυπογραφίας, επικεντρώνοντας στη λειτουργία του κολοφώνα. Ο κολοφώνας έχει μακρά ιστορία, που πάει πίσω ως τα μέσα του 15ου αιώνα. Την εποχή που η τυπογραφία ήταν τέχνη αποτελούσε την αποφασιστική ακροτελεύτια πινελιά του αρχιμάστορα τυπογράφου. Εκεί, στην τελευταία σελίδα του βιβλίου, αναφέρονταν τα τεχνικά χαρακτηριστικά της έκδοσης και όλοι όσοι συνεργάστηκαν για να πραγματοποιηθεί. Οι κολοφώνες τυπώνονταν σχηματίζοντας διάφορα εντυπωσιακά και θαυμαστά σχήματα (κλεψύδρες, ανεστραμμένα τρίγωνα, κ.ά.), συνοδεύονταν συνήθως και από διάφορα εικαστικά στοιχεία, κάποιο γραμμικό σχέδιο, ένα χαρακτικό, μια ξυλογραφία. Η όλη εικόνα του κολοφώνα ήταν ένα εικαστικό κατόρθωμα, ένα αυθεντικό έργο τέχνης. Για τον Γιάννη Μαμάη ένα βιβλίο, εκτός από το να έχει σπουδαίο περιεχόμενο πρέπει να είναι και το ίδιο ένα έργο τέχνης και ο κολοφώνας του είναι «μια σπουδαία λεπτομέρεια γιατί στον κολοφώνα σώζεται ο ευεργετικός απόηχος μιας αγαστής συμβιωτικής σχέσης».

Η Ελλάδα του Τάκη Τλούπα, Αντώνης Καρκαγιάννης, Γιώργος Χουρμουζιάδης, εκδ. Καπόν

Το βιβλίο αυτό παρουσιάζει ένα θαυμάσιο δείγμα της δουλειάς αυτού του μοναδικού Λαρισαίου φωτογράφου, που υπηρέτησε τη φωτογραφία ως δημιουργική τέχνη, με βάση την προσωπική του αισθητική της εικόνας και τη βαθιά του πίστη στη σημασία της έρευνας. Ένα κλασικό έργο για την τέχνη της φωτογραφίας στην Ελλάδα που εκδόθηκε ξανά από τις εκδόσεις Καπόν, με άρτια επιμέλεια.

Το βιβλιοπωλείο Κάουφμαν, ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ, εκδ. Λεξικοπωλείο

Ένα βιβλιοπωλείο-τοπόσημο, για πολλά χρόνια. Η δίγλωσση έκδοση «La librairie Kauffmann – Το βιβλιοπωλείο Kauffmann» (Γαλλικά-Ελληνικά) είναι ένας φόρος τιμής στο θρυλικό βιβλιοπωλείο της Σταδίου. Με 368 σελίδες πλούσιες σε φωτογραφικό υλικό, αρχεία, προσωπικές μαρτυρίες και διαφημιστικό υλικό, το βιβλίο αφηγείται την ιστορία του Βιβλιοπωλείου Kauffmann. Από την ταπεινή του αρχή στην Ομόνοια, μέχρι την ακμή του στη Σταδίου, το έργο φωτίζει τον ρόλο του Hermann Kauffmann και της οικογένειάς του στην πνευματική ζωή της Ελλάδας.

Τα κείμενα υπογράφουν οι: Δημήτρης Παντελοδήμος (ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, συνεργάτης του Βιβλιοπωλείου Kauffmann και συγγραφέας, μαζί με την Colette Lust, του Μεγάλου Δίγλωσσου Γαλλοελληνικού και Ελληνογαλλικού Λεξικού), Marcel Durand (πρώην Διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου Πειραιά και των Εκδόσεων Kauffmann, δημιουργός της σειράς «Confluences»), Philippe Mignon (πρώην υπάλληλος του βιβλιοπωλείου Κάουφμαν, ο οποίος βίωσε το τέλος της χρυσής εποχής αυτού του χώρου). Καλλιτεχνική επιμέλεια, Άννα Αγγελιδάκη και φωτογραφίες του Θεόδωρου Χουρμουζιάδη. Αποκλειστικά διαθέσιμο στο Λεξικοπωλείο και στο βιβλιοπωλείο Fata Libelli.

Τέχνη, αρχιτεκτονική

Ατελιέ καλλιτεχνών, χάος και έμπνευση (δίγλωσση έκδοση, ελληνικά-αγγλικά), Λιλή Τσίγκου, εκδ. Πατάκη

Η Λίλη Τσίγκου μάς προσκαλεί σε μια μοναδική οπτική ξενάγηση στα εργαστήρια έντεκα καταξιωμένων Ελλήνων καλλιτεχνών. Μέσα από τον φακό της, αποτυπώνεται η ακατέργαστη, συχνά χαοτική ομορφιά αυτών των δημιουργικών χώρων, αναδεικνύοντας τη βαθιά σχέση του κάθε καλλιτέχνη με το περιβάλλον του και το μαγικό μονοπάτι της δημιουργίας. Το βιβλίο περιλαμβάνει εισαγωγή από τον καθηγητή James Hall, διακεκριμένο ερευνητή της ιστορίας των καλλιτεχνικών ατελιέ από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, καθώς και ένα testimonial του φωτογράφου Τάσου Βρεττού προς τη Λίλη Τσίγκου. Η ιστορικός τέχνης Λουίζα Καραπιδάκη και ο ζωγράφος Στέφανος Δασκαλάκης προσφέρουν μοναδικές προσεγγίσεις για τη σχέση φωτογραφίας και ζωγραφικής, ενώ ο Γιώργος Ρόρρης παραχωρεί μια ιδιαίτερη συνέντευξη . Ο γιατρός και γνώστης θεμάτων τέχνης σπάνιας εμβέλειας Νίκος Παΐσιος περιγράφει κάθε ατελιέ, προσθέτοντας βάθος στην οπτική αυτή περιήγηση, ενώ το λεύκωμα περιέχει και κείμενα της ίδιας της Τσίγκου, συνοδευτικά στις εικόνες. Οι καλλιτέχνες που παρουσιάζονται στο λεύκωμα είναι οι: Μιχάλης Μαδένης, Κυριάκος Ρόκος, Στέφανος Δασκαλάκης, Ειρήνη Ηλιοπούλου, Βασίλης Παπανικολάου, Γιώργος Ρόρρης, Βάσος Καπάνταης, Τίμος Μπατινάκης, Δημήτρης Νικολαΐδης, Πέτρος Καραβέβας και Ρουμπίνα Σαρελάκου. Μια μοναδική καταβύθιση στον μύχιο κόσμων των ζωγράφων-δημιουργών.

Η τέχνη εκ των πραγμάτων, Το πραγματικό αντικείμενο στη μοντέρνα και σύγχρονη τέχνη, Άλκης Χαραλαμπίδης, εκδ. University Studio Press

«Το πραγματικό αντικείμενο μετατόπισε τα όρια της καλλιτεχνικής δημιουργίας πέρα από τη ζωγραφική και τη γλυπτική και εγκαταστάθηκε σε μια ασαφή, απροσδιόριστη σήμερα περιοχή του πολιτισμικού φαινομένου. [...] Ενταγμένο μέσα στον ευρύτερο περιβαλλοντικό προβληματισμό, και ενώ η διαλεκτική σχέση υλικού και άυλου, αναλογικού και ψηφιακού, φυσικού και τεχνητού βρίσκεται υπό διαρκή μετασχηματισμό, το αντικείμενο εξακολουθεί να κατέχει κεντρική θέση στις περισσότερες τάσεις της τέχνης και του 21ου αιώνα».

Πρωτότυπο και βαθύ βιβλίο, για όσους ενδιαφέρονται για την ιστορία της σύγχρονης τέχνης, από έναν από τους εμβριθέστερους γνώστες της ιστορίας και της σημασίας της.

Γιάννης Μόραλης, Μια άγουρη εκλογή, Σπύρος Μοσχονάς, εκδόσεις του Μουσείου Μπενάκη

«H έκδοση, με βάση ανέκδοτο αρχειακό υλικό και με επίκεντρο την εκλογή του Γιάννη Μόραλη στη θέση του καθηγητή στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών το 1947, παρουσιάζει τη διαδικασία της εκλογής του Μόραλη και τον αντίκτυπό της, αλλά και φωτίζει ευρύτερα την αντιμετώπιση της διδασκαλίας και τα κριτήρια στελέχωσης της Σχολής, του κατεξοχήν ακαδημαϊκού θεσμού ο οποίος διαμόρφωνε το μέλλον της ελληνικής τέχνης στη μεταπολεμική περίοδο».

Το βιβλίο περιλαμβάνει 37 έγχρωμες και ασπρόμαυρες εικόνες με υπέροχα έργα της πρώιμης περιόδου του καλλιτέχνη. Ιδανικό δώρο για ανθρώπους που ασχολούνται σε βάθος με την σύγχρονη ελληνική τέχνη και την ιστορία τους αλλά και για όσους αγαπούν την παραστατική ζωγραφική γενικότερα. 

Ταξίδια, πόλεις

Ταξιδεύοντας: Ιαπωνία, Κίνα, Νίκος Καζαντζάκης, εκδ. Διόπτρα

Το Ταξιδεύοντας: Ιαπωνία-Κίνα είναι ο συναρπαστικός καρπός του ταξιδιού του Νίκου Καζαντζάκη ως δημοσιογράφου το 1935. Επιστρέφοντας από το δεύτερο ταξίδι του εκεί με την Ελένη, πεθαίνει στο Φράιμπουργκ της Γερμανίας, στις 26 Οκτωβρίου 1957. Οι ζωντανές εικόνες, οι απαράμιλλες περιγραφές, οι ποιητικές παρομοιώσεις και μεταφορές συνυπάρχουν με ιστορικά, πολιτισμικά, θεωρητικά και μυθιστορηματικά στοιχεία, σχόλια και παρατηρήσεις κοινωνικού και γεωπολιτικού περιεχομένου, καθώς και εξομολογήσεις προσωπικού χαρακτήρα σε κείμενα υψηλής αισθητικής. Στις 5.12.1917 έγραφε στον Γ. Αγγελάκη από τη Ζυρίχη: «Η Φραγκιά δεν έχει τίποτα να μας δώσει, όλη μου η ψυχή, [...] είναι γυρισμένη κατά την Ανατολή!»

Η Πόλις, Ο αστικός χώρος στον Κ.Π. Καβάφη, Βασίλης Κολώνας, εκδ. University Studio Press

Μια ιδιαίτερη δίγλωσση έκδοση, μια περιήγηση στην καβαφική πόλη, από τον γνωστό ιστορικό της αρχιτεκτονικής και των πόλεων Βασίλη Κολώνα. Οι φωτογραφίες που πλαισιώνουν το αγγλικό κείμενο, ακολουθούν τη θεματολογία της πρώτης έκδοσης με φωτογραφικές λήψεις της Αλεξάνδρειας της περιόδου 1991-2009.

«Το βάρος δίνεται στις ανώνυμες συνοικίες, στη μικρή κλίμακα, στον ιδιωτικό χώρο, στον εξοπλισμό του και την ατμόσφαιρα που επικρατεί μέσα σ' αυτόν...»

Αλεξάνδρεια, Η πόλη που άλλαξε τον κόσμο, μτφρ. Μενέλαος Αστερίου, Islam Issa, εκδ. Πεδίο

Μια πρωτότυπη, έγκυρη και γεμάτη ζωντάνια πολιτισμική ιστορία της πρώτης σύγχρονης πόλης, από την προ-ομηρική εποχή μέχρι σήμερα. Στην ευρεία βιογραφία της μεγάλης πόλης ο Ισλάμ Ισσά μας οδηγεί σε ένα ταξίδι μέσω χιλιετιών, γεμάτο υψηλές ιδέες, κτηνώδεις τραγωδίες και επιφανή πρόσωπα, από την Κλεοπάτρα μέχρι τον Ναπολέοντα. Από τις ταπεινές καταβολές της μέχρι τα ιλιγγιώδη ύψη στα οποία έφτασε και έως τις σημερινές περιπέτειές της, η Αλεξάνδρεια μας αφηγείται τη συναρπαστική ιστορία αυτής της σπουδαίας και διαχρονικής πόλης. 

Ιστορία, γεωγραφία, σκέψη

Μια σύντομη ιστορία του κόσμου, Οι παγκόσμιες σχέσεις από το 1500 μέχρι σήμερα, μτφρ. Κώστας Σκορδύλης, Μαρία Καίσαρ, William Woodruff, εκδ. University Studio Press

Ένα σημαντικό βιβλίο για την άνοδο και την πτώση αυτοκρατοριών και πολιτισμών, εξιστορεί την αυξανόμενη αλληλεξάρτηση των εθνών, δείχνει πως πολλά προβλήματα του σύγχρονου κόσμου είναι η κληρονομιά της πρωτοφανούς εποχής της δυτικής κυριαρχίας, της οποίας το τέλος επισπεύσθηκε από τους δύο παγκόσμιους πολέμους. Ο συγγραφέας είναι πεπεισμένος ότι βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο μεταβατικό στάδιο, στο οποίο ο κόσμος δεν διαμορφώνεται πλέον αποκλειστικά σύμφωνα με τις προσλήψεις του δυτικού ανθρώπου, αλλά ολοένα και περισσότερο με βάση τις αξίες όλων των πολιτισμών.

Μύθοι της γεωγραφίας, οκτώ λανθασμένες αντιλήψεις για τον κόσμο, μτφρ. Μχάλης Μακρόπουλος, Paul Richardson, εκδ. Ψυχογιός

Πρωτότυπο και ρηξικέλευθο βιβλίου που αλλάζει την αντίληψή μας για τον κόσμο ανατρέποντας γνωστούς γεωγραφικούς μύθους. Όπως, για παράδειγμα, ότι η Ευρώπη είναι το κέντρο του κόσμου, ή ότι η ανέγερση τειχών στα σύνορα είναι η λύση για τη μετανάστευση, ή ότι η Ρωσία είναι προδιαγεγραμμένο ότι θα απειλεί τις γειτονικές της χώρες. Ο Πολ Ρίτσαρντσον αμφισβητεί τις τρέχουσες δημοφιλείς εξηγήσεις για το πώς η γεωγραφία «είναι πεπρωμένο» και δείχνει πως ο κόσμος μας συχνά απέχει από την απεικόνισή του στον χάρτη.

Οριενταλισμός, μτφρ. Φώτης Τερζάκης, Edward Said, εκδ. Σάλτο

Ένα από τα θεωρητικά έργα που σημάδεψαν τις τελευταίες δεκαετίες του εικοστού αιώνα, του αμερικανοπαλαιστίνιου Έντουαρντ Σάιντ, κυκλοφορεί ξανά, μετά από χρόνια που ήταν εξαντλημένο, πάντα στην πολύ καλή μετάφραση του Φώτη Τερζάκη. Από το 1978 που εκδόθηκε για πρώτη φορά, το βιβλίο έχει μεταφραστεί σε δεκάδες γλώσσες κι έχει γίνει έργο-ορόσημο για τους μελετητές της συγκριτικής λογοτεχνίας, των Επιστημών του Ανθρώπου γενικά, και για τους ιστορικούς της αποικιοκρατίας, γεννώντας έναν ακαδημαϊκό κλάδο, τις λεγόμενες Μετααποικιακές Σπουδές.

Στις μέρες μας, η ανάγνωσή του αποκτά κρίσιμη σημασία.

Πρόσωπα

Διονύσης Σαββόπουλος, Δημήτρης Καράμπελας, εκδ. Μεταίχμιο

Εικοσιένα χρόνια μετά την πρώτη του έκδοση, το βιβλίο τούτο παραμένει μια σημαντική πολιτισμική ανάλυση της μεταπολεμικής ελληνικής κοινωνίας με άξονα το μουσικό και στιχουργικό έργο του Διονύση Σαββόπουλου. Ένα βαθύ και ορμητικά γραμμένο βιβλίο, «ξανακοιταγμένο» για τις ανάγκες της παρούσας, β’ έκδοσής του.

Born to run, μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς, Bruce Springsteen, εκδ. Key Books

Σχεδόν 600 σελίδες δια χειρός του Μπρους. Όσοι αγαπούν τα τραγούδια του, θα αγαπήσουν και τη φωνή πίσω από αυτή τη χειμαρρώδη αφήγηση, που εμμέσως λειτουργεί και σαν μια ελεγεία για το αμερικανικό όνειρο.

Το τελευταίο όνειρο, μτφρ. Μαρία Παλαιολόγου, Pedro Almodovar, εκδ. Διόπτρα

Δεν πρόκειται για αυτοβιογραφία ή σκέψεις για το σινεμά, αλλά για αυθεντικό λογοτεχνικό έργο, μέσα στο οποίο θάλλει το πνεύμα του Ισπανού σκηνοθέτη. Χωρίς να απουσιάζουν τα αυτοβιογραφικά στοιχεία, όλα περνούν μέσα από τις μυλόπετρες της μυθοπλασίας και το αποτέλεσμα είναι 100% Αλμοδόβαρ.

Έτσι όρισα τη ζωή μου (αποσπάσματα), εισαγωγή-μτφρ. Μαρία Παπαδήμα, George Sand, εκδ. Αιώρα

Από τις πιο συναρπαστικές μορφές των γαλλικών γραμμάτων του 19ου αιώνα, ήταν η Ζορζ Σαντ, περισσότερο γνωστή στη χώρα μας ως Γεωργία Σάνδη. Ειρήσθω εν παρόδω, η απόδοση του αντρικού ονόματος Ζορζ ως... Γεωργία είναι χαρακτηριστική της νοοτροπίας της εποχής, αφού ουσιαστικά αποκάλυπτε αυτό που η συγγραφέας πάσχιζε να αποκρύψει: το φύλο της. Έτσι όρισα τη ζωή μου, είναι ο τίτλος της έκδοσης που κρατάω στη χούφτα μου, μια επιλογή από στοχασμούς της που αντλήθηκαν από την κατά πολύ εκτενέστερη αυτοβιογραφία της. Μικρό δείγμα: «Η παιδική ηλικία είναι η ηλικία των τραγουδιών και θα έπρεπε να της τα προσφέρουμε χωρίς μέτρο». Την εισαγωγή, μετάφραση και ανθολόγηση έχει κάνει η Μαρία Παπαδήμα, ενώ την πολύ όμορφη έκδοση υπογράφουν οι εκδόσεις Αιώρα.

Επιστήμη, φύση, τεχνική

Ένας απέραντος κόσμος, Πώς οι αισθήσεις των ζώων αποκαλύπτουν τους κρυφούς κόσμους γύρω μας, μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς, Ed Yong, εκδ. Πεδίο

Καλωσήρθατε σε έναν ανεξερεύνητο έως σήμερα κόσμο, σε άγνωστες διαστάσεις στον ανθρώπινο νου, γνωρίστε τον πλανήτη μας όπως τον αντιλαμβάνονται τα ζώα. «Στις σελίδες του συναντάμε σκαθάρια που έλκονται από πελώριες φωτιές, χελώνες που ανιχνεύουν τα μαγνητικά πεδία της Γης, ψάρια που πλημμυρίζουν τους ποταμούς με άγνωστα ηλεκτρικά μηνύματα και ανθρώπινα όντα που εκπέμπουν σήματα όπως οι νυχτερίδες. Ανακαλύπτουμε ότι το φολιδωτό πρόσωπο ενός κροκόδειλου είναι τόσο ευαίσθητο όσο τα ακροδάχτυλα ενός χαρισματικού εραστή, ότι τα παράξενα μάτια των γιγάντιων καλαμαριών έχουν εξελιχθεί έτσι ώστε να μπορούν να διακρίνουν τις τεράστιες φάλαινες ανάμεσα στα αφρισμένα νερά, ότι τα φυτά λικνίζονται στις σιωπηρές μελωδίες των ζωυφίων που ερωτοτροπούν μαζί τους, όπως και ότι τα καλά κρυμμένα μέσα στην οστρακοειδή πανοπλία τους χτένια έχουν εξαιρετικά περίπλοκη όραση. Μαθαίνουμε τι βλέπουν οι μέλισσες μέσα στα λουλούδια, τι ακούν τα ωδικά πουλιά από τις μελωδίες τους και τι ακριβώς μπορούν να μυρίσουν οι σκύλοι στους δρόμους». 

Ένα μοναδικό βιβλίο που μας αλλάζει εκ βάθρων την αντίληψή μας για τον κόσμου που ζούμε. 

Φως, Τα θαύματα της βιοφωταύγειας, μτφρ. Άγγελος Αγγελίδης, Jennifer N.R. Smith, Μαρία Αγγελίδου, εκδ. Καπόν

Σπάνιο βιβλίο που εξερευνά τον αξιοθαύμαστο τρόπο με τον οποίο ζώα και φυτά παράγουν το δικό τους φως και λάμπουν στο σκοτάδι· αλλά και το τι μπορούμε να μάθουμε από τις εκπληκτικές φωσφορίζουσες ικανότητές τους. Γραμμένο και σχεδιασμένο με κάθε λεπτομέρεια, ταξιδεύει τους αναγνώστες στα βάθη των ωκεανών, περνώντας μέσα από βαθιά σπήλαια και από τις πιο σκοτεινές γωνιές του δάσους. Είναι τυπωμένο με υπεριώδεις τεχνικές εκτύπωσης και η εικονογράφηση μοιάζει να φωσφορίζει πάνω στη σελίδα, δημιουργώντας μια ιδιαίτερη εμπειρία ανάγνωσης. 

Το επερχόμενο κύμα, Τεχνητή νοημοσύνη, εξουσία και το σημαντικότερο δίλημμα του 21ου αιώνα, μτφρ. Χρήστος Καψάλης, Mustafa Suleyman, εκδ. Key Books

Τι να περιμένουμε από την τεχνητή νοημοσύνη; Είναι ο κόσμος του μέλλοντος μια ουτοπία ή μια δυστοπία; Ο συγγραφέας, από τους πρωτοπόρους της Τεχνητής Νοημοσύνης, σημειώνει τους κινδύνους και τις ευκαιρίες της εποχής μας, «προτείνοντας στρατηγικές για να αποφύγουμε την καταστροφή και να δημιουργήσουμε έναν βιώσιμο, ασφαλή και ευημερούντα κόσμο».

Ευζωία

Το κρασί χωρίς μυστικά, Γιάννης Κωνσταντίνου, εκδ. Μεταίχμιο

Ένα πλούσιο εικονογραφικά λεύκωμα για το κρασί, που μας εισάγει σε όλες τις βασικές έννοιες και γνώσεις που σχετίζονται με το θαυματουργό αυτό προϊόν της φύσης και της ανθρώπινης επινόησης. Ποικιλίες και τα χαρακτηριστικά τους, οινοποίηση και παλαίωση, σερβίρισμα και φαγητό. Ένα βιβλίο για τον ερασιτέχνη γευσιγνώστη, που αγαπάει το κρασί και θέλει να μάθει περισσότερα. 

Φιλολογία

Η ανατομία της επίδρασης, Η λογοτεχνία ως τρόπος ζωής, μτφρ. Κώστας Αντωνίου, γενική επιμέλεια και απόδοση ποιημάτων Δημήτρης Δημηρούλης, Χάρολντ Μπλουμ, εκδ. Gutenberg

Μετά την Αγωνία της επίδρασης (1973), το βιβλίο που έκανε γνωστό τον Χάρολντ Μπλουμ, ο αμερικανοεβραίος κριτικός επανέρχεται με το παρόν βιβλίο (2011) εισάγοντας την έννοια της «ανατομίας». Ξεχωριστή θέση δίνεται στον Σαίξπηρ (πέντε κεφάλαια) και, ακολούθως, στον Ουόλτ Ουίτμαν (τρία κεφάλαια). Ο κατάλογος ενισχύεται με την προσφυγή σε άλλους επιφανείς του λογοτεχνικού κανόνα (π.χ. Δάντης, Μίλτον, Δόκτωρ Τζόνσον, Σέλεϊ, από την κλασική παράδοση· Τζόις, Στίβενς, Γέιτς, Χαρτ Κρέιν, από το πεδίο του μοντερνισμού· Μέριλ, Άσμπερι, Άμονς, από τους νεότερους. «Μια καταβύθιση στο δράμα της φαντασίας».

Εισαγωγή στο έργο του Βιζυηνού, Λάμπρος Βαρελάς (επιμέλεια), Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης

Ο Γ. Μ. Βιζυηνός (1849-1896), ποιητής και πεζογράφος, φιλόλογος, διδάκτορας της παιδαγωγικής και υφηγητής της ιστορίας της φιλοσοφίας, θεωρείται πλέον, χωρίς αμφισβήτηση, ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες διηγηματογράφους. Τη διαδρομή του επιχειρούν να αποτυπώσουν τα κείμενα που ανθολογούνται στον ανά χείρας τόμο, με κριτήριο την αντιπροσωπευτικότητα των προσεγγίσεων και την πρωτότυπη συμβολή του καθενός στην ανάδειξη νέων όψεων του έργου τ ου. Η ανθολόγηση αρχίζει με ένα παλαμικό άρθρο του 1892, που αξιολογεί τη διηγηματογραφία και την ποίηση του Βιζυηνού αμέσως μετά τον εγκλεισμό του στο ψυχιατρείο, και ολοκληρώνεται με πρόσφατες μελέτες. 

Ένα ξεχωριστό βιβλίο για όσους αγαπούν το έργο του σπουδαίου διηγηματογράφου μας και θέλουν να εμβαθύνουν σε αυτό.

Εγγραματοσύνη και Δημοκρατία στην Αθήνα του 5ου αιώνα, μτφρ. Έφη Μαργέλη, Άννα Μίσιου, Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης

Ποιος συνέτασσε τα διοικητικά έγγραφα στην Αθήνα; Ήταν η εγγραμματοσύνη διαδεδομένη στην αρχαία Αττική; Ο απλός λαός μπορούσε να γράψει, να διαβάσει και να καταλάβει τις επιγραφές που ήταν χαραγμένες σε λίθο ή σε θραύσματα κεραμικής; Η Άννα Μίσιου αναλύει σε βάθος ερωτήματα ζωτικής σημασίας για την κατανόηση της ποιότητας της δημοκρατίας και του πολιτισμού της Αθήνας. Αμφισβητεί την κυρίαρχη άποψη ότι η εγγραμματοσύνη δεν υπήρξε διαδεδομένη μεταξύ των Αθηναίων, και υποστηρίζει ότι αυτή διασφάλιζε την αποτελεσματική λειτουργία της αθηναϊκής δημοκρατίας.

Πεζογραφία

Το μαγικό βουνό, μτφρ. Θόδωρος Παρασκευόπουλος, Thomas Mann, εκδ. Μεταίχμιο

Το σπουδαίο έργο της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας του εικοστού αιώνα σε μια έκδοση αναφοράς. Μια θαυμάσια τυποτεχνική δουλειά, που πλαισιώνεται και από εξαιρετικά κείμενα, μεταξύ των οποίων και ένα σημαντικό κείμενο του ίδιου του Τόμας Μαν. 

Τα άπαντα, Πρόζες - Διηγήματα - Παραβολές - Στοχασμοί, μτφρ. Χρίστος Αγγελακόπουλος, Franz Kafka, εκδ. Οξύ

Οκτακόσιες σελίδες Κάφκα. Το βιβλίο που πολλοί ένθερμοι αναγνώστες του περίμεναν εδώ και χρόνια. Η έκδοση περιλαμβάνει, σε χρονολογική σειρά, τις συλλογές διηγημάτων που ο Κάφκα δημοσίευσε όσο ζούσε, καθώς επίσης και τα πεζογραφήματα που παρουσιάστηκαν μετά τον θάνατό του από τον στενό του φίλο, Μαξ Μπροντ, ο οποίος, αρνούμενος να υπακούσει στην τελευταία επιθυμία του συγγραφέα να καταστρέψει όλα του τα έργα, διέσωσε το μεγαλύτερο μέρος των χειρογράφων του.

Νότια των συνόρων, δυτικά του ήλιου, μτφρ. Βασίλης Κιμούλης, Χαρούκι Μουρακάμι, εκδ. Ψυχογιός

Ένα από τα πρώιμα έργα του Ιάπωνα συγγραφέα με φανατικούς φίλους και στη χώρα μας, που κινείται σε ένα απόλυτα ρεαλιστικό πλαίσιο. Όπως σημειώνει ο Διονύσης Μαρίνος στην παρουσίαση του βιβλίου στην bookpress.gr: «Ήσυχος ερωτισμός, πικρία για τα πράγματα που χάθηκαν, η συνειδητοποίηση πως τέλειες σχέσεις δεν υπάρχουν ή, έστω, αν υπάρχουν δεν είναι εύκολο να ολοκληρωθούν». 

Ποίηση

Επιστολές, Δανάη Σιώζιου, εκδ. Αντίποδες

Η τρίτη ποιητική συλλογή της τριανταεπτάχρονης Δανάης Σιώζιου με τον τίτλο Επιστολές είναι ένα κόσμημα. Τυποτεχνικά άψογη, συνοδεύεται από έργα του Στέφανου Ρόκου, ο οποίος είχε και την συνεπιμέλεια του εξώφυλλου. Στις 40 σελίδες της, η συλλογή περιλαμβάνει 30 ποιήματα, σε ζεύγη των δύο: Στα αριστερά της σελίδας, κάποιο αντικείμενο ή και αφηρημένο πράγμα του κόσμου μας απευθύνεται ποιητικά σε κάποιον Κύριο. Στη δεξιά σελίδα, ο Κύριος απαντάει. Λιτό, πρωτότυπο, υποβλητικό. 

Αυτή είναι η γειτονιά μου σκύλε, Παύλος Παυλίδης, εκδ. Καστανιώτη

Ο Παύλος Παυλίδης είναι μουσικός, στιχουργός και τραγουδοποιός. Γεννήθηκε το 1964 στη Βρέμη της Γερμανίας, από γονείς μετανάστες, και μεγάλωσε στη Βέροια. Μωρά στη Φωτιά, Ξύλινα Σπαθιά, B-movies είναι τα συγκροτήματα μέσα από τα οποία των γνωρίσαμε. Στο εξώφυλλο, έργο του Βασίλη Σελιμά. 

Αυτή είναι η γειτονιά μου σκύλε

τα δέντρα που είχαν λέξεις έβαλα πουλιά
Λες και θα σιωπούσαν κάποτε
Στα ποτάμια που κυλούσαν νοήματα έβαλα νερά
Λες και θα στερεύαν κάποτε
Τα κατέστρεψα
Και ησύχασα
Από τότε η ζωή είναι τόσο καλή και δίκαιη μαζί μου
Βλέπω ένα κορίτσι ν’ ακουμπάει ένα ποδήλατο
Σ’ ένα δέντρο δίπλα στην όχθη ενός ποταμού
Ακούω τα πουλιά και δεν καταλαβαίνω λέξη

Παιδικά Χριστούγεννα στην Ουαλία, Dylan Thomas, εκδ. Περισπωμένη

Διαμάντι της λυρικής πεζογραφίας, που αρχικά ηχογραφήθηκε για το ραδιόφωνο και δύο χρόνια αργότερα, το 1954, κυκλοφόρησε σε βιβλίο, μαγεύει μικρούς και μεγάλους για πάνω από μισό αιώνα, αποτελώντας πλέον ένα σύγχρονο κλασικό έργο. Ο Ντύλαν Τόμας, από τους πιο σημαντικούς και συναρπαστικούς αγγλόφωνους ποιητές του 20ού αιώνα, παραδίδει μια απολαυστική ποιητική πρόζα με τις ειδυλλιακές του αναμνήσεις από τα Χριστούγεννα των παιδικών του χρόνων στην Ουαλία. Μια εξαιρετική έκδοση από την Περισπωμένη. 

Κόμικς

Ο Μαρσελέν που κοκκινίζει, μτφρ. Μελίνα Καρακώστα, Sempé, εκδ. Πατάκη

Ένα κλασικό κόμικ του γνωστού Γάλλου κομίστα Ζαν Ζακ Σανπέ (Jean-Jacques Sempé, 1932-2022). Ο Μαρσελέν Μπίλιας «κοκκινίζει» διαρκώς και δεν ξέρει γιατί. Θα καταφέρει να ξεπεράσει το πρόβλημά του μέσα από τη φιλία με ένα άλλο αγόρι που κι αυτό έχει ένα παρόμοιο ζήτημα. Ένα βιβλίο πυκνό και αφαιρετικό, που το γνωρίσαμε πριν από αρκετά χρόνια, σε μια νέα έκδοση, πάντα στη μετάφραση της Μελίνας Καρακώστα. Ιδανικό δώρο για όσους αγαπούν τα κόμικς, μικρούς και μεγάλους. 

* Ο Κ.Β. Κατσουλάρης είναι συγγραφέας και δημοσιογράφος.