Από τα δεκάδες καλά λογοτεχνικά βιβλία που αναμένονται στο επόμενο διάστημα, επιλέξαμε 20 μυθιστορήματα και μία συλλογή με διηγήματα που αδημονούμε περισσότερο να διαβάσουμε.
Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός
Τις επόμενες εβδομάδες και μέχρι το τέλος της χρονιάς θα υλοποιηθεί το μεγαλύτερο μέρος του εκδοτικού προγραμματισμού όλων των εκδοτικών. Πεζογραφία και ποίηση, non-fiction μελέτες κοινωνικοοικονομικές, βιβλία αυτοβελτίωσης και συμβουλές για επιτυχημένες start up επιχειρήσεις είναι ορισμένα από τα είδη των νέων βιβλίων, που θα διεκδικήσουν τον αναγνωστικό μας χρόνο.
Δώσαμε τη μεγάλη εικόνα των βιβλίων που περιμένουμε πριν από μερικές εβδομάδες. Σήμερα θα επικεντρωθούμε σε 21 βιβλία μεταφρασμένης και ελληνικής πεζογραφίας.
ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΜΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
Η Leila Mottley είναι Αμερικανίδα συγγραφέας από το Όκλαντ της Καλιφόρνια και με το πρώτο της βιβλίο Νυχτοπερπατήματα (μτφρ. Μιχάλης Μακρόπουλος, εκδ. Ψυχογιός) έγινε η μικρότερη σε ηλικία υποψήφια για το βραβείο Μπούκερ.
Η ιστορία έχει ως εξής: Η Κιάρα κι ο αδερφός της ο Μάρκους τα βγάζουν με το ζόρι πέρα. Και οι δύο έχουν παρατήσει το σχολείο, με την οικογένειά τους να ’χει κομματιαστεί από το θάνατο και τη φυλακή. Ενώ όμως ο Μάρκους ονειρεύεται να γίνει σταρ της ραπ, η Κιάρα ψάχνει για δουλειά για να πληρώνει το νοίκι, που έχει υπερδιπλασιαστεί, και να προσφέρει φαγητό κι ασφάλεια σ’ ένα εννιάχρονο γειτονόπουλο εγκαταλειμμένο από τη μητέρα του. Μια νύχτα, ό,τι αρχίζει σαν παρεξήγηση μ’ έναν ξένο, υπό την επήρεια του αλκοόλ, μετατρέπεται σε δουλειά που η Κιάρα ποτέ δεν διανοήθηκε πως την ήθελε αλλά τώρα τη χρειάζεται απελπισμένα: το νυχτερινό «πεζοδρόμιο». Κι ο κόσμος της καταρρέει κι άλλο όταν το όνομά της βγαίνει στην επιφάνεια σε μια έρευνα που αποκαλύπτει πως αυτή είναι ο βασικός μάρτυρας σ’ ένα τεράστιο σκάνδαλο μέσα στην αστυνομία του Όκλαντ. Συγγραφική φωνή ακατέργαστης ομορφιάς κι έντασης που δημιουργεί μια βαθιά και συγκινητική σύνδεση με τους ήρωές της.
Άλλο ένα φιλόδοξο μυθιστόρημα που μόλις κυκλοφόρησε έχει τίτλο Οι χάρτες των υπέροχων σωμάτων μας (μτφρ. Ειρήνη Γεούργα, εκδ. Διόπτρα) και το έχει γράψει η Maddie Mortimer. Και για τη Mortimer αυτό είναι το πρώτο της βιβλίο, το οποίο έφτασε μέχρι τη μακρά λίστα των Μπούκερ του 2022. Το θέμα που βρίσκεται στο κέντρο της ιστορίας της Mortimer είναι η διαχείριση της απώλειας, ο φόβος για την αρρώστια και η ανάδειξη του «εδώ και τώρα» και της αξίας της κάθε μας στιγμής.
Η ιστορία έχει ως εξής: Η Λία, ο άντρας της και η κόρη τους είναι μια ευτυχισμένη οικογένεια. Ώσπου μια ξαφνική διάγνωση απειλεί να εκτροχιάσει τις ζωές τους. Η Λία θέλει κι άλλο χρόνο. Θέλει να ζήσει, να χαρεί την κόρη της, που μόλις μπαίνει στην εφηβεία, να κλείσει επιτέλους τους λογαριασμούς της με το παρελθόν. Υπάρχει άραγε η στιγμή που είμαστε έτοιμοι να πούμε αντίο; Μια ιστορία για το φως και το σκοτάδι που κατοικούν μέσα μας, μέσα στα υπέροχα, μοναδικά σώματά μας.
Από τη στιγμή που ένας γιατρός ανακοινώσει στον ασθενή του ότι πάσχει από οποιαδήποτε μορφή καρκίνου, οι σκέψεις, τα συναισθήματα, οι άνθρωποι και το παρελθόν παίρνουν μορφή χιονοστοιβάδας και μπλοκάρουν τον πάσχοντα. Η Natasha Brown, στο ντεμπούτο της κι αυτή, έδωσε το μυθιστόρημα Συντάντηση (μτφρ. Βαγγέλης Τσίρμπας, εκδ. Gutenberg), βάζοντας απέναντι από την επάρατη νόσο, το όνειρο της επαγγελματικής αποδοχής και επιτυχίας ως το αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς.
Η ιστορία έχει ως εξής: Η αφηγήτρια, Βρετανίδα, κόρη Αφρικανών μεταναστών, έχει θέσει ως στόχο της την κοινωνική και οικονομική ανέλιξη με κάθε τίμημα. Σπούδασε. Κάνε καριέρα. Να είσαι ευγενική ακόμα και σε εχθρικό περιβάλλον. Αγόρασε διαμέρισμα. Αγόρασε έργα τέχνης. Αγόρασε κάποιου είδους ευτυχία. Πάνω απ’ όλα όμως σκύψε το κεφάλι. Να είσαι φρόνιμη και να επιμένεις. Είναι υψηλόβαθμο τραπεζικό στέλεχος και ετοιμάζεται να παντρευτεί έναν γόνο παλιάς αστικής οικογένειας. Τότε, μια ιατρική διάγνωση την αναγκάζει να επανεξετάσει τις επιλογές της.
Κι αν η διαχείριση της αρρώστιας στην «παραδοσιακή», σωματική εκδοχή της είναι θέμα δυσβάσταχτο, το να χάσεις τον εαυτό σου στον ψηφιακό κόσμο μοιάζει ανώδυνο και ίσως μακρινό. Λάθος τραγικό υποστηρίζει η Patricia Lockwood στο μυθιστόρημά της Κανείς δεν μιλάει γι’ αυτό (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Ψυχογιός).
Η ιστορία έχει ως εξής: Μια γυναίκα γνωστή για τις viral αναρτήσεις της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο μιλώντας στους θαυμαστές της που τη λατρεύουν. Ολόκληρη η ύπαρξή της είναι κυριευμένη από το διαδίκτυο. Ξαφνικά, δύο μηνύματα από τη μητέρα της διαρρηγνύουν αυτή την πραγματικότητα: «Κάτι πήγε στραβά» και «Πόσο σύντομα μπορείς να έρθεις;» Η γυναίκα έρχεται αντιμέτωπη με έναν κόσμο που φαίνεται να εμπεριέχει ταυτόχρονα πλήθος αποδείξεων ότι υπάρχει καλοσύνη, ενσυναίσθηση και δικαιοσύνη στο σύμπαν, και καταιγιστικά αποδεικτικά στοιχεία για το αντίθετο. Στοχασμός γύρω από την αγάπη, τη γλώσσα και την ανθρώπινη σύνδεση από μία ποιήτρια στη δεύτερη πεζογραφική της απόπειρα.
Αν μιλάμε για νέες συγγραφείς με ιδιαίτερο χάρισμα τον συμπυκνωμένο λόγο, την ισορροπία ανάμεσα στην ακρίβεια του λόγου και τη συναισθηματική φόρτιση, τη μεγάλη ιστορία μέσα στη μικρή αφήγηση η Claire Keegan είναι σίγουρα μια από αυτές. Δύο βιβλία της κυκλοφορούν στα ελληνικά, ενώ μέχρις τις γιορτές αναμένουμε την τρίτη νουβέλα της, με τίτλο Πολύ αργα πια (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο).
Η ιστορία έχει ως εξής: Μετά από μια αδιάφορη Παρασκευή στο γραφείο του στο Δουβλίνο, o Κάχαλ παίρνει το λεωφορείο για να γυρίσει σπίτι για το τριήμερο. Εκεί, ο νους του πάει σε μια γυναίκα, τη Σαμπίν, με την οποία θα μπορούσε να είχε περάσει τη ζωή του, αν της είχε φερθεί διαφορετικά. Όλο το βράδυ με μόνη συντροφιά την τηλεόραση, ένα μπουκάλι σαμπάνια και τις σκέψεις του, ο Κάχαλ έρχεται αντιμέτωπος με τον ίδιο του τον εαυτό – και μια αλήθεια που πονάει. Είναι η έλλειψη γενναιοδωρίας αυτό που καταστρέφει τις σχέσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών;
Η Anne Enright είναι μια σπουδαία συγγραφέας για τα ιρλανδικά γράμματα και όχι μόνο. Αναμένουμε το μυθιστόρημά της Ηθοποιός (μτφρ. Μαρία Φακίνου, εκδ. Καστανιώτη), στο οποίο συνυπάρχουν το πρότυπο της επιτυχημένης μητέρας σε έναν κόσμο πατριαρχίας και οι σκοτεινές και δαιδαλώδεις σχέσεις μάνας και κόρης: Περιπαιχτικές, ανταγωνιστικές, εξουσιαστηκές, αγάπης και τελικής αποκάλυψης
Η ιστορία έχει ως εξής: Η Κάθριν Ο’Ντελ είναι ένας θρύλος του ιρλανδικού θεάτρου. Καθώς η κόρη της, Νόρα, ξαναφέρνει στη μνήμη της τη διάσημη καριέρα και τη μποέμικη ζωή της μητέρας της, σκαλίζει μυστικά, και των δυο τους, από χρόνια φυλαγμένα. Η Κάθριν ξεκίνησε την καριέρα της περιοδεύοντας με έναν θίασο στην Ιρλανδία προτού γνωρίσει την επιτυχία στο Γουέστ Εντ του Λονδίνου, το Μπρόντγουεϊ, και τελικά το Χόλιγουντ. Κάθε στιγμή της ζωής της είναι μια παράσταση, με τη νεαρή Νόρα να στέκεται στα παρασκήνια. Με την ηλικία, το αλκοόλ, και το άστρο της που σβήνει στο καλλιτεχνικό στερέωμα, η αντίληψη που έχει η Κάθριν για την πραγματικότητα κλονίζεται. Μια περήφανη οργή που υποβόσκει χρόνια μέσα της ρίχνει λάδι στη φωτιά και την οδηγεί να διαπράξει ένα αλλόκοτο έγκλημα.
Καθώς ο ρόλος της Νόρας αλλάζει σιγά σιγά και αρχίζει να προστατεύει την Κάθριν, να τη φροντίζει και εντέλει να διαφυλάσσει την κληρονομιά της, επανεξετάζει τη ζωή της μητέρας της και τα μυστικά που με τόση μανία κρατούσε κρυφά· και η Νόρα φανερώνει με τη σειρά της τα μυστικά της δικής της σεξουαλικής και συναισθηματικής ιστορίας ενηλικίωσης. Η Άνν Ένραϊτ οδηγεί το αναγνωστικό κοινό στην καρδιά της εξοργιστικής αλλά εντούτοις τρυφερής αγάπης που δένει μια μητέρα με μια κόρη. Ένα ευφυέστατο και συγκινητικό μυθιστόρημα για τη φήμη, τη σεξουαλική δύναμη, και την αναζήτηση μιας κόρης να κατανοήσει τις κρυμμένες αλήθειες της μητέρας της.
Η Ruth Ozeki είναι μια σπουδαία συγγραφέας, η οποία φέρει με τρόπο φυσικό, το στοιχείο της δυαδικότητας. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Κονέκτικατ των ΗΠΑ. Ο πατέρας της είναι Αμερικανός και η μητέρα της Γιαπωνέζα. Τον Ιούνιο του 2010 χειροτονήθηκε ιέρεια του Βουδισμού Ζεν. Μόνο με αυτόν τον συνδυασμό στοιχείων θα μπορούσε να γραφτεί Το βιβλίο της μορφής και του κενού (μτφρ. Μυρσίνη Γκανα, εκδ. Κλειδάριθμος).
Η ιστορία έχει ως εξής: Μετά τον τραγικό θάνατο του πατέρα του, ο δεκατριάχρονος Μπένι Ο αρχίζει να ακούει φωνές. Οι φωνές αυτές ανήκουν στα αντικείμενα του σπιτιού του και ακούγονται πότε ευχάριστες, πότε θυμωμένες και πότε θλιμμένες. Όταν όμως η μητέρα του αρχίζει να συσσωρεύει αντικείμενα σε παθολογικό βαθμό, οι φωνές γίνονται όλο και πιο έντονες. Έτσι ο Μπένι αναζητά καταφύγιο στην ησυχία μιας μεγάλης δημόσιας βιβλιοθήκης. Εκεί συναντά μια σαγηνευτική καλλιτέχνιδα του δρόμου με μια αλαζονική νυφίτσα για κατοικίδιο∙ έναν άστεγο φιλόσοφο-ποιητή∙ και το εντελώς δικό του Βιβλίο, αυτό που αφηγείται τη ζωή του και του μαθαίνει να ακούει τα πράγματα που όντως έχουν σημασία.
Μια νέα συλλογή διηγημάτων του σπουδαίου George Saunders αναμένουμε σύντομα. Έχουν περάσει δέκα χρόνια από την προηγούμενη συλλογή διηγημάτων του, και ίσως και γι’ αυτόν τον λόγο, οι προσδοκίες μας για τη Μέρα απελευθέρωσης (μτφρ. Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης, εκδ. Ίκαρος) είναι αυξημένες.
Ο Saunders μας παραδίδει μια ανατρεπτική συλλογή απαράμιλλης μαεστρίας που διερευνά θέματα εξουσίας, ηθικής και δικαιοσύνης και εξετάζει σε συγκινητικό βάθος την ουσία της ανθρώπινης συνύπαρξης. Κόρες, μανάδες, εγγόνια, έφηβοι, υπερήλικες· ήρωες άλλοτε δυστοπικοί και μακρινοί και άλλοτε υπερβολικά γνώριμοι και οικείοι μας παρασέρνουν στις ζωές και τα μικρά τους σύμπαντα που άλλοτε συνθλίβονται από απόγνωση, καταπίεση και βάναυσο ρεαλισμό και άλλοτε πλημμυρίζουν με χαρά, γενναιοδωρία και ελπίδα.
Τον Werner Herzog τον γνωρίζουμε οι περισσότεροι ως έναν ιδιοσυγκρασιακό σκηνοθέτη του κινηματογράφου και της όπερας, σεναριογράφο και πολλά ακόμη. Οι ταινίες του ενέπνευσαν μια γενιά θεατών με τον ίδιοι να συνεχίζει να είναι δημιουργικός μέχρι και σήμερα. Το επόμενο διάστημα αναμένουμε ένα μυθιστόρημα που έγραψε πριν από δύο χρόνια και έχει τίτλο Το λυκαυγές του κόσμου (μτφρ. Γιώτα Ποταμιάνου, εκδ. Βακχικόν).
Η ιστορία έχει ως εξής: Ο Χίρου Ονόντα είναι νέος όταν η Ιαπωνία συνθηκολογεί με την Αμερική και ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος τελειώνει, χωρίς ο ίδιος να το πληροφορηθεί. Είναι μεγάλος όταν επιτέλους βρίσκει ένα τέλος και ο δικός του πόλεμος. Για δεκαετίες ο στρατιώτης υπερασπιζόταν ακόμα ένα ασήμαντο νησί στον Ειρηνικό ωκεανό. Σαν φάντασμα κρύβεται ο Ονόντα στο αρχέγονο δάσος, πολεμά με την ανελέητη φύση, όπως και με τα δικά του δαιμόνια. Ο σπουδαίος συγγραφέας και σκηνοθέτης Werner Herzog συνάντησε αυτοπροσώπως στην Ιαπωνία τον άντρα με το ιδιαίτερο αυτό παρελθόν. Το πρώτο του βιβλίο ύστερα από πολλά χρόνια είναι ένας λαμπερός, συγκινητικός χορός εικόνων του νοήματος και της ανοησίας της ύπαρξής μας.
ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
Ο Ισίδωρος Ζουργός εδώ και αρκετά χρόνια έχει καταφέρει κάτι που δεν είναι καθόλου αυτονόητο: Να μην απογοητεύσει τους αναγνώστες του και την ίδια στιγμή να γράφει μυθιστορήματα σε τόπους και χρόνους με μεγάλο εύρος, παίρνοντας κάθε φορά ένα ρίσκο. Και κάθε φορά βγαίνει κερδισμένος. Το νέο του μυθιστόρημα έχει τίτλο Παλιές και νέες χώρες (εκδ. Πατάκη) και αναμένεται να κυκλοφορήσει το τελευταίο δεκαήμερο του Οκτωβρίου.
Η ιστορία έχει ως εξής: Στα 1885 ένας άνδρας και μια γυναίκα συναντιούνται στην οθωμανική Θεσσαλονίκη. Ένα άνοστο αστείο, κάποια βλέμματα και αρκετά μυστικά είναι αρκετά για να ξεκινήσει μια ερωτική σχέση ανάμεσα σε έναν αφελή κι ονειροπόλο άνδρα και σε μια δυναμική γυναίκα. Στην Αθήνα βασιλεύει ο Γεώργιος ο Α΄, στην Ερμούπολη το εμπόριο και στη Θεσσαλονίκη η ομίχλη.
Οι δυο τους θα ταξιδέψουν στην παλιά Ελλάδα κι αργότερα θα επιστρέψουν στους τόπους αυτούς, που χρόνια αργότερα, μέσα από το ζεστό αίμα των πολέμων, θα ονομαστούν Νέες Χώρες. Το Παλιές και νέες χώρες είναι ένα μυθιστόρημα στα χρόνια της μπελ επόκ, της εποχής που ονομάστηκε χαρισάμενη από τους έχοντες πλούτο και δύναμη.
Αν και η λογοτεχνία του φανταστικού έχει πολλούς και πιστούς αναγνώστες, ποτέ δεν είχε την αναγνώριση και την αποδοχή που θα μπορούσε. Η Ιωάννα Μπουραζοπούλου με τα βιβλία της, έχει αναγνωριστεί από αναγνώστες και κριτικούς στην Αγγλία και τη Γαλλία και έτσι τόσο εκεί, όσο και στη χώρα μας, αναμένουμε με ενδιαφέρον το τρίτο μέρος του «Δράκου της Πρέσπας», με τίτλο Η μνήμη του πάγου (εκδ. Καστανιώτη).
Η ιστορία έχει ως εξής: H τριλογία του «Δράκου της Πρέσπας» παρουσιάζει τρεις αλληλοαναιρούμενες εκδοχές για την εμφάνιση ενός τέρατος στη Μεγάλη Πρέσπα, τη λίμνη που μοιράζονται τρεις μικρές χώρες, ευάλωτες σε δαιμόνια και κακοδαιμονίες: η Ελλάδα, η Βόρεια Μακεδονία και η Αλβανία. Η επέλαση του θηρίου είναι σαρωτική, μεταβάλλει το κλίμα, την πολιτική, την οικονομία, προκαλεί καταστροφές, ξεριζωμούς, θανάτους. Κάθε χώρα αντιλαμβάνεται διαφορετικά τις εκδηλώσεις του δράκου και τις ερμηνεύει με τον δικό της τρόπο. Στον τρίτο τόμο παρουσιάζεται η οπτική της αλβανικής όχθης, η οποία πλήττεται από πρωτοφανή παγετό. Οι ερευνήτριες τούτης της όχθης –τοξότριες και ιέρειες δρακολόγοι– αγωνίζονται να λύσουν το αίνιγμα της στοιχειωμένης λίμνης, αγνοώντας ότι αποτελούν μέρος του. Η Μνήμη του Πάγου είναι ταυτόχρονα το τέλος και η έναρξη της τριλογίας, επειδή μας μεταφέρει στην απαρχή του φαινομένου, όπου βρίσκεται και η λύση. Το τρίπτυχο του δράκου ξεδιπλώνεται ολοκληρωμένο και η συνείδηση καλείται να αναμετρηθεί με τις πέντε αισθήσεις.
Αυτές τις μέρες κυκλοφορεί και το νέο μυθιστόρημα του Γιώργου Συμπάρδη Πλατεία Κλαυθμώνος (Μεταίχμιο). Βραβευμένος συγγραφέας, ο Γιώργος Συμπάρδης δεν χρειάζεται συστάσεις και πολλά λόγια. Το πλαίσιο της ιστορίας του και ένα απόσπασμα προδημοσίευσης δίνουν μια καλή εικόνα του νέου του μυθιστορήματος.
Η ιστορία έχει ως εξής: Ένα μυθιστόρημα που διαδραματίζεται στην Αθήνα από το φθινόπωρο του 1967 έως την άνοιξη του 1968. Ο πρώτος χρόνος της δικτατορίας των Συνταγματαρχών μέσα από τα μάτια ενός δεκαοχτάχρονου φοιτητή της Νομικής. Η σύλληψή του στην πλατεία Κλαυθμώνος και η περιπλάνησή του στον κόσμο των ομοφυλοφίλων της εποχής. Η αναδρομή στο παρελθόν της ενηλικίωσης του νεαρού αφηγητή και ταυτόχρονα μία κατάδυση στον θολό βυθό του οικογενειακού του περιβάλλοντος: Η μητέρα, ο πατέρας και ο τρίτος άνθρωπος που μπαινόβγαινε παλιά στο σπίτι.
Τα βιβλία του Μιχάλη Μακρόπουλου, στα μάτια μου, μοιάζουν με βότσαλα-οδοδείκτες που έχει αφήσει ο συγγραφέας τους, για να μας οδηγήσουν σε έναν προσωπικό συγγραφικό τόπο. Το επόμενο διάστημα αναμένουμε τη νουβέλα Μαργαρίτα Ιορδανίδη (εκδ. Κίχλη). Από την άλλη, το ζητούμενο ίσως δεν είναι ο προορισμός αλλά το ταξίδι – από βιβλίο σε βιβλίο αλλά και μέσα στο ίδιο βιβλίο.
Η ιστορία έχει ως εξής: Στην κοντινή αλλά διαφορετική Αθήνα της δεκαετίας του 1990, χωρίς οικονομική κρίση και με τους μετανάστες απ’ την Αλβανία να έχουν μόλις έρθει, παρακολουθούμε την καθημερινότητα της Μαργαρίτας Ιορδανίδη, μιας νέας γυναίκας που είναι υπάλληλος σε διαφημιστικό γραφείο, σύζυγος λογιστή και μητέρα δύο κοριτσιών. Ποια είναι όμως στ’ αλήθεια η Μαργαρίτα; Αυτή είναι η ασυνήθιστη ιστορία της – μια ιστορία για το αίνιγμα της ταυτότητας πίσω από το πρόσωπο.
Στις μέρες μας, όπου το κυρίαρχο άγχος πολλών είναι να μη χαθούν μέσα στον ωκεανό των πληροφοριών και των εικόνων, η Καλλιρρόη Παρούση άφησε να περάσουν 7 χρόνια από την πρώτη και βραβευμένη συλλογή διηγημάτων Κανείς δε μιλάει για τα πεύκα (εκδ. Κέδρος). Το επόμενο διάστημα αναμένουμε το μυθιστόρημά της Λίγα λόγια για μένα (εκδ. Τόπος).
Η ιστορία έχει ως εξής: Ένας μεσήλικας, πατέρας τριών ανήλικων κοριτσιών, επιδίδεται σε μια παράξενη συνήθεια στο υπόγειο του σπιτιού του: επιστρέφει εμμονικά, σαν ερευνητής, στην ανάγνωση των σελίδων από ένα αλλόκοτο σημειωματάριο. Ψάχνει εναγωνίως να βρει ή να επινοήσει τον εαυτό του μέσα σε αυτές τις σελίδες των οποίων το περιεχόμενο αναπροσαρμόζεται διαρκώς και ανάλογα με τη συναισθηματική του κατάσταση. Μπλεγμένος ανάμεσα στα δίχτυα της φαντασίας και της πραγματικότητας, έρχεται τελικά αντιμέτωπος με μια σειρά επώδυνων γεγονότων: τον άδικο θάνατο του αδερφού του, την απρόσμενη εξαφάνιση της μεγάλης κόρης του, το επικείμενο διαζύγιό του και τη ματαίωση ενός μεγάλου έρωτα που η εκπλήρωσή του ήρθε πολύ αργά για να αποτρέψει το χαοτικό άνοιγμα του μυαλού προς κάποιες θολές αναμνήσεις από ένα παρελθόν για το οποίο αμφιβάλλει, αν πράγματι κάποτε το έζησε ή μήπως απλώς… το διάβασε; Εξάλλου, όπως ο ίδιος παραδέχεται, «καμιά φορά, σκέφτομαι πως ό,τι δεν έγινε, έχει περισσότερο ενδιαφέρον από αυτό που έγινε».
Πληροφορίες για το θέμα, τα πρόσωπα, την ιστορία, δεν έχουμε. Ούτε μια περίληψη, ούτε το εξώφυλλο. Κι όμως αρκεί αυτό: Δημήτρης Νόλλας Οι απέθαντοι. Κυκλοφορεί το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Ίκαρος.
ΚΛΑΣΙΚΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΜΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
Μυθιστόρημα εμβληματικό στην ιστορία της παγκόσμιας λογοτεχνίας, έργο-σταθμός στην ιστορία του μυθιστορήματος, η Μαντάμ Μποβαρί (νέα μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη, εκδ. Ψυχογιός) σκανδάλισε στην εποχή της, οδήγησε τον Gustave Flaubert στο δικαστήριο, πάνω απ’ όλα όμως δημιούργησε έναν θρύλο που συνεχίζει να συγκινεί και να γοητεύει μέχρι σήμερα.
Η ιστορία έχει ως εξής: Μια νέα γυναίκα στη βόρεια Γαλλία ονειρεύεται να ξεφύγει από το οικογενειακό της περιβάλλον, να βρει τον άνδρα της ζωής της και να κάνουν μαζί τη μεγάλη ζωή, στα μεγάλα σαλόνια. Τα όνειρά της θρέφονται από τα ρομαντικά μυθιστορήματα που της κρατούν συντροφιά. Το όνομά της, Έμμα Ρουό. Είναι καλοαναθρεμμένη, κομψή, ντύνεται με περισσή φροντίδα και προσέχει την εμφάνισή της. Το όνειρό της μοιάζει να γίνεται πραγματικότητα όταν εμφανίζεται μπροστά της ο επαρχιακός γιατρός Σαρλ Μποβαρί, ο οποίος σαγηνεύεται από την ομορφιά της. Όταν αποδεσμευθεί από έναν στενάχωρο γάμο, χάρη στην εύνοια της τύχης (ή σε κατάρα;), ο Σαρλ θα ζητήσει την Έμμα από τον πατέρα της. Ο γάμος αναγεννά την Έμμα – όμως δε θα βρει την ευτυχία πλάι στον καλοσυνάτο μα άοσμο και άγευστο Σαρλ Μποβαρί. Κάπου εκεί θα μπει στη ζωή της Έμμα ο Ροντόλφ. Και αργότερα, ο Λεόν. Η Έμμα Μποβαρί θα ζήσει μια σειρά από απόκρυφα ερωτικά πάθη που θα την οδηγήσουν στην κατάρρευση, τόσο την ίδια όσο και την οικογένειά της.
Δεν είναι εύκολη απόφαση να αναμετρηθείς με κείμενο του Fyodor Dostoyevsky αλλά η Σταυρούλα Αργυροπούλου το έκανε, μεταφράζοντας από τα ρωσικά το Έγκλημα και Τιμωρία (εκδ. Μίνωας). To Έγκλημα και τιμωρία τα έχει όλα: είναι κλασικό, ιδιαίτερο, βαθιά ανθρώπινο, με μεγάλη βαρύτητα στην ανθρώπινη ψυχή και σκέψη, στην ανθρώπινη υπόσταση γενικότερα, είναι αστυνομικό μυθιστόρημα –ή για κάποιους άλλους ψυχολογικό με φιλοσοφικές προεκτάσεις– που αντανακλά τη Ρωσία του 19ου αιώνα.
Η ιστορία έχει ως εξής: Ο Ρασκόλνικοφ είναι φοιτητής της νομικής που ζει φτωχικά στην Αγία Πετρούπολη και διαπράττει ένα φρικτό διπλό φονικό με κίνητρο να αποσπάσει ένα μεγάλο χρηματικό ποσό. Ωστόσο, μετά τη δολοφονία, υποφέρει από τύψεις, ενώ η υγεία του αρχίζει να κλονίζεται και από το αίσθημα της παράνοιας που τον κατατρύχει. Η ζωή του μετατρέπεται σε πραγματική κόλαση όταν καταδιώκεται από τον δαιμόνιο ανακριτή Πορφύρι Πετρόβιτς, ο οποίος ξέρει από την αρχή πως είναι ο ένοχος και τον ωθεί στο να κάνει τρομερά λάθη. Μέσα σε αυτή τη σκοτεινιά της ζωής του, ο Ρασκόλνικοφ δημιουργεί σχέση με τη νεαρή πόρνη, Σόνια, η οποία ενσαρκώνει την παρηγοριά και την ελπίδα, ενώ παράλληλα ο συμφοιτητής του Ραζουμίχιν ανησυχεί για την υγεία του και του συμπαραστέκεται. Όταν οι υποψίες ενισχύονται και ο κλοιός σφίγγει απειλητικά για τον Ρασκόλνικοφ, θα έρθει η μέρα που θα πάρει μια γενναία απόφαση.
Μέχρι το τέλος της χρονιάς αναμένουμε και το μυθιστόρημα που αποτέλεσε το λογοτεχνικό ντεμπούτο του Charles Dickens, Τα έγγραφα Πίκγουικ (μτφρ. Ρένα Χατχούτ, εκδ. Gutenberg). Εκδοτικό φαινόμενο λόγω της πρωτοφανούς επιτυχίας του το 1836, όταν άρχισε να δημοσιεύεται σε συνέχειες, έκανε αμέσως διάσημο τον 24χρονο τότε συγγραφέα του. Οι αναγνώστες μαγεύτηκαν από τους χαρακτήρες, τα ταξίδια και τις περιπέτειες των μελών της Λέσχης Πίκγουικ – ιδιαίτερα από τον ιδρυτή της κ. Πίκγουικ, ο οποίος αποτελεί εμβληματική πλέον μορφή της αγγλικής λογοτεχνίας και θεωρείται ένα είδος Βρετανού Δον Κιχώτη. Το βιβλίο έγινε αντικείμενο καθημερινών συζητήσεων και στο πέρασμα των χρόνων, θεατρικό έργο, κινηματογραφική ταινία και τηλεοπτική σειρά, ενώ παραμένει μέχρι σήμερα έργο αναφοράς και αντικείμενο θαυμασμού διάσημων συγγραφέων και κριτικών.
Σχεδόν αθόρυβα και κάθε φορά με προσεγμένες εκδόσεις, η Διόπτρα επανασύστησε μια σπουδαία Αμερικανίδα συγγραφέα στους νεότερους αναγνώστες, την Carson McCullers. Σύντομα αναμένουμε ένα μυθιστόρημά της, που έγινε ευρέως γνωστό μέσα από την ομότιτλη ταινία, Ανταύγειες σε χρυσά μάτια (μτφρ. Έφη Τσιρώνη, εκδ. Διόπτρα).
Η ιστορία έχει ως εξής: Σ’ ένα πληκτικό στρατόπεδο στην Αμερική του μεσοπολέμου, ο λοχαγός Πέντερτον παλεύει σιωπηλά με την καταπιεσμένη ομοφυλοφιλία του, ενώ η όμορφη γυναίκα του, η Λενόρα, τον απατά με έναν άλλο αξιωματικό, που ο γάμος του περνά επίσης κρίση. Ένας νεαρός στρατιώτης, που παθαίνει εμμονή με τη Λενόρα, θα γίνει ο καταλύτης και θα έρθουν στο φως όλα τα προβλήματα και τα κρυμμένα πάθη των δύο ζευγαριών. Μέσα στην ασφυκτική ατμόσφαιρα του στρατοπέδου, η ένταση ανάμεσά τους αυξάνεται, οδηγώντας σε μια αναπόφευκτη καταστροφή.
Σύντομα αναμένουμε ένα μυθιστόρημα που επίσης έγινε γνωστό από την πρώτη κινηματογραφική του μεταφορά (υπήρξε και δεύτερη μεταγενέστερη): Μακριά απ' το αγριεμένο πλήθος (μτφρ. Τόνια Κοβαλένκο, εκδ. Kαστανιώτη) του Thomas Hardy. Το βιβλίο, όπως είπαμε, γνώρισε δύο βραβευμένες κινηματογραφικές μεταφορές (το 1967 σε σκηνοθεσία Τζον Σλέσιντζερ και το 2015 σε σκηνοθεσία Τόμας Βίντερμπεργκ).
Η ιστορία έχει ως εξής: Ο Γκάμπριελ Όουκ είναι βαθιά ερωτευμένος με τη δυναμική Μπαθσίμπα Έβερντιν. Και ίσως να κέρδιζε την αγάπη της, αν μια αναποδιά της τύχης δεν τον υποχρέωνε να καταλήξει ένας απλός βοσκός στη φάρμα της. Εξάλλου, ο συνετός Γκάμπριελ έχει να ανταγωνιστεί δυο ακόμη άντρες που τη διεκδικούν: τον γοητευτικό αλλά επικίνδυνο λοχία Τρόι, έναν νεαρό στρατιώτη χωρίς ηθικούς φραγμούς, και τον αξιοσέβαστο μεσήλικα κτηματία Μπόλντγουντ, στην κοιμισμένη ως τότε καρδιά του οποίου η όμορφη κοπέλα αφυπνίζει ένα άσβεστο πάθος. Κι ενώ η μοίρα των τριών επίδοξων μνηστήρων εξαρτάται από την επιλογή που θα κάνει εντέλει η Μπαθσίμπα, εκείνη ανακαλύπτει τις φοβερές συνέπειες της ανεξάρτητης μα παρορμητικής κι ευμετάβλητης φύσης της.
Κανένας φίλος των βιβλίων δεν μπορεί να ξεχάσει την υπέροχη εκείνη εικόνα με τη Doris Lessing, αρκετά μεγάλη σε ηλικία, να βγαίνει στην αυλή του σπιτιού της, για να μιλήσει αυτοσαρκαζόμενη, για το Νόμπελ Λογοτεχνίας που μόλις κέρδισε. Ένα σπουδαίο της βιβλίο Το χρυσό σημειωματάριο, αναμένουμε σύντομα σε νέα μετάφραση από την Έφη Τσιρώνη για τις εκδόσεις Διόπτρα.
Η ιστορία έχει ως εξής: Το Χρυσό σημειωματάριο εκδόθηκε για πρώτη φορά 1962 και αφηγείται την ιστορία της Άννα Βουλφ, μιας χωρισμένης μητέρας και μυθιστοριογράφου, η οποία παλεύει ενάντια στο συγγραφικό μπλοκάρισμα στο Λονδίνο της δεκαετίας τού ‘50. Από φόβο μήπως τρελαθεί, καταγράφει τα βιώματά της σε τέσσερα χρωματιστά σημειωματάρια. Στο μαύρο καταγράφει τη συγγραφική της ζωή, στο κόκκινο τις πολιτικές της απόψεις, στο κίτρινο τη συναισθηματική της ζωή και στο μπλε καθημερινά γεγονότα. Ωστόσο είναι το πέμπτο σημειωματάριο —το χρυσό— αυτό που ενώνει τα νήματα της ζωής της και κρατάει το κλειδί της ανάρρωσής της.
* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΑΓΟΡΑΣΤΟΣ είναι δημοσιογράφος.