24 αστυνομικά, νουάρ και ψυχολογικά θρίλερ για καλοκαιρινές αναγνώσεις

ΤΑ ΚΛΑΣΙΚΑ

«Βρες τον δολοφόνο
Της Νάιο Μαρς [Ngaio Marsh]
Μτφρ. Στράτος Μυρογιάννης
Καλειδοσκόπιο

«Αρχές της δεκαετίας του 1930. Μεσοπόλεμος. Μια έπαυλη στην αγγλική εξοχή, ένα από τα ζηλευτά πάρτι του οικοδεσπότη, Σερ Χάμπερτ Χάντεσλι, υπηρέτες σερβίρουν πρωτότυπα κοκτέιλ, άντρες με βραδινά κοστούμια και γυναίκες με αστραφτερές τουαλέτες διασκεδάζουν με την ψυχή τους στους ξέφρενους ρυθμούς της αγγλικής αριστοκρατίας.

Όλοι ετοιμάζονται για το αποκορύφωμα της βραδιάς: το παιχνίδι “Βρες τον δολοφόνο”. Εύκολο και διασκεδαστικό. Όταν ο Τσαρλς Ράνκιν βρίσκεται στ' αλήθεια νεκρός, όλοι είναι ύποπτοι. Επικρατεί πανικός. Τότε εμφανίζεται ο επιθεωρητής της Σκότλαντ Γιάρντ Ρόντρικ Άλεν, ο διάσημος ντετέκτιβ της Νάιο Μαρς. Κανείς δεν μπορεί να φύγει από την έπαυλη αν δεν βρεθεί ο πραγματικός δολοφόνος».

Οι εκδόσεις Καλειδοσκόπιο εγκαινίασαν μια σειρά αστυνομικών βιβλίων της επονομαζόμενης Χρυσής Εποχής του είδους. Η περίοδο αυτή είναι ο Μεσοπόλεμος, κι εκτός της διάσημης Άγκαθα Κρίστι, ξεχώριζαν αρκετές άλλες γυναίκες συγγραφείς, με προεξάρχουσες τη Νάιο Μαρς και την Ντόροθι Σέγιερ.

Η Ίντιθ Νάιο Μαρς γεννήθηκε στη Νέα Ζηλανδία και σπούδασε ζωγραφική στο Λονδίνο. Άκρως αντισυμβατική προσωπικότητα, όπως φαίνεται και από την επιλογή να χρησιμοποιεί το μεσαίο όνομά της, που είναι μια λέξη των Μαορί και σημαίνει έξυπνη, αποτελεσματική, ανήσυχη και ασυμβίβαστη, έγραψε 32 ιστορίες με ήρωα τον επιθεωρητή Ρόντρικ Άλεν. Η μεγάλη της αγάπη υπήρξε το θέατρο και στη Νέα Ζηλανδία τιμήθηκε περισσότερο ως σκηνοθέτης και παραγωγός θεατρικών παραστάσεων. Στην πολύ χρήσιμη εισαγωγή του υπεύθυνου της σειράς, Στράτου Μυρογιάννη, ο οποίος έχει κάνει και τη μετάφραση, βρίσκουμε πληροφορίες για τη συγγραφέα, τον ήρωά της και το ύφος του βιβλίου.

To Βρες τον δολοφόνο είναι ένα κλασικό whodunit ή μυστήριο έπαυλης (country house mystery). Ο περιορισμένος χώρος και αριθμός των υπόπτων διασπάται από μια δευτερεύουσα πλοκή που αφορά Ρώσους κατασκόπους και μυστικά όπλα. Ωστόσο, ο επιθεωρητής Άλεν που καλείται να εξιχνιάσει τον φόνο και το επιτυγχάνει με τη βοήθεια ενός καλεσμένου, του Νάιτζελ Μπαθγκέιτ [ο οποίος παίζει έναν ρόλο δόκτορα Γουότσον, τρόπος του λέγειν] είναι αποφασιστικός και ευφυής. Αριστοκρατικής καταγωγής, απόφοιτος της Οξφόρδης, συχνά καταφεύγει σε αποσπάσματα από τον Σαίξπηρ και είναι ένας από τους πιο συμπαθείς αστυνομικούς επιθεωρητές της αγγλικής σχολής.

Στην ίδια σειρά κυκλοφόρησε και η Κρουαζιέρα Θανάτου της Νάιο Μαρς, σε μετάφραση Ιωάννας Βετσοπούλου. Το ενδιαφέρον του βιβλίου βρίσκεται στο γεγονός πως, όπως γράφει ο Στράτος Μυρογιάννης: «αξιοποιεί όλα τα αγαπημένα θέματα και τις τεχνικές της συγγραφέως: τις λογοτεχνικές και καλλιτεχνικές αναφορές, τη διακειμενικότητα ή τη διακαλλιτεχνικότητα (αν μπορούμε να το θέσουμε έτσι), μια πλοκή που κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον και την αγωνία του αναγνώστη μέχρι το τέλος και μια «γυναικεία οπτική» −τον φόνο διερευνά η γυναίκα του Ρόντρικ Άλεν, η Τρόι −μέσα σε ένα, μέχρι πολύ πρόσφατα, τυπικά ανδροκρατούμενο λογοτεχνικό είδος, τουλάχιστον όσον αφορά τον ρόλο του ντετέκτιβ».

«Πτώμα αγνώστων στοιχείων»
Της Ντόροθι Λ. Σέγιερς [Dorothy L. Sayers]
Μτφρ. Φωτεινή Λίκα
Καλειδοσκόπιο

«Λονδίνο. Μόλις έχει τελειώσει ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Ο φιλήσυχος αρχιτέκτονας Θιπς ανακαλύπτει το γυμνό πτώμα ενός άντρα μέσα στην μπανιέρα του. Ο νεκρός φοράει ένα ζευγάρι ματογυάλια – το μόνο αποδεικτικό στοιχείο για την ταυτότητά του. Η ταυτόχρονη εξαφάνιση του τραπεζίτη Σερ Ρούμπεν Λίβι δεν κάνει τα πράγματα πιο εύκολα. Η πρώτη υπόθεση του Λόρδου Πίτερ Γουίμζι στην αστυνομική λογοτεχνία συμπίπτει με μια αριστοτεχνικά σκηνοθετημένη δολοφονία. Ευρηματικοί και έξυπνοι διάλογοι, ένα διαβολικά μελετημένο έγκλημα και ένας ιδιοσυγκρασιακός και ετοιμόλογος αριστοκράτης σε πρωταγωνιστικό ρόλο. Ένα κλασικό πλέον έργο που ανήκει δικαίως στα κορυφαία της παγκόσμιας αστυνομικής λογοτεχνίας».

Στην εξαιρετική εισαγωγή της μεταφράστριας, εκτός των πληροφοριών για τη συγγραφέα και το πολύπλευρο ταλέντο της (από τις πρώτες γυναίκες αποφοίτους της Οξφόρδης και μόλις η δεύτερη κειμενογράφος της διαφημιστικής Benson’s του Λονδίνου), υπάρχει μια οξυδερκής ανάλυση του ήρωα της Σέγιερς, του λόρδου Πίτερ Γουίμζι. «Αποτελεί μια ανανεωτική προσθήκη στο Πάνθεον των εκκεντρικών ερασιτεχνών ντετέκτιβ… Πίσω από το προσωπείο του ανέμελου αριστοκράτη κρύβεται ένας πρώτης τάξεως διανοητής με μια ιδιαίτερη αίσθηση της δικαιοσύνης αλλά και μια ψυχοσύνθεση σαφώς επιβαρυμένη από τον πόλεμο».

Ο ειδεχθής χιονάνθρωπος
Του Νίκολας Μπλέικ [Nicholas Blake]
Μτφρ. Δημήτρης Αρβανίτης
Αλεξάνδρεια

«Τα παιδιά έσκυψαν από το παράθυρο, δίπλα δίπλα. Όπως παρακολουθούσαν, η ρωγμή στο κεφάλι του χιονάνθρωπου μεγάλωσε. Ένα κομμάτι χιόνι γλίστρησε απαλά από το πρόσωπό του.

Το πρόσωπο θα έπρεπε να πέσει. Αλλά βρισκόταν ακόμα εκεί. Ο κοντόχοντρος, άμορφος χιονάνθρωπος είχε πρόσωπο - ένα πρόσωπο λευκό, σχεδόν όσο και το χιόνι που το κάλυπτε πριν, το νεκρό, ανθρώπινο πρόσωπο κάποιου που δεν θα έπρεπε να βρίσκεται εκεί. Ο ποιητής-ντετέκτιβ Νάιτζελ Στρέινιζγουεϊζ φτάνει στο Αρχοντικό του Ίστερχαμ στην καρδιά του χειμώνα για να ερευνήσει μια σειρά παράξενων γεγονότων, με αποκορύφωμα την αυτοκτονία μιας πλούσιας νεαρής γυναίκας που η συμπεριφορά της έχει σκανδαλίσει το χωριό. Καθώς ανακαλύπτει ότι πρόκειται για φόνο και αρχίζει να ερευνά το παρελθόν της νεκρής, καταλαβαίνει ότι κάποιος από το αρχοντικό έχει ένα σκοτεινό μυστικό και θα κάνει τα πάντα για να μη βγει στο φως».

Ο Νίκολας Μπλέικ δεν είναι άλλος από τον Ιρλανδό ποιητή Σέσιλ Ντέι-Λιούις, που με το ψευδώνυμο αυτό έγραφε αστυνομικές ιστορίες. Ο ειδεχθής χιονάνθρωπος είναι η έβδομη περιπέτεια του Νάιτζελ Στρέινιζγουεϊζ, ο οποίος μαζί με τη σύζυγό του, φτάνουν σε μια έπαυλη στο Έσεξ για να ερμηνεύσουν την περίεργη συμπεριφορά μιας γάτας! Το κεφάλαιο της εισαγωγής αποτελεί ουσιαστικά το τέλος της ιστορίας, την οποία μαθαίνουμε σταδιακά. Κι ενώ αρχικά το μυστήριο αφορά την παράξενη συμπεριφορά της γάτας Σκριμπλς, σύντομα εμφανίζεται το πρώτο πτώμα. Μια νέα γυναίκα βρίσκεται κρεμασμένη από τα δοκάρια του δωματίου της. Όσο ο Νάιτζελ Στρέινιζγουεϊζ προσπαθεί να εξιχνιάσει το αποτρόπαιο περιστατικό, τα χιόνια αρχίζουν να λιώνουν και μέσα από τον χιονάνθρωπο που στολίζει τον κήπο προβάλει ένας άνδρας… νεκρός, φυσικά.

Όπως συμβαίνει συχνά με τα αστυνομικά μυθιστορήματα της αγγλικής σχολής, το μυστήριο εναλλάσσεται με μικρά χιουμοριστικά στιγμιότυπα, περιγραφές γευμάτων και σχόλια που δείχνουν τις αξίες και τις ιδέες της εποχής – τις αρχές του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, εν προκειμένω. Ο ειδεχθής χιονάνθρωπος είναι το δεύτερο βιβλίο του Νίκολας Μπλέικ που μεταφράστηκε και κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια [στο πρώτο το Κτήνος πρέπει να πεθάνει αναφερθήκαμε τον Δεκέμβριο του 2021), στην εξαιρετική μετάφραση του Δημήτρη Αρβανίτη.

Η γυναίκα με τα μαύρα
Της Σούζαν Χιλ [Suzan Hill]
Μτφρ. Θωμάς Μαστακούρης
Αίολος

«Ο Άρθουρ Κιπς, ένας ανερχόμενος λονδρέζος δικηγόρος, πηγαίνει στο Κρίθιν Γκίφορντ, μια απομακρυσμένη κωμόπολη στη βορειοανατολική ακτή της Αγγλίας, στα ανεμοδαρμένα υφάλμυρα έλη πιο πέρα από το Μονοπάτι των Εννέα Ζωών. Σκοπός του ταξιδιού του είναι να παραβρεθεί στην κηδεία μιας πελάτισσάς του, της κυρίας Άλις Ντράμπλοου, και να τακτοποιήσει τις εκκρεμείς υποθέσεις της. Το μυστηριώδες σπίτι της κυρίας Ντράμπλοου βρίσκεται στο τέρμα ενός δρόμου, βουτηγμένο στην ομίχλη, μα ο Κιπς αγνοεί τα τραγικά μυστικά που κρύβουν τα σφαλιστά του παράθυρα. Εντέλει, ένα επαγγελματικό ταξίδι ρουτίνας μετατρέπεται σε εφιάλτη όταν ο Κιπς αρχίζει να βασανίζεται από μυστηριώδεις ήχους και εικόνες – μια κουνιστή καρέκλα σ' ένα εγκαταλειμμένο παιδικό δωμάτιο, τον ανατριχιαστικό ήχο μόνιππου, το ουρλιαχτό ενός παιδιού μέσα στην ομίχλη και, το πιο τρομακτικό απ' όλα, μια γυναίκα-φάντασμα ντυμένη στα μαύρα».

Πριν από τα αστυνομικά μυθιστορήματα υπήρχε η γοτθική μυθοπλασία. Ειδικότερα τα πρώτα χρόνια της αστυνομικής αφήγησης, πολλοί σπουδαίοι συγγραφείς όπως ο Έντγκαρ Άλαν Πόε επηρεάστηκαν από τα γοτθικά μυστήρια τρόμου, με φαντάσματα που κατοικούσαν σε ερημωμένα κάστρα και πνεύματα που τριγύριζαν στα δάση. Το γοτθικό μυθιστόρημα άνθισε από τα μέσα του 18ου ως τις αρχές του 19ου αιώνα. Η επιρροή του χάνεται κάθε τόσο αλλά απαντάται ξανά σε όλη τη διάρκεια του 20ου αιώνα, όπως στη Ρεβέκκα της Δάφνης Ντυ Μωριέ ή το Ζούσαμε πάντα σ’ ένα κάστρο της Σίρλεϊ Τζάκσον. Η Σούζαν Χιλ είναι από τις νεότερες επιγόνους του είδους, και Η γυναίκα με τα μαύρα είναι το πρώτο μυθιστόρημά της που μεταφράζεται στα ελληνικά.

Η ιστορία διαδραματίζεται στις αρχές του 20ου αιώνα και τη διηγείται ο μεσόκοπος πια δικηγόρος Άρθουρ Κιπς. Αφορμή της αφήγησης είναι η συγκέντρωση της οικογένειάς του γύρω από το τζάκι, την παραμονή των Χριστουγέννων, και η υποχρέωση όλων να διηγηθούν μια ιστορία με φαντάσματα. Ο Άρθουρ Κιπς έχει ζήσει όντως μια τέτοια ιστορία και την καταγράφει με μεγάλο δισταγμό, αφού ακόμα δυσκολεύεται να την αφηγηθεί. Εκτός των υπερφυσικών περιστατικών και των φαντασμάτων, η αξία του βιβλίου έγκειται στον τρόπο που είναι γραμμένο, στις ανατριχιαστικές περιγραφές τοπίων, δωματίων, ήχων και σκιών. Ο Θωμάς Μαστακούρης έχει αποδώσει άψογα την ατμόσφαιρα του βιβλίου.

Οι φόνοι της οδού Μοργκ
Του Έντγκαρ Άλαν Πόε [Edgar Allan Poe]
Μτφρ. Βιολέττα Ζεύκη
Διόπτρα

Και οι εκδόσεις Διόπτρα εγκαινίασαν μια καινούργια σειρά κλασικών αστυνομικών βιβλίων με τίτλο «Crime Moments». Και όπως είναι αναμενόμενο η σειρά ξεκίνησε από τον Έντγκαρ Άλαν Πόε και τους περίφημους «Φόνους της οδού Μοργκ». Εδώ βρίσκεται η αρχή της αστυνομικής μυθοπλασίας ως ενός είδους ανεξάρτητου και αυτοτελούς.

Το βιβλίο περιέχει μια αποτίμηση της σημασίας του συγγραφέα από τον Πέτρο Μάρκαρη και έναν εξόχως κατατοπιστικό πρόλογο από τον Φιλήμονα Πατσάκη, τον υπεύθυνο σχεδιασμού των εκδόσεων Διόπτρα. Εκτός των Φόνων, στον τόμο υπάρχει το «Μυστήριο της Μαρί Ροζέ» και το «Κλεμμένο Γράμμα», ένα εκτενές κείμενο που έγραψε ο Σαρλ Μποντλέρ το 1856 για τη ζωή και το έργο του Ε.Α. Πόε το οποίο συνόδευε την έκδοση των έργων του, κι ένα μικρό κείμενο του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι το 1861, για το περιοδικό «Χρόνος». Είναι η πρώτη φορά, αν δεν κάνω λάθος, που το έργο του Ε.Α. Πόε εκδίδεται συνοδευόμενο από τόσο πολλά στοιχεία και πληροφορίες για τον ίδιο και το έργο του.

Το φάντασμα της όπερας
Του Γκαστόν Λερού [Gaston Leroux]
Μτφρ Αργυρώ Μαντόγλου
Διόπτρα

Δεύτερο βιβλίο της σειράς «Crime Moments» είναι το Φάντασμα της Όπερας, του Γκαστόν Λερού. Άλλο ένα τοπόσημο της αστυνομικής λογοτεχνίας, το οποίο κυκλοφόρησε το 1910. Η ιστορία που βασίστηκε σε ένα πραγματικό γεγονός που συνέβη στην Όπερα του Παρισιού, αλλά και σε έναν θρύλο για κάποιο φάντασμα που πλανιόταν εκεί. Την ιστορία υποτίθεται ότι αφηγείται ένας δημοσιογράφος, ο ίδιος ο Λερού, μετά από ενδελεχή έρευνα και συζητήσεις με μάρτυρες της ύπαρξης του Φαντάσματος.

Ο Λερού είχε γράψει πολλά άλλα μυθιστορήματα μυστηρίου πριν από το Φάντασμα, όπως το Μυστήριο του Κίτρινου Δωματίου, με ήρωα τον δημοσιογράφο Ζοζέφ Ρουλεταμπίλ, και συνέχισε να γράφει αστυνομικά μυθιστορήματα μυστηρίου και θεατρικά έργα μέχρι τον θάνατό του, το 1927. Το Φάντασμα της Όπερας έχει μεταφερθεί αμέτρητες φορές στον κινηματογράφο και την τηλεόραση, αλλά η πιο γνωστή μορφή του είναι το μιούζικαλ του Άντριου Λόιντ Γουέμπερ. Τον πρόλογο με τίτλο «Πόσο δολοφονικό είναι τελικά ένα προσωπείο;» έχει γράψει η υπεύθυνη εκδόσεων, Βίκυ Κατσαρού. Σ’ αυτόν ανακαλύπτουμε άλλες πλευρές του Φαντάσματος, όπως την επιρροή του από το γοτθικό μυθιστόρημα και τις φροϋδικές προεκτάσεις του.

ΤΑ ΜΠΛΟΚΜΠΑΣΤΕΡ

Ματωμένη Σελήνη
Του Τζο Νέσμπο [Jo Nesbo]
Μτφρ. Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη
Μεταίχμιο

«Αφού έχει δει τη ζωή του να διαλύεται, ο Χάρι πηγαίνει στο Λος Άντζελες για να εξαφανιστεί από όλους και όλα, ακόμα και από τον ίδιο του τον εαυτό. Όσο και αν προσπαθεί όμως, συνειδητοποιεί ότι από τον εαυτό του δεν μπορεί να ξεφύγει. Όταν στον δρόμο του βρεθεί μια ηλικιωμένη ηθοποιός, η Λουσίλ, που προσπαθεί να ξεφύγει από ένα καρτέλ ναρκωτικών στο οποίο χρωστάει 1.000.000 δολάρια, ο Χάρι δεν έχει άλλη επιλογή από το να τη βοηθήσει. Εκείνη με τη σειρά της θα του δώσει στέγη, θα του χαρίσει τη συντροφιά της και ένα καλοραμμένο κοστούμι. Πίσω στο Όσλο, δύο αγνοούμενα κορίτσια εντοπίζονται δολοφονημένα. Ένας από τους υπόπτους είναι ένας διάσημος μεγαλομεσίτης. Η Katrine Bratt θέλει να ζητήσει τη βοήθεια του ανθρώπου που γνωρίζει τους κατά συρροή δολοφόνους καλύτερα από τον καθένα, αλλά οι αρχηγοί της αστυνομίας αρνούνται κατηγορηματικά να συνεργαστούν με τον Χάρι Χόλε. Από την άλλη μεριά, ο ύποπτος μεγαλομεσίτης θέλει να τον προσλάβει ως ιδιωτικό ερευνητή για να τον απαλλάξει από τις κατηγορίες. Ο Χάρι αρνείται, αλλά όταν το καρτέλ των ναρκωτικών απαγάγει τη Λουσίλ θα βρεθεί αντιμέτωπος με ένα δίλημμα: αν δεχτεί την πρόταση του μεγαλομεσίτη θα μπορέσει να πληρώσει το χρέος της Λουσίλ. Έχει μόλις δέκα μέρες. Ο χρόνος περνάει και μια ματωμένη σελήνη ρίχνει το φως της πάνω από το Όσλο».

Ο χρόνος και οι απώλειες έχουν τσακίσει τον σχεδόν βιονικό Χάρι Χόλε, σ’ αυτή την δέκατη τρίτη περιπέτειά του. Αλλά όταν κανείς φτάνει στο ναδίρ, η μόνη διέξοδος είναι η επανασύνδεση με τη ζωή. Πιο ανθρώπινος και τσακισμένος από ποτέ, ο Χάρι Χόλε επιστρέφει στο Όσλο μετά την αυτοεξορία του στο Λος Άντζελες με μόνο σκοπό να χρησιμοποιήσει την τεράστια αμοιβή του για να σώσει την ηλικιωμένη φίλη του, τη Λουσίλ. Έχει δέκα μέρες για να εξιχνιάσει τη δολοφονία μιας νέας κοπέλας − με απώτερο σκοπό να αποδείξει την αθωότητα του πολυεκατομμυριούχου που θα του δώσει το ποσό που χρειάζεται. Και όπως συμβαίνει στην αληθινή ζωή, η παρουσία ενός μικρού παιδιού θα μαλακώσει λίγο τον ήρωά μας, τόσο όσο να μπορέσει να λειτουργήσει πάλι σαν κυνηγός ενός κατά συρροή δολοφόνου. Γιατί οι φόνοι των νέων γυναικών θα συνεχιστούν, αν και οι λεπτομέρειες της κατάστασης των πτωμάτων ξεπερνούν τις αντοχές μου.

Από τα πιο ευχάριστα σημεία του βιβλίου είναι οι μουσικές αναφορές του Νέσμπο στον Λέοναρντ Κοέν αλλά και σε πολλά εξίσου «παλιομοδίτικα» τραγούδια. Είναι γνωστό ότι ο Νέσμπο υπήρξε τραγουδιστής μιας ροκ μπάντας πριν γίνει συγγραφέας, έτσι βάζει τον ήρωά του να νανουρίζει το βιολογικό παιδί του με το «Cocaine» (αν δεν κάνω λάθος). Συγκινητική επίσης είναι η ομάδα υποστήριξης που δημιουργεί ο Χάρι Χόλε, με τον καρκινοπαθή ψυχολόγο Στούλε Άουνε, τον Τρουλς Μπέντσεν, έναν αστυνομικό ύποπτο για διακίνηση ναρκωτικών, και τον παιδικό του φίλο, τον ταξιτζή Εϊνστάιν. Μήνυμα πως οι παλιοί μας φίλοι είναι εκεί για μας, ό,τι κι αν έχει μεσολαβήσει − ή ότι ακόμα κι «πολύ σκληρός για να πεθάνει» Χάρι Χόλι χρειάζεται ένα δίκτυο υποστήριξης σε πρακτικά και συναισθηματικά θέματα. Είναι κρίμα πάντως το ότι οι φανατικοί αναγνώστες του Νέσμπο δεν του επιτρέπουν να προχωρήσει σε άλλες μορφές του αστυνομικού. Το Βασίλειο ήταν ένα αληθινό, ποιητικό και συγχρόνως σκληρό αριστούργημα. Πόσους κατά συρροή δολοφόνους πρέπει να γνωρίσουμε, γιατί να μαθαίνουμε λεπτομερώς τη μεθοδολογία τους, πόσες σφαγμένες γυναίκες πρέπει να «θρηνήσουμε» γιατί αυτό είναι εμπορικό; Το βιβλίο κλείνει με μια αμφιβολία για την ψυχολογική ίαση του Χάρι Χόλε. Άρα να περιμένουμε μια συνέχεια σε 1-2 χρόνια.

Η μαύρη λύκαινα
Του Χουάν Γκομέζ-Χουράδο [Juan Gómez-Jurado]
Μτφρ. Αγγελική Βασιλάκου
Κλειδάριθμος

«Η Αντόνια Σκοτ δεν φοβάται κανέναν. Παρά μόνο τον ίδιο της τον εαυτό. Αλλά υπάρχει κάποιος πιο επικίνδυνος από αυτόν. Κάποιος που θα μπορούσε να τη νικήσει. Η Μαύρη Λύκαινα πλησιάζει ολοένα και περισσότερο. Και η Αντόνια, για πρώτη φορά, είναι τρομαγμένη».

Γνωρίσαμε την εκκεντρική Αντόνια Σκοτ στην Κόκκινη Βασίλισσα (αφιέρωμα αστυνομικών, Δεκέμβριος 2021). Μια γυναίκα που μπορεί να λύσει ακόμα και το πιο περίπλοκο μυστήριο αλλά πάσχει από σοβαρή κατάθλιψη που την κάνει τελείως απρόβλεπτη. Η Αντόνια αποτελεί το σημαντικότερο μέλος του πρότζεκτ «Κόκκινη Βασίλισσα», το οποίο δημιουργήθηκε και δρα μυστικά, με σκοπό την επίλυση των πιο σύνθετων κι επικίνδυνων εγκλημάτων. Συνεργάτης της είναι ο Βάσκος αστυνομικός Γιόν Γκουτιέρεθ.

Στη Μαύρη Λύκαινα, το δεύτερο βιβλίο της σειράς, ένας μαφιόζος δολοφονείται στην Κόστα ντελ Σολ. Η έγκυος γυναίκα του, Λόλα Μορένο, ξεφεύγει τελευταία στιγμή, αλλά τώρα πια την καταδιώκει η ρωσική μαφία. Συγχρόνως την καταδιώκει μια επαγγελματίας δολοφόνος γνωστή ως Μαύρη Λύκαινα. Εντωμεταξύ, σε ένα κοντέινερ που φτάνει από την Αγία Πετρούπολη ανακαλύπτονται τα πτώματα εννέα γυναικών που έχουν πεθάνει από ασφυξία. Πώς δένουν όλα αυτά και πώς θα δοθεί η λύση;

Ο Χουάν Γκομέζ-Χουράδο είναι ιδιαίτερα επιτυχημένος δημοσιογράφος και συγγραφέας στην Ισπανία, και είναι από τους δημιουργούς της τάσης που δίνουν σε γυναίκα τον κεντρικό ρόλο των αστυνομικών περιπετειών [όπως συμβαίνει και στα βιβλία της Κάρμε Μόλα]. Η τριλογία με πρωταγωνίστρια την Αντόνια Σκοτ πρόκειται να μεταφερθεί στην τηλεόραση από το Amazon Prime.

Το τελευταίο πάρτι
Της Κλαιρ Μάκιντος [Clare Mackintosh]
Μτφρ. Μαρία-Νεφέλη Ταμία
Μεταίχμιο

«Ένα ανεπανάληπτο πάρτι. Δεν έχουν έρθει όλοι όμως για να γιορτάσουν. Παραμονή Πρωτοχρονιάς και το σπίτι του Ρις Λόιντ είναι γεμάτο κόσμο. Το θέρετρό του στη λίμνη Μίρορ γνωρίζει μεγάλη επιτυχία και ο ίδιος κάλεσε τους κατοίκους του διπλανού χωριού να πιούν σαμπάνια με τους νέους πλούσιους γείτονές τους. Ως τα μεσάνυχτα όμως, ο Ρις θα επιπλέει νεκρός στα παγωμένα νερά της λίμνης. Την Πρωτοχρονιά, η Φιόν Μόργκαν έρχεται αντιμέτωπη με ένα ολόκληρο χωριό υπόπτων. Η μικρή κοινότητα είναι το σπίτι της, επομένως όλοι οι ύποπτοι είναι οι γείτονες, οι φίλοι και η οικογένειά της – και η Φιόν πρέπει να προστατέψει τα δικά της μυστικά. 
Κάθε λεπτό και ένα νέο ψέμα. Σύντομα το ερώτημα δεν είναι ποιος θα ήθελε νεκρό τον Ρις... αλλά ποιος τελικά τον σκότωσε. Σε ένα χωριό με τόσα μυστικά, μια δολοφονία είναι μόνο η αρχή».

Η Κλαιρ Μάκιντος εργάστηκε επί 12 χρόνια ως αστυνομικός πριν στραφεί στη συγγραφή αστυνομικών μυθιστορημάτων. Το τελευταίο πάρτι είναι το ένατο βιβλίο της, και σ’ αυτό μας γνωρίζει την καινούργια ηρωίδα της, την Ουαλή αστυνόμο, Φιόν Μόργκαν. Η ιστορία ξεκινάει με πνιγμό του τραγουδιστή της όπερας, Ρις Λόιντ, και επειδή τα στοιχεία δείχνουν πως πρόκειται για φόνο, ο οποίος μάλιστα έχει διαπραχθεί στα όρια Αγγλίας και Ουαλίας, η Ουαλή Φιόν θα αναγκαστεί να συνεργαστεί με τον Άγγλο Λίο Μπρέιντι, παλιό γνωστό της. Η εξιχνίαση θα απαιτήσει επιστροφές στο παρελθόν για να βγουν στην επιφάνεια τα κρυμμένα μυστικά, λάθη και αστοχίες, αλλά πίστη στην αξία της απόδοσης δικαιοσύνης.

Τα περισσότερα βιβλία της Μάκιντος ανήκουν στο ψυχολογικό θρίλερ, το συγκεκριμένο είναι ένας συγκερασμός ψυχολογικού θρίλερ και procedural. Η Μάκιντος χρησιμοποιεί κάθε γνωστό τέχνασμα (το αταίριαστο δίδυμο των συνεργατών, τον κοινωνικό και ταξικό διχασμό, τις εναλλαγές της φρίκης του νεκροτομείου με γραφικές περιγραφές της ουαλικής επαρχίας).

Από τα πιο ευχάριστα αστυνομικά βιβλία που μπορεί να διαβάσει κανείς φέτος το καλοκαίρι, ωραία γραμμένο και με θαυμάσια στημένους χαρακτήρες.

Οι ερινύες
Του Τζον Κόνολι [John Connolly]
Μτφρ. Χριστίνα Ριζοπούλου
Bell

«Ερινύες. Οι μυθικές θεότητες της εκδίκησης, με τα κεφάλια τους τυλιγμένα με φίδια, που καταδίωκαν όσους είχαν διαπράξει εγκλήματα που είχαν μείνει ατιμώρητα. Τώρα, ο ιδιωτικός ερευνητής Τσάρλι Πάρκερ εμπλέκεται σ' έναν κόσμο σύγχρονων Ερινυών, μέσα από δύο ιστορίες: “Οι Αδελφές Στρέιντζ” και “Οι Ερινύες”.
 Στις “Αδελφές Στρέιντζ”, η επιστροφή του κακοποιού Ρομ Μπιούκερ στο Πόρτλαντ του Μέιν συνοδεύεται από χάος και θάνατο, καθώς μια κλοπή απειλεί να αφανίσει όχι μόνο τον ίδιο αλλά και τις πρώην ερωμένες του, τις αινιγματικές Ντολόρς και Άμπαρ Στρέιντζ.
 Και στις “Ερινύες” ο Πάρκερ πρέπει να παλέψει για να προστατεύσει δύο ακόμα γυναίκες, ενώ παράλληλα το Πόρτλαντ οχυρώνεται ενόψει μιας παγκόσμιας πανδημίας. Ίσως όμως οι πελάτισσές του είναι πιο ικανές να φροντίσουν τον εαυτό τους απ' όσο θα φανταζόταν κανείς».

Έχω αναφέρει και παλιότερα ότι ο Τζον Κόνολι, ο Βρετανός που περιγράφει τις ΗΠΑ καλύτερα από τους Αμερικανούς, είναι κάτι σαν guilty pleasure. Όχι επειδή ντρέπεται κανείς να παραδεχτεί ότι απολαμβάνει τα βιβλία του, αλλά γιατί τα βιβλία αυτά είναι σαν τα πατατάκια ή τους αρμυρούς ξηρούς καρπούς: έτσι κι αρχίσεις, δεν μπορείς να τα σταματήσεις. Το τελευταίο βιβλίο του Κόνολι με ήρωα τον Τσάρλι Πάρκερ (και μόνο αυτή η αναφορά στον Μπερντ φτάνει για να αγαπήσει κανείς τον συγγραφέα) περιέχει ένα μικρό μυθιστόρημα και μια νουβέλα. Όπως αναφέρει ο συγγραφέας στις ευχαριστίες, το μικρό μυθιστόρημα με τίτλο “Οι Αδελφές Στρέιντζ” το ξεκίνησε σαν νουβέλα που έγραφε καθημερινά και ανέβαζε δωρεάν στον ιστότοπό του, στη διάρκεια της πρώτης μεγάλης καραντίνας του 2020. Ήθελε να προσφέρει στους αναγνώστες κάτι που θα τους αποσπούσε από τον φόβο και τον εγκλεισμό, ένα σχετικά σύντομο κείμενο την καθημερινή συνέχεια του οποίου θα διάβαζαν εύκολα στο κινητό ή το τάμπλετ τους.

Αυτή η αρχική ιδέα που θυμίζει τους επιφυλλιδογράφους του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα διαμορφώθηκε σε ένα μικρό μυθιστόρημα με θέμα τις εμμονές των ανθρώπων με τη συλλογή σπάνιων αντικειμένων, όπως ένα σπάνιο νόμισμα εν προκειμένω που μπορεί να θεραπεύσει κάθε ασθένεια, βάσανο ή ταλαιπωρία. Ωστόσο, τα νομίσματα αυτά εποφθαλμιά ένας κακοποιός που επιστρέφει στην πατρίδα του, στο Πόρτλαντ του Μέιν −και πατρίδα του Τσάρλι Πάρκερ− αγνοώντας τις επικίνδυνες ιδιότητες που μπορεί να έχουν.

Η νουβέλα που συνοδεύει τις “Αδελφές Στρέιντζ” ονομάζεται “Ερινύες” και περιέχει μια άλλη εμμονή του Τσάρλι Πάρκερ: το κλάμα ενός νεκρού παιδιού που τρομοκρατεί τους ενοίκους ενός άθλιου ξενοδοχείου κι ένα φάντασμα ίσως που ζητάει εκδίκηση. Πρέπει να θυμίσουμε εδώ ότι ο πρώην αστυνομικός Τσάρλι Πάρκερ κατατρύχεται από τα φαντάσματα της γυναίκας και της κόρης του, οι οποίες δολοφονήθηκαν άγρια πριν από χρόνια. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να σπεύδει να βοηθήσει όποια γυναίκα συναντήσει στον δρόμο του κι έχει ανάγκη την προστασία σου. Η νουβέλα θίγει το ζήτημα της εκδίκησης, της ενδοοικογενειακής βίας, της τρέλας και της απομόνωσης των ανθρώπων. Στο τρόπο που περιγράφει τις σχέσεις των ενηλίκων με τα μικρά παιδιά διακρίνουμε τις επιρροές του από τον αγαπημένο του συγγραφέα Ρος ΜακΝτόναλντ, τον σπουδαίο Τζέιμς Λη Μπερκ και τον μαιτρ του procedural, Εντ ΜακΜπέιν.

Μια εύκολη υπόθεση
Του Πάκο Ιγνάσιο Τάιμπο ΙΙ [Paco Ignacio Taibo II]
Μτφρ. Δήμητρα Σταυρίδου
Έρμα 

«Η ζωή του ιδιόρρυθμου ντετέκτιβ Έκτορ Μπελασκοαράν Σάιν έχει αναστατωθεί από τον θάνατο της μητέρας του και τις αποκαλύψεις για την κρυφή ζωή του πατέρα του. Επιπλέον, εκτός από τις εξουθενωτικές αϋπνίες, καλείται να αντιμετωπίσει ταυτόχρονα τρεις υποθέσεις να ανακαλύψει ποιος και γιατί απειλεί τη ζωή της έφηβης κόρης μιας πρώην στάρλετ ταινιών σαπουνόπερας, να λύσει το μυστήριο της δολοφονίας ενός μηχανικού σε ένα εργοστάσιο που διεξάγεται ένας ανελέητος αγώνας ανάμεσα στους απεργούς και την εργοδοσία και να αναζητήσει τον λαϊκό ήρωα και ηγέτη της Μεξικανικής Επανάστασης Εμιλιάνο Ζαπάτα, για τον οποίο υπάρχουν πληροφορίες ότι δεν σκοτώθηκε αλλά κρύβεται σε μια σπηλιά έξω από την Πόλη του Μεξικού».

Ο Πάκο Ιγνάσιο Τάιμπο ΙΙ είναι ο σημαντικότερος εκπρόσωπος του neopoliciaco, του αστυνομικού είδους που άνθισε στη Λατινική Αμερική μετά τη δεκαετία του ’70, και αναπτύχθηκε βάσει των επιρροών των Αμερικανών πρωτοπόρων του hardboiled και του noir (Χάμετ και Τσάντλερ κυρίως). Στην Ελλάδα τον μάθαμε από τις εκδόσεις Άγρα, που εξέδωσαν από τα μέσα τις δεκαετίας του ’90 τα νεότερα μυθιστορήματά του. Τώρα, οι εκδόσεις Έρμα απέκτησαν τα δικαιώματα των πρώτων βιβλίων του κι έτσι μας δίνεται η ευκαιρία να γνωρίσουμε τον ντετέκτιβ Μπελασκοαράν από την αρχή της καριέρας του.

Το Μια εύκολη υπόθεση είναι το δεύτερο βιβλίο του με ήρωα τον ντετέκτιβ Έκτορ Μπελασκοαράν Σάιν και κυκλοφόρησε το 1977. Διακρίνεται ήδη η διεισδυτική ματιά του συγγραφέα στο χάος της μεξικάνικης κοινωνίας, στην οποία είναι ακόμα νωπές οι αναμνήσεις της εξέγερσης του 1968. Με το γνωστό μαύρο χιούμορ του, ο Τάιμπο περιγράφει το γραφείο του Έκτορ, το οποίο ο ντετέκτιβ μοιράζεται με έναν ταπετσιέρη, έναν υδραυλικό και έναν ειδικό βαθέων αποχετεύσεων. Από τις τρεις υποθέσεις που αναλαμβάνει, η λιγότερο ρεαλιστική είναι να ανακαλύψει τη σπηλιά όπου κρύβεται ο Εμιλιάνο Ζαπάτα, αφού σύμφωνα με τον θρύλο, ο στρατηγός δεν σκοτώθηκε στην Τσιναμέκα το 1919. Η έρευνα αυτή δίνει το πολιτικό χρώμα και την ατμόσφαιρα που ενδιαφέρει τον Τάιμπο ΙΙ, ο οποίος σε κάθε βιβλίο του θίγει και κάποιο συμβάν από την ιστορία του πολύπαθου Μεξικού.

Διανθισμένο με στίχους Μεξικανών τραγουδοποιών και ποιήματα Κουβανών και Αργεντίνων ποιητών, τσιτάτα του Μαρξ, του Κον Μπεντίτ και του Τσάντλερ, ο ντετέκτιβ του Τάιμπο ΙΙ κινείται στα χνάρια του Φίλιπ Μάρλοου και του Σαμ Σπέιντ, υπό την έννοια ότι έχει έναν αυστηρά προσωπικό κώδικα τιμής, τον οποίο δεν εγκαταλείπει ούτε όταν κινδυνεύει η ζωή του. Το τέλος των τριών υποθέσεων συνοδεύεται από απανωτές εκρήξεις δυναμίτιδας, πυρκαγιές και πυροβολισμούς που θα πλήξουν σοβαρά τον Μπελασκοαράν. Παρά τα τραύματά του, ο Μπελασκοαράν θα συνεχίσει αλώβητος την πορεία του. Αφού είναι δημιούργημα ενός ιδιοφυούς μυαλού, πώς γίνεται να πάθει κάτι;

Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ
Του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen]
Μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης
Διόπτρα

«Μια ένοπλη ληστεία, ένας φόνος, μια ανεξιχνίαστη υπόθεση εξαφάνισης παιδιού, και εν μέσω όλων αυτών ο Βαργ Βέουμ, ο ιδιωτικός ντετέκτιβ με έδρα το Μπέργκεν. Ένας χαρακτήρας που έχει γίνει σημείο αναφοράς στο αστυνομικό μυθιστόρημα. Έχουν περάσει σχεδόν είκοσι πέντε χρόνια από τότε που η τρίχρονη Μέτε εξαφανίστηκε από την αυλή του σπιτιού της. Με την παραγραφή της υπόθεσης να πλησιάζει, η μητέρα της, Μάγια, ζητάει από τον Βέουμ να κάνει μια τελευταία προσπάθεια για να βρει την αλήθεια. Μια αλήθεια καλά κρυμμένη σε ζωές γεμάτες μυστικά .Συγκλονιστικό, ανησυχητικό και με εξαιρετικές ανατροπές, Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ επιβεβαιώνει εκ νέου ότι ο Gunnar Staalesen είναι ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς αστυνομικού μυθιστορήματος στον κόσμο. Με άψογη και ελεγχόμενη πλοκή, η οποία επιφυλάσσει αρκετές σκοτεινές εκπλήξεις στην πορεία, ξαφνιάζοντας τον αναγνώστη, και με τη γοητευτική φιγούρα του Βαργ Βέουμ στο επίκεντρό της, ο Gunnar Staalesen δεν θα μπορούσε να λείπει από αυτή τη σειρά. Ένας μεγάλος δημιουργός που καθόρισε την πορεία του νορβηγικού νουάρ και ταυτόχρονα ανέδειξε κοινές προβληματικές της δικής του κοινωνίας με τη δική μας».

Κορυφαίος Νορβηγός συγγραφέας του αστυνομικού είδους, τον οποίο γνωρίσαμε στις αρχές του 21ου αιώνα από τις εκδόσεις Πόλις. Οι εκδόσεις Διόπτρα τον ενέταξαν, και δικαίως, στη σειρά τους με τα κλασικά αστυνομικά βιβλία. Πολλοί τον αποκαλούν «Νονό» του σκανδιναβικού νουάρ, ο ίδιος δηλώνει ότι έχει επηρεαστεί από το ζεύγος των Σγιεβάλ και Βαλέε, αλλά και από τους κλασικούς του αμερικανικού hardboiled. Αντί να αφηγείται τις ιστορίες του από την πλευρά των αστυνομικών, διαλέγει ως ήρωα έναν πρώην κοινωνικό λειτουργό που βγάζει τα προς το ζην ως ιδιωτικός ντετέκτιβ, τον Βαργ Βέουμ.

Στην προηγούμενη δουλειά του, ο Βέουμ ασχολιόταν με κακοποιημένα παιδιά κι έχει ιδιαίτερη ευαισθησία γι’ αυτή την ηλικιακή ομάδα. Ενώ παλεύει να υποτάξει τον αλκοολισμό του, ο Βέουμ προσπαθεί να εξιχνιάσει την εξαφάνιση της τρίχρονης Μέτε πριν από σχεδόν είκοσι χρόνια. Η οικογένειά της ζούσε σ’ έναν πρότυπο οικισμό αποτελούμενο από πέντε σπίτια. Μπορεί να είναι υπεύθυνος για την εξαφάνιση της μικρούλας κάποιος από τους τέσσερις φιλικούς γείτονες; Και πώς σχετίζεται η εξαφάνιση της Μέτε με τη ληστεία ενός ακριβού κοσμηματοπωλείου στο Μπέργκεν; Ο Βέουμ είναι ένας φόρος τιμής στον Φίλιπ Μάρλοου, τον Σαμ Σπέιντ και τον Λιου Άρτσερ.

ΑΝΑΠΑΝΤΕΧΕΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΙΣ

Παράγων λαγός
Του Άντι Τουομάινεν [Antti Tuomainen]
Μτφρ. Ρίικα Πούλκιννεν, Μάχη Μαρτζούκου
Ψυχογιός

«Μόλις ένα excel από το χάος...Τι κάνει τη ζωή τέλεια; Ο αναλογιστής μαθηματικός Χένρι Κόσκινεν ξέρει την απάντηση γιατί υπολογίζει τα πάντα με ακρίβεια δεκαδικού. Ξαφνικά, και για πρώτη φορά, ο Χένρι έρχεται αντιμέτωπος με τον αστάθμητο παράγοντα: χάνει τη δουλειά του και κληρονομεί ένα πάρκο περιπέτειας από τον αδελφό του, μαζί με τους παράξενους υπαλλήλους του και τα οικονομικά του προβλήματα. Το χειρότερο από αυτά: τα τεράστια δάνεια που είχε πάρει ο αδερφός του από κάποιους πολύ επικίνδυνους τύπους, οι οποίοι έχουν μια σχετική αγωνία να πάρουν πίσω τα χρήματά τους Επίσης, ο Χένρι δεν έχει υπολογίσει τον παράγοντα αγάπη. Στο πάρκο, θα γνωρίσει τη Λάουρα, μια καλλιτέχνιδα με πολυτάραχο παρελθόν, πρόσχαρο και χαοτικό τρόπο ζωής, που τον αναστατώνει. Ενώ οι εγκληματίες παίρνουν όλο και πιο ακραία μέτρα για να εισπράξουν τα οφειλόμενα και η σχέση του Χένρι με τη Λάουρα εξελίσσεται, ο ήρωάς μας αντιμετωπίζει καταστάσεις και συναισθήματα που με τίποτα δεν μπορούν να συμπεριληφθούν σε ένα excel...Αστείο, γεμάτο με ιδιόρρυθμους χαρακτήρες και απίθανες καταστάσεις, ο Παράγων λαγός είναι ένα εκπληκτικό, σκοτεινό θρίλερ. Όμως η έντασή του εξισορροπείται από το ότι μας παρουσιάζει μοναδικά την ομορφιά και την τυχαιότητα της ζωής».

Έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε κάθε φινλανδικό βιβλίο μουντό, μελαγχολικό και απαισιόδοξο. Ο Άντι Τουομάινεν μας διαψεύδει με το Παράγων Λαγός, ένα αστείο κι ανατρεπτικό θρίλερ στο οποίο ένας τουλάχιστον φόνος διαπράττεται με το… αυτί ενός τεράστιου πλαστικού λαγού. Σε ένα περιβάλλον που θυμίζει ταινία του Tim Burton, ο Χένρι ο κεντρικός ήρωας κληρονομεί από τον αδερφό του ένα πάρκο περιπέτειας και μπλέκει με τοκογλύφους και σκληρούς κακοποιούς. Η εκδίκηση του απλού ανθρώπου και νίκη της αισιόδοξης στάσης απέναντι στη ζωή.

Τρεις κηδείες για τον Ελάδιο Μονρόι
Του Αλέξις Ραβέλο [Alexis Ravelo]
Μτφρ. Αγαθή Δημητρούκα
Τόπος

«Το 2004, λίγο πριν σκάσει η φούσκα του χρηματιστηρίου, καταστραφεί η μεσαία τάξη και αποκαλυφθούν τα μεγάλα σκάνδαλα διαφθοράς που είχαν διαβρώσει την ισπανική κοινωνία, ο Ελάδιο Μονρόι, ένας σωματώδης, παρορμητικός συνταξιούχος του ναυτικού αφήνει για λίγο στην άκρη τις “αφορολόγητες” μικροδουλειές του, στην πόλη Λας Πάλμας των Κανάριων Νήσων, και αναλαμβάνει μια αποστολή για χάρη της πρώην συζύγου του. Η Άνα Μαρία, παντρεμένη πλέον με τον Ερνέστο Γκαρσία Μεδίνα, επιτυχημένο επιχειρηματία και ανερχόμενο πολιτικό, ζητά βοήθεια από τον Μονρόι όταν την εκβιάζει κάποιος που έχει στην κατοχή του βίντεο της ίδιας και του συζύγου της σε ερωτικό τρίο με μια πόρνη. Από εκείνη τη στιγμή η ως τότε ήσυχη ζωή του Μονρόι παγιδεύεται σε μια σειρά απρόβλεπτων, βίαιων γεγονότων, όπου κανείς δεν είναι πλέον ασφαλής.

O Ελάδιο Μονρόι δεν είναι ούτε αστυνομικός, ούτε ντετέκτιβ, ούτε καν δημοσιογράφος. Είναι παλιός ναυτικός που συμπληρώνει το πενιχρό εισόδημά του με δουλειές του ποδαριού. Κυνικός αλλά και συναισθηματικός, καλλιεργημένος αλλά και αγενής, ο Μονρόι αντιμετωπίζει κάθε υπόθεση με πονηριά, επινοητικότητα και μεγάλες δόσεις ξεροκεφαλιάς. Το μόνο που θέλει είναι να περνάει ήσυχα τον καιρό του στην πόλη όπου γεννήθηκε κι έζησε όλη του τη ζωή. Όμως, κάθε τόσο αναγκάζεται να κάνει πράγματα που κανείς άλλος δεν θα ήθελε να κάνει. Τα μυθιστορήματα της σειράς «Ελάδιο Μονρόι» ακολουθούν τους κανόνες των κλασικών «hard boiled» αστυνομικών και ταυτόχρονα ξεχωρίζουν για την πρωτοτυπία και το ύφος τους. Διαδραματίζονται στην πόλη Λας Πάλμας ντε Γκραν Κανάρια, εμβαθύνουν στις αντιφάσεις της ισπανικής κοινωνίας και τις φέρνουν στην επιφάνεια μέσα από ιστορίες που αλληλοσυμπληρώνονται και με μια πλοκή γεμάτη ανατροπές, χιούμορ και βία».

Από τα πιο επιτυχημένα δείγματα μεσογειακού νουάρ, οι Τρεις Κηδείες είναι το πρώτο μυθιστόρημα από τα έξι που έχει γράψει ο Αλέξις Ραβέλο με ήρωα τον Ελάδιο Μονρόι. Ο παλιός ναυτικός είναι «Ψηλός, σωματώδης, με ξυρισμένο κεφάλι, με τατουάζ ένα Κ στον αριστερό του πήχη και μια ουλή από μαχαιριά στο δεξί μάγουλο». Είναι γνωστός για το γούστο του στη μουσική και την αντιπάθειά του στα πολλά λόγια. Ζει στη Λας Πάλμας, την πρωτεύουσα της Μεγάλης Κανάρια αλλά, όπως όλοι οι κυνικοί, δηλώνει πατρίδα του «τη μικρότητά του και τη φτώχεια του». Στα Κανάρια Νησιά έχουν καταφύγει κάθε λογής απόκληροι, Δομινικανοί, Ινδοί, Κολομβιανοί, Νιγηριανοί, Μαροκινοί, Μαυριτανοί, οι οποίοι μαζί με τους ντόπιους φαίνεται ότι αντιπαθούν σφόδρα τους Ισπανούς. Όταν αναλαμβάνει να βοηθήσει την πρώην σύζυγό του να γλιτώσει από έναν εκβιαστή, τα πράγματα μπλέκουν και η αποστολή του αποκτά ανεξέλεγκτες προεκτάσεις. Το βιβλίο είναι γραμμένο σε ζωντανή γλώσσα, χωρίς ίχνος λογοτεχνίζουσας εμμονής. Η μετάφραση της Αγαθής Δημητρούκα είναι άψογη.

Ήμουν η Ντόρα Σουάρεζ
Του Ντέρεκ Ρέιμοντ [Derek Raymond]
Μτφρ. Όλγα Καρυώτη
Έρμα

«Σε μια μεσοαστική περιοχή του Λονδίνου, η γειτόνισσα της ηλικιωμένης Μπέτι Κάρστερς συνειδητοποιεί πως κάτι κακό έχει συμβεί και καλεί την αστυνομία. Το θέαμα που αντικρίζουν οι αστυνομικοί είναι αποκρουστικό. Η Κάρστερς κείτεται νεκρή στο χολ, με το κρανίο διαλυμένο και το άψυχο σώμα της πεταμένο μέσα στα συντρίμμια ενός παλιού ρολογιού. Στο διπλανό δωμάτιο βρίσκεται το πτώμα της νεαρής Ντόρα Σουάρεζ. Ο δολοφόνος τη βασάνισε με ανείπωτο τρόπο και την κατακρεούργησε με ένα τσεκούρι. Το ίδιο βράδυ, λίγα χιλιόμετρα μακριά, ο Φίλιξ Ροάτα, συνιδιοκτήτης του κακόφημου Parallel Club, δέχεται μια σφαίρα από κυνηγετικό όπλο που θρυμματίζει το κεφάλι του σε χίλια κομμάτια.

Ο ανώνυμος ντετέκτιβ, ο οποίος είχε τεθεί σε διαθεσιμότητα, ανακαλείται στο Εργοστάσιο για να αναλάβει αυτή την αλλόκοτη υπόθεση. Καθώς προχωράει η έρευνα, τα στοιχεία που έρχονται στην επιφάνεια προκαλούν φρίκη. Προσπαθώντας να ξετυλίξει το νήμα από το σημειωματάριο της Σουάρεζ, ο ντετέκτιβ συγκλονίζεται από τις αναπάντεχες διαστάσεις του εγκλήματος και τον κυριεύουν βασανιστικές σκέψεις και εμμονές. Γιατί να σκοτώσει κανείς μια γυναίκα που ούτως ή άλλως πέθαινε; Και γιατί να το κάνει με έναν τόσο κτηνώδη τρόπο; Η δολοφονία του Φίλιξ Ροάτα σχετίζεται με αυτές των δύο γυναικών ή πρόκειται για τυχαίο γεγονός; Τι συμβαίνει στον επάνω όροφο του Parallel Club; Στα χέρια του ντετέκτιβ θα φτάσει μια παράξενη φωτογραφία, που θα περιπλέξει ακόμα περισσότερο την υπόθεση.

Ο αποκαλούμενος «Νονός» και θεμελιωτής του βρετανικού νουάρ Ντέρεκ Ρέιμοντ, ακροβατώντας ανάμεσα στα αιχμηρά και δυσδιάκριτα όρια της λογικής και της τρέλας, συνθέτει μια απόκοσμη και ανατριχιαστική ιστορία στο θατσερικό μητροπολιτικό Λονδίνο των μεγάλων ανισοτήτων και των έντονων κοινωνικών κραδασμών. Με το χαρακτηριστικό πυρετώδες ύφος του συγγραφέα και με τη γλώσσα να αγγίζει τις ερεβώδεις εσχατιές της, το μυθιστόρημα Ήμουν η Ντόρα Σουάρεζ της διάσημης σειράς «Factory Novels» θεωρήθηκε από το αναγνωστικό κοινό και τους κριτικούς ένα από τα σημαντικότερα και σκοτεινότερα έργα της βρετανικής αστυνομικής λογοτεχνίας».

Ευτυχώς, χάρη στις εκδόσεις Έρμα, γνωρίσαμε τον σπουδαίο Ντέρεκ Ρέιμοντ, τον θεμελιωτή του βρετανικού νουάρ. Το Ήμουν η Ντόρα Σουάρεζ είναι ό,τι πιο μαύρο, σκοτεινό κι αρρωστημένο μπορεί κανείς να διαβάσει φέτος. Ωστόσο, η αποπνικτική και σκοτεινή ατμόσφαιρά του δεν είναι αποκύημα ενός συγγραφέα που καθόταν στο πολυτελές σπίτι του και επινοούσε τέρατα. Ο Ντέρεκ Ρέιμοντ είχε ζήσει μια τελείως αλλοπρόσαλλη ζωή, είχε γνωρίσει τους περισσότερους από τους ήρωες των βιβλίων του και κατανοούσε πραγματικά τα σκοτάδια της ανθρώπινης ψυχής.

Η Ντόρα Σουάρεζ είναι το δεύτερο από τα βιβλία του, τα επονομαζόμενα Factory Novels, στα οποία ένας ανώνυμος αστυνομικός αναλαμβάνει τη διαλεύκανση των φόνων ανθρώπων του περιθωρίου, των σκουπιδιών που δημιούργησε και καλλιέργησε ο θατσερισμός.

Παράτα τον Θεό στην ησυχία του
Του Χάραλντ Λούντερς [Harald Luders]
Μτφρ. Βασίλης Κωστόπουλος
ΚΨΜ

«Η Γερμανία είναι πλέον μια πολυπολιτισμική χώρα. Αυτό δεν αρέσει απαραίτητα σε όλους. Στη διάρκεια ενός καυτού καλοκαιριού στη Φρανκφούρτη, θα κριθεί πόσο ανεκτική είναι στ' αλήθεια αυτή η χώρα. Γύρω απ' τον σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης συνυπάρχουν η πολυπολιτισμικότητα και οι δυσκολίες ενσωμάτωσης μαζί με το γρήγορο χρήμα, τα ναρκωτικά, την πορνεία και την κερδοσκοπική απληστία των κτηματομεσιτών, οι οποίοι θέλουν να μετατρέψουν τη γειτονιά με τα κόκκινα φανάρια σε υπερπολυτελή παιδική χαρά για εκατομμυριούχους. Έπειτα από μια τρομοκρατική επίθεση σ' ένα τζαμί, η κοσμοπολίτικη Φρανκφούρτη χωρίζεται σε δύο εμπόλεμες ζώνες. Μέσα σ' ένα κλίμα οργής και μίσους, ο δημοσιογράφος Μιτς Μπέργκερ ερευνά μεταξύ των εμπόλεμων μετώπων. Στο στόχαστρό του μπαίνουν ξενοφοβικοί τύποι, ισλαμιστές και αδίσταχτοι φονιάδες. Σε τούτη την ανοικονόμητη για την πόλη κρίση οι οργανωμένοι οπαδοί της Άιντραχτ Φρανκφούρτης ξαφνικά παίζουν αποφασιστικό ρόλο στον τερματισμό της εμφυλιοπολεμικής διαμάχης».

Ο έμπειρος δημοσιογράφος Μιτς Μπέργκερ δυσφορεί όταν ο διευθυντής σύνταξης του γερμανικού περιοδικού με το οποίο συνεργάζεται, τον διατάζει να συνεργαστεί με έναν νεαρό Τούρκο δεύτερης γενιάς. Το θέμα τους θα είναι η περιοχή γύρω από τον σιδηροδρομικό σταθμό της Φρανκφούρτης, την οποία οι τιμές των ακινήτων έχουν εκτοξευτεί, παρότι ήταν μέχρι πρότινος κακόφημη. Και όπως λέει ο διευθυντής σύνταξης: «Αρχικά θέλω να μάθω πώς κυλάει η ζωή εκεί, δηλαδή πώς τα πάνε μεταξύ τους οι άνθρωποι, οι Τούρκοι έμποροι με τους νεοφερμένους χίπστερ, οι επισκέπτες του τζαμιού με τα τζάνκια, οι πόρνες με όσους υπερήλικους εναπέμειναν στην περιοχή. Άλλαξε τίποτε από τότε που ήρθαν πρόσφυγες; Και μετά θα διηγηθείτε στους αναγνώστες μας τι πρόκειται να συμβεί, άμα πάνε και πέσουν στην περιοχή κάμποσες εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ σε επενδύσεις». Σε αυτά τα εκατομμύρια προσβλέπει ο δόκτωρ Καρλ Στάινχοφ, αρκεί να καταφέρει να πείσει τον υπέργηρο πατέρα του να πουλήσει το ερειπωμένο ξενοδοχείο του. Οι επενδυτές ζητούν επιπλέον τον χώρο άδειο πριν τον παραλάβουν και απαιτούν από τον Στάινχοφ να έχει εκκενώσει το τζαμί που στεγάζεται σε κάποια από τις έρημες αίθουσες του ξενοδοχείου.

Την επιφανειακή γαλήνη της γειτονιάς θα διασπάσει μια επίθεση στο τζαμί, που έχει ως αποτέλεσμα έξι νεκρούς και πολλούς τραυματίες. Η επίθεση λειτουργεί σαν σπίρτο σε πυριτιδαποθήκη, αφού ακολουθεί σύντομα μια απόπειρα πυρπόλησης μιας εκκλησίας, ενώ κανείς πια δεν μπορεί να κυκλοφορήσει ήσυχος στους δρόμους. Οι δύο δημοσιογράφοι θα συνεργαστούν με την Τζάναν Αϊντάν, αστυνομικό τουρκικής καταγωγής, η οποία έχει να αντιμετωπίσει την έκρηξη βίας. Οι πάντες κατηγορούν τους πάντες: οι μουσουλμάνοι τους ακροδεξιούς, οι ακροδεξιοί τους ισλαμιστές τρομοκράτες, αλλά σαν να μη φτάνουν όλα αυτά, ο παντογνώστης αφηγητής του βιβλίου παρουσιάζει σταδιακά μια αποστολή της CIA στην πόλη.

Πολιτικό θρίλερ, καλοστημένο και ωραία εκτελεσμένο από τον συγγραφέα που ήξερε τι διηγούταν. Δυστυχώς, ο Χάραλντ Λούντερς πέθανε το 2022, ελπίζουμε να μεταφραστούν και τα υπόλοιπα βιβλία του.

Ο Χάραλντ Λούντερς ήταν επί τριάντα χρόνια συγγραφέας, ρεπόρτερ και συντάκτης γερμανικών τηλεοπτικών εκπομπών έρευνας. Ως δημοσιογράφος κάλυπτε θέματα που αφορούσαν τη δράση των μυστικών υπηρεσιών στη Γερμανία, τον δεξιό εξτρεμισμό και ζητήματα κοινωνικής ενσωμάτωσης.

ΣΤΙΣ ΠΑΡΥΦΕΣ ΤΟΥ ΝΟΥΑΡ

Δικιά σου για πάντα
Της Κλαούδια Πινιέρο [Claudia Pineiro]
Μτφρ. Ασπασία Καμπύλη
Carnivora

«Η Ινές, μια νοικοκυρά της μεγαλοαστικής τάξης, ανακαλύπτει ότι ο άντρας της την απατά. Μετά το πρώτο σοκ, θα αποδυθεί σε μια αγωνιώδη προσπάθεια προκειμένου να πείσει τον εαυτό της (και τους αναγνώστες) ότι τα πάντα εξακολουθούν να είναι τέλεια στον επίπλαστο μικρόκοσμο του γάμου της. Δε θα διστάσει μπροστά σε τίποτα προκειμένου να κρατήσει τα προσχήματα που επιβάλλει η κοινωνία και ο ρόλος της. Πέρα από ένα αριστοτεχνικά δουλεμένο ψυχολογικό θρίλερ, το Δικιά σου για Πάντα είναι μια γεμάτη ειρωνεία και χιούμορ κριτική της υποκρισίας που σε μεγάλο βαθμό αποτελεί τον συνεκτικό ιστό του θεσμού της σύγχρονης μεγαλοαστικής (και όχι μόνο) οικογένειας».

Η Κλαούδια Πινιέρο είναι η πιο αντιπροσωπευτική νουάρ συγγραφέας της Αργεντινής, και τη γνωρίσαμε από το σπαρακτικό, πολιτικό νουάρ Η Ελένα ξέρει, το 2021. Στο Δικιά σου για πάντα υπάρχουν όλα τα στοιχεία που θα μπορούσαν να γίνουν μια μελό ιστορία, αλλά η Πινιέρο αντιστρέφει τις συμβάσεις και στήνει ένα ευφυές ψυχολογικό θρίλερ. Μέχρις σε ποιο σημείο μπορεί να φτάσει μια γυναίκα για να κρατήσει τον άντρα της, για να μη διαλύσει την άνοστη οικογενειακή ζωή της; Η Ινές θα κάνει τα πάντα, αδιαφορώντας για τους κανόνες της ηθικής. Η Πινιέρο παρακολουθεί με ειρωνικό βλέμμα την Ινές ως εκπρόσωπο των πιο σάπιων και υποκριτικών κανόνων του μικροαστισμού.

Ο χασάπης του Υρλύ
Του Ζαν Αμιλά (Ζαν Μεκέρ) [Jean Amila (Jean Merckert)]
Μτφρ. Μαρία Θεοχάρη
Oposito

«Μετά το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, ο πατέρας του οκτάχρονου Μισού δεν επέστρεψε στο σπίτι του. Δεν ήταν όμως ένας από εκείνους τους ήρωες που έπεσαν στη μάχη, αλλά ένας “αναρχικός”, ένας από τους Γάλλους στασιαστές του 1917 που εκτελέστηκαν για παραδειγματισμό επειδή αμφισβήτησαν την άσκοπη σφαγή του πολέμου. Η εχθρότητα και το μίσος της κοινωνίας για τη γυναίκα και το παιδί “του δειλού”, θα τους οδηγήσουν σύντομα σε δυσκολίες και περιπέτειες, μέχρι που ο Μισού με την παρέα του, τρία ακόμα ορφανά πολέμου, θα αποφασίσουν να κάνουν αυτό που δεν τολμούν οι μεγάλοι: να αποδώσουν δικαιοσύνη».

Ο συγγραφέας Ζαν Μεκέρ, που έγινε γνωστός με το ψευδώνυμο Ζαν Αμιλά, υπήρξε από τους προπάτορες του neopolar. Ήταν στυλοβάτης της διάσημης Serie Noir, για την οποία έγραψε 21 αστυνομικά μυθιστορήματα, παρότι είχε ξεκινήσει από τη Serie Blanche. Αυτές τις πληροφορίες, μαζί με πολλές άλλες που αφορούν την προσωπική ζωή του συγγραφέα, τα δύσκολα παιδικά του χρόνια και την ιδεολογία του (αναρχικός, άθεος, αντιμιλιταριστής) τις βρίσκουμε στον πρόλογο που έχει γράψει η μεταφράστρια Μαρία Θεοχάρη. «Ο χασάπης του Υρλύ δομείται πάνω σε ρεαλιστικές και ιστορικά ακριβείς πληροφορίες. Μέσω της περιπέτειας των τεσσάρων παιδιών στην κατεστραμμένη Γαλλία μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο συγγραφέας ανασυνθέτει τη ζοφερή εικόνα εκείνης της εποχής. [...] Μπαίνοντας από ανάγκη στον χώρο του αστυνομικού μυθιστορήματος, [ο Amila] έθεσε τις βάσεις για το σύγχρονο γαλλικό αστυνομικό μυθιστόρημα, το neopolar».

Η νύχτα που έπεσε στις ψυχές μας: Γένοβα, 2001
Tου Φρεντερίκ Πωλέν [Frédéric Paulin]
Μτφρ. Μαριάννα Μαντά
Πόλις

«Ένα νουάρ μυθιστόρημα για τη “μάχη της Γένοβας”, όταν, τον Ιούλιο του 2001, η σύνοδος των ηγετών των οχτώ ισχυρότερων οικονομιών του κόσμου (G8) σημαδεύτηκε από τις συγκρούσεις διαδηλωτών και αστυνομίας: 600 διαδηλωτές τραυματίες, ένας νεκρός, ο Κάρλο Τζουλιάνι, που πυροβολήθηκε στο κεφάλι από καραμπινιέρο. 500.000 άνθρωποι από όλο τον κόσμο συρρέουν στη Γένοβα για να φωνάξουν, να διαμαρτυρηθούν, να αρνηθούν την παγκόσμια τάξη των ισχυρών, αλλά και να γιορτάσουν, οργανώνοντας τη δική τους εναλλακτική αντισύνοδο. 
Ανάμεσά τους και δυο νεαροί Γάλλοι, ο Βαγκ και η Ναταλί. Ανήκουν στην Άκρα Αριστερά, είναι ψημένοι στις διαδηλώσεις και αισιοδοξούν πως όλα θα πάνε καλά. Αλλά η αγριότητα της αστυνομικής βίας είναι πρωτοφανής.

Υποδαυλίζεται όχι από τους βανδαλισμούς του black bloc αλλά από τη βούληση της ίδιας τής αστυνομίας, που εκτελεί εντολές του πρωθυπουργού Μπερλουσκόνι, στην κυβέρνηση του οποίου εισήλθαν, πριν από έναν μήνα, οι νεοφασίστες του Φίνι. “Οι αριστεριστές και οι κομμουνιστές είναι εχθροί που πρέπει να παταχθούν”: αυτό το σύνθημα δίνει ο Μπερλουσκόνι, και οι επικεφαλής της αστυνομικής δύναμης που ανδρώθηκαν κατά τη διάρκεια των “μολυβένιων χρόνων” είναι απολύτως πρόθυμοι να υπακούσουν και να υπερθεματίσουν.

Ανάμεσα σε περίεργους δημοσιογράφους και πράκτορες των γαλλικών μυστικών υπηρεσιών, ο Βαγκ και η Ναταλί, αντιμέτωποι με τα προσωπικά τους διλήμματα, παρασύρονται στη δίνη της βίας. Συγκρούσεις, ξυλοδαρμοί, βασανισμοί, προδοσίες και τσακισμένες ζωές που θα αφήσουν αδιάφορη την Ιστορία. Ποιος θυμάται το σχολείο Ντίαζ; Ποιος θυμάται το στρατόπεδο Μπολτσανέτο; Και ποιος θυμάται ακόμα τον Κάρλο Τζουλιάνι; Από αυτές τις μέρες, που θα δουν την αθωότητα και τη νεότητα να συντρίβονται μέσα στη σιωπή, ο Βαγκ και η Ναταλί θα επιστρέφουν οριστικά αλλαγμένοι. Όπως όλοι εκείνοι που προσπάθησαν, στη Γένοβα, να εναντιωθούν στις άγριες όψεις του καπιταλισμού».΄

Ένα μυθιστόρημα που βασίζεται στην προσωπική εμπειρία του συγγραφέα από τα αίσχη της ιταλικής αστυνομίας στη διάρκεια εκείνης, της τελευταίας μάλλον μαζικής αντίστασης κατά της παγκοσμιοποίησης και του άκρατου καπιταλισμού. Αληθινά τρομακτικό επειδή είναι απολύτως ρεαλιστικό.

ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

Ο άλλος αδερφός
Του Βαγγέλη Γιαννίση
Διόπτρα

«Αύγουστος 1988, Ελευσίνα.
Ένας έφηβος εξαφανίζεται ξαφνικά ένα απόγευμα. Τα ίχνη του χάνονται, η τοπική κοινωνία συγκλονίζεται και η οικογένεια του παιδιού αρχίζει σιγά σιγά να αποσυντίθεται εκ των έσω, εξαιτίας ενός τραύματος που δεν μπορεί να επουλωθεί. Τα χρόνια περνούν. Η υπόθεση, με εξαίρεση ορισμένες τηλεοπτικές εκπομπές που την ανακινούν, ξεχνιέται, αλλά το φάντασμα του δεκατετράχρονου Ηλία Αδάμ εξακολουθεί να κυκλοφορεί στους δρόμους της πόλης.

Αύγουστος 2021
Ο Θέμης Αδάμ, αδερφός του Ηλία, δημοσιογράφος και επιτυχημένος συγγραφέας ενός true crime βιβλίου με θέμα την υπόθεση που εντέλει διέλυσε την οικογένειά του, επιστρέφει στην Ελευσίνα για την κηδεία του πατέρα του –και βασικού υπόπτου για την εξαφάνιση του παιδιού, σύμφωνα με τις φήμες–, ο οποίος αυτοκτόνησε. Έχει την πρόθεση να κάνει μια νέα αρχή, να επιστρέψει στην πατρίδα του έπειτα από περίπου δύο δεκαετίες στο εξωτερικό. Πρώτα όμως πρέπει να κλείσει ένας ανοιχτός λογαριασμός. Τι απέγινε ο Ηλίας;»

Στο καινούργιο του βιβλίο, ο Βαγγέλης Γιαννίσης συνδυάζει τις δύο αδυναμίες του: το αστυνομικό procedural με το true crime. Εν προκειμένω, μάλλον παίζει και με τα δύο είδη, αφού το crime δεν είναι true, και την έρευνα για το εξαφανισμένο παιδί διηγείται όχι κάποιος επαγγελματίας αστυνομικός, αλλά ο δίδυμος αδερφός του εξαφανισθέντος. Το καινούργιο στοιχείο που απαντάται στο βιβλίο είναι ότι εμπεριέχει εγκιβωτισμένο ένα άλλο βιβλίο, το οποίο έχει γράψει ο αδελφός του εξαφανισμένου παιδιού. Ο τελευταίος είναι επιτυχημένος δημοσιογράφος στο εξωτερικό και γίνεται συγγραφέας για να αφηγηθεί την ιστορία του αδερφού του, σε μια προσπάθεια να απαλλαγεί από το βάρος της οικογενειακής ιστορίας.

Οι εξαφανίσεις, θα μάθουμε σταδιακά, είναι περισσότερες από μία, αφού στην Ελευσίνα έχουν χαθεί όλα αυτά τα χρόνια και άλλα παιδιά. Ο αφηγητής-αδερφός και συγγραφέας θα αποδειχθεί αναξιόπιστος, όμως, και τη λύση θα δώσει ο ίδιος ο συγγραφέας: ο Βαγγέλης Γιαννίσης. Όπως έχει πει ο Γιαννίσης σε συνέντευξή του (στον Κυριάκο Αθανασιάδη, στην Athens Voice), η ιδέα προέκυψε από ένα βιβλίο του Άντονι Χόροβιτς, και ως ταραντινικός κλέφτης, την έφερε στα δικά του μέτρα και στη δική του πόλη, την Ελευσίνα. Δυσλειτουργικές οικογένειες, η ομερτά της ελληνικής επαρχίας, η ανθρωποφαγία των τηλε-δημοσιογράφων, ανθρώπινα σκουπίδια που αποτελούν τα εξιλαστήρια θύματα των κλειστοφοβικών κοινωνιών είναι μερικά από τα θέματα που θίγονται στο βιβλίο. Το τέλος είναι αναπάντεχο, όπως πρέπει να είναι σε κάθε καλό αστυνομικό μυθιστόρημα.

Ό,τι αρχίζει ωραίο τελειώνει με φόνο
Του Κώστα Καλφόπουλου
Καστανιώτης

«Τα λαϊκά νουάρ διηγήματα του Κώστα Θ. Καλφόπουλου μοιάζουν να βγαίνουν από τις κιτρινισμένες και ιλουστρασιόν σελίδες των οικογενειακών περιοδικών μιας άλλης εποχής ή από ταινίες του παλιού, ασπρόμαυρου ελληνικού κινηματογράφου. Ανάμεσα στις γραμμές τους, σαν ολογράμματα, προβάλλουν ο αστυνόμος Μπέκας και ο επιθεωρητής Μαιγκρέ την «αποφράδα μέρα» της 21ης Απριλίου 1967, ο Γιάννης Διακογιάννης φευγαλέα, τα ΒΙΠΕΡ, που κατέκλυζαν τα περίπτερα τη δεκαετία του ’70, μια κίτρινη εσάρπα τον φοβερό μήνα Αύγουστο του 1968, το Αμβούργο, γκρίζο και βροχερό όπως στον Αμερικανό φίλο του Βέντερς, τα λαϊκά κορίτσια των 70s, ένα φονικό παράξενο καλοκαίρι στην Κρήτη, μαζί και μια διαφορετική ληστεία στην Αθήνα τη μέρα του μεγάλου τελικού Άγιαξ-Παναθηναϊκού το 1971. Γραμμένα σε μια περίοδο έξαρσης του αναγεννημένου «είδους», τα διηγήματα του βιβλίου συνομιλούν με την παράδοση του αμερικανικού, κυρίως, νουάρ, εκεί όπου συνυφαίνονται οι μοίρες των ηρώων με τον έρωτα, την πόλη και τον θάνατο. Παράλληλα, συνδέουν το λαϊκό μοτίβο με το ποπ στοιχείο, όπως αυτά αναδεικνύονται σταδιακά τις δεκαετίες του ’60 και του ’70 στη νεοελληνική εκδοχή της καταναλωτικής κοινωνίας. Ένα ταξίδι σε μια Ελλάδα φωτεινή και σκοτεινή συνάμα, λαϊκή αλλά και νουάρ».

Όπως γράφει ο Κώστας Καλφόπουλος στο κατατοπιστικό επίμετρό του, το διήγημα είναι ιδιαίτερα δύσκολο και απαιτητικό είδος, πόσο μάλλον το αστυνομικό διήγημα μέσα στη μικρή φόρμα του οποίου ο συγγραφέας καλείται «αναπτύξει την υπόθεση, να διατηρήσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη και, συνακόλουθα, να εξιχνιάσει το μυστήριο (ή και όχι)».

Με το γνωστό παιγνιώδες και συγχρόνως μελετημένο ύφος του, ο Καλφόπουλος υπογράφει μια σειρά από ιστορίες γεμάτες πικρό χιούμορ, όπως «Τη μέρα που δεν επέστρεψε ο αστυνόμος Μπέκας», εγχώριες femme fatale σαν την πρωταγωνίστρια στο «Γεια σου, Σούλα» και την ημίγυμνη άγνωστη στο «Μυστήριο της κίτρινης εσάρπας». Ιστορίες απλές αλλά συγκινητικές, που παρακολουθούν την ενηλικίωση και την ωρίμανση ενός νεαρού από την Αθήνα στη Γερμανία, και πάλι πίσω, γεμάτες από εκείνες τις στιγμές που έχουμε συνηθίσει να ονομάζουμε μοιραίες και μπορεί να οδηγήσουν έναν συνηθισμένο άνθρωπο στο έγκλημα. Γιατί, στην πραγματικότητα, το έγκλημα δεν διαπράττεται από ιδιοφυείς εγκεφάλους αλλά από πληγωμένους ανθρώπους.

Πέρα από το αμιγώς αστυνομικό ενδιαφέρον, τα διηγήματα του Καλφόπουλου διανθίζονται από στοιχεία, λεπτομέρειες, ήχους και μουσικές που συνιστούν την πολιτιστική ιστορία της Ελλάδας από τη δεκαετία του ’60 και εντεύθεν. Ή, για να το διατυπώσουμε με ένα γνωστό σλόγκαν, «για να μαθαίνουν οι νέοι και να θυμούνται οι παλιότεροι».

Σκότωσε σαν τον Στίβεν Κινγκ
Του Δημήτρη Μαμαλούκα
Κέδρος

«Θα έκαναν τα πάντα για το πιο σπάνιο βιβλίο του Στίβεν Κινγκ. Ένα χειμωνιάτικο απόγευμα στη Νέα Υόρκη ο Ρέι Στέμπινς, φανατικός συλλέκτης βιβλίων Στίβεν Κινγκ, θα συναντηθεί με την Κριστίν, μια όμορφη και μυστηριώδη κοπέλα που θα του πουλήσει μια παλιά φωτογραφία του συγγραφέα. Ο Ρέι θα διαπιστώσει πολύ γρήγορα ότι το νέο του απόκτημα μπορεί να τον οδηγήσει στο πιο σπάνιο βιβλίο του Κινγκ, ένα βιβλίο-φάντασμα που τύπωσε στο Μόντρεαλ κάποιος Τζον Σούτερ αφού έκλεψε το χειρόγραφο από τον διάσημο συγγραφέα. Ο Ρέι θα μοιραστεί το μυστικό του με τον καλύτερό του φίλο και όταν πιστεύει ότι έχει βρει τον δρόμο για το βιβλίο θα συμβεί ένα απίστευτο έγκλημα. Οι δύο φίλοι, τυφλωμένοι από τη μανία του συλλέκτη, θα παρασυρθούν σ’ ένα αγωνιώδες κυνηγητό που θα τους οδηγήσει στο Λονδίνο και σ’ ένα κάστρο στη Σκωτία, στον δικό τους εφιαλτικό Μαύρο Πύργο».

Το καινούργιο βιβλίο του Δημήτρη Μαμαλούκα είναι ένας φόρος τιμής στον συγγραφέα Στίβεν Κινγκ και μια μελέτη στις εμμονές των συλλεκτών. Χαρακτηριστικό κατ’ εξοχήν αντρικό, η συλλεκτική μανία, όπως γνωρίζουμε όλοι, μπορεί να φτάσει σε απίστευτα ακραίες καταστάσεις. Στο Σκότωσε σαν τον Στίβεν Κινγκ, ο συγγραφέας μας γνωρίζει μια τετραμελή παρέα φανατικών συλλεκτών του Κινγκ, οι οποίοι ζουν στη Νέα Υόρκη και συναντιούνται μια φορά τη βδομάδα στο μπαρ του Σόχο, Κόκκινη Αλεπού. Ο καθένας, ανάλογα με την οικονομική κατάσταση του, κυνηγάει τις σπάνιες και συλλεκτικές εκδόσεις των βιβλίων του μεγάλου Αμερικανού συγγραφέα, αλλά και διάφορα αναμνηστικά που σχετίζονται μ’ αυτόν.

Ξαφνικά όμως, ο ένας μετά τον άλλο, δύο εξ αυτών δολοφονούνται. Αφηγητής της ιστορίας είναι ο Ρέι, αλλά την αφήγηση διασπούν μικρά κεφάλαια στα οποία ένας παντογνώστης αφηγητής παρακολουθεί τις κινήσεις ενός επαγγελματία δολοφόνου. Το κυνήγι του Ρέι για κάποια εξαιρετικά σπάνια αντίτυπα του πρώτου βιβλίου που έγραψε ο Κινγκ, θα τον οδηγήσει ως το Λονδίνο και τις Εξωτερικές Εβρίδες της Σκωτίας. Οτιδήποτε άλλο γράψω θα είναι σπόιλερ. Το μόνο που μπορώ να βεβαιώσω είναι ότι το βιβλίο αποτελεί μια συναρπαστική ματιά στον «κινγκικό» κόσμο. Θα το απολαύσουν όσοι, όπως εγώ, έχουν διαβάσει μερικά από τα must του συγγραφέα, αλλά ακόμα περισσότερο οι φανατικοί του, οι οποίοι θα αναγνωρίσουν τις διαρκείς αναφορές που κάνει ο Μαμαλούκας στο κινγκικό σύμπαν.

Ή εγώ ή κανείς
Του Άλκη Πετκώφ
Καστανιώτης

«Μια νεαρή υπάλληλος καφετέριας, η Λυδία Ευαγγελίδου, βρίσκεται άγρια δολοφονημένη στο διαμέρισμά της στο Παγκράτι. Η φρίκη της σκηνής του εγκλήματος σοκάρει ακόμα και τους ειδικούς ερευνητές της αστυνομίας που σπεύδουν στο σημείο, ενώ σύντομα διαπιστώνεται ότι η Λυδία δεν είναι το μοναδικό θύμα του δολοφόνου. Οι δύο αξιωματικοί που αναλαμβάνουν την υπόθεση δεν θα μπορούσαν να είναι πιο ασύμβατοι μεταξύ τους. Ο έμπειρος και τυπολάτρης αστυνόμος Δημήτρης Μπαντής είναι το καμάρι του Τμήματος Ανθρωποκτονιών. Ο ευφυής και αντισυμβατικός υπαστυνόμος Ορέστης Κυρίτσης είναι το ακριβώς αντίθετο. Θα αναγκαστούν να συνεργαστούν, να υπερβούν τις συγκρούσεις τους και να συνδυάσουν τις αρετές τους, ώστε να διαλευκάνουν ένα έγκλημα πρωτόγνωρο στα ελληνικά χρονικά. Με φόντο μια μελαγχολική φθινοπωρινή Αθήνα, θα κληθούν να αντιμετωπίσουν έναν δαιμόνιο δολοφόνο, ακραία εμμονικό με τις γυναίκες και ιδιαίτερα ικανό να ελίσσεται και να αποπροσανατολίζει τις έρευνες, με απρόβλεπτες συνέπειες».

Υπάρχει η άποψη ότι τα αστυνομικά δεν πρέπει να έχουν χιούμορ. Ο Άλκης Πετκώφ, με αυτό το πρώτο του μυθιστόρημα, καταρρίπτει τη θεωρία αυτή. Όλα ξεκινούν έναν Οκτώβριο από μια καφετέρια της Πανεπιστημίου, στην οποία ο αλαζονικός και νάρκισσος Φοίβος Παραράς θα γνωρίσει την κοπέλα της διπλανής πόρτας που εργάζεται εκεί. Κι ενώ οι συνθήκες θα ήταν ιδανικές για μια ροζ ιστορία, ο συγγραφέας τραβάει το χαλί κάτω από τα πόδια του αναγνώστη. Μερικές μέρες αργότερα, η Λυδία, η κοπέλα της καφετέριας, θα βρεθεί κυριολεκτικά σφαγμένη στο διαμέρισμα της. Την υπόθεση θα αναλάβει ένα τελείως αταίριαστο δίδυμο αστυνομικών, ο Μπαντής και ο Κυρίτσης. Παρότι από καθαρά δομική άποψη οι διάλογοι και οι περιγραφές των δύο αστυνομικών αδυνατίζουν την κεντρική πλοκή, ο αναγνώστης δεν μπορεί να μην παρασυρθεί από τον σουρεαλισμό των καταστάσεων.

Οι ανατροπές πέφτουν βροχή στη συνέχεια, αφού ο ύποπτος ως δολοφόνος κάθε άλλο παρά δολοφόνος είναι. Ο συγγραφέας εισάγει έξυπνα στη βασική ιστορία αρκετές δευτερεύουσες πλοκές που εξυπηρετούν την εξέλιξη της αναζήτησης του σαδιστή δολοφόνου. Το βιβλίο ανήκει στο procedural ύφος, αλλά η αφήγηση διασπάται από πολλές cozy crime πινελιές, αφού ακόμα και οι πιο φρικιαστικές στιγμές περιγράφονται με χιούμορ και μια ειρωνική ματιά στη σύγχρονη Αθήνα. Επίκεντρο της ιστορίας είναι το «πολύπαθο», «χιλιοτραγουδισμένο», «αρχέγονο» Παγκράτι, από το οποίο παρελαύνουν οι πιο απίθανοι ήρωες.

Στα κατά του βιβλίου είναι η φαρσοκωμωδία που εξελίσσεται στις τελευταίες τριάντα σελίδες και το παραλήρημα του δολοφόνου. Στα υπέρ όλα όσα προανέφερα και πολλά ακόμα. Όπως, για παράδειγμα, το πώς καταφέρνει ο Πετκώφ να χτίζει συμπαθείς ήρωες με ό,τι πιο αντιπαθητικό χαρακτηριστικό μπορεί να διανοηθεί κανείς. Γραμμένο με γλώσσα που ρέει αβίαστα, δείχνει έναν συγγραφέα που ξέρει καλά ελληνικά − κάτι που δυστυχώς δεν είναι αυτονόητο στο μικροχώρο του αστυνομικού.

Πάρε ανάσα
Του Δημήτρη Σίμου
Μεταίχμιο

«Η Σίλβια Κώτσου έχει επιστρέψει στη Χαλάστρα, όπου μεγάλωσε, μαζί με τις δύο ανήλικες κόρες της. Εργάζεται ως δύτρια στις τοπικές μυδοκαλλιέργειες στο Δέλτα Αξιού. Η Σίλβια και οι κόρες της έχουν επιζήσει μιας εγκληματικής επίθεσης στην Αθήνα, κατά την οποία δολοφονήθηκαν ο πατέρας της και ο άντρας της. Το παρελθόν εμφανίζεται και πάλι μπροστά της, όταν ο δικηγόρος της οικογένειάς της ανασύρεται νεκρός από τη θάλασσα των μυδιών. Το πρόσωπό του είναι βαμμένο με γυναικείο μακιγιάζ. Την υπόθεση αναλαμβάνει ο αστυνόμος Λάζος. Τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται και τίποτα δεν μπορεί να αποκαλυφθεί, καθώς η Σίλβια Κώτσου κρύβει το κλειδί της υπόθεσης, τους Νυχτοβάτες».

Ο Δημήτρης Σίμος έγινε γνωστός στο αναγνωστικό με την τριλογία «Σκοτεινά Νερά», που είχε ως ήρωα τον αστυνόμο Καπετάνο. Το Πάρε Ανάσα είναι το δεύτερο standalone ψυχολογικό θρίλερ του συγγραφέα, μετά το Σώσε με, το οποίο διασκευάστηκε σε τηλεοπτική μίνι σειρά. Κι ενώ η σειρά με ήρωα τον Καπετάνο έχει ύφος καθαρό procedural, τα δύο ανεξάρτητα μυθιστορήματα του Σίμου είναι καθαρά ψυχολογικά θρίλερ.

Το ψυχολογικό θρίλερ είναι ένα υποείδος του θρίλερ, που δανείζεται στοιχεία από το γοτθικό και το αστυνομικό είδος. Το κύριο χαρακτηριστικό του είναι η ασαφής και κατακερματισμένη αίσθηση της πραγματικότητας, αφού συχνά ο αφηγητής είναι αναξιόπιστος − ενώ σπανιότερα πάσχει από σοβαρή ψυχική πάθηση. Τα τελευταία χρόνια, το κέντρο βάρους στο είδος αυτό πέφτει σε κακοποιητικά οικογενειακά περιβάλλοντα, από τα οποία οι ηρωίδες προσπαθούν να ξεφύγουν. Και συνήθως το καταφέρνουν χάρη στις δυνάμεις που αντλούν από τον εαυτό τους ή/και τη βοήθεια συγγενικών ή φιλικών προσώπων. Η τεράστια επιτυχία του είδους οφείλεται εν μέρει και στο σπάσιμο της σιωπής που επέβαλλε η κοινωνία για αιώνες στα κακοποιημένα μέλη των δυσλειτουργικών οικογενειών.

Στο Πάρε Ανάσα, στην αφήγηση εναλλάσσονται κάποιοι βασικές πρωταγωνιστές της ιστορίας: η χήρα Σίλβια Κώτσου που έχει επιστρέψει σ’ ένα χωριό κοντά στα Μάλγαρα, για να μεγαλώσει τις κόρες της και να ξεχάσει το οδυνηρό παρελθόν της. Ο αστυνόμος Λάζος, ο οποίος αναλαμβάνει την εξιχνίαση των φόνων που διαπράττονται στο μικρό παραποτάμιο χωριό, τη Χαλάστρα. Ο Λάζος πλησιάζει στη σύνταξη και έχει μια κακή προϊστορία με τη Σίλβια Κώτσου. Τέλος, η Φοίβη, η έφηβη κόρη της Σίλβιας, που προσπαθεί να ξεπεράσει τις απώλειες των πιο αγαπημένων της προσώπων. Ο Σίμος εφαρμόζει όλες τις τεχνικές του ψυχολογικού θρίλερ: πολλαπλές ανατροπές, αναξιόπιστοι αφηγητές, παραπλανητικά στοιχεία, ήρωες με ένοχο παρελθόν και αθεράπευτα τραύματα. Όλα αυτά, συν ο τόπος, που όπως σε όλα τα βιβλία του Σίμου είναι υγρός, σκοτεινός και εν δυνάμει επικίνδυνος, δημιουργούν ένα αληθινά ανατριχιαστικό βιβλίο. 

Το γκόλεμ της Πράγας
Της Κικής Τσιλιγγερίδου
Bell 

«Η Αγκάτα Γέσενσκα είναι η αγαπημένη συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων της Πράγας, και ζει μια πλούσια, ειδυλλιακή ζωή στην πανέμορφη και γεμάτη γοητεία πόλη της. Τα βιβλία της γίνονται όλα τους μπεστ σέλερ, στις παρουσιάσεις και τις δημόσιες αναγνώσεις της μαζεύονται εκατοντάδες αναγνώστες, ενώ οι διαλέξεις της για τη δημιουργική γραφή παρακολουθούνται με ευλάβεια από τους πιστούς μαθητές της – με πρώτη τη Ζούζκα, την αγαπημένη της. Όμως τα πάντα θα ανατραπούν όταν ένας σκοτεινός, αόρατος άνθρωπος, τυλιγμένος στις πυκνές σκιές και την ομίχλη της πόλης, θα αρχίσει να αναπαριστά σκηνές άγριων φόνων από τα βιβλία της, στοχεύοντας κάθε φορά και ένα διαφορετικό άτομο από το περιβάλλον της. Στην αναπαράσταση του τελευταίου βιβλίου, το θύμα θα είναι η ίδια η Αγκάτα. Και η ποινή της θα είναι ο θάνατος».

Μετά την τριλογία της με ηρωίδα τη Στέλλα Άνταμς, η συγγραφέας έκανε μια στροφή τελείως απροσδόκητη. Τέρμα η βροχερή ή καυτή Αθήνα, τέλος οι φρενήρεις ρυθμοί της καταδίωξης σύγχρονων τεράτων. Με μια εντυπωσιακή κίνηση, μας συστήνει τη Αγκάτα Γέσενσκα, την πιο επιτυχημένη συγγραφέα αστυνομικών μυθιστορημάτων της Τσεχίας. Τόπος: η Πράγα, αυτή η πόλη που είχε χτισμένη με θρύλους, μύθους και φρικιαστικές ιστορίες. Γράφει η Τσιλιγγερίδου: «Στην Πράγα υπήρχαν μερικές εκατοντάδες στοιχειωμένα σημεία. Ήταν μνημεία, στήλες, σταυροδρόμια, γεφυράκια, κτίρια, κρήνες, πύλες, όλα τους προς τον Άδη ή την Κόλαση, ή προς κάπου αλλού. Ήταν ανάγλυφα, άδεια σπίτια, νεκροταφεία, και κάμποσα συγκεκριμένα μέρη όπου είχαν συμβεί αλλόκοτα πράγματα στο παρελθόν… και ίσως εξακολουθούσαν να συμβαίνουν και σήμερα, παραλλαγμένα και μασκαρεμένα, ή απλώς, δονώντας με ένα δυσοίωνο τέμπο την ατμόσφαιρα γύρω από κάποια λιγότερο ή περισσότερο αποσιωπημένα τοπόσημα».

Όλα πηγαίνουν καλύτερα κι από καλά για τη διάσημη συγγραφέα, μέχρις ότου κάποιος αρχίζει να την απειλεί, δημιουργώντας αναπαραστάσεις φόνων από τα βιβλία της. Κάποιος που γνωρίζει την ίδια και τα βιβλία της ανατριχιαστικά καλά. Σε μια πόλη που ξεχειλίζει από τουρίστες, ποιος μπορεί να την καταδιώκει; Ο μίμος που της προσφέρει ένα μήλο; Ο μεταμφιεσμένος ξεναγός; Ή μήπως οι μαθητές της στο σεμινάριο δημιουργικής γραφής; Η γραφικότητα των στενοσόκακων και των καφέ εναλλάσσεται με τις μεταμφιεσμένες ή απροκάλυπτες απειλές. Ακόμα και ο συμπαθής και κάπως γκαφατζής αστυνόμος Γίρκα θα μας φανεί ύποπτος, κάποιες στιγμές.

Το βιβλίο έχει ένα τελείως απρόβλεπτο τέλος, αλλά φυσικά από μένα δεν θα μάθετε τίποτα. Αξιοδάβαστο αστυνομικό βιβλίο, επηρεασμένο από τα πιο κλασικά βιβλία του είδους – όπως μαρτυρά και το όνομα της μυθιστορηματικής συγγραφέως.

Μαύρη Άσφαλτος
Της Βίκυς Χασάνδρα
Bell

«Όταν πέφτει η νύχτα στην Αθήνα το σκοτάδι γίνεται κόκκινο… Ο Άλεξ, ιδιωτικός ερευνητής, διατηρεί ένα μικρό γραφείο στο κέντρο της Αθήνας. Στο μεταίχμιο της απόφασής του να εγκαταλείψει το επάγγελμά του, έχοντας πειστεί πως είναι ο λάθος άνθρωπος τη λάθος στιγμή, ένας ανώνυμος κίτρινος φάκελος κάτω από την πόρτα του θα ματαιώσει οποιαδήποτε άλλη σκέψη. Η προαναγγελία ενός φόνου θα στοιχειώσει τις νύχτες του, ενώ σύντομα η πρώτη νεκρή γυναίκα θα επιβεβαιώσει τους φόβους του ότι ο απρόσκλητος πελάτης είναι προσωπικός του αντίπαλος. Το μήνυμα στο κινητό του με την ερώτηση “είναι όμορφη;” που θα ακολουθεί και τα επόμενα θύματα, όλες νέες γυναίκες αφημένες σε μία χαρακτηριστική στάση κοντά σε αρχαίους τάφους, θα στρέψει τον Άλεξ σε μια έρευνα πέρα από την ταυτότητα του δολοφόνου. Όπου η γοητεία της τέχνης του φόνου και η νεκρή ομορφιά θα παγιδεύσουν το νου του και το βλέμμα του στις νυχτερινές περιπλανήσεις του στους δρόμους της Αθήνας, σε μια μοναχική διαδρομή.

Στα όρια ενός τριγώνου φιλίας, έρωτα και θανάτου, ο Άλεξ, ο φίλος του ο Τζόνυ και η γοητευτική Εύη θα συναντηθούν και θα κρυφτούν απ’ την αλήθεια αμέτρητες φορές, σκιές μιας πόλης βγαλμένες από το σκοτάδι της. Το μυθιστόρημα της Βίκυς Χασάνδρα είναι ένα υπαρξιακό ταξίδι μυστηρίου στους δρόμους της Αθήνας, ένα ατμοσφαιρικό νουάρ με δυνατές ανατροπές όπου η φαντασία συγκρούεται με το ρεαλισμό και το συναίσθημα με τη λογική».

Το καινούργιο αστυνομικό μυθιστόρημα της Βίκυς Χασάνδρα, όπως και τα δύο προηγούμενα, θα τολμήσω να πω ότι ανήκουν στο είδος της post-modern αστυνομικής μυθοπλασίας. Ξεκινώντας από τον κεντρικό ήρωα, τον ντετέκτιβ Άλεξ, βλέπουμε ότι στην πραγματικότητα είναι ένας αντί-ντετέκτιβ, που προτιμά να βγάζει τα προς το ζην ως μπάρμαν. Μοιάζει μονίμως χαμένος σ’ έναν δικό του κόσμο, αποτελούμενο από θραύσματα εικόνων και αναμνήσεων, καθώς βαδίζει εμμονικά στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, ακολουθώντας τα δικά του βήματα. Η εικόνα μιας νεκρής κοπέλας που ανακάλυψε πριν μια εικοσαετία στην Αλεξάνδρεια τον στοιχειώνει ασταμάτητα, σε σημείο που όταν σκοντάφτει πάνω σε διάφορες νεκρές κοπέλες, στη διάρκεια των περιπλανήσεών του, να μην ξέρει ούτε ο ίδιος, αλλά ούτε ο αναγνώστης, αν πρόκειται για θύματα ενός κατά συρροή δολοφόνου ή για θύματα δικά του.

Ο παιδικός φίλος του ο Τζόνυ, πιο τυπικός ντετέκτιβ, ντυμένος μονίμως στα μαύρα, αποτελεί την αντίστιξη του Άλεξ. Και το τρίγωνο συμπληρώνει η όμορφη Εύη, η κοπέλα που δεν μιλάει, δεν διεκδικεί, αλλά διαβάζει συνέχεια ένα αστυνομικό βιβλίο. Μέσα από ατελείωτες περιπλανήσεις στους δρόμους πέριξ των πιο γνωστών αρχαιολογικών τόπων του κέντρου, πίνοντας αμέτρητους καφέδες, ο Άλεξ προσπαθεί να ξεφύγει από τη σκιά που τον ακολουθεί παντού.

Εγκεφαλικό αστυνομικό που σπάει όλους τους κώδικες του είδους, ανασυστήνοντάς τους, πριν τους σπάσει ξανά. Καθαρό νουάρ με πολλά στοιχεία ψυχολογικού θρίλερ, απαιτεί προσεκτικά ανάγνωση και συγκέντρωση για να αποκαλύψει τον λεπτομερή σχεδιασμό του.

^＊ Η ΧΙΛΝΤΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ είναι συγγραφέας και μεταφράστρια. Τελευταίο της βιβλίο το αστυνομικό μυθιστόρημα «Ένοχος μέχρι αποδείξεως του εναντίου» (εκδ. Μεταίχμιο).