
Δέκα εξαιρετικά μυθιστορήματα μεταφρασμένης πεζογραφίας (για την ακρίβεια, εννιά + μία συλλογή με νουβέλες) που αναμένουμε να διαβάσουμε το επόμενο διάστημα.
Γράφει ο Κώστας Αγοραστός
Είναι γνωστό ότι η μεταφρασμένη λογοτεχνία συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον των αναγνωστών σε σχέση με τα υπόλοιπα είδη βιβλίων, με τους περισσότερους από τους αναγνώστες να είναι ιδιαίτερα ενημερωμένοι σε σχέση με τα βιβλία και τους συγγραφείς που διαβάζουν. Την ίδια στιγμή, οι περισσότεροι από τους εκδοτικούς οίκους προσπαθούν να φέρνουν, σχεδόν ταυτόχρονα, στην ελληνική αγορά τα βραβευμένα βιβλία αλλά και βιβλία συγγραφέων ήδη γνωστών και αγαπητών. Και, το σημαντικότερο, σε προσεγμένες μεταφράσεις.
ΤΑ ΒΡΑΒΕΥΜΕΝΑ
Samantha Harvey, Τροχιές [μτφρ. Γιώργος Κυριαζής, εκδ. Gutenberg]
Με τα διαπιστευτήρια του Booker 2024, η Samantha Harvey μεταφράζεται για πρώτη φορά στα ελληνικά με το μυθιστόρημά της Τροχιές. Ένα βιβλίο που παίρνει αποστάσεις από τα καθημερινά και τα μικρά για να αναμετρηθεί με σημαντικά και θεμελιώδη ζητήματα.
«Έξι αστροναύτες, τέσσερις άνδρες και δύο γυναίκες, από τις ΗΠΑ, τη Ρωσία, την Ιταλία, την Αγγλία και την Ιαπωνία ταξιδεύουν γύρω από τη Γη με ταχύτητα πάνω από 27.000 χιλιόμετρα την ώρα. Είναι τα μέλη της πιο πρόσφατης αποστολής σε έναν διαστημικό σταθμό. Ο σκοπός τους είναι να συλλέξουν όσα στοιχεία χρειάζονται για τις έρευνες τους, προσπαθώντας να συμβιώνουν όσο γίνεται καλύτερα. Τα μάτια τους όμως είναι στραμμένα στη Γη. Μέσα σε μια μέρα κυκλώνουν τον πλανήτη 16 φορές, βλέπουν έξι φορές την ανατολή και τη δύση, μέσα σε λίγες ώρες παρακολουθούν τις εποχές να αλλάζουν, τους παγετώνες να εναλλάσσονται με ερήμους. Εικόνες απίστευτης ομορφιάς διαδέχονται η μία την άλλη, ενώ συγχρόνως η σκέψη τους ταξιδεύει στην επίγεια ζωή τους. Την αφορμή γι’ αυτό δίνει μια παλιά κάρτα από μια αγαπημένη, ένα μέιλ από τον αδελφό ενός μέλους του πληρώματος, ο θάνατος της μητέρας ενός άλλου, ένας επικείμενος τυφώνας».
Yael van der Wouden, Στο σπίτι της [μτφρ. Ιλάειρα Διονυσοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο]
Στη μικρή λίστα του Booker 2024 ήταν και το βιβλίο της πρωτοεμφανιζόμενης Ολλανδοϊσραηλινής Yael van der Wouden Στο σπίτι της. Μια ερωτική ιστορία, όπου οι εμμονές διαδέχονται το πάθος και το μυαλό παίζει επικίνδυνα παιχνίδια.
«Στο επαρχιώτικο Overijssel βασιλεύει η ησυχία. Οι κρατήρες από τις βόμβες έχουν σκεπαστεί, τα κτίρια έχουν ανοικοδομηθεί, ο πόλεμος έχει τελειώσει για τα καλά. Όσο για το Ολοκαύτωμα: θαμμένο. Σε αυτή την ειδυλλιακή επαρχία, η Ίζαμπελ μένει μόνη στο άδειο σπίτι της μακαρίτισσας της μητέρας της. Η ζωή είναι όπως πρέπει – ρουτίνα και πειθαρχία. Όλα όμως έρχονται τα πάνω κάτω όταν ο αδερφός της, ο Λούις, φέρνει την άχαρη καινούργια φιλενάδα του, την Εύα, στο κατώφλι της Ίζαμπελ ως φιλοξενούμενη.
Η Εύα είναι το ακριβώς αντίθετο της Ίζαμπελ: κοιμάται αργά, ξυπνάει αργά, περπατάει με θόρυβο στο σπίτι και αγγίζει πράγματα που δεν θα έπρεπε να αγγίζει. Η οργή της Ίζαμπελ απέναντι στη φιλοξενούμενή της πυροδοτεί μια εμμονή, και όταν διάφορα αντικείμενα –ένα κουτάλι, ένα μαχαίρι, μια γαβάθα– αρχίζουν να εξαφανίζονται από το σπίτι, η Ίζαμπελ δεν εννοεί να αφήσει την Εύα σε ησυχία. Μέσα στην κάψα του καλοκαιριού, η παράνοια δίνει τη θέση της σε ένα μυστήριο που ανατρέπει όσα ήξερε η Ίζαμπελ. Τελικά, ο πόλεμος μπορεί να μην έχει τελειώσει, και μυστικά θαμμένα για καιρό μπορεί να βγουν στην επιφάνεια…»
Jean-Baptiste Andrea, Να την προσέχει [μτφρ. Μίνα Πατεράκη Γαρέφη, εκδ. Πατάκη]
Το βραβείο Goncourt 2023 δόθηκε στον Ζαν-Μπατίστ Αντρεά για το μυθιστόρημά του Να την προσέχει. Μια ιστορία ενός καρμικού έρωτα, που θα δοκιμαστεί σε κάθε είδους αντιξοότητες και για τον οποίο μόνο η τέχνη θα μπορέσει να δώσει τη συνθήκη ώστε να διαρκέσει για πάντα.
«Στο μεγάλο παιχνίδι του πεπρωμένου, ο Μικελάντζελο/Μίμο Βιταλιάνι έχει τραβήξει τα άσχημα χαρτιά της τράπουλας. Γεννημένος φτωχός, χτυπημένος από νανισμό, μαθητευόμενος σ’ έναν μοχθηρό, ατάλαντο γλύπτη, παλεύει να δώσει διέξοδο στο δαιμόνιο που φωλιάζει στα χέρια του. Όλες, ή σχεδόν όλες, οι νεράιδες έσκυψαν πάνω από τη Βιόλα Ορσίνι. Κόρη αριστοκρατικής οικογένειας, πέρασε την παιδική της ηλικία στον ίσκιο ενός γενοβέζικου παλατιού. Αλλά είναι πολύ φιλόδοξη για ν’ αποδεχτεί τον ρόλο που της προκαθορίζουν. Ο Μίμο και η Βιόλα δε θα έπρεπε να συναντηθούν ποτέ. Ωστόσο, με την πρώτη ματιά αναγνωρίζονται ως «συμπαντικοί δίδυμοι» και ορκίζονται να μην εγκαταλείψει ποτέ ο ένας τον άλλον. Δεν μπορούν ούτε να ζήσουν μαζί ούτε να υπάρχουν πολύ καιρό χωριστά. Δεμένοι με μια δύναμη έλξης ακλόνητη, διασχίζουν εποχές ταραχώδεις, τα χρόνια όπου η Ιταλία βυθίζεται στον φασισμό. Ο Μίμο παίρνει την εκδίκησή του από τη μοίρα, αλλά προς τι η δόξα, αν πρέπει να χάσει τη Βιόλα; Έχει ζήσει πολλές ζωές. Την τελευταία, ειρηνική και μακρόσυρτη, θα την περάσει κοντά στο αριστούργημά του, την Πιετά Βιταλιάνι, για να την προσέχει. Ποιο είναι άραγε το μυστικό αυτής της παράξενης Πιετά που το Βατικανό φυλάκισε στη Σάκρα ντι Σαν Μικέλε για να πνίξει το σκάνδαλο που προκάλεσε η έκθεσή της στο κοινό;»
ΤΑ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ
Mario Vargas Llosa, Σας αφιερώνω τη σιωπή μου [μτφρ. Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, εκδ. Καστανιώτης]
Ο Mario Vargas Llosa πήρε το Νόμπελ λογοτεχνίας το 2010 για το σύνολο του έργου του. Όλα του τα βιβλία χαρακτηρίζονται από μεγαλόπνοη στόχευση. Το ίδιο ισχύει και για το πιο πρόσφατο μυθιστόρημά του, Σας αφιερώνω τη σιωπή μου. Η φιλοδοξία του πρωταγωνιστή να αποτυπώσει μια ιδεατή συνθήκη, σύμφωνα με την οποία η μουσική θα ενώσει μια ολόκληρη χώρα, τον οδηγεί στην παράνοια και τη σιωπή.
«Ο Τόνιο Ασπιλκουέτα μοιράζει τις μέρες του ανάμεσα στη δουλειά, την οικογένεια και το μεγάλο του πάθος: την κρεολική μουσική. Μια πρόσκληση προκειμένου να πάει να ακούσει έναν άγνωστο κιθαρίστα, τον Λάλο Μολφίνο, του αλλάζει τη ζωή. Ο αινιγματικός και εξαιρετικά ταλαντούχος μουσικός επιβεβαιώνει αυτό που ο Τόνιο ήδη διαισθανόταν: η αγάπη του για την περουβιανή παραδοσιακή μουσική οφείλεται σε κάτι περισσότερο από την απλή τέρψη της ακρόασής της.
Σε ένα Περού κατακερματισμένο και ισοπεδωμένο από τη βία του «Φωτεινού Μονοπατιού», η κρεολική μουσική πιθανόν να μην είναι απλώς και μόνο το στοιχείο ταυτότητας ενός ολόκληρου λαού και έκφραση του φανταγμού της («της μεγαλύτερης συνεισφοράς του Περού στον παγκόσμιο πολιτισμό», όπως πιστεύει εκείνος), αλλά κι ένα στοιχείο ικανό να προκαλέσει μια κοινωνική επανάσταση, ικανό να ανατρέψει τις προκαταλήψεις και να ενώσει ολόκληρη τη χώρα σε μια αγκαλιά συμπερίληψης και αδελφοσύνης.
Είναι πολύ πιθανό η δεξιοτεχνία του Λάλο Μολφίνο να έχει να κάνει με όλα αυτά, οπότε ο Τόνιο αποφασίζει να ταξιδέψει στον τόπο καταγωγής του, να αναζητήσει την ιστορία του, την οικογένειά του και τους έρωτές του, το πώς έγινε κιθαρίστας. Και σκοπεύει επίσης να γράψει ένα βιβλίο στο οποίο θα ασχοληθεί με αυτή την ιδέα που έχει θεριέψει στο μυαλό του έπειτα από την ανακάλυψη αυτού του εξαιρετικού μουσικού».
Colm Tóibín, Long Island [μτφρ. Μυρτώ Καλοφωλιά, εκδ. Ίκαρος]
Το τελευταίο μυθιστόρημα του Colm Tóibín, Long Island, κυκλοφόρησε την άνοιξη του 2024 και σ’ αυτό, ο σπουδαίος συγγραφέας, ξαναβρίσκει την ηρωίδα του από το Μπρούκλιν, Έιλις Λέισι.
«Άνοιξη του 1976. Η σαραντάχρονη πλέον Έιλις Λέισι, παντρεμένη με τον Ιταλό υδραυλικό Τόνι Φιορέλο και μητέρα δύο εφήβων ζει σ’ ένα αδιέξοδο στο Λίντενχερστ του Long Island. Μια μέρα που ο Τόνι λείπει στη δουλειά, την επισκέπτεται ένας Ιρλανδός και της ανακοινώνει ότι η γυναίκα του είναι έγκυος από τον Τόνι και πως όταν γεννηθεί θα παρατήσει το μωρό στο κατώφλι της. Είναι αυτό που κάνει η Έιλις —και κυρίως αυτό που δεν κάνει— ως απάντηση σε αυτά τα συνταρακτικά νέα που κάνουν το μυθιστόρημα του Tóibín τόσο καθηλωτικό».
Salman Rushdie, Η πόλη της νίκης [μτφρ. Γιώργος Μπλάνας, εκδ. Ψυχογιός]
Η πόλη της νίκης είναι το 15ο μυθιστόρημα του Rushdie, το οποίο είχε ολοκληρώσει πριν τη δολοφονική επίθεση που δέχτηκε το 2022, με αποτέλεσμα να μην μπορέσει να το παρουσιάσει δημοσίως. Παρόλα αυτά οι κριτικές που δέχτηκε ήταν εγκωμιαστικές, ενώ σχετικά με την ελληνική έκδοση που μόλις κυκλοφόρησε, να σημειώσουμε ότι αυτή ήταν μιας από τις τελευταίες -αν όχι η τελευταία- μετάφραση του Γιώργου Μπλάνα.
«Την παραμονή μιας ασήμαντης μάχης ανάμεσα σε δυο ξεχασμένα από καιρό βασίλεια, ένα εννιάχρονο κορίτσι, η Πάμπα Καμπάνα, θα έχει ένα θεϊκό συναπάντημα που θα αλλάξει τον ρου της Ιστορίας. Η μικρή γίνεται το όργανο μιας θεάς, που της αναθέτει κομβικό ρόλο στην ανάπτυξη της σπουδαίας Μπισνάγκα, της Πόλης της Νίκης.
Η Πάμπα Καμπάνα θα ζήσει διακόσια πενήντα χρόνια, και η πορεία της θα είναι συνυφασμένη με αυτήν της Πόλης. Στη διάρκεια αυτών των χρόνων το κορίτσι θα προσπαθήσει να πετύχει την αποστολή του: να δώσει στις γυναίκες ίσες δυνατότητες σε έναν πατριαρχικό κόσμο. Όμως όλες οι ιστορίες βρίσκουν τρόπο να ξεφύγουν από τον δημιουργό τους, και η Μπισνάγκα δεν αποτελεί εξαίρεση».
Olivia Ruiz, Άκου τη βροχή που πέφτει [μτφρ. Φωτεινή Βλαχοπούλου, εκδ. Κριτική]
Η Olivia Ruiz, ηθοποιός και τραγουδίστρια, στο νέο της μυθιστόρημα αφηγείται μια ιστορία βίας και αγάπης, όπου στο τέλος το καλό κερδίζει.
«Δεκαετία του ’70. Η Κάρμεν αναθυμάται το παρελθόν της. Εκείνη και οι δύο αδελφές της, κόρες Ισπανών Δημοκρατικών, είχαν σταλεί από τους γονείς τους στη Γαλλία, όταν ήταν παιδιά ακόμη, για να γλιτώσουν από τη δικτατορία του Φράνκο. Κατέληξαν σε ένα μικρό χωριό στον Νότο, τη Μαρσεγιέτ, όπου ζούσαν και δούλευαν μαζί στο οικογενειακό ξενοδοχείο. Η Κάρμεν ασφυκτιά, ερωτεύεται έναν περαστικό ταυρομάχο, τον Αντόνιο, και φεύγει μαζί του στη Μαδρίτη. Εκεί φυλακίζεται για επτά χρόνια ως συνεργός του Αντόνιο στις παράνομες δραστηριότητές του.
Στη φυλακή, η Κάρμεν υφίσταται βία και ταπεινώσεις, εθίζεται στα ναρκωτικά, αλλά εντέλει σώζεται κυρίως χάρη στη φιλία που αναπτύσσει με μια μεγαλύτερη σε ηλικία κρατούμενη και στην παρηγοριά που βρίσκει στην ανάγνωση μυθιστορημάτων. Όταν αποφυλακίζεται, επιστρέφει στο χωριό, αλλά οι αδελφές της δεν την έχουν συγχωρέσει που τις εγκατέλειψε. Η Κάρμεν προσπαθεί να αποκαταστήσει τη σχέση τους και παράλληλα συνδέεται ερωτικά με τον Εσκούτο, έναν νεότερό της άντρα, εντελώς διαφορετικό από τον Αντόνιο».
Jean-Michel Guenassia, Και ο Θεός βοηθός [μτφρ. Χαρά Σκιαδέλλη, εκδ. Διόπτρα]
Γνωρίσαμε τον Jean-Michel Guenassia με το μυθιστόρημα Η Λέσχη των αθεράπευτα αισιόδοξων, ενώ σύντομα θα διαβάσουμε και το νέο του βιβλίο.
«Μια παρέα φίλων μεγαλώνει στη Γαλλία, στον μεσοπόλεμο. Ανάμεσά τους η Αρλέν, που θέλει να γίνει πυρηνική μηχανικός. Ένα επικό μυθιστόρημα για τον ίδιο τον 20ό αιώνα και μια γενιά που έζησε και ονειρεύτηκε ανάμεσα σε πολέμους».
William H. Gass, Καρτεσιανή Σονάτα [μτφρ. Απόστολος Πρίτσας, εκδ. Gutenberg]
Τέσσερις νουβέλες για όσους θέλουν να γνωρίσουν καλύτερα τον κόσμο του William H. Gass. Σημαντική μορφή των γραμμάτων, με λόγο ιδιοσυγκρασιακό και σκέψη αδέσμευτη.
«Τέσσερις αλληλένδετες νουβέλες από τον «γίγαντα της αμερικανικής λογοτεχνίας» (Libération) που εξερευνούν τον Νου, την Ύλη και τον Θεό. Ο Θεός είναι ένας συγγραφέας σε διαρκή αναστάτωση. Τον Νου ενσαρκώνει μια νοικοκυρά, σύγχρονη Κασσάνδρα, και η Ύλη δεν είναι άλλος από τον ανήμπορο και μπερδεμένο σύζυγο του Νου. Η λύτρωση αναζητείται μέσω των υλικών αγαθών και της συσσώρευσης κακόγουστων αντικειμένων. Μια νεαρή γυναίκα χάνει τον εαυτό της στην ποίηση της Ελίζαμπεθ Μπίσοπ και ο Θεός εμφανίζεται με τη μορφή του Λούσιφερ. Μια βαθιά εξερεύνηση του καλού και του κακού, της φιλοσοφίας και της δράσης, γεμάτη από το πνεύμα και το ύφος ενός «από τους πλέον υπέροχους μεταπολεμικούς συγγραφείς» (Φίλιπ Ροθ)».
Toshikazu Kawaguchi, Πριν πούμε αντίο [μτφρ. Βάσια Τζανακάρη, εκδ. Κλειδάριθμος]
Το Πριν πούμε αντίο, είναι ο τέταρτο τόμος μιας επιτυχημένης σειράς, η οποία είχε ξεκινήσει με το Πριν κρυώσει ο καφές. Και εδώ έχουμε ιστορίες γλυκόπικρες, με νοσταλγική διάθεση και τους ήρωες έτοιμους να συγχωρέσουν, να συμφιλιωθούν ή έστω να επανασυνδεθούν για λίγο με πρόσωπα αγαπημένα.
«Οι θαμώνες του μαγικού καφέ Φουνικούλι Φουνικούλα γνωρίζουν καλά τη φήμη και την απίστευτη ιδιότητά του να σε ταξιδεύει στον χρόνο. Πολλοί πελάτες συνάντησαν παλιές αγάπες, συμφιλιώθηκαν με αποξενωμένους συγγενείς και επισκέφτηκαν αγαπημένα τους πρόσωπα. Όμως το ταξίδι κρύβει κινδύνους και πρέπει να τηρούνται συγκεκριμένοι κανόνες.
Οι αναγνώστες της αγαπημένης σειράς «Πριν κρυώσει ο καφές» θα γνωρίσουν μερικούς νέους χαρακτήρες: έναν σύζυγο που δεν πρόλαβε να πει κάτι σημαντικό, μια γυναίκα που δεν κατάφερε να αποχαιρετήσει τον σκύλο της, μια γυναίκα που δεν μπόρεσε να απαντήσει σε μια πρόταση γάμου και μια κόρη που έδιωξε τον πατέρα της.
Ο Καβαγκούτσι εξερευνά για μια ακόμα φορά το ερώτημα: Ποιον θα ήθελες να συναντήσεις αν μπορούσες να ταξιδέψεις στον χρόνο;»