Οι Ρώσοι επιστρέφουν − Γιατί τους διαβάζουμε − 10 προτάσεις κλασικής λογοτεχνίας

Οι Έλληνες αναγνώστες είχαν πάντα στενή σχέση με τους Ρώσους συγγραφείς. Απόδειξη πως για τους μεγάλους της κλασικής ρωσικής λογοτεχνίας (Τολστόι, Ντοστογιέφσκι, Τσέχοφ) σχεδόν κάθε χρόνο έχουμε νέες εκδόσεις στα ήδη δημοσιευμένα (πολλάκις) έργα τους.

Κάπως μάς ταιριάζουν οι άνθρωποι που «κατάγονται» από το βαρύ χιόνι και τις μακρινές στέπες. Καίτοι έρχονται από μια άλλη εποχή, ολότελα ξένη με τη δική μας, κουβαλούν την αναλλοίωτη φύση του ανθρώπου με όλες τις υπαρξιακές της αναρωτήσεις και όλους τους πόθους φουντωμένους στο έπακρο. Αν μη τι άλλο, η ρωσική λογοτεχνία είναι το βασίλειο των παθών.

Επιλέγουμε τα βιβλία Ρώσων συγγραφέων που εκδόθηκαν το τελευταίο διάστημα, ωστόσο στρέφουμε το βλέμμα μας και σε κάποιες λίγο παλαιότερες εκδόσεις που αξίζει να προσεχθούν.

Τέλος, σας προτείνουμε ως «μπαλαντέρ» το βιβλίο του Αμερικανού συγγραφέα Τζορτζ Σόντερς (βραβευμένος με Booker), στο οποίο μελετάει ενδελεχώς τέσσερις Ρώσους συγγραφείς από συγγραφική αλλά και αναγνωστική σκοπιά.

Οι δαιμονισμένοι, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι

Μυθιστόρημα που κυκλοφόρησε το 1871 και έκτοτε θεωρείται από τα σημαντικότερα του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, οι Δαιμονισμένοι είναι είναι οξύ πολιτικό σχόλιο του συγγραφέα, το οποίο, φευ, αποδείχθηκε εν τοις πράγμασι ότι προηγήθηκε της εποχής του.

Η «υπόθεση Νετσάγεφ», η δράση της οργάνωσης «Λαϊκή Εκδίκηση» και ιδιαιτέρως η δολοφονία ενός φοιτητή από πέντε μέλη της, έδειξαν πως ο Ντοστογιέφσκι είδε πολύ νωρίς το κύμα βίας και ιδεολογικής τυφλότητας (κυρίως των μηδενιστών) να κυκλώνει τη χώρα του.

Η παρούσα έκδοση μάς έρχεται από τις εκδόσεις Άγρα σε μετάφραση της Ελένης Μπακοπούλου (σχετικά πρόσφατα είχαν εκδώσει και τον Έφηβο σε μετάφραση της ιδίας. Αμφότερες είναι σκληρόδετες και άκρως καλαίσθητες εκδόσεις.

Περιλαμβάνει, δε, μια κατατοπιστική εισαγωγή της μεταφράστριας, χρονολόγιο, κατάλογο των βασικών χαρακτήρων, ενώ στο επίμετρο, με το οποίο κλείνει το βιβλίο, βρίσκουμε το σημειωματάριο του συγγραφέα, εργογραφικά στοιχεία του Ντοστογιέφσκι, καθώς κι ένα αυτοβιογραφικό του σημείωμα.

Όσο για την υπόθεση (αν και δεν γίνεται να αναπτυχθεί μέσα σε λίγες γραμμές), κεντρικοί ήρωες είναι ο Πιότρ Βερχοβένσκι (θυμίζει έντονα τον Νετσάγεφ) και ο Νικολάι Σταβρόγκιν. Και οι δύο τους είναι αρκούντως αμφιλεγόμενοι, αντιφατικοί, έως και δαιμονικοί στις σκέψεις και τις αντιδράσεις τους.

Φυσικά καθοριστικό ρόλο παίζει ο ιδεαλιστής πατέρας του «μηδενιστή», Στεπάν Τροφίμοβιτς, καθώς και οι πούροι ιδεολόγοι Σάτοφ, Κυρίλλοφ και Σιγκαλιόφ. Παράλληλα, ο Ντοστογιέφσκι εισάγει και σπουδαίους γυναικείους χαρακτήρες όπως η μητέρα του Σταβρόγκιν και τρεις γυναίκες που τον λατρεύουν με παθιασμένο και τραγικό τρόπο.

Η σονάτα του Κρόιτσερ, Λέον Τολστόι

Ο «πατέρας» της ρωσικής λογοτεχνίας, Λέον Τολστόι, εξέδωσε τη Σονάτα του Κρόιτσερ το 1889 κι αμέσως δέχθηκε τη μήνη των ρωσικών Αρχών που τη λογόκριναν.

Τούτη η νουβέλα που εκδόθηκε ξανά, αυτή τη φορά από τις εκδόσεις Νίκας στη μετάφραση της Κοραλίας Μακρή, αναφέρεται σε ένα κλασικότροπο συζυγικό δράμα, με τον κεντρικό ήρωα, τον Ποζντνίτσεφ, να μας αφηγείται πώς οδηγήθηκε στην απόφαση να δολοφονήσει τη γυναίκα του και ποιες βαθιές σκέψεις τον οδήγησαν σ’ αυτή την ακραία πράξη.

Όσο για τον τίτλο, φέρνει στο νου τις νότες από το ομώνυμο μουσικό έργο του Μπετόβεν. Να σημειωθεί πως το έργο ενέπνευσε τον σπουδαίο Λέος Γιάνατσεκ να γράψει το ομώνυμο πρώτο κουαρτέτο εγχόρδων του.

Με σημερινούς όρους θα μιλούσαμε για μια γυναικοττονία, καθώς ο Ποζντνίτσεφ, τυφλωμένος από τη ζήλια, μαχαιρώνει τη γυναίκα του, ενώ, τελικά, απαλλάσσεται από το δικαστήριο, καθώς θεωρήθηκε πως τέλεσε το φόνο εν βρασμώ ψυχής.

Ο κάποτε άσωτος ήρωας αποφασίζει να παντρευτεί μια αγνή γυναίκα (δεν αναφέρεται το όνομά της), ωστόσο πολύ σύντομα, κι αφού προηγουμένως έχει τρυγήσει όλα τα ερωτικά οφέλη ενός γάμου, κατανοεί πως η έννοια του γάμου είναι εντελώς αφύσικη προς τον άνθρωπο.

Επί οκτώ χρόνια ζει σε μια τεταμένη κατάσταση με τη γυναίκα του που του κάνει πέντε παιδιά. Οι μεταξύ τους διαμάχες γίνονται άγριες, ενώ η γυναίκα του κάνει απόπειρα αυτοκτονίας.

Όταν στην ιστορία θα μπει και ο βιολιστής Τρουχατσέφσκι, τότε ο Ποζντνίτσεφ θα αρχίσει να φαντάζεται διάφορα και να θεωρεί πως πίσω από την πλάτη του υφαίνεται ένας παράνομος δεσμός. Το αποτέλεσμα είναι, γυρνώντας από ένα ταξίδι, να βρει τη γυναίκα του και τον βιολιστή στο σπίτι του, να κορώσει από τη ζήλια και τελικά να την σκοτώσει.

Το παλτό, Νικολάι Γκόγκολ

Ο Νικολάι Γκόγκολ είναι, ίσως, η πιο ιδιαίτερη περίπτωση συγγραφέα από όλους τους υπόλοιπους που γνωρίζουμε και αγαπάμε να διαβάζουμε. Ποτέ δεν ικανοποιήθηκε από τον ρεαλισμό των συγκαιρινών του.

Γι’ αυτό και τα βιβλία του έχουν έντονη την αίσθηση της σάτιρας, του παράλογου έως και του φανταστικού. Κάτι τέτοιο συμβαίνει και στην πασίγνωστη νουβέλα του Το παλτό που εκδόθηκε πρόσφατα από τις εκδόσεις Νίκας σε μετάφραση του Κώστα Μιλτιάδη.

Μέσα σε μόλις 63 σελίδες, ο Γκόγκολ καταφέρνει να φτιάξει ένα σκηνικό που εκφεύγει του ρεαλισμού, δημιουργώντας μια παράδοξη κατάσταση που εντείνει την αναγνωστική αγωνία.

Το συγκεκριμένο βιβλίο, δε, έχει μείνει στην ιστορία της λογοτεχνίας και λόγω του ήρωά του, του Ακάκι Ακακίεβιτς, ενός πένητα κυβερνητικού υπαλλήλου στην Αγία Πετρούπολη. Τίποτα δεν πάει καλά σ’ αυτόν τον άνθρωπο.

Υποσκελίζεται από νεότερους υπαλλήλους, οι οικονομίες του είναι γλίσχρες, ενώ το τριμμένο παλτό του γίνεται αντικείμενο καθημερινής χλεύης. Τελικά αποφασίζει να κάνει αιματηρές οικονομίες για να αγοράσει ένα καινούργιο.

Τελικά καταφέρνει να μαζέψει τα απαιτούμενα χρήματα και να αγοράσει το πολυπόθητο παλτό. Ο ράφτης Πετρόβιτς του φτιάχνει ένα που πραγματικά είναι εντυπωσιακό και μπορεί να τον ζεστάνει. Ακόμη και στη δουλειά του στήνουν γιορτή για το νέο του απόκτημα.

Ωστόσο, μια ημέρα περπατώντας, ο Ακάκι θα δεχθεί επίθεση από δύο άντρες που θα του πάρουν το παλτό και θα τον αφήσουν ξυλιασμένο στο χιόνι. Ο Ακάκι προστρέχει στην αστυνομία, ακόμη και σε έναν στρατηγό, αλλά άκρη δεν βγάζει.

Στο τέλος, αρρωσταίνει θανάσιμα με πυρετό. Μόνο που επιστρέφει στην πόλη ως φάντασμα τρομάζοντας τους περαστικούς και αρπάζοντας τα πανωφόρια τους. Μάλιστα, σε αυτή τη φαντασματική μορφή συναντάει τον στρατηγό που όχι μόνο δεν τον είχε βοηθήσει, αλλά του είχε μιλήσει με αδιαφορία και ασέβεια.

Τα ρημάδια της ζωής, Μαξίμ Γκόρκι

Αν μοιάζει σε κάτι ο Μαξίμ Γκόρκι με τον Λέον Τολστόι είναι ότι και οι δύο έστρεψαν το βλέμμα τους προς τους απλούς ανθρώπους, τους αμόρφωτους, αλλά κατ’ άλλα αγνούς, μουζίκους θέλοντας και τους κάνουν αθάνατους μέσω των βιβλίων του.

Στη νουβέλα Τα ρημάδια της ζωής (μτφρ. Κοραλία Μακρή, εκδ. Νίκας) που εκδόθηκε (εκ νέου) πρόσφατα, ο Γκόρκι στηρίζει την πλοκή του στους καθημερινούς ανθρώπους της ρωσικής κοινωνίας που γίνονται μια ομάδα θέλοντας να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους έναντι του ιδιοκτήτη ενός καταλύματος στο οποίο συχνάζουν.

Κεντρικό πρόσωπο στη νουβέλα είναι ο Αριστείδης Φόμης Κουβάλντα, ο οποίος είναι και ο βασικός ενορχηστρωτής της μικρής επανάστασης αυτής της ιδιόρρυθμης ομάδας ατόμων που συγκροτούν τους χαρακτήρες του βιβλίου.

Δίχως να παρεμβαίνει συγγραφικά (ήτοι: να σχολιάζει), ο Γκόρκι μάς παρουσιάζει τη ψυχοσύνθεση των ηρώων του ολότελα αφιλτράριστη. Κάπως έτσι βλέπουν με εύγλωττο τρόπο τις αντιφάσεις και τις αντιθέσεις τους.

Καταφέρνει να αποτυπώσει αυτό που ονομάζουμε ρωσική ψυχή με τους ήρωες να είναι γεμάτοι από συναισθήματα, φιλοδοξίες και ελαττώματα. Είναι τόσο αγνοί και απροσχεδίαστοι όσο και κουτοπόνηροι, με σκοπό να καταφέρουν αυτό που έχουν αποφασίσει να κάνουν.

Senilia ή ποιήματα σε πρόζα, Ιβάν Τουργκένιεφ

Δεν θα μπορούσε να λείψει απ’ αυτό το αφιέρωμα ο Ιβάν Τουργκένιεφ, καθώς θεωρείται ένας από τους στυλοβάτες του ρωσικού λογοτεχνικού πνεύματος.

Τον γνωρίζουμε, μάλλον, περισσότερο ως διηγηματογράφο, εντούτοις στην πλούσια εργογραφία του μπορεί να βρει κανείς ποιητικές συλλογές, αλλά και θεατρικά έργα.

Στην παρούσα έκδοση που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Επίκεντρο έχουμε την ευκαιρία να διαβάσουμε τον ποιητή Ιβάν Σεργκέγεβιτς Τουργκένιεφ. Το βιβλίο έχει τίτλο Senilia ή ποιήματα σε πρόζα και η μετάφραση ανήκει στον Δημήτρη Β. Τριανταφυλλίδη.

 Τα ποιήματα αυτής της συλλογής είναι ποικίλα: μερικά είναι σαν μελέτες για τις σκηνές ενός μυθιστορήματος. Άλλα, πάλι, σαν συνομιλία, είναι καθαρά ευφάνταστα σκίτσα, ενώ κάποια έχουν αυτοβιογραφικό ενδιαφέρον.

Είναι, λοιπόν, μια ευκαιρία αυτή η έκδοση να μας φέρει σε επαφή με μια λιγότερη γνωστή, ωστόσο εξίσου σημαντική, έκφανση της δημιουργίας του Ρώσου συγγραφέα.

Έγκλημα και τιμωρία, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι

Τις πρόσφατες εκδόσεις βιβλίων της ρωσικής λογοτεχνίας κλείνουν δύο ακόμη έργα του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι – άκρως προβεβλημένα και σημαντικά.

Το Έγκλημα και τιμωρία πρέπει να είναι από πιο μεταφρασμένα έργα του Ρώσου συγγραφέα. Μπορεί να πρωτοεκδόθηκε το 1866, εντούτοις στις μέρες μας διαβάζεται με ζέση, ενώ ανεβαίνει και σε αθηναϊκές σκηνές άλλοτε με σύγχρονη κι άλλοτε με πιο συμβατική προσέγγιση. Η παρούσα έκδοση (η πιο τελευταία από όλες) έρχεται από τις εκδόσεις Μίνωας σε μετάφραση της έμπειρης Σταυρούλας Αργυροπούλου.

Η υπόθεση του βιβλίου είναι λίγο πολύ γνωστή, καθώς το Έγκλημα και Τιμωρία ανήκει στην κατηγορία των βιβλίων που η φήμη τους προηγείται της ανάγνωσης.

Κεντρικός ήρωας είναι ο Ροντιόν (Ρόντια) Ρασκόλνικοφ, φοιτητής της Νομικής, στην Αγία Πετρούπολη που το φέρνει δύσκολα βόλτα. Ναι, θα διαπράξει διπλό φονικό, αλλά δεν θα το κάνει μόνο υπό το βάρος της ανάγκης του να βρει χρήματα.

Μέσα του πιστεύει πως αυτή είναι η οδός να ξεπεράσει τα όρια του εαυτού του και ως άλλος υπεράνθρωπος θα καταφέρει να αλλάξει ολόκληρη την κοινωνία.

Τελικά, όμως, πνίγεται από τις τύψεις, ενώ η υγεία του αρχίζει να κλονίζεται και από το αίσθημα της παράνοιας που τον κατατρύχει. Στο κατόπι του είναι ο ανακριτής Πορφύρι Πετρόβιτς που από την πρώτη στιγμή έχει πειστεί ότι ο Ρασκόλνικοφ είναι ένοχος.

Μέσα σε αυτή τη σκοτεινιά της ζωής του, ο Ρασκόλνικοφ δημιουργεί σχέση με τη νεαρή πόρνη, Σόνια, η οποία ενσαρκώνει την παρηγοριά και την ελπίδα, ενώ παράλληλα ο συμφοιτητής του Ραζουμίχιν ανησυχεί για την υγεία του και του συμπαραστέκεται.

Φυσικά, ο Ρόντια καταλήγει στη φυλακή, εν προκειμένω στη Σιβηρία. Διάστημα ικανό να τον κάνει να αλλάξει εσωτερικά, να μετανιώσει για τα εγκλήματά του και να πιστέψει στη δύναμη του έρωτα προς τη Σόνια (τον ακολουθεί έως τη Σιβηρία).

Τι άλλο μένει; Να περιμένουν τα επτά χρόνια της τιμωρίας του, έτσι ώστε αναβαπτισμένος να βγει ξανά στην κοινωνία και να ξεκινήσει μια νέα ζωή δίπλα στη Σόνια.

Σημειώσεις από το υπόγειο, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι

Το έτερο βιβλίο του Ντοστογιέφσκι που βγήκε πρόσφατα είναι οι Σημειώσεις από το υπόγειο (μτφρ. Σοφία Αυγερινού, εκδ. Έρμα). Είναι το έργο του Ντοστογιέφσκι που μπορεί, εν πολλοίς, να μας εξηγήσει πολλά από τα άλλα έργα του.

Γιατί οι ήρωές του φλέγονται; Γιατί πατούν κόκκινες γραμμές; Γιατί κατατρύχονται από έμμονες ιδέες, καταστροφολογικές ιδεολογίες, αλλά από μια διάπυρη ανάγκη να αλλάξουν τους εαυτούς τους και την κοινωνία που τους περιβάλλει;

Σ’ αυτό το βιβλίο, ο ήρωας είναι ένας άνθρωπος του υπογείου (κυριολεκτικά και μεταφορικά). Αποκομμένος από την κοινωνική συνάφεια και με ένα δικό του σύστημα αξιών (κόντρα αντίθετο με εκείνο των πολλών), αναπτύσσει έναν χαρακτήρα που θα τον έλεγες απωθητικό, έμμονο, ψυχικά άρρωστο.

Κι όμως, αυτός ο κλασικός αντι-ήρωας, ένας από τους πλέον ονομαστούς της παγκόσμιας λογοτεχνίας, καταφέρνει χάρη στον Ντοστογιέφσκι να μας γίνει πιστευτός μέσα στην ακρότητά του, αλλά και συμπαθητικός λόγω της ρομαντικής φύσης του.

Στις σημειώσεις του μάς εξομολογείται τις ατέρμονες ήττες και τις ταπεινώσεις του, και εκτοξεύει με λύσσα τους μύδρους του ενάντια σε ό,τι δεν σέβεται την ελευθερία της βούλησης.

Είναι παράλογος ο κόσμος μέσα στον οποίο ζει ο ήρωας; Εν πολλοίς ναι. Άλλωστε, το συγκεκριμένο βιβλίο είναι μια σπουδή πάνω στο παράλογο που δεν έρχεται στον άνθρωπο με μεταφυσικό τρόπο, αλλά συμβιώνει μαζί του, είναι μέρος της πραγματικότητάς του. Αν όχι η ίδια η πραγματικότητα.

Εντέλει, πρόκειται για ένα βιβλίο που στην καρδιά του υπάρχει έντονο το στοιχείο του φιλοσοφικού στοχασμού, της καταδίκης των στεγανών της κοινωνίας και της ανελέητης κριτικής που ασκεί ο συγγραφέας μέσω του ήρωά του.

Διηγήματα και νουβέλες, Άντον Τσέχοφ

Είτε μέσω των εκδόσεων είτε μέσω του θεάτρου, ο Άντον Τσέχοφ είναι σχεδόν κάθε χρόνο παρών, για να μας θυμίζει πόσο σπουδαίος συγγραφέας υπήρξε και πόσο επηρέασε με τον τρόπο που πραγματευόταν τα θέματά του ακόμη και σημερινούς συγγραφείς.

Η συγκεκριμένη έκδοση με τίτλο Διηγήματα και νουβέλες σε μετάφραση της Αλεξάνδρας Ιωαννίδου κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ψυχογιός το 2022, εντούτοις είναι πλήρης και μπορεί να ανοίξει την πόρτα σε αρκετούς αναγνώστες που δεν έχουν έρθει σε επαφή με το έργο του Τσέχοφ.

Περιλαμβάνει κάποια σύντομα διηγήματα-μπονσάι (πρώιμα, αλλά και πρωτοποριακά, δείγματα αυτού που ονομάζουμε στις μέρες μας flash fiction) έως τις πιο εκτενείς αφηγήσεις, όπου εκεί ο Τσέχοφ, έχοντας πλέον κατακτήσει το ύφος του, μάς παρουσιάζει κάποιους από τους αρχετυπικούς ήρωές του.

Η παρούσα έκδοση, εκτός από την εισαγωγή της μεταφράστριας Αλεξάνδρας Ιωαννίδου και συνοπτικό χρονολόγιο της ζωής του Τσέχοφ, εμπλουτίζεται με ένα δοκίμιο του μεγάλου Τόμας Μαν για τον κλασικό Ρώσο διηγηματογράφο και θεατρικό συγγραφέα.

Οι πιο μυημένοι θα βρουν, μεταξύ άλλων, διηγήματα όπως «Η κυρία και το σκυλάκι», «Πριν το γάμο» και «Ο καθρέφτης». Όλα τους γραμμένα μεταξύ 1880-1899. Συνολικά, η έκδοση περιλαμβάνει δεκαπέντε διηγήματα και νουβέλες του Τσέχοφ.

Η σκέψη και Ο κυβερνήτης, Λεονίντ Αντρέγιεφ

Το 2010 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Άγρα (σε κοινή έκδοση) δύο νουβέλες που σημαντικού Ρώσου συγγραφέα Λεονίντ Αντρέγιεφ. Πρόκειται για το βιβλίο Η σκέψη και Ο κυβερνήτης σε μετάφραση της σπουδαίας ποιήτριας Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ.

Ίσως είναι λιγότερο γνωστός σε σχέση με τους υπόλοιπους Ρώσους συγγραφείς, εντούτοις από την αρχή επαινέθηκε από τον Τσέχοφ και τον Γκόρκι. Υπήρξε μια ιδιαίτερη προσωπικότητα που αντιμετώπισε διάφορα προβλήματα κατά τη διάρκεια του σύντομου βίου του.

Υπήρξε ένας από τους βασικούς εκπροσώπους του εξπρεσιονισμού στη ρωσική λογοτεχνία, καίτοι προηγουμένως πειραματίστηκε με τον ρεαλισμό και τον ρομαντισμό.

Η «Σκέψη» είναι ένα από τα αριστουργήματα του Αντρέγιεφ (γράφτηκε το 1902), όπου ο συγγραφέας παίζει με το μοτίβο της προσποίησης της τρέλας ή της καταβύθισης στην τρέλα.

Ο ήρωας, ο γιατρός Κερζέντσεφ, έχει δολοφονήσει έναν στενό του φίλο και καταθέτει την απολογία του στους κριτές του. Να είχε άραγε ο Αντρέγιεφ επίγνωση ότι η καλλιτεχνική του διαίσθηση τον είχε οδηγήσει να βρει και να περιγράψει αυτό που έμελλε να αποτελέσει ένα από τα κλινικά συμπτώματα στην εξέλιξη της σχιζοφρένειας;

Να σημειωθεί πως το συγκεκριμένο έργο ανεβαίνει τώρα στο Θέατρο Σφενδόνη με τους Χάρη Φραγκούλη, Κωνσταντίνο Αβαρικιώτη και Μάρω Γκόρτσου.

Στον «Κυβερνήτη», όντως, ένας κυβερνήτης κάποιας μικρής πόλης έχει καταπνίξει μια εξέγερση διατάσσοντας πυρ κατά των λιμοκτονούντων απεργών: τριανταπέντε άντρες, εννέα γυναίκες και τρία παιδιά σκοτώθηκαν.

Από την επομένη κιόλας της επίθεσης, όλη η πόλη ξέρει πώς ο κυβερνήτης είναι καταδικασμένος, πώς κάποιος θα τον σκοτώσει κάτι για το οποίο άλλωστε έχει και ο ίδιος απόλυτη επίγνωση.

Δεν προσπαθεί να ξεφύγει απ' τη μοίρα του και, με καθαρό μυαλό, βαδίζει προς αυτό το πεπρωμένο, που και ο ίδιος το θεωρεί θεία δίκη. Το αφήγημα αυτό γράφτηκε το καλοκαίρι του 1905 και είναι ένας ξεχωριστός προβληματισμός για τη δύναμη της εξουσίας και το θάνατο.

Κολυμπώντας στη λιμνούλα υπό βροχήν, Τζορτζ Σόντερς

Πρώτα φυσικά διαβάζουμε τους Ρώσους κλασικούς και στη συνέχεια, αν πραγματικά μάς εντυπωσίασε αυτό που διαβάσαμε (δύσκολο να μην…) αξίζει να μελετήσουμε το εξαιρετικό βιβλίο του Τζορτζ Σόντερς Κολυμπώντας στη λιμνούλα υπό βροχήν (μτφρ. Ανδρέας Παππάς, Βασίλης Ντινόπουλος, Αλεξάνδρα Δ. Ιωαννίδου).

Λάτρης της μικρής φόρμας ο -βραβευμένος με Booker- Αμερικανός συγγραφέας και καθηγητής δημιουργικής γραφής στο Syracuse University, μεταφέρει στο συγκεκριμένο βιβλίο τις εισηγήσεις του (για τις ανάγκες των μαθημάτων του) για επτά κλασικά διηγήματα τεσσάρων Ρώσων συγγραφέων (Τολστόι, Τσέχοφ, Τουργκένιεφ και Γκόγκολ).

Μόνο που οι συγκεκριμένες σημειώσεις δεν «μυρίζουν» ακαδημαϊσμό. Αντίθετα, μπορεί να βρει κανείς ενδιαφέρον είτε μετέχει σε αντίστοιχες ομάδες γραφής είτε όχι. Το θετικό είναι ότι στην έκδοση παρατίθενται πρώτα τα υπό εξέταση διηγήματα και στη συνέχεια ακολουθεί η στοχαστική, ενεργητική και ευφυής ανάλυση του Σόντερς.

Το συμπέρασμα είναι ότι αυτοί οι τέσσερις δραματουργοί που επιλέγει είναι διαφορετικοί μεταξύ τους, ωστόσο όλοι τους γνωρίζουν τον τρόπο να κάνουν μια απλή ιστορία να έχει βάθος και πλούτο και, σίγουρα, έχουν την ικανότητα να γράφουν διηγήματα σπάνιας ομορφιάς και έντασης.

Μετά από αυτό το βιβλίο δεν γίνεται να μην πειστούμε (αν δεν το έχουμε κάνει ήδη) πως οι Ρώσοι συγγραφείς είναι αναγκαίοι και σημαντικοί για κάθε αναγνώστη που θέλει να εισχωρήσει στα άδυτα της σπουδαίας λογοτεχνίας.

^＊Ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΜΑΡΙΝΟΣ είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας. Το νέο του μυθιστόρημα «Σαν Νορμάλ» θα κυκλοφορήσει στις 12 Μαρτίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.