alt

Μεταφραστές και επιμελητές αποκαλύπτουν τις διαδρομές μέσα από τις οποίες προσέγγισαν τη γλώσσα, το ύφος ή και την οικονομία ενός βιβλίου και μοιράζονται μαζί μας τα μυστικά του εργαστηρίου τους. Φιλοξενούμενη, η μεταφράστρια Μαρία Παλαιολόγου, με αφορμή τα μυθιστορήματα του Gabriel García Márquez «Εκατό χρόνια μοναξιά» και «Χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου» τα οποία κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Το βαγιενάτο (vallenato) είναι μουσικό είδος των παραλίων της Κολομβίας που βλέπει στην Καραϊβική. Υπάρχει ένα τέτοιο τραγούδι λοιπόν, που γράφτηκε το 1938 και αφηγείται τη μουσική μάχη έως εξοντώσεως, μεταξύ δύο θρυλικών ακορντεονιστών. Το παραθέτω εδώ στην κλασική πια εκδοχή του Κάρλος Βίβες.

Αυτή η μουσική, αυτό το ακορντεόν, ακούγεται στις σελίδες του Εκατό χρόνια Μοναξιά από τον Αουρελιάνο τον Δεύτερο και τον Φρανσίσκο τον Άντρα. Είναι η μελοποιημένη έκφραση της προφορικής αφηγηματικής παράδοσης της περιοχής των παραλίων και της παραποτάμιας ζώνης της Κολομβίας, που ως το 1955, που θα την εντάξει η Παρέα της Μπαρανκίγια στο γενεαλογικό δέντρο της εθνικής λογοτεχνίας, παραμένει άγνωστη σχεδόν στην υπόλοιπη αχανή χώρα. 

Εκείνη η παρέα των εικοσάρηδων, που συναντιέται στην ταβέρνα Σπηλιά (La cueva) και ανταλλάσσει ιδέες γύρω από τη λογοτεχνία, το σινεμά, τα σπορ, τη μουσική και την τέχνη, η ίδια αυτή παρέα που αναφέρεται στις τελευταίες αυτοβιογραφικές σελίδες του βιβλίου κι έχει μέντορα τον Ραμόν Βίνιες, τον σοφό Καταλανό, δρα στο περιθώριο της επικράτειας του κολομβιανού μοντερνισμού, που παράγει σχετικά μικρό έργο μέσω της μίμησης του ευρωπαϊκού μοντέλου. Ως εκείνη τη στιγμή, στην έρημο της κολομβιανής μυθιστοριογραφίας επικρατεί ο κοινωνικός προβληματισμός της ηθογραφίας, αλλά η Παρέα της Σπηλιάς, αχόρταγοι αναγνώστες, δεινοί διηγηματογράφοι και μυθικοί γλεντζέδες, θα φέρει στο προσκήνιο τη ρευστή πραγματικότητα, το φαντασιακό και το χιούμορ κειμένων άγνωστων συγγραφέων του τόπου τους. Έχουν διαβάσει Προύστ, την ευρωπαϊκή και την αμερικάνικη πρωτοπορία, τη Γούλφ, τον Κάφκα και τον Τζόυς, τον Φώκνερ, τη Στάιν, τον Χέμινγουέι και τον Μίλερ και αναζητούν μια αποκαθαρμένη γλώσσα, ικανή να μεταφέρει στη λογοτεχνία, με τις τεχνικές των προαναφερόμενων μαέστρων, την κολομβιανή εμπειρία της παραλιακής ζώνης. 

Ως εκείνη τη στιγμή, στην έρημο της κολομβιανής μυθιστοριογραφίας επικρατεί ο κοινωνικός προβληματισμός της ηθογραφίας, αλλά η Παρέα της Σπηλιάς, αχόρταγοι αναγνώστες, δεινοί διηγηματογράφοι και μυθικοί γλεντζέδες, θα φέρει στο προσκήνιο τη ρευστή πραγματικότητα, το φαντασιακό και το χιούμορ κειμένων άγνωστων συγγραφέων του τόπου τους. Έχουν διαβάσει Προύστ, την ευρωπαϊκή και την αμερικάνικη πρωτοπορία, τη Γούλφ, τον Κάφκα και τον Τζόυς, τον Φώκνερ, τη Στάιν, τον Χέμινγουέι και τον Μίλερ και αναζητούν μια αποκαθαρμένη γλώσσα, ικανή να μεταφέρει στη λογοτεχνία, με τις τεχνικές των προαναφερόμενων μαέστρων, την κολομβιανή εμπειρία της παραλιακής ζώνης. 

Ο Μάρκες, μέλος του πυρήνα της Παρέας, ψάχνει, από τα πρώτα του κιόλας κείμενα, έναν τρόπο να κάνει ακριβώς αυτό, φιλοδοξώντας να δημιουργήσει μια λαϊκή εθνική λογοτεχνία. Ο Ουρουγουανός κριτικός λογοτεχνίας και δοκιμιογράφος Άνχελ Ράμα, επιχειρηματολογεί στο βιβλίο του La narrativa de Gabriel García Márques: Edificación de un arte nacional y popular (1987), υπέρ της άποψης πως αυτό ήταν εξ' αρχής το σχέδιο του Γκαρσία Μάρκες και πως κορυφώνεται με την έκδοση του Εκατό χρόνια μοναξιά.

Ώσπου να ολοκληρωθεί όμως το σχέδιο, έχουν μεσολαβήσει πολλά: το 1948 ο Μάρκες θα φύγει από την πρωτεύουσα εξαιτίας της αλόγιστης βίας που ξεσπά και θα πάει στην Καρνταχένα και ενάμισι χρόνο μετά στην Μπαρανκίγια. Από το 1948 ως το 1954, έχοντας αποφασίσει πλέον πως θέλει να επιβιώνει από την πένα του, θα στέλνει τακτικά τα διηγήματά του στην εφημερίδα El Espectadorθα γράφει τη στήλη του στις εφημερίδες των δύο αυτών πόλεων και θα καταπιαστεί με το μυθιστόρημα La casa (Το σπίτι), το οποίο και θα εγκαταλείψει, όπως είχε κάνει νωρίτερα με τη δικηγορία. Ως δημοσιογράφος, γράφει είδηση και άρθρο γνώμης μαζί, κάνοντας μια καθημερινή άσκηση στο σύντομο διήγημα, και ταυτόχρονα υιοθετεί ως συγγραφέας την κοσμοθεωρία και τις τεχνικές της ευρωπαϊκής πρωτοπορίας και της χαμένης αμερικάνικης γενιάς: τη διαμεσολάβηση της πραγματικότητας από την ανθρώπινη συνείδηση μέσω του μονολόγου, τη δράση ως συσσώρευση εσωτερικών στιγμών, την ελευθερία σύνθεσης και ερμηνείας που παραχωρείται στον αναγνώστη, τη διαχείριση του χρόνου.

Ως αποτέλεσμα, το 1954 εκδίδεται το La hojarasca, που σημαίνει κυριολεκτικά τα πατημένα ξερά φύλλα και μεταφορικά τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα, οι καταφρονεμένοι σαν να λέμε. Είναι μια μεταφορά του Καθώς Ψυχορραγώ του Φώκνερ στη ισπανοαμερικάνικη τοπική και άμεση πραγματικότητα.

Η δημοσιογραφία τον μεταμορφώνει. Επηρεασμένος από τον Χέμινγουεϊ, διανύει την περίοδο που επικεντρώνεται στην αντικειμενική πραγματικότητα της δημοσιογραφικής αφήγησης, στα γεγονότα, τους διαλόγους, τη δράση και τις σιωπές και τα αφήνει να παράξουν νόημα. Συνεπικουρεί το πάθος του για τον κινηματογράφο. Δουλεύει στη Ρώμη ένα χρόνο στο Κέντρο Κινηματογραφικών Σπουδών, δοκιμάζεται στη σκηνοθεσία και γράφει κινηματογραφική κριτική, σε μια δεκαετία όπου συμβαίνουν στο σινεμά τα θαύματα του ιταλικού νεορεαλισμού και των Άκτορς Στούντιο. Το 1953 αρχίζει να γράφεται στην Κολομβία αυτό που θα ονομαστεί Λογοτεχνία της Βίας με πραγματικά μεγάλη απήχηση στο κοινό. Ο Γκαρσία Μάρκες όμως αρνείται να περιγράψει τη βία, αυτό που θέλει είναι να την κατανοήσει. Το 1954 βρίσκεται στο Παρίσι και αρχίζει το Η κακιά η ώρα, που θα εγκαταλείψει για να καταπιαστεί με το Ο συνταγματάρχης δεν έχει κανέναν να του γράψει κι αυτό είναι η δική του, πολύ ιδιαίτερη, συμβολή σ’ αυτό το είδος της κολομβιανής λογοτεχνίας.

Το «Εκατό χρόνια μοναξιά», που προέρχεται από «Το σπίτι», καταφέρνει να γίνει το μεγάλο ισπανοαμερικάνικο μυθιστόρημα, ενσωματώνοντας τις εντυπώσεις των θαλασσοπόρων που ανακάλυψαν την ήπειρο, τα Χρονικά των Ινδιών, το μυθικό Ελ Ντοράδο των χαρτογράφων, την Κατάκτηση, τον πυρετό του χρυσού, την Ανεξαρτησία, τους εμφυλίους πολέμους, την καταπίεση και τις σφαγές των πληθυσμών από τους δικτάτορες, την ταραχώδη ιστορική διαδρομή μεταξύ εμφυλίων, πραξικοπημάτων, γενοκτονιών, εθνοκαθάρσεων, τις χούντες και τους εξαφανισμένους τους, τους χιλιάδες βίαιους θανάτους, την αναγκαστική εσωτερική μετανάστευση και την προσφυγιά, τους τυφώνες και τις πλημμύρες, τις επιδημίες και τους λιμούς που μαστίζουν τη Λατινική Αμερική για αιώνες.

Το Εκατό χρόνια μοναξιά, που προέρχεται από Το σπίτι, καταφέρνει να γίνει το μεγάλο ισπανοαμερικάνικο μυθιστόρημα, ενσωματώνοντας τις εντυπώσεις των θαλασσοπόρων που ανακάλυψαν την ήπειρο, τα Χρονικά των Ινδιών, το μυθικό Ελ Ντοράδο των χαρτογράφων, την Κατάκτηση, τον πυρετό του χρυσού, την Ανεξαρτησία, τους εμφυλίους πολέμους, την καταπίεση και τις σφαγές των πληθυσμών από τους δικτάτορες, την ταραχώδη ιστορική διαδρομή μεταξύ εμφυλίων, πραξικοπημάτων, γενοκτονιών, εθνοκαθάρσεων, τις χούντες και τους εξαφανισμένους τους, τους χιλιάδες βίαιους θανάτους, την αναγκαστική εσωτερική μετανάστευση και την προσφυγιά, τους τυφώνες και τις πλημμύρες, τις επιδημίες και τους λιμούς που μαστίζουν τη Λατινική Αμερική για αιώνες. Ο Μάρκες δημιουργεί μια αλληγορία της απίστευτης ισπανοαμερικάνικης πραγματικότητας, κατασκευάζοντας μια οικογενειακή σάγα, που έχει προφητέψει και καταγράψει σε μια άγνωστη γλώσσα ένας τσιγγάνος και αποκωδικοποιεί ο τελευταίος των Μπουενδία μέσα στον αφανισμό. Με την αλυσιδωτή διαδοχή αποσπασμάτων, την ακατάπαυστη αφήγηση, τη συσσώρευση επεισοδίων, επιστρέφοντας ξανά και ξανά στην κοίτη του λαϊκού παραμυθιού, στήνει είκοσι κεφάλαια, εκ των οποίων τα τρία αρχικά εκτυλίσσονται σ’ έναν ανιστορικό, μυθικό, αρκαδικό, κοσμογονικό χρόνο, τα επόμενα δεκατρία σε ιστορικό και τα τελευταία σε αυτοβιογραφικό χρόνο. Καθώς οι σελίδες τους ποτίζονται με τη φθορά, την καταστροφή της ύλης και τη μυρωδιά της αποσύνθεσης και η εμπειρία της πραγματικότητας γίνεται αμφίσημη και αινιγματική και εκδηλώνεται ερωτικά, χιουμοριστικά, υπερβολικά και μεταφυσικά, ο αναγνώστης οδηγείται στην κορύφωση ενός τέλους, που δεν είναι παρά η κατασκευή του λογοτεχνικού κειμένου ως της μόνης δυνατής πραγματικότητας κι ο Γκαρσία Μάρκες καταφέρνει αυτό που δήλωσε πως είναι βαθιά του επιθυμία στον ευχαριστήριο λόγο του στη Σουηδική Ακαδημία: να αποτίσει με το έργο του φόρο τιμής στην Ποίηση.

altInfo
Η Μαρία Παλαιολόγου σπούδασε πολιτικές επιστήμες στη Νομική Αθηνών, μετάφραση στο ΕΚΕΜΕΛ, ιστορία, πολιτική και λογοτεχνία της Λατινικής Αμερικής στη Σαλαμάνκα και αστυνομική λογοτεχνία και μετάφραση στη Λεόν. Μεταφράζει ισπανόφωνη λογοτεχνία τα τελευταία οκτώ χρόνια.

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ GABRIEL GARCIA MARQUEZ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Νίκος Α. Μάντης: «Είναι πάντα δύσκολο να πρέπει να συντονιστείς με το ρυθμό μιας ιδιοφυΐας»

Νίκος Α. Μάντης: «Είναι πάντα δύσκολο να πρέπει να συντονιστείς με το ρυθμό μιας ιδιοφυΐας»

Μεταφραστές και επιμελητές αποκαλύπτουν τις διαδρομές μέσα από τις οποίες προσέγγισαν τη γλώσσα, το ύφος ή και την οικονομία ενός βιβλίου και μοιράζονται μαζί μας μυστικά του εργαστηρίου τους. Φιλοξενούμενος, ο συγγραφέας και μεταφραστής Νίκος Α. Μάντης για τη μετάφραση των διηγημάτων του Μπάρι Χάνα [Barry Hannah] «...

Τόνια Κοβαλένκο: «Τα 149 χρόνια που με χώριζαν από τον κορυφαίο Χάρντυ ξυπνούσαν συχνά μέσα μου ένα δέος»

Τόνια Κοβαλένκο: «Τα 149 χρόνια που με χώριζαν από τον κορυφαίο Χάρντυ ξυπνούσαν συχνά μέσα μου ένα δέος»

Μεταφραστές και επιμελητές αποκαλύπτουν τις διαδρομές μέσα από τις οποίες προσέγγισαν τη γλώσσα, το ύφος ή και την οικονομία ενός βιβλίου και μοιράζονται μαζί μας μυστικά του εργαστηρίου τους. Φιλοξενούμενη, η μεταφράστρια Τόνια Κοβαλένκο για τη μετάφραση του μυθιστορήματος του Τόμας Χάρντυ [Thomas Hardy] «Μακριά απ...

Μιχάλης Δελέγκος: «Και τα τρία βιβλία της Ντόνα Ταρτ μου άφησαν ανεξίτηλες εντυπώσεις»

Μιχάλης Δελέγκος: «Και τα τρία βιβλία της Ντόνα Ταρτ μου άφησαν ανεξίτηλες εντυπώσεις»

Μεταφραστές και επιμελητές αποκαλύπτουν τις διαδρομές μέσα από τις οποίες προσέγγισαν τη γλώσσα, το ύφος ή και την οικονομία ενός βιβλίου και μοιράζονται μαζί μας μυστικά του εργαστηρίου τους. Φιλοξενούμενος, ο μεταφράστής Μιχάλης Δελέγκος για τη μετάφραση των τριών μυθιστορημάτων της Ντόνα Ταρτ [Donna Tartt] «Η μυσ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

Τα βραβεία του «Χάρτη» 2023: Ο βραχύς κατάλογος

Τα βραβεία του «Χάρτη» 2023: Ο βραχύς κατάλογος

Το διαδικτυακό περιοδικό Λόγου και Τέχνης Χάρτης (www.hartismag.gr), συνεχίζει για τρίτη χρονιά την απονομή ετήσιων βραβείων, με σκοπό την ανάδειξη των σημαντικότερων βιβλίων που κυκλοφόρησαν το περασμένο έτος. Σήμερα ανακοινώθηκε ο Βραχύς Κατάλογος σε όλες τις κατηγορίες. Δείτε βιβλία και συγγραφείς. 

...

Βραβείο Nero Gold 2023: Νικητής ο Ιρλανδός συγγραφέας Πολ Μάρεϊ για το μυθιστόρημα «Τhe Bee Sting»

Βραβείο Nero Gold 2023: Νικητής ο Ιρλανδός συγγραφέας Πολ Μάρεϊ για το μυθιστόρημα «Τhe Bee Sting»

Το μυθιστόρημα του Πολ Μάρεϊ [Paul Murray] «The Bee Sting» είχε προκριθεί και στη μικρή λίστα του Βραβείου Μπούκερ και εκθειάστηκε από τη συγγραφέα Μπερναρντίν Εβαρίστο [Bernardine Evaristo] που είναι μέλος της επιτροπής του βραβείου Νero Gold. 

Επιμέλεια: Book Press...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

«Μέσα στο δίχτυ» της Άιρις Μέρντοχ (προδημοσίευση)

«Μέσα στο δίχτυ» της Άιρις Μέρντοχ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Άιρις Μέρντοχ [Iris Murdoch] «Μέσα στο δίχτυ» (μτφρ. Έφη Τσιρώνη), το οποίο κυκλοφορεί στις 6 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Όταν είδα τον Φιν να με περιμένει στη γωνία το...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

Με τη συμπλήρωση επτά συναπτών ετών στο εκδοτικό στερέωμα, οι εκδόσεις Στίξις κάνουν το επόμενο βήμα με μια νέα σειρά τεσσάρων βιβλίων, υπό τον τίτλο «Μικρή Στίξις», των Γιώργου Δουατζή, Χρυσοξένης Προκοπάκη, Στέφανου Τζουβάρα και Μιχάλη Σηφάκη.  

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος  ...

7 γυναίκες γράφουν και ακούγονται – Όψεις της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας

7 γυναίκες γράφουν και ακούγονται – Όψεις της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας

Σίσσυ Δουτσίου, Στεύη Τσούτση, Λίνα Βαρότση, Αστερόπη Λαζαρίδου, Ελισάβετ Παπαδοπούλου, Αντιγόνη Ζόγκα, Λίνα Βαλετοπούλου. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας επιλέγουμε πολύ πρόσφατα βιβλία νέων Ελληνίδων συγγραφέων που θέτουν, άλλοτε με τρόπο διεκδικητικό κι άλλοτε πιο έμμεσο, το ζήτημα της γυναικείας χειρα...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ