Μια ημέρα σαν σήμερα, στις 3 Ιουλίου 1883, γεννήθηκε στην Πράγα ο Φραντς Κάφκα, ένας από τους σημαντικότερους λογοτέχνες του 20ου αιώνα.
Επιμέλεια: Book Press
Ο Φραντς Κάφκα ήταν το μεγαλύτερο από τα έξι παιδιά της οικογένειας Κάφκα. Οι γονείς του, Γερμανόφωνοι Εβραίοι, μετακόμισαν στην Πράγα, όπου ο πατέρας του, ο Χέρμαν, ένας αυτοδημιούργητος επιχειρηματίας, άνοιξε ένα κατάστημα με υφάσματα. Η μητέρα του Φραντς, η Τζούλι, ήταν ήσυχη και ντροπαλή, και βοηθούσε τον σύζυγό της στη διοίκηση της επιχείρησης, αφιερώνοντας έως και δώδεκα ώρες την ημέρα στην εργασία της. Και οι δύο γονείς του Κάφκα έλειπαν συχνά από το σπίτι. Κατά συνέπεια, η παιδική ηλικία του ήταν αρκετά μοναχική. Ο χαρακτήρας του σκληρού, καταπιεστικού Χέρμαν διαμόρφωσε σε μεγάλο βαθμό τη θεματολογία των γραπτών του γιού του. Σ’ όλη τη ζωή του, ο Φραντς πάλευε να συμφιλιωθεί με τον δεσποτικό πατέρα του.
Ο Κάφκα ήταν καλός μαθητής στο σχολείο. Μετά από την αποφοίτησή του, σπούδασε στο πανεπιστήμιο του Καρόλου της Πράγας, ένα από τα αρχαιότερα πανεπιστήμια της Ευρώπης. Στην αρχή, παρακολουθούσε διαλέξεις με θέμα τη χημεία, όμως έπειτα από μερικές εβδομάδες, άλλαξε πλεύση και μεταπήδησε στη νομική.
Ο Κάφκα απέκτησε το πτυχίο του στις 18 Ιουνίου 1906. Στα τέλη του 1907, άρχισε να εργάζεται σε μια μεγάλη ιταλική ασφαλιστική εταιρεία, όπου παρέμεινε για σχεδόν έναν χρόνο. Η αλληλογραφία του εκείνη την περίοδο μαρτυρά πως ήταν δυσαρεστημένος με το εξοντωτικό εργασιακό ωράριο, εφόσον δεν είχε τον απαραίτητο χρόνο ώστε να ασχοληθεί με τη λογοτεχνία. Στις 15 Ιουλίου 1908 παραιτήθηκε, και λίγες εβδομάδες αργότερα βρήκε μια καλύτερη δουλειά, στο Εργατικό Ινστιτούτο Ασφάλισης Ατυχημάτων για το Βασίλειο της Βοημίας. Εκεί εργάστηκε μέχρι τον Ιούλιο του 1922, οπότε και συνταξιοδοτήθηκε για λόγους κακής υγείας.
Το 1912, ο Κάφκα γνώρισε τη Φελίτσε Μπάουερ. Τα επόμενα πέντε χρόνια αλληλογραφούσαν συχνά και συναντιόντουσαν περιστασιακά. Αρραβωνιάστηκαν δυο φορές μα δεν παντρεύτηκαν ποτέ. Η σχέση του Κάφκα με τις γυναίκες, οι ερωτικές απογοητεύσεις και ο φόβος του περί σεξουαλικής ανικανότητας τον προβλημάτισαν έντονα όλα τα χρόνια της ζωής του.
Όσο ζούσε, ο Κάφκα δημοσίευσε, με δισταγμό, λίγες μονάχα ιστορίες του. Άρχισε να γράφει το πρώτο μυθιστόρημά του το 1912, το οποίο εντέλει εκδόθηκε μετά από τον θάνατό του, με τον τίτλο Αμερική, και είναι το μόνο έργο του που έχει αισιόδοξο τέλος. Την ίδια χρονιά, ο Κάφκα έγραψε τη Μεταμόρφωση, την κλασσική πλέον νουβέλα, όπου ο πρωταγωνιστής, ο νεαρός υπάλληλος Γκρέγκορ Σάμσα, μεταμορφώνεται σε τεράστια κατσαρίδα. Το συγκεκριμένο έργο συγκαταλέγεται στα σημαντικότερα έργα μυθοπλασίας του 20ού αιώνα.
Το 1914 ο Κάφκα άρχισε να γράφει το ημιτελές μυθιστόρημα Η δίκη, το οποίο αφηγείται την ιστορία ενός άνδρα που συλλαμβάνεται και διώκεται από τον νόμο, δίχως να μαθαίνει ποτέ τις κατηγορίες που αντιμετωπίζει. Σύμφωνα με τον Elias Canetti, τον βραβευμένο με Νόμπελ μελετητή του Κάφκα, «όλη η ιστορία του μυθιστορήματος είναι στην πραγματικότητα η ιστορία της Φελίτσε», της αρραβωνιαστικιάς του Κάφκα. Το 1922, ο Κάφκα ξεκίνησε να γράφει τον Πύργο, ένα σκοτεινό και ανά στιγμές σουρεαλιστικό έργο που μιλά για την αποξένωση, την ατελείωτη γραφειοκρατία και τις μάταιες προσπάθειες του ανθρώπου να εναντιωθεί στο σύστημα.
Από νεαρή ηλικία, ο Κάφκα υπέφερε από ημικρανίες, αϋπνία, και διάφορες άλλες ασθένειες. Επίσης, είναι κοινώς αποδεκτό πως είχε έντονη κλινική κατάθλιψη. Το 1917, άρχισε να υποφέρει από φυματίωση. Το 1923, μετακόμισε για λίγο στο Βερολίνο με την ελπίδα να αποστασιοποιηθεί από την επιρροή της οικογένειάς του για να επικεντρωθεί στην ενασχόλησή του με τη λογοτεχνία.
Μέσα στα χρόνια, η φυματίωση του Κάφκα επιδεινώθηκε. Ο συγγραφέα άφησε την τελευταία του πνοή στο σανατόριο του Δρ. Χόφμαν, στις 3 Ιουνίου 1924. Προτού πεθάνει, ο Κάφκα ζήτησε από τον επιστήθιο φίλο του, τον Μαξ Μπροντ, να καταστρέψει όλα τα έγγραφά του. «Αγαπητέ Μαξ, η τελευταία μου επιθυμία: Όσα αφήνω πίσω μου, τα ημερολόγιά μου, τα χειρόγραφά μου, τα γράμματα (τα δικά μου και των άλλων), τα σχέδιά μου, και ούτω καθεξής, να καούν χωρίς να διαβαστούν». Ο Μαξ, αγνοώντας τις επιθυμίες του Κάφκα, δημοσίευσε το έργο του αγαπητού του φίλου.
Σήμερα, ο Φραντς Κάφκα θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους λογοτέχνες του 20ου αιώνα, ένας συγγραφέας που άφησε το στίγμα του στην πορεία της παγκόσμιας λογοτεχνίας.