24 από τα καλύτερα μυθιστορήματα τρόμου όλων των εποχών

Είκοσι τέσσερα μυθιστορήματα τρόμου από όλες τις σημαντικές τάσεις του είδους. Φαντάσματα, βαμπίρ, τέρατα, αποκρυφιστικές ιστορίες, ιαπωνικά θρίλερ, όλα είναι εδώ. Με ικανοποίηση διαπιστώνουμε ότι δεκαεννιά (!) από αυτά έχουν μεταφραστεί και εκδοθεί στα ελληνικά, κάμποσα μάλιστα περισσότερες φορές. Εντύπωση ωστόσο προκαλεί η απουσία των Χ.Φ. Λάβκραφτ και Έντγκαρ Άλαν Πόε. 

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΜΕ ΣΤΟΙΧΕΙΩΜΕΝΑ ΣΠΙΤΙΑ

1. Το κάστρο του Οτράντο
Οράτιος Ουόλπολ
Εκδόσεις Αίολος
Μετάφραση: Μάκης Πανώριος

Η κλασσική ιστορία του Οράτιου Ουόλπολ που γέννησε ένα ολόκληρο λογοτεχνικό είδος, το είδος του γοτθικού τρόμου, και ενέπνευσε συγγραφείς όπως ο Μπραμ Στόκερ, ο Έντγκαρ Άλλαν Πόε και ο Χ. Φ. Λάβκραφτ. Το μυθιστόρημα περιγράφει τις διαμάχες των μελών της αρχοντικής οικογένειας που κατοικεί στο κάστρο του Οτραντό, οι οποίες πυροδοτούνται από τη δίψα τους για έρωτα και για εξουσία. Καινοτόμο, τολμηρό, εμπνευσμένο από τον Σαίξπηρ και τους μεσαιωνικούς θρύλους: Το κάστρο του Οτράντο είναι ο ορισμός του μυθιστορήματος που άλλαξε την πορεία της λογοτεχνίας τρόμου.

2. Οι δαίμονες του Χιλ Χάουζ
Σίρλεϋ Τζάκσον
Εκδόσεις Επιλογή
Μετάφραση: Χρύσα Τσαλικίδου

Τέσσερα άτομα, τέσσερις πολύ διαφορετικές προσωπικότητες, τολμούν να μείνουν στο στοιχειωμένο σπίτι του Χιλ Χάουζ.

Η εμπειρία τους ξεκινά ως πείραμα, με τους ίδιους να είναι πρόθυμοι να δοκιμάσουν τα όρια τους - σύντομα, όμως, θα ανακαλύψουν ότι ο μεγαλύτερος εχθρός τους δεν είναι τα πνεύματα, αλλά ο ίδιος τους ο εαυτός.

Η Τζάκσον χρησιμοποιεί αλληγορικά το είδος του τρόμου για να επισημάνει πως τα φαντάσματα κατοικούν μέσα μας, προέρχονται από το παρελθόν μας.

3. Η Λάμψη
Στίβεν Κινγκ
Εκδόσεις Κλειδάριθμος
Μετάφραση: Έφη Τσιρώνη

Το μυθιστόρημα του Στίβεν Κινγκ, που ενέπνευσε την αριστουργηματική, παρότι αρκετά διαφορετική από τη λογοτεχνική πρώτη ύλη της, ταινία του Στάνλεϊ Κούμπρικ. Ο συγγραφέας Τζακ Τόρανς αναλαμβάνει το πόστο του επιστάτη στο, προσωρινά κλειστό, ξενοδοχείο «Η θέα», μια θέση που του χαρίζει άφθονο χρόνο ώστε να γράψει το νέο του βιβλίο, αλλά και να επανασυνδεθεί συναισθηματικά με την οικογένειά του. Τόσο η απομόνωση, όσο και οι ψίθυροι των ψυχών που είναι παγιδευμένες στο ξενοδοχείο-καθαρτήριο, θα φέρουν στην επιφάνεια τη χειρότερη πλευρά του Τζακ και, εντέλει, η οικογένειά του θα βρεθεί σε θανάσιμο κίνδυνο.

4. Σπίτι από φύλλα
Μαρκ Ζ. Ντανιελέβσκι
Εκδόσεις Πόλις
Μετάφραση: Αθηνά Δημητριάδου

Το εξαιρετικά δυσεύρετο Σπίτι από φύλλα είναι ίσως το αποκορύφωμα του λογοτεχνικού μεταμοντερνισμού.

Η πλοκή αφορά στην εξερεύνηση ενός μυστηριώδους σπιτιού, το εσωτερικό του οποίου είναι μεγαλύτερο από το εσωτερικό του.

Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί ως απλή αφορμή το αίνιγμα του σπιτιού, ώστε να συνθέσει ένα πολυφωνικό μυθιστόρημα, γεμάτο με εγκιβωτισμούς και μεταμοντέρνα κόλπα, το οποίο απευθύνεται σε προσηλωμένους αναγνώστες και αποτελεί ένα εξαιρετικά ιδιόμορφο έργο τέχνης που, κατά μία έννοια, εξερευνά τα ίδια τα όρια της λογοτεχνίας.

5. Το στρίψιμο της βίδας 
Χένρι Τζέιμς
Εκδόσεις Ψυχογιός
Μετάφραση: Τόνια Κοβαλένκο

Μία νεαρή γκουβερνάντα αναλαμβάνει τη φύλαξη δυο ορφανών παιδιών στην απομονωμένη εξοχική κατοικία του θείου τους. Σύντομα, το αληθινό και το φανταστικό θα μπλεχτούν μεταξύ τους, καθώς η γυναίκα θα αρχίσει να συναντά διάφορα μυστηριώδη πρόσωπα στις γωνιές της αχανούς αγροικίας.

Η νουβέλα του Χένρι Τζέιμς μπορεί να διαβαστεί και να ερμηνευτεί με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Η γραφή του είναι έντονα υπαινιχτική κι αφήνει αρκετά στοιχεία στην κρίση του αναγνώστη - ως αποτέλεσμα, έχουν προταθεί διάφορες προσεγγίσεις κι ερμηνείες για το βιβλίο, από μαρξιστικές έως ψυχαναλυτικές.

6. White Is for Witching
Helen Oyeyemi

Ένα σύγχρονο μυθιστόρημα, με έντονα αντιρατσιστικό περιεχόμενο, που επιχειρεί να επαναπροσδιορίσει τον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύουμε το «λευκό» και το «μαύρο» ως σύμβολα στη μυθοπλασία του φανταστικού. Όπως υποδηλώνει και ο τίτλος, στο παραμύθι της Oyeyemi, το λευκό γίνεται το χρώμα του κακού, της μαγείας και του φόβου, αντί του μαύρου.

7. Αγαπημένη
Τόνι Μόρισον
Εκδόσεις Παπαδόπουλος
Μετάφραση: Κατερίνα Σχινά

Το σκληρό μυθιστόρημα της Τόνι Μόρισον διαδραματίζεται λίγο μετά από τον Αμερικανικό Εμφύλιο. Πρωταγωνιστεί η Σιθ, η οποία γεννήθηκε σκλάβα μα κατάφερε να δραπετεύσει. Η φρίκη, όμως, την καταδιώκει ακόμα: το καινούριο της σπίτι είναι στοιχειωμένο, από το φάντασμα του μωρού της, που πέθανε προτού βαπτιστεί, δίχως όνομα, από τα ίδια της τα χέρια.

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΜΕ ΒΑΜΠΙΡ

8. Καρμίλλα
Τζόζεφ Σεριντάν Λε Φανού
Εκδόσεις Καρακώτσογλου
Μετάφραση: Τάσος Καρακώτσογλου

Η Καρμίλλα είναι μία από τις πρώτες ιστορίες με βρικόλακες, από την οποία εμπνεύστηκε ο Μπραμ Στόκερ για τη συγγραφή του διάσημου πλέον μυθιστορήματος Δράκουλας. Η πρωταγωνίστρια, η νεαρή Λώρα, γίνεται αχώριστη φίλη με τη μυστηριώδη Καρμίλλα. Η Λώρα βρίσκεται, εν αγνοία της, σε θανάσιμο κίνδυνο, καθώς ανακαλύπτει σταδιακά το μυστικό της πραγματικής ταυτότητας της φίλης της.

9. Δράκουλας
Μπραμ Στόκερ
Εκδόσεις Μεταίχμιο
Μετάφραση: Βασίλης Κιμούλης

Η κλασσική ιστορία τρόμου του Ιρλανδού συγγραφέα Μπραμ Στόκερ που επηρέασε έντονα τη σύγχρονη παγκόσμια κουλτούρα. Ο Βρετανός δικηγόρος Τζόναθαν Χάρκερ ταξιδεύει στα Καρπάθια Όρη για να βρει τον ερημίτη ευγενή Δράκουλα, ο οποίος επιθυμεί να αγοράσει ένα σπίτι στο Λονδίνο. Δίχως να το περιμένει, ο Χάρκερ θα βρεθεί φυλακισμένος στο κάστρο του οικοδεσπότη του κι ο Δράκουλας θα ταξιδέψει ως την Αγγλία, με σκοπό να βρει την αγαπητικιά του πρωταγωνιστή, για να ικανοποιήσει την ακόρεστη δίψα του για αίμα.

10. Συνέντευξη με έναν βρικόλακα
Αν Ράις
Εκδόσεις Anubis
Μετάφραση: Ειρήνη Παιδούση

Η Συνέντευξη με έναν βρικόλακα είναι το ντεμπούτο της συγγραφέως Αν Ράις, το οποίο την καθιέρωσε ως μία από τις σημαντικότερες συγγραφείς τρόμου της γενιάς της. Το μυθιστόρημα, στο οποίο ένα αθάνατο βαμπίρ αφηγείται τη ζωή του σε έναν νεαρό, αφελή δημοσιογράφο, ενέπνευσε την ομότιτλη κινηματογραφική διασκευή, με πρωταγωνιστές τους Μπραντ Πιτ και Τομ Κρουζ.

11. Fledgling
Octavia E. Butler

Η Octavia Butler, παλαίμαχος συγγραφέας στο είδος της επιστημονικής φαντασίας, επαναδιαπραγματεύεται τον μύθο των βαμπίρ: στο μυθιστόρημά της, τα βαμπίρ είναι δημιουργήματα της βιοτεχνολογίας και της γενετικής - δεν έχουν υπερφυσικές δυνάμεις και δεν μπορούν να μετατρέψουν τους ανθρώπους σε τέρατα με ένα δάγκωμά τους.

12. The Gilda Stories
Jewelle Gomez

Όπως και πολλά άλλα σύγχρονα μυθιστορήματα τρόμου, έτσι και το ντεμπούτο της Gomez χρησιμοποιεί το υπερφυσικό στοιχείο με παραβολικό τρόπο, για να εξετάσει φυλετικά ζητήματα, καθώς και θέματα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας. Στο μυθιστόρημα, ο ερωτισμός -βασικό στοιχείο των ιστοριών με βρικόλακες- συνδέεται με την εξερεύνηση της σεξουαλικότητας.

13. Άσε το κακό να μπει
John Ajvide Lindqvist
Εκδόσεις Οξύ
Μετάφραση: Βίκυ Μυλωνοπούλου

Ο Όσκαρ είναι ένα δωδεκάχρονο αγόρι που ζει με τη μητέρα του στα σκοτεινά, φτωχά προάστια της Στοκχόλμης. Νιώθει ανυπεράσπιστος, πέφτει θύμα σχολικού εκφοβισμού, σχεδόν σε ημερήσια βάση. Όλα θα αλλάξουν όταν θα μετακομίσει δίπλα του η Έλι, ένα βαμπίρ 200 ετών που είναι παγιδευμένο στο σώμα ενός μικρού κοριτσιού.

14. Ζωντανός θρύλος
Ρίτσαρντ Μάθεσον
Εκδόσεις Οξύ
Μετάφραση: Νίκος Ρούσσος

Ο ανθρώπινος πολιτισμός κατέρρευσε έπειτα από την έλευση ενός μυστηριώδη ιού, που μεταμόρφωσε τους νοσούντες σε αιμοδιψή πλάσματα της νύχτας. Ο Νέβιλ, ο τελευταίος άνθρωπος, προσπαθεί να επιβιώσει, να σωθεί από τους μολυσμένους. Παλεύει ενάντια στη μοναξιά του, με την κρυφή ελπίδα να βρει κάποτε και άλλους επιζώντες.

ΑΠΟΚΡΥΦΙΣΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

15. Το μωρό της Ρόζμαρι
Αϊρα Λέβιν
Εκδόσεις Anubis
Μετάφραση: Ειρήνη Παιδούση

Η Ρόζμαρι και ο σύζυγός της, ο φιλόδοξος ηθοποιός Γκάι Γούντχαους, μετακομίζουν σε μια ήσυχη, γραφική συνοικία της Νέας Υόρκης. Οι επιθυμίες τους γίνονται σύντομα πραγματικότητα: η Ρόζμαρι μένει έγκυος και ο Γκάι αποκτά τον πρώτο του πρωταγωνιστικό ρόλο. Σύντομα, όμως, η εξαπατημένη Ρόζμαρι θα ανακαλύψει πως η ευτυχία τους είναι πλαστή, πως η ίδια είναι πιόνι στα σχέδια μιας σκοτεινής σέχτας. Ή μήπως όχι;

16. Ο εξορκιστής
Γουίλιαμ-Πήτερ Μπλάτι
Εκδόσεις Anubis
Μετάφραση: Νίκος Ηλιάδης

Το μυθιστόρημα αφορά στην υπόθεση εξορκισμού της μικρής Ρέιγκαν και στον αγώνα του ιερέα Ντάμιεν Καρράς, που έχει προηγουμένως απαρνηθεί την πίστη του, να σώσει το εντεκάχρονο κορίτσι από το Κακό που το έχει καταλάβει. Η ιστορία του Μπλάτι είναι το καθηλωτικό μπεστ σέλερ που ενέπνευσε την ομότιτλη, πολυβραβευμένη ταινία του Γουίλιαμ Φρίντκιν.

17. Η μπαλάντα του Μαύρου Τομ
Βίκτορ Λαβάλ
Εκδόσεις Αίολος
Μετάφραση: Πάνος Τομαράς 

Ο Βίκτορ Λαβάλ υπογράφει μια νουβέλα τρόμου, η οποία είναι βασισμένη σε ένα από τα κλασσικότερα διηγήματα του συγγραφέα Χ.Φ. Λάβκραφτ. Το έργο του LaValle αποδομεί και ανατρέπει το ξενοφοβικό περιεχόμενο της πρωταρχικής ιστορίας, εφόσον διηγείται τα ίδια γεγονότα από την οπτική ενός μαύρου άνδρα.

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΜΕ ΤΕΡΑΤΑ

18. The Girl with All the Gifts
M.R. Carey

Ένα θρίλερ με στοιχεία μαύρης κωμωδίας, από τον συνεργάτη του Νιλ Γκάιμαν. Η Μέλανι, επιζήσασα μιας πανδημίας που αφάνισε σχεδόν ολόκληρο το ανθρώπινο γένος, είναι μολυσμένη. Η Μέλανι κρατείται σε μια στρατιωτική βάση, σε ένα μικρό κελί, ώστε να αποτραπεί η εξάπλωση της μόλυνσής της. Όμως, καθώς η Μέλανι είναι μόλις δέκα ετών, κάθε πρωί οι φύλακες τη συνοδεύουν στην τάξη της, όπου συνεχίζει να μαθαίνει, δίχως όμως να κάνει όνειρα για το μέλλον της, το οποίο είναι φαινομενικά προδιαγεγραμμένο.

19. Δόκτωρ Τζέκυλ και κύριος Χάϋντ
Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον
Εκδόσεις Καρακώτσογλου
Μετάφραση: Ελπίδα Ζιάβρα

Ο ευφυής δόκτωρ Τζέκυλ κρύβει μια δεύτερη, σκοτεινή προσωπικότητα, η οποία τα βράδια παίρνει σάρκα και οστά: ο Τζέκυλ αποκτά τη μορφή του τερατώδους κυρίου Χάϋντ, ενός βίαιου ανθρώπου χωρίς ηθικές αναστολές. Η αλληγορική νουβέλα του Στίβενσον σχολιάζει τη διττή φύση του ανθρώπου, τη διαφορά μεταξύ του πραγματικού του προσώπου και του προσωπείου που φορά.

20. Φρανκενστάιν
Μαίρη Σέλλεϋ
Εκδόσεις Εστία
Μετάφραση: Ερρίκος Μπελιές

Το συναρπαστικό αριστούργημα της Μέρι Σέλεϊ, η τραγική ιστορία του ευφυούς Βίκτωρ Φρανκενστάιν, του άνδρα που άνοιξε το κουτί της Πανδώρας και δημιούργησε μια νέα μορφή ζωής, υπογράφοντας έτσι την καταδίκη του. Το κλασσικό αυτό μυθιστόρημα τρόμου είναι μια υπαρξιακή ιστορία για τις εμμονές, την εκδίκηση, την αυτοκαταστροφή, την ίδια την Ανθρώπινη Φύση.

21. Το Αυτό
Στίβεν Κινγκ
Εκδόσεις Κλειδάριθμος
Μετάφραση: Έφη Τσιρώνη

Μια παρέα νεαρών παιδιών που κατοικούν στην πολιτεία του Μέιν -τη γενέτειρα του Στίβεν Κινγκ, όπου διαδραματίζονται κι οι περισσότερες ιστορίες του- ανακαλύπτει την ύπαρξη ενός τερατώδους κλόουν, που τρέφεται με τον φόβο των θυμάτων του. Τα παιδιά κερδίζουν το πλάσμα, όμως αυτό επιστρέφει μετά από είκοσι επτά χρόνια. Έτσι, οι ενήλικες πια πρωταγωνιστές επιστρέφουν στην επαρχιακή κωμόπολη που μεγάλωσαν, για να αντιμετωπίσουν το Αυτό, αλλά και τις αναμνήσεις των παιδικών τους χρόνων, που εξακολουθούν να τους στοιχειώνουν.

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΑΠΩΝΙΑ

22. Ring
Koji Suzuki
Εκδόσεις Οξύ
Μετάφραση: Έλενα Τσουκαλά

Το Ring είναι το ιαπωνικό μυθιστόρημα τρόμου που αγαπήθηκε όσο λίγα από τους δυτικούς αναγνώστες. Είναι μια ανατριχιαστική ιστορία που συνδέει τον αρχέγονο τρόμο με τη σύγχρονη τεχνολογία: ο πρωταγωνιστής, ο δημοσιογράφος Ασακάβα, προσπαθεί να ανακαλύψει τη σχέση που έχει μια σειρά αιφνιδίων θανάτων με μια περίεργη βιντεοκασέτα.

23. Battle Royale
Koushun Takami

Το μελλοντολογικό θρίλερ του Koushun Takami εκτυλίσσεται σε μια δυστοπική Ιαπωνία, την οποία διοικεί ένα φασιστικό καθεστώς. Τα μέλη μιας τάξης γυμνασίου μεταφέρονται σε ένα έρημο νησί, όπου αναγκάζονται να αλληλοσκοτωθούν, μέχρι να απομείνει μόνο ένας επιζώντας. Παρά τα αρνητικά σχόλια που δέχθηκε από την πλευρά των κριτικών κατά την πρώτη έκδοσή του, το Battle Royale σήμερα χαίρει ευρείας αποδοχής - μάλιστα, έχει επηρεάσει έντονα τα εφηβικά μυθιστορήματα του δυτικού κόσμου.

24. Uzumaki
Junji Ito

Η λίστα του Book Riot κλείνει με ένα manga, δηλαδή με ένα ιαπωνικό γκράφικ νόβελ. Το Uzumaki περιγράφει μία αρχαία κατάρα που βασανίζει τους φιλήσυχους κατοίκους μιας πόλης της ιαπωνικής επαρχίας. Η κατάρα χαρίζει ένα χαρακτηριστικό, σπειροειδές σχήμα στα πάντα· στην πόλη, στο έδαφος, στα σπίτια, στα δέντρα και στα σύννεφα, στον σκελετό των κατοίκων. Ένα αριστούργημα εικονογράφησης και οπτικής αφήγησης, το έργο του Junji Ito είναι ένα τρομακτικό παραμύθι που περιγράφει τον «φόβο προς το άγνωστο», όπως τον διατύπωσε ο Λάβκραφτ.

* Ο Σόλων Παπαγεωργίου είναι αρθογράφος και συγγραφέας. Η συλλογή του με διηγήματα «Ονειρεύομαι πίνακες» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Στίξις.