alt

Συντάκτες και συνεργάτες της Book Press «μένουν σπίτι». Διαβάζουν βιβλία από την πρόσφατη εκδοτική παραγωγή, μαζί με παλαιότερα –κλασικά και αγαπημένα–, και φωτογραφίζονται κοντά τους. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Μπορεί για τους περισσότερους από εμάς το «μένουμε σπίτι» να μην είναι μια ευκαιρία για διάβασμα (γιατί έτσι κι αλλιώς αυτό κάνουμε), αλλά σίγουρα τα καλά βιβλία αποτελούν διέξοδο/ωφέλιμο χρόνο/αναγνωστική απόλαυση για πάρα πολλούς ανθρώπους (και για εμάς, φυσικά). Ζητήσαμε από συντάκτες, συνεργάτες και φίλους της Book Press, να μας προτείνουν βιβλία που είτε διαβάζουν αυτόν τον καιρό οι ίδιοι είτε αποτελούν σταθερά και αγαπημένα τους στα οποία συχνά επιστρέφουν.

ΑΛΚΗΣ ΓΟΥΝΑΡΗΣ

texniti noimosynhΛόγω των συνθηκών, προς το παρόν μού είναι δύσκολο να συγκεντρωθώ και να διαβάσω όπως συνήθως. Γι’ αυτό αποφάσισα να κάνω κάτι πιο «καταναγκαστικό» και συστηματικό και να μελετήσω κάτι που υπό κανονικές συνθήκες δεν θα προλάβαινα. Έχω βάλει δίπλα μου με σκοπό να διαβάζω 30 σελίδες την ημέρα για 40 ημέρες, το Τεχνητή νοημοσύνη – Μια σύγχρονη προσέγγιση, των Stuart Russell και Peter Norvig (μτφρ. Τάκης Άλβας, Δημήτρης Καρτσακλής, Φώτης Σκουλαρίκης, εκδ. Κλειδάριθμος). Πρόκειται για την 1.200 σελίδων Βίβλο της τεχνητής νοημοσύνης που συμπυκνώνει τα κύρια σημεία της έρευνας των τελευταίων 50-60 ετών στο συγκεκριμένο πεδίο. Είναι το βασικό ακαδημαϊκό εγχειρίδιο εισαγωγής στην τεχνητή νοημοσύνη για περισσότερα από 1.400 πανεπιστημιακά ιδρύματα σε όλον τον κόσμο (συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας). Βεβαίως η μελέτη του θέλει σημειώσεις, ασκησούλες κλπ. 

Εύχομαι σε όλους υπομονή και ψυχραιμία. Καλά διαβάσματα και να προσέχετε τους δικούς σας.

* Ο ΑΛΚΗΣ ΓΟΥΝΑΡΗΣ είναι διδάκτωρ φιλοσοφίας,
επιστημονικός συνεργάτης και ερευνητής στο ΕΚΠΑ - https://alkisgounaris.gr/.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΓΟΥΤΑΣ

altΤις ημέρες του κορονοϊού, του εγκλεισμού και του «Μένουμε σπίτι» διαβάζω ξανά, ως ομοιοπαθητική θεραπεία το μυθιστόρημα Φάλκονερ (μτφρ. Ιλάειρα Διονυσοπούλου, εκδ. Καστανιώτη) του Τζον Τσίβερ, μια ιστορία εγκλεισμού και απομόνωσης. Το συστήνω ανεπιφύλακτα. Επίσης, αυτές τις μέρες ανακάλυψα δύο πολύ καλούς νέους μάστορες της μικρής φόρμας, τον Πάνο Τσίρο (Η μοναξιά των σκύλων, εκδ. Νεφέλη) και τον Αλέξανδρο Βαναργιώτη (Κατά μήκος της Εθνικής οδού, Εύμαρος), τα τελευταία βιβλία των οποίων διαβάζονται απνευστί. Ο Τσίρος έρχεται πιο ευρηματικός, ο Βαναργιώτης πιο συναισθηματικός και νοσταλγικός στη γραφή του. Και οι δύο καταφέρνουν όμως να προσθέσουν στον πυκνό και δουλεμένο τους λόγο το στοιχείο του αναπάντεχου και της ανατροπής, απογειώνοντας έτσι, στο τέλος, τις ιστορίες τους.

Καλή υπομονή και καλή δύναμη σε όλους και σε όλες.

* Ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΓΟΥΤΑΣ είναι συγγραφέας.
Τελευταίο βιβλίο του, η συλλογή με νουβέλες «Μποέμ και Ρικάρντο» (εκδ. Κέδρος).


ΔΙΩΝΗ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ

dimitriadou 2Φυσικά συνεχίζουμε να κάνουμε ό,τι ως τώρα (διάβασμα, γράψιμο), μόνο που τώρα νιώθουμε πως δεν είμαστε οι μόνοι. Μακάρι και όλοι όσοι βρίσκονται στο σπίτι να επιλέγουν ένα καλό βιβλίο. Διαβάζω δύο και τρία μαζί βιβλία –συνήθεια χρόνων– ανάλογα την ώρα και τη διάθεση. Λοιπόν, από τα πρόσφατα και τα «εν ενεργεία»: 

 Justine Augier, Με ζέση (μτφρ. Αριάδνη Μοσχονά, εκδ. Πόλις). Για μια γνωριμία με την άγνωστη εν πολλοίς Συρία.
 Ισαάκ Μπάγιεβιτς Σίνγκερ, Σώσα (μτφρ. Μιχάλης Πάγκαλος, εκδ. Κίχλη). Γιατί έναν Σίνγκερ πάντα τον προτιμώ.
→ Άκης Καπέτας, Ωρολογοποιός (εκδ. Βακχικόν). Για το μεταφυσικό του πράγματος.
 Χαρά Νικολακοπούλου, Μπαμ! (εκδ. ΑΩ). Γιατί μέσα σε μια μαύρη κωμωδία, έτσι κι αλλιώς, ζούμε.
 Δημοσθένης Παπαμάρκος, Εξημέρωση (εκδ. Πατάκη). Γιατί όταν γράφει ο Δημοσθένης, οι άλλοι σιωπούν.
 Γιώργος Χρονάς, Ξενοδοχείο Βαλκάνια (εκδ. Οδός Πανός). Για όλα τα πρόσωπα που φιλοξενούνται στο «ξενοδοχείο» του.

Και δύο ποιητικά, γιατί η ποίηση πάντα χρειάζεται – όσοι ποιητές κατανοούν.

 Κωνσταντίνος Λουκόπουλος, Ενύπνια τα μεθεόρτια (εκδ. Έναστρον).
 Δημήτρης Μαύρος, Αυτιστικός Θεός (εκδ. Gutenberg).

Να είμαστε όλοι καλά
Να προσέχουμε
Όταν περάσει κάποτε όλο αυτό, να μετρηθούμε και να είμαστε όλοι εδώ!

* Η ΔΙΩΝΗ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ είναι συγγραφέας. 
Τελευταίο της βιβλίο, η ποιητική συλλογή «Ο ευτυχισμένος Σίσυφος» (εκδ. ΑΩ).


ΚΩΣΤΑΣ ΔΡΟΥΓΑΛΑΣ

altΤα βιβλία που διάβασα την προηγούμενη εβδομάδα κι αυτό που διαβάζω τώρα:

 Νικολό Αμανίτι, Άννα (μτφρ. Δήμητρα Δότση, εκδ. Μεταίχμιο).

Σικελία 2020. Ένας φονικός ιός εξοντώνει όλους τους ενήλικες. Η δεκατριάχρονη Άννα προσπαθεί να επιβιώσει, έχοντας οδηγό το τετράδιο με τις οδηγίες επιβίωσης της μητέρας της. Ο Αμανίτι τού Εγώ κι εσύ και του Δεν φοβάμαι είναι (και) εδώ σε ένα δυστοπικό μυθιστόρημα μη-ενηλικίωσης.

 Λουίς Σεπούλβεδα, Ένας γέρος που διάβαζε ιστορίες αγάπης (μτφρ. Αχιλλέας Κυριακίδης, εκδ. Οpera).

Μυθιστόρημα με έντονες περιβαλλοντικές ανησυχίες, στηριγμένο σε προσωπικά βιώματα του συγγραφέα. Συναισθηματικά φορτισμένες σελίδες για την υπερεκμετάλλευση και καταστροφή παρθένων εδαφών από παράνομους γκρίνγκος. Εκπληκτική κι η περιγραφή του τροπικού δάσους του Αμαζονίου, όπου πίσω από την παραδείσια εικόνα ελλοχεύουν οι κίνδυνοι της άγριας φύσης.

→ Σεμπάστιαν Μπάρυ, Εις γην Χαναάν (μτφρ. Αύγουστος Κορτώ, εκδ. Καστανιώτη).

Η 89χρονη Λίλι Μπιρ, ύστερα από τον χαμό του εγγονού της στον Πόλεμο του Ιράκ, αποφασίζει να κόψει το νήμα της ζωής της, όχι όμως πριν διηγηθεί την ιστορία της – και παράλληλα την ιστορία της Ιρλανδίας του 20ού αιώνα. Κατά τη γνώμη μου, ο Μπάρυ είναι ένας από τους μεγαλύτερους συγγραφείς του καιρού μας και δεν παύει ποτέ να με εκπλήσσει με το στυλ γραφής του.

* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΔΡΟΥΓΑΛΑΣ είναι συγγραφέας. 
Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Το τελευταίο τραγούδι του Ντύλαν» (εκδ. Πικραμένος).


altΦΩΤΗΣ ΚΑΡΑΜΠΕΣΙΝΗΣ

Η ανάγνωση είναι μια απόλαυση διαρκείας, ιδίως σε καιρό επιβεβλημένης σχόλης. Μολονότι το μυαλό απασχολείται αναπόφευκτα με τα τρέχοντα προβλήματα και τις όποιες καθημερινές ανάγκες, η γαλήνη και η παρηγοριά βρίσκεται για μένα –όπως πιστεύω και για εσάς– στις σελίδες των βιβλίων. Ας μην χρονοτριβώ, όμως. Ολοκληρώνω οσονούπω τα Μαθήματα για τη Ρωσική λογοτεχνία του Ναμπόκοφ. Η μαγεία των μεγάλων Ρώσων δημιουργών, μέσα από τη μοναδική οπτική (γοητευτικά αμφιλεγόμενη, έστω) του Δασκάλου. Ταυτόχρονα έχω ξεκινήσει (αν όχι έτσι πώς, αν όχι τώρα πότε;) τον Ανθρωπο χωρίς Ιδιότητες του Μούζιλ. Ογκόλιθος, από κάθε άποψη. Ευελπιστώ να μην με... καταπλακώσει. Η τρίτη επιλογή μου θα είναι κάτι πιο «ανάλαφρο», ως συνοδεία των προηγουμένων, από έναν συγγραφέα που δεν γνώριζα και μου υπέδειξε καλός φίλος. Η λεωφόρος (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ, εκδ. Πόλις) του Τρεβάνιαν είναι ένα σκοτεινό θρίλερ που εκτυλίσσεται στο Μόντρεαλ. Αν κατορθώσω και αφεθώ, ο συγγραφέας υπόσχεται να με παρασύρει στις κακόφημες πλευρές της πόλης.

 

* Ο ΦΩΤΗΣ ΚΑΡΑΜΠΕΣΙΝΗΣ είναι πτυχιούχος Αγγλικής Φιλολογίας.
Διαχειρίζεται το βιβλιοφιλικό blog Αναγνώσεις.


Κ.Β. ΚΑΤΣΟΥΛΑΡΗΣ

katsoularis 2Ο Τζόναθαν Φράνζεν είναι απολαυστικός και οξυδερκής δοκιμιογράφος, το έχω διαπιστώσει και στο παρελθόν διαβάζοντας το εξαιρετικό επίμετρό του για την Άλις Μανρό σε κάποιο από τα βιβλία της που κυκλοφορούν από το Μεταίχμιο. Εδώ, στο Το τέλος του τέλους του κόσμου (μτφρ. Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης, εκδ. Ψυχογιός) συγκεντρώνονται όλες οι εμμονές του, από τον Τραμπ και τους νεοσυντηρητικούς μέχρι την κλιματική αλλαγή και τα πουλιά, το μεγάλο του πάθος. Πρωτίστως, τα κείμενα αυτά σε κάνουν να αγαπήσεις ξανά τον νηφάλιο και συγκροτημένο δοκιμιακό λόγο, έναν λόγο που βρίσκεται στους αντίποδες της λογόρροιας που μας κατακλύζει. 

Επόμενο βιβλίο στο αναγνωστικό μου πρόγραμμα, το παράξενο υβριδικό αφήγημα με τον τίτλο που θυμίζει Τόλκιν, αν και δεν έχει καμιά σχέση: Το Υπογαία του Άγγλου Robert Macfarlane (μτφρ. Μιχάλης Μακρόπουλος, εκδ. Μεταίχμιο), από τις λίγες σελίδες που διάβασα, φαντάζει το ιδανικό «ταξιδιωτικό» ανάγνωσμα για τούτες τις μέρες, βιβλίο που μεταξύ άλλων σε προκαλεί να σκεφτείς διαφορετικά για τη σημασία και τη μοναδικότητα της κατάστασης που βιώνουμε στον πλανήτη – ως «είδος», πλέον. 

Τέλος, αν η συνθήκη περιορισμού στο σπίτι κρατήσει όσο φοβάμαι, θα αδράξω την ευκαιρία να βυθιστώ στις 2200 σελίδες της state of the art έκδοσης του Κόμη Μοντεχρίστου από τον Gutenberg, σε εξαιρετική μετάφραση, πρόλογο και εισαγωγή του Ωρίωνα Αρκομάνη. Ο πληθωρικός και πέρα από τα ανθρώπινα όρια κόσμος του Κόμη θα αποτελέσει, πιστεύω, ένα καλό φάρμακο απέναντι σε μια πραγματικότητα που, αν και δοκιμάζει τη φαντασία μας, μοιάζει να στερείται τους χυμούς της αληθινής ζωής. Κι επιπλέον, όσο κι αν ακούγεται υπερβολικό, μου δίνει μεγάλη χαρά να κρατάω στα χέρια και να ξεφυλλίζω τους τόμους της σειράς Orbis Literae: χαρά απτική, οπτική, οσφρητική, ακόμη και ακουστική.

* Ο Κ.Β. ΚΑΤΣΟΥΛΑΡΗΣ είναι συγγραφέας.
Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Στο στήθος μέσα χάλκινη καρδιά» (εκδ. Μεταίχμιο).


ΣΠΥΡΟΣ ΚΙΟΣΣΕΣ

altΞεκίνησα να μελετώ το ενδιαφέρον δοκίμιο του William Marx Το μίσος για τη λογοτεχνία (μτφρ. Α. Αθανασόπουλου, εκδ. Πόλις), μια διαχρονική εξέταση του «αντιλογοτεχνικού» λόγου και τις συγκρουσιακές σχέσεις στις οποίες κατά καιρούς έχει εμπλακεί (ή συρθεί) με τους λόγους της φιλοσοφίας, των θετικών και των κοινωνικών επιστημών. Ωστόσο, η λογοτεχνία στο στόχαστρο αναδεικνύει όχι τόσο τις «αδυναμίες» για τις οποίες αμφισβητήθηκε ή και λοιδορήθηκε, όσο τη δύναμη του λογοτεχνικού φαινομένου, ένα πρόσωπο που ίσως έμενε κρυφό χωρίς τις συγκεκριμένες επιθέσεις.

Παράλληλα, (ξανα)διαβάζω το "Beloved" της Toni Morrison. Δεν ξέρω αν θεωρείται πρώτη ή δεύτερη ανάγνωση: το είχα πρωτοδιαβάσει στα αγγλικά, αλλά τώρα το διαβάζω στα ελληνικά (Αγαπημένη, μτφρ. Ε. Καλλιφατίδη, εκδ. Νεφέλη, 1989). Κάθε ανάγνωση ενός κειμένου, όπως υποστηρίζεται, είναι μια νέα ανάγνωση, κυρίως μάλιστα σε μια άλλη γλώσσα. Η αναγνωστική εμπειρία πάντως του κλασικού αυτού έργου είναι το ίδιο συγκλονιστική.

Καλή δύναμη!

* Ο ΣΠΥΡΟΣ ΚΙΟΣΣΕΣ είναι διδάσκων στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας και ποιητής.
Τελευταίο του βιβλίο, η μελέτη «Εισαγωγή στη δημιουργική ανάγνωση και γραφή του πεζού λόγου» (εκδ. Κριτική).


ΜΑΝΟΣ ΚΟΝΤΟΛΕΩΝ

alt

Προς το παρόν δεν αισθάνομαι αποκλεισμένος – άλλωστε οι άνθρωποι του βιβλίου μάλλον εντός σπιτιού ζούνε. Αλλά ας σταθώ σε μια τυχαία επιλογή από τις πιο πρόσφατες αναγνώσεις μου κι από την καθεμιά τους θα επιλέξω μια φράση χαρακτηριστική.

 Αλεσσάντρο Μπαρίκο, Μετάξι (μτφρ. Λένα Ταχματζίδου, εκδ. Πατάκη). «Είμαστε όλοι αηδιαστικοί. Είμαστε όλοι υπέροχοι και αηδιαστικοί».
 Τόμας Μανν, Η απατημένη (μτφρ. Γιάννης Κοιλής, εκδ. Κριτική). «Η νεότητα είναι θηλυκή και η σχέση του γήρατος μ΄αυτήν είναι αρσενική».
 Λουί Αραγκόν, Το μουνί της Ιρέν (μτφρ. Ιωάννα Αβραμίδου, εκδ. Νεφέλη). «Ξέρει πολύ καλά πως οι απολαύσεις του έρωτα είναι η ουσία της ζωής της».

Ευχές προς όλους σας.
Ένα καλύτερο από το χθες αύριο.

 

* Ο ΜΑΝΟΣ ΚΟΝΤΟΛΕΩΝ είναι συγγραφέας.
Τελευταίο του βιβλίο, «Ο Φωκίων δεν ήταν ελάφι» (εκδ. Πατάκη).


ΝΙΚΗ ΚΩΤΣΙΟΥ

altΣ' αυτή την ιδιαίτερα ψυχοπιεστική συνθήκη, καταφεύγω σε αγαπημένα κείμενα που διαπιστωμένα με βοηθούν να υπερβώ τη δυσκολία και κάπως με ανακουφίζουν.

Ξαναδιαβάζω, λοιπόν, την Πείνα του Κνουτ Χάμσουν (μτφρ. Δ. Παπαγρηγοράκης, εκδ. Μεταίχμιο), αυτόν τον μακρύ εσωτερικό μονόλογο του απορρυθμισμένου νεαρού ήρωα από τη Χριστιανία (Όσλο), που διαρκώς φλερτάρει με την τρέλα και προσπαθεί, μες στην απελπισία, να βρει λόγους ικανούς να εξυψώσουν μία ευάλωτη και αξιοθρήνητη ζωή. Εκτροχιασμένος και παράφορος, μ' ένα μολύβι στην τσέπη και μια κουβέρτα υπό μάλης, ο ήρωας του Χάμσουν προσπαθεί να αρθεί πάνω από την υλική πλευρά του βίου και να επιβιώσει μέσα σ' έναν κόσμο γεμάτο αντιξοότητες και δυστυχία.

Εξόχως απολαυστικοί είναι, επίσης, οι Πατέρες και Γιοί (μτφρ. Ελένη Μπακοπούλου, εκδ. Άγρα), του Ιβάν Τουργκένιεφ, μυθιστόρημα που, την εποχή που κυκλοφόρησε (1862), δίχασε τον πνευματικό κόσμο της Ρωσίας κι έγινε επίκεντρο σφοδρών συγκρούσεων, όχι μόνο λογοτεχνικών αλλά και πολιτικο-ιδεολογικών. Ο πρωταγωνιστής Μπαζάροφ εξελίχθηκε σε δεσπόζουσα και εμβληματική μορφή της ρωσικής λογοτεχνίας σκανδαλίζοντας με τα απολύτως «νιχιλιστικά» ιδεώδη του και την αγωνιώδη λαχτάρα του για μια άνευ όρων ελευθερία.

Τρίτο αγαπημένο βιβλίο η Γαλλική Σουίτα (μτφρ. Έφη Κορομηλά, εκδ. Πατάκη), της Ιρέν Νεμιρόβσκι, κορυφαίο δείγμα της λογοτεχνίας του Ολοκαυτώματος, που γράφτηκε στο διάστημα που η (ρωσο-εβραία, εγκατεστημένη στη Γαλλία) συγγραφέας κρυβόταν σε χωριά, ενόσω ήξερε ότι οι διώκτες της Γερμανοί βρίσκονταν στα ίχνη της και την αναζητούσαν. Διαισθάνεται ότι τελικά θα τη συλλάβουν (πράγματι τη συνέλαβαν) αλλά δεν επιτρέπει στον φόβο να την κυριεύσει και να την καθηλώσει. Στη Γαλλική Σουίτα, ο λυσσαλέος αγώνας για επιβίωση στη διάρκεια του πολέμου ξυπνά τα πιο χαμηλά ένστικτα και καταργεί με μια μονοκοντυλιά τα κεκτημένα του πολιτισμού, αλλά δε λείπουν και οι αναλαμπές ανθρωπιάς που διαλύουν κατά καιρούς το σκοτάδι.

Με αυτά κυρίως τα βιβλία προσπαθώ να κρατηθώ όρθια και να πάρω κουράγιο, όσο διαρκεί η εξουθενωτική αυτή εμπειρία της επέλασης του ανελέητου κοροναϊού.

Καλή δύναμη σε όλους.

* Η ΝΙΚΗ ΚΩΤΣΙΟΥ είναι φιλόλογος.


altΔΙΟΝΥΣΗΣ ΜΑΡΙΝΟΣ

Διαβάζω αυτή τη στιγμή του Αδιάφορους (μτφρ. Ελένη Τουλούπη, εκδ. Ελληνικά Γράμματα) του Αλμπέρτο Μοράβια. Το πρώτο μυθιστόρημα του ιταλού στυλίστα και ίσως το σημαντικότερο της συνολικής εργογραφίας του. Προηγουμένως διάβασα τη θαυμαστή Σώσα (μτφρ. Μιχάλης Πάγκαλος, εκδ. Κίχλη) του Ισαάκ Μπάσεβις Σίνγκερ. Μια ηρωίδα ολότελα sui generis που σε κερδίζει αμέσως με την ανεπεξέργαστη αθωότητά της. Επίσης, κρυφοκοιτάζω συνεχώς την Υπογαία του Robert MacFarlane (μτφρ. Μιχάλης Μακρόπουλος, εκδ. Μεταίχμιο). Μια περιπλάνηση, επικών διαστάσεων, στα «υπόγεια» του πλανήτη. Ως νομοταγής θα περιοριστώ σ' αυτά τα τρία. Αλλιώς δεν θα σταματήσω να γράφω τίτλους. 

Από το καβούκι μου σας στέλνω χαιρετισμούς και φιλιά.
Καλή δύναμη σε όλους.

 

* Ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΜΑΡΙΝΟΣ είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας.
Τελευταίο βιβλίο του, η ποιητική συλλογή «Ποτέ πια εμείς» (εκδ. Μελάνι).


ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΑΚΡΟΠΟΥΛΟΣ

altΠολλά βιβλία με περιμένουν αδιάβαστα, για παράδειγμα η νουβέλα Μπαμ! της φίλης Χαράς Νικολακοπούλου –μια μαύρη κωμωδία–, η Πεταλούδα του Wilhelm Busch, ένα παραμύθι για ενήλικες όμορφα μεταφρασμένο από τον Γιάννη Κοιλή – κ.ά.π., ων ουκ έστιν αριθμός. Μα τελικά στο διάβασμα ακολουθώ τη διάθεσή μου, γιατί σχεδόν σε τίποτε άλλο τούτες τις παράξενες ημέρες δεν μπορώ να το κάνω. Έτσι, αυτόν τον καιρό τα αναγνώσματά μου είναι αποκλειστικά ε.φ. Ξανάπιασα το "The Man Who Fell to Earth", τον Άνθρωπο που έπεσε στη Γη, του Walter Tevis (το βιβλίο που μετέφερε στον κινηματογράφο ο Nicolas Roeg), και συγκινήθηκα ξανά τόσο όσο όταν το είχα πρωτοδιαβάσει, ίσως κι ακόμα πιο πολύ. Τώρα διαβάζω το "Flowers for Algernon" του Daniel Keyes, το πολύκροτο μυθιστόρημα που ο ήρωάς του ο Τσάρλι, ένας καθυστερημένος με IQ68, χάρη σε μια επέμβαση φτάνει το 185 δείκτη ευφυΐας, μόνο και μόνο για να επανέλθει στην αρχική του κατάσταση στο τέλος – μια τραγική φιγούρα, που ζητά να βάλουν λουλούδια στον τάφο του Άλτζερνον, του ποντικού που πριν από τον ίδιο υπέστη ως πειραματόζωο την ίδια επέμβαση. Ακολουθούν βιβλία της Ursula Le Guin, των αδερφών Strugatsky, του Gene Wolfe.

* Ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΑΚΡΟΠΟΥΛΟΣ είναι συγγραφέας και μεταφραστής. 
Τελευταίο του βιβλίο, η νουβέλα «Μαύρο νερό» (εκδ. Κίχλη).


babassakisΓΙΩΡΓΟΣ-ΙΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ

Κατόπιν συστάσεως, μετ᾽ επιτάσεως, του φίλου Θάνου Σταθόπουλου, διαβάζω από χθες και τελειώνω σήμερα το μυθιστόρημα Αιδημοσύνη και Αξιοπρέπεια (μτφρ. Σωτήρης Σουλιώτης, εκδ. Ποταμός) του Dag Solstad. Πολύ δυνατό ανάγνωσμα, που το συνοδεύω με επανάληψη της Αγριόπαπιας (μτφρ. Ήρκος Ρ. Αποστολίδης, εκδ. Gutenberg), του Ίψεν, γιατί ο ήρωας της Αιδημοσύνης διδάσκει στο λύκειο αυτό το έργο.

Παραλλήλως, διαβάζω την βιογραφία Sontag / Her LIfe που υπογράφει ο Benjamin Moser (εκδ. Allen Lane). 

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ-ΙΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ είναι συγγραφέας και μεταφραστής.
Τελευταίο του βιβλίο, η συλλογή αφηγημάτων «Συλλαλητήρια στο δωμάτιό μου» (εκδ. Gutenberg).


ΝΙΚΟΣ ΞΕΝΙΟΣ

altΔύσκολοι καιροί για τους κινητικούς εξ ημών. Η ακινησία μπορεί να αποδειχθεί για μένα ολέθρια συνθήκη και ο εκνευρισμός που σωρεύεται κάνει το διάβασμα απαραίτητο. Αρχίζω να διαβάζω τον Μεγάλο αδερφό (μτφρ. Λίζυ Τσιριμώκου) του Mahir Guven, από τις εκδόσεις Ίκαρος. Η σχέση ενός Σύριου ταξιτζή με τον μικρό του αδελφό και η ψυχολογία του αλλοδαπού στο πλαίσιο του δυτικού τρόπου ζωής. Θα ακολουθήσει το Δεν θα είσαι εκεί (εκδ. Τόπος) της Κατερίνας Ι. Παπαντωνίου. Την προηγούμενη εβδομάδα διάβασα την ποιητική συλλογή του Μάρκου Μέσκου Στην όχθη του Παραδείσου, από τις εκδόσεις Το Ροδακιό. Ξεκίνησα το μυθιστόρημα του Κοραή Δαμάτη Το σπίτι μόνο (εκδ. Γαβριηλίδη), που ήταν στις εκκρεμότητές μου, καθώς και το εξαιρετικό δοκίμιο Η λογοτεχνία στο τετράγωνο – Σημειώσεις για τη γραφή του Χόρχε Λούις Μπόρχες (εκδ. Πόλις), του Νάσου Βαγενά, το οποίο συνιστώ ανεπιφύλακτα. Ένα άλλο αριστουργηματικό βιβλίο που μου απορροφά πολλή ενέργεια και χρόνο και χρησιμεύει στη δουλειά μου ως βιβλίο παραπομπής είναι το "The Theater of Essence" του Jan Kott (Northwestern University Press), που υπήρξε σταθμός στην παγκόσμια βιβλιογραφία για το θέατρο. Αφού ξανάπιασα τη συλλογή αφηγημάτων Αγελάδες του Ε.Χ. Γονατά, ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε το 1992 από τις εκδόσεις Στιγμή, το βρήκα πολύ ζοφερό και αποφάσισα να το αφήσω για δεύτερη φορά. Σκέφτομαι να διαβάσω στο πρωτότυπο το Quartier Perdu του Patrick Modiano, από τις εκδόσεις Gallimard.

* Ο ΝΙΚΟΣ ΞΕΝΙΟΣ είναι εκπαιδευτικός και συγγραφέας.
Τελευταίο βιβλίο του, το μυθιστόρημα «Τα σπλάχνα» (εκδ. Κριτική).


ΧΙΛΝΤΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

altΠράγματι, διαβάζουμε όπως πάντοτε – ακολουθώντας το γνωστό ρητό: «Αγάπα το κελί σου, τρώγε το φαΐ σου, διάβαζε πολύ». 

Ευκαιρία όμως να μειωθεί η στοίβα του κομοδίνου. Πρόλαβα να αγοράσω το Τάισέ με, της Μαριαλένας Σπυροπούλου (εκδ. Μεταίχμιο). Συνεχίζω το Μηχανές σαν κι εμένα (μτφρ. Κατερίνα Σχινά, εκδ. Πατάκη) του Ίαν ΜακΓιούαν, στο πλαίσιο ανάγνωσης βιβλίων που μιλούν για ΑΙ και ανδροειδή και σεξμποτς. Μετά από χρόνια, ξανάπιασα τον Ουίλιαμ Φώκνερ, για να δω τι είχα καταλάβει όταν τον διάβαζα πολύ-πολύ παλιά. Αλλά ξεκίνησα με ένα διήγημα, Ο αχυρώνας φλέγεται (μτφρ. Γ. Παλαβού, εκδ. Κίχλη), πριν πέσω στα βαθιά. Τέλος, επειδή έχω αδυναμία στους πολύ μικρούς εκδοτικούς που βγάζουν βιβλία για το μεράκι τους, αλλά και λόγω θέματος, διαβάζω το Τείχος στο μυαλό (τους) – 30 χρόνια μετά την πτώση (εκδ. Στο Περιθώριο), συλλογικό έργο με κείμενα και φωτογραφίες, που μιλούν για το τότε αλλά σχολιάζουν και το τώρα.

Μακάρι να ξαναβρεθούμε σύντομα, να είμαστε όλοι γεροί και γελαστοί όπως τον Δεκέμβριο που γιορτάσαμε τα 10 χρόνια της bookpress.

Σας φιλώ όλους κι όλες με την απόσταση ασφαλείας του μέιλ.

* Η ΧΙΛΝΤΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ είναι μεταφράστρια και συγγραφέας.
Τελευταίο βιβλίο της, το αστυνομικό μυθιστόρημα «Η συχνότητα του θανάτου» (εκδ. Μεταίχμιο).


ΝΤΟΡΙΝΑ ΠΑΠΑΛΙΟΥ

altΥγεία πάνω απ’ όλα και υπομονή. Tι ωραία ιδέα η συνάντηση μιας παρέας που «μένει σπίτι», μέσα από τα διαβάσματα μας.

Αυτές τις μέρες, έχω μόλις ολοκληρώσει το τελευταίο βιβλίο του Αργεντίνου Patricio Pron, Αύριο θα μας λένε αλλιώς, το οποίο θα εκδοθεί από τον Ίκαρο σε μετάφραση από τα Ισπανικά της Μαρίας Παλαιολόγου. Είναι η ανατομία της ερωτικής σχέσης ενός εμβληματικού ζευγαριού, μιας γενιάς σαραντάρηδων στη σημερινή Μαδρίτη. Επικεντρωμένο στην περίοδο μετά τον χωρισμό, οι ανώνυμοι πρωταγωνιστές, Εκείνος κι Εκείνη, καθώς προσπαθούν να χαράξουν τις νέες τους ξεχωριστές ζωές, αναπολούν νοσταλγικά το πριν, επεξεργάζονται και παλεύουν να κατανοήσουν αυτό που είχαν και δεν υπάρχει πια και να το επαναπροσδιορίσουν, μαζί με τους ίδιους.

Ξαναδιάβασα το βιβλίο της Elizabeth Strout Το όνομά μου είναι Λούσυ Μπάρτον, που βγήκε μέσα στο ‘19 από την Άγρα, μεταφρασμένο από την πάντα εξαιρετική Μαργαρίτα Ζαχαριάδου. Ήταν παρατημένο καιρό τώρα πάνω στο γραφείο μου κι όπως το άνοιξα τυχαία σε μια σελίδα, πριν το καταχωνιάσω κάπου, με γράπωσε και με κράτησε στην καρέκλα μέχρι να το ολοκληρώσω για άλλη μια φορά. Η αμεσότητα του λόγου, η απλότητα και ειλικρίνεια με τη οποία προσεγγίζει η Strout ένα τόσο ευαίσθητο ζήτημα, όπως η αδυναμία μιας μάνας να εξωτερικεύσει με λόγια αλλά και να εκδηλώσει εν τέλη την αγάπη της προς την κόρη της που βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση στο νοσοκομείο, φέρνει πολλές σκέψεις στο νου, για το πώς κανείς επιλέγει να επικοινωνήσει τα συναισθήματά του και να προσεγγίσει την απύθμενη επιθυμία του άλλου για την αλήθεια, σε μια κρίσιμη περίοδο, όπου η ζωή δεν είναι δεδομένη.

Ξαναδιάβασα και το Σπάνιο να σου τύχει καλός άνθρωπος (μτφρ. Ρένα Χατχούτ, εκδ. Γράμματα), της Φλάνερυ Ο’ Κόνορ γιατί το διάβαζε ο γιός μου και μου το θύμισε. Με μηδενικό διδακτισμό, η Ο’ Κόνορ μέσα από αντισυμβατικούς χαρακτήρες, καταφέρνει να προβάλλει σχεδόν με χιούμορ, το πώς ο άνθρωπος συχνά αδυνατεί να αντιληφθεί την τραγική μοίρα που τον περιμένει.

Τις ευχές μου, από το σπίτι.
Να είστε όλοι καλά.

* Η ΝΤΟΡΙΝΑ ΠΑΛΑΛΙΟΥ είναι συγγραφέας.
Τελευταίο βιβλίο της, το μυθιστόρημα «Το απαραίτητο φως» (εκδ. Ίκαρος).


ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ

altΟ εγκλεισμός παρέα με βιβλία δεν είναι τόσο επώδυνος, αν και πάντα το έξω είναι δελεαστικό. Όταν δουλεύω παράλληλα σε κανονικούς ρυθμούς, το διάβασμα –όπως και πριν– είναι μια ευχάριστη και δημιουργική εναλλαγή. Τρία βιβλία:

Το εξαιρετικό μυθιστόρημα της Μαριαλένας Σπυροπούλου Τάισέ με (εκδ. Μεταίχμιο), που συνδυάζει ρεαλισμό και επιστημονική φαντασία, για να αναδείξει τον φεμινιστικό και μεταφεμινιστικό προβληματισμό για τις σχέσεις των δύο φύλων, χωρίς τελικά να γέρνει μονόπλευρα προς ένα καθεστώς γυναικοκρατίας.

Επίσης, το ιστορικό μυθιστόρημα του Δημήτρη Οικονόμου Ο τελευταίος φύλακας (εκδ. Ίκαρος), το οποίο αναφέρεται σε τρεις γενιές Ηπειρωτών που παλεύουν να υπερασπιστούν μέσα στον 20ό αιώνα την πατρίδα τους αλλά και ό,τι πολύτιμο ο καθένας θεωρεί ότι έχει.

Τέλος, λόγω της επικαιρότητας του κορονοϊού τον «Βαρδιάνο στα σπόρκα» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη (Άπαντα, τομ. Β', επιμ. Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλος, Δόμος 1989), έργο που αναφέρεται στη μεταδοτική νόσο του 19ου αιώνα και στην προσπάθεια της μάνας να ξεπεράσει έμφυλους και κοινωνικούς φραγμούς για να περιθάλψει τον γιο της που βρίσκεται σε καραντίνα.

Καλές αναγνώσεις.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ είναι διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας και κριτικός βιβλίου. 
Τελευταίο του βιβλίο, η μελέτη «Βιβλιογραφία για τον Νίκο Καζαντζάκη» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης).


ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΙΤΕΝΗΣ

altΠαρόλο που ανήκω σ' εκείνους που συνεχίζουν να εργάζονται κανονικά και οι ώρες του εγκλεισμού ξεκινούν από τις 4:00 το απόγευμα και μέχρι το άλλο πρωί, ευτυχώς υπάρχει χρόνος για διάβασμα. Εξάλλου, είναι ένας τρόπος για να ξεφύγεις από την αφόρητη επανάληψη των «μαύρων» ειδήσεων.

Για όσους αγαπάνε αυτόν τον τόσο ιδιαίτερο ποιητή μας, τον Νίκο Καββαδία, το βιβλίο Νίκος Καββαδίας – Ο αρμενιστής ποιητής (εκδ. Άγρα), του Μιχάλη Γελασάκη θα τους δώσει τη δυνατότητα να δουν μια καλύτερη και πιο λεπτομερή εικόνα του δημιουργού. Αλλά και όσοι τον γνωρίζουν ελάχιστα θα τον ανακαλύψουν πραγματικά και ίσως να τον αγαπήσουν.

Η Επιστροφή (εκδ. Καστανιώτη) του Μιχάλη Μοδινού, είναι ένα εξαιρετικό έργο, μια πραγματική αναγνωστική απόλαυση, που δύσκολα το αποχωρίζεσαι.

Αν υπάρχει ένα βιβλίο που κυριολεκτικά έχω λατρέψει είναι τα Γαλάζια μάτια (μτφρ. Κατερίνα Σχινά, εκδ. Νεφέλη) της Τόνι Μόρισον. Ένα συγκλονιστικό βιβλίο για το πώς μπορεί ο ρατσισμός να οδηγήσει τον άνθρωπο στο να μισεί το ίδιο του το χρώμα και τη φυλή του.

Να είμαστε όλοι καλά και μόλις ξανανοίξουν οι πόρτες να βγούμε όλοι όσοι είχαμε κλειστεί, υποχρεωτικά, μέσα.

* Ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΙΤΕΝΗΣ είναι συγγραφέας. 
Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Μετέωρη γυναίκα» (εκδ. Διάπλαση).


ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΙΑΚΑΝΤΑΡΗΣ

altΔύσκολα χρόνια και καιροί για όλους, αλλά το βιβλίο ήταν πάντα μια παρηγοριά.

Λίγο πριν μπούμε στα μεγάλα λούκια με το πρώτο μήνυμα της Γ.Γ. Πολιτικής Προστασίας στις 11 Μαρτίου, τελείωσα το Ο Ελληνικός 20ος αιώνας (εκδ. Πόλις) του Αντώνη Λιάκου, ένα πολύ καλό πανόραμα αυτής της περιόδου της ελληνικής ιστορίας όχι απλά ως μια παράθεση γεγονότων αλλά ως σύνθεση τις πολιτικής, κοινωνικής, οικονομικής και πολιτισμικής ιστορίας μας. Και ένα μάθημα για τις συνέπειες κάθε είδους εθνικισμού. 

Εδώ και πολλά χρόνια σκόπευα να διαβάσω Το χρυσό σημειωματάριο (μτφρ. Μαργαρίτα Μπονάτσου, εκδ. Καστανιώτη) της Ντόρις Λέσινγκ. Μου φαίνεται ως το πιο πολιτικό –με την καλή έννοια– μυθιστόρημα της μεγάλης συγγραφέως.

Δεν ξέρω, αλλά νομίζω ότι μέρες που είναι και, παράλληλα με όσα συμβαίνουν με την ορθόδοξη εκκλησία, κατάλληλο βιβλίο γι' αυτήν την περίοδο είναι και η μετάφραση του Ιεζεκιήλ (εκδ. Άρτος Ζωής) με άξονα τη Βαβυλώνιο Αιχμαλωσία. Ενδιαφέρον είναι και το επεξηγηματικό υπόμνημα ανά ενότητα, του μεταφραστή Δημήτρη Καϊμάκη.

Ακολουθεί Η Ευρώπη των Ελλήνων – Πρότυπο, απειλή, προστάτις, 1833-1857 (εκδ. Αλεξάνδρεια) της Λίνας Λουβή, όπου η περίοδος της βασιλείας του Όθωνα μέχρι τον Κριμαϊκό Πόλεμο δίνει τη δυνατότητα στη συγγραφέα να εξετάσει στάσεις των Ελλήνων έναντι των άλλων Ευρωπαίων, στάσεις που τους ακολουθούν μέχρι σήμερα. 

Είπατε τρία και μένω σ' αυτά. Σκέφτομαι μόνο μήπως να διαβάσω για πρώτη φορά στα ελληνικά και το Δεκαήμερον του Βοκκάκιου. Το έχω στην έκδοση του 1993 (εκδ. Γράμματα) και στη μετάφραση του Κοσμά Πολίτη.

Την Άνοιξη τούτη άμα την πηδήξουμε.... 

Η σκέψη μας στην ανθρωπιά που δοκιμάζεται για μια ακόμη φορά και με μια ακόμη αφορμή.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΙΑΚΑΝΤΑΡΗΣ είναι συγγραφέας και δρ Κοινωνιολογίας. 
Τελευταίο βιβλίο του, η μελέτη «Το πρωτείο της δημοκρατίας - Σοσιαλδημοκρατία μετά τη σοσιαλδημοκρατία» (εκδ. Αλεξάνδρεια).

 


ΑΛΚΗΣΤΙΣ ΣΟΥΛΟΓΙΑΝΝΗ

 

alt Θεοδόσης Πυλαρινός, Ο Γιώργος Μαρκόπουλος σε χρόνο ανύποπτο (εκδ. Εκάτη).

Προβάλλεται ο προσωπικός χρόνος ενός σημαντικού παράγοντος στον χώρο της τέχνης του λόγου, όπως είναι ο ποιητής Γιώργος Μαρκόπουλος, μέσα από διαύλους πληροφόρησης (εκδόσεις ημερήσιες και εβδομαδιαίες, έντυπες και ηλεκτρονικές, επίσης τηλεοπτικά κανάλια) στο πλαίσιο της καθ’ ημάς πολιτισμικής αγοράς, από τις απαρχές ενός εντυπωσιακού δημιουργικού βίου, σε απόλυτη έννοια, δηλαδή ανεξάρτητα από τη συναίσθηση ή την αντίληψη των αισθήσεων (ενίοτε και κατά παραβίαση αυτών) σε ό,τι αφορά την υποδοχή από τις δομές της αντικειμενικής πραγματικότητας. Πράγμα που ανοίγει διόδους πρόσβασης στο σημασιολογικό ισοδύναμο για τον «ανύποπτο χρόνο» στον τίτλο του βιβλίου.

 Βασίλης Παπαδόπουλος, Διπλωματία και Ποίηση  Η περίπτωση του Γιώργου Σεφέρη (εκδ. Ίκαρος).

Ο Γιώργος Σεφέρης, μετακινούμενος διαρκώς εμπρός και δίπλα από το διπλωματικό προσωπείο του ως Γεώργιος Σεφεριάδης, κυκλοφορεί με άνεση (ενίοτε και με συγκρούσεις) ανάμεσα σε τοπία κοινωνικά, πολιτικά, ιστορικά, πολιτισμικά, γλωσσικά (όπου η εναλλαγή ανάμεσα στον δημιουργικό ποιητικό λόγο και στην καθαρεύουσα της Δημόσιας Διοίκησης της εποχής), και προκαλεί τον σύγχρονο αναγνώστη να πάρει θέση στο «δίλημμα»-παγίδα, αν ο ποιητής υπερέχων προσέδωσε κύρος στον διπλωμάτη, ή αν η διπλωματία ενίσχυσε το βιωματικό και γνωστικό φορτίο που προϋποτίθεται ως υλικό εργασίας για τη σύνθεση ενός ιδιαιτέρως σημαντικού έργου στον χώρο της τέχνης του λόγου.

Ξαναδιαβάζοντας:

 Γιώργος Σεφέρης, Έξι νύχτες στην Ακρόπολη [εκδ. Ερμής, Αθήνα 1974 (μεταθανάτια έκδοση), 1998 (Ζ’ ανατύπωση)].

Προσωπική ιστορία, διαπροσωπικές σχέσεις, γοητευτικός υπο-/κειμενικός κόσμος απέναντι στην αντικειμενική πραγματικότητα, εξίσου γοητευτική αφηγηματική δομή. Λόγος άκρως παραστατικός (η μεταφορά σε πλήρη ανάπτυξη, εξέχον στοιχείο της ποιητικής του Σεφέρη), βιωματικός, στοχαστικός και αφοριστικός, ειρωνικός έως σαρκαστικός, εξομολογητικός και αναλυτικός, πλήρης συναισθήματος: η ενιαία γλώσσα του δημιουργού Γιώργου Σεφέρη («μια παυσίπονη σταγόνα σε ωκεανό λύπης», όπως θα έλεγε η Κική Δημουλά).

* Η ΑΛΚΗΣΤΙΣ ΣΟΥΛΟΓΙΑΝΝΗ είναι διδάκτωρ Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και κριτικός βιβλίου.
Τελευταίο της βιβλίο, η μελέτη «Ο δημιουργικός λόγος του Γιώργου Χειμωνά» (εκδ. Παρατηρητής).


ΕΛΕΝΑ ΧΟΥΖΟΥΡΗ

altΕγώ προσωπικά βρήκα την ευκαιρία πρώτον να διαβάσω, και σχεδόν τελειώσω, τα δοκίμια της μεγάλης λίστας των Κρατικών Λογοτεχνικών Βραβείων 2018 και να αρχίσω τη λίστα με την ποίηση. Είμαι ένα δυστυχές μέλος της Επιτροπής Κρίσης. Διάβασα, λοιπόν, πολύ ενδιαφέροντα δοκίμια αλλά δεσμεύομαι να σας πω ποια – καταλαβαίνετε τι εννοώ. Δεύτερον, διάβασα την πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη του Ραϋμόνδου Αλβανού Σλαβόφωνοι και Πρόσφυγες – Κράτος και πολιτικές ταυτότητες στη Μακεδονία του Μεσοπολέμου [εκδ. Επίκεντρο]. Είναι από τα ζητήματα που παρακολουθώ.

Διαβάζω τα δύο τελευταία [το πρώτο κυκλοφόρησε τέλος 2019, το δεύτερο πρόσφατα] του αγαπημένου μου Γιόζεφ Ροτ [τελικά είμαι άνθρωπος των τρελών χρόνων του Μεσοπολέμου] Τα χρόνια των ξενοδοχείων και Φράουλες (και τα δύο σε μετάφραση της Μαρίας Αγγελίδου, εκδ. Άγρα) και θα γράψω ένα κείμενο για το bookpress. Και τρίτο και σπουδαιότερο, τελειώνω με αυτήν την κλεισούρα το βλέπω το πολύ αρχές Απριλίου το καινούργιο μου μυθιστόρημα το οποίο έχω την αμυδρή υποψία ότι κάτι έχει από γαλλικό νουάρ. Δεν είμαι σίγουρη όμως. Κατα τ' άλλα δεν σας κρύβω ότι αρχίζει και μου τη δίνει όλο αυτό. Διότι και το να ξεμυτίσεις για μια βόλτα έως το σούπερ μάρκετ, χρειάζεται ολόκληρη διαδικασία  ιδιαίτερα όταν επιστρέψεις. Και βέβαια μην τρομάξετε και με εκλάβετε ως μια κακιά γρια μάγισσα σας αποκαλύπτω ότι όταν ήμουν 13 ετών προ πολλών αμνημονεύτων είχα κάνει δύο «προφητείες». Η μία σχεδόν βγήκε, η δεύτερη που ελπίζω να μην βγει ούτε σχεδόν ήταν ότι θα πεθάνω... το 2020. Είπατε κάτι; 

Bella Ciao σε όλους και όλες.

* Η ΕΛΕΝΑ ΧΟΥΖΟΥΡΗ είναι συγγραφέας και κριτικός λογοτεχνίας.
Τελευταίο βιβλίο της, η επανέκδοση του μυθιστορήματός της «Σκοτεινός Βαρδάρης» (εκδ. Πατάκη).


ΕΛΙΑΝΑ ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΑΔΟΥ

altΕίναι περίεργο να υποχρεώνεσαι να μείνεις στο σπίτι, στο πλαίσιο μιας κοινωνίας που μέχρι τώρα ζητούσε αδιάλειπτη παραγωγή και δράση. Κάτι ανάμεσα στο όνειρο και τον εφιάλτη.

Απαντώντας δημιουργικά στην πρόκληση να αντέξω, πριν από δυο βδομάδες τσίμπησα από τη στοίβα των «αδιάβαστων» ένα βιβλίο που περίμενε εκεί ενάμιση χρόνο: Τελευταία έξοδος Στυμφαλία του Μιχάλη Μοδινού (εκδ. Εστία). Νομίζω ότι η ατμόσφαιρα που εγκυμονούσε καταστροφή με ώθησε τη συγκεκριμένη στιγμή σε αυτό το δυστοπικό road movie: μια νυχτερινή διαδρομή μέσα από ρημαγμένα τοπία, μια απαρίθμηση των τρόπων με τους οποίους βγάζουμε τα μάτια μας και τα μάτια αυτού του πλανήτη, ένας απολογισμός λαθών, ένας απολογισμός ζωής (δεν θα μαρτυρήσω πού καταλήγει).

Πριν από αυτό είχα διαβάσει το πολύ διαφορετικό, εξίσου σκοτεινό Περί ηρώων και τάφων (μτφρ. Κλαίτη Σωτηριάδου, εκδ. Μεταίχμιο) του Ερνέστο Σάμπατο, όπου το πρόσφατο ιστορικό παρελθόν της Αργεντινής συμπλέκεται με το παρόν της (το μυθιστόρημα κυκλοφόρησε το 1961), με τον έρωτα αλλά και με την ενηλικίωση του κεντρικού χαρακτήρα. Ένα μαγευτικό, υπνωτιστικό βιβλίο, που δύσκολα συνοψίζεται σε λίγες γραμμές, ενώ η ανάλυσή του θα απαιτούσε τουλάχιστον μερικές σελίδες. Τελώ ακόμα υπό την επήρειά του.

Παράλληλα ξεφυλλίζω και διαβάζω λίγο ακόμα από τα ημερολόγια του Βίκτορ Κλέμπερερ σε αγγλική μετάφραση από τα γερμανικά ("To the Bitter End – The Diaries of Victor Klemperer 1942-1945", Phoenix), Γερμανού καθηγητή φιλολογίας με εβραϊκή καταγωγή, κατοίκου της Δρέσδης. Τα διαβάζω σε δόσεις, επειδή ο κόσμος που αναδύεται από αυτά μοιάζει τόσο ασφυκτικός όσο ήταν αναμφίβολα και στην πραγματικότητα. Προσπαθώ να μάθω πώς είναι να ζεις κάτω από ακραίες συνθήκες και υπό καθεστώς περιορισμού. Καταγράφοντας τις εμπειρίες του μέρα με τη μέρα ο Κλέμπερερ κατάφερε να δώσει μια απαράμιλλη εικόνα της καθημερινότητας κάτω από το Γ’ Ράιχ σε όλο της το εύρος, από τα μικρά αλλά διόλου αμελητέα ζητήματα της επιβίωσης μέχρι τον περιρρέοντα φόβο, τη βία του καθεστώτος, τη διάχυτη θλίψη και απελπισία, αλλά και την προσδοκία μιας αλλαγής προς το καλύτερο, την εμμονή του ανθρώπου να επιβιώσει.

Αναγνώσματα απολύτως εναρμονισμένα, πιστεύω, με τις μέρες που διανύουμε, μέρες για τις οποίες δύσκολα θα μπορούσαμε να πούμε ότι τις περιμέναμε ή ότι ήμασταν προετοιμασμένοι για αυτές.

Καλή δύναμη και καλή αντάμωση!

* Η ΕΛΙΑΝΑ ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΑΔΟΥ είναι συγγραφέας.
Τελευταίο της βιβλίο, η νουβέλα «Μακάρι να ήσουν εδώ» (εκδ. Κέδρος).

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

  «Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες και Ελληνίδες συγγραφείς και μεταφραστές μας αποκαλύπτουν το μυθιστόρημα που τους μύησε στην αχανή χώρα. Οι επιλογές τους κυμαίνονται από εφηβικά αναγνώσματα μέχρι ένα πολύ επίκαιρο (και μη λογοτεχνικό) βιβλί...

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Επιλογή από τα καλύτερα κατασκοπευτικά μυθιστορήματα που έχουν κυκλοφορήσει τελευταία, συν λίγα παλαιότερα, από τα κορυφαία του είδους. Ταυτόχρονα, μια ευσύνοπτη μα πλήρης παρουσίαση της ιστορίας του είδους, μαζί με έναν αναστοχασμό πάνω στα όρια και τις συντεταγμένες του.

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρί...

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Ο Οκτώβριος οδεύει προς το τέλος του, οι εκδότες έχουν ήδη βγάλει, ή βγάζουν αυτές τις μέρες, σημαντικά βιβλία που θα διαβαστούν και θα συζητηθούν τους μήνες που έρχονται. Επιλέξαμε ορισμένα από αυτά, ελληνικής και ξένης πεζογραφίας, κυρίως. Θα ακολουθήσουν, το επόμενο διάστημα, πολλά περισσότερα. 

Γράφ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους» του Μίνου Ευσταθιάδη (προδημοσίευση)

«Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους» του Μίνου Ευσταθιάδη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Μίνου Ευσταθιάδη «Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 5 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΑ ΤΥΜΠΑΝΑ

...
«Ο άλιωτος και άλλες ιστορίες με βρυκόλακες» (κριτική) – Η γκόθικ λογοτεχνική παράδοση της Ελλάδας

«Ο άλιωτος και άλλες ιστορίες με βρυκόλακες» (κριτική) – Η γκόθικ λογοτεχνική παράδοση της Ελλάδας

Για την ανθολογία διηγημάτων «Ο άλιωτος και άλλες ιστορίες με βρυκόλακες – Μια ελληνική ανθολογία λαογραφικού τρόμου» (ανθολόγηση – εισαγωγή – επίμετρο: Γιώργος Θάνος, εκδ. Ροές).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Νεράιδες, στοιχει...

«Με μεγάλη θλίψη πληροφορηθήκαμε τον θάνατο του ιδρυτικού μέλους μας» – Ανακοίνωση της Εταιρείας Συγγραφέων για τον Θανάση Βαλτινό

«Με μεγάλη θλίψη πληροφορηθήκαμε τον θάνατο του ιδρυτικού μέλους μας» – Ανακοίνωση της Εταιρείας Συγγραφέων για τον Θανάση Βαλτινό

«Με μεγάλη θλίψη πληροφορηθήκαμε τον θάνατο του διακεκριμένου πεζογράφου Θανάση Βαλτινού (Καράτουλα Κυνουρίας 1932 - Αθήνα 2024), ιδρυτικού μέλους της Εταιρείας μας και Προέδρου της επί πέντε θητείες (1990-1994, 2005-2009).

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους» του Μίνου Ευσταθιάδη (προδημοσίευση)

«Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους» του Μίνου Ευσταθιάδη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Μίνου Ευσταθιάδη «Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 5 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΑ ΤΥΜΠΑΝΑ

...
«Το Τέλος. Και Ξανά» του Ντίνο Μπάουκ (προδημοσίευση)

«Το Τέλος. Και Ξανά» του Ντίνο Μπάουκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Σλοβένου συγγραφέα Ντίνο Μπάουκ (Dino Bauk) «Το Τέλος. Και Ξανά» (μτφρ. Γιούλη Σταματίου) το οποίο θα κυκλοφορήσει αρχές Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Αγαπητή μητέρα, ...

«Η κωμωδία του θανάτου 
ή Ο μακαρίτης Μαύσωλος», ανέκδοτο θεατρικό του Γρηγορίου Ξενόπουλου (προδημοσίευση)

«Η κωμωδία του θανάτου 
ή Ο μακαρίτης Μαύσωλος», ανέκδοτο θεατρικό του Γρηγορίου Ξενόπουλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το ανέκδοτο θεατρικό έργο του Γρηγορίου Ξενόπουλου «Η κωμωδία του θανάτου 
ή Ο μακαρίτης Μαύσωλος», σε επιμέλεια & εισαγωγή της Κυριακής Πετράκου, το οποίο θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Νίκας το επόμενο διάστημα. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

  «Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες και Ελληνίδες συγγραφείς και μεταφραστές μας αποκαλύπτουν το μυθιστόρημα που τους μύησε στην αχανή χώρα. Οι επιλογές τους κυμαίνονται από εφηβικά αναγνώσματα μέχρι ένα πολύ επίκαιρο (και μη λογοτεχνικό) βιβλί...

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Επιλογή από τα καλύτερα κατασκοπευτικά μυθιστορήματα που έχουν κυκλοφορήσει τελευταία, συν λίγα παλαιότερα, από τα κορυφαία του είδους. Ταυτόχρονα, μια ευσύνοπτη μα πλήρης παρουσίαση της ιστορίας του είδους, μαζί με έναν αναστοχασμό πάνω στα όρια και τις συντεταγμένες του.

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρί...

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Ο Οκτώβριος οδεύει προς το τέλος του, οι εκδότες έχουν ήδη βγάλει, ή βγάζουν αυτές τις μέρες, σημαντικά βιβλία που θα διαβαστούν και θα συζητηθούν τους μήνες που έρχονται. Επιλέξαμε ορισμένα από αυτά, ελληνικής και ξένης πεζογραφίας, κυρίως. Θα ακολουθήσουν, το επόμενο διάστημα, πολλά περισσότερα. 

Γράφ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

15 Δεκεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2023

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα, ποιήματα: Επιλογή 100 βιβλίων, ελληνικών και μεταφρασμένων, από τη βιβλιοπαραγωγή του 2023. Επιλογή: Συντακτική ομάδα της Book

ΦΑΚΕΛΟΙ