liza siola kentriki

Η εκδότρια Λίζα Σιόλα σε μια συνέντευξη εφ' όλης της ύλης για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον των εκδόσεων «Στερέωμα».

Του Κώστα Αγοραστού

Κάθε τόσο που ξεκινά μια νέα εκδοτική προσπάθεια, συνηθίζεται οι νέοι εκδότες να «συστήνονται» στους ανθρώπους του χώρου του βιβλίου, να δίνουν το στίγμα τους και να ανακοινώνουν τις εκδοτικές προθέσεις τους. Οι εκδόσεις Στερέωμα αρχικά «τράβηξαν» την προσοχή του Τύπου και συζητήθηκαν στους βιβλιόφιλους χάρη στα βιβλία που εξέδωσαν, χτίζοντας προσεκτικά το εκδοτικό τους προφίλ. Σύγχρονο, στιβαρό, καλαίσθητο, πολυθεματικό και ισορροπημένο ανάμεσα στην πεζογραφία, την ποίηση και το δοκίμιο. Κοινός τόπος όλων των τίτλων: η καλή λογοτεχνία και τα πλουραλιστικά δοκίμια.

Οι Ιθύνοντες νόες πίσω από την επιτυχημένη πορεία των εκδόσεων Στερέωμα είναι οι Λίζα Σιόλα και Άγγελος Σιόλας. Επιτυχημένοι πολεοδόμοι και αρχιτέκτονες, αναγνώστες με πάθος και ουσιαστικό ενδιαφέρον για κάθε στάδιο στη διαδικασία της έκδοσης, με αγάπη και σεβασμό για τους συγγραφείς και τους μεταφραστές και με μια εκδοτική ιστορία που ξεκινά από το 1953-54.

Κυρία Σιόλα, υπάρχει μια ενδιαφέρουσα ιστορία πίσω σας, ξεκινώντας από το 1956 και την έκδοση των κλασικών πλέον σχολικών ατλάντων από τον Γιώργο Σιόλα και την Ελευθερία Αλεξίου. Θέλετε να μας την πείτε με λίγα λόγια;

atlasΗ ιστορία των εκδόσεων Σιόλα-Αλεξίου ξεκινά μεταξύ 1953-1954. Τότε το ζεύγος των δύο δασκάλων ξεκινά να συγγράφει βιβλία για τα μαθήματα του Δημοτικού. Το 1956 συγγράφεται και εκδίδεται πρώτα ο Σχολικός Άτλας Ελλάδας και στη συνέχεια κυκλοφορούν οι Σχολικοί Άτλαντες Ευρώπης και Ηπείρων. Ο βασικός λόγος της στροφής τους προς την έκδοση σχολικών ατλάντων ήταν η έλλειψη σοβαρής γεωγραφικής πληροφορίας και ο συσχετισμός της με οικονομικά, παραγωγικά, ιστορικά και πληθυσμιακά στοιχεία σε σχέση με τον κάθε τόπο. Έδωσαν ιδιαίτερη προσοχή στον σχεδιασμό των ατλάντων χρησιμοποιώντας τους καλύτερους σχεδιαστές της εποχής, καθώς και τα πιο σύγχρονα τυπογραφικά μηχανήματα. Οι άτλαντες συνοδεύονταν από ένα τετράδιο ασκήσεων που μπορούσαν να λυθούν από τους μαθητές κατά τη διάρκεια του μαθήματος. Σε σχέση με τους χάρτες που κυκλοφορούσαν εκείνη την εποχή επέλεξαν ένα μέγεθος άτλαντα που να χωρά στη σχολική τσάντα της εποχής.

Οι εκδόσεις Στερέωμα από το 2014 –τα χρόνια της βαθιάς κρίσης– δραστηριοποιήθηκαν στον χώρο της λογοτεχνίας και των δοκιμίων. Ξεκινήσατε αρχικά με λίγους τίτλους και σταδιακά αυξήσατε τα βιβλία σας καλύπτοντας ελληνική, σύγχρονη & κλασική μεταφρασμένη πεζογραφία, ποίηση, θέατρο, μαρτυρίες, ενώ τελευταία μπήκατε δυναμικά και στην αστυνομική λογοτεχνία. Οι αναγνώστες γρήγορα σας «ανακάλυψαν» και στήριξαν τις επιλογές σας. Κι ενώ υπήρχε μια ευρύτερη αισιοδοξία και οι πρώτοι καρποί των στερήσεων έκαναν την εμφάνισή τους, η πανδημία έθεσε τα πάντα σε μια αναμονή. Πώς βιώσατε εσείς αυτό το απότομο φρενάρισμα, τόσο επαγγελματικά όσο και προσωπικά; Κόστισαν τα δύο αυτά χρόνια;

Είναι αλήθεια ότι οι εκδόσεις Στερέωμα όπως τις γνωρίζουμε σήμερα ξεκίνησαν μέσα στην οικονομική κρίση, εποχή που ο κόσμος του βιβλίου συνολικά γνώρισε δύσκολες εποχές. Όμως η βιβλιοπαραγωγή μπορεί να περιορίστηκε, αλλά δεν σταμάτησε, μάλιστα επειδή αρκετοί άνθρωποι του χώρου έχασαν τις δουλειές τους, στράφηκαν στο βιβλίο, τομέα που τον γνώριζαν καλά, είτε ως εκδότες είτε ως και βιβλιοπώλες ακόμη. Το διάστημα αυτό οι εκδόσεις Στερέωμα βρήκαν τη θέση τους και απέκτησαν το αναγνωστικό τους κοινό.

Η περίοδος της πανδημίας δημιούργησε μια νέου τύπου κρίση στον χώρο του βιβλίου, που προήλθε κυρίως λόγω των κλειστών βιβλιοπωλείων και του περιορισμού των μετακινήσεων, σε μια εποχή που οι οικονομικοί δείκτες άρχιζαν να βελτιώνονται. [...] Παραδόξως, τα δύο τελευταία χρόνια οι εκδόσεις Στερέωμα είχαν, μικρή μεν, αλλά αύξηση του τζίρου τους.

Η περίοδος της πανδημίας δημιούργησε μια νέου τύπου κρίση στον χώρο του βιβλίου, που προήλθε κυρίως λόγω των κλειστών βιβλιοπωλείων και του περιορισμού των μετακινήσεων, σε μια εποχή που οι οικονομικοί δείκτες άρχιζαν να βελτιώνονται. Η κρίση αυτή μεταφέρθηκε κυρίως στις νέες εκδόσεις που δεν γνώρισαν την προβολή μέσω του «πάγκου» και επομένως έμειναν χωρίς τη «φυσική» επαφή με τον αναγνώστη. Όμως η κατάσταση αυτή δημιούργησε μια νέα σχέση με την αγορά του βιβλίου, τη μαζική ηλεκτρονική παραγγελία και παραλαβή του βιβλίου μέσω κούριερ, που γνώρισε μεγάλη άνθηση, κυρίως στα πρώτα στάδια της πανδημίας... Ο αναγνώστης δεν μπορεί βέβαια να επισκεφτεί το βιβλιοπωλείο, όμως, από την άνεση του σπιτιού του, επισκέπτεται τους ηλεκτρονικούς καταλόγους των εκδοτών και των βιβλιοπωλείων. Με τον τρόπο αυτό επισημαίνει πολύ περισσότερα βιβλία από αυτά της τελευταίας κυκλοφορίας, οπότε εκδηλώνεται ενδιαφέρον και για τα βιβλία τα οποία ονομάζουμε «back list» των καταλόγων μας, τα οποία συχνά σώζουν την κατάσταση. Παραδόξως, τα δύο τελευταία χρόνια οι εκδόσεις Στερέωμα είχαν, μικρή μεν, αλλά αύξηση του τζίρου τους.

stereoma 04 stereoma 05a

Το πρώτο και το πιο πρόσφατο βιβλίο της σειράς «Ελληνική λογοτεχνία» των εκδόσεων Στερέωμα.

Από το Λιθόστρατο της Μαρίας Τσιμά μέχρι Τα δύο δώρα του Γιώργου Μητά μετράμε συνολικά δέκα βιβλία ελληνικής πεζογραφίας μέχρι σήμερα. Από τα χειρόγραφα που λαμβάνετε, πού πιστεύετε ότι πάσχουν τα κείμενα των νέων συγγραφέων (πλοκή, λεξιλόγιο, έκφραση, χαρακτήρες, αφηγηματικές τεχνικές;) και ποια στοιχεία είναι αυτά που θα θέλατε να δείτε σε ένα κείμενο, ώστε να το εκδώσετε;

Παρακολουθώ τους νέους συγγραφείς και εκτός του εκδοτικού μας οίκου διαβάζοντας τα βιβλία τους και θα έλεγα ότι η «νέα συγγραφική γενιά» εμφανίζει επαρκή έως καλό χειρισμό της γλώσσας, τολμηρή θεματολογία, ενδιαφέρουσες ιδέες, ψαγμένες τεχνικές. Βεβαίως, οι πάντες γράφουν σήμερα, οπότε συχνά φτάνουν σε μας αρκετά αφηγήματα που πάσχουν από πλευράς υφολογικής, ακόμα και γλωσσικής, φτωχά σε σύλληψη και ατελή σε επεξεργασία, με χαρακτήρες στερεότυπους, υποτυπώδη ή ανοικονόμητη πλοκή. Το αυτοβιογραφικό στοιχείο είναι επίσης έντονο σε πολλά κείμενα, χωρίς όμως το αναγκαίο βάθος. Πιστεύω ότι αν οι νεότεροι διάβαζαν περισσότερο παλαιότερους, καλούς συγγραφείς μας, θα πλούτιζαν γλωσσικά και θα απέφευγαν την πεπατημένη. Το Στερέωμα ενδιαφέρεται για κείμενα ανήσυχα και φρέσκα, στα οποία ο πειραματισμός δεν αποβαίνει εις βάρος της αφηγηματικότητας και η θεματογραφία αγγίζει σύγχρονους προβληματισμούς.

Το Στερέωμα ενδιαφέρεται για κείμενα ανήσυχα και φρέσκα, στα οποία ο πειραματισμός δεν αποβαίνει εις βάρος της αφηγηματικότητας και η θεματογραφία αγγίζει σύγχρονους προβληματισμούς.

Είναι γεγονός ότι τα βιβλία μεταφρασμένης πεζογραφίας έχουν ένα πλατύτερο αναγνωστικό κοινό, που ψάχνεται, ενημερώνεται, αγοράζει βιβλία ή δανείζεται ή συζητά γι’ αυτά σε λέσχες ανάγνωσης· έχει άποψη. Θα ήθελα να μου πείτε με ποια κριτήρια έχετε κάνει τις επιλογές, αν περιμένατε την ανταπόκριση των αναγνωστών και πώς σχεδιάζετε να κινηθείτε στη συνέχεια;

Πράγματι, η μεταφρασμένη λογοτεχνία έχει ένα πλατύτερο αναγνωστικό κοινό, γεγονός που συνδέεται εν μέρει και με τη μείωση των αναγνωστών της ελληνικής λογοτεχνίας, που προήλθε από διάφορους λόγους. Τα κριτήρια με τα οποία έγινε η επιλογή των τίτλων μας ήταν να χαρακτηρίζονται από μια ανθρωπιστική αύρα, να πραγματεύονται θέματα προσφιλή στον σημερινό αναγνώστη, όπως η θέση της γυναίκας, η απαλλαγή από τα κλισέ περί φύλου, η αφηγηματική δεξιότητα, μια φιλοσοφική προσέγγιση στην ανθρώπινη κατάσταση και τη σχέση της με τον πλανήτη. Οι συγγραφείς μας όπως ο Ματιάς Ενάρ, ο Νικολά Ματιέ, ο Πάτρικ Χάμιλτον, ο Αλεξί Ραγκουνιό, η Λουσία Μπερλίν, η ποιήτρια Λουίζ Γκλικ και αρκετοί άλλοι όπως τελευταία η Τζένυ Όφιλ έχουν αυτά τα χαρακτηριστικά που αγαπούμε ως εκδότες, και θα εξακολουθήσουμε να τους εκδίδουμε συστηματικά.

Τα κριτήρια με τα οποία έγινε η επιλογή των τίτλων μας ήταν να χαρακτηρίζονται από μια ανθρωπιστική αύρα, να πραγματεύονται θέματα προσφιλή στον σημερινό αναγνώστη όπως η θέση της γυναίκας, η απαλλαγή από τα κλισέ περί φύλου, η αφηγηματική δεξιότητα, μια φιλοσοφική προσέγγιση στην ανθρώπινη κατάσταση και τη σχέση της με τον πλανήτη.

Αγαπούμε και στηρίζουμε τους σύγχρονους συγγραφείς, με έμφαση στη σύγχρονη γαλλική λογοτεχνία. Όμως αυτά που ζητάμε σε ένα βιβλίο βρίσκονται προφανώς στους συγγραφείς που χαρακτηρίζουμε κλασικούς, είτε παλαιότερους είτε σύγχρονους, και θα εξακολουθήσουμε να τους εκδίδουμε με έμφαση σε έργα που είτε δεν έχουν μεταφραστεί στη γλώσσα μας, είτε που θέλουμε να προσφέρουμε σε μια σύγχρονη μετάφραση.

stereoma 06

Οι αναγνώστες το αγάπησαν, οι κριτικοί το εξύμνησαν και η επιτροπή κρατικών βραβείων απένειμε το Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης στη μεταφράστρια Ρίτα Κολαΐτη.

Εκτός από την εμπορική επιτυχία ή το να γίνει γνωστό ένα βιβλίο «από στόμα σε στόμα» υπάρχει και η αναγνώριση της (επίπονης και συνήθως αθέατης) δουλειάς πίσω από ένα βιβλίο, από ανθρώπους εξειδικευμένους και αναγνωρισμένους. Αναφέρομαι για παράδειγμα στο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης Έργου Ξένης Λογοτεχνίας στην Ελληνική Γλώσσα που απονεμήθηκε στη Ρίτα Κολαΐτη για τη μετάφραση του βιβλίου Ανάστροφα, του J.K. Huysmans. Βιβλίο απαιτητικό και δικαίως βραβεύτηκε η μετάφρασή του. Αισθάνεστε κι εσείς κάποιου είδους δικαίωση;

Την εμπορική επιτυχία την επιδιώκουμε βέβαια, παραμένοντας όμως σταθεροί στις επιλογές τόσο των τίτλων και των συγγραφέων, όσο και των συντελεστών της παραγωγής του βιβλίου. Η επιλογή των μεταφραστών, επιμελητών, των ατελιέ στοιχειοθεσίας, των τυπογραφείων, έγινε με την μέγιστη δυνατή προσοχή. Και ας μην ξεχνάμε ότι και ο Άγγελος Σιόλας και εγώ είμαστε αρχιτέκτονες, οπότε αυτό επηρεάζει την εκδοτική μας αντίληψη. Μας απασχολεί και δίνουμε μεγάλη σημασία στο βιβλίο ως αισθητικό αντικείμενο, με την επιλογή των εξωφύλλων, των χαρτιών, της στοιχειοθεσίας. Η αναγνώριση με την απονομή ενός τόσο σημαντικού βραβείου όπως το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης Έργου Ξένης Λογοτεχνίας στην Ελληνική Γλώσσα που απονεμήθηκε στη Ρίτα Κολαΐτη για τη μετάφραση του βιβλίου Ανάστροφα, του J.K. Huysmans είναι ασφαλώς ένα είδος δικαίωσης, ως προς την επιλογή τόσο ενός τόσο δύσκολου και απαιτητικού έργου όσο και μιας τόσο καλής μεταφράστριας, όπως η Ρίτα Κολαΐτη. 

Και ας μην ξεχνάμε ότι και ο Άγγελος Σιόλας και εγώ είμαστε αρχιτέκτονες, οπότε αυτό επηρεάζει την εκδοτική μας αντίληψη. Μας απασχολεί και δίνουμε μεγάλη σημασία στο βιβλίο ως αισθητικό αντικείμενο.

Θα ήθελα να μείνω λίγο ακόμη στα μεταφρασμένα βιβλία σας και να σημειώσω κάτι που είναι εμφανέστατο. Όλα τα βιβλία σας είναι μεταφρασμένα από τα γαλλικά και τα αγγλικά και αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο. Έχω, μάλιστα, την αίσθηση ότι είστε πολύ κοντά στον γαλλικό πολιτισμό σε κάθε του έκφραση. Θέλετε να μου πείτε πώς αναπτύχθηκε η σχέση σας με τη γαλλική κουλτούρα και τι είναι αυτό που την κάνει μοναδική για εσάς;

Σε όλη τη νεότητά μου είχα την ευκολία να διαβάζω τους Γάλλους κλασικούς από το πρωτότυπο. Καθοριστικό όμως ρόλο για τη γνωριμία μου με τη γαλλική κουλτούρα και τον πολιτισμό έπαιξε η πολύχρονη παραμονή στο Παρίσι στη διάρκεια των μεταπτυχιακών μου σπουδών. Το ρηξικέλευθο γαλλικό σινεμά, η αύρα του Καρτιέ Λατέν, η ποιότητα της καθημερινής ζωής, τα βιβλιοπωλεία του Μασπερό, του Ζιμπέρ Ζεν, η γαλλική λογοτεχνία με την όχι και τόσο γραμμική διήγηση, άφησαν στις μετέπειτα επιλογές μου ως εκδότριας μια σαφή προτίμηση στη γαλλική γλώσσα. Βέβαια σημαντικό ρόλο έπαιξε η δυνατότητα, αρχικά τουλάχιστον, να διαβάζω η ίδια τα βιβλία που θα εκδίδαμε. Η επέκταση στην αγγλική λογοτεχνία ήλθε σαν φυσική εξέλιξη και ανάγκη, από αγάπη για σημαντικούς δημιουργούς όπως ο Πάτρικ Χάμιλτον, η Λουσία Μπερλίν, η Λουίζ Γκλικ, που δεν είχαν ακόμη μεταφραστεί στα ελληνικά.

stereoma 07 stereoma 08b stereoma 09b
     

Από την άλλη, τα δοκιμιακά βιβλία είναι μια «επένδυση» για τον κατάλογο κάθε εκδοτικού, τα οποία όμως χρειάζονται χρόνο για δείξουν τη σταθερότητά τους. Και απ’ ό,τι βλέπω τον δίνετε. Είναι αυτό ένα από τα στοιχεία του χαρακτήρα σας, επίσης;

Θα μπορούσα να πω ότι τα δοκιμιακά βιβλία είναι ο τομέας που «δοκιμάζεται» ένας εκδοτικός οίκος. Νομίζω ότι πράγματι η «δοκιμή» είναι ένα στοιχείο του χαρακτήρα μου. Τα δοκίμια που έχουν κυκλοφορήσει οι εκδόσεις Στερέωμα, λόγω του περιορισμένου αριθμού τους στον κατάλογο μας, έγινε προσπάθεια να καλύπτουν πολλές θεματικές. Από το Χάρτες και ιδεολογίες του Βαγγέλη Πανταζή, που μας γοήτευσε ως χαρτογράφους, έως την προβληματική για το μέλλον της φιλελεύθερης δημοκρατίας του Νικόλα Σεβαστάκη και το Πεπρωμένο των εικόνων του Ρανσιέρ –για να αναφέρω μόνον μερικούς από τους τίτλους μας–, τα δοκίμια που εκδίδουμε πιστεύω ότι καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα προβληματισμού, που ελπίζουμε να μεγαλώσει στο μέλλον.

aggelos liza siola

Η Λίζα Σιόλα με τον Άγγελο Σιόλα, πρώην Αντιπρύτανη στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και συνεκδότη των εκδόσεων Στερέωμα.

Από το τέλος της δεκαετίας του ’70 τόσο εσείς όσο και ο κύριος Σιόλας είχατε μια πολύ σημαντική πορεία στον τομέα της πολεοδομίας και της αρχιτεκτονικής – Αντιπρύτανης στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο ο κ. Σιόλας, Αντιπρόεδρος της UIA στη Region II και Πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της UIA εσείς. α. Τι σας ώθησε σε μια τέτοια αλλαγή… επαγγελματικού προσανατολισμού; και β. Είναι στα σχέδιά σας μια σειρά βιβλίων με ζητήματα σχετικά με την αρχιτεκτονική και τον σύγχρονο άνθρωπο;

Ναι, είναι αλήθεια ότι τόσο η πορεία του Άγγελου Σιόλα που έφτασε μέχρι τη θέση του Αντιπρύτανη του ΕΜΠ, όσο και η δική μου επαγγελματική σταδιοδρομία, ήταν εξαιρετικά πλούσιες και απαίτησαν μεγάλη αφοσίωση. Όμως η σχέση μας με τις εκδόσεις δεν ξεκίνησε το 2014 όταν κυκλοφορήσαμε το πρώτο βιβλίο λογοτεχνίας ως εκδόσεις Στερέωμα πλέον. Με τον θάνατο του πεθερού μου στα τέλη της δεκαετίας του ’90, αποφασίσαμε από κοινού να αναλάβουμε την συνέχιση των εκδόσεων Σιόλα-Αλεξίου, παράλληλα με τις άλλες επαγγελματικές μας υποχρεώσεις. Το 1998 ξεκινήσαμε αρχικά την έκδοση των Γεωραφικών Σχολικών Ατλάντων. Είμασταν αρχιτέκτονες-πολεοδόμοι, εξοικειωμένοι με τη χαρτογραφική απεικόνιση. Οι άτλαντες επανασχεδιάστηκαν από την αρχή ψηφιακά, εμπλουτίστηκαν με νέα οικονομικά, παραγωγικά, πληθυσμιακά στοιχεία, εναρμονίστηκαν με τα νέα σχολικά προγράμματα, καταβάλλοντας τη μέγιστη προσπάθεια τα νέα προϊόντα να θυμίζουν τόσο αισθητικά όσο και ως προς το περιεχόμενο τους προδρόμους τους. Έτσι υπάρχουν πολλές γενιές μαθητών που μέχρι σήμερα αναγνωρίζουν τους άτλαντες και λένε «ναι, τον θυμάμαι, τον είχα στο δημοτικό».

Τη δεκαετία του 2000, η τρίτη πλέον γενιά, ο γιος μας Γιώργος Σιόλας, διδάκτωρ τεχνητής νοημοσύνης και με καριέρα στο ΕΜΠ, ξεκίνησε μια νέα σειρά σχολικών ατλάντων, εκδίδοντας τους δύο τόμους των Γεω-ιστορικών Ατλάντων όπως και τον Άτλαντα του Περιβάλλοντος, ως εκδότης αλλά και ως συγγραφέας. Με τη δική του πρωτοβουλία οι εκδόσεις Στερέωμα επεκτάθηκαν στην έκδοση τουριστικών χαρτών και οδηγών, κυρίως νησιών, αναγνωρίζοντας την χαμηλή ποιότητα των περισσότερων τουριστικών χαρτών της εποχής. Η δραστηριότητα αυτή εγκαταλείφθηκε στη συνέχεια, λόγω του ότι ήταν πλέον εύκολο να τυπώσει κάποιος τον χάρτη που τον ενδιαφέρει μόνος του από το διαδίκτυο, και επίσης λόγω της δωρεάν παροχής χαρτών από ξενοδοχεία, ενοικιάσεις αυτοκινήτων, ακόμη και μοτοποδηλάτων.

Ως προς το δεύτερο μέρος της ερώτησής σας, ναι, πράγματι στο μέλλον πιθανόν να εντάξουμε στις εκδόσεις μας και βιβλία αρχιτεκτονικής.

stereoma 12 stereoma 13 stereoma 14 stereoma 15

Η σειρά «Σκοτεινό Στερέωμα» φιλοξενεί γαλλόφωνα και αγγλόφωνα «αστυνομικά» μυθιστορήματα.

Τα τελευταία 10 περίπου χρόνια έχουν κάνει την εμφάνισή τους αρκετοί αξιόλογοι, μικροί και πολύ μικροί εκδοτικοί οίκοι. Παρακολουθείτε τις εκδόσεις τους; Είστε αισιόδοξη για τα επόμενα χρόνια; Υπάρχει χώρος στην αγορά για μικρούς και ανεξάρτητους εκδοτικούς ή αργά ή γρήγορα θα έρθουν και στην Ελλάδα στον χώρο του βιβλίου μεγάλα εκδοτικά τραστ, όπου θα εξαγοράσουν και θα συγκεντρώσουν όλες τις εκδόσεις δύο τρεις μεγάλες εταιρείες;

Είναι πράγματι πολύ ενθαρρυντικό το γεγονός της δημιουργίας νέων μικρών έως και πολύ μικρών αξιόλογων εκδοτικών οίκων. Παρακολουθώ στο μέτρο του δυνατού όλες τις νέες εκδόσεις, καθώς και τις επιλογές του κάθε εκδοτικού οίκου. Ασφαλώς το γεγονός αυτό δημιουργεί ένα κλίμα αισιοδοξίας στον χώρο του βιβλίου. Νομίζω ότι ο μόνος χώρος που δημιουργεί προβλήματα είναι ο χώρος των αυτοεκδόσεων που γεμίζουν την αγορά με βιβλία που δεν έχουν περάσει από καμία κρίση παρά μόνον από την επιθυμία του συγγράφοντος να δει το έργο του τυπωμένο. Όσον αφορά τον κίνδυνο της εξαγοράς και της συγκέντρωσης των εκδόσεων σε λίγες εταιρείες, προς το παρόν δεν βλέπω μεγάλο κίνδυνο. Η ελληνική γλώσσα δεν είναι προσιτή σε μεγάλο αριθμό αναγνωστών, το αναγνωστικό κοινό παραμένει περιορισμένο αριθμητικά, γεγονότα που με οδηγούν στο συμπέρασμα ότι δεν θα υπάρξει στο άμεσο μέλλον τέτοιο φαινόμενο. Εξ άλλου, πριν από κάποια χρόνια είδαμε την αποτυχία ενός τέτοιου τραστ, στον χώρο του βιβλιοπωλείου βέβαια, συγκεκριμένα της FNAC, να κατακτήσει την ελληνική αγορά. Αυτό βέβαια δεν πρέπει να επιτρέψει τον εφησυχασμό τόσο από πλευράς εκδοτών, όσο και βιβλιοπωλών. Εκσυγχρονισμός, αναζήτηση της ποιότητας, βαθιά γνώση του αντικειμένου, και βέβαια, όχι άλλη μια κρίση οποιουδήποτε χαρακτήρα.

Νομίζω ότι ο μόνος χώρος που δημιουργεί προβλήματα είναι ο χώρος των αυτοεκδόσεων που γεμίζουν την αγορά με βιβλία που δεν έχουν περάσει από καμία κρίση παρά μόνον από την επιθυμία του συγγράφοντος να δει το έργο του τυπωμένο.

Ξέρω ότι είστε ιδιαίτερα ενεργή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και αυτό μοιάζει να το κάνετε με πηγαία χαρά και διάθεση επικοινωνίας. Οι εφαρμογές (Facebook, Twitter, Instagram) πιστεύετε ότι μας απομακρύνουν από την ανάγνωση ενός βιβλίου ή είναι κι αυτό άλλος ένας μύθος, μια φοβία απέναντι στην τεχνολογία;

Ως μηχανικός, πιστεύω βαθύτατα στην τεχνολογία και στις δυνατότητες που προσφέρει. Η δυνατότητα επικοινωνίας είναι μια ευλογία, και η σωστή χρήση των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης είναι μια ευκαιρία που πρέπει να την εκμεταλλευτεί ο χώρος του βιβλίου. Οι κίνδυνοι που προσωπικά βλέπω είναι η απομάκρυνση των νέων ανθρώπων από το έντυπο, και το γεγονός ότι η λογοτεχνική κριτική με την έννοια που την γνωρίσαμε, δηλαδή να ασκείται από τους κριτικούς, δεν ισχύει πλέον για το διαδίκτυο, όπου ο οποιοσδήποτε μπορεί να αυτοχριστεί λογοτεχνικός κριτικός.

Διαβάσατε πρόσφατα κάποιο βιβλίο (πεζογραφίας, ποίησης, δοκιμίου) άλλου εκδοτικού οίκου που θα θέλατε να το είχατε στον κατάλογό σας;

Είναι δυστυχώς πολλά τα βιβλία άλλων εκδοτικών οίκων που θα ήθελα να έχουμε στον κατάλογό μας. Διαβάζω συχνά, στο μέτρο του δυνατού, βιβλία άλλων εκδοτών, κυρίως αγγλόφωνης λογοτεχνίας που δεν μπορώ να διαβάσω στο πρωτότυπο. Ένα από το πιο πρόσφατα που μου άρεσε πολύ είναι το βιβλίο του Τζούλιαν Μπαρνς Άνδρας με κόκκινο μανδύα σε μετάφραση Κατερίνας Σχινά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

stereoma 01 stereoma 02 stereoma 03
     

Κλείνοντας, θα θέλατε να μου αναφέρετε δύο βιβλία των εκδόσεων Στερέωμα που τα ξεχωρίζετε για κάποιον λόγο. Υπάρχει κάποια ιστορία που τα κάνει ιδιαίτερα για εσάς;

Αγαπώ όλους τους τίτλους μας, όπως θα έλεγε και μια καλή μητέρα, αλλά ανάμεσά τους ξεχωρίζω, επιτρέψτε μου, τρεις, όχι δύο τίτλους.

Ο πρώτος είναι η Πυξίδα (μτφρ. Σοφία Διονυσοπούλου) του Ματιάς Ενάρ, ένα υπέροχο, πολυεπίπεδο μυθιστόρημα από έναν συγγραφέα που θα συνεχίσουμε να εκδίδουμε με ενθουσιασμό. Είχα την τύχη να διαβάσω το βιβλίο στα γαλλικά και γοητευμένη έσπευσα να αποκτήσω τα δικαιώματα της έκδοσής του στη γλώσσα μας. Το βραβείο Γκονκούρ που απέσπασε στη συνέχεια ήταν μια δικαίωση.

Αισθάνομαι πραγματικά ικανοποίηση που χωρίς εξωτερική συμβουλή εντόπισα το βιβλίο αυτό, μιας συγγραφέως που θεωρείται «το καλύτερα κρυμμένο μυστικό» της αμερικάνικης λογοτεχνίας.

Το δεύτερο βιβλίο είναι η συλλογή διηγημάτων της Λουσία Μπερλίν Οδηγίες για οικιακές βοηθούς σε μετάφραση Κατερίνας Σχινά. Αισθάνομαι πραγματικά ικανοποίηση που χωρίς εξωτερική συμβουλή εντόπισα το βιβλίο αυτό, μιας συγγραφέως που θεωρείται «το καλύτερα κρυμμένο μυστικό» της αμερικάνικης λογοτεχνίας, και αγαπήθηκε τόσο πολύ από το αναγνωστικό κοινό.

Το τρίτο είναι βέβαια η συλλογή ποιημάτων της Αμερικανίδας ποιήτριας Λουίζ Γκλικ Πιστή και ενάρετη νύχτα, που κυκλοφορεί σε μετάφραση Χάρη Βλαβιανού και Δήμητρας Κωτούλα. Στη συγγραφέα λίγους μήνες μετά την απόκτηση των δικαιωμάτων της απονεμήθηκε το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας 2020. Και έτσι ένας μικρός σχετικά εκδότης σαν το Στερέωμα επιβραβεύεται για τις επιλογές του, και στο μέλλον θα έχουμε τη χαρά να εκδώσουμε το σύνολο του έργου της μεγάλης ποιήτριας.

* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΑΓΟΡΑΣΤΟΣ είναι δημοσιογράφος.


ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΣΤΕΡΕΩΜΑ

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Αλέξης Πανσέληνος: «Τα διηγήματα αυτά απηχούν την τάση μου για πολυπρόσωπες και πολυεπίπεδες αφηγήσεις»

Αλέξης Πανσέληνος: «Τα διηγήματα αυτά απηχούν την τάση μου για πολυπρόσωπες και πολυεπίπεδες αφηγήσεις»

Συνέντευξη με τον συγγραφέα Αλέξη Πανσέληνο με αφορμή την επανέκδοση του πρώτου του βιβλίου «Ιστορίες με σκύλους» (εκδ. Μεταίχμιο), μια συλλογή με τέσσερα εκτενή διηγήματα. Μια επιστροφή έπειτα από 42 συναπτά χρόνια στις συγγραφικές απαρχές του. Φωτογραφία: © Νίκος Κοκκαλιάς.

Συνέντευξη στον ...

Φώτης Καγγελάρης: «Δεν υπάρχει ''ελεύθερη'' τέχνη – είναι πάντα ένας συμβιβασμός και μια μεταμφίεση»

Φώτης Καγγελάρης: «Δεν υπάρχει ''ελεύθερη'' τέχνη – είναι πάντα ένας συμβιβασμός και μια μεταμφίεση»

Συνέντευξη με τον Διδάκτορα Ψυχοπαθολογίας και συγγραφέα Φώτη Καγγελάρη με αφορμή το βιβλίο του «Μια ιστορία της τέχνης. Από την μεριά της επιθυμίας» (εκδ. Παπαζήση). Μια πρωτότυτη θέαση της τέχνης και της άμεσης σχέσης που έχει με την ουσία της ζωής μας. 

Συνέντευξη στ...

Μιχαήλ Αγγελάκης: «Η τέχνη της εκκλησίας είναι πολύ ζωντανή και δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από την

Μιχαήλ Αγγελάκης: «Η τέχνη της εκκλησίας είναι πολύ ζωντανή και δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από την "κοσμική" εικαστική δημιουργία»

Συνέντευξη με τον εικαστικό καλλιτέχνη και μελετητή της αγιογραφίας Μιχαήλ Αγγελάκη με αφορμή το βιβλίο του «Εν εικόνι» (εκδ. Παπαζήση), μια σύνθετη και ιδιαίτερα πλούσια εργασία για την τέχνη της ελληνικής εκκλησιαστικής εικονογραφίας κατά τον 20ο αιώνα.

Συνέντευξη στην Ελένη Κορόβηλα...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ένα ξεχωριστό «Όνειρο καλοκαιριάτικης νύχτας» από την ομάδα Loxodox στο ΠΛΥΦΑ

Ένα ξεχωριστό «Όνειρο καλοκαιριάτικης νύχτας» από την ομάδα Loxodox στο ΠΛΥΦΑ

Ο ιστορικός χώρος της αρχαίας Αθήνας που επέλεξε η ομάδα Loxodox «συνομιλεί» αρμονικά με τη μαγική νύχτα των Αγγλοσαξόνων, όπως τη συνέθεσε ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ. Κεντρική εικόνα: © Sabrina Brodescu.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Η ομάδα Loxodox είναι ιδ...

Κινέζοι εθνικιστές στοχοποιούν τον νομπελίστα Μο Γιάν – Γιατί τον κατηγορούν για αντικομμουνισμό

Κινέζοι εθνικιστές στοχοποιούν τον νομπελίστα Μο Γιάν – Γιατί τον κατηγορούν για αντικομμουνισμό

Ο Κινέζος Νομπελίστας Μο Γιάν κατηγορείται ότι με τα βιβλία του σπιλώνει τον κομμουνιστικό στρατό της Κίνας και εξυμνεί τον αντίστοιχο της Ιαπωνίας. 

Επιμέλεια: Book Press

Το να είσαι ...

Ανακοινώθηκαν οι νικητές των βραβείων της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης

Ανακοινώθηκαν οι νικητές των βραβείων της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης

Την Παρασκευή 22 Μαρτίου 2024 θα γίνει η τελετή της απονομής των λογοτεχνικών βραβείων της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης. Ακολουθούν οι μικρές λίστες και μαζί οι νικητές σε κάθε κατηγορία, καθώς και το μεγάλο βραβείο της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

Με τη συμπλήρωση επτά συναπτών ετών στο εκδοτικό στερέωμα, οι εκδόσεις Στίξις κάνουν το επόμενο βήμα με μια νέα σειρά τεσσάρων βιβλίων, υπό τον τίτλο «Μικρή Στίξις», των Γιώργου Δουατζή, Χρυσοξένης Προκοπάκη, Στέφανου Τζουβάρα και Μιχάλη Σηφάκη.  

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος  ...

7 γυναίκες γράφουν και ακούγονται – Όψεις της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας

7 γυναίκες γράφουν και ακούγονται – Όψεις της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας

Σίσσυ Δουτσίου, Στεύη Τσούτση, Λίνα Βαρότση, Αστερόπη Λαζαρίδου, Ελισάβετ Παπαδοπούλου, Αντιγόνη Ζόγκα, Λίνα Βαλετοπούλου. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας επιλέγουμε πολύ πρόσφατα βιβλία νέων Ελληνίδων συγγραφέων που θέτουν, άλλοτε με τρόπο διεκδικητικό κι άλλοτε πιο έμμεσο, το ζήτημα της γυναικείας χειρα...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ