douglas stewart

Για το μυθιστόρημα του Ντάγκλας Στιούαρτ [Douglas Stuart] «Ο νεαρός Μάνγκο» (μτφρ. Μιχάλης Μακρόπουλος, εκδ. Μεταίχμιο).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Γκριζωπά κτήρια από ψαμμίτη. Καταχνιά που κολλάει πάνω στους πόρους του δέρματος σαν ασθένεια. Ένας κλειστοφοβικός ουρανός που αντί να προφυλάσσει, επιτίθεται, σφύζει από αρνητική ενέργεια. Προλογίζει, θαρρείς, τα γεγονότα που θα διαδραματιστούν στο δρόμο, μέσα σε σπίτια, πίσω από αυλές και σε πνιγηρές παμπ. Το τοπίο της Γλασκόβης μέσα από τα μάτια του Ντάγκλας Στιούαρτ μάς είναι, πλέον, οικείο έπειτα από το Σάγκι Μπέιν (μτφρ. Σταυρούλα Αργυροπούλου, εκδ. Μεταίχμιο), ένα μυθιστόρημα που έπεσε σαν άτριφτη πέτρα στην επιφάνεια των λογοτεχνικών πραγμάτων και τα ανατάραξε με την καθαρή του δύναμη. Αποτέλεσμα ήταν να λάβει ο Στιούαρτ το βραβείο Booker και να γίνει ευρύτερα γνωστός.

Το δεύτερο μυθιστόρημά του Ο νεαρός Μάνγκο (μτφρ. Μιχάλης Μακρόπουλος, εκδ. Μεταίχμιο) θα μπορούσε κάλλιστα να είναι μέρος των παραλειπομένων του Σάγκι Μπέιν. Ισως μια συνέχειά του, στη λογική ότι ο Μάνγκο αυτού του βιβλίου, λογικά, μένει ένα τετράγωνο πιο κάτω από τον δρόμο που ζούσε ο Σάγκι. Στον ίδιο σκληροτράχηλο κόσμο ζουν, στις ίδιες αλάνες θα έχουν γδάρει τα γόνατά τους, πάνω κάτω οι ζωές του είναι πλεγμένες σε παρόμοιο αδράχτι. Οι ομοιότητες τους είναι περισσότερες από όσες μας αφήνει να κατανοήσουμε ο Στιούαρτ αν και, από άποψη αποτύπωσης, αυτά τα δύο βιβλία έχουν σημαντικές διαφορές ως προς τη διαχειρισή τους από τον συγγραφέα.

Μια δύσκολη οικογένεια

Η οικογένεια των Χάμιλτον αποτελείται από μια αλκοολική μάνα, τη Μο-Μόου (δεν επιτρέπει στα παιδιά της να την φωνάζουν «μαμά»), τον μεγάλο αδελφό, Χάμις, έναν κλασικό χουλιγκάνο και μάλιστα ηγέτη της τοπικής ομάδας των νεαρών Προτεσταντών και τη μεσαία κόρη, Τζόντιν, που έχει αναλάβει το ρόλο της μάνας μέσα στο σπίτι, ενώ την ίδια στιγμή ονειρεύεται πως κάποια στιγμή θα αφήσει τη χαμαλοδουλειά που κάνει για να σπουδάσει κάπου εκτός Γλασκόβης. Την οικογένεια συμπληρώνει ο 15χρονος Μάνγκο που μοιάζει σαν αποσβολωμένος λαγός μπρος σε έντονα φώτα. Βρίσκεται σε διαρκή αναζήτηση της θέσης του μέσα στην οικογένεια και τον κόσμο και συνακόλουθα της ταυτότητάς του. Πατέρας δεν υπάρχει, έχει σκοτωθεί προ καιρού και η απουσία του είναι καταλυτική.

Ο Μάνγκο φαντάζει περίεργος σε όλους. Ακόμη και στην αδελφή του που τον έχει αναλάβει προσωπικά και του συμπεριφέρεται σαν να είναι η πραγματική μητέρα του. Το όνομά του γίνεται αντικείμενο χλεύης.

Ο Μάνγκο φαντάζει περίεργος σε όλους. Ακόμη και στην αδελφή του που τον έχει αναλάβει προσωπικά και του συμπεριφέρεται σαν να είναι η πραγματική μητέρα του. Το όνομά του γίνεται αντικείμενο χλεύης. Ήταν απόφαση της μητέρας του να τον ονομάσει έτσι προς τιμή του προστάτη αγίου της Γλασκόβης. Ισως ένα τυπικό Τζακ ή Τζέιμς να του έκανε τη ζωή πιο εύκολη, αλλά, φευ, ο Μάνγκο πρόκειται να περάσει από διάφορες πύλες βίας έως τη στιγμή της εσωτερικής αποκάλυψης.

Εχει να αντιμετωπίσει καθημερινά τα κύματα έχθρας του αδελφού του, την σκληροτράχηλη πραγματικότητα της γειτονιάς του, τις μάχες σώμα με σώμα με τις αντίπαλες γκρούπες νέων που είναι Καθολικοί, την έλλειψη της μητρικής στοργής και την «υποχρέωση» από όλους να είναι και να δείχνει άντρας. Τούτο το έντονα ασφυκτικό έως και κακοποιητικό περιβάλλον τον ρίχνει σε ένα λασπερό πηγάδι ασυννεοησίας με τον εαυτό του, δεν του επιτρέπει να εκφράσει τις μύχιες σκέψεις του και να διατρανώσει αυτό που πραγματικά είναι. Ενα εύθραυστο παιδί, μια θλιμμένη σιλουέτα, ένας κόμπος από τραύματα που ζητούν αγάπη για να θεραπευτούν. Μέσα από άρρητα σχήματα, από ταλαντευόμενες υπογραμμίσεις που κάνει το ίδιο το σώμα του (τον ταλανίζει ένα τικ που έχει στο πρόσωπο) και από αγγίγματα που κρύβει μέσα του, ο Μάνγκο θα βρει την πρόσκαιρη, αλλά, ναι, πόσο γλυκιά και όμορφη, λύτρωση στον κατά ένα χρόνο μεγαλύτερό του, Τζέιμς.

Αλλο ένα «χτυπημένο» παιδί από τα τσακίσματα της ζωής. Εχασε τη μητέρα του νωρίς, ο πατέρας του τον περισσότερο χρόνο λείπει κάπου μακριά για δουλειά κι αυτός βρίσκει θαπλωρή στον περιστερώνα που διατηρεί με θρησκευτική προσήλωση. Η συνάντηση των δύο παιδιών θα παράξει σπινθήρα όσο κι αν για τους γείτονες είναι εξαρχής αδόκιμο το δίδυμο. Τι δουλειά έχει ένας Προτεστάντης με έναν Καθολικό; Τι μπορεί να ενώνει δύο μοναχικά παιδιά που ξεφεύγουν από το στερεότυπο του πιτσιρικά-πολεμιστή των δρόμων; Δεν «φτιάχνονται» με ναρκωτικά, δεν κυνηγούν σαν θηρευτές κορίτσια, δεν ακονίζουν τα μαχαίρια τους για μάχες στους δρόμους. Το μόνο που ζητούν είναι λίγη ανθρώπινη ζεστασιά, ένα χάδι, έναν καλό λόγο που δεν θα είναι αιχμηρός σαν αγκάθι.

Δεν είναι τυχαίο ότι ο Στιούαρτ επιλέγει να εκκινήσει το βιβλίο του με την εκδρομή που κάνει αναγκαστικά ο Μάνγκο με δύο αλκοολικούς αλήτες που μόλις έχουν βγει από τη φυλακή. Ιδέα της μητέρας του για να τον κάνουν άντρα μαθαίνοντάς του να ζει σε σκηνή μέσα στη φύση και να ψαρεύει.

Μια ενώση γεμάτη αγάπη

Τα δύο παιδιά θα συνδεθούν αγαπητικά, ανεπανάληπτα, ερωτικά. Κι ας μην έχουν ολοκληρώσει τη σχέση τους. Αφήνονται, δίδονται το ένα στο άλλο. Αποκαλύπτουν τη σεξουαλική τους ταυτότητα με αιδώ στην αρχή, με γλυκασμό και άκρατη θωπεία στη συνέχεια. Τίποτα δεν προδικάζει, όμως, ευτυχή κατάληξη. Μα, ακόμη και τα κεφάλαια που συγκροτούν την άγουρη ζωή του Μάνγκο είναι γεμάτα από άγριες πράξεις και σκληρές τιμωρίες. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Στιούαρτ επιλέγει να εκκινήσει το βιβλίο του με την εκδρομή που κάνει αναγκαστικά ο Μάνγκο με δύο αλκοολικούς αλήτες που μόλις έχουν βγει από τη φυλακή. Ιδέα της μητέρας του για να τον κάνουν άντρα μαθαίνοντάς του να ζει σε σκηνή μέσα στη φύση και να ψαρεύει.

metaixmio stuart onearos mangoΜέσα από συνεχείς αλλαγές σε χρόνο και τόπο, ο Στιούαρτ δημιουργεί μια διαρκή αντίστιξη. Οι λυρικές σκηνές με τα δύο παιδιά απομονωμένα από τον κόσμο που τα περιβάλλει, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη σεξουαλική βία που θα υποστεί ο Μάνγκο από τους δύο άντρες και τις άγριες αποφάσεις που θα κληθεί να πάρει για να τους ξεφορτωθεί. Κάθε ελπίδα ανάταξης της ζωής του Μάνγκο σωριάζεται λες και κάποιος τη θέρισε εξαρχής. Οταν ο αδελφός του θα μάθει τη σχέση του με τον Τζέιμς θα εκραγεί καταστρέφοντας καθετί όμορφο που γέννησαν τα σώματα των δύο παιδιών.

Η βία και η εκδίκηση πέφτουν σαν πέλεκυς, ορίζουν ποινή και τιμωρία. Ο Μάνγκο και ο Τζέιμς που ονειρεύονται να φύγουν μακριά από τη γειτονιά του και να ζήσουν κάπου μακριά, απομονωμένοι από όλους κι από όλα, δεν θα ευοδωθεί ποτέ. Ο άθραυστος τοίχος της πραγματικότητας που τους κυκλώνει, στο τέλος θα τους φυλακίσει.
Ο Στιούαρτ προσπάθησε να ακολουθήσει τη πεπατημένη του Σάγκι Μπέιν. Λογικό και ευεξήγητο. Ωστόσο, έχεις την αίσθηση πως κάτι λείπει από τον Νεαρό Μάγκο. Η αποφασιστικότητα σίγουρα, όπως και το νεύρο να προχωράει τις σκηνές με ένα τέμπο που σε καθηλώνει. Εδώ υπάρχουν πολλές παρεκβάσεις που τραβούν σε μάκρος κι άλλες που φαίνονται μάλλον ουδέτερης ισχύος.

Ενας στυλίστας

Ο Στιούαρτ γίνεται περισσότερο επεξηγηματικός, λες και δεν πιστεύει ότι έχει εκθέσει επαρκώς την εσωτερική πάλη των ηρώων του (κυρίως του Μάνγκο). Φυσικά, παραμένει ένα στυλίστας, καθώς με προτάσεις που μοιάζουν μικρά κομψοτεχνήματα ύφους καταφέρνει να φτιάξει ατμόσφαιρα, να δώσει λεπτομέρειες κάποιων σκηνών, να μας προσφέρει ακόμη και το οσφρητικό τοπίο της πόλης. Θα έλεγε κανείς πως υπάρχει μια κάποια υπερβολή στον τρόπο που εκθέτει τα πράγματα ο Στιούαρτ που στο Σάγκι Μπέιν δεν υπάρχει. Εκεί η ευθυβολία του Στιούαρτ είναι θαυμαστή και καίρια.

Υπάρχουν, πάντως, στιγμές που το περιβάλλον της πόλης (βγαλμένο, θαρρείς, από βιβλίο του Ντίκενς) είναι τόσο σπαραχτικά απλωμένο στις σελίδες του βιβλίου, που δεν θέλεις κάτι άλλο να διαβάσεις για να σε μαγέψει. Ισως αν οι μελλοδραματικές στιγμές είχαν μικρότερη έκταση, η συνολική εικόνα του βιβλίου να πλησίαζε σε δύναμη το Σάγκι Μπέιν. Οπως και να έχει, όμως, ο Στιούαρτ και μ’ αυτό το βιβλίο μας δίνει το δικαίωμα να πούμε ότι πρόκειται για συγγραφέα που τα επόμενα χρόνια θα μας δώσει σημαντικά βιβλία που θα συζητηθούν πολύ. Η μετάφραση του Μιχάλη Μακρόπουλου είναι μια άσκηση ύφους. Καταφέρνει να ξεφύγει από πολλές παγίδες που ρίχνει ο Στιούαρτ (π.χ. εκφράσεις που δεν μεταφράζονται εύκολα, αλλά λέγονται στις γειτονιές της Γλασκόβης) και μας προσφέρει μια άρτια μετάφραση.


*Ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΜΑΡΙΝΟΣ είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας. Τελευταίο βιβλίο του, το μυθιστόρημα «Μπλε ήλιος» (εκδ. Μεταίχμιο).

 


 

Απόσπασμα από το βιβλίο

«Ήταν το τέλος του μακριού, πνιγερού σούρουπου, όταν πια έφτασε στη Γλασκόβη. Χρειάστηκε οχτώ ώρες να μπαίνει σε αυτοκίνητα και λεωφορεία, επιστρατεύοντας την πίστη του, όμως δεν φοβόταν πλέον. Σε δύο περιπτώσεις ο οδηγός του λεωφορείου δεν τον άφησε να επιβιβαστεί· δεν είχε σχεδόν καθόλου λεφτά και, συν τοις άλλοις, ήταν βρόμικος. Αλλά σε τρεις άλλες περιπτώσεις ο οδηγός τον λύπήθηκε, χτύπησε ένα ανύπαρκτο εισιτήριο και του έκανε νόημα να μπει τζάμπα. Ο Μάνγκο ήταν παραζαλισμένος καθώς βάδιζε προς το σπίτι από τον σταθμό της Μπιουκάναν Στρητ. Ο αέρας της πόλης ήταν ζεστός και υγρός. Είχε φως μέχρι αργά εκείνη την εποχήκαι χοντράνθρωποι μεθοκοπούσαν με το τελευταίο μεροκάματο των διακοπών τους, γυμνόστηθοι ακόμη αυτήν την ώρα, καμένοι απ’ το μακρύ Σαββατοκύριακο στον ήλιο κι απρόθυμοι να γυρίσουν σπίτι τους. Πέρασε μπροστά από τη νέα πανεπιστημιούπολη του Πανεπιστημίου του Σκαθκλάιντ, απ’ το παλιό νοσοκομείο Ρότενροου, κι ανηφόρισε προς το Ιστ Εντ. Ολοι οι δρόμοι τον έφεραν μπροστά στο καταθληπτικό Βασιλικό Νοσοκομείο και τη χωμάτινη νησίδα με το σκουριασμένο σνακ μπαρ».

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Το χρυσό σημειωματάριο» της Ντόρις Λέσινγκ – Αλήθειες βαθιές κι επώδυνες, ενεργές και σήμερα

«Το χρυσό σημειωματάριο» της Ντόρις Λέσινγκ – Αλήθειες βαθιές κι επώδυνες, ενεργές και σήμερα

Για το εμβληματικό μυθιστόρημα της νομπελίστριας Ντόρις Λέσινγκ [Doris Lessing] «Το χρυσό σημειωματάριο» (μτφρ. Έφη Τσιρώνη, εκδ. Διόπτρα). 

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης

Είναι δύσκολο να μιλήσεις για την Ντόρις Λέσινγκ χω...

«Έντιμοι άνθρωποι» του Λεονάρδο Παδούρα (κριτική) – O Mάριο Κόντε σε μια Κούβα που αλλάζει

«Έντιμοι άνθρωποι» του Λεονάρδο Παδούρα (κριτική) – O Mάριο Κόντε σε μια Κούβα που αλλάζει

Για το μυθιστόρημα του Λεονάρδο Παδούρα [Leonardo Padura] «Έντιμοι άνθρωποι» (μτφρ. Κώστας Αθανασίου, εκδ. Καστανιώτη). Kεντρική εικόνα: © Wikimedia Commons. 

Γράφει η Έλενα Χουζούρη 

Ανεξάρτητα αν είχε επισκ...

«Συνάντηση» της Νατάσα Μπράουν (κριτική) – «Αφομοιώσου, αφομοιώσου… διαλύσου μέσα στο χωνευτήρι»

«Συνάντηση» της Νατάσα Μπράουν (κριτική) – «Αφομοιώσου, αφομοιώσου… διαλύσου μέσα στο χωνευτήρι»

Για το μυθιστόρημα της Νατάσα Μπράουν [Natasha Brown] «Συνάντηση» (μτφρ. Βαγγέλης Τσίρμπας, εκδ. Gutenberg). Kεντρική εικόνα: Η Teyonah Parris από τη σειρά «Mad Men». 

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη 

«Δεν υπάρχει επιτ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Ένας αποχαιρετισμός από τον Αλέξη Ζήρα

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Ένας αποχαιρετισμός από τον Αλέξη Ζήρα

Ακολουθεί επιμνημόσυνο κείμενο του Αλέξη Ζήρα, πρώην Προέδρου της Εταιρείας Συγγραφέων, για τον Βασίλη Βασιλικό.

Ένας αποχαιρετισμός στον Βασίλη Βασιλικό

Για πολλά χρόνια, τουλάχιστον από τη δεκαετία του 1970 ως το κλείσιμο...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Πέθανε ο Βασίλης Βασιλικός (1934-2023) − Τα βιβλία του, η ζωή του

Πέθανε ο Βασίλης Βασιλικός (1934-2023) − Τα βιβλία του, η ζωή του

Πέθανε ο πολυβραβευμένος Έλληνας συγγραφέας, Βασίλης Βασιλικός, σε ηλικία 89 ετών. Η κηδεία του θα γίνει τη Δευτέρα 4 Ιανουαρίου, στις 11 π.μ., στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών.

Επιμέλεια: Book Press

Πέθανε σήμερα ο Βασίλης Βασιλικός, ο οποίος γεννήθηκε ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Δημοσθένη Δαββέτα «Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» (Επίμετρο: Μάνος Στεφανίδης) το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιώργου Παναγή «Χωριό Ποτέμκιν», που κυκλοφορεί στις 28 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Τόπος. [Η έκφραση «Χωριό Ποτέµκιν» (ρωσικά: по­тёмкинские деревни) περιγράφει ένα κατασκεύασµα που έχει στόχο να αποκρύψει την αλήθεια ή να εξωραΐσει µια κατάσταση].

Επιμέλεια:...

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Άνα Βούτσκοβιτς [Ana Vučković] «Ο Γιουγκοσλάβος» (μτφρ. Απόστολος Θηβαίος), το οποίο κυκλοφορεί αρχές Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η ΜΠΑΝΑΝΑ

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

Είναι βιβλία που φέρνουν τις επιστήμες (κυρίως θετικές) πιο κοντά μας και τις κάνουν πιο εύληπτες και γοητευτικές. Επιλέγουμε ορισμένα από τα καλύτερα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα. Κεντρική εικόνα: Ο Ράσελ Κρόου, ως ο μαθηματικός Τζον Νας, στην ταινία «Ενας υπέροχος άνθρωπος», του Ρον Χάουαρντ.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ