pavel kentriki02

Για το μυθιστόρημα του Pavel Kohout «Ο άντρας που περπατούσε ανάποδα» (μτφρ. Σόνια Στάμου-Ντορνιάκοβα, εκδ. Καστανιώτη).

Του Διονύση Μαρίνου

Ως γνωστόν όλα ξεκίνησαν κάπως έτσι: «Όταν ένα πρωί ο Γκρέγκορ Σάμσα ξύπνησε από ταραγμένο ύπνο, βρέθηκε στο κρεβάτι του μεταμορφωμένος σε τεράστιο έντομο.» (Μεταμόρφωση, μτφρ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου, εκδ. Πατάκη). Όλα τα υπόλοιπα, από τη στιγμή που τούτο το καινοφανές και ολότελα παράδοξο γεγονός συνέβη, είναι λίγο πολύ γνωστά. Η μέγιστη συνεισφορά του Φραντς Κάφκα, άλλωστε, στη σύγχρονη δραματουργία, αλλά και στη νεωτερική σκέψη, είναι ότι μπόρεσε να αρθρώσει έναν πειστικό –και ωσαύτως τρομώδη– λόγο για την παράπλευρη χροιά της πραγματικότητας. Εκείνη τη σκοτεινή πτυχή των σύγχρονων δομών που συστρέφουν το άτομο, το συνθλίβουν, το απωθούν με βίαιο τρόπο και τελικά το εξαναγκάζουν σε εξοβελισμό ή σε παθητική αποδοχή. 

Πριν από τον Κάφκα, ο καφκικός κόσμος υπήρχε, ποιος μπορεί να πει πως δεν υπήρχε;, αλλά ουδείς μπορούσε να του προσδώσει έναν επιθετικό χαρακτηρισμό που να συμμαζεύει όλα τα χαρακτηριστικά του. Έκτοτε, ξέρουμε πως το υπαρξιακό angst, ο φόβος του ατόμου απέναντι στον κοινωνικό Λεβιάθαν με τους κυκλώπειους θεσμούς του, μπρος στους οποίους το άτομο θα βιώνει την απερινόητη εξόντωσή του, θα φέρει τον χαρακτηρισμό «καφκικό». Έτσι για να συνεννοούμαστε καλύτερα. 

Τίποτα πια δεν φαντάζει ξένο με τα ανθρώπινα. Τίποτα δεν μπορεί να προκαλέσει τη συστροφή των φρένων και της λογικής μας. Τα πάντα είναι εξόχως λογικά έως τη στιγμή που θα φανούν ολότελα παράλογα. Ακόμη κι αν δούμε έναν άντρα να περπατάει στο ταβάνι; Ακόμη και τότε!

Ο Τσέχος Πάβελ Κόχουτ γράφει το 1970 μια θαυμαστή πολιτική αλληγορία στηριζόμενος σε έναν συμβολισμό. Σε κάτι που αντιβαίνει τους όρους της φυσικής και τσαλαπατά την εγκυρότητα των αισθήσεων και των δυνατοτήτων του ανθρώπινου σώματος.

Ο Τσέχος Πάβελ Κόχουτ γράφει το 1970 μια θαυμαστή πολιτική αλληγορία στηριζόμενος σε έναν συμβολισμό. Σε κάτι που αντιβαίνει τους όρους της φυσικής και τσαλαπατά την εγκυρότητα των αισθήσεων και των δυνατοτήτων του ανθρώπινου σώματος. Γράφει το μυθιστόρημα Ο άντρας που περπατούσε ανάποδα (μτφρ. Σόνια Στάμου-Ντορνιάκοβα), το οποίο μεταφράζεται πρώτη φορά στα ελληνικά και συνομιλεί πολλαπλώς με τον Κάφκα. 

Να το δούμε ως ευθύ λάκτισμα στους καθηλωτικούς αρμούς της κομμουνιστικής εξουσίας; Να το διαβάσουμε ως κριτική στην Άνοιξη της Πράγας (ο Κόχουτ χαρακτηρίζει τον Αλεξάντερ Ντούμτσεκ «Πιερότο») και τον πνιγμό της από τα σοβιετικά στρατεύματα; Προφανώς και ναι, αλλά και όχι μόνο. 

Θα ήταν λάθος να δούμε τούτο το έργο, όπως αντιστοίχως και τα αμιγώς καφκικά, με μια μονοσήμαντη και εξόχως δραματική χροιά, αφαιρώντας τους τον σαρκαστικό χυμό ή αδυνατώντας να κατανοήσουμε πως ξύνοντας την επιφάνεια βρίσκουμε ένα υπόστρωμα ολότελα κωμικό. Σαν να ξεπηδάει μπροστά μας ένας Μπάστερ Κίτον, ένας Σαρλό, ή ένας Γκράουτσο Μαρξ που ως τραγικοί ήρωες παθαίνουν για χάρη μας. Υφίστανται δεινά για να δυναμώσει ο δικός μας γέλωτας. Εξ του ασφαλούς, πάντα, μέχρι τη στιγμή που κανείς μας δεν θα είναι ασφαλής. 

Το μόνο που χρειαζόταν ο Τσέχος συγγραφέας ήταν ένα εύρημα, κάτι το πρόδηλα καινότροπο. Και το βρίσκει στο πρόσωπο του ήρωά του: του καθηγητή Φυσικής Αγωγής και Καλλιτεχνικών της πόλης Κ., Άνταμ Γιουράτσεκ. Αυτός είναι ο δικός του Γκρέγκορ Σάμσα.

Στο ντοκουμέντο του Κόχουτ ή αλλιώς στη «Λευκή Βίβλο για την υπόθεση του Άνταμ Γιουράτσεκ», όπως χαρακτηρίζει εξ αρχής το βιβλίο του ο Κόχουτ, το πικρά κωμικό συνυφαίνεται με το πολιτικό στοιχείο και την υπαρξιακή αγωνία. Το μόνο που χρειαζόταν ο Τσέχος συγγραφέας ήταν ένα εύρημα, κάτι το πρόδηλα καινότροπο. Και το βρίσκει στο πρόσωπο του ήρωά του: του καθηγητή Φυσικής Αγωγής και Καλλιτεχνικών της πόλης Κ., Άνταμ Γιουράτσεκ. Αυτός είναι ο δικός του Γκρέγκορ Σάμσα. 

Ένα πρωί που η μητέρα του, Γιοζέφα Γιουράτσκοβα, σύζυγος μηχανοδηγού τρένων που από δικό του λάθος έφυγε νωρίς νωρίς από τούτο τον μάταιο κόσμο, βλέπει τον γιόκα της να περπατάει ανάποδα. Τα πάνω-κάτω εξαρχής: ο Άνταμ περπατάει στο ταβάνι αντί για το πάτωμα, όπως όλος ο κόσμος. Να που εξαρχής το στοιχείο της ετερότητας προβάλλει μπροστά μας έκτυπο. Από εκεί και πέρα ξεδιπλώνεται μαεστρικά, σε μικρά κεφάλαια, αναπόσπαστα μέρη ενός ντοκουμέντου, η απόσχιση του Γιουράτσεκ από την πεπερασμένη Φυσική των ανθρώπων. Ποιος Νεύτωνας; Κι όμως, η Γη γυρίζει, θα αποφανθεί ο ήρωας του Κόχουτ. Ή, μάλλον, εμείς μπορούμε να γυρίζουμε ανάποδα. 

Pavel Kohout

Ο Πάβελ Κόχουτ γεννήθηκε στην Πράγα το 1928. Σπούδασε αισθητική και θέατρο στο Πανεπιστήμιο του Καρόλου. Δραματουργός, μυθιστοριογράφος και ποιητής, θεωρείται πια μια κορυφαία μορφή των τσεχικών γραμμάτων. Το 1946 εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα Τσεχοσλοβακίας και το 1969 διεγράφη ως «αντεπαναστάτης». Το 1979, λόγω της ενεργούς συμμετοχής του στο κίνημα «Χάρτα 77» για τα ανθρώπινα δικαιώματα, απελάθηκε στην Αυστρία και του αφαιρέθηκε η τσεχική υπηκοότητα, την οποία και ανέκτησε το 1990, μετά την αλλαγή του πολιτικού καθεστώτος στην πατρίδα του, έχοντας εξασφαλίσει εν τω μεταξύ και την αυστριακή. Παντρεύτηκε τρεις φορές και έκανε τρία παιδιά. Σήμερα ζει, εργάζεται και ψηφίζει τόσο στη Βιέννη όσο και στη γενέτειρά του.

Ποιος θα τον πιστέψει; Ποιος θα τον αποδεχθεί; Οι άλλοι καθηγητές; Οι προύχοντες της πόλης, οι επιστήμονες, το κομματικό απαράτ; Μα πώς μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο; Ποιος είναι αυτός ο άθλιος επαναστάτης που αποφασίζει να πάρει τον φυσικό νόμο στα… πόδια του και να προσβάλλει την καθεστηκυία τάξη; Δεν διδάσκει καν Φυσική. Γιατί δεν περιορίζεται, λοιπόν, στα χωράφια της γυμναστικής; 

Μπορεί ο Κομφούκιος να έλεγε πως δεν σκοτώνεις ένα μυρμήγκι με κανόνι, εντούτοις, εδώ έχουμε πολλά κανόνια που στοχεύουν τα κάτω άκρα του Γιουράτσεκ. Δεν πείθεται; Θα πληρώσει. Δεν συναινεί με όσα του ζητούν οι Αρχές; Δεν μένει τίποτα άλλο από το να τιμωρηθεί. Το εύκολο θα ήταν να φυλακιστεί και εν συνεχεία να θανατωθεί. Μπρος στον εμφανή διχασμό του κόσμου (άλλοι τον συμπαθούν κι άλλοι τον βλέπουν με μισό μάτι), η επιστήμη αναλαμβάνει να λύσει το πρόβλημα «Γιουράτσεκ» με χειρουργικό τρόπο. Προσπαθούν να τον επαναφέρουν σε ίσια στάση μέσω ψυχολογικών εξετάσεων. Γίνεται ένα πειραματόζωο στα χέρια τους. Υφίσταται δεινά μόνο και μόνο για να μετατραπεί ο εγκέφαλός του σε άθυρμα. Αντιστέκεται, ναι, κάνει ό,τι μπορεί για να αποδείξει πως δεν είναι ένας αγύρτης ή ένας λαοπλάνος: όντως, μπορεί να περπατήσει ανάποδα. Τι μ’ αυτό; Η πλειοψηφία πάντα κερδίζει κατά κράτος. 

Το εύκολο θα ήταν να φυλακιστεί και εν συνεχεία να θανατωθεί. Μπρος στον εμφανή διχασμό του κόσμου (άλλοι τον συμπαθούν κι άλλοι τον βλέπουν με μισό μάτι), η επιστήμη αναλαμβάνει να λύσει το πρόβλημα «Γιουράτσεκ» με χειρουργικό τρόπο. Προσπαθούν να τον επαναφέρουν σε ίσια στάση μέσω ψυχολογικών εξετάσεων.

Ο Γιουράτσεκ ταυτίζει τον εαυτό του με τον συγγραφέα και θεολόγο Γιαν Χους που στηλίτευσε το αλάθητο του Πάπα. Τούτος ο μέγας μεταρρυθμιστής που προετοίμασε την μεγάλη θρησκευτική μεταρρύθμιση του 16ου αιώνα, είχε την τύχη όλων των ανθρώπων που προηγούνται της εποχής τους. Κοινώς: είχε κακό τέλος, καθώς ρίχτηκε στην πυρά. Θα έχει ανάλογο τέλος ο Γιουράτσεκ; Ας μην αποκαλύψουμε την τελική έκβαση του έργου που αποφάσισε ο Κόχουτ, παρά μόνον ότι δεν πρέπει να περιμένει κανείς ένα happy end. H διαφορετικότητα στις μέρες μας, αλλά και στις μέρες που γράφτηκε το βιβλίο, δεν νεφελοβατεί, αλλά συντρίβεται στο στέρεο έδαφος. 

Δεν γίνεται να μην θαυμάσουμε τον εύρος της επινοητικότητας του Κόχουτ ή το γάργαρο ύφος του. Αν, μάλιστα, έχει τύχει να διαβάσει κανείς προηγούμενα βιβλία του που έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά όπως το μυθιστόρημα Η Δήμιος (μτφρ. Σόνια Στάμου-Ντορνιάκοβα), το Χιονίζω (μτφρ. Σόνια Στάμου-Ντορνιάκοβα) και το παλαιότερο Ο άνθρωπος που δολοφονούσε χήρες (μτφρ. Αλεξάνδρα Δ. Ιωαννίδου), καταλαβαίνει πως ο Κόχουτ, ως άλλος Κούντερα, παίρνει έμπνευση από την οικεία Τσεχία, για να φτιάξει ένα ολότελα προσωπικό και άκρως εμπρηστικό έργο. Φτιάχνει στην πραγματικότητα μια μορφή μυθοπλασίας που μπορεί, τελικά, να έχει μεγαλύτερη εγκυρότητα από τη λογοκριμένη ιστορία που επέβαλλε η σοβιετική εξουσία.

Η μεταφράστρια Σόνια Στάμου-Ντορνιάκοβα γνωρίζει πολύ καλά το ιδιαίτερο ύφος του Κόχουτ. Μεταφράζει τα έργα του από τη γλώσσα του, τα τσέχικα. Αυτομάτως τούτο δίνει μεγαλύτερη πλαστικότητα στο αποτέλεσμα διατηρώντας το σφρίγος του συγγραφέα. Έχουμε, λοιπόν, να κάνουμε με ένα μεταφραστικό αποτύπωμα που δεν προδίδει τον Κόχουτ, αλλά προδίδει ούτε και τις δικές μας προσδοκίες. 

* Ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΜΑΡΙΝΟΣ είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας. Τελευταίο βιβλίο του, η ποιητική συλλογή «Ποτέ πια εμείς» (εκδ. Μελάνι).


kohout exΟ άντρας που περπατούσε ανάποδα
ΠΑΒΕΛ ΚΟΧΟΥΤ
Μτφρ. ΣΟΝΙΑ ΣΤΑΜΟΥ-ΝΤΟΡΝΙΑΚΟΒΑ
ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ 2021
Σελ. 274, τιμή εκδότη €16,00

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ PAVEL KOHOUT


Απόσπασμα από το βιβλίο

«Όταν εκείνο το πρωί, στις 4 Μαρτίου του 19- στη συνοικία με τα λουτρά της πόλης Κ., στην Οδό Πίσω από το Πάρκο 1, η κυρία Γιοζέφα Γιουράτσκοβα, το γένος Χοπνέροβα, χήρα μηχανοδηγού τρένων, ξύπνησε τη συνηθισμένη ώρα και έκανε μια σειρά από στερεότυπες κινήσεις, που το αποτέλεσμά τους ήταν ένα δυναμωτικό πρωινό για τον μοναχογιό της Άνταμ Γιουράτσεκ, καθηγητή Φυσικής Αγωγής και Καλλιτεχνικών στο Λύκειο του Κ., και πλησίασε την πόρτα του κανακάρη της με φορτωμένο τον δίσκο, όπου άστραφτε η γυάλινη κανάτα με το τσάι και άχνιζαν τα μελάτα αυγά, του ανακοίνωσε μ’ ένα χτύπημα στην πόρτα πως το γεύμα του είναι έτοιμο, κι αφού δεν πήρε την αναμενόμενη απάντηση, που πάντα ήταν ελαφρύ σφύριγμα, παρασυρόμενη από τη μητρική της αγωνία τόλμησε να παραβεί την απαγόρευση, που επιτακτικά της είχε επιβάλει πριν από τρεις μήνες, κι έτσι πίεσε το χερούλι της πόρτας, την άνοιξε, μπήκε στο άβατο του γιου της με τον δίσκο ανά χείρας και, έβγαλε μια κραυγή τρόμου, σκεπάζοντας το στόμα της με το ένα της χέρι».

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Μητρικό γάλα» της Νόρα Ίκστενα (κριτική) – Μητέρα και κόρη σε καθεστώς ανελευθερίας

«Μητρικό γάλα» της Νόρα Ίκστενα (κριτική) – Μητέρα και κόρη σε καθεστώς ανελευθερίας

Για το μυθιστόρημα της Νόρα Ίκστενα [Nora Ikstena] «Μητρικό γάλα» (μτφρ. Μαριάννα Αβούρη, εκδ. Βακχικόν). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την ταινία «Soviet Milk» (2023). 

Γράφει η Διώνη Δημητριάδου

Ζωή μ...

«Ξανθές ρίζες» της Μπέρναρντιν Εβαρίστο (κριτική) – Μια συναρπαστική αντιστροφή της αποικιοκρατικής Ιστορίας

«Ξανθές ρίζες» της Μπέρναρντιν Εβαρίστο (κριτική) – Μια συναρπαστική αντιστροφή της αποικιοκρατικής Ιστορίας

Για το βιβλίο της Μπέρναρντιν Εβαρίστο [Bernardine Evaristo] «Ξανθές ρίζες» (μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς, εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: η συγγραφέας Μπέρναρντιν Εβαρίστο.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Οι Ξανθές ρίζες της β...

«Πάγος» της Άννα Καβάν (κριτική) – Ανώνυμοι ήρωες σε ανώνυμους τόπους

«Πάγος» της Άννα Καβάν (κριτική) – Ανώνυμοι ήρωες σε ανώνυμους τόπους

Για το μυθιστόρημα της Άννα Καβάν [Anna Kavan] «Πάγος» (μτφρ. Λευτέρης Καλοσπύρος, εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: Η Anna Kavan από τον Walker Evans © Metropolitan Museum of Art.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ήλια Μπούρα: «Ό,τι ειπώνεται έχει ήδη ειπωθεί και θα ξαναειπωθεί με τις ίδιες ή διαφορετικές λέξεις»

Ήλια Μπούρα: «Ό,τι ειπώνεται έχει ήδη ειπωθεί και θα ξαναειπωθεί με τις ίδιες ή διαφορετικές λέξεις»

Η Ήλια Μπούρα μας συστήθηκε πρόσφατα με την ποιητική της συλλογή «Εύκρατη ζώνη», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη. «Ένας νέος ποιητής δεν φέρνει τίποτα καινούργιο εκτός από τη βιωματική χρήση των λέξεων που υπάρχουν στη γλώσσα μας τόσες χιλιάδες χρόνια», σημειώνει, μεταξύ άλλων.

...
«Mαρία Skłodowska Κιουρί» του Θέμη Μουμουλίδη, στο Σύγχρονο Θέατρο (κριτική)

«Mαρία Skłodowska Κιουρί» του Θέμη Μουμουλίδη, στο Σύγχρονο Θέατρο (κριτική)

Η παράσταση «Mαρία Skłodowska Κιουρί» παρουσιάζεται στο Σύγχρονο Θέατρο σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη. Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

H παράσταση «Mαρία Skłodowska Κιουρί» που ανεβάζει στο Σύγχρονο Θέατ...

Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες ξεπέρασε τον Θερβάντες

Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες ξεπέρασε τον Θερβάντες

Σύμφωνα με έρευνα, ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες [Gabriel García Márquez} είναι ο πιο μεταφρασμένος συγγραφέας ισπανόφωνης λογοτεχνίας των τελευταίων είκοσι ετών, εκθρονίζοντας από την πρώτη θέση τον Θερβάντες [Miguel de Cervantes], δημιουργό του «Δον Κιχώτη».

Επιμέλεια: Boo...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση μέρους διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Χαρούκι Μουρακάμι [Haruki Murakami] «Σε πρώτο ενικό» (μτφρ. Βασίλης Κιμούλης), η οποία θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

With the ...

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη «Η νοσταλγία κι εγώ», που θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαρτίου από τις εκδόσεις Αρμός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

— Αναρωτιέμαι τι νοσταλγείς;
— …
— Νοσταλγείς κάτι που συνέβη ή κάτι πο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ