
Μια μέρα σαν σήμερα, 9 Νοεμβρίου 1929, γεννήθηκε στη Βουδαπέστη ο Ίμρε Κέρτες. Το 1944 στάλθηκε στο Άουσβιτς και στη συνέχεια στο Μπούχενβαλντ. Επέζησε, έζησε πολλά χρόνια στη Γερμανία, εργάστηκε ως δημοσιογράφος και μεταφραστής. Έγραψε λογοτεχνία και το 2002 τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας.
Του Λεωνίδα Καλούση
Τον Οκτώβριο του 2002 βραβεύτηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του. Σύμφωνα με την Σουηδική Ακαδημία, ο Ίμρε Κέρτες «εξερευνά τις πιθανότητες του να συνεχίσει κανείς να ζει και να σκέφτεται ως άτομο σε μια εποχή που η υποταγή του ανθρώπου σε κοινωνικές δυνάμεις γίνεται ολοκληρωτική». Για τον Κέρτες, το Άουσβιτς αποτελεί την απόλυτη αλήθεια σχετικά με την ανθρώπινη εξαθλίωση στην σύγχρονη εποχή.
«(...) εξερευνά τις πιθανότητες του να συνεχίσει κανείς να ζει και να σκέφτεται ως άτομο σε μια εποχή που η υποταγή του ανθρώπου σε κοινωνικές δυνάμεις γίνεται ολοκληρωτική».
Σε ένα από τα σημαντικότερα βιβλία του, Το μυθιστόρημα ενός ανθρώπου δίχως πεπρωμένο (μτφρ. Γιώτα Λαγουδάκου, εκδ. Καστανιώτη) που κυκλοφόρησε το 1975, περιγράφει την εμπειρία ενός δεκαπεντάχρονου εφήβου, του Γκιόρκι Κέβες, στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Αρνούμενος τον τίτλο της αυτοβιογραφίας, μιλούσε για το παγκόσμιο βίωμα των στρατοπέδων συγκέντρωσης, των στρατοπέδων θανάτου, μια κατάσταση χωρίς πεπρωμένο. Το 2005 το βιβλίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον Ούγγρο σκηνοθέτη Λάζος Κολτάι σε μουσική Ένιο Μορικόνε. Η ταινία «Χωρίς πεπρωμένο» προβλήθηκε σε πολλά φεστιβάλ και έλαβε αρκετές υποψηφιότητες για βραβεία.
Μετά την απελευθέρωση, ο Κέρτες εργάστηκε ως δημοσιογράφος αλλά απολύθηκε από την εφημερίδα όπου εργαζόταν το 1951 μετά την επικράτηση του κομμουνιστικού καθεστώτος. Έζησε πολλά χρόνια στη Γερμανία, όπου εργάστηκε ως μεταφραστής (μετέφρασε στα ουγγρικά έργα των Φρόυντ, Νίτσε, Χόφμανσταλ, Σνίτσλερ, Βίντγκενσταϊν κ.ά.). Προς τα τέλη της δεκαετίας του 1980 άρχισε να ξαναγράφει και να εκδίδει μυθιστορήματα. Έζησε στο Βερολίνο, ωστόσο συνέχισε να γράφει στα ουγγρικά και να συνεργάζεται με εκδοτικούς οίκους της Ουγγαρίας.
Στην πατρίδα θεωρούνταν αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Όταν δε, το 2009 σε συνέντευξή του στην γερμανική εφημερίδα Die Welt αποκάλεσε τον εαυτό του Βερολινέζο και χαρακτήρισε την Ουγγαρία μια «βαλκανοποιημένη χώρα» η κριτική σε βάρος του εντάθηκε.
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του είχε χτυπηθεί από τη νόσο Πάρκινσον ενώ έπασχε και από κατάθλιψη. Πέθανε στη Βουδαπέστη στις 31 Μαρτίου 2016, λίγο πριν συμπληρώσει τα 87 του χρόνια.