Δέκα θρίλερ κάτω από τον καυτό ήλιο

Υποείδος της αστυνομικής λογοτεχνίας, το θρίλερ έχει αμέτρητους πιστούς αναγνώστες σε όλο τον κόσμο. Και, μολονότι τα περισσότερα βιβλία του είδους είναι το ιδανικό ανάγνωσμα για μια σκοτεινή, βροχερή ημέρα, παρέα με έναν ζεστό καφέ ή ένα τσάι, για κάποιον λόγο διαβάζονται με ακόμα μεγαλύτερη απόλαυση στην παραλία, κάτω από τον καυτό ήλιο. Ίσως γιατί ο ήλιος, και όλο αυτό το φως, αμβλύνει κάπως τις ζοφερές, ανατριχιαστικές ιστορίες τους· και τις σκοτεινές σκέψεις των πρωταγωνιστών τους. Στο κείμενο που ακολουθεί διαβάστε για δέκα αστυνομικά θρίλερ –ωραίες εκδόσεις, ωραίες μεταφράσεις, ένα κι ένα όλα τους– που θα σας συντροφεύσουν στις φετινές διακοπές σας.

Η υπέροχη γυναίκα μου, της Samantha Downing 
(Μτφρ. Βεατρίκη Κάντζολα Σαμπατάκου, εκδ. Bell)

«Γνέφω καταφατικά και μπαίνω στο αμάξι μου, αλλά δεν πηγαίνω κατευθείαν στο σπίτι. Περνάω πρώτα από το ξενοδοχείο Λάνκαστερ. Η Ναόμι είναι πίσω από τον πάγκο της ρεσεψιόν. Τα μαύρα της μαλλιά πέφτουν γύρω απ’ τους ώμους της και, αν και δε φαίνονται από τόσο μακριά οι φακίδες στη μύτη της, νομίζω ότι μπορώ να τις δω. Ανακουφίζομαι που τη βλέπω, που ξέρω ότι δουλεύει ακόμα στη ρεσεψιόν και ίσως συνεχίζει και τις άλλες παράπλευρες δραστηριότητές της. Δεν υπάρχει λόγος να φοβάμαι ότι της έχει συμβεί κάτι, επειδή έχουμε συμφωνήσει να περιμένουμε. Είναι παράλογο να περνάω για να βεβαιώνομαι αν είναι ακόμα εδώ, αλλά το κάνω. Δεν είναι η πρώτη φορά που γίνομαι παράλογος. Από τότε που βρήκαν τη Λίνζι, δεν κοιμάμαι καλά. Ξυπνώ στη μέση της νύχτας με την καρδιά μου να χτυπάει σαν τρελή, πάντα για κάτι παράλογο. Κλείδωσα την εξώπορτα; Πληρώθηκαν εκείνοι οι λογαριασμοί; Θυμήθηκα να κάνω όλα εκείνα τα μικροπράγματα που πρέπει να κάνω για να μην αρπάξει φωτιά το σπίτι ή να μη μας το πάρει η τράπεζα και για να μην τρακάρει το αμάξι επειδή δεν ελέγχθηκαν όταν έπρεπε τα φρένα; Όλα αυτά τα μικρά και ασήμαντα πράγματα αποσπούν τη σκέψη μου από τη Λίνζι. Και από το ότι δεν μπορώ να κάνω πια τίποτα γι’ αυτήν».

Η Υπέροχη γυναίκα μου της Αμερικανίδας Samantha Downing, όχι μόνο έγινε μπεστ σέλερ σε περισσότερες από τριάντα χώρες, αλλά κατάφερε να διακριθεί σε πέντε σημαντικά βραβεία στον χώρο του crime fiction και των θρίλερ. Εντυπωσιακά επιτεύγματα για βιβλίο πρωτοεμφανιζόμενης συγγραφέως; Ναι, αλλά από τις πρώτες κιόλας σελίδες του βιβλίου μπορεί κανείς να αντιληφθεί πού οφείλεται η επιτυχία αυτή, καθώς και η αποδοχή από αναγνώστες και κριτικούς. Γραμμένο σε πρώτο πρόσωπο, από την πλευρά του συζύγου, μας μιλά για την ιστορία του ζευγαριού. Εκείνη, η Μίλισεντ, είναι μεσίτρια. Εκείνος κάνει μαθήματα τένις. Έχουν δύο παιδιά στην εφηβεία και ζουν σε ένα πλούσιο προάστιο. Φαινομενικά είναι το τέλειο ζευγάρι. Στην πραγματικότητα ο γάμος τους έχει βαλτώσει. Μέχρι που ανακαλύπτουν τον τρόπο για να τον σώσουν. Για να κρατήσουν ζωντανό τον γάμο τους ξεκίνησαν να… σκοτώνουν νεαρές, ανύποπτες γυναίκες. Όμως τίποτα δεν είναι όπως αρχικά φαίνεται σ’ αυτή την ιστορία. Οι αποκαλύψεις και οι ανατροπές αρχίζουν από τις πρώτες κιόλας σελίδες και κλιμακώνονται όσο προχωράς την ανάγνωση. Από τη μια πλευρά συμπαθείς τους πρωταγωνιστές, που είναι τρυφεροί σύζυγοι και γονείς που αγαπούν πραγματικά τα παιδιά τους, κι από την άλλη τρομάζεις με την κρυφή, δολοφονική πλευρά τους. Καλοσχεδιασμένοι χαρακτήρες, έξυπνη, σκοτεινή, τολμηρή, απρόοπτη πλοκή – ένα ψυχολογικό θρίλερ που θα απολαύσουν και με το παραπάνω οι πολυπληθείς φαν του είδους.

Η τελευταία πτήση, της Julie Clark 
(Μτφρ. Σοφία Τάπα, εκδ. Διόπτρα)

«Δύο ώρες αργότερα είμαι καθισμένη στο πάτωμα του γραφείου, μ’ ένα σωρό χαρτιά απλωμένα γύρω μου. Έχω αδειάσει τα συρτάρια του γραφείου και έχω ψάξει ό,τι είχαν μέσα. Αντίγραφα κίνησης τραπεζικών λογαριασμών. Πληρωμένους λογαριασμούς νερού, ρεύματος και συνδρομητικής τηλεόρασης. Όλα στο όνομα της Εύας. Στην ντουλάπα βρήκα ένα κουτί που περιέχει σημαντικότερα έγγραφα. Την άδεια κυκλοφορίας του αυτοκινήτου της. Την κάρτα κοινωνικής ασφάλισής της. Αλλά μεγαλύτερη εντύπωση μου κάνουν αυτά που δεν έχω βρει. Δεν έχω βρει πιστοποιητικό γάμου. Ούτε το χαρτομάνι από την ασφαλιστική που θα περίμενε κανείς έπειτα από μια μακροχρόνια ασθένεια και θάνατο. Και αυτό που με τσιγκλούσε χθες σχετικά με το σπίτι της Εύας αρχίζει να με τσιγκλά πάλι, μόνο που αυτή τη φορά γίνεται πιο συγκεκριμένο. Το σπίτι δεν έχει ούτε μία προσωπική πινελιά. Ούτε μία φωτογραφία. Ούτε ένα αντικείμενο συναισθηματικής αξίας. Πουθενά! Δεν υπάρχει η παραμικρή απόδειξη ότι ζούσε και κάποιος άλλος εδώ μέσα εκτός από την Εύα. Πολύ περίεργο, για κάποια που δεν άντεχε άλλο να αντικρίζει τα πράγματα του νεκρού λατρεμένου συζύγου της, να μην υπάρχει ούτε ένα δικό του αντικείμενο ή ενθύμιο. Στύβω το μυαλό μου να βρω κάποια εξήγηση για όλα αυτά που λείπουν. Μπορεί ο άντρας της να χρωστούσε και γι’ αυτό όλοι οι λογαριασμοί να είναι στο δικό της όνομα. Μπορεί ό,τι είχε σχέση μ’ εκείνον να είναι αποθηκευμένο σε κουτιά στο γκαράζ, επειδή της ήταν αβάσταχτο να τα έχει μες στο σπίτι. Μα όποια εξήγηση κι αν σκεφτώ μοιάζει με φτηνή δικαιολογία· πολύ απλά, δεν στέκει».

Δύο ευάλωτες γυναίκες. Και οι δύο προσπαθούν να αποφύγουν έναν θανάσιμο αντίπαλο, ελπίζοντας να εξαφανιστούν για πάντα και να αφήσουν πίσω τον πόνο της παλιάς τους ζωής. Είναι άγνωστες μεταξύ τους, μέχρι τη συνάντησή τους στο μπαρ ενός αεροδρομίου. Καμιά τους δεν ξέρει από τι προσπαθεί να ξεφύγει η άλλη, ενώ και οι δύο πιστεύουν ότι η δική τους απελπισία είναι μεγαλύτερη. Και ξαφνικά, αποφασίζουν να αλλάξουν εισιτήρια, ταυτότητες, ζωές. Υπάρχει κάτι πολύ ερεθιστικό αλλά και πολύ τρομακτικό στην προοπτική να ζήσεις τη ζωή ενός αγνώστου. Να τα παρατήσεις όλα μια μέρα, και να βρεθείς σε ένα ξένο σπίτι, χωρίς καμία πρότερη γνώση του περιβάλλοντος: να ζήσεις στα τυφλά τη ζωή ενός άλλου. Ίσως αυτός να είναι ένας λόγος που γοητεύει τόσο η Τελευταία πτήση – σου δίνει την ευκαιρία να φανταστείς πώς θα ήταν να ξεκινούσες από την αρχή. Η ιστορία που αφηγείται η συγγραφέας όμως είναι κάτι περισσότερο από ένα συναρπαστικό και ανατρεπτικό θρίλερ: είναι ένα συναισθηματικά ευφυές, προκλητικό, συγκινητικό έργο με επίκεντρο τη γυναίκα. Μια ιστορία με σκοτεινά θέματα –την κακοποίηση, τη δύναμη του διεφθαρμένου πλούτου, τον πειρασμό να ενδώσει κανείς στην ευκολία της παραίτησης, τις ενοχές για αμετάκλητα εγκλήματα–, σκοτεινά θέματα που τα διαχειρίζονται όμως φωτεινοί ήρωες, αληθινοί, τρυφεροί και δυνατοί. Ό,τι πρέπει για τους λάτρεις των θρίλερ και των βιβλίων μυστηρίου.

Ημέρα της μητέρας, της Nele Neuhaus 
(Μτφρ. Βασίλης Τσαλής, εκδ. Κλειδάριθμος)

«“Και εδώ γίνονται παράξενα τα πράγματα”. Ο Χένινγκ σηκώθηκε από το σκαμπό μπροστά από το μικροσκόπιο. “Στα δύο αυτά πτώματα βρήκαμε μια υπόλευκη κρούστα στα χείλη. Όλα όσα θα πω από δω και μπρος ανήκουν στο βασίλειο της θεωρίας, γιατί δεν έχουμε στη διάθεσή μας τα όργανα τα οποία θα μπορούσαμε να εξετάσουμε για να αποδείξουμε τις εικασίες μου. Έχουμε και λέμε: Όταν κάποιος βρεθεί μέσα στο νερό, στην αρχή κρατάει ενστικτωδώς την αναπνοή του. Κάποια στιγμή είναι πια αδύνατον να κρατήσει οικειοθελώς την αναπνοή λόγω του ερεθισμού των αεροφόρων οδών που προκαλείται από την αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα. Ακολουθούν εισπνοές και εκπνοές συνοδευόμενες από βήχα. Στο τρίτο στάδιο παρατηρούνται τονικοί-κλονικοί σπασμοί, στο τέταρτο στάδιο ασφυξία. Η κυκλοφορία του αίματος, κατά το τελευταίο αυτό στάδιο του πνιγμού, το οποίο καταλήγει στη διακοπή της καρδιακής λειτουργίας, διατηρείται. Όταν το πτώμα ανασύρεται από το νερό, εξαιτίας της μείωσης του όγκου των πνευμόνων, παρουσιάζεται ένας αφρός, μείγμα αέρα, νερού, πνευμονικού υγρού και βρογχικής βλέννας, στη μύτη και το στόμα, που μοιάζει με τον αφρό ξυρίσματος και συχνά περιέχει και αίμα”».

Μια υπάλληλος διανομής Τύπου ανακαλύπτει τυχαία το πτώμα του Τέο Ράιφενρατ, ενός ηλικιωμένου άντρα, μέσα στο σπίτι όπου έμενε μόνος του. Ο θάνατός του, βάσει των σημαδιών από τα τραύματα που φέρει, θα μπορούσε να οφείλεται σε φυσιολογικά αίτια. Προτού η υπόθεση κλείσει γρήγορα δίχως περαιτέρω έρευνα, ανακαλύπτονται τα πτώματα τριών γυναικών κάτω από το κλουβί ενός σκύλου σε ένα οικόπεδο αλλά και ένα τέταρτο σε ένα παλιό πηγάδι. Πρόσβαση σε αυτό το οικόπεδο δείχνει να είχε μόνο ο Τέο Ράιφενρατ. Ήταν άραγε αυτός ο ηλικιωμένος άντρας ένας κατά συρροή δολοφόνος; Η τοπική κοινότητα είναι συγκλονισμένη μπροστά στην πιθανότητα ο σπλαχνικός Ράιφενρατ, που κάποτε περιέθαλπε ορφανά παιδιά μαζί με τη σύζυγό του προσφέροντάς τους ένα στοργικό σπίτι, να έχει δολοφονήσει αποτρόπαια τέσσερις γυναίκες. Όταν οι επιθεωρητές ανακαλύπτουν ένα μοτίβο μέσα από παλιές, άλυτες υποθέσεις ανθρωποκτονιών, είναι πλέον βέβαιοι ότι βρίσκονται αντιμέτωποι με έναν ψυχοπαθή δολοφόνο που επιλέγει προσεχτικά τα θύματά του, πάντα γυναίκες, παραμονή ή ανήμερα της γιορτής της μητέρας. Ένα στιβαρό μυθιστόρημα με κοινωνικές αιχμές σε σχέση με τον ψυχισμό των εγκαταλελειμμένων παιδιών, που ακολουθεί τις κλασικές νόρμες του αστυνομικού θρίλερ με υπόπτους που σου δημιουργούν αμφιβολία, κορύφωση της αγωνίας, ασθματικό ανθρωποκυνηγητό. Πολύ καλή η Νέλε Νόιχαους: πρόσφατα, ο αρχηγός της αστυνομίας του Βέστχεσεν στο Βίσμπάντεν την αναγόρευσε, τιμής ένεκεν, Αστυνόμο Β΄.

Η Samantha Downing, η Julie Clark και η Nele Neuhaus.

Το σανατόριο, της Sarah Pearse 
(Μτφρ. Νεκτάριος Καλαϊτζής, εκδ. Ψυχογιός)

«Εμπρός λοιπόν, λέει αποφασιστικά στον εαυτό του. Βρες ξανά την αυτοκυριαρχία σου. Είναι απλώς κάποιο ηλίθιο καθίκι που σου κάνει πλάκα. Απλώς προσπέρασέ τον και μπες στο αυτοκίνητό σου. Τότε, από εκείνη τη γωνία, είναι που προσέχει άλλο ένα αυτοκίνητο. Ένα αυτοκίνητο που δεν ήταν εκεί όταν έφτασε. Ένα μαύρο ημιφορτηγό. Ένα Nissan. Εμπρός, Ντανιέλ. Κουνήσου. Όμως το κορμί του έχει παραλύσει, αρνείται να υπακούσει. Το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να ακούει τον αλλόκοτο ήχο της ανάσας που βγαίνει από τη μάσκα. Είναι πιο δυνατός τώρα, πιο γρήγορος, πιο βαρύς. Ένα σιγανό ρούφηγμα που το διαδέχεται ένας διαπεραστικός συριγμός. Ξανά και ξανά. Η μορφή πλησιάζει με βήματα βαριά, κρατώντας κάτι στο χέρι της. Ένα μαχαίρι; Ο Ντανιέλ δεν μπορεί να καταλάβει. Κουνήσου, κουνήσου. Κατορθώνει να πείσει τον εαυτό του να κινηθεί, να κάνει ένα βήμα, έπειτα κι ένα δεύτερο, αλλά οι μύες του μαγκώνουν από τον φόβο. Παραπατάει στο χιόνι, το δεξί του πόδι γλιστράει. Όταν κατορθώνει να σηκωθεί πάλι, είναι πια πολύ αργά: το γαντοφορεμένο χέρι σφίγγεται πάνω στο στόμα του. Ο Ντανιέλ μπορεί να μυρίσει τη βαριά μυρωδιά μούχλας από το γάντι, αλλά και από τη μάσκα – την παράξενη, σαν καμένο πλαστικό αποφορά του λάστιχου, μαζί με κάτι άλλο. Κάτι γνώριμο. Όμως προτού ο εγκέφαλός του προλάβει να κάνει τη σύνδεση, κάτι τρυπά τον μηρό του. Ένας μόνο οξύς πόνος. Οι σκέψεις του σκορπίζουν, ο νους του σωπαίνει. Μια σιωπή που σε δευτερόλεπτα μετατρέπεται σε ανυπαρξία».

Η λέξη που σου έρχεται στο μυαλό διαβάζοντας αυτό το βιβλίο είναι «καθηλωτικό». Από τις πρώτες κιόλας σελίδες σε στοιχειώνει το επιβλητικό τοπίο που θα γίνει και ο τόπος των εγκλημάτων: Ελβετικές Άλπεις, νυν πολυτελές ξενοδοχείο-πρώην σανατόριο για φυματικούς και –αμέσως-αμέσως– μια τρομακτική χιονοθύελλα. Με τις εξαιρετικές περιγραφές της, η Σάρα Πιρς σε κάνει να νιώθεις τον αέρα να σε μαστιγώνει, να ακούς το χιόνι να σπάει κάτω από τα πόδια σου, να ανατριχιάζεις καθώς το κρύο σε περονιάζει, να αφουγκράζεσαι την απόκοσμη σιωπή του παγωμένου βουνού και, παράλληλα, να αισθάνεσαι έναν κόμπο στο στομάχι καθώς ακολουθείς την Έλιν, την πρωταγωνίστρια, στους ερημικούς και δαιδαλώδους διαδρόμους του ξενοδοχείου. Η πλοκή είναι καλοστημένη και ανατρεπτική, όσον αφορά τη σύνδεση με το παρελθόν και την ιστορία που σε πηγαίνει πολλά χρόνια πίσω. Η Έλιν είναι μια γυναίκα που μένει στο μυαλό σου γιατί καταφέρνει να ξεπεράσει τον πόνο και τις ενοχές της, τις αγωνίες και τον φόβο της, προκειμένου να ανακαλύψει την αλήθεια και να αποδώσει δικαιοσύνη. Δεν είναι υπερηρωίδα, είναι ένας άνθρωπος με αδυναμίες, κι αυτό την κάνει προσιτή και άκρως συμπαθητική. Το τέλος λυτρώνει, τακτοποιεί τα πράγματα, ικανοποιεί το αίσθημα του δικαίου. Το μυθιστόρημα είναι εξαιρετικό, αλλά, όπως και να ’χει, σε κάνει να σκέφτεσαι διπλά αν θα ήταν σοφό να τύχει να επισκεφτείς ποτέ ένα ερημικό χιονισμένο ξενοδοχείο – όχι κατ’ ανάγκη στις Ελβετικές Άλπεις: οπουδήποτε.

Το πεπρωμένο της σάρκας, του Ambrose Parry 
(Μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής, εκδ. Ελληνικά Γράμματα)

 «Μια αξιοπρεπής ιστορία δεν πρέπει να αρχίζει με μια νεκρή ιερόδουλη, γι’ αυτό οφείλουμε μια συγγνώμη, αφού τέτοια γεγονότα απωθούν τους ευπρεπείς ανθρώπους. Πάντως, η βεβαιότητα ότι η καλή κοινωνία του Εδιμβούργου θα απέφευγε να ασχοληθεί με μια τέτοια υπόθεση ήταν ακριβώς που, τον χειμώνα του 1847, οδήγησε τον Γουίλ Ρέιβεν στον μοιραίο δρόμο που έμελλε να ακολουθήσει. Ο Ρέιβεν δεν θα ήθελε να θεωρηθεί ότι η ανακάλυψη της καημένης της Ίβι Λόσον ήταν η αρχή της δικής του ιστορίας, από την άλλη όμως ήταν αποφασισμένος επίσης να μην αφήσει την ανακάλυψη του πτώματος να αποτελέσει τον επίλογο στην ιστορία της άτυχης γυναίκας. Τη βρήκε στο Κάνονγκεϊτ, σε μια κρύα, άθλια και γειρτή σοφίτα του τέταρτου ορόφου. Τη δυσοσμία από το ποτό και τον ιδρώτα ίσα που κάλυπτε μια λυτρωτική νότα από κάτι πιο ευωδιαστό: γυναικείο άρωμα, αναμφίβολα, αλλά φτηνό και έντονο, που θα φορούσε μόνο μια γυναίκα που εκδιδόταν. Αν έκλεινε τα μάτια μέσα σε αυτές τις μυρωδιές, θα νόμιζε ότι η Ίβι ήταν ακόμα εκεί, έτοιμη να ξανακατέβει στον δρόμο για τρίτη ή τέταρτη φορά σε αντίστοιχες ώρες. Όμως τα μάτια του ήταν ανοιχτά και δεν χρειαζόταν να την αγγίξει για να καταλάβει ότι δεν είχε σφυγμό. Ο Ρέιβεν είχε δει αρκετούς θανάτους και καταλάβαινε ότι το πέρασμά της από αυτή τη ζωή στην επόμενη δεν υπήρξε διόλου εύκολο. Τα σεντόνια γύρω της ήταν ανάκατα, μάρτυρες ότι σφάδασε πολύ περισσότερο απ’ ό,τι συνήθιζε στο προσποιητό της πάθος και ο Ρέιβεν φοβήθηκε ότι το μαρτύριό της κράτησε πολύ περισσότερο απ’ ό,τι υπέμεινε ποτέ από οποιονδήποτε πελάτη της».

Με το ψευδώνυμο Ambrose Parry υπογράφουν τα ιστορικά αστυνομικά θρίλερ τους ο συγγραφέας Chris Brookmyre και η αναισθησιολόγος και πεπειραμένη ερευνήτρια πάνω στην ιστορία της ιατρικής Marisa Haetzman. Είναι και οι δύο Σκοτσέζοι, και είναι και ζευγάρι στη ζωή. Η έρευνα της Haetzman υπήρξε ακριβώς η αφορμή για τη σειρά αυτή των μυθιστορημάτων: το Πεπρωμένο της σάρκας είναι το πρώτο, και η Τέχνη του θανάτου, που επίσης κυκλοφορεί από τα Ελληνικά Γράμματα σε μετάφραση Γιώργου Μπαρουξή, το δεύτερο. Είμαστε σίγουροι πως θα ακολουθήσουν και άλλα, γιατί ήδη τα δύο πρώτα έχουν σημειώσει μεγάλη εκδοτική επιτυχία στο εξωτερικό, ενώ θα μεταφερθούν και σε σειρά για το Netflix. Απολύτως δικαιολογημένα. Τα βιβλία του ζεύγους έχουν όλα τα στοιχεία που αναζητά ο φαν του ιστορικού αστυνομικού μυθιστορήματος: ωραίο γράψιμο· εξαιρετική ανασύσταση εποχής· εξαντλητική έρευνα (και απολύτως πρωτότυπη στην περίπτωση αυτή)· θέματα με τα οποία δεν έχουν καταπιαστεί άλλοι συγγραφείς (η πρόωρη χρήση του χλωροφορμίου, αίφνης, από τους χειρουργούς, που θυμίζει βασανιστήριο…)· έξυπνο μπέρδεμα των ιστορικών και των μυθιστορηματικών τύπων και ηρώων· ένας ανατριχιαστικά ρεαλιστικός χώρος (το Εδιμβούργο κατά τα μέσα του 19ου αιώνα, με την απόλυτη φτώχεια από τη μία και τη «μοντέρνα» και ακμάζουσα πλευρά του από την άλλη)· και δύο συναρπαστικοί πρωταγωνιστές (ένας νεαρός γιατρός και ένα φιλόδοξο και πανέξυπνο κορίτσι, πρόωρη φεμινίστρια, που εδώ θα επιχειρήσει να κάνει δουλειά ντετέκτιβ). Ωραία βιβλία – μολονότι απολύτως αυτοτελή, είναι καλύτερο να διαβαστούν με τη σειρά.

Προσωπική υπογραφή, των Michael Tsokos και Andreas Gössling 
(Μτφρ. Χρύσα Μπανιά, εκδ. Λιβάνη)

«Μόνο ο Σερτς δεν έδειχνε να πτοείται ούτε στο ελάχιστο από αυτόν τον µαραθώνιο νεκροτοµών. Αν και συνήθως γκρίνιαζε πρώτος για τον αναπάντεχο φόρτο εργασίας, ο µεγαλόσωµος αρχίατρος δεν είχε κανένα πρόβληµα να δουλέψει δώδεκα ή δεκατέσσερις ώρες στη σειρά µε το νυστέρι και το πριόνι των οστών. Καθώς φαίνεται, διέθετε όχι µόνο την ιδιοσυγκρασία αλλά και την κράση του παροιµιώδους σκύλου του χασάπη. Εξάλλου, δε φαινόταν να έχει κάποιου είδους ιδιωτική ζωή – τόσα χρόνια ο Άµπελ δεν τον είχε ακούσει ποτέ να αναφέρει ότι υπήρχε στη ζωή του κάποια γυναίκα, κάποιος άντρας ή, έστω, κάποιος φίλος ή συγγενής. Το λαρύγγι και το υοειδές οστό της Ιρίνα Πέτροβα έφεραν πολλαπλά κατάγµατα από άσκηση έντονης πίεσης στον λαιµό. Πετέχειες στους επιπεφυκότες και στον στοµατικό βλεννογόνο καταδείκνυαν ως αιτία θανάτου έναν συνδυασµό πνιγµού και στραγγαλισµού. Η ηλικιωµένη είχε εκδορές στο δέρµα και πρόσφατα αιµατώµατα στις παλάµες και στα µπράτσα. Αυτά τα αµυντικά τραύµατα έδειχναν ότι είχε πλήρη συνείδηση κατά τον στραγγαλισµό της και ότι µάλλον αµύνθηκε µε όση δύναµη διέθετε. Ο Άµπελ προσπάθησε να ανακαλύψει δείγµατα ιστού κάτω από τις άκρες των νυχιών της νεκρής. Κατά την πάλη οι άκρες των νυχιών δεν είχαν σπάσει, ήταν όµως πολύ κοντοκοµµένες. Κατά συνέπεια, ο Άµπελ δεν ήταν ιδιαίτερα αισιόδοξος ότι θα κατάφερνε να ανιχνεύσει στο εργαστήριο σηµαντικές ποσότητες DNA του δράστη µε βάση αυτά τα αποδεικτικά στοιχεία».

Τα μυθιστορήματα του Michael Tsokos ξεχωρίζουν από τα περισσότερα λίγο ή πολύ παρόμοια, γιατί είναι όλα τους βασισμένα σε αληθινές ιστορίες· και, ως γνωστόν, η φαντασία δύσκολα μπορεί να φτάσει την πραγματικότητα σε τραχύτητα, επινοητικότητα – και τρόμο. Ο Μίχαελ Τσόκος, διευθυντής εκτός των άλλων του Κρατικού Ινστιτούτου Δικαστικής και Κοινωνικής Ιατρικής στο Βερολίνο, είναι σύμβουλος των κατά τόπους αρμόδιων υπηρεσιών στην αναγνώριση θυμάτων άμαχου πληθυσμού σε διάφορες εμπόλεμες περιοχές του πλανήτη, παρουσιάζει μία ιατροδικαστική εκπομπή στο κανάλι του National Geographic, και βέβαια είναι ο πιο γνωστός ιατροδικαστής στη Γερμανία. Με άλλα λόγια, ξέρει καλά τη δουλειά του, ενώ συνεργάζεται με επαγγελματίες συγγραφείς στα μυθιστορήματά του. Φυσικά, οι πρωταγωνιστές του (από τις Εκδόσεις Λιβάνη, και πάλι σε μετάφραση της Χρύσας Μπανιά, κυκλοφορεί ακόμη το βιβλίο του Υποτροπή) είναι όλοι τους συνάδελφοί του: ιατροδικαστές. Στην Προσωπική υπογραφή, ο ιατροδικαστής Φρεντ Άµπελ, από την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Δίωξης Εγκλήματος, ασχολείται µε έναν κατά συρροήν δολοφόνο που δρα σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις, σκοτώνοντας γυναίκες. Τα πολλά πρόσωπα, και οι διαφορετικοί τόποι και χρόνοι, στην αρχή θα μπερδέψουν (εσκεμμένα) τον αναγνώστη –μολονότι κάθε κεφάλαιο έχει επιγραφή για το πότε και πού διαδραματίζεται–, αλλά η πλοκή θα τον παρασύρει από ένα σημείο και μετά και δεν θα δίνει καν σημασία σε αυτά τα στοιχεία. Σημασία έχει να μην τιμωρηθεί ένας αθώος, να σταματήσουν οι φόνοι, και να βρεθεί η λύση – μία λύση, βέβαια, που να εδράζεται στα πραγματικά ευρήματα. Υπάρχει μεγάλη ένταση, διάχυτη αγωνία, συναισθηματική ταύτιση – και ακραίες περιγραφές. Οι φαν του είδους δεν θα απογοητευτούν.

Το ένστικτο, της Ashley Audrain
(Μτφρ. Δημήτρης Αθηνάκης, εκδ. Μεταίχμιο)

«Όταν ήμουν οκτώ, μια διαβολεμένα ζεστή αυγουστιάτικη μέρα κάθισα έξω από το αποπνικτικό σπίτι μας και έβλεπα τη μητέρα μου να καπνίζει στο πλαστικό τραπέζι στο ξερό, κατακίτρινο γκαζόν που κάλυπτε την αυλή μας από τη μια σκουριασμένη άκρη του συρμάτινου φράχτη μας ως την άλλη. Υπήρχε μια σιωπή διάχυτη στον αέρα, λες και οι ήχοι της γειτονιάς δεν μπορούσαν να ταξιδέψουν στον πηχτό αέρα που μετά δυσκολίας μπορούσα να βάλω στα πνευμόνια μου. Νωρίτερα την ίδια ημέρα ήμουν στο σπίτι των Έλινγκτον· η κ. Έλινγκτον μας είχε στείλει στο κρύο και υγρό υπόγειο για να πάρουμε μιαν ανάσα. Κάναμε ένα δήθεν πικνίκ εκεί κάτω. Μας είχε φέρει μια κουβέρτα, βραστά αυγά και χυμό μήλο σε χάρτινα ποτηράκια στολισμένα με μπαλόνια που είχαν μείνει από το πάρτι γενεθλίων του Ντάνιελ. Είχα ρωτήσει τη μητέρα μου αν θα μπορούσαμε κι εμείς να κατεβούμε στο υπόγειο. Δεν γίνεται να βγάλουμε τα σανίδια; Δεν γίνεται να χρησιμοποιήσουμε την πίσω μεριά του σφυριού για να βγάλουμε τα καρφιά, όπως έκανε ο μπαμπάς για να διορθώσει την μπροστινή βεράντα το προηγούμενο Σαββατοκύριακο; “Όχι” πέταξε απότομα. “Κόψε τις ερωτήσεις”. “Μα, ρε μαμά, σε παρακαλώ, δεν νιώθω καλά. Μόνο στο υπόγειο είναι κάπως δροσερά”. “Κόψε τις ερωτήσεις, Μπλάιθ. Σε προειδοποιώ”. “Θα πεθάνω εδώ έξω εξαιτίας σου!” Μου έριξε ένα σκαμπίλι στη μούρη, αλλά το χέρι της γλίστρησε από τον ιδρώτα στο μάγουλό μου, οπότε ξανασήκωσε το χέρι της και με χτύπησε και πάλι. Μόνο που αυτή τη φορά χρησιμοποίησε τη γροθιά της για να με χτυπήσει στο στόμα. Γροθιά ευθεία και σκληρή. Το δόντι μου έφτασε στον λαιμό μου και έβηξα πιτσιλώντας με αίμα το μπλουζάκι μου».

Κάθε χρόνο οι πράκτορες δικαιωμάτων και οι εκδότες κάνουν ό,τι μπορούν για να βρουν νέες, φρέσκες φωνές στο αστυνομικό μυθιστόρημα, στο ψυχολογικό θρίλερ και στο ψυχολογικό δράμα – και είναι αλήθεια πως μια στο τόσο εμφανίζεται ένα καινούργιο όνομα που επισκιάζει τα περισσότερα άλλα. Κάποιοι από αυτούς τους συγγραφείς μένουν σε αυτό το πρώτο τους βιβλίο –δεν είναι πάντα εύκολο να διατηρηθείς σε υψηλό επίπεδο–, και κάποιοι άλλοι τα καταφέρνουν εξίσου καλά και στο δεύτερο. Η Ashley Audrain είναι αυτή η νέα, φρέσκια φωνή του 2021. Και το Ένστικτο θα διαβαστεί και θα συζητηθεί πολύ. Είναι από αυτά τα μυθιστορήματα που δεν τα διαβάζεις με αγωνία για να βρεις τον ένοχο, περιμένοντας με λαχτάρα να αποδοθεί δικαιοσύνη, αλλά με σφιγμένη την καρδιά από την αγωνία – διαρκώς. Ένα σκληρό, δυνατό, ώρες-ώρες κλειστοφοβικό βιβλίο που σε ταράζει. Θα σας θυμίσει βέβαια το Πρέπει να μιλήσουμε για τον Κέβιν, αλλά είναι ένα πρωτότυπο, ένα διαφορετικό βιβλίο για τις σχέσεις μητέρας-παιδιού. Είναι ωραίο πράγμα η μητρότητα, σωστά; Λοιπόν, η Μπλάιθ Κόνορ –η πρωταγωνίστρια του βιβλίου– έχει μερικά πράγματα να πει πάνω σε αυτό. Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα την ακούσουμε, με κομμένη την ανάσα. Θα μάθουμε τη δική της ιστορία, και του συζύγου της, την ιστορία της μητέρας της, την ιστορία της γιαγιάς της. Οι γυναίκες της οικογένειας φαίνεται να κουβαλάνε μια «κατάρα», που η Μπλάιθ θέλει να αποτινάξει από πάνω της. Θα τα καταφέρει; Και πώς; Με τι τίμημα; Πολύ έξυπνο βιβλίο.

Επάνω: Η Sarah Pearse, ο Chris Brookmyre και η Marisa Haetzman (Ambrose Parry), ο Michael Tsokos και η Ashley Audrain.Κάτω: Η Liz Moore, o Alexander Ahndoril και η Alexandra Coelho Ahndoril (Lars Kepler) και ο Parker Bilal.

Μακρύ, φωτεινό ποτάμι, της Liz Moore
(Μτφρ. Μαρία Φακίνου, εκδ. Μίνωας)

«Τα μάτια μου βούρκωσαν. Δεν έβλεπα το έδαφος. Σκόνταψα σε ένα κομματάκι πεζοδρομίου που η ρίζα ενός δέντρου, ψάχνοντας χώρο να απλωθεί, είχε πετάξει προς τα πάνω. Μέσα σε δευτερόλεπτα μας είχε εντοπίσει ένας νεαρός αστυνομικός, φρέσκος σ’ αυτόν τον τομέα: μέρος της μαζικής εισροής αστυνομικών για την οποία γκρίνιαζαν ο Τζιμ και η Πόλα. Μέσα σε μερικά λεπτά ήρθε ένα ασθενοφόρο, ανέβηκα μαζί με την αδερφή μου στο πίσω μέρος και παρακολουθούσα καθώς τη συνέφεραν με ναλοξόνη, την ανάσταιναν από τους νεκρούς, βίαια, θαυματουργικά, ενώ εκείνη βογκούσε από τον πόνο και τη ναυτία και την απόγνωση, παρακαλώντας να την αφήσουμε να γυρίσει πίσω. Αυτό ήταν το μυστικό που έμαθα εκείνη τη μέρα: κανείς τους δεν θέλει να σωθεί. Όλοι θέλουν να βουλιάξουν και να επιστρέψουν ξανά προς τη γη, να τους καταπιεί το έδαφος, να συνεχίσουν να κοιμούνται. Υπάρχει μίσος στα πρόσωπά τους όταν τους ξυπνούν από τους νεκρούς. Είναι μια έκφραση που έχω δει δεκάδες φορές πλέον στη δουλειά, ενώ στέκομαι πάνω από τον ώμο κάποιου δύστυχου διασώστη που δουλειά του είναι να τους τραβήξει από την άλλη πλευρά. Ήταν η έκφραση στο πρόσωπο της Κέισι εκείνη τη μέρα καθώς άνοιγαν τα μάτια της, καθώς έβριζε, καθώς έκλαιγε. Είχε εμένα για αποδέκτη».

Ακόμη ένα μυθιστόρημα για τις προσωπικές, οικογενειακές σχέσεις, τις σχέσεις αίματος. Η Λιζ Μουρ γράφει με πάθος την ιστορία της, διεισδύει εις βάθος στον ψυχισμό των πρωταγωνιστριών της, εκθέτει τα μυστικά τους και αποκαλύπτει με πολλή μαεστρία (διδάσκει δημιουργική γραφή σε πανεπιστημιακό επίπεδο άλλωστε) όσα πρέπει να αποκαλυφθούν, και στην ώρα τους. Ταυτόχρονα, μιλά με ενάργεια για την εξάρτηση από τις ουσίες, για το τι σημαίνει να ρημάζεται η ζωή σου, να αφήνεσαι να παρασυρθείς από αυτό το ποτάμι, και εντέλει να χάνεσαι. Οι δύο αδελφές, η Μίκι και η Κέισι, είναι εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους, και ακολουθούν τελείως παράλληλους δρόμους: αστυνομικός η μία, μία ακόμη νεκροζώντανη τοξικοεξαρτημένη η άλλη. Και έπειτα ξεκινά το μακάβριο, αγωνιώδες θρίλερ, με έναν δολοφόνο που αρχίζει και σκορπά πτώματα στη Φιλαδέλφεια – μια από τις αγαπημένες μας πόλεις στη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο. Βιβλίο που γεννά πολύ δυνατά συναισθήματα, πραγματικά καλογραμμένο και περίτεχνα –το ξαναλέμε– σχεδιασμένο, με αποκορύφωμα τη διαρκή εναλλαγή ανάμεσα στο τότε και το τώρα. Η αγωνία, η ένταση κι αυτή η γνωστή, άβολη αίσθηση στο στομάχι θα σας συνοδεύουν καθ’ όλη τη διάρκεια της ανάγνωσης, και για την κατεστραμμένη σχέση των δύο κοριτσιών μεταξύ τους, και για τον κόσμο των ναρκωτικών και του δρόμου. Το βιβλίο, σκοτεινό, μελαγχολικό, ρεαλιστικό, διαβάζεται πάντως με μια ανάσα – αλλά καλά κρατημένη.

Λάζαρος, του Lars Kepler 
(Μτφρ. Μαρία Φακίνου, εκδ. Πατάκη)

«Η Βαλέρια περνάει μπροστά από το παλιό καροτσάκι και μπορεί να μυρίσει πάνω του τη σκουριά. Με αργές κινήσεις μετακινεί τη δέσμη του φακού από δέντρο σε δέντρο. Το ψηλό χορτάρι φαίνεται ανέγγιχτο. Συνεχίζει να φωτίζει με τον φακό της τα δέντρα. Ανάμεσα στους κορμούς διακρίνει κάτι στο έδαφος. Μοιάζει με μια γκρίζα κουβέρτα που καλύπτει ένα κούτσουρο. Το φως του φακού γίνεται πιο αδύνατο και η Βαλέρια το ταρακουνάει. Μόλις ξαναδυναμώνει, εκείνη πλησιάζει. Καθώς απομακρύνει ένα κλαδί, νιώθει την καρδιά της να χτυπάει πιο γρήγορα και ο φακός τρέμει μες στο χέρι της. Μοιάζει σαν να υπάρχει ένα σώμα κάτω από την κουβέρτα, κάποιος κουλουριασμένος, που ίσως να του λείπει το ένα ή και τα δύο χέρια. Πρέπει να τραβήξει την κουβέρτα και να δει. Στο δάσος έχει πέσει απόλυτη ησυχία. Ένα ξερό κλαδί σπάει κάτω από τη γαλότσα της και ξαφνικά ολόκληρη η άκρη του δάσους λούζεται σε λευκό φως. Έρχεται από πίσω της και, καθώς κινείται, μακρόστενες σκιές ενώνονται με τη δική της γλιστρώντας στο έδαφος».

«Λαρς Κέπλερ» είναι το κοινό λογοτεχνικό ψευδώνυμο των συγγραφέων Αλεξάντρα Κοέλο Αντορίλ και Αλεξάντρο Αντορίλ, που είναι ζευγάρι και στη ζωή. Ο ήρωάς τους, επιθεωρητής Γιούνα Λίννα, μετρά ήδη οχτώ άκρως επιτυχημένα σε δεκάδες χώρες αστυνομικά θρίλερ: ο Λάζαρος είναι το έβδομο στη σειρά. Στην Ελλάδα, κυκλοφορούν όλα τους από τις εκδόσεις Πατάκη, επίσης με πολύ μεγάλη επιτυχία· όπως και παντού άλλωστε. Έχουμε απολαύσει όλα τα προηγούμενα μυθιστορήματά τους, και περιμέναμε με αγωνία και αυτό. Δεν προλάβαμε να το διαβάσουμε ακόμη, ωστόσο ξέρουμε –όπως όλοι οι φαν του ζεύγους– πως δεν θα μας διαψεύσουν. Η υπόθεση: Σε ένα διαμέρισμα στο Όσλο ανακαλύπτεται ένα πτώμα σε κατάσταση προχωρημένης αποσύνθεσης. Η έρευνα της αστυνομίας θα φέρει στο φως μακάβρια ευρήματα: το θύμα αποδεικνύεται τυμβωρύχος που συνέλεγε «τρόπαια». Και ανάμεσά τους βρίσκεται το κρανίο της νεκρής γυναίκας του επιθεωρητή Γιούνα Λίννα. Λίγες μέρες αργότερα, μια Γερμανίδα αστυνομικός ζητά τη βοήθεια του Γιούνα για την εξιχνίαση μιας υπόθεσης φόνου στο Ρόστοκ. Και τότε αυτό που στην αρχή φάνταζε σαν μια παράλογη διαίσθηση μετατρέπεται σε τρομακτική βεβαιότητα. Ο διαβόητος κατά συρροή δολοφόνος Γιούρεκ Βάλτερ έχει επιστρέψει. Ο επιθεωρητής ξέρει ότι μονάχα ένα πράγμα τού μένει να κάνει: να προστατέψει πάση θυσία την κόρη του. Και δεν μπορεί να υπολογίζει στη βοήθεια των συναδέλφων του, γιατί κανείς δε συμμερίζεται τις παρανοϊκές θεωρίες του.

Σκοτεινοί δρόμοι του Καΐρου, του Parker Bilal 
(Μτφρ. Χίλντα Παπαδημητρίου, εκδ. Στερέωμα)

«Ο Μακάνα τη μελέτησε πιο προσεκτικά για μια στιγμή. Έδειχνε μεγαλύτερη απ’ όσο είχε νομίσει αρχικά, παρότι αυτό ίσως να ήταν αποτέλεσμα της ολοφάνερης θλίψης της. Αδύνατη σαν κλαράκι, με μάτια κόκκινα και πρησμένα. Ρυτίδες ανησυχίας χάραζαν τις γωνίες του στόματός της. Κάπνιζε με μικρές νευρικές ρουφηξιές. Ο Μακάνα υπέθεσε ότι ανήκε στο είδος του σκληροτράχηλου ταξιδιώτη που έρχεται στην Αίγυπτο σε αναζήτηση της αυθεντικότητας. Απ’ αυτούς που δεν ικανοποιούνται ποτέ με περιηγήσεις συνοδεία ξεναγού στις πυραμίδες, ταξίδια με φελούκες και μια βραδιά σε μαγαζί με χορό της κοιλιάς. Έρχονταν αναζητώντας τον Φλομπέρ, ή κάποιον άλλο ρομαντικό ήρωα, στο πνεύμα της ευρωπαϊκής λατρείας του 19ου αιώνα γι’ αυτό το μέρος του κόσμου. Ήθελαν να δουν την αληθινή Αίγυπτο, να γνωρίσουν τους ανθρώπους τους, να ταξιδέψουν και να φάνε ανάμεσά τους. Ήθελαν να διατηρήσουν την ψευδαίσθηση ότι ο κόσμος ήταν μια πνευματική κατάσταση, με ρευστά σύνορα, όπου όλοι ζούσαν ευτυχισμένοι με ελευθερία και ισότητα. Παρέλειπαν προσεκτικά να συλλογιστούν το προνόμιο της ελεύθερης πρόσβασης που κουβαλούσαν στο τσεπάκι τους σαν μαγικό φυλαχτό, τα ταξιδιωτικά τσεκ και τις πιστωτικές που πήγαιναν πακέτο με το διαβατήριο. Μια αληθινή εμπειρία, γι’ αυτό και η ανάγκη να “καταγραφούν” όλα. Η γυναίκα τού φάνηκε απογοητευμένη και τρομερά θλιμμένη συγχρόνως».

Οι εκδόσεις Στερέωμα, με τη σειρά τους «Σκοτεινό Στερέωμα», επενδύουν κυρίως σε πολύ υψηλού επιπέδου «περιφερειακές» σχολές αστυνομικής και νουάρ λογοτεχνίας, προσφέροντάς μας καλοδιαλεγμένα μυθιστορήματα που δύσκολα θα έβγαιναν αλλού. Παρά ταύτα, η υποδοχή τους στην ελληνική αγορά –αλλά και από την κριτική– είναι ευτυχώς ιδιαίτερα ενθαρρυντική. Μετά τα δύο σπουδαία αστυνομικά του Νοτιοαφρικανού Ντίον Μέγερ (Κόμπρα και Δεκατρείς ώρες), εξέδωσαν μόλις ακόμη ένα βιβλίο που μας έρχεται από την Αφρική: το πρώτο σε μία σειρά μυθιστορημάτων του Αγγλοσουδανού Parker Bilal με ήρωα τον ιδιωτικό ντετέκτιβ Μακάνα, που όλα τους διαδραματίζονται κατά τη δεκαετία πριν την Αραβική Άνοιξη του 2011. Η απόλυτη φτώχεια από τη μία και ένας απατηλά αστραφτερός κόσμος από την άλλη, ο επίσης λαμπερός πλην επικίνδυνος –αν όχι θανάσιμος– κόσμος του σύγχρονου ποδοσφαίρου, μουσουλμάνοι εξτρεμιστές, επικίνδυνοι Ρώσοι κακοποιοί, μια χώρα σε αναβρασμό, αλλά και ένα θυελλώδες μείγμα από προσωπικές περιπέτειες, συνθέτουν μια ιστορία με πολλαπλά επίπεδα που δεν την αφήνεις από τα χέρια σου. Όπως μάς είπε η μεταφράστρια των «Σκοτεινών δρόμων του Καΐρου», και εξαιρετική συγγραφέας αστυνομικής λογοτεχνίας η ίδια, Χίλντα Παπαδημητρίου, το τελευταίο μυθιστόρημα της οποίας κυκλοφόρησε πριν από μερικές εβδομάδες: «Το βιβλίο παίρνει τις συμβάσεις του κλασικού αστυνομικού (τίμιος ιδιωτικός ντετέκτιβ, διεφθαρμένη αστυνομία, μπερδεμένη πλοκή) και τις μεταφέρει στο Κάιρο του 1999. Θίγει την προσπάθεια των ισλαμιστών να ανατρέψουν τη νόμιμη κυβέρνηση, και τη διαπλοκή ενός πάμπλουτου μεγιστάνα λαϊκής καταγωγής με το ποδόσφαιρο και τα διεφθαρμένα στελέχη της κυβέρνησης. Ο ήρωας έχει το πικρό χιούμορ του Τσάντλερ, αλλά είναι ανθρώπινος: ένας πρόσφυγας από το Σουδάν εξαιτίας της ακραίας ισλαμικής διακυβέρνησης».

* Ο ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ είναι συγγραφέας. Τελευταίο βιβλίο του, «Ένα παγωτό για τον Ισίδωρο» (εκδ. Κλειδάριθμος).