Αυτή την εβδομάδα στη στήλη «Ένα βιβλίο για παιδιά» το εικονογραφημένο χωρίς λόγια βιβλίο «Γαλάζιος Καβαλάρης» του Τζεράλντο Βαλέριο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος.
Της Ελένης Κορόβηλα
Λίγα λόγια για το βιβλίο
Η ιστορία που αφηγείται ο Βαλέριο έχει ως ηρωίδα μια μικρούλα που ζει στη μοναξιά της γκρίζας και φασαριόζικης μεγαλούπολης. Το κορίτσι, που είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να μην προδίδεται το φύλο της, ειδικά στις πρώτες σελίδες, ζει σε ένα απρόσωπο διαμέρισμα και από το παράθυρο του παιδικού της δωματίου ατενίζει έναν κόσμο που δεν της προσφέρει έμπνευση ή χαρά. Στην καθημερινή μονότονη διαδρομή του θα συναντήσει τον έτερο ήρωα της ιστορίας, που δεν είναι άλλος από ένα βιβλίο τέχνης.
Από εκείνη την αποκαλυπτική στιγμή όλα γύρω της αλλάζουν. Εφεξής στη ζωή της θα υπάρχει το «πριν» και το «μετά». Συντελείται μια έκρηξη χρωμάτων και σχημάτων και γίνονται ανατροπές καθώς μετατοπίζεται για το παιδί η γωνία θέασης της πραγματικότητας. Η τέχνη έχει εισβάλει στον κόσμο του. Αποκαλύπτεται, έτσι, ένας καινούργιος κόσμος, γεμάτος δυνατότητες, γεμάτος χρώματα, γεμάτος ταξίδια· ένας κόσμος που έχει προοπτική. Οι έννοιες της κίνησης, της προόδου, της αλλαγής διατρέχουν το βιβλίο και κινούν τη σκέψη των παιδιών-αναγνωστών που αβίαστα καλπάζει μαζί με το άλογο της ιστορίας.
Από τη στιγμή που γίνεται η συνάντηση του παιδιού με το βιβλίο τέχνης, όλα αλλάζουν: Συντελείται μια έκρηξη χρωμάτων και σχημάτων.
Το χρώμα που κυριαρχεί στο βιβλίο είναι το μπλε, το χρώμα της πνευματικότητας, το χρώμα που θεωρείται ότι αποδίδει καλύτερα τα συναισθήματα.
Η εικαστική αναφορά του Τζεράλντο Βαλέριο εντοποίζεται προφανέστατα στο καλλιτεχνικό κίνημα Γαλάζιος Καβαλάρης (Der Blaue Reiter) της περιόδου 1911-1914, από το οποίο δανείζεται και τον τίτλο της ιστορίας του. Κομβικό για το ρεύμα του εξπρεσιονισμού, το κίνημα προέκυψε ως αντίδραση και απάντηση του Ρώσου εμιγκρέ ζωγράφου Βασίλι Καντίνσκι και άλλων Γερμανών καλλιτεχνών που αισθάνονταν περιορισμένοι στο συντηρητικό πλαίσιο της εποχής τους. Δυο κυρίως είναι οι πίνακες στους οποίους το βιβλίο μας δίνει την αφορμή να ανατρέξουμε: Ο Γαλάζιος Καβαλάρης του Καντίνσκι και το Γαλάζιο Άλογο του Φραντς Μαρκ.
Σε ποιες ηλικίες απευθύνεται
Το βιβλίο συστήνεται από τον εκδοτικό οίκο για παιδιά ηλικίας τριών έως έξι ετών, αλλά και μεγαλύτερα παιδιά θα απολαύσουν αυτή την χωρίς λόγια αλλά γεμάτη χρώματα ιστορία.
Ο Τζεράλντο Βαλέριο κρατώντας μια εικόνα από παλιότερο έργο του. |
Ποιος είναι ο δημιουργός
Ο Τζεράλντο Βαλέριο είναι Βραζιλιάνος εικονογράφος με σπουδές στη χώρα του και στη Νέα Υόρκη. Είναι 51 ετών και πλέον ζει στο Τορόντο του Καναδά από όπου συνεργάζεται με κολοσσούς του εκδοτικού χώρου ως εικονογράφος.
Για ποιο λόγο θα το αγαπήσουν τα παιδιά
Τα μικρά παιδιά θα προσεγγίσουν με περιέργεια κι ενδιαφέρον το βιβλίο με τα ζωντανά και χαρούμενα χρώματα, όπου ένα ζωηρό γαλάζιο άλογο αλλάζει τα πάντα στο πέρασμά του.
Για ποιο λόγο να το επιλέξουν οι ενήλικες
Το βιβλίο τα έχει όλα: μια δυναμική ιστορία με ελπιδοφόρο τέλος, παιχνίδια με τα χρώματα, αναφορές σε καλλιτεχνικά κινήματα, γύρω και με αφορμή τον Γαλάζιο Καβαλάρη, και γνωστά έργα τέχνης. Πρωτίστως όμως είναι ένα βιβλίο που συνδέει το παιδί με τις βαθύτερες και απελευθερωτικές επιδράσεις της τέχνης.
* Η Ελένη Κορόβηλα είναι δημοσιογράφος.