Για το βιβλίο για παιδιά «Το χαλασμένο τηλέφωνο» (μτφρ. Γεωργία Τσάκωνα) του Μόρτεν Ντερ σε εικονογράφηση Σόφι Λουίζ Νταμ, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ηλίβατον.
Της Ελένης Κορόβηλα
Λίγα λόγια για το βιβλίο
Χρησιμοποιώντας ένα δημοφιλές σε όλο τον κόσμο και εδώ και πολλές γενιές παιδικό παιχνίδι, το «Xαλασμένο τηλέφωνο» –ή κατά μια άλλη εκδοχή «σπασμένο» τηλέφωνο– ο Δανός συγγραφέας Μόρτεν Ντερ μιλά αρχικά με ψίθυρους και στη συνέχεια καθαρά και ουσιαστικά για ένα ένα θέμα που μπορεί να φέρει σε αμηχανία τα παιδιά και να οδηγήσει άθελά τους σε συγκάλυψη και ακόμα μεγαλύτερο και βουβό πόνο.
Η σωματική βία που μπορεί να υποστεί ένα παιδί και μάλιστα στο οικογενειακό του περιβάλλον δημιιουργεί ένα βαθύ τραύμα, προκαλεί σύγχυση στην κρίση του παιδιού που την υφίσταται αλλά και των παιδιών εκείνων που ίσως πληροφορηθούν το συμβάν και δεν γνωρίζουν πώς να φερθούν. Οι ενήλικες ήρωες αυτού του graphic novel κινούνται ήπια χωρίς υπεραντιδράσεις ή συναισθηματισμούς και έτσι επιτυγχάνονται δυο θετικά αποτελέσματα: δίνεται χρόνος και χώρος στο παιδί που έχει μάθει τι συμβαίνει να σκεφτεί και να αντιδράσει, και σε μια επόμενη φάση του προσφέρεται επιπλέον το διακριτικό υποστηρηκτικό πλαίσιο που απαιτείται. Αν ένας χαρακτήρας από τους ενήλικες ξεχωρίζει και έχει ρόλο καταλύτη είναι αυτός της γιαγιάς, χάρη στην ξεχωριστή και πολύτιμη σχέση εμπιστοσύνης που έχει αναπτύξει με την κεντρική ηρωίδα, την εγγονή της, τη Βέρα. Είναι ο άνθρωπος που θα δώσει την ελαφρά αλλά απαραίτητη ώθηση στο νεαρό κορίτσι και θα ξεδιαλύνει την αμφιβολία που του προκαλούν οι δικαιολογημένοι δισταγμοί, ώστε ο αρχικός ψίθυρος να μετουσιωθεί σε καθαρή φωνή διεκδίκησης του δικαιώματος που έχει το παιδί-θύμα, η άλλη ηρωίδα, η Άννα, αλλά δεν μπορεί να την αρθρώσει καθώς το τραύμα της κακοποίησης το έχει παραλύσει σε σημείο αφωνίας.
(...) δημιουργούν ένα αναγνωστικό περιβάλλον που δεν κραυγάζει για τη σοβαρότητα του θέματος ούτε και το ωραιοποιεί στρογγυλεύοντάς το.
Παράλληλα με το καλογραμμένο με ιδιαίτερα ζυγισμένους χαρακτήρες σενάριο, η εικονογράφηση και οι χρωματισμοί δημιουργούν ένα αναγνωστικό περιβάλλον που δεν κραυγάζει για τη σοβαρότητα του θέματος ούτε και το ωραιοποιεί στρογγυλεύοντάς το. Η ισορροπία έχει επιτευχθεί καθώς έτσι όπως προχωρά η ιστορία έχει εξασφαλιστεί και από τους δυο δημιουργούς ο απαραίτητος χώρος και οι αναγκαίες παύσεις ώστε να «χωνεύονται» οι εξελίξεις.
Σε ποιες ηλικίες απευθύνεται
Το βιβλίο απευθύνεται ιδανικά σε παιδιά ηλικίας 9 έως 14 ετών. Μικρότερες ηλικίας αναγνώστες δεν θα αντιληφθούν ενδεχομένως βαθύτερους προβληματισμούς ενώ έφηβοι μεγαλύτεροι των 14 ετών θα βρουν ίσως να τους λείπουν περισσότερο πολυεπίπεδες πτυχές των χαρακτήρων.
Ποιος είναι ο συγγραφέας
Ο Μόρτεν Ντερ γεννήθηκε το 1968 στη Δανία. Είναι συγγραφέας βιβλίων για παιδιά και δημοσιογράφος. Έχει γράψει πάνω από 60 βιβλία, εικονογραφημένα βιβλία, μυθιστορήματα και graphic novels. Το βιβλίο του που σημείωσε την μεγαλύτερη επιτυχία είναι το graphic novel με τίτλο Zenobia. Ο Ντερ ζει στην Κοπεγχάγη.
Ποια είναι η εικονογράφος
Η Σόφι Λουίζ Νταμ γεννήθηκε το 1992 στη Δανία. Είναι cartoonist και εικονογράφος με έδρα το Αμβούργο. Σπούδασε Graphic Storytelling στη Σχολή The Animation Workshop από όπου αποφοίτησε το 2017 και έκτοτε εργάζεται ως ελεύθερη επαγγελματίας συνεργαζόμενη με εκδοτικούς οίκους για εικονογραφημένα βιβλία, κόμικς και εικονογραφήσεις.
Για ποιο λόγο θα το αγαπήσουν τα παιδιά
Στα παιδιά θα αρέσει πολύ αυτή η ιστορία που διαδραματίζεται στο μεγαλύτερό της μέρος στο σχολικό περιβάλλον, παρότι τα δραματικά γεγονότα που βαραίνουν μια ηρωίδα έχουν συμβεί εντός της οικογένειας σε προγενέστερο χρόνο.
Θα αναγνωρίσουν κώδικες, συνήθειες ακόμα και παιχνίδια κοινά για όλα τα παιδιά αυτών των ηλικιών και θα νοιώσουν μεγάλη οικειότητα με τις συνομίληκές, τις ηρωίδες του βιβλίου με τις οποίες μοιράζονται κοινούς προβληματισμούς.
Για ποιο λόγο να το επιλέξουν οι μεγάλοι
Η αφήγηση μιας ιστορίας με θέμα την ενδοοικογενειακή βία και την ευθύνη απέναντι στο θύμα αλλά και τον ίδιο μας τον εαυτό όταν έχει έρθει σε γνώση μας ένα τέτοιο «μυστικό» είναι ένα κεντρικό θέμα στην εξέλιξη ενός παιδιού και ειδικά στα πρώτα χρόνια της εφηβείας.
Το graphic novel του Δανού Ντερ θα συμβάλει με αθόρυβο αλλά πολύ ουσιαστικό τρόπο στην κατανόηση του προβλήματος και στην καλλιέργεια της έννοιας της ατομικής ευθύνης. Χρήσιμο συμπλήρωμα στις τελευταίες σελίδες της έκδοσης, το πληροφοριακό υλικό για τα δικαιώματα των παιδιών και πού μπορούν απευθυνθούν.
* Η ΕΛΕΝΗ ΚΟΡΟΒΗΛΑ είναι δημοσιογράφος
