![linardaki](/images/2024/04-APRILIOS/linardaki.jpg)
Η Χριστίνα Λιναρδάκη μάς συστήθηκε πρόσφατα με την ποιητική συλλογή της «ΣΚΠ» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ενάντια.
Επιμέλεια: Book Press
Τι απαντάτε σε όσους θα πουν: ακόμη ένας ποιητής; Τι το καινούργιο φέρνει;
Καταρχάς δεν θεωρώ πως είμαι ποιήτρια, επειδή έγραψα μερικά ποιήματα που συναρμόστηκαν σε μια συλλογή. Δεν ξέρω αν αυτό που κομίζει το ΣΚΠ (εκδ. Ενάντια) μου είναι κάτι καινούργιο, είναι όμως σίγουρα κάτι σπάνιο: μία εκ των έσω και ποιητικά αποδοσμένη ματιά στην καθημερινότητα ενός ανθρώπου με σκλήρυνση κατά πλάκας, αλλά και στα τραύματα που μπορεί να ευθύνονται για μια τέτοια νόσο. Το βιβλίο αποκαλύπτει καταστάσεις για τις οποίες συνήθως οι πάσχοντες, και όχι μόνο, αποφεύγουν να μιλήσουν – για χίλιους λόγους.
Με ποιους στίχους από τη συλλογή σας θα την συστήνατε σε κάποιον που δεν γνωρίζει τίποτε γι’ αυτήν;
Η θεωρία λέει πως
τα αυτοάνοσα προέρχονται
από ψυχολογικά τραύματα
και συναφείς πληγές
μια δύσκολη παιδική ηλικία
έναν δυσλειτουργικό γάμο
την κοινωνική καταπίεση
το στρες
Όλα μετατρέπουν
το σώμα
σε ρηγματώδη πλανήτη
μ’ έναν πυρήνα συμπιεσμένο
γεμάτο μάγμα
Κάθε σταγόνα του που διαρρέει
γεμίζει
το σώμα
με βλάβες
Πώς κατανοείτε τον περίφημο στίχο του Γιώργου Σεφέρη «Είναι παιδιά πολλών ανθρώπων τα λόγια μας»;
Είμαι η ζωντανή του απόδειξη. Διαβάζω συστηματικά ποίηση από παιδί, πιο εντατικά τα τελευταία 11 χρόνια που διατηρώ το στίγμαΛόγου (stigmalogou.gr). Όταν λοιπόν βρέθηκα πέρυσι σε μια πραγματικά δύσκολη προσωπική στιγμή και κάθισα να γράψω για να εκτονώσω τις εσωτερικές μου εντάσεις, το μόνο που κατάφερα να σκαρώσω ήταν ποιήματα, προφανώς επειδή ήμουν πιο εξοικειωμένη με τον ποιητικό κώδικα. Και πάλι, ωστόσο, δεν πέτυχα πάντα ένα ποιητικό αποτέλεσμα – κάποια ποιήματα δεν είναι τόσο ποιητικά, όμως συντελούν στο «κάρφωμα της πρόκας»: αποτελούν άλλη μια σφυριά και άλλη μια σφυριά στη διαμόρφωση της αντίληψης του αναγνώστη για το πώς είναι η ζωή για έναν ασθενή με σκλήρυνση κατά πλάκας ή για το πώς μία κατάσταση μπορεί να μετατραπεί σε πληγή.
Μεταφράζω κι εγώ ποίηση και ξέρω πολύ καλά πόσο σημαντικό είναι να μεταφέρονται ξένες φωνές στα ελληνικά.
Ελληνική ποίηση, μεταφρασμένη ποίηση. Ποιο είναι το δικό σας «αναγνωστικό ισοζύγιο»;
Θα έλεγα 2/3 προς 1/3. Μεταφράζω κι εγώ ποίηση και ξέρω πολύ καλά πόσο σημαντικό είναι να μεταφέρονται ξένες φωνές στα ελληνικά. Οπότε διαβάζω και κλασικούς και σύγχρονους ξένους ποιητές από μετάφραση, συχνά μάλιστα συγκρίνοντας μεταφράσεις από διαφορετικούς μεταφραστές. Δεν θέλω όμως να πω ψέματα: διαβάζω κυρίως ελληνική ποίηση.
Έχουν επηρεάσει άλλες τέχνες – εικαστικά, μουσική, κινηματογράφος κ.ά.– το ποιητικό σας έργο;
Λατρεύω τη ζωγραφική, πιστεύω πως με πολλούς τρόπους είναι ποίηση χωρίς λόγια, όμως δεν μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι με έχει επηρεάσει. Το ΣΚΠ έχει βιωματική ποιότητα, εκκινεί από προσωπικές εμπειρίες και πότε μένει εκεί πότε ακολουθεί τις τροπές που αυτές παίρνουν μέσα στη φαντασία. Σε κάθε περίπτωση, η διαδικασία της συγγραφής του ήταν λυτρωτική. Κι αν αποφάσισα να το εκδώσω, είναι επειδή σκέφτηκα ότι αυτή η συλλογή μπορεί να είναι λυτρωτική και για κάποιον άλλον. Από αυτά που γράφονται, φαίνεται πως έτσι είναι – και αυτό με χαροποιεί πραγματικά: κατάφερα να γράψω κάτι που μπορεί να βοηθήσει έναν άλλον άνθρωπο. Δεν είναι κι αυτή μία από τις ουσιαστικές σημασίες της τέχνης;