karkanevatos

Μια κουβέντα γνωριμίας με τον Γιάννη Καρκανέβατο με αφορμή την κυκλοφορία του πρώτου του βιβλίου, του μυθιστορήματος «Ο πατέρας δεν μιλούσε γι᾽ αυτά» (εκδ. Εστία).

Επιμέλεια: Λεωνίδας Καλούσης

Με ποια λόγια θα συστήνατε το βιβλίο σας σε κάποιον που δεν γνωρίζει τίποτε για σας;

Το Ο πατέρας δεν μιλούσε γι’ αυτά μιλάει σ’ ένα πρώτο επίπεδο για δυο αδέρφια που τα χωρίζει ο Εμφύλιος. Ο ένας φυγαδεύεται τραυματίας στη Ρουμανία, ενώ ο άλλος μένει πίσω με τη ρετσινιά του «έχει αδερφό στο Παραπέτασμα». Παράλληλα ένας γιος προσπαθεί να καταλάβει. Η διαχείριση της μνήμης και ο τρόπος που τα βιώματα μιας γενιάς διαχέονται στις επόμενες. Μορφολογικά αποτελείται από μια συνδιαλλαγή ανάμεσα σε αποσπάσματα μιας συνέντευξης και αυτοβιογραφικές ιστορίες μυθοπλαστικά ανεπτυγμένες. Πρόκειται ταυτόχρονα για μια συνομιλία ανάμεσα στο παιδί-αφηγητή και στον ενήλικα-αφηγητή, στον τρόπο που το πρώτο περιέχεται ή είναι εγκλωβισμένο στο δεύτερο, ή στη διαδικασία που το δεύτερο καθορίζεται από το πρώτο. Αν και η αφήγηση περιλαμβάνει τον πατέρα και τον θείο μου, θα ήθελα να το δείτε σαν μια αναφορά όχι σε μια συγκεκριμένη οικογένεια αλλά στους ανθρώπους που έζησαν σε μια άγρια εποχή, σε μέρες που γραφόταν η Ιστορία. Δεν θα μ’ ενοχλούσε καθόλου αν αντιμετωπιζόταν σαν καθαρή μυθοπλασία (όχι με την έννοια της κατασκευής ή του ψέματος αλλά σαν προσπάθεια αποσύνδεσης των συγκεκριμένων προσώπων από τα γεγονότα αφού πολλοί είχαν αντίστοιχα βιώματα). Πάντως υπήρξε ένα βιβλίο αποκαλύψεων και ανακαλύψεων για μένα, αφού με οδήγησε σε αναμνήσεις και ερμηνείες που βρίσκονταν σε χειμερία νάρκη. Χωρίς καμιά νότα θλίψης αλλά αποκλειστικά απελευθέρωσης.

Τι απαντάτε σε όσους θα πουν: ακόμη ένας συγγραφέας; Τι το καινούργιο φέρνει;

Κάθε εποχή θέτει τα δικά της θέματα και τους προβληματισμούς, ενώ μας προσφέρει νέα εργαλεία να προσεγγίσουμε τις δικές μας εσωτερικές φωνές και αναζητήσεις. Ονοματίζοντας κάτι, του δίνεις τη δυνατότητα να υπάρξει, να εξερευνηθεί, να αμφισβητηθεί και ίσως τελικά να ξεπεραστεί. Το βιβλίο μου Ο πατέρας δεν μιλούσε γι’ αυτά, ενώ εκ πρώτης μοιάζει να περιέχει μια ισχυρή άρνηση, στην πραγματικότητα συγκαλύπτει μια ουσιαστική κατάφαση: έναν γιο που αποφασίζει να μιλήσει. Όταν πάψουν να υπάρχουν θέματα ταμπού και μπορέσουμε να θέσουμε τα πάντα υπό συζήτηση, θα αυξήσουμε την πιθανότητα να ζήσουμε σε μια κοινωνία που δεν θα επαναλαμβάνει τα ίδια λάθη.

Όταν πάψουν να υπάρχουν θέματα ταμπού και μπορέσουμε να θέσουμε τα πάντα υπό συζήτηση, θα αυξήσουμε την πιθανότητα να ζήσουμε σε μια κοινωνία που δεν θα επαναλαμβάνει τα ίδια λάθη.

Πείτε μας δυο λόγια για το νεότευκτο «συγγραφικό σας εργαστήρι».

Δεν θα το χαρακτήριζα νεότευκτο γιατί βρίσκεται σε χαμηλή λειτουργία αλλά υψηλή πίεση εδώ και κάποιες δεκαετίες. Πρόσφατη βέβαια είναι η επιθυμία δημοσιοποίησης των κειμένων. Η συγγραφή με απασχολεί καιρό, τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο: σεμινάρια γραφής, διηγήματα, σενάρια μικρού μήκους, προτάσεις για σενάρια τηλεοπτικής σειράς, θεατρικά… Μόνο την ποίηση δεν τόλμησα να ακουμπήσω αλλά την ψάχνω διακαώς σε όλα τα υπόλοιπα. Κάποιο βράδυ σ’ ένα χειμωνιάτικο ταξίδι με το τρένο, στην πιο συνηθισμένη διαδρομή Αθήνα-Θεσσαλονίκη, βρέθηκα σε μια κουκέτα με χαλασμένη τη θέρμανση. Στα απέναντι από μένα κρεβάτια ξάπλωσαν ένας φαντάρος στο πάνω και μια κοπέλα στο κάτω. Σκεπαστήκαμε με κουβέρτες, τα μπουφάν και ό,τι άλλο είχαμε, αλλά λόγω του ψύχους δεν μπορούσα να κοιμηθώ. Οι απέναντι μου, ταλαιπωρημένοι από την κούραση και τη νύστα, δεν είχαν αντίστοιχα θέματα. Κάποια στιγμή το χέρι του φαντάρου κρεμάστηκε στην έξω μεριά του κρεβατιού και υποβοηθούμενο από την ταλάντωση του τρένου, άρχισε να χαϊδεύει ασυναίσθητα το μάγουλο της κοπέλας. Μια γαλήνη και ηρεμία απλώθηκε στο πρόσωπό της. Κράτησε για ώρα αλλά παρατηρώντας τους διαπίστωνα πως και οι δυο βρισκόταν σε βαθύ ύπνο. Την επομένη, μόλις ξυπνήσαμε, κοίταξα τα πρόσωπά τους. Ήταν σαφές πως αγνοούσαν το χθεσινοβραδινό χάδι. Ο μόνος αυτόπτης μάρτυρας της σκηνής υπήρξα εγώ. Τελικά νομίζω πως αυτό είναι η συγγραφή: ένα χάδι της πραγματικότητας που παραμένει αθέατο για τους πολλούς. Ενίοτε βέβαια μπορεί να αφορά και χαστούκι.

Έχουν επηρεάσει άλλες τέχνες –κινηματογράφος, εικαστικά, κόμικς, μουσική κ.ά.– τη συγγραφική σας δουλειά; Αν ναι, με ποιους τρόπους;

estia Karkanevatos o pateras den miloyse gi aytaΥπάρχει νομίζω μια σύγχυση σχετικά με τη συγ-γραφή. Οι περισσότεροι θεωρούν ότι καθορίζεται από το γράψιμο αλλά το πιο ουσιαστικό είναι το βλέμμα, όπως και για κάθε καλλιτεχνική δημιουργία (γι’ αυτό και η ερώτηση σε έναν συγγραφέα σχετικά με τον τρόπο που γράφει –με το χέρι, σε γραφομηχανή ή σε υπολογιστή– είναι μια ασφαλής μέθοδος για να προκαλέσεις τον εκνευρισμό του). Το βλέμμα είναι θέμα ταλέντου αλλά και μιας διαρκούς εκπαίδευσης και όξυνσης. Μέρος της εκπαίδευσης αποτελούν οι ταινίες που βλέπουμε και είδαμε, οι μουσικές που ακούμε, τα κόμικς που ξεφυλλίζουμε, τα άλλα βιβλία που (ξανα)διαβάζουμε, ένας καυγάς στον δρόμο, ένα φιλί σε μια γέφυρα, μια ταπείνωση που συνέβη μπροστά στα μάτια μας και δεν μιλήσαμε. Έχω επηρεαστεί από όλα τα παραπάνω και συνεχίζω να έχω τις κεραίες μου συντονισμένες στο μέγιστο της ευαισθησίας τους. Αποδέχομαι αυτό που είχε δηλώσει η Marianne Faithful σε μια συνέντευξη για τον εαυτό της, πως είναι: ένα «work in progress», τονίζοντας αυτό το αέναο ψάξιμο της δημιουργίας.

Ο δρόμος προς την έκδοση για τους νέους συγγραφείς συνήθως δεν είναι σπαρμένος με ροδοπέταλα. Ποια είναι η δική σας ιστορία;

Δεν θεωρώ πως η προσωπική μου ιστορία είναι αντιπροσωπευτική. Προσέγγισα εξ αρχής τον ιστορικό εκδοτικό οίκο της Εστίας επιδιώκοντας το καλύτερο για το βιβλίο μου. Η αποδοχή από την εκδότρια κα Εύα Καραϊτίδη –την οποία και ευχαριστώ– και τελικά η έκδοση, αποτέλεσε την εκπλήρωση ενός ονείρου. Φυσικά γνωρίζω πολλούς, φίλες και φίλους, να έχουν ταλαιπωρηθεί από γνωστούς ή μικρότερους εκδοτικούς οίκους (χωρίς να ρίχνω τις ευθύνες στους εκδότες με δεδομένη την πληθώρα των κειμένων που λαμβάνουν και έχουν να διαχειριστούν, αν και δυσκολεύομαι να κατανοήσω την αγένεια από ορισμένους). Αν κάποια ή κάποιος ετοιμάζεται να αναμετρηθεί μ’ αυτό το οποίο ονομάζεται «έκδοση του πρώτου βιβλίου», θα τον προέτρεπα πέρα από το να ζητήσει τη συμβουλή ανθρώπων εμπιστοσύνης (αλλά που έχουν ενεργή σχέση με τη λογοτεχνία) σχετικά με την ποιότητα του κειμένου, αλλά και να αποταθεί σε κάποιον επαγγελματία επιμελητή λογοτεχνίας. Να το δουλέψουν μαζί ώστε να βελτιωθεί η εικόνα του χειρόγραφου, πριν χτυπήσει την όποια πόρτα. Και μετά, υπομονή και επιμονή… Και να μην πάψει να πιστεύει –αλλά ταυτόχρονα να προσπαθεί να βελτιώσει– το έργο του.


* Ο ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΑΛΟΥΣΗΣ είναι δημοσιογράφος.

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Τάσος Αναστασιάδης: «Ο άνθρωπος από τη φύση του έχει μια τάση προς την αυτοκαταστροφή»

Τάσος Αναστασιάδης: «Ο άνθρωπος από τη φύση του έχει μια τάση προς την αυτοκαταστροφή»

Ο Τάσος Αναστασιάδης μάς συστήθηκε πρόσφατα με το μυθιστόρημα «Πίσω από τις σκιές» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Book Press

Με ποια λόγια θα συστήνατε το βιβλίο σας σε κάποιον που δεν γνωρίζει τίποτε για εσάς;

...
Σίσσυ Αγγελάκου: «Δεν υπάρχει τίποτα πιο σαρωτικά μεταμορφωτικό από την ήττα»

Σίσσυ Αγγελάκου: «Δεν υπάρχει τίποτα πιο σαρωτικά μεταμορφωτικό από την ήττα»

Η Σίσσυ Αγγελάκου μάς συστήθηκε πρόσφατα με τη συλλογή διηγημάτων της «Η νύχτα ακίνητη» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Γραφή. 

Επιμέλεια: Book Press

Τι απαντάτε σε όσους θα πουν: ακόμη ένας συγγραφέας; Τι το καινούργιο φέρνει; ...

Αντώνης Μπογαδάκης: «Δεν γίνεται να γράφεις χωρίς να αφουγκράζεσαι τον λόγο των ανθρώπων σε όλες του τις εκφάνσεις»

Αντώνης Μπογαδάκης: «Δεν γίνεται να γράφεις χωρίς να αφουγκράζεσαι τον λόγο των ανθρώπων σε όλες του τις εκφάνσεις»

Ο Αντώνης Μπογαδάκης μάς συστήθηκε πρόσφατα με την ποιητική συλλογή του «Η ακολουθία των βημάτων» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν. 

Eπιμέλεια: Book Press

Τι απαντάτε σε όσους θα πουν: ακόμη ένας ποιητής; Τι το καινούργιο φέρνει; ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

Λάβαμε από τον Διονύση Χαριτόπουλο την παρακάτω επιστολή, σχετικά με την επιλογή κριτικών κειμένων του Κωστή Παπαγιώργη που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη με τον τίτλο «Κωστής Παπαγιώργης: Τα βιβλία των άλλων 1, Έλληνες συγγραφείς», το 2020. 

Επιμέλεια: Book Press

...
«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Επιλέξαμε 21 βιβλία ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Οι πρώτοι μήνες του 2024 έχουν φέρει πολλά και καλά βιβλία πεζογραφίας. Κι αν ο μέσος αναγνώστης βρίσκεται στην καλύτερη περίπτωση σε σύγχυση, στη χειρότερη σε άγχ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ