karkanevatos

Μια κουβέντα γνωριμίας με τον Γιάννη Καρκανέβατο με αφορμή την κυκλοφορία του πρώτου του βιβλίου, του μυθιστορήματος «Ο πατέρας δεν μιλούσε γι᾽ αυτά» (εκδ. Εστία).

Επιμέλεια: Λεωνίδας Καλούσης

Με ποια λόγια θα συστήνατε το βιβλίο σας σε κάποιον που δεν γνωρίζει τίποτε για σας;

Το Ο πατέρας δεν μιλούσε γι’ αυτά μιλάει σ’ ένα πρώτο επίπεδο για δυο αδέρφια που τα χωρίζει ο Εμφύλιος. Ο ένας φυγαδεύεται τραυματίας στη Ρουμανία, ενώ ο άλλος μένει πίσω με τη ρετσινιά του «έχει αδερφό στο Παραπέτασμα». Παράλληλα ένας γιος προσπαθεί να καταλάβει. Η διαχείριση της μνήμης και ο τρόπος που τα βιώματα μιας γενιάς διαχέονται στις επόμενες. Μορφολογικά αποτελείται από μια συνδιαλλαγή ανάμεσα σε αποσπάσματα μιας συνέντευξης και αυτοβιογραφικές ιστορίες μυθοπλαστικά ανεπτυγμένες. Πρόκειται ταυτόχρονα για μια συνομιλία ανάμεσα στο παιδί-αφηγητή και στον ενήλικα-αφηγητή, στον τρόπο που το πρώτο περιέχεται ή είναι εγκλωβισμένο στο δεύτερο, ή στη διαδικασία που το δεύτερο καθορίζεται από το πρώτο. Αν και η αφήγηση περιλαμβάνει τον πατέρα και τον θείο μου, θα ήθελα να το δείτε σαν μια αναφορά όχι σε μια συγκεκριμένη οικογένεια αλλά στους ανθρώπους που έζησαν σε μια άγρια εποχή, σε μέρες που γραφόταν η Ιστορία. Δεν θα μ’ ενοχλούσε καθόλου αν αντιμετωπιζόταν σαν καθαρή μυθοπλασία (όχι με την έννοια της κατασκευής ή του ψέματος αλλά σαν προσπάθεια αποσύνδεσης των συγκεκριμένων προσώπων από τα γεγονότα αφού πολλοί είχαν αντίστοιχα βιώματα). Πάντως υπήρξε ένα βιβλίο αποκαλύψεων και ανακαλύψεων για μένα, αφού με οδήγησε σε αναμνήσεις και ερμηνείες που βρίσκονταν σε χειμερία νάρκη. Χωρίς καμιά νότα θλίψης αλλά αποκλειστικά απελευθέρωσης.

Τι απαντάτε σε όσους θα πουν: ακόμη ένας συγγραφέας; Τι το καινούργιο φέρνει;

Κάθε εποχή θέτει τα δικά της θέματα και τους προβληματισμούς, ενώ μας προσφέρει νέα εργαλεία να προσεγγίσουμε τις δικές μας εσωτερικές φωνές και αναζητήσεις. Ονοματίζοντας κάτι, του δίνεις τη δυνατότητα να υπάρξει, να εξερευνηθεί, να αμφισβητηθεί και ίσως τελικά να ξεπεραστεί. Το βιβλίο μου Ο πατέρας δεν μιλούσε γι’ αυτά, ενώ εκ πρώτης μοιάζει να περιέχει μια ισχυρή άρνηση, στην πραγματικότητα συγκαλύπτει μια ουσιαστική κατάφαση: έναν γιο που αποφασίζει να μιλήσει. Όταν πάψουν να υπάρχουν θέματα ταμπού και μπορέσουμε να θέσουμε τα πάντα υπό συζήτηση, θα αυξήσουμε την πιθανότητα να ζήσουμε σε μια κοινωνία που δεν θα επαναλαμβάνει τα ίδια λάθη.

Όταν πάψουν να υπάρχουν θέματα ταμπού και μπορέσουμε να θέσουμε τα πάντα υπό συζήτηση, θα αυξήσουμε την πιθανότητα να ζήσουμε σε μια κοινωνία που δεν θα επαναλαμβάνει τα ίδια λάθη.

Πείτε μας δυο λόγια για το νεότευκτο «συγγραφικό σας εργαστήρι».

Δεν θα το χαρακτήριζα νεότευκτο γιατί βρίσκεται σε χαμηλή λειτουργία αλλά υψηλή πίεση εδώ και κάποιες δεκαετίες. Πρόσφατη βέβαια είναι η επιθυμία δημοσιοποίησης των κειμένων. Η συγγραφή με απασχολεί καιρό, τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο: σεμινάρια γραφής, διηγήματα, σενάρια μικρού μήκους, προτάσεις για σενάρια τηλεοπτικής σειράς, θεατρικά… Μόνο την ποίηση δεν τόλμησα να ακουμπήσω αλλά την ψάχνω διακαώς σε όλα τα υπόλοιπα. Κάποιο βράδυ σ’ ένα χειμωνιάτικο ταξίδι με το τρένο, στην πιο συνηθισμένη διαδρομή Αθήνα-Θεσσαλονίκη, βρέθηκα σε μια κουκέτα με χαλασμένη τη θέρμανση. Στα απέναντι από μένα κρεβάτια ξάπλωσαν ένας φαντάρος στο πάνω και μια κοπέλα στο κάτω. Σκεπαστήκαμε με κουβέρτες, τα μπουφάν και ό,τι άλλο είχαμε, αλλά λόγω του ψύχους δεν μπορούσα να κοιμηθώ. Οι απέναντι μου, ταλαιπωρημένοι από την κούραση και τη νύστα, δεν είχαν αντίστοιχα θέματα. Κάποια στιγμή το χέρι του φαντάρου κρεμάστηκε στην έξω μεριά του κρεβατιού και υποβοηθούμενο από την ταλάντωση του τρένου, άρχισε να χαϊδεύει ασυναίσθητα το μάγουλο της κοπέλας. Μια γαλήνη και ηρεμία απλώθηκε στο πρόσωπό της. Κράτησε για ώρα αλλά παρατηρώντας τους διαπίστωνα πως και οι δυο βρισκόταν σε βαθύ ύπνο. Την επομένη, μόλις ξυπνήσαμε, κοίταξα τα πρόσωπά τους. Ήταν σαφές πως αγνοούσαν το χθεσινοβραδινό χάδι. Ο μόνος αυτόπτης μάρτυρας της σκηνής υπήρξα εγώ. Τελικά νομίζω πως αυτό είναι η συγγραφή: ένα χάδι της πραγματικότητας που παραμένει αθέατο για τους πολλούς. Ενίοτε βέβαια μπορεί να αφορά και χαστούκι.

Έχουν επηρεάσει άλλες τέχνες –κινηματογράφος, εικαστικά, κόμικς, μουσική κ.ά.– τη συγγραφική σας δουλειά; Αν ναι, με ποιους τρόπους;

estia Karkanevatos o pateras den miloyse gi aytaΥπάρχει νομίζω μια σύγχυση σχετικά με τη συγ-γραφή. Οι περισσότεροι θεωρούν ότι καθορίζεται από το γράψιμο αλλά το πιο ουσιαστικό είναι το βλέμμα, όπως και για κάθε καλλιτεχνική δημιουργία (γι’ αυτό και η ερώτηση σε έναν συγγραφέα σχετικά με τον τρόπο που γράφει –με το χέρι, σε γραφομηχανή ή σε υπολογιστή– είναι μια ασφαλής μέθοδος για να προκαλέσεις τον εκνευρισμό του). Το βλέμμα είναι θέμα ταλέντου αλλά και μιας διαρκούς εκπαίδευσης και όξυνσης. Μέρος της εκπαίδευσης αποτελούν οι ταινίες που βλέπουμε και είδαμε, οι μουσικές που ακούμε, τα κόμικς που ξεφυλλίζουμε, τα άλλα βιβλία που (ξανα)διαβάζουμε, ένας καυγάς στον δρόμο, ένα φιλί σε μια γέφυρα, μια ταπείνωση που συνέβη μπροστά στα μάτια μας και δεν μιλήσαμε. Έχω επηρεαστεί από όλα τα παραπάνω και συνεχίζω να έχω τις κεραίες μου συντονισμένες στο μέγιστο της ευαισθησίας τους. Αποδέχομαι αυτό που είχε δηλώσει η Marianne Faithful σε μια συνέντευξη για τον εαυτό της, πως είναι: ένα «work in progress», τονίζοντας αυτό το αέναο ψάξιμο της δημιουργίας.

Ο δρόμος προς την έκδοση για τους νέους συγγραφείς συνήθως δεν είναι σπαρμένος με ροδοπέταλα. Ποια είναι η δική σας ιστορία;

Δεν θεωρώ πως η προσωπική μου ιστορία είναι αντιπροσωπευτική. Προσέγγισα εξ αρχής τον ιστορικό εκδοτικό οίκο της Εστίας επιδιώκοντας το καλύτερο για το βιβλίο μου. Η αποδοχή από την εκδότρια κα Εύα Καραϊτίδη –την οποία και ευχαριστώ– και τελικά η έκδοση, αποτέλεσε την εκπλήρωση ενός ονείρου. Φυσικά γνωρίζω πολλούς, φίλες και φίλους, να έχουν ταλαιπωρηθεί από γνωστούς ή μικρότερους εκδοτικούς οίκους (χωρίς να ρίχνω τις ευθύνες στους εκδότες με δεδομένη την πληθώρα των κειμένων που λαμβάνουν και έχουν να διαχειριστούν, αν και δυσκολεύομαι να κατανοήσω την αγένεια από ορισμένους). Αν κάποια ή κάποιος ετοιμάζεται να αναμετρηθεί μ’ αυτό το οποίο ονομάζεται «έκδοση του πρώτου βιβλίου», θα τον προέτρεπα πέρα από το να ζητήσει τη συμβουλή ανθρώπων εμπιστοσύνης (αλλά που έχουν ενεργή σχέση με τη λογοτεχνία) σχετικά με την ποιότητα του κειμένου, αλλά και να αποταθεί σε κάποιον επαγγελματία επιμελητή λογοτεχνίας. Να το δουλέψουν μαζί ώστε να βελτιωθεί η εικόνα του χειρόγραφου, πριν χτυπήσει την όποια πόρτα. Και μετά, υπομονή και επιμονή… Και να μην πάψει να πιστεύει –αλλά ταυτόχρονα να προσπαθεί να βελτιώσει– το έργο του.


* Ο ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΑΛΟΥΣΗΣ είναι δημοσιογράφος.

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ήλια Μπούρα: «Ό,τι ειπώνεται έχει ήδη ειπωθεί και θα ξαναειπωθεί με τις ίδιες ή διαφορετικές λέξεις»

Ήλια Μπούρα: «Ό,τι ειπώνεται έχει ήδη ειπωθεί και θα ξαναειπωθεί με τις ίδιες ή διαφορετικές λέξεις»

Η Ήλια Μπούρα μας συστήθηκε πρόσφατα με την ποιητική της συλλογή «Εύκρατη ζώνη», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη. «Ένας νέος ποιητής δεν φέρνει τίποτα καινούργιο εκτός από τη βιωματική χρήση των λέξεων που υπάρχουν στη γλώσσα μας τόσες χιλιάδες χρόνια», σημειώνει, μεταξύ άλλων.

...
Δέσποινα Χαραλάμπους: «Μπορώ να ειρωνεύομαι τις αυταπάτες μου»

Δέσποινα Χαραλάμπους: «Μπορώ να ειρωνεύομαι τις αυταπάτες μου»

Η Δέσποινα Χαραλάμπους μας συστήθηκε πρόσφατα με τη συλλογή διηγημάτων της «Από τη μεριά του προβάτου», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Γραφή. «Στο μέρος που βρισκόμουν δεν επιτρεπόταν να σκέφτεσαι πράγματα δυσοίωνα, πόσο μάλλον να τα γράφεις ή να τα διαβάζεις», σημειώνει, μεταξύ άλλων.

...
Γεωργία Ανδριώτου: «Οι ιστορίες μου έχουν άρωμα γυναίκας»

Γεωργία Ανδριώτου: «Οι ιστορίες μου έχουν άρωμα γυναίκας»

Η Γεωργία Ανδριώτου μας συστήθηκε πρόσφατα με τη συλλογή διηγημάτων της «Ψυχές και χρώματα», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Νίκας. «Είναι ακόμα πιο δύσκολο για τους νέους συγγραφείς από την επαρχία να δούμε το έργο μας να εκδίδεται», σημειώνει, μεταξύ άλλων. 

Επιμέλεια: ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Πάθος» της Ανί Ενρό (προδημοσίευση)

«Πάθος» της Ανί Ενρό (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Ανί Ενρό [Annie Ernaux] «Πάθος» (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 6 Απριλίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Από πέρυσι τον Σεπτέμβρη, δεν έκανα τίποτε άλλο απ’...

«Τα σινεμά μας, η πόλη μας» – Κάλεσμα στήριξης των Άστορ, Ιντεάλ και Ίριδα με δωρεάν προβολές

«Τα σινεμά μας, η πόλη μας» – Κάλεσμα στήριξης των Άστορ, Ιντεάλ και Ίριδα με δωρεάν προβολές

Τα ιστορικά σινεμά του κέντρου της Αθήνας απευθύνουν κάλεσμα στήριξης σε όλους τους σινεφίλ και τους κατοίκους της πόλης για τη συνέχιση της λειτουργίας τους, διοργανώνοντας δωρεάν προβολές και live στις 2 Απριλίου. Στην κεντρική εικόνα, το κινηματοθέατρο «Ίρις».

Επιμέλεια: ...

«Τοξική θετικότητα» της Γουίτνεϊ Γκούντμαν – Η ζωή δεν είναι ευχετήρια κάρτα (ευτυχώς)

«Τοξική θετικότητα» της Γουίτνεϊ Γκούντμαν – Η ζωή δεν είναι ευχετήρια κάρτα (ευτυχώς)

Το βιβλίο «Τοξική θετικότητα» της Γουίτνεϊ Γκούντμαν [Whitney Goodman] (μτφρ. Μαρία Κουκιάδη, εκδ. Key Books) είναι ένας «οδηγός συναισθηματικής επιβίωσης σε έναν κόσμο που έχει εμμονή με την ευτυχία».

Γράφει η Ευλαλία Πάνου

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Πάθος» της Ανί Ενρό (προδημοσίευση)

«Πάθος» της Ανί Ενρό (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Ανί Ενρό [Annie Ernaux] «Πάθος» (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 6 Απριλίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Από πέρυσι τον Σεπτέμβρη, δεν έκανα τίποτε άλλο απ’...

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση μέρους διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Χαρούκι Μουρακάμι [Haruki Murakami] «Σε πρώτο ενικό» (μτφρ. Βασίλης Κιμούλης), η οποία θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

With the ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ