prodimosiefsi Michael Schudson

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Michael Schudson «Δημοσιογραφία» (μτφρ. Δημήτρης Αθηνάκης), το οποίο κυκλοφορεί στις 8 Μαρτίου από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Ποια δημοσιογραφία έχει τη μεγαλύτερη σημασία; 

Υπάρχουν πολλά είδη δημοσιογραφίας. Αυτό ισχύει επί μακρόν, παρότι το ψηφιακό περιβάλλον γεννά πληθώρα νέων μορφών. Κάποιες ψευδο-δημοσιογραφίες προκαλούν περισσότερη ζημιά παρά καλό. Εκούσια λανθασμένες, ψευδείς, κακόβουλες λέξεις ή εικόνες περί της σύγχρονης δημόσιας επικαιρότητας, που προσποιούνται ότι είναι ειδησεογραφία της πραγματικότητας, ζημιώνουν τα άτομα και την κοινωνία εν συνόλω. Αφήνω αυτές τις αξιοθρήνητες ψευδείς δημοσιογραφίες στην άκρη. Υπάρχουν όμως διάφορα είδη δημοσιογραφίας που κάνουν καλό ακόμη κι αν δεν ανήκουν στο είδος του δημόσιου αγαθού που γεννάται από το επαγγελματικά υπεύθυνο ρεπορτάζ, το οποίο αποτελεί το σπουδαιότερο δώρο της δημοσιογραφίας αλλά και το πρωτεύον θέμα μου στο ανά χείρας βιβλίο. Τρεις μορφές αξίζουν σύντομης αναφοράς. 

Πρώτον, μια πλειάδα μορφών της κοινοτικής δημοσιογραφίας που έχει ως βασικό σκοπό την οικοδόμηση αλληλεγγύης σε μια μικρή πόλη, ένα εκκλησίασμα, ένα κολέγιο, ένα νοσοκομείο, μια πολιτική ένωση ή οποιαδήποτε άλλη ομάδα που χρησιμοποιεί την ειδησεογραφία από, και σχετικά με τα μέλη της για να επιδείξουν την περηφάνια τους γι’ αυτά αλλά και τις αρετές της κοινότητας που εκπροσωπούν. Τέτοιες εφημερίδες, ενημερωτικά δελτία, φυλλάδια αποφοίτων και τα τοιαύτα συν- δέουν τα άτομα με μεγαλύτερα σύνολα κατά τρόπο χρήσιμο. Ο επί σειρά ετών διευθυντής του Guardian Άλαν Ρούσμπριτζερ θυμάται τα πρώτα του βήματα στην Cambridge Evening News, το 1976, όπου ο αρχισυντάκτης ειδήσεων υπενθύμιζε στους δόκιμους ρεπόρτερ ότι κάθε αναφορά ονόματος κάποιου ντόπιου στα ρεπορτάζ πουλούσε φύλλα. «Μας ενθάρρυναν ιδιαίτερα να στριμώχνουμε στα ρεπορτάζ μας όσο περισσότερα ονόματα ήταν δυνατόν. Κάθε φωτογραφία επίσης πουλούσε φύλλα, οπότε οι φωτογράφοι γνώριζαν ότι έπρεπε να βγάζουν ομαδικές φωτογραφίες και να συλλέγουν τα ονόματα για τις λεζάντες». Η Cambridge Evening News ήταν σημαντικότερο μέσο ενημέρωσης από τη Whitefish Bay Herald, μία εβδομαδιαία εφημερίδα που, στις αρχές του ’50, δημοσίευσε τη φωτογραφία μιας ομάδας παιδιών προσχολικής ηλικίας, εμού συμπεριλαμβανομένου, από κάποιο πάρτι γενεθλίων στο Νηπιαγωγείο της κυρίας Γκρέι. Οι γονείς μου έκοψαν την εν λόγω φωτογραφία και την κράτησαν για δεκαετίες. Στο κάτω κάτω, είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα. Η «εφημερίδα» λοιπόν έδωσε σε όλους όσοι απεικονίζονταν μία σφραγίδα αξιοπιστίας, όπως εξάλλου εξακολουθεί να συμβαίνει σε πολλές κοινωνίες σήμερα. 

Εάν η ουσιαστική ειδησεογραφική δημοσιογραφία σκιαγραφεί τα πρόσφατα γεγονότα, η υπερασπιστική δημοσιογραφία προσφέρει ή συνεπάγεται ένα σύνολο δράσεων. Πολλά μέσα ενημέρωσης ενσωματώνουν την υπεράσπιση όσο και το ρεπορτάζ, διαχωρίζοντάς τα –συνήθως, αλλά όχι πάντοτε– ώστε το κοινό να τα διακρίνει εύκολα. 

Αυτού του είδους οι κοινωνικές ειδήσεις κατά κανόνα προσφέρουν μια στιλπνή ή υπερβολική εικόνα του οργανισμού ή της κοινότητας που απεικονίζουν. Ομοίως με μια νεκρολογία, προσφέρουν ένα θερμό εγκώμιο παρά ένα ρεπορτάζ, ακόμη κι αν ό,τι αναφέρεται είναι αληθές. Θυμάμαι μια πολύ ευαίσθητη, σκωπτική επιστολή προς το περιοδικό των αποφοίτων του κολεγίου μου από μία απόφοιτη που δικαίως χάρηκε διαβάζοντας για τα σπουδαία επιτεύγματα άλλων αποφοίτων, τα οποία διατυμπανίζονταν σε κάθε φύλλο του περιοδικού, ωστόσο, αναρωτήθηκε, τι θα γίνει με την πλειονότητα των αποφοίτων που επιτυγχάνουν εντελώς συνηθισμένα πράγματα στη μετέπειτα ζωή τους; Γιατί, αναρωτήθηκε, να μην ξοδεύουμε περισσότερο μελάνι για μέτριους αποφοίτους όπως εκείνη; 

schudson exΈνα δεύτερο σημαντικό είδος είναι η υπερασπιστική δημοσιογραφία. Δεν μας λέει τι έχει μόλις συμβεί ή τι συμβαίνει, αλλά τι κάποιος συγγραφέας ή κάποια κομματικά μέλη θα ήθελαν να δουν να συμβαίνει και τι με πάθος πιστεύουν ότι θα ήταν καλύτερο να συμβεί για τον κόσμο ή την εκάστοτε κοινότητα. Αυτή είναι μια πολύ κοινή μορφή δημοσιογραφίας και συχνά πολύ χρήσιμη, όχι διότι προσφέρει ένα πρωτογενές ρεπορτάζ γεγονότων που το κοινό δεν γνώριζε, αλλά επειδή προσφέρει μια ερμηνεία των τρεχόντων ζητημάτων εκ των έσω, την οποία οι αναγνώστες θα μπορούσαν να βρουν ενισχυτική ή πειστική ή ίσως και προκλητική έναντι των απόψεών τους για τον κόσμο. Είναι άλλο να επικοινωνείς πως επίκειται η καταστροφή του κόσμου, και εντελώς άλλο να επικοινωνείς τον καλύτερο τρόπο για να βρει κανείς καταφύγιο από αυτή τη συμφορά. Εάν η ουσιαστική ειδησεογραφική δημοσιογραφία σκιαγραφεί τα πρόσφατα γεγονότα, η υπερασπιστική δημοσιογραφία προσφέρει ή συνεπάγεται ένα σύνολο δράσεων. Πολλά μέσα ενημέρωσης ενσωματώνουν την υπεράσπιση όσο και το ρεπορτάζ, διαχωρίζοντάς τα –συνήθως, αλλά όχι πάντοτε– ώστε το κοινό να τα διακρίνει εύκολα. 

Στον τρίτο τύπο δημοσιογραφίας, το πληροφοριακό υλικό υποτάσσεται στην ψυχαγωγία. Μεταδίδονται ειδήσεις που ενδιαφέρουν πολλούς δίχως να ισχυρίζεται κανείς ότι πρόκειται για κάτι περισσότερο από ψυχαγωγία. Κανείς δεν έρχεται αντιμέτωπος με την εξουσία εν προκειμένω! Μεγάλο μέρος της ειδησεογραφικής κάλυψης που ασχολείται με τα αθλητικά, τη μόδα, τα εστιατόρια και τις διασημότητες αποτελεί την ψυχαγωγική δημοσιογραφία. Αυτή μπορεί να είναι χρήσιμη για τα άτομα και επίσης μπορεί να εξυπηρετεί υποκείμενες κοινωνικές λειτουργίες. Πολλοί είναι βαθιά αφοσιωμένοι στις τοπικές αθλητικές ομάδες και στην ειδησεογραφική τους κάλυψη. Λίγοι από αυτούς τους φιλάθλους θα ισχυρίζονταν ότι το μέλλον μιας δημοκρατικής κοινωνίας επαφίεται στις επιτυχίες και τις αποτυχίες της ομάδας τους. Παρ’ όλα αυτά, ένας κοινός αθλητικός ζήλος θα μπορούσε να ενεργοποιήσει μέλη μιας κοινότητας που δεν γνωρίζονται μεταξύ τους να συζητήσουν πολιτισμένα και ευχάριστα στο μετρό ή στην ουρά του σουπερμάρκετ. 

Όλες αυτές τις δημοσιογραφίες τις αποκαλούμε «Δημοσιογραφία». Όλες τους υπηρετούν μια πλειάδα αποδεκτών στόχων. Εντούτοις, το είδος της δημοσιογραφίας που είναι εκ των ων ουκ άνευ για τη δημοκρατία, της δημοσιογραφίας με τη σπουδαιότερη προοπτική να αποτρέψει ζημίες απέναντι στις ανθρώπινες ελευθερίες, τη δικαιοσύνη και την έννομη τάξη, είναι η επαγγελματική δημοσιογραφία της «λογοδοσίας». Αυτή η δημοσιογραφία έχει τη μεγαλύτερη σημασία. 

Πάρτε μια βαθιά ανάσα και προετοιμαστείτε για λίγες σελίδες ιστορίας που θα σας βοηθήσουν να αντιληφθείτε πώς αναδύθηκε η δημοσιογραφία της λογοδοσίας. 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η τέχνη της μέθης» του Λοράν ντε Σουτέρ (προδημοσίευση)

«Η τέχνη της μέθης» του Λοράν ντε Σουτέρ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του βραβευμένου Βέλγου δοκιμιογράφου και καθηγητή Νομικής Λοράν ντε Σουτέρ [Laurent de Sutter] «Η τέχνη της μέθης» (μτφρ. Ζωή Καραμπέκιου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 6 Μαρτίου από τις εκδόσεις Το Μέλλον.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...
«Ἤριννα Ἠλακάτη» της Τασούλας Καραγεωργίου (προδημοσίευση)

«Ἤριννα Ἠλακάτη» της Τασούλας Καραγεωργίου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη μελέτη της Τασούλας Καραγεωργίου «Ἤριννα Ἠλακάτη», η οποία κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στὴν πραγματική της ζωὴ ἡ Ἤριννα εἶναι μιὰ μικρὴ «τραγουδίστρα», τρυφερὴ ἀοιδὸς ...

«Ο Σεφέρης στην Αμερική»
 της Ασπασίας Γκιόκα (προδημοσίευση)

«Ο Σεφέρης στην Αμερική»
 της Ασπασίας Γκιόκα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη μελέτη της Ασπασίας Γκιόκα «Ο Σεφέρης στην Αμερική», η οποία θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Το βιβλίο, όπως φανερώνει και ο τίτλος του, εστιάζει σε πρόσωπα και γ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

Τα βραβεία του «Χάρτη» 2023: Ο βραχύς κατάλογος

Τα βραβεία του «Χάρτη» 2023: Ο βραχύς κατάλογος

Το διαδικτυακό περιοδικό Λόγου και Τέχνης Χάρτης (www.hartismag.gr), συνεχίζει για τρίτη χρονιά την απονομή ετήσιων βραβείων, με σκοπό την ανάδειξη των σημαντικότερων βιβλίων που κυκλοφόρησαν το περασμένο έτος. Σήμερα ανακοινώθηκε ο Βραχύς Κατάλογος σε όλες τις κατηγορίες. Δείτε βιβλία και συγγραφείς. 

...

Βραβείο Nero Gold 2023: Νικητής ο Ιρλανδός συγγραφέας Πολ Μάρεϊ για το μυθιστόρημα «Τhe Bee Sting»

Βραβείο Nero Gold 2023: Νικητής ο Ιρλανδός συγγραφέας Πολ Μάρεϊ για το μυθιστόρημα «Τhe Bee Sting»

Το μυθιστόρημα του Πολ Μάρεϊ [Paul Murray] «The Bee Sting» είχε προκριθεί και στη μικρή λίστα του Βραβείου Μπούκερ και εκθειάστηκε από τη συγγραφέα Μπερναρντίν Εβαρίστο [Bernardine Evaristo] που είναι μέλος της επιτροπής του βραβείου Νero Gold. 

Επιμέλεια: Book Press...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

«Μέσα στο δίχτυ» της Άιρις Μέρντοχ (προδημοσίευση)

«Μέσα στο δίχτυ» της Άιρις Μέρντοχ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Άιρις Μέρντοχ [Iris Murdoch] «Μέσα στο δίχτυ» (μτφρ. Έφη Τσιρώνη), το οποίο κυκλοφορεί στις 6 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Όταν είδα τον Φιν να με περιμένει στη γωνία το...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

Με τη συμπλήρωση επτά συναπτών ετών στο εκδοτικό στερέωμα, οι εκδόσεις Στίξις κάνουν το επόμενο βήμα με μια νέα σειρά τεσσάρων βιβλίων, υπό τον τίτλο «Μικρή Στίξις», των Γιώργου Δουατζή, Χρυσοξένης Προκοπάκη, Στέφανου Τζουβάρα και Μιχάλη Σηφάκη.  

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος  ...

7 γυναίκες γράφουν και ακούγονται – Όψεις της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας

7 γυναίκες γράφουν και ακούγονται – Όψεις της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας

Σίσσυ Δουτσίου, Στεύη Τσούτση, Λίνα Βαρότση, Αστερόπη Λαζαρίδου, Ελισάβετ Παπαδοπούλου, Αντιγόνη Ζόγκα, Λίνα Βαλετοπούλου. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας επιλέγουμε πολύ πρόσφατα βιβλία νέων Ελληνίδων συγγραφέων που θέτουν, άλλοτε με τρόπο διεκδικητικό κι άλλοτε πιο έμμεσο, το ζήτημα της γυναικείας χειρα...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ