baladeur

Για το επιστολικό μυθιστόρημα της Άλις Γουόκερ [Alice Walker] «Το πορφυρό χρώμα» (μτφρ. Αντώνης Καλοκύρης, εκδ. Παπαδόπουλος). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από τη βασισμένη στο βιβλίο ταινία «The Color Purple» (1985) σε σκηνοθεσία Στίβεν Σπίλμπεργκ. 

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Αρχές του εικοστού αιώνα στον αμερικάνικο νότο είναι τοποθετημένο το επιστολικό μυθιστόρημα της Άλις Γουόκερ [Alice Walker] Το πορφυρό χρώμα (μτφρ. Αντώνης Καλοκύρης) που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος.

Ο νόμος της σιωπής

Δύο αδερφές, η Σίλι και η Νέτι, παιδιά Αφροαμερικανών, χάνουν τη μητέρα τους και προσπαθούν να προστατέψουν η μία την άλλη από τους κινδύνους που υπάρχουν εκτός και, κυρίως, εντός του σπιτιού. Η δεκατετράχρονη Σίλι, κακοποιείται συστηματικά από τον πατριό της, αλλά υπομένει την κακοποίηση χωρίς να μιλάει σε κανέναν, γιατί ντρέπεται. Από τους αλλεπάλληλους βιασμούς, γεννιούνται δύο παιδιά, τα οποία δεν προλαβαίνει ούτε να τα δει, καθώς εκείνος της τα παίρνει. Στη συνέχεια, την αναγκάζει να παντρευτεί κάποιον που έχει χάσει τη γυναίκα του και χρειάζεται μιαν άλλη για το μεγάλωμα των παιδιών του και φυσικά για τις ανάγκες του.

Ο σύζυγός της, ο οποίος στο μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου δεν κατονομάζεται, τής συμπεριφέρεται πολύ άσχημα. Κρύβει τα γράμματα που της στέλνει η αδερφή της, για να την κάνει να πιστέψει ότι εκείνη είναι νεκρή. Η Σίλι μετατρέπει τον εαυτό της σε ξύλο, λέει πως είναι δέντρο, για να μη νιώθει, για να μην χρειάζεται να αντιδράσει στην ταπείνωση και στον πόνο. Όταν έρχεται στο σπίτι τους η Σούγκαρ, μια ξεχωριστή γυναίκα, με την οποία ο σύζυγός της είναι ερωτευμένος, γοητεύεται από αυτήν και η ίδια η Σίλι. Ανάμεσα στις δύο γυναίκες χτίζεται μια σχέση αγάπης και αλληλεγγύης. Η σχέση αυτή της δίνει τη δύναμη να κάνει την επανάστασή της, να προσπαθήσει να βγει από το τίποτα και να διεκδικήσει μια καλύτερη ζωή. Η Σίλι, που αγνοούσε το σώμα της, τις ανάγκες και τις λειτουργίες του, ανακαλύπτει πλέον τη σεξουαλικότητά της, καλλιεργεί τη συντροφικότητα με τη Σούγκαρ και τις υπόλοιπες γυναίκες της οικογένειας, αρχίζει να πιστεύει στον εαυτό της και παίρνει τη ζωή της στα χέρια της.

Η γλώσσα που χρησιμοποιεί η Σίλι είναι απλή και άμεση, στην αρχή κάπως αδέξια, αφού η ηρωίδα δεν είναι εξοικειωμένη με τον γραπτό λόγο, αλλά βελτιωμένη στη συνέχεια.

Όλα αυτά που συμβαίνουν στη Σίλι και για τα οποία δεν τολμά να μιλήσει σε κανέναν, τα μαθαίνουμε από τις επιστολές της προς τον Θεό, οι οποίες παρατίθενται στο πρώτο μέρος του βιβλίου. Στο δεύτερο μέρος έχουμε επιστολές που ανταλλάσσουν οι δύο αδελφές, όταν η Σίλι ανακαλύπτει κρυμμένες τις επιστολές της Νέτι. Σε αυτή την πλούσια αλληλογραφία περιγράφεται απλά και ρεαλιστικά η θέση της γυναίκας στον αμερικάνικο νότο, ο ρόλος της οποίας είναι να υπηρετεί, να μεγαλώνει παιδιά, να φροντίζει το σπίτι,να τρώει πολύ συχνά ξύλο, να είναι αντικείμενο προς χρήση για τις ανδρικές ορέξεις, αλλά, να μην μιλά, να μην έχει γνώμη, να μην διαμαρτύρεται για τίποτα.

Η γλώσσα που χρησιμοποιεί η Σίλι είναι απλή και άμεση, στην αρχή κάπως αδέξια, αφού η ηρωίδα δεν είναι εξοικειωμένη με τον γραπτό λόγο, αλλά βελτιωμένη στη συνέχεια. Η έντονη προφορικότητα του λόγου της διατηρείται ως το τέλος του βιβλίου. Ο λόγος της Νέτι βλέπουμε ότι είναι διαφορετικός, πιο πλούσιος. Η ίδια υπήρξε καλή μαθήτρια, διαβάζει εφημερίδες, έχει ταξιδέψει σε αρκετές χώρες, και έχει περισσότερες γνώσεις. Η συγγραφέας καταφέρνει να θέσει τον αναγνώστη σε μια συνομιλία με τις δύο αδερφές, οι οποίες, χωρίς μελοδραματισμούς, του αφηγούνται τη ζωή τους, τις χαρές και τις πίκρες τους, και διεκδικούν το μερίδιό τους στην ευτυχία. Κι ο αναγνώστης περιμένει με αγωνία να διαβάσει το επόμενο γράμμα τους.

ALICE WALKER 2

Η Αμερικανίδα συγγραφέας Alice Walker γεννήθηκε το 1944 στην πολιτεία της Τζόρτζια. Το έργο της εμπνέεται από τους αγώνες των Αφροαμερικανών -κυρίως των μαύρων γυναικών- για φυλετική ισότητα και κοινωνική χειραφέτηση. Η Walker έχει γράψει μυθιστορήματα, ποιήματα, διηγήματα και δοκίμια. Το πιο γνωστό βιβλίο της είναι το κλασικό μυθιστόρημα Το πορφυρό χρώμα (The Color Purple, 1982), για το οποίο τιμήθηκε το 1983 με το βραβείο Πούλιτζερ και το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας των ΗΠΑ. Το 1985 το Πορφυρό χρώμα μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο σε σκηνοθεσία του Στίβεν Σπίλμπεργκ.

Και στις χειρότερες συνθήκες υπάρχει η δυνατότητα αλλαγής

Η Σίλι «είναι φτωχιά, είναι μαύρη, ίσως είναι άσχημη και δεν ξέρει να μαγειρεύει». Όμως υπάρχει, και δεν θέλει να ζει σε έναν κόσμο που είναι φτιαγμένος μόνο για αγόρια και άντρες. Επιστρατεύει την εφευρετικότητά της, παλεύει με σθένος, αναζητά κάτι που θα την κάνει να νιώθει καλά με τον εαυτό της και θα της δίνει χαρά, ψάχνει την αγάπη και την επιβεβαίωση. Θέλει να βλέπει το πορφυρό χρώμα της ευτυχίας στα λουλούδια του κήπου της ή στα ρούχα που φορά εκείνη και τα πρόσωπα που αγαπά. Στις σελίδες του βιβλίου παρακολουθούμε το προσωπικό δράμα της ηρωίδας που αγωνίζεται να επιβιώσει σε ένα εχθρικό περιβάλλον, βλέπουμε την πορεία της προς την ενηλικίωση και την αυτοπραγμάτωση, διακρίνουμε τα συναισθήματά της: αρχικά ντροπή, φόβο κι απελπισία, στη συνέχεια προσπάθεια κατανόησης και αποδοχής της κατάστασης, μετά θυμό, εξέγερση, θρίαμβο, αγάπη, χαρά, συγχώρεση και ελπίδα για το μέλλον, συνειδητοποίηση ότι η κακία φέρνει μόνο κακό, ενώ η αγάπη λυτρώνει. Η δημιουργικότητα της ηρωίδας, η εσωτερική της δύναμη σε συνδυασμό με τη βοήθεια των υπολοίπων γυναικών, έχει σαν αποτέλεσμα την απελευθέρωσή της από τα δεσμά της αντρικής καταπίεσης.

Στέκεται με τόλμη απέναντι στην κοινωνία που εκδηλώνει βία, ρατσισμό, και σεξισμό, που κακοποιεί τις γυναίκες με κάθε τρόπο, και τονίζει ότι είναι δυνατή η ριζική αλλαγή της ζωής, ακόμα και κάτω από τις χειρότερες συνθήκες.

papadopoulos to porfuro xrwmaΗ συγγραφέας θεωρεί ότι «τα ζώα, όπως και οι άνθρωποι, φτιάχτηκαν για τους δικούς τους λόγους. Οι γυναίκες δεν φτιάχτηκαν για να υπηρετούν τους άντρες». Πιστεύει ότι θα μπορούσε να υπάρξει ειρηνική συνύπαρξη και αμοιβαία κατανόηση ανάμεσα στα δύο φύλα. Στέκεται με τόλμη απέναντι στην κοινωνία που εκδηλώνει βία, ρατσισμό, και σεξισμό, που κακοποιεί τις γυναίκες με κάθε τρόπο, και τονίζει ότι είναι δυνατή η ριζική αλλαγή της ζωής, ακόμα και κάτω από τις χειρότερες συνθήκες.

Η επιστολική γραφή έχει μια ιδιαίτερη γοητεία. Απουσιάζει ο φορτωμένος, βαρύς λόγος. Υπάρχει αλήθεια, αμεσότητα, ειλικρίνεια και πολύ περισσότερο συναίσθημα. Η συγγραφέας θίγει με πολύ εύστοχο τρόπο το θέμα της ενδοοικογενειακής βίας και της σεξουαλικής κακοποίησης και υπογραμμίζει τη σημασία της ισότητας των φύλων και την αναγκαιότητα της κοινωνικής χειραφέτησης των Αφροαμερικανών γυναικών, αλλά και κάθε γυναίκας που υφίσταται βία.

Η Άλις Γουόκερ έγραψε Το πορφυρό χρώμα το 1982 και το 1983 τιμήθηκε γι’ αυτό με το Βραβείο Πούλιτζερ και το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας των ΗΠΑ.

Το 1985 το βιβλίο -το οποίο θεωρείται και είναι τομή στη σύγχρονη αμερικανική λογοτεχνία- μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο σε σκηνοθεσία Στίβεν Σπίλμπεργκ, σημείωσε μεγάλη επιτυχία και είχε έντεκα υποψηφιότητες για Όσκαρ. Στην Ελλάδα κυκλοφόρησε αρχικά το 1986, από τις εκδόσεις Λιβάνη και τώρα επανακυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος. Η μετάφραση του Αντώνη Καλοκύρη αποδίδει τη μαγεία και τη δύναμη του καθηλωτικού αυτού μυθιστορήματος.


* Η ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΟΥΚΟΥΛΗ είναι εκπαιδευτικός.

Απόσπασμα από το βιβλίο

«Όλη μου τη ζωή δεν με ένοιαζε τι σκέφτονταν οι άλλοι για όσα έκανα. Όμως, βαθιά μέσα μου μ’ ένοιαζε για τον Θεό. Τι θα σκεφτόταν. Και τελικά ανακάλυψα ότι δεν σκέφτεται. Μου φαίνεται ότι κάθεται εκεί πάνω δοξασμένος και κουφός. Αλλά δεν είναι εύκολο να προσπαθείς να τα καταφέρεις χωρίς τον Θεό. Ακόμα κι αν ξέρεις ότι δεν είναι εκεί, η προσπάθεια να τα καταφέρεις χωρίς αυτόν είναι ζόρικη.»

politeia link more

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Το βιβλίο της μορφής και του κενού» της Ρουθ Οζέκι (κριτική) – Αναζητώντας διέξοδο από το χάος

«Το βιβλίο της μορφής και του κενού» της Ρουθ Οζέκι (κριτική) – Αναζητώντας διέξοδο από το χάος

Για το μυθιστόρημα της Ρουθ Οζέκι [Ruth Ozeki] «Το βιβλίο της μορφής και του κενού» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Κλειδάριθμος). Κεντρική εικόνα: Στιγμιότυπο από την ταινία «Τhe Book of Henry». 

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...
«Νεφελοκοκκυγία» του Άντονυ Ντορ (κριτική) – Μια εντυπωσιακή περιπλάνηση σε χώρο και χρόνο

«Νεφελοκοκκυγία» του Άντονυ Ντορ (κριτική) – Μια εντυπωσιακή περιπλάνηση σε χώρο και χρόνο

Για το βιβλίο του Άντονυ Ντορ [Anthony Doerr] «Νεφελοκοκκυγία» (μτφρ. Μυρτώ Καλοφωλιά, εκδ. Πατάκη). Κεντρική εικόνα: Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος «Όρνιθες» του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Γιάννη Ρήγα (2021).

Γράφει η Άλκηστις Σουλογιάννη

...
«Το χρυσό σημειωματάριο» της Ντόρις Λέσινγκ – Αλήθειες βαθιές κι επώδυνες, ενεργές και σήμερα

«Το χρυσό σημειωματάριο» της Ντόρις Λέσινγκ – Αλήθειες βαθιές κι επώδυνες, ενεργές και σήμερα

Για το εμβληματικό μυθιστόρημα της νομπελίστριας Ντόρις Λέσινγκ [Doris Lessing] «Το χρυσό σημειωματάριο» (μτφρ. Έφη Τσιρώνη, εκδ. Διόπτρα). 

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης

Είναι δύσκολο να μιλήσεις για την Ντόρις Λέσινγκ χω...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Το βιβλίο της μορφής και του κενού» της Ρουθ Οζέκι (κριτική) – Αναζητώντας διέξοδο από το χάος

«Το βιβλίο της μορφής και του κενού» της Ρουθ Οζέκι (κριτική) – Αναζητώντας διέξοδο από το χάος

Για το μυθιστόρημα της Ρουθ Οζέκι [Ruth Ozeki] «Το βιβλίο της μορφής και του κενού» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Κλειδάριθμος). Κεντρική εικόνα: Στιγμιότυπο από την ταινία «Τhe Book of Henry». 

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...
Με τον «Ντετέκτιβ» του Δημήτρη Χατζή συνεχίζονται οι «Παραβάσεις / Αναγνώσεις», το αναλόγιο του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος

Με τον «Ντετέκτιβ» του Δημήτρη Χατζή συνεχίζονται οι «Παραβάσεις / Αναγνώσεις», το αναλόγιο του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος

Τρίτη παρουσίαση για τις «Παραβάσεις / Αναγνώσεις» –το θεατρικό αναλόγιο του ΚΠΙΣΝ στον Φάρο– την Κυριακή 10 Δεκεμβρίου με τη Μαρία Σκουλά να διαβάζει το διήγημα «Ο Ντέτεκτιβ» του Δημήτρη Χατζή, σε επιμέλεια του συνθέτη Κορνήλιου Σελαμσή.

Επιμέλεια: ...

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

«Η εμμονή» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

«Η εμμονή» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Ανί Ενρό [Annie Ernaux] «Η εμμονή» (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Δεν ήθελε να μου πει το όνομά της.

...
«Μερικές ακόμα σημειώσεις ενός πορνόγερου» του Τσαρλς Μπουκόβσκι (προδημοσίευση)

«Μερικές ακόμα σημειώσεις ενός πορνόγερου» του Τσαρλς Μπουκόβσκι (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Τσαρλς Μπουκόβσκι [Charles Bukowski] «Μερικές ακόμα σημειώσεις ενός πορνόγερου» (νέα μτφρ. Γιάννης Λειβαδάς), που κυκλοφορεί στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ