«Ο επιβάτης» του Κόρμακ ΜακΚάρθι (κριτική)

Όταν ο Ψηλός Τζον, αγαπημένος φίλος του πρωταγωνιστή Μπόμπι Γουέστερν, τον αποκαλεί Ιππότη, ο αναγνώστης νιώθει να τον διαπερνά το ρεύμα της ιστορίας. Δεν χρειάζεται να είναι βαθύς γνώστης της λογοτεχνίας για να αναγνωρίσει την καταγωγική γραμμή που συνδέει τον Θερβάντες με τον ΜακΚάρθι (η δεύτερη –αλλά απούσα εδώ– ηλεκτροφόρα γραμμή είναι εκείνη του φανταστικού των Κάφκα και Μπόρχες). Πρόκειται για ένα ταξίδι που ξεκίνησε αιώνες πίσω και συνεχίζεται αδιάκοπα όσο υπάρχουν άνθρωποι που γράφουν ιστορίες, όσο υπάρχουν ήρωες που συνεχίζουν το ταξίδι τους σ’ ένα κόσμο ο οποίος νοηματοδοτείται απ’ τους επιβάτες που δεν φτάνουν ποτέ στον προορισμό τους.

Οι Αμερικάνοι είναι οι κατεξοχήν απόγονοι της κληρονομιάς του Θερβάντες, καθώς ο μύθος της προς δυσμάς επέκτασης, σε συνδυασμό με το φευγαλέο όνειρο της Ελευθερίας, στοιχειώνει ακόμα τα όνειρα των απογόνων των Ευρωπαίων εποίκων. Αφήνοντας πίσω τους τα βιβλία και τις διδαχές των προγόνων τους βγήκαν στον κόσμο με την ορμή του νεοφώτιστου για να κάνουν πράξη τα όνειρα των προηγούμενων. Κι εκεί ανακάλυψαν ξανά –πικρή ανθρώπινη εμπειρία– ότι το γκρέμισμα των ανεμόμυλων απαιτούσε περισσότερα από μια κατά μέτωπο επίθεση. Φτάνοντας δε στο όριο του Ειρηνικού, οπότε πλέον δεν υπήρχε άλλο επέκεινα να κατακτήσουν, επέστρεψαν κι εκείνοι σαν τον Ιππότη του Θερβάντες, περιχαρακώθηκαν για να λιμοκτονήσουν –όχι οι ίδιοι αλλά τα οράματά τους– με τεράστιες δόσεις πραγματικότητας.

Κι όμως, στο καλλιτεχνικό ασυνείδητό τους παρέμεινε αυτή η μεγαλειώδης (η έσχατη στην ευρωπαϊκή ιστορία) Μεγάλη Πορεία της επέκτασης, της κίνησης, της ανεμπόδιστης και πλέριας ελευθερίας που εμείς στη Γηραιά με τα μικρά μας σύνορα κατακτημένα με αίμα αιώνων και με τη λατρεία του πανταχού παρόντος Κράτους αδυνατούμε πλέον να καταλάβουμε. Και το αποτέλεσμα ευτυχώς το απολαμβάνουμε στη λογοτεχνία (την κλασική και το noir), στο σινεμά (road movies, western), στη μουσική, στις τέχνες, σ’ όλα εκείνα που αγαπήσαμε και αγαπάμε ως παγκόσμια κληρονομία της δικής μας –πάντα κοντινής– Αμερικής. Κι ο ΜακΚάρθι είναι απ’ τους ελάχιστους εν ζωή λογοτεχνικούς εκπροσώπους αυτών των πανανθρώπινων αξιών (του προτάγματος του Διαφωτισμού) που δόξασαν και κατέστησαν τον Δυτικό Κανόνα ανυπέρβλητο.

Ο ΜακΚάρθι είναι απ’ τους ελάχιστους εν ζωή λογοτεχνικούς εκπροσώπους αυτών των πανανθρώπινων αξιών (του προτάγματος του Διαφωτισμού) που δόξασαν και κατέστησαν τον Δυτικό Κανόνα ανυπέρβλητο.

Ο Αδελφός

Προτού αναλύσω τα υφολογικά στοιχεία, καλό θα είναι να παραθέσω κάποια σημαντικά σημεία της υπόθεσης: Ο Μπόμπι Γουέστερν (καθ’ όλα εσκεμμένη επιλογή ονόματος) έχοντας εγκαταλείψει λαμπρή πανεπιστημιακή καριέρα ως Φυσικός γίνεται δύτης διάσωσης. Ταυτόχρονα προσπαθεί να ξεπεράσει τον θάνατο της μικρότερης σχιζοφρενούς αδελφής του Αλίσια, με την οποία ήταν ερωτευμένος, αλλά και το γεγονός ότι ο πατέρας του συμμετείχε στο πυρηνικό πρόγραμμα Μανχάταν.

Η peripeteia (ανατροπή των περιστάσεων) θα ξεκινήσει όταν σε ένα αεροπορικό δυστύχημα θα επιχειρήσει να ανασύρει από τον βυθό τα πτώματα, ανακαλύπτοντας ότι ένας επιβάτης λείπει. Αυτός ο επιβάτης, εντελώς συμβολικά, δεν θα βρεθεί ποτέ. Ο άνδρας βρίσκεται κυνηγημένος από την Κυβέρνηση, οπότε αποφασίζει να εξαφανιστεί στα βάθη της Αμερικής, μακριά από τον «πολιτισμό», αναζητώντας τον εαυτό του και ταυτόχρονα μια διέξοδο από το αφόρητο εσωτερικό του βάρος που τον διώκει με μεγαλύτερη ένταση από τους ομοσπονδιακούς πράκτορες που απλά ενδιαφέρονται για τα περί την ουσία.

Οφείλω όμως να σταθώ στο ύφος του βιβλίου (το οποίο καθίσταται ακόμα πιο απολαυστικό χάρη στο μαγικό χέρι του μεταφραστή Γιώργου Κυριαζή), καθώς η ολοκληρωμένη πρόσληψη του τελευταίου βασίζεται εκεί. Αν ο Θερβάντες είναι ο προπάτορας, ο ΜακΚάρθι στον Επιβάτη έχει κι άλλους προγόνους, εξίσου επιδραστικούς. Ένας από αυτούς θα μπορούσε να είναι ο Ρέιμοντ Τσάντλερ, για παράδειγμα, αφού το βιβλίο υποκλίνεται στη noir αισθητική. Στη λογική αυτή, το noir, ως νέο-ρομαντικό είδος, έλκει την καταγωγή του από τον Δον Κιχώτη: ανέστιος ήρωας, λοξός και ταυτόχρονα επιρρεπής στις καταχρήσεις, περιφερόμενος ως άχθος αρούρης, εν μέσω αποσυνάγωγων, στο περιθώριο μιας οργανωμένης κοινωνίας που έχει θέσει ξεκάθαρα όρια εκεί που τοποθέτησε τα σύνορα.

Ο ήρωάς μας όμως επιβιώνει αν και δεν ζει μέσα σ’ αυτά, δεν τα αναγνωρίζει. Όπως ο ευγενής πρόγονός του, φέρνει ριζωμένα εντός του τα ιπποτικά μυθιστορήματα, τις ανδραγαθίες, το όνειρο της ελευθερίας. Το όραμα ενός κόσμου ενταφιασμένου αλλά ζωντανού στις σελίδες τους κι όχι στους νομικούς κανόνες ενός Κράτους, της Εξουσίας και των μαζών –εκεί, εδώ, παντού– που αντάλλαξαν την ελευθερία τους για την ψευδαίσθηση της «ασφάλειας». Εντούτοις, ο ήρωας δεν περιγράφεται ως παράνομος, αλλά ως παρίας, ως αρνητής του υπάρχοντος – όχι όμως με την έννοια του κυνικού, του ασκητή ή αναχωρητή. Διαθέτει σταθερό ηθικό κώδικα και πυξίδα ανδρός επιφανούς – μόνο που αυτή είναι διαφορετική από εκείνη των υπολοίπων, καθώς ο δικός του Βορράς είναι εξίσου σταθερός, πλην ορατός αποκλειστικά σ’ εκείνον.

Το λιτό ενσωματώνεται στο περίπλοκο και ο εκάστοτε ομιλών δίνει τακτικά τη σκυτάλη στον συγγραφέα που μέσω του ήρωα αφήνεται σε παραληρήματα ενδοσκόπησης, ταυτόχρονα με εμβριθείς αναλύσεις περί ζωής και θανάτου, χρόνου, ύπαρξης και επιστήμης σε ταχύτατη αλληλοδιαδοχή.

Παρέα του έτεροι παρίες, απόκληροι, φιγούρες που κινούνται εκτός συστήματος, άνθρωποι που αρνούνται να ενταχθούν, πυρπολητές της κανονικότητας, αμιγώς μυθιστορηματικές περσόνες. Αυτή η παρέα των «chosen few» είναι μέλη κοινότητας που φυτοζωεί κινούμενη στις παρυφές, όμως διαθέτει έντονη εσωτερική ζωή, η οποία αποδίδεται στιλιστικά με ιδιαίτερο τρόπο. Ο συγγραφέας εναλλάσσει το noir ύφος στους διαλόγους (δηλαδή αφαιρετικού ύφους χεμινγουεϊκό λόγο, κοφτό, με έντονο στοιχείο μαύρου χιούμορ και αυτοσαρκασμού), με φιλοσοφικού βάθους μονολόγους. Το λιτό ενσωματώνεται στο περίπλοκο και ο εκάστοτε ομιλών δίνει τακτικά τη σκυτάλη στον συγγραφέα που μέσω του ήρωα αφήνεται σε παραληρήματα ενδοσκόπησης, ταυτόχρονα με εμβριθείς αναλύσεις περί ζωής και θανάτου, χρόνου, ύπαρξης και επιστήμης σε ταχύτατη αλληλοδιαδοχή.

Ο ΜακΚάρθι υποκύπτει ηθελημένα και άκρως επιτυχημένα στο… αμάρτημα της «glossolalia», αφού οι φίλοι του Μπόμπι ώρες ώρες μοιάζουν να βρίσκονται σε θρησκευτική παράκρουση, αν και όχι με μεταφυσική αιτία. Από κοντά και η σκιά του Μπέκετ, η οποία γίνεται ορατή σποραδικά στην επαναληπτικότητα των διαλόγων, οι οποίοι αναδίδουν αυτή την οικεία αίσθηση περίκλειστου, αεροστεγούς, ενός φιδιού που δαγκώνει συνεχώς την ουρά του, αλλά και του παραλόγου, όπου το νόημα συνεχώς διαφεύγει των υποκειμένων, καθώς ο διάλογος δείχνει να αυτονομείται προς ίδιο όφελος και σπανίως χάριν της επικοινωνίας.

Και βέβαια, όπως ο Κιχώτης αλλά και οι noir ήρωες, ο Μπόμπι έχει κι αυτός τη Δουλτσινέα του, την αδελφή του – συγκεκριμένα το φάντασμά της. Πρόκειται για τον μύθο της μοιραίας γυναίκας από την εποχή του Θερβάντες ήδη ως τη σύγχρονη μυθοπλαστική της εκδοχή, ενός πλάσματος που λαμβάνει στο φαντασιακό του ήρωα μυθικές διαστάσεις, οι οποίες δεν αντιστοιχούν απαραίτητα στην πραγματικότητα. Σε κάθε περίπτωση, είτε η γυναίκα απουσιάζει από τη ζωή του ήρωα είτε είναι νεκρή, το αποτέλεσμα είναι ότι εκείνος βιώνει την απουσία της ως παρουσία. Ο Μπόμπι, ο περιφερόμενος άνδρας, παραμένει καθηλωμένος στην ανάμνησή της, στον έρωτά του για εκείνη. Κι αυτό είναι ένα ακόμα στοιχείο που τον καθιστά τραγικό ήρωα (απόγονο των μεγάλων Τραγικών), δέσμιο μιας καθοδικής σπείρας όπου βιώνει σταδιακά την πτώση, για να αναγνωρίσει σταδιακά την αιτία της. Ακόμα όμως κι αυτός ο ατελέσφορος έρωτας, καθότι η κοπέλα είναι νεκρή, είναι αθέμιτος, είναι κοινωνικά καταδικαστέος εξαιτίας της σχέσης συγγένειας. Όχι πως αυτό τον καθιστά λιγότερο αληθινό και για τους δύο εμπλεκόμενους που αδιαφορούν πλήρως για τις κοινωνικές συμβάσεις, αποδίδοντας αποκλειστική ισχύ και αρμοδιότητα μόνο στα αισθήματά τους.

Ο Μπόμπι μεταφέρει μέσα του δύο βάρη: την ανάμνηση και την ενοχή. Αυτοί είναι οι δικοί του επιβάτες, όπως ο ίδιος είναι επιβάτης στο όχημα της ζωής που μετακινείται δίχως δυνατότητα αποβίβασης.

Ο Μπόμπι μεταφέρει μέσα του δύο βάρη: την ανάμνηση και την ενοχή. Αυτοί είναι οι δικοί του επιβάτες, όπως ο ίδιος είναι επιβάτης στο όχημα της ζωής που μετακινείται δίχως δυνατότητα αποβίβασης. Πανταχού παρούσα, όμως, παραμονεύει η ενοχή: Αφενός η ατομική για τον θάνατο της αδελφής και την αιμομικτική σχέση (γιατί δεν μπόρεσε να βοηθήσει την Αλίσια, να τη σώσει…) κι αφετέρου η συλλογική (ο επιστήμονας πατέρας που συνέδραμε καθοριστικά στη δημιουργία της πυρηνικής βόμβας) – το ατομικό πεπρωμένο και η ιστορία, ο συνδυασμός τους και το ανεξίτηλο βάρος τους. Διπλό το άχθος, διπλό το αδιέξοδο. Και καμιά παρηγοριά, καθώς και οι δύο είναι νεκροί (πατέρας και αδελφή), άρα αδύνατον να υπάρξει τελικό ξεκαθάρισμα και εξιλέωση. Ο τραγικός μας ήρωας παλεύει με τα φαντάσματα των νεκρών και οι ζωντανοί, πλην εξαιρέσεων, δεν τον κατανοούν, τον αποδιώχνουν.

Μόνη παρηγοριά οι αναμνήσεις του, αλλά κι αυτές συν τω χρόνω ξεθωριάζουν, θαμπώνουν. Κι αυτό είναι γίνεται το μεγαλύτερο άγχος: ότι στο τέλος δεν θα μείνει ούτε το μετείκασμα της κοπέλας ως συνοδεία σε έναν βίο που επειδή δεν είναι ανεξέταστος γι’ αυτό αποδεικνύεται περισσότερο επαχθής – οι σκέψεις, η εσωτερικότητα, η ενδοσκόπηση είναι κατάρα κι ως τέτοια τα βιώνει ο Μπόμπι. Κάποια στιγμή φτάνει στο σημείο να ανασύρει το κύημα της δικής της σχιζοφρενικής φαντασίας, το Παιδί (θα επανέλθω πιο κάτω σ’ αυτό), προκειμένου να βρει ένα σημείο επαφής, ένδειξη ίσως από μέρους του συγγραφέα ότι η ψυχική ασθένεια υπέβοσκε στα μέλη της οικογένειας, αν κι εκδηλώθηκε απρόσκοπτα στην κοπέλα.

Τι απομένει στον Μπόμπι; Ο δρόμος, το αμερικανικό όνειρο (the real thing, όχι το άλλο της καταναλωτικής βιτρίνας) της διαρκούς κίνησης, της αναζήτησης των συνόρων και του αενάως διαφεύγοντος φαντάσματος της ελευθερίας. Highways, βουνά, παραλίες, ερημικές τρώγλες, μακριά από την απαστράπτουσα λάμψη μιας υπερδύναμης (η άλλη Αμερική) που κάνει μόνιμα αισθητή την παρουσία της μέσω πρακτόρων ή φορολογικών υποχρεώσεων, κατασχέσεων, απειλών. Ένας κόσμος στον οποίο ο πρωταγωνιστής αρνείται να επιβιβαστεί, παραμένοντας επιβάτης του δικού του συρμού που διασχίζει διαγώνια την ερημική ήπειρο.

Ο Κόρμακ ΜακΚάρθι [Cormac McCarthy] γεννήθηκε το 1933 στο Τενεσί. Ήδη με το πρώτο του μυθιστόρημα, The Orchard Keeper (1955), κερδίζει το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα του Ιδρύματος Φόκνερ. Με το πέμπτο μυθιστόρημά του, Ματωμένος μεσημβρινός (1985), που πολλοί θεωρούν το αριστούργημά του, θα γίνει διάσημος στον κόσμο. Ακολουθεί η λεγόμενη «Τριλογία των Συνόρων», με τα μυθιστορήματα Όλα τα όμορφα άλογα (μτφρ. Αλέκος Μπενρουμπής, 2000), Το πέρασμα (μτφρ. Άννα Παπασταύρου, 2003) και Πεδινές πολιτείες (μτφρ. Αλέκος Μπενρουμπής, 2009). Μεγάλη επιτυχία γνωρίζουν και τα επόμενα βιβλία του, Καμιά πατρίδα για τους μελλοθάνατους (μτφρ. Αύγουστος Κορτώ, 2008) και Ο δρόμος (μτφρ. Αύγουστος Κορτώ, 2007), που έγιναν κινηματογραφικές ταινίες. Έχει βραβευτεί, μεταξύ άλλων, με το Εθνικό Βραβείο Βιβλίου, με το Βραβείο Κριτικών ΗΠΑ το 1992 (Όλα τα όμορφα άλογα) και με το Πούλιτζερ λογοτεχνίας το 2007 (Ο δρόμος).

Η Αδελφή

Και η Αλίσια, αυτό το τυραννισμένο πλάσμα, η σχιζοφρενής αλλά ιδιοφυής αδελφή με το υπέροχο μαθηματικό μυαλό, της οποίας η μόνη άγκυρα στον κατακερματισμένο κόσμο της είναι ο απών αδελφός. Αν τα μέρη του βιβλίου που αποτελούν την ιστορία του Μπόμπι είναι πρώτιστα ρεαλιστικά και διαλογικά, όταν μπαίνουμε σ’ εκείνα της Αλίσια ο συγγραφέας αλλάζει ύφος (και σε οπτικό επίπεδο τα δικά της κεφάλαια αποδίδονται με πλάγια γραφή). Ο κατακερματισμένος εσωτερικός της κόσμος αναλαμβάνει τα ηνία και σε κάποια σκοτεινή γωνιά το φάντασμα του Φόκνερ σέρνει το σεντόνι του: Σπαράγματα εσωτερικού μονολόγου, εικόνες γκροτέσκων πλασμάτων που εμφανίζονται αίφνης στο δωμάτιό της για να της κάνουν παρέα.

Και φυσικά ο κεντρικός χαρακτήρας των εφιαλτών της, των παραληρημάτων της, το Παιδί. Αυτός είναι ο δικός της Επιβάτης, το κύημα της φαντασίας της, ο συνοδός της, η ψυχαγωγία και η Ερινύα της. Ένα παιδί της θαλιδομίδης, πλάσμα με παραμορφωμένα άκρα, ον που συνδυάζει το τρομακτικό με το αθώο, το υγιές με το άρρωστο, το φανταστικό με το ρεαλιστικό. Δεν είναι τυχαίο που ο λόγος του είναι ασταθής, παρελκυστικός και συχνά λανθασμένος, αφού είναι δομημένος απ’ το υλικό των εφιαλτών. Μάλιστα ως τυπικός γητευτής βγάζει συχνά από το μαγικό του σεντούκι διάφορες τερατογενέσεις, οι οποίες δυναστεύουν ή κατά περίπτωση διασκεδάζουν την Αλίσια, η οποία δείχνει να αποδέχεται την παρουσία τους, προτιμώντας τα από την κατασταλτική φαρμακευτική αγωγή, έχοντας επίγνωση πού οδηγείται.

Ο κατακερματισμένος εσωτερικός της κόσμος αναλαμβάνει τα ηνία και σε κάποια σκοτεινή γωνιά το φάντασμα του Φόκνερ σέρνει το σεντόνι του: Σπαράγματα εσωτερικού μονολόγου, εικόνες γκροτέσκων πλασμάτων που εμφανίζονται αίφνης στο δωμάτιό της για να της κάνουν παρέα.

Κι όλα ετούτα σε αέναη επανάληψη, ένα limbo χωρίς διαφυγή, έως την τελική αποχώρησή της από τη σκηνή. Εξάλλου, ο αναγνώστης ήδη από το αρχικό κεφάλαιο γνωρίζει την τραγική κατάληξη της κοπέλας, μακριά από το ψυχιατρείο Στέλα Μάρις που νοσηλευόταν, στα αφιλόξενα δάση του Ουινσκόνσιν. Τα δύο αδέλφια δεν θα συναντηθούν ποτέ στις σελίδες του βιβλίου (εκείνου η ιστορία ξεκινά μετά τον θάνατό της), παρά μόνο στις αναμνήσεις του ενός για τον άλλο ή ενίοτε στις αναφορές τρίτων προσώπων που έτυχε να συμπέσουν χρονικά. Μολονότι επιβάτες στον ίδιο συρμό της ζωής, ταξιδεύουν σε διαφορετικό βαγόνι και με χρονική απόσταση ως επιπλέον εμπόδιο.

Ιππότες και ανεμόμυλοι…

Το τέλος του βιβλίου θα βρει τον Ιππότη Ρόμπερτ Γουέστερν απομονωμένο σ’ έναν ανεμόμυλο στην Ισπανία (πόσο συνεπές αφηγηματικά). Όχι, δεν έχει φτάσει εκεί με σκοπό να επιτεθεί και να τον γκρεμίσει, δεν έχει το σθένος πια – έχει πετάξει από πάνω του το βάρος του όποιου νοήματος δίνει πνοή στον αγώνα ενάντια στην αλαζονική τάξη του υπάρχοντος. Θα κάνει το αμέσως καλύτερο δυνατό: θα τον κατοικήσει, συνυπάρχοντας με τ’ άλλα πλάσματα της νύχτας που έχουν βρει εκεί το καταφύγιό τους. Και σ’ αυτό το σημείο θα τον αφήσουμε να παρατηρεί με δέος τον έναστρο ουρανό, που σκεπάζει δικαίους και αδίκους, και να φαντάζεται τι θα έχει άραγε απομείνει ως ανάμνηση απ’ το αγαπημένο πρόσωπό της πριν έρθει η ώρα και για το δικό του βαγόνι να αδειάσει στο τέλος της διαδρομής. 

Υ.Γ.: Αν είσαι αναγνώστης, είσαι ταυτόχρονα και επιβάτης στο τρένο της λογοτεχνίας. Έχεις κλείσει πρώτη θέση στο ταξίδι με την αμαξοστοιχία «Ο Επιβάτης» και ο ΜακΚάρθι είναι ο μηχανοδηγός σου. Κατά καιρούς το τρένο κάνει στάσεις. Άλλοι επιβάτες ανεβαίνουν, κάποιοι κατεβαίνουν. Δεν ξέρεις πώς θα είναι η διαδρομή, αλλά δεν σε νοιάζει. Έχεις πίστη στον οδηγό, έχεις πίστη στην ακατάλυτη δύναμη του τρένου. Χωρίς φρένα, χωρίς όρια, χωρίς άγχος, ταξιδεύετε μαζί ως τον κοινό για όλους τελικό σταθμό αποβίβασης. Έχεις όμως αρκετό χρόνο στο μεσοδιάστημα για να κοιτάξεις απ’ το παράθυρο. Αυτά που θα δεις να περνούν απέξω είναι μαγικά. Αρκεί να έχεις τα μάτια ορθάνοιχτα για το θαύμα.

^＊ Ο ΦΩΤΗΣ ΚΑΡΑΜΠΕΣΙΝΗΣ είναι πτυχιούχος Αγγλικής Φιλολογίας. Διαχειρίζεται το βιβλιοφιλικό blog Αναγνώσεις.

Απόσπασμα από το βιβλίο

«Νομίζεις ότι μπορεί να δημιουργήσεις μια ιστορία του παρελθόντος. Παρόντα αντικείμενα. Ένα μάτσο γράμματα. Ένα πακέτο σ’ ένα συρτάρι σιφονιέρας. Αλλά δεν είναι αυτό στον πυρήνα της αφήγησης. Το πρόβλημα είναι ότι αυτό που κινεί την αφήγηση δεν θα επιβιώσει στο τέλος της αφήγησης. Καθώς το δωμάτιο θα σκοτεινιάζει και ο ήχος των φωνών θα σβήνει, καταλαβαίνεις ότι ο κόσμος και όλα όσα περιέχει σύντομα θα πάψουν να υφίστανται. Πιστεύεις ότι θα ξαναρχίσει από την αρχή. Δείχνεις άλλες ζωές. Αλλά ο δικός τους κόσμος δεν ήταν ποτέ ο δικός σου».