marlon james 728

Για το μυθιστόρημα του Marlon James «Μαύρος πάνθηρας, κόκκινος λύκος» (μτφ. Πάνος Τομαράς, εκδ. Αίολος). Η εικονογράφηση είναι του Golden Cosmos από το New Yorker.

Του Σόλωνα Παπαγεωργίου

Στις πρώτες σελίδες του μυθιστορήματος φαντασίας του Μάρλον Τζέιμς, ο πρωταγωνιστής της ιστορίας στο Μαύρος πάνθηρας, κόκκινος λύκος που κυκλοφορεί σε μετάφραση Πάνου Τομαρά από τις εκδόσεις Αίολος, ο μισθοφόρος με το προσωνύμιο Ιχνηλάτης, οδηγείται σιδηροδέσμιος στους ανακριτές του, προκειμένου να περιγράψει λεπτομερώς την τελευταία αποστολή του. Ο Ιχνηλάτης εξιστορείται την πολυτάραχη ζωή του, τις περιπλανήσεις του σε μια φανταστική χώρα όπου οι θεοί, οι δαίμονες, οι μάγοι και τα τέρατα από την αφρικανική μυθολογία υπάρχουν στα αλήθεια.

(...) αντλεί έμπνευση από τις παραδόσεις της αφρικανικής ηπείρου, καινοτομώντας, και επεκτείνοντας κατά αυτόν τον τρόπο τα σύνορα της «μαύρης» λογοτεχνίας.

Ο Μάρλον Τζέιμς χρησιμοποιεί τα ταξίδια του πρωταγωνιστή του, ενός περιπλανώμενου παρία, για να χαρτογραφήσει τον φανταστικό κόσμο που έχει δημιουργήσει. Ο Ιχνηλάτης επισκέπτεται μαγικά βασίλεια σε κάθε γωνιά του κόσμου, ταξιδεύει σε ερήμους και δάση, συγκρούεται με κάθε λογής εχθρό. Οι ιστορίες, οι μύθοι που αφηγείται στους δεσμοφύλακές του είναι κομμάτια ενός ψηφιδωτού, δομούν μια ολόκληρη μυθολογία. Παρά τις πολλές συγκρίσεις που έχουν γίνει μεταξύ του Μαύρου πάνθηρα και του δημοφιλούς Game of Thrones, το βιβλίο του Τζέιμς θυμίζει περισσότερο κάποιο έπος, κάποιον θρύλο όπου η μαγεία είναι αληθινή και διάχυτη, όπου οι άνθρωποι συνυπάρχουν με τους θεούς.

Σε αντίθεση όμως με τα ομηρικά έπη, τα οποία διατηρούν μια ουδετερότητα ως προς την αφήγηση των γεγονότων, καθώς και σε αντίθεση με τα σκανδιναβικά έπη, τα σάγκα, τα οποία συχνά περιγράφουν τις περιπέτειες και τις διαμάχες μεταξύ διαφόρων οικογενειών, το έπος του Μάρλον Τζέιμς θέτει στο επίκεντρο έναν χαρακτήρα ο οποίος ενδεχομένως ψεύδεται, ή αποκρύπτει την αλήθεια προς όφελός του, έναν χαρακτήρα ο οποίος έχει απαρνηθεί την οικογένειά του και πορεύεται ολομόναχος. Ο Μάρλον Τζέιμς δεν βασίζεται στα έπη που ενέπνευσαν τη λογοτεχνία του φανταστικού του δυτικού κόσμου, αλλά αντλεί έμπνευση από τις παραδόσεις της αφρικανικής ηπείρου, καινοτομώντας, και επεκτείνοντας κατά αυτόν τον τρόπο τα σύνορα της «μαύρης» λογοτεχνίας.

marlon james

Ο Μάρλον Τζέιμς γεννήθηκε στην Τζαμάικα το 1970. Το πρώτο του βιβλίο, John Crow’s Devil (2005), διακρίθηκε και προτάθηκε για διάφορα βραβεία. Το δεύτερο, The Βook of Night Women (2009), κέρδισε το λογοτεχνικό βραβείο Ειρήνης «Ντέιτον» και το βραβείο βιβλίου Μινεσότα και ήταν ανάμεσα στα επιλαχόντα βιβλία για τα βραβεία του Κύκλου Αμερικανών Βιβλιοκριτικών. «Η σύντομη ιστορία επτά φόνων» (2014) είναι το τρίτο του μυθιστόρημα, το οποίο κέρδισε το βραβείο Man Booker 2015, το βραβείο Αμερικανικού Βιβλίου, το βραβείο Άνισφιλντ-Γουλφ 2015 στην κατηγορία μυθοπλασίας. Το «Μαύρος Πάνθηρας, Κόκκινος Λύκος» (2020) αποτελεί το πρώτο μέρος μιας τριλογίας που θα συνεχιστεί με το Moon Witch, Spider King και το The Boy and the Dark Star. Κείμενά του, λογοτεχνικά και μη, έχουν δημοσιευθεί στα περιοδικά Esquire, Granta κ.ά. Διδάσκει Αγγλική Φιλολογία και Δημιουργική Γραφή στο Κολέγιο Μακάλεστερ στη Μινεσότα των ΗΠΑ.

Διάφοροι συγγραφείς έχουν χρησιμοποιήσει περίτεχνα το εύρημα του αναξιόπιστου αφηγητή, του αφηγητή που παρουσιάζει την ιστορία του με έντονη υποκειμενικότητα προκειμένου να κατευθύνει τις εντυπώσεις του κοινού του. Κλασσικό παράδειγμα είναι ο Χάμπερτ Χάμπερτ του Ναμπόκοφ, ο οποίος, παρά τις ειδεχθείς του πράξεις, αυτοπαρουσιάζεται ως θύμα της ανήλικης Λολίτας και προσπαθεί να φέρει τον αναγνώστη με το μέρος του. Ο Ιχνηλάτης, ο πρωταγωνιστής του Μαύρου πάνθηρα, εκπέμπει στο ίδιο μήκος κύματος, μιλά την ίδια γλώσσα, της Αναξιοπιστίας. Με αγαπημένο του όπλο την ειρωνεία, πλάθει μια ατμοσφαιρική ιστορία που γοητεύει τον αναγνώστη, παρά το μίσος και τον φθόνο που τρέφει μέσα του ο πρωταγωνιστής, παρά τη βίαιη φύση του. Ο νάρκισσος Ιχνηλάτης αυτοπαρουσιάζεται ως ένας μισθοφόρος με κώδικα τιμής, που ενδιαφέρεται περισσότερο για την πρόκληση της αποστολής του παρά για το υλικό αντίκρισμα. Ο αναξιόπιστος Ιχνηλάτης είναι ένας αντιήρωας που συγκρούεται με σκοτεινούς αντιπάλους, με εχθρούς που είναι πιο αποτρόπαιοι από τον ίδιο - άλλωστε, το μη χείρον βέλτιστον.

Ο βραβευμένος με Μπούκερ Μάρλον Τζέιμς υπογράφει ένα σύνθετο βιβλίο. Παρά τον μεγάλο όγκο του μυθιστορήματος, παρά τον αριθμό των προσώπων που συντροφεύουν τονmavros panthiras kokkinos lykos Ιχνηλάτη στις περιπέτειές του, η ιστορία ξεδιπλώνεται περίτεχνα – η αφήγηση είναι κατά κύριο λόγο γραμμική, και εστιάζει πάντα στο ουσιώδες. Ο προσεκτικός αναγνώστης δεν αποπροσανατολίζεται, δεν αισθάνεται πως ο Ιχνηλάτης φλυαρεί, παρά την αχανή έκταση των επτακοσίων, περίπου, σελίδων του μυθιστορήματος.

Η κοινή γνώμη συνήθως υποτιμά τα έργα της λογοτεχνίας του φανταστικού ως δευτεροκλασάτα. Ως προς αυτό, μερίδιο της ευθύνης φέρει και η ίδια η λογοτεχνία του φανταστικού. Οι συγγραφείς του είδους συχνά δυσκολεύονται να μιλήσουν, με κομψό τρόπο, για τις ιδιαιτερότητες του κόσμου που έχουν πλάσσει, και αναλώνονται σε χαοτικές περιγραφές τόπων, φυλών, χαρακτήρων και ούτω καθεξής. Αντιθέτως, ο Τζέιμς ποτέ δεν παραθέτει απλώς πληροφορίες για τον κόσμο που έχει δημιουργήσει, μα επιλέγει να τις αναδείξει οργανικά, καθώς εκτυλίσσεται η κεντρική πλοκή του. Αντί να περιγράψει συνολικά τον κόσμο του, αντί να φωτίσει όλο το δωμάτιο μεμιάς, προχωρά με έναν φακό στο σκοτάδι, φωτίζει όσα στοιχεία είναι πράγματι σημαντικά για την εξέλιξη της ιστορίας του. Όταν εντέλει σβήσει τον φακό του, ο αναγνώστης μπορεί να περιηγηθεί μόνος του, εφόσον πλέον γνωρίζει όλες τις γωνιές του δωματίου.

Η επικείμενη συνέχεια του Μαύρου πάνθηρα, το δεύτερο μέρος της τριλογίας του Μάρλον Τζέιμς, θα παρουσιάσει την ίδια ιστορία, ειπωμένη από διαφορετική οπτική. Με αυτή τη φιλόδοξη κίνηση, ο Τζέιμς στοχεύει να καλύψει τα κενά της αφήγησης του Ιχνηλάτη και να εμπλουτίσει περαιτέρω τον σκληρό, μα όμορφο φανταστικό του κόσμο.

Απόσπασμα από το βιβλίο:

«Σ’ αυτά τα μέρη οι άνθρωποι δεν συναλλάσσονται με χρήματα ούτε ανταλλάσουν αγαθά. Ανταλλάσουν μόνο ψέματα». Αυτό το είπε κοιτώντας με κατάματα.

«Ή σου λένε μόνο όσα πιστεύουν ότι πρέπει να γνωρίζεις», του είπα.

politeia link more

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Stella Maris» του Κόρμακ ΜακΚάρθι (κριτική) – Όλη η Αμερική του 20ού αιώνα σε ένα ψυχιατρείο

«Stella Maris» του Κόρμακ ΜακΚάρθι (κριτική) – Όλη η Αμερική του 20ού αιώνα σε ένα ψυχιατρείο

Για το μυθιστόρημα του Κόρμακ ΜακΚάρθι (Cormac McCarthy) «Stella Maris» (μτφρ. Γιώργος Κυριαζής, εκδ. Gutenberg). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την ταινία «God's Crooked Lines» του Oriol Paulo.

Γράφει ο Γιάννης Χατζηκρυστάλλης

...
100 χρόνια με την «κυρία Νταλογουέι»: Γιατί τη διαβάζουμε σήμερα

100 χρόνια με την «κυρία Νταλογουέι»: Γιατί τη διαβάζουμε σήμερα

Για το εμβληματικό μυθιστόρημα της Βιρτζίνια Γουλφ [Virginia Woolf] «Η κυρία Νταλογουέι» που κυκλοφόρησε σαν σήμερα, ακριβώς πριν από 100 χρόνια, στις 14 Μαΐου 1925. Με αυτή την αφορμή, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο συλλεκτική έκδοση σε μετάφραση Κωνσταντίνας Τριανταφυλλόπουλου και εξώφυλλο της Μάριας Μπαχά....

«Οι κηπουροί του Μπέρναμ Γουντ» της Έλενορ Κάτον (κριτική) – Αποκάλυψη με άρωμα Σαίξπηρ

«Οι κηπουροί του Μπέρναμ Γουντ» της Έλενορ Κάτον (κριτική) – Αποκάλυψη με άρωμα Σαίξπηρ

Για το μυθιστόρημα της Έλενορ Κάτον (Eleanor Catton) «Οι κηπουροί του Μπέρναμ Γουντ» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά, εκδ. Πατάκη). 

Γράφει η Ιωάννα Φωτοπούλου 

Μπέρναμ Γουντ είναι το όνομα μιας ακτιβιστικής κολεκτίβας...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Δεν έχω ανάσα» του Λουίζ Σβαρτς (κριτική) – Αντιμέτωπος με το θεριό της κατάθλιψης

«Δεν έχω ανάσα» του Λουίζ Σβαρτς (κριτική) – Αντιμέτωπος με το θεριό της κατάθλιψης

Για το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Λουίζ Σβαρτς (Luiz Schwarcz) «Δεν έχω ανάσα» (μτφρ. Μαρία Παπαδήμα, εκδ. Ίκαρος).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ο Λουίζ Σβαρτζ είναι ένας από τους σημαντικότερους εκδότες της Βρ...

Παρουσίαση του μυθιστορήματος «Όνομα πατρός: Δούναβης» του Κώστα Ακρίβου

Παρουσίαση του μυθιστορήματος «Όνομα πατρός: Δούναβης» του Κώστα Ακρίβου

Παρουσίαση του μυθιστορήματος του Κώστα Ακρίβου «Όνομα πατρός: Δούναβης» την Τρίτη 20 Μαΐου, στις 19:30, στον ΙΑΝΟ της Αθήνας.

Επιμέλεια: Book Press

Την Τρίτη 20 Μαΐου, στις 19:30, η Αλυσίδα Πολιτισμού IANOS και ο...

Φώτης Τερζάκης: «Ως συμπεριληπτικό όνομα, η

Φώτης Τερζάκης: «Ως συμπεριληπτικό όνομα, η "Ανατολή" είναι ήδη μια ρατσιστική και αποικιοκρατική κατηγορία, ένας τόπος της φαντασίας μας»

Μιλήσαμε με τον Φώτη Τερζάκη με αφορμή την πρόσφατη επανακυκλοφορία της μετάφρασής του της περίφημης μελέτης του Έντουαρντ Σαΐντ (Edward Said) «Οριενταλισμός», από τις εκδόσεις Σάλτο.

Στον Κ.Β. Κατσουλάρη 

Λίγα εί...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Μεχμέτ Ατές «Η σιωπή του κελιού», το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίμετρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πάντα έλεγαν: «Συνήθως έρχονται γύρω στις έξι, έξι κα...

«Ο σπορέας» του Ζαν Νταρό (προδημοσίευση)

«Ο σπορέας» του Ζαν Νταρό (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Ζαν Νταρό [Jean Darot] «Ο σπορέας» (μτφρ. Ελένη Γ. Γύζη), το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Στίξις.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Δεν γνωρίζαμε τίποτα. Δεν γνωρίζαμε αν οι εξόριστοι...

«Μια τρίχα που γίνεται άλογο» της Λίλας Κονομάρα (προδημοσίευση)

«Μια τρίχα που γίνεται άλογο» της Λίλας Κονομάρα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα της Λίλας Κονομάρα «Μια τρίχα που γίνεται άλογο», η οποία κυκλοφορεί τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Κι όμως κάποτε ήμασταν εμείς, ψιθυρίζει κι αμέσως σκέψεις κα...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μια ανασκόπηση της ελληνικής διηγηματογραφίας των τελευταίων πενήντα ετών σε 50 αντιπροσωπευτικά κείμενα. Σε πόσες κατηγορίες μπορούν να ταξινομηθούν τα διηγήματα (της μνήμης, πολιτικά, ερωτικά, αστυνομικά κ.ά.) και ποιοι οι σημαντικοί εκπρόσωποι της κάθε μιας; Στην κεντρική εικόνα, ο Ηλίας Χ. Παπαδημητρακόπουλος (1...

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Η εξέλιξη της τεχνολογίας, η δίκη του Γαλιλαίου, η αποδοχή του θανάτου, αλλά και οι προκαταλήψεις μας για τους τσιγγάνους. Δέκα βιβλία που θα μας γεννήσουν πολλά ερωτήματα και θα μας δώσουν απαντήσεις.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Δέκα πρόσφατα βιβλία πεζογραφίας από όλον τον κόσμο, γραμμένα από γυναίκες, με πρωταγωνίστριες θηλυκότητες, που απευθύνονται σε όλους. Ιστορίες για τις ηχηρές ή σιωπηρές επαναστάσεις των γυναικών εντός και εκτός των έμφυλων ρόλων τους, τις εκφάνσεις της αυτενέργειας και χειραφέτησής τους. Μυθιστορήματα και διηγήματα...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ