killing Commendatore Murakami 728

Για το δίτομο μυθιστόρημα του Χαρούκι Μουρακάμι «Σκοτώνοντας τον Κομεντατόρε» (μτφρ. Βασίλης Κιμούλης, εκδ. Ψυχογιός)

Του Κ.Β. Κατσουλάρη

Αν έχει τύχει να διαβάσεις οποιοδήποτε από τα, συνήθως πολυσέλιδα, μυθιστορήματα του ιδιοφυούς Ιάπωνα, γνωρίζεις ήδη από πρώτο χέρι ότι αυτά ανθίστανται σε κάθε ευσύνοπτη περιγραφή. Κι ότι ακόμη και η εξιστόρηση των βασικών σημείων της πλοκής χρειάζεται πολλές σελίδες για να καλύψει τις δαιδαλώδεις διαδρομές που ακολουθούν οι ιστορίες του. Πράγματι, ίσως ο λαβύρινθος να ήταν μια καλή μεταφορά για τον τρόπο που στήνει τα μυθιστορήματά του ο Χαρούκι Μουρακάμι, κι αν μάλιστα τοποθετούσαμε αυτόν τον λαβύρινθο μέσα σε ένα δάσος ή και κάτω από το έδαφος, μέσα στη νοτισμένη γη, τότε ίσως η μεταφορά να ήταν ακόμη πιο γόνιμη.

Ο μίτος που ποτέ δεν χάνεται

Κι όμως, συνήθως υπάρχει ένας μίτος απ’ όπου μπορείς να πιαστείς και να ακολουθήσεις τις δαιδαλώδεις ιστορίες του, κι αυτός δεν είναι άλλος από τον κεντρικό ήρωα: Στην περίπτωσή μας, ένας ζωγράφος, πορτρετίστας με καλή φήμη, τον οποίο η γυναίκα του τον έχει αιφνίδια παρατήσει έπειτα από εφτά χρόνια γάμου, ο οποίος βρίσκει καταφύγιο στο σπίτι του πατέρα ενός φίλου του, που ήταν κι εκείνος ζωγράφος, και μάλιστα καταξιωμένος.

Την προσοχή του τραβάει μια άλλη μοναχική φιγούρα, που προβάλει καθημερινά στα παράθυρα ή στη βεράντα μιας γειτονικής έπαυλης, ενός τεράστιου και πολυτελούς λευκού οικήματος

Μένοντας σε αυτό το σπίτι, που βρίσκεται στην είσοδο μιας υγρής κοιλάδας που καταλήγει στη θάλασσα, ο ήρωάς μας βυθίζεται όλο και περισσότερο στο αίνιγμα που αποτελούσε η ζωή και η καλλιτεχνική πορεία του ιδιοκτήτη του σπιτιού. Παράλληλα, την προσοχή του τραβάει μια άλλη μοναχική φιγούρα, που προβάλει καθημερινά στα παράθυρα ή στη βεράντα μιας γειτονικής έπαυλης, ενός τεράστιου και πολυτελούς λευκού οικήματος, που μοιάζει να πλέει μέσα στο δάσος, όπως χαρακτηριστικά γράφει ο συγγραφέας, σαν «ολοφώτιστο πλοίο στον ωκεανό».

mourakami fb

Ένας μυστηριώδης γείτονας

Ο μυστηριώδης γείτονας σύντομα θα αποκαλύψει το πρόσωπό του. Είναι ένας πλούσιος πρώην επιχειρηματίας ο οποίος προσεγγίζει τον ήρωά μας και του ζητάει να του φιλοτεχνήσει το πορτρέτο του. Αυτή θα είναι η απαρχή μιας σχέσης που θα αποτελέσει την ατμομηχανή της αφήγησης: ο λαμπερός κύριος Μενσίκι, μια αφαιρετική εκδοχή του Υπέροχου Γκάτσμπι, σχεδόν το αρνητικό του, θα εισχωρήσει διακριτικά στη ζωή του ήρωά μας, εξωθώντας τον να βγάλει στην επιφάνεια τον πηγαίο καλλιτέχνη που κρύβεται κάτω από τον μανδύα του πορτρετίστα.

Παράλληλα, ο ήρωάς μας θα ανακαλύψει στη σοφίτα του σπιτιού έναν άγνωστο πίνακα του καταξιωμένου ζωγράφου, που αναπαριστά μιας σκηνή από τη διάσημη όπερα του Μότσαρτ «Ντον Τζιοβάνι». Είναι η στιγμή που ο Ντον Τζιοβάνι, ως άλλος Δον Ζουάν που είναι, έχει αποπλανήσει την Ντόνα Άννα, βγαίνει στον κήπο και πέφτει πάνω στον πατέρα της, τον Κομεντατόρε –το όνομα του οποίου σημαίνει κάποιον που έχει υπό τις διαταγές του ιππότες–, μονομαχεί μαζί του και τον σκοτώνει.

Ο ήρωάς μας θα ανακαλύψει στη σοφίτα του σπιτιού έναν άγνωστο πίνακα του καταξιωμένου ζωγράφου, που αναπαριστά μιας σκηνή από τη διάσημη όπερα του Μότσαρτ «Ντον Τζιοβάνι».

Μπερδευτήκαμε; Κι όμως, η ιστορία μας δεν έχει καλά καλά ξεκινήσει, αφού αυτό που πραγματικά την πυροδοτεί και την οδηγεί στην πλέον απρόσμενη τροπή δεν είναι παρά ένα… κουδουνάκι. Ναι, αρχικά είναι ένας ανεπαίσθητος, ακανόνιστα επαναλαμβανόμενος ήχος, που ηχεί μια συγκεκριμένη ώρα μέσα στη νύχτα, ένας ήχος που ξυπνάει τον ήρωά μας, κι όταν χτυπάει, όλοι οι νυχτερινοί ήχοι του δάσους, ως δια μαγείας, κοπάζουν.

Πού βρίσκεται αυτό το κουδουνάκι; Γιατί είναι εκεί; Και, το κυριότερο, ποιος το χτυπάει, την ίδια ώρα κάθε νύχτα;

mourakami photo

Μυστήρια που πυκνώνουν

Πολλά είναι τα μυστήρια και σε αυτό το μυθιστόρημα του Χαρούκι Μουρακάμι, που όσο η αφήγηση προχωρά, τόσο πυκνώνουν και συμπλέκονται μεταξύ τους. Aυτό όμως που κάνει τον αναγνώστη να ζει και να αναπνέει ευτυχής μέσα σε αυτό το βιβλίο είναι η διττή του όψη: Μυστήρια από τη μία, πεζός και ωμός ρεαλισμός, από την άλλη.

Για παράδειγμα, οι δεκάδες σύντομες ή και πολύ σύντομες ερωτικές σκηνές του βιβλίου, περιγράφονται με τόση ακρίβεια και αποστασιοποίηση, ώστε δεν σε κάνουν ούτε στιγμή να ξεχνάς ότι ο ήρωας, όπως και τα άλλα πρόσωπα του βιβλίου, είναι πλάσμα με σάρκα και οστά. Έτσι, η σεξουαλική ζωή του ήρωα, που φτάνει σε εμάς είτε με τη μορφή αναμνήσεων, είτε μέσα από τις τωρινές συνευρέσεις του με δυο παντρεμένες γυναίκες της περιοχής, που τις συναντά εναλλάξ, αυτή η πλευρά του ήρωα λειτουργεί ως μια πολύ χρήσιμη αντίστιξη προς την κεντρική ιστορία, όπου ο κόσμος των ιδεών, των μεταφορών και των συμβόλων, έχει το πάνω χέρι.

Οι δεκάδες σύντομες ή και πολύ σύντομες ερωτικές σκηνές του βιβλίου, περιγράφονται με τόση ακρίβεια και αποστασιοποίηση, ώστε δεν σε κάνουν ούτε στιγμή να ξεχνάς ότι ο ήρωας, όπως και τα άλλα πρόσωπα του βιβλίου, είναι πλάσμα με σάρκα και οστά.

Αναζητήσεις για τα μυστήρια της καλλιτεχνικής δημιουργίας; Αλλεπάλληλες μεταφορές για τις δαιδαλώδεις διαδρομές που οδηγούν στη βαθιά αγάπη; Αυτά, και πολλά άλλα μαζί. Ένα γοητευτικό μείγμα ετερόκλητων υλικών, απόδειξη, μεταξύ άλλων, της αφηγηματικής μαεστρίας του Ιάπωνα συγγραφέα, που καταφέρνει να σε κάνει να ακολουθείς αγόγγυστα και με αυξανόμενο ενδιαφέρον τις, συχνότατα εξωφρενικές, περιπέτειες των ηρώων του.

Τρύπες στο χώμα

Κάποιες από αυτές τις περιπέτειες έχουν να κάνουν με ένα αγαπημένο σύμβολο του Μουρακάμι, τις τρύπες στο χώμα. Άλλοτε πηγάδια, άλλοτε φυλακές, άλλοτε κρυμμένοι ναοί μιας ξεχασμένης θρησκείας, άλλοτε σύνορο μεταξύ ζωής και θανάτου. Κι άλλοτε, απλώς μια τρύπα, το ίδιο το κενό, το κενό, που τόσο μεγάλη σημασία κατέχει στις μυθοπλασίες του Ιάπωνα συγγραφέα.

mourakami exofΈνα σύμπαν που σκέφτεται

Επιστρέφοντας εκεί απ’ όπου ξεκίνησα, από το δυσπερίγραπτο των μυθιστορημάτων του Χαρούκι Μουρακάμι, να σημειώσουμε και το εξής: Ένα από τα στοιχεία που αυξάνει αυτήν τη δυσκολία είναι οι πολλαπλοί σύνδεσμοι που δημιουργεί ο συγγραφέας ανάμεσα στα ποικίλα υφάδια της πλοκής του. Και σε αυτό το μυθιστόρημα, τίποτε δεν πάει χαμένο, ούτε καν ο τελευταίος δευτερεύων χαρακτήρας. Όλα τελικά συνδέονται με όλα, μέσα από ένα πλούσιο πλέγμα αναφορών και συνάψεων, λες και ο μυθοπλαστικός κόσμος είναι ένα ζωντανό σύμπαν που σκέφτεται.

Οι σχοινοτενείς διάλογοι σχεδόν σε υπνωτίζουν, ενώ οι πολλαπλές αναφορές, είτε από την Ιστορία με το γιώτα Κεφαλαίο, είτε από την ιστορία της τέχνης και της μουσικής, εμπλουτίζουν και σφιχτοδένουν τα αφηγηματικά νήματα.

Το Σκοτώνοντας τον Κομεντατόρε, όπως όλα τα βιβλία του Χαρούκι Μουρακάμι, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός, σε στρωτή και προσεγμένη μετάφραση του Βασίλη Κιμούλη, από τα αγγλικά. Είναι μια κουνελότρυπα, που αν τη διαβείς, δεν θα βγεις από αυτήν παρά κάμποσες μέρες ή νύχτες αργότερα, κι ίσως όχι ακριβώς ο ίδιος άνθρωπος.

politeia link more

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η πόλη της νίκης», το νέο μυθιστόρημα του Σαλμάν Ρούσντι (κριτική) – Το έπος ενός ακατάβλητου παραμυθά

«Η πόλη της νίκης», το νέο μυθιστόρημα του Σαλμάν Ρούσντι (κριτική) – Το έπος ενός ακατάβλητου παραμυθά

Για το βιβλίο του Σαλμάν Ρούσντι [Salman Rushdie] «Η πόλη της νίκης» (μτφρ. Γιώργος Μπλάνας, εκδ. Ψυχογιός).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Θα μπορούσε να είχε γραφτεί η  ...

«Τρεις γυναίκες» του Ρόμπερτ Μούζιλ (κριτική) – Η υπονόμευση του αντρικού βλέμματος μέσα από τρεις ερωτικές τραγωδίες

«Τρεις γυναίκες» του Ρόμπερτ Μούζιλ (κριτική) – Η υπονόμευση του αντρικού βλέμματος μέσα από τρεις ερωτικές τραγωδίες

Για τον τόμο με τις τρεις νουβέλες του Ρόμπερτ Μούζιλ (Robert Musil) «Τρεις γυναίκες» (μτφρ. Μαρίνα Αγαθαγγελίδου, εκδ. Αντίποδες).

Γράφει ο Φώτης Καρ...

«Η μαέστρος» της Χάριετ Κονστάμπλ (κριτική) – Ένα ταλαντούχο κορίτσι στη σκιά του Βιβάλντι

«Η μαέστρος» της Χάριετ Κονστάμπλ (κριτική) – Ένα ταλαντούχο κορίτσι στη σκιά του Βιβάλντι

Για το βιβλίο της Χάριετ Κονστάμπλ [Harriet Constable] «Η μαέστρος» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Ελληνικά Γράμματα). Στην κεντρική φωτογραφία, ο πίνακας «Young Woman Playing a Violin» του Οράτσιο Τζεντιλέσκι.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Πέθανε ο Τομ Ρόμπινς, «ο πιο επικίνδυνος συγγραφέας στον κόσμο»

Πέθανε ο Τομ Ρόμπινς, «ο πιο επικίνδυνος συγγραφέας στον κόσμο»

Σε ηλικία 92 ετών, πέθανε ο Τομ Ρόμπινς [Tom Robbins], γνωστός για τα χιουμοριστικά μυθιστορήματά του, επηρεασμένα από το κλίμα της αμερικανικής αντικουλτούρας των '60s. Τα βιβλία του κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Αίολος.

Επιμέλεια: Book Press

...
«Σωματογραφία» της Εύας Στάμου (κριτική) – Πορτρέτα γυναικών σε κίνηση

«Σωματογραφία» της Εύας Στάμου (κριτική) – Πορτρέτα γυναικών σε κίνηση

Για το μυθιστόρημα της Εύας Στάμου «Σωματογραφία», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αρμός. 

Γράφει η Ντόρα Τσιμπούκη

To πρόσφατο βιβλίο της Εύα...

«Θέλω να δω τον Πάπα» – Η 85χρονη οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη, επίκαιρη και απολαυστική

«Θέλω να δω τον Πάπα» – Η 85χρονη οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη, επίκαιρη και απολαυστική

Για την οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη «Θέλω να δω τον Πάπα!», σε μουσική διεύθυνση Νίκου Βασιλείου και σκηνοθεσία Νατάσας Τριανταφύλλη, η οποία παρουσιάζεται στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής μέχρι και τις 16 Φεβρουαρίου.

Γράφει η Έλενα Χουζούρη

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Απάρνηση» του Άρη Μαραγκόπουλου (προδημοσίευση)

«Απάρνηση» του Άρη Μαραγκόπουλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπασμάτων από το μυθιστόρημα του Άρη Μαραγκόπουλου «Απάρνηση», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Φεβρουαρίου από τις εκδόσεις Τόπος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιφάνεια Ι
(Ο Νικόλας δεν είναι πια εδώ)

...
«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη μελέτη της Έλενας Χουζούρη «Ψυχή ντυμένη αέρα – Ανθούλα Σταθοπούλου - Βαφοπούλου: Η μούσα της μεσοπολεμικής Θεσσαλονίκης», η οποία θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίκεντρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η Μάγε...

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Ελένης Αλεξανδροπούλου «(Α)Κατάλληλο Timing», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ο Αύγουστος, όσο μεγαλώνεις, μοιάζει πικρός. Οι περισ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία πεζογραφίας, εξαντλημένα (τα περισσότερα), επανεκδίδονται και διεκδικούν νέους αναγνώστες.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Νίκος Καζαντζάκης, Ταξιδεύοντας: Αγγλία (εκδ. Διόπτρα)

...
«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας (μυθιστορήματα, νουβέλες και διηγήματα) που αναμένουμε τις επόμενες μέρες ή εβδομάδες. Στην κεντρική εικόνα, ο Αλέξης Πανσέληνος, η Μάρω Βαμβουνάκη και ο Μιχάλης Μοδινός.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Μυθιστ...

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Η Σίρλεϊ Τζάκσον [Shirley Jackson, 1916-1965] ήταν πολλά περισσότερα από μια συγγραφέας ιστοριών τρόμου. Με άξονα δύο βιβλία της που κυκλοφόρησαν ή επανακυκλοφόρησαν πρόσφατα «Η λοταρία και άλλες ιστορίες» (μτφρ. Χρυσόστομος Τσαπραΐλης) και «Ζούσαμε πάντα σε ένα κάστρο» (μτφρ. Βάσια Τζανακάρη) από τις εκδόσεις ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ