khalil 2 kentriki

Για το μυθιστόρημα του Yasmina Khadra «Χαλίλ» (μτφρ. Γιάννης Στρίγκος, εκδ. Πατάκη).

Της Χριστίνας Μουκούλη

Μετά από τα εξαιρετικά δυσάρεστα γεγονότα που διαδραματίστηκαν τις τελευταίες μέρες στη Γαλλία και προκάλεσαν τον παγκόσμιο αποτροπιασμό, το μυθιστόρημα του Γιασμίνα Χάντρα φαντάζει πιο επίκαιρο από ποτέ. Άλλωστε το εμπνεύστηκε από ανάλογα γεγονότα που έγιναν το 2015 στην ίδια χώρα.

Τα ερωτήματα που εγείρονται με την ανάγνωση του βιβλίου είναι πολλά και δύσκολα μπορούν να απαντηθούν. Πόσο εφικτό είναι άραγε να διακρίνει κανείς τα όρια μεταξύ λογικής και παραφροσύνης; Κατά πόσο μπορεί κάποιος να είναι δίκαιος, όταν έχει υποστεί κατάφωρη αδικία, ρατσισμό και αποκλεισμό από αγαθά που δρέπουν όλοι οι υπόλοιποι; Στην Ευρώπη του σήμερα, γιατί να θέλει κανείς να σκορπίσει τον θάνατο, ενώ έρχεται σ’ αυτή για να ζήσει μια καλύτερη ζωή;

Μεγαλώνοντας στις γειτονιές όπου το σκοτάδι πέφτει πολύ γρήγορα

Τέσσερις άντρες ταξιδεύουν από μια πόλη του Βελγίου προς το Παρίσι για να ανατινάξουν το εθνικό στάδιο της Γαλλίας, το Σταντ ντε Φρανς, όπου διεξάγεται ένας ποδοσφαιρικός αγώνας της εθνικής ομάδας της χώρας ενάντια στη Γερμανία. Είναι όλοι τους αποφασισμένοι να πεθάνουν για να εκδικηθούν για τα δεινά που έχουν υποστεί οι ομόθρησκοί τους και για να αποδείξουν την πίστη τους στον Θεό. Οι τρεις πετυχαίνουν τον στόχο τους. Όχι όμως και ο Χαλίλ, ο τέταρτος της παρέας. Το γιλέκο με τα εκρηκτικά που του έδωσαν είναι ελαττωματικό και η έκρηξη δεν πραγματοποιείται.

Τέσσερις άντρες ταξιδεύουν από μια πόλη του Βελγίου προς το Παρίσι για να ανατινάξουν το εθνικό στάδιο της Γαλλίας, το Σταντ ντε Φρανς, όπου διεξάγεται ένας ποδοσφαιρικός αγώνας της εθνικής ομάδας της χώρας ενάντια στη Γερμανία.

Με αλλεπάλληλες αναδρομές στο παρελθόν, μαθαίνουμε την ιστορία του Χαλίλ και της οικογένειάς του, τις συνθήκες στις οποίες μεγάλωσε και το πώς βρέθηκε στους κόλπους της οργάνωσης που έχει στόχο να σκορπίσει τον τρόμο και τον θάνατο. Η οικογένεια του Χαλίλ κατάγεται από το Μαρόκο. Ο πατέρας δεν αναπτύσσει καμιά ουσιαστική σχέση με τα παιδιά του και κακομεταχειρίζεται τη μητέρα. Εκείνη δέχεται την άσχημη συμπεριφορά του, μη τολμώντας να αντιδράσει και μεταβάλλοντας τον εαυτό της σε «μια μάζα κακοτυχίας και υποταγής».

yasmina khadra 2
Γιασμίνα Χάντρα είναι το λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Αλγερίνου συγγραφέα Μοχάμεντ Μουλεσεχούλ, ο οποίος γεννήθηκε στις 10 Ιανουαρίου του 1955. Από εννέα ετών μπήκε σε στρατιωτική σχολή. Το 1984 κυκλοφόρησε τα πρώτα του κείμενα με γυναικείο ψευδώνυμο για να αποφύγει τη στρατιωτική λογοκρισία. Αποκάλυψε την ταυτότητά του το 2001, αφού είχε εγκαταλείψει τον στρατό και τη χώρα του. Έκτοτε ζει στη Γαλλία.

 

Ο Χαλίλ ανήκει στους δυσαρεστημένους εφήβους, που ψάχνουν ταυτότητα και νόημα στη ζωή τους. Έχουν ανάγκη να πιστέψουν σε κάτι σημαντικό, ενώ οι σχέσεις με τους γονείς τους παραμένει παράγοντας καθοριστικός για την πορεία τους. Οι άσχημες συνθήκες διαβίωσης, η φτώχεια και το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο των γονιών, οδηγούν τους νέους σε παραβατικές συμπεριφορές. Η απουσία ερεθισμάτων και κινήτρων για μάθηση, η αδικία και η κακομεταχείριση, η έλλειψη ευκαιριών, ο κοινωνικός διαχωρισμός, ο αποκλεισμός από τον τρόπο ζωής των ευρωπαίων, όλα αυτά καθιστούν τους νέους αυτούς ευάλωτους σε κάθε μορφής προσηλυτισμό από φανατισμένους ισλαμιστές.

«Αυτό που συμβαίνει είναι η λογική κατάληξη μιας διαδικασίας παλιάς όσο και το αγελαίο ένστικτο: ο αποκλεισμός εντείνει την ευθιξία, η ευθιξία γεννά τη ματαίωση, τα αισθήματα ματαίωσης γεννούν το μίσος και το μίσος οδηγεί στη βία. Είναι μαθηματικό το ζήτημα».

Στο μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου η αφήγηση είναι πρωτοπρόσωπη και αφηγητής είναι ο ίδιος ο Χαλίλ. Μας περιγράφει διεξοδικά τις αμφιβολίες και τα διλήμματα που αντιμετωπίζει αρχικά, μα και το μέγεθος της επιμονής και της πίστης στον μεγάλο σκοπό αργότερα. Ο ιμάμης που ανέλαβε την εκπαίδευσή του του μιλά γλυκά και όμορφα στην αρχή, με επιχειρήματα που καταρρίπτουν κάθε διαφορετική άποψη. Με ευφράδεια που θα ενισχύσει τη χειραγώγηση, θα μεταλαμπαδεύει στην ψυχή του Χαλίλ τον θρησκευτικό φανατισμό. Στην οργάνωση όπου θα μπει ο Χαλίλ θα νιώσει ότι είναι κάποιος, «έχει γίνει ορατός, έχει αποκτήσει υπόσταση, ένα ιδανικό».

Ο συγγραφέας σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογεί τις ενέργειες των νεαρών καμικάζι, ούτε τους δίνει ελαφρυντικά. Προσεγγίζει με μεγάλη μαεστρία τον τρόπο σκέψης ενός νέου που θέλει να ενσωματωθεί, τα στάδια του προσηλυτισμού που υφίσταται και τους παράγοντες που τον οδηγούν στο να βλέπει ως μονόδρομο τον εκούσιο θάνατό του για την επίτευξη του μεγάλου στόχου. Εξαιρετική η μετάφραση του Γιάννη Στρίγκου. Αποδίδει επάξια την αμεσότητα και τον ρεαλισμό του κειμένου.

* Η ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΟΥΚΟΥΛΗ είναι εκπαιδευτικός. 


khandraΧαλίλ
ΓΙΑΣΜΙΝΑ ΧΑΝΤΡΑ
Μτφρ. ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΡΙΓΚΟΣ
ΠΑΤΑΚΗΣ 2020
Σελ. 280, τιμή εκδότη €13,30  



ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ YASMINA KHADRA

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Οι ξαδέλφες» της Αουρόρα Βεντουρίνι (κριτική) – Ιστορία μιας μοναδικής κι αλλόκοτης οικογένειας

«Οι ξαδέλφες» της Αουρόρα Βεντουρίνι (κριτική) – Ιστορία μιας μοναδικής κι αλλόκοτης οικογένειας

Για το βιβλίο της Αουρόρα Βεντουρίνι (Aurora Ventoyrini) «Οι ξαδέλφες» (μτφρ. Μαρία Αθανασιάδου, Θεώνη Κάμπρα, Αλίκη Μανωλά, Ιφιγένεια Ντούμη, Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, εκδ. Carnivora). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την ταινία του Αλεχάντρο Γιοντορόφσκι «Santa Sangre» (1989).

...
«Stella Maris» του Κόρμακ ΜακΚάρθι (κριτική) – Όλη η Αμερική του 20ού αιώνα σε ένα ψυχιατρείο

«Stella Maris» του Κόρμακ ΜακΚάρθι (κριτική) – Όλη η Αμερική του 20ού αιώνα σε ένα ψυχιατρείο

Για το μυθιστόρημα του Κόρμακ ΜακΚάρθι (Cormac McCarthy) «Stella Maris» (μτφρ. Γιώργος Κυριαζής, εκδ. Gutenberg). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την ταινία «God's Crooked Lines» του Oriol Paulo.

Γράφει ο Γιάννης Χατζηκρυστάλλης

...
100 χρόνια με την «κυρία Νταλογουέι»: Γιατί τη διαβάζουμε σήμερα

100 χρόνια με την «κυρία Νταλογουέι»: Γιατί τη διαβάζουμε σήμερα

Για το εμβληματικό μυθιστόρημα της Βιρτζίνια Γουλφ [Virginia Woolf] «Η κυρία Νταλογουέι» που κυκλοφόρησε σαν σήμερα, ακριβώς πριν από 100 χρόνια, στις 14 Μαΐου 1925. Με αυτή την αφορμή, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο συλλεκτική έκδοση σε μετάφραση Κωνσταντίνας Τριανταφυλλόπουλου και εξώφυλλο της Μάριας Μπαχά....

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Οι ξαδέλφες» της Αουρόρα Βεντουρίνι (κριτική) – Ιστορία μιας μοναδικής κι αλλόκοτης οικογένειας

«Οι ξαδέλφες» της Αουρόρα Βεντουρίνι (κριτική) – Ιστορία μιας μοναδικής κι αλλόκοτης οικογένειας

Για το βιβλίο της Αουρόρα Βεντουρίνι (Aurora Ventoyrini) «Οι ξαδέλφες» (μτφρ. Μαρία Αθανασιάδου, Θεώνη Κάμπρα, Αλίκη Μανωλά, Ιφιγένεια Ντούμη, Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, εκδ. Carnivora). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την ταινία του Αλεχάντρο Γιοντορόφσκι «Santa Sangre» (1989).

...
Φραγκίσκος: Ο Πάπας της «Εκκλησίας του λαού του Θεού»

Φραγκίσκος: Ο Πάπας της «Εκκλησίας του λαού του Θεού»

Για την αυτοβιογραφία του Πάπα Φραγκίσκου με τίτλο «Ελπίδα, η αυτοβιογραφία» που κυκλοφορεί σε μετάφραση Άννας Παπασταύρου από τις εκδόσεις Gutenberg. 

Γράφει ο Γιώργος Σιακαντάρης

Είμαι πάντοτε επιφυλακτικός απέναντι στις αυτοβιογραφίες, αν και έ...

«Δεν έχω ανάσα» του Λουίζ Σβαρτς (κριτική) – Αντιμέτωπος με το θεριό της κατάθλιψης

«Δεν έχω ανάσα» του Λουίζ Σβαρτς (κριτική) – Αντιμέτωπος με το θεριό της κατάθλιψης

Για το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Λουίζ Σβαρτς (Luiz Schwarcz) «Δεν έχω ανάσα» (μτφρ. Μαρία Παπαδήμα, εκδ. Ίκαρος).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ο Λουίζ Σβαρτζ είναι ένας από τους σημαντικότερους εκδότες της Βρ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις» της Λένας Κορομηλά (προδημοσίευση)

«Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις» της Λένας Κορομηλά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Λένας Κορομηλά «Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ιωλκός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στο τρένο; είπες.

...
«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Μεχμέτ Ατές «Η σιωπή του κελιού», το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίμετρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πάντα έλεγαν: «Συνήθως έρχονται γύρω στις έξι, έξι κα...

«Δεν θα τελειώσει έτσι» των Νίκι Φρεντς (προδημοσίευση)

«Δεν θα τελειώσει έτσι» των Νίκι Φρεντς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα των Νίκι Φρεντς [Nicci French] «Δεν θα τελειώσει έτσι» (μτφρ. Κίκα Κραμβουσάνου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η Κίρα άκουγε αν...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μια ανασκόπηση της ελληνικής διηγηματογραφίας των τελευταίων πενήντα ετών σε 50 αντιπροσωπευτικά κείμενα. Σε πόσες κατηγορίες μπορούν να ταξινομηθούν τα διηγήματα (της μνήμης, πολιτικά, ερωτικά, αστυνομικά κ.ά.) και ποιοι οι σημαντικοί εκπρόσωποι της κάθε μιας; Στην κεντρική εικόνα, ο Ηλίας Χ. Παπαδημητρακόπουλος (1...

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Η εξέλιξη της τεχνολογίας, η δίκη του Γαλιλαίου, η αποδοχή του θανάτου, αλλά και οι προκαταλήψεις μας για τους τσιγγάνους. Δέκα βιβλία που θα μας γεννήσουν πολλά ερωτήματα και θα μας δώσουν απαντήσεις.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Δέκα πρόσφατα βιβλία πεζογραφίας από όλον τον κόσμο, γραμμένα από γυναίκες, με πρωταγωνίστριες θηλυκότητες, που απευθύνονται σε όλους. Ιστορίες για τις ηχηρές ή σιωπηρές επαναστάσεις των γυναικών εντός και εκτός των έμφυλων ρόλων τους, τις εκφάνσεις της αυτενέργειας και χειραφέτησής τους. Μυθιστορήματα και διηγήματα...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ