evaristo atwood

Για το μυθιστόρημα της Bernardine Evaristo «Κορίτσι, γυναίκα, άλλο» (μτφρ. Ρένα Χατχούτ, εκδ. Gutenberg).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Σύμφωνα με την εφημερίδα The Guardian, τέσσερις στους δέκα Βρετανούς πιστεύουν ότι ο πολυπολιτισμός στη χώρα έχει υπονομεύσει τη βρετανική κουλτούρα. Από τους λευκούς Αγγλοσάξονες έως τους μαύρους απογόνους σκλάβων κι από τη χριστιανική Ευρώπη μέχρι τους μουσουλμάνους μετανάστες, από τα αριστοκρατικά στρώματα του Λονδίνου έως τις φτωχές εργατοσυνοικίες του Μάντσεστερ κι από την ελίτ του Σίτυ μέχρι τους περιθωριακούς εφήβους των προαστίων, πόσες διαφορετικές τάσεις διασταυρώνονται και συγκρούονται στην πολυπολιτισμική Βρετανία! Σ’ αυτό το κοινωνικό πεδίο, που, ενώ υπάρχει και ανανεώνεται για αιώνες, δεν έχει καταφέρει να διατρήσει απόλυτα τους ταξικούς και φυλετικούς διαχωρισμούς, είναι ακόμα αναμενόμενο ο ρατσισμός και η ενδοκοινωνική έχθρα να λανθάνει σε πολλές ορατές κι αόρατες πτυχές της ζωής.

Ποια είναι η Αφροαγγλίδα Μπερναρντίν Εβαρίστο

Η Μπερναρντίν Εβαρίστο, κόρη λευκής Αγγλίδας και μαύρου Νιγηριανού, γεννήθηκε το 1959 στο Λονδίνο όπου ζει ακόμα και σήμερα. Διδάσκει δημιουργική γραφή και έχει γράψει εννέα βιβλία τα οποία έχουν κερδίσει, ή προταθεί για, διάφορα βραβεία. Είναι η πρώτη μαύρη γυναίκα που κερδίζει Booker. Ως μιγάς εκφράζει αυτόν τον υβριδικό πολιτισμό, που γεννήθηκε κι ακμάζει σε κοινωνίες όπως η αγγλική, αλλά συνάμα ως «Αφροαγγλίδα» βιώνει τις ανισότητες, όσο υπάρχουν ακόμα νοοτροπίες και κανόνες περί αποδεκτού μέσου όρου και απειλητικού περιθωρίου.

Στην ουσία δεν υπάρχει μια κεντρική πρωταγωνίστρια, αλλά πολλές γυναικείες περσόνες, που σε ένα πολυδύναμο πλέγμα αλληλοσυμπληρώνονται και όλες μαζί συστήνουν τον μυθιστορηματικό κόσμο. Έτσι, η Μπερναρντίν Εβαρίστο κατορθώνει να συστοιχίσει την κοινωνική με τη μυθοπλαστική πραγματικότητα σε ένα πολυπρόσωπο και πολυτασικό μαγνητικό πεδίο.

Το βιβλίο της εκφάζει αυτή τη δυναμική κατάσταση, όπου χρώματα δέρματος, θρησκείες, σεξουαλικές προτιμήσεις, ατομικές συμπεριφορές κ.λπ. συναντώνται σε ένα άλλοτε ήρεμο κι άλλοτε εκρηκτικό μίγμα. Κέντρο της βέβαια συνήθως είναι οι μαύρες γυναίκες, μερικές από τις οποίες είναι ομοφυλόφιλες, κι από τη δική τους οπτική γωνία παρουσιάζει την αγγλική πραγματικότητα. Στην ουσία δεν υπάρχει μια κεντρική πρωταγωνίστρια, αλλά πολλές γυναικείες περσόνες, που σε ένα πολυδύναμο πλέγμα αλληλοσυμπληρώνονται και όλες μαζί συστήνουν τον μυθιστορηματικό κόσμο. Έτσι, η Μπερναρντίν Εβαρίστο κατορθώνει να συστοιχίσει την κοινωνική με τη μυθοπλαστική πραγματικότητα σε ένα πολυπρόσωπο και πολυτασικό μαγνητικό πεδίο.

girl woman other kentriki

Η Άμα Μπόνσου, που είναι χρόνια αντισυμβατική σκηνοθέτης, ανεβάζει τη μεγαλειώδη παράστασή της «Η τελευταία Αμαζόνα της Δαχομέης». Είναι μαύρη κι ομοφυλόφιλη, πολιτικοποιημένη και φεμινίστρια, όπως και η φίλη της Ντομινίκ. Βεβαίως, τώρα που έχει σε ένα μέρος καταξιωθεί φαίνεται κατεστημένο και ειδικά στην κόρη της τη Γιαζ φαντάζει πλέον ξεπερασμένη φεμινίστρια, καθώς η 19χρονη δηλώνει ευρύτερα ανθρωπίστρια. Οι φίλες της τελευταίας που είναι Σομαλές, Αιγύπτιες, λευκές, η Αφροαμερικάνα Τζένγκα, η Νιγηριανή Κάρολ, η αντιδραστική έφηβη ΛαΤίσα, που βρέθηκε με τρία παιδιά στην πλάτη, η Σίρλεϊ, που είναι μαύρη καθηγήτρια σε ένα σχολείο και βιώνει η ίδια τον ρατσισμό των συναδέλφων της, η Μέγκαν που αλλάζει το όνομά της σε Μόργκαν, καθώς υιοθετεί μια ουδετερόφυλη ταυτότητα, ασπαζόμενη τις θεωρίες περί φύλου, αυτοκαθορισμού της έμφυλης συνείδησης και σεξουαλικότητας. Όλες αυτές και μια πλειάδα άλλες παρουσιάζουν μέσω της γυναικείας ματιάς τον πολυπολιτισμικό κόσμο του Λονδίνου.

Κοινωνικά δικαιώματα, εργασία, διαφυλικές και διαφυλετικές σχέσεις, φεμινισμός, πολιτική, Brexit, διεθνείς σχέσεις, μετανάστευση, εφηβική παραβατικότητα, ταυτότητες, πατρίδα, υβριδισμός, αποδοχή του ξένου, σεξουαλικός προσανατολισμός, λεσβίες και γκέι, σπουδές φύλου, ακτιβισμός, φιλίες και κουτσομπολιά… σχηματίζουν ένα πελώριο πολιτισμικό χαλί.

Απ’ την πρώτη ηρωίδα η συγγραφέας καταθέτει τα αντικομφορμιστικά της χαρτιά. Σε όλο το μήκος και πλάτος ακολουθεί μια γραμμή, που θα μπορούσαν πολλοί να τη χαρακτηρίσουν politically correct και κοινωνικά trendy: αντιρατσιστικά μηνύματα και καταγγελία των έμφυλων διακρίσεων με μπόλικη δόση προστασίας των ατόμων με διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό από τους ετεροφυλόφιλους. Κοινωνικά δικαιώματα, εργασία, διαφυλικές και διαφυλετικές σχέσεις, φεμινισμός, πολιτική, Brexit, διεθνείς σχέσεις, μετανάστευση, εφηβική παραβατικότητα, ταυτότητες, πατρίδα, υβριδισμός, αποδοχή του ξένου, σεξουαλικός προσανατολισμός, λεσβίες και γκέι, σπουδές φύλου, ακτιβισμός, φιλίες και κουτσομπολιά… σχηματίζουν ένα πελώριο πολιτισμικό χαλί. Σ’ αυτό φαίνεται η βρετανική κοινωνία, τόσο άμεσα, τόσο οικεία που πείθει και εντάσσει τον αναγνώστη μέσα σ’ αυτήν, χωρίς ο τελευταίος να ξενίζεται για την άλλη χώρα που καλείται να γνωρίσει.

Πολυεστιακό και πολυπρισματικό, ένα κείμενο που τρέχει...

Bernardine Evaristo

Κόρη λευκής Αγγλίδας και Νιγηριανού, η Εβαρίστο γεννήθηκε το 1959 στο Λονδίνο όπου ζει και σήμερα. Διδάσκει δημιουργική γραφή και έχει γράψει εννέα βιβλία τα οποία έχουν κερδίσει, ή προταθεί για, διάφορα βραβεία. Είναι η πρώτη μαύρη γυναίκα που τιμήθηκε με το Βραβείο Μπούκερ.

 

 

Το βιβλίο είναι γραμμένο έξυπνα. Πρώτ’ απ’ όλα είναι πολυεστιακό, αφού περιδιαβαίνει μέσα από την οπτική γωνία πολυάριθμων γυναικών τα βιώματά τους από μια πολυφυλετική κοινωνία, όπως είναι η βρετανική, η οποία όμως είναι εξίσου ρατσιστική όχι μόνο προς τους μαύρους, αλλά και προς τις γυναίκες, τους ομοφυλόφιλους, τις λεσβίες και άλλες ομάδες. Κι απ’ την άλλη, οι παράγραφοι είναι πολύ μικρές, σχεδόν ίσες με μια πρόταση. Αυτό κάνει το κείμενο να τρέχει στην ανάγνωση, να περνά γρήγορα στον αναγνώστη, ο οποίος ελαύνει σχετικά ραγδαία το υπερεξακοσιασελίδο σώμα του.

Σταδιακά, η πρωταγωνίστρια του ενός κεφαλαίου περνά σε φιλική συμμετοχή σε ένα άλλο, κι έτσι τα δώδεκα πρόσωπα διαπλέκονται σε ένα δίκτυο, σε ένα πλέγμα συνδέσεων, συνάψεων, διασταυρώσεων κ.λπ., αλλά πάνω απ’ όλα σε ένα ευρύ πεδίο γυναικείων οπτικών και στάσεων. Στο τέλος, ξαναγυρίζουμε στην παράσταση της Άμα Μπόνσου. Ο κύκλος ολοκληρώνεται, δείχνοντας πως όλα περιλαμβάνονται σε ένα κοινό πλαίσιο, όπου το σύμβολο της Αμαζόνας παραπέμπει πάλι στις επαναστατημένες γυναίκες. Η Bernardine Evaristo επιχειρεί να αναδείξει (και το πετυχαίνει άριστα) τον τρόπο με τον οποίο οι γυναίκες στις ποικίλες εκδοχές τους, παθητικές – επιθετικές, συνειδητοποιημένες ή μη, ετεροφυλόφιλες – ομοφυλόφιλες, εξαρτημένες – ανεξάρτητες, μαχητικές ή μη κ.λπ. λειτουργούν μέσα στο συμβατικό κοινωνικό πλαίσιο και γοργά κατακτούν την αυτοσυνειδησία τους αλλά και επιβάλλουν τη δική τους φωνή.

Μοναδικό μυθιστόρημα που επάξια κέρδισε το βραβείο Booker, πολυπρισματικό, που ωστόσο σχετικά μονοφωνικά προβάλλει την έμφυλη και φυλετική καταπίεση. Ωστόσο, σε μια ακόμα ανδροκρατούμενη εποχή τέτοιες φεμινιστικές και αντιρατσιστικές φωνές χρειάζονται για να φανούν όλες οι κοινωνικές αδικίες.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ είναι διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας, κριτικός βιβλίου και συγγραφέας. Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Πυθαγόρας» (εκδ. Καστανιώτη).

Στην κεντρική εικόνα, η συγγραφέας με την Μάργκαρετ Άτγουντ, με την οποία μοιράστηκε το περσινό Μπούκερ. Στην εικόνα στο κέντρο: Εικονογράφηση της © Hanna Barczyk για την Boston Globe. 


evaristo gutenbergΚορίτσι, γυναίκα, άλλο
Bernardine Evaristo
Μτφρ. Ρένα Χατχούτ
Gutenberg 2020
Σελ. 648, τιμή εκδότη €18,00 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ανήκουστος βλάβη» του Ντέιβιντ Λοτζ (κριτική) – Μια καυστική παρωδία των campus novels

«Ανήκουστος βλάβη» του Ντέιβιντ Λοτζ (κριτική) – Μια καυστική παρωδία των campus novels

Για το μυθιστόρημα του Ντέιβιντ Λοτζ (David Lodge) «Ανήκουστος Βλάβη», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κυψέλη σε μετάφραση Έφης Τσιρώνη.

Γράφει ο Αντώνης Γουλιανός

Στο μυθιστόρημά του Deaf Sentence (με...

«Μικρές κόκκινες γυναίκες» της Μάρτα Σανθ (κριτική) – Μια γυναίκα παλεύει για τη δικαίωση των θυμάτων του Ισπανικού Εμφυλίου

«Μικρές κόκκινες γυναίκες» της Μάρτα Σανθ (κριτική) – Μια γυναίκα παλεύει για τη δικαίωση των θυμάτων του Ισπανικού Εμφυλίου

Για το μυθιστόρημα της Μάρτα Σανθ (Marta Sanz) «Μικρές κόκκινες γυναίκες», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Carnivora, σε μετάφραση Κωνσταντίνου Παλαιολόγου. Στη φωτογραφία, στιγμιότυπο από την ταινία «Land and Freedom» του Κεν Λόουτς (Ken Loach), με θέμα τον Ισπανικό Εμφύλιο.

...
«Σιντάρτα» & «Γερτρούδη» του Έρμαν Έσσε – Ξαναδιαβάζοντας τον Γερμανό της εσωτερικής αναζήτησης και του ρομαντικού έρωτα

«Σιντάρτα» & «Γερτρούδη» του Έρμαν Έσσε – Ξαναδιαβάζοντας τον Γερμανό της εσωτερικής αναζήτησης και του ρομαντικού έρωτα

Για τα βιβλία του Έρμαν Έσσε [Hermann Hesse] «Σιντάρτα» (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, Άγγελος Αγγελίδης) και «Γερτρούδη» (μτφρ. Ρένα Γεούργα) από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Η μοίρα των συγγραφέων (ακόμη και τ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Festen» του Τόμας Βίντερμπεργκ, σε σκηνοθεσία Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλου

«Festen» του Τόμας Βίντερμπεργκ, σε σκηνοθεσία Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλου

Για το «Festen» του Τόμας Βίντερμπεργκ, σε σκηνοθεσία Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλου, στο θέατρο ΑΛΜΑ. 

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Στο θέατρο «Άλμα» ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος επέλεξε να σκηνοθετήσει τη δύσκολη θεατρική διασκευή της κινηματογραφικής ταινίας «FESTEN» («Οικογενειακή γιορ...

Πέθανε ο συγγραφέας Πάνος Θεοδωρίδης: Η Εταιρεία Συγγραφέων αποχαιρετά τον «Πετεφρή»

Πέθανε ο συγγραφέας Πάνος Θεοδωρίδης: Η Εταιρεία Συγγραφέων αποχαιρετά τον «Πετεφρή»

Ανακοίνωση της Εταιρείας Συγγραφέων για τον θάνατο του μέλους της Πάνου Θεοδωρίδη. 

Επιμέλεια: Book Press

Με λύπη μας πληροφορηθήκαμε τον θάνατο του αρχιτέκτονα και συγγραφέα Πάνου Θεοδωρίδη, σε ηλικία 77 ετών. Γνωστός και με το ψευδώνυμο «Πετεφρή...

Πόσα είναι τα φύλα, τελικά; Βιβλία και μελέτες που δίνουν τις απαντήσεις

Πόσα είναι τα φύλα, τελικά; Βιβλία και μελέτες που δίνουν τις απαντήσεις

Πόσα φύλα υπάρχουν; Ποια είναι η διαφορά μεταξύ βιολογικού και κοινωνικού φύλου; Υπάρχει φάσμα όσον αφορά το βιολογικό φύλο; Μια προσεκτική εξέταση των παραπάνω ερωτημάτων που αναδύονται στην επικαιρότητα τα τελευταία χρόνια.

Γράφει ο Αντώνης Γουλιανός

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ηθική και Ανήθικοι» του Κωνσταντίνου Γιατρά (προδημοσίευση)

«Ηθική και Ανήθικοι» του Κωνσταντίνου Γιατρά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Κωνσταντίνου Γιατρά «Ηθική και Ανήθικοι», το οποιο κυκλοφορεί τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Stamora Moravita

...
«Στη σκόνη» της Μοργκάνα Κρέτζμαν (προδημοσίευση)

«Στη σκόνη» της Μοργκάνα Κρέτζμαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Βραζιλιάνας Μοργκάνα Κρέτζμαν [Morgana Kretzmann] «Στη σκόνη» (μτφρ. Ζωή Καραμπέκιου), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κωστας Αγοραστός

Ρόδια και Τσιγάρα

...
«Απάρνηση» του Άρη Μαραγκόπουλου (προδημοσίευση)

«Απάρνηση» του Άρη Μαραγκόπουλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπασμάτων από το μυθιστόρημα του Άρη Μαραγκόπουλου «Απάρνηση», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Φεβρουαρίου από τις εκδόσεις Τόπος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιφάνεια Ι
(Ο Νικόλας δεν είναι πια εδώ)

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Πόσα είναι τα φύλα, τελικά; Βιβλία και μελέτες που δίνουν τις απαντήσεις

Πόσα είναι τα φύλα, τελικά; Βιβλία και μελέτες που δίνουν τις απαντήσεις

Πόσα φύλα υπάρχουν; Ποια είναι η διαφορά μεταξύ βιολογικού και κοινωνικού φύλου; Υπάρχει φάσμα όσον αφορά το βιολογικό φύλο; Μια προσεκτική εξέταση των παραπάνω ερωτημάτων που αναδύονται στην επικαιρότητα τα τελευταία χρόνια.

Γράφει ο Αντώνης Γουλιανός

...
«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία πεζογραφίας, εξαντλημένα (τα περισσότερα), επανεκδίδονται και διεκδικούν νέους αναγνώστες.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Νίκος Καζαντζάκης, Ταξιδεύοντας: Αγγλία (εκδ. Διόπτρα)

...
«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας (μυθιστορήματα, νουβέλες και διηγήματα) που αναμένουμε τις επόμενες μέρες ή εβδομάδες. Στην κεντρική εικόνα, ο Αλέξης Πανσέληνος, η Μάρω Βαμβουνάκη και ο Μιχάλης Μοδινός.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Μυθιστ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ