alt

Για το μυθιστόρημα του Patricio Pron «Αύριο θα μας λένε αλλιώς» (μτφρ. Μαρία Παλαιολόγου, εκδ. Ίκαρος).

Της Ντορίνας Παπαλιού

Δύο ανώνυμοι πρωταγωνιστές, Εκείνος και Εκείνη, εμβληματικά πρόσωπα μιας γενιάς σαραντάρηδων στη σημερινή Μαδρίτη, έχουν χωρίσει ύστερα από πέντε χρόνια σχέσης και συγκατοίκησης.

Εκείνη, αρχιτεκτόνισσα, είναι αυτή που έχει μόλις τερματίσει τη σχέση τους με ένα ψεύτικο πρόσχημα, πως έχει έναν άλλο φίλο. 
Εκείνος, δοκιμιογράφος, πληγωμένος από τον αναπάντεχο χωρισμό, προβληματίζεται και διερωτάται με τη σειρά του το γιατί.

Εκείνη, αρχιτεκτόνισσα, είναι αυτή που έχει μόλις τερματίσει τη σχέση τους με ένα ψεύτικο πρόσχημα, πως έχει έναν άλλο φίλο. Με λόγο ψύχραιμο, σαν παρατηρήτρια του εαυτού της με ξένα μάτια, αναρωτιέται πώς έφτασε σε αυτή την κατάσταση, να βρίσκεται ξαφνικά μόνη, προξενώντας τέτοιο πόνο στην ίδια και σ’ Εκείνον. Ανήμπορη να δώσει μια ξεκάθαρη απάντηση στο τι την οδήγησε ακριβώς στην απόφασή της να τον αφήσει, θέτει το ερώτημα αν είναι εντέλει επειδή Εκείνος δεν ήθελε να κάνουν παιδί.

Εκείνος, δοκιμιογράφος, πληγωμένος από τον αναπάντεχο χωρισμό, προβληματίζεται και διερωτάται με τη σειρά του το γιατί. Μήπως αυτό που είχαν, λέει Εκείνος, από το οποίο έμοιαζε πως δεν θα υπήρχε κάτι περισσότερο «από την επανάληψη κάτι εντελώς τετριμμένου», που εκείνοι θα το εξευγένιζαν ορίζοντάς το ως ευτυχία, δεν της ήταν αρκετό; Θυμάται όταν Εκείνη κάποτε τον είχε ρωτήσει πώς φανταζόταν αυτό που είχαν σε δέκα, σε είκοσι χρόνια κι Εκείνος της είχε απαντήσει «πως το φανταζόταν όπως ήταν και τώρα, με αυτούς στο μέρος που βρίσκονταν, με τα πράγματα που είχαν, με την απόλυτη διαθεσιμότητα του ενός προς τον άλλον· σαν ένα είδος μακροσκελούς συζήτησης». Καθώς ο καιρός μετά τον χωρισμό περνά, Εκείνος δεν παύει να τη σκέφτεται ή μάλλον να τη νιώθει, νιώθοντας το κενό που έχει αφήσει πίσω της. Η απουσία της του είναι αβάσταχτη, έτσι όπως τον βαραίνει, θαρρείς και έχει υλική υπόσταση. Ο πόνος του υπερισχύει της οργής. Αν ήταν κλέφτης, λέει Εκείνος, «θα έκλεβε την απουσία της και θα την πέταγε στη θάλασσα για να μην τη βιώσει ξανά κανείς, πολύ περισσότερο Εκείνος».

Μέσα από την τριτοπρόσωπη αφήγηση που εναλλάσσεται από Εκείνον σε Εκείνη, σπασμένη σε μικρά κεφάλαια οργανωμένα σε συγκεκριμένες χρονικές ενότητες, όπως μια μέρα, μια βδομάδα, μια συνάντηση έξι λεπτών ή επτά μήνες μετά τον χωρισμό, o Πατρίτσιο Προν προσεγγίζει το πριν, τη σχέση του ζευγαριού, από την απόστασή του μετά. Καθώς Εκείνος κι Εκείνη προσπαθούν να χαράξουν τις ξεχωριστές πια ζωές τους, βρίσκονται ανήμποροι ν’ απαγκιστρωθούν ο ένας από τον άλλο και στον νου τους κι οι δυο συνεχώς ξανασμίγουν. Αδιάκοπα και με διάχυτη νοσταλγία αναπολούν το πριν, σε μια αυθόρμητη και σχεδόν εμμονική προσπάθεια να κατανοήσουν καλύτερα «το διμούτσουνο ζώο, το τέρας που είχαν υπάρξει μαζί», όπως το αποκαλεί Εκείνος, αυτό που λέγεται ζευγάρι. Απεγνωσμένοι προσπαθούν να σκάψουν βαθύτερα, να ξεσκεπάσουν τι τους κρατούσε ενωμένους, τι τους χώριζε, να νοηματοδοτήσουν και επαναπροσδιορίσουν τη σχέση τους, αλλά μαζί και τους ίδιους, αυτοί που υπήρξαν, που είναι ή θα μπορούσαν να συνεχίσουν να είναι, οι δυο τους ή αλλιώς, όταν μια μέρα, ίσως και να μπορούσαν να αποκαλούνται μια οικογένεια.

Με κοφτερή και διεισδυτική ματιά, ο Προν εισχωρεί στον ψυχισμό των δύο χαρακτήρων προβάλλοντας τα απρόσμενα συναισθήματα που νιώθουν μετά τον χωρισμό με λόγο κυρίως περιγραφικό, από τον οποίο απουσιάζουν οι ζωντανοί διάλογοι [...] καταθέτοντας τις αναλυτικές σκέψεις τού ενός για τον άλλο αλλά και για τους ίδιους.

Με κοφτερή και διεισδυτική ματιά, ο Προν εισχωρεί στον ψυχισμό των δύο χαρακτήρων προβάλλοντας τα απρόσμενα συναισθήματα που νιώθουν μετά τον χωρισμό με λόγο κυρίως περιγραφικό, από τον οποίο απουσιάζουν οι ζωντανοί διάλογοι, έναν εσωτερικό μονόλογο που ρέει αργά και χωρίς εντάσεις, καθώς οι δύο πρωταγωνιστές προχωρούν με τη ζωή τους καταθέτοντας τις αναλυτικές σκέψεις τού ενός για τον άλλο αλλά και για τους ίδιους, ερμηνεύοντας και κάνοντας συνειρμούς με αφετηρία γεγονότα και καταστάσεις που έχουν βιώσει, μια φράση, μια συνήθεια, μια εικόνα ή και μια απλή χειρονομία του ενός ή του άλλου που τους έρχονται στον νου, εκθέτοντας μέσα από τη διαδικασία αυτή τις απόψεις, τις προκαταλήψεις και τα ερωτήματά τους για τις ερωτικές σχέσεις γενικότερα και την παραδοσιακή έννοια της οικογένειας.

Ο Αργεντίνος Πατρίτσιο Προν, που τα τελευταία χρόνια ζει στην Ισπανία, στο προηγούμενό του μυθιστόρημα My fatherghost is climbing in the Rain, μέσα από τη σχέση ενός πατέρα και ενός γιου, ήρθε αντιμέτωπος με τα φαντάσματα του σκοτεινού πολιτικού παρελθόντος της Αργεντινής στα χρόνια του στρατιωτικού καθεστώτος και τα καλά θαμμένα οικογενειακά μυστικά. Στο Αύριο θα μας λένε αλλιώς κυνηγά πάλι το μη ορατό, τους αφανείς φίλους και εχθρούς των σύγχρονων ερωτικών σχέσεων, σε μια προσπάθεια να αγγίξει το ζήτημα των ερωτικών σχέσεων συλλογικά, να πιάσει τον σφυγμό τους, έτσι ραγδαία που έχουν αλλάξει και συνεχίζουν να διαμορφώνονται, ιδιαίτερα μέσα από τη χρήση των κοινωνικών δικτύων και τις εφαρμογές τύπου Tinder, όπου ο άλλος, η άλλη ή άλλοι, αντικρίζονται στις οθόνες ως ένα ακόμη προϊόν μιας νευρωτικής καταναλωτικής κοινωνίας. Οι επίσης ανώνυμοι, αναφερόμενοι μονάχα με τα αρχικά του ονόματός τους, φίλοι ή νέοι εραστές Εκείνου κι Εκείνης ξεχωριστά, δεν φέρνουν λύσεις με την παρουσία τους, τις απόψεις τους, τις συμβουλές, τις παροτρύνσεις ή το παράδειγμά τους, προτάσσοντας νέους τρόπους συμβίωσης ή ερωτικής συνεύρεσης. Περισσότερο μοιάζει να εντείνουν το αδιέξοδο και τα διλήμματα που νιώθουν Εκείνος κι Εκείνη, απέναντι στην αποδοχή ή την απόρριψη του ρομαντικού έρωτα, της παραδοσιακής έννοιας της οικογένειας, απέναντι στο ζήτημα της συμβίωσης, της σύνθετης στα μάτια τους απόφασης να πεις πως θα μείνεις με κάποιον «για πάντα», μια έννοια που αντιστρατεύεται τη λογική της εναλλαγής και ατέρμονης ανανέωσης του άλλου, όπως ενός προϊόντος, αλλά και της απόφασης να γίνεις γονιός κάτω από τις κοινωνικές πιέσεις και τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι Ισπανοί ή μετανάστες, γυναίκες και άντρες.

alt
Ο Patricio Pron γεννήθηκε στο Ροσάριο της Αργεντινής
το 1975. Αποφοίτησε από το Τμήμα Κοινωνικής
Επικοινωνίας του Εθνικού Πανεπιστημίου του Ροσάριο.
Εργάζεται ως κριτικός λογοτεχνίας και συγγραφέας∙ το
έργο του έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από οκτώ
γλώσσες, μεταξύ αυτών στα αγγλικά, γερμανικά,
γαλλικά και ιταλικά.
Διηγήματά του έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά όπως το
Paris Review και το Michigan Quaterly Review. To 2010
επιλέχθηκε από το αγγλικό περιοδικό Granta ως ένας
από τους είκοσι δύο καλύτερους νέους ισπανόφωνους
συγγραφείς. Ο Patricio Pron είναι δόκτωρ Ρομανικής
Φιλολογίας
στο Πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν στη Γερμανία.
Ζει στη Μαδρίτη.


Αν εντέλει Εκείνος και Εκείνη θα επανασυνδεθούν ή θα γίνουν μια οικογένεια δεν είναι το ερώτημα που λειτουργεί ως κινητήρια δύναμη της ελάχιστης και όχι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσας πλοκής του μυθιστορήματος, το οποίο παρακολουθεί την εξέλιξη των δύο χαρακτήρων. Δεν είναι τέτοια η ιστορία που αφηγείται ο Προν, για την τελική έκβαση μιας ερωτικής σχέσης, που μέσα από μια περιπέτεια θα έχει αίσιο ή θλιβερό τέλος, ανάλογα με το πώς αντιλαμβάνεται κανείς την τελική επανένωση ή μη των δύο χαρακτήρων. Αυτό που κυριαρχεί στην αφήγηση είναι η ενδελεχής βύθιση στον νου των δύο πρωταγωνιστών, μέσα από μια επεισοδιακή αφηγηματική δομή, όπου όσα διαδραματίζονται περιγράφονται μέσα από τη ματιά των πρωταγωνιστών κι ευθύς επεξεργάζονται, ερμηνεύονται κι αναλύονται σ’ έναν συνεχή διάλογο ή σύγκρουση με τις ως τότε βεβαιότητές τους, όπου το ζητούμενο της αφήγησης μεταφέρεται στην τροπή που θα πάρουν τα πιστεύω τους, στο αν στο τέλος θα υπερισχύσει η αναθεώρηση ή οι εδραιωμένες πεποιθήσεις τους. Με άξονα τη σχέση του ζευγαριού, ο συγγραφέας παράλληλα, σαν σε μυθιστόρημα ιδεών, προσπαθεί να φωτίσει και μια ευρύτερη γκάμα θεμάτων που φαίνεται να τον απασχολούν, πέρα από τις ερωτικές σχέσεις, όπως η τρομοκρατία, η οικονομική κρίση και η μετανάστευση στην Ισπανία, η σεξουαλική κακοποίηση, το χάσμα των γενεών ή περιβαλλοντικά ζητήματα, αναζητώντας την επίδρασή τους στον κόσμο και τη διαμόρφωση της σύγχρονης κοινωνίας και του πολιτισμού.

Εκείνος κι Εκείνη, στο πέρας ετούτου του διανοητικού ταξιδιού εσωτερικής αναζήτησης και αξιολόγησης του άλλου και του κόσμου τους [...] σβήνουν και παραμένουν ανώνυμοι, αφήνοντας πίσω τους μια πολυδιάστατη κατάθεση σκέψεων και προβληματισμών.

Παρά την εγγύτητα με τον ζωντανό και ευφάνταστο εσωτερικό κόσμο του ζευγαριού, το ξεγύμνωμα του ψυχισμού τους μέσα από την αδιάκοπη ενδοσκόπηση και ερμηνευτική τους ματιά στα πράγματα και τη συμπεριφορά των άλλων –τα δευτερεύοντα πρόσωπα που εμφανίζονται λειτουργούν αρκετά προσχηματικά και με μικρό ενδιαφέρον ως χαρακτήρες– τα παράθυρα ελευθερίας που αφήνει ο συγγραφέας στον αναγνώστη για να προβεί στη δική του ανεξάρτητη και πηγαία ερμηνεία των χαρακτήρων και των γεγονότων που βιώνουν ή αναπολούν είναι πολύ μικρά. Σχεδόν τίποτα δεν παρουσιάζεται ανεπεξέργαστο, ατόφιο και απλαισίωτο από την ενδιαφέρουσα και αποκαλυπτική αλλά συνάμα παρεμβατική φωνή των δύο πρωταγωνιστών, που συχνά γίνεται πνιγερή κι αποξενώνει αντί να σε τραβά κοντύτερα, παρεμποδίζοντας τελικά τη συναισθηματική ταύτιση μαζί τους. Εκείνος κι Εκείνη, στο πέρας ετούτου του διανοητικού ταξιδιού εσωτερικής αναζήτησης και αξιολόγησης του άλλου και του κόσμου τους, αντίθετα με ήρωες της μεγάλης λογοτεχνίας που κλείνοντας το βιβλίο τούς κουβαλάς ζωντανούς μέρες ή μια ζωή μαζί σου, σβήνουν και παραμένουν ανώνυμοι, όπως τους επέλεξε, και ξένοι, αφήνοντας πίσω τους μια πολυδιάστατη κατάθεση σκέψεων και προβληματισμών.

* Η ΝΤΟΡΙΝΑ ΠΑΠΑΛΙΟΥ είναι συγγραφέας.
Τελευταίο βιβλίο της, το μυθιστόρημα «Το απαραίτητο φως» (εκδ. Ίκαρος).

altΑύριο θα μας λένε αλλιώς
Patricio Pron
Mτφρ. Μαρία Παλαιολόγου
Ίκαρος 2020
Σελ. 312, τιμή εκδότη €16,00

alt

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ξανθές ρίζες» της Μπέρναρντιν Εβαρίστο (κριτική) – Μια συναρπαστική αντιστροφή της αποικιοκρατικής Ιστορίας

«Ξανθές ρίζες» της Μπέρναρντιν Εβαρίστο (κριτική) – Μια συναρπαστική αντιστροφή της αποικιοκρατικής Ιστορίας

Για το βιβλίο της Μπέρναρντιν Εβαρίστο [Bernardine Evaristo] «Ξανθές ρίζες» (μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς, εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: η συγγραφέας Μπέρναρντιν Εβαρίστο.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Οι Ξανθές ρίζες της β...

«Πάγος» της Άννα Καβάν (κριτική) – Ανώνυμοι ήρωες σε ανώνυμους τόπους

«Πάγος» της Άννα Καβάν (κριτική) – Ανώνυμοι ήρωες σε ανώνυμους τόπους

Για το μυθιστόρημα της Άννα Καβάν [Anna Kavan] «Πάγος» (μτφρ. Λευτέρης Καλοσπύρος, εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: Η Anna Kavan από τον Walker Evans © Metropolitan Museum of Art.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...

«Οι Υπνοβάτες» του Χέρμαν Μπροχ (κριτική) – Στα χνάρια ενός κόσμου που χάνεται

«Οι Υπνοβάτες» του Χέρμαν Μπροχ (κριτική) – Στα χνάρια ενός κόσμου που χάνεται

Για την τριλογία «Οι Υπνοβάτες» του Χέρμαν Μπροχ [Hermann Broch] (μτφρ. Σοφία Αυγερινού, εκδ. Έρμα). Στην κεντρική εικόνα, ο συγγραφέας Χέρμαν Μπροχ.

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

Εάν δεχτούμε ότι είμαστε περιφερόμενες σκιές ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ημερίδα για την «Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη, στα Χανιά

Ημερίδα για την «Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη, στα Χανιά

Ο Πανελλήνιος Όμιλος Φίλων του ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη διοργανώνει στις 27 Μαρτίου 2023 στο θέατρο ΚΥΔΩΝΙΑ στα Χανιά, ημερίδα με θέμα: Νοούμενα και υπονοούμενα στο θεατρικό έργο «Η Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη. Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία της Λούλας Αναγνωστάκη από τον Σπύρο Στάβερη.

...
«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

Συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία – Με αφορμή το βιβλίο «Μια σύντομη ιστορία της Ρωσίας» του Rodric Braithwaite

Συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία – Με αφορμή το βιβλίο «Μια σύντομη ιστορία της Ρωσίας» του Rodric Braithwaite

Οι εκδόσεις Ψυχογιός διοργανώνουν συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία, με αφορμή το βιβλίο του Rodric Braithwaite «Μια Σύντομη Ιστορία της Ρωσίας», απόψε, Πέμπτη 23 Μαρτίου, στο βιβλιοπωλείο LIBER.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση μέρους διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Χαρούκι Μουρακάμι [Haruki Murakami] «Σε πρώτο ενικό» (μτφρ. Βασίλης Κιμούλης), η οποία θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

With the ...

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη «Η νοσταλγία κι εγώ», που θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαρτίου από τις εκδόσεις Αρμός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

— Αναρωτιέμαι τι νοσταλγείς;
— …
— Νοσταλγείς κάτι που συνέβη ή κάτι πο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ