alt

Για το βιβλίο «Μέρα Νύχτα», στον οποίο περιλαμβάνονται οι δύο νουβέλες του Paul Auster «Ταξίδια στο σκριπτόριο» και «Άνθρωπος στο σκοτάδι» (μτφρ. Μαρία Ξυλούρη, εκδ. Μεταίχμιο).

Της Τέσυς Μπάιλα

Ταξίδια στο σκριπτόριο και Άνθρωπος στο σκοτάδι είναι δύο μεταφυσικές νουβέλες του Πολ Όστερ, οι οποίες συστεγάζονται σε έναν τόμο με γενικό τίτλο «Μέρα νύχτα». Ο συγγραφέας, για μια ακόμη φορά, καταφεύγει στη δημιουργία ενός φανταστικού κόσμου, υπερβαίνοντας τον αφηγηματικό μύθο και την πλοκή, αναδεικνύοντας έτσι την ιδιοτυπία της γραφής του.

Η εγκιβωτισμένη ιστορία παίρνει τις διαστάσεις ενός λογοτεχνικού παιχνιδίσματος στο οποίο ο Όστερ ανακυκλώνει τη μια δυστοπική ιστορία μέσα στην άλλη και αποκαλύπτει την οδυνηρή αυτονόμηση των ηρώων που βιώνει ένας συγγραφέας. 

Ο εγκλεισμός των ηρώων, ο περίκλειστος χώρος στον οποίο καλούνται να επιβιώσουν είναι τυπικά χαρακτηριστικά των εμμονικών του αναφορών και συνθέτουν το αφηγηματικό γίγνεσθαι του συγγραφέα. Στο συγκεκριμένο βιβλίο δύο άντρες θα βρεθούν σε μια νέα πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα καφκικού τύπου. απομονωμένοι σε ένα δωμάτιο θα βιώσουν την εφιαλτική ετυμηγορία του παρελθόντος. 

Στην πρώτη νουβέλα «Ταξίδια στο σκριπτόριο», ο άντρας με το χαρακτηριστικό όνομα Μπλανκ ξυπνά σε ένα δωμάτιο. Η απώλεια μνήμης που έχει δεν τον βοηθά να κατανοήσει τη νέα αυτή κατάσταση και οι επισκέψεις από πρόσωπα που φαίνεται να έχουν παίξει κάποιο ρόλο στη ζωή του ή που ο ίδιος έχει επηρεάσει τη δική τους κατά το παρελθόν γίνονται η αφορμή για να προχωρήσει σε διαπιστώσεις συχνά αόριστες αλλά οδυνηρές. Στην πορεία ο αναγνώστης θα καταλάβει πως τα πρόσωπα αυτά είναι χαρακτήρες που δημιούργησε ο Όστερ σε βιβλία του. Ο κ. Μπλανκ βρίσκεται αιχμάλωτος ουσιαστικά στα χέρια τους. Έχουν αποτραβήξει τον δημιουργό στο δημιούργημά του. Κι εκεί προσδιορίζουν το μέλλον του. Αλλά ο Όστερ δεν σταματά εκεί. Αναγκάζει τον Μπλανκ να διαβάσει το χειρόγραφο ενός άλλου έγκλειστου, του Τζον Τρόσε – αναγραμματίζοντας το δικό του όνομα. Η εγκιβωτισμένη ιστορία παίρνει τις διαστάσεις ενός λογοτεχνικού παιχνιδίσματος στο οποίο ο Όστερ ανακυκλώνει τη μια δυστοπική ιστορία μέσα στην άλλη και αποκαλύπτει την οδυνηρή αυτονόμηση των ηρώων που βιώνει ένας συγγραφέας. 

Η δεύτερη νουβέλα έχει τον τίτλο «Άνθρωπος στο σκοτάδι». Ένας άνθρωπος μαστίζεται από αϋπνίες και καθώς δεν μπορεί να κοιμηθεί επινοεί ιστορίες με τη φαντασία του. Είναι ένας άνθρωπος που έχει χάσει τη γυναίκα του και την κόρη του και δέχεται τις επισκέψεις μόνο της εγγονής του. Ένας κριτικός λογοτεχνίας που θα ήθελε να είναι συγγραφέας και η εγκιβωτισμένη και πάλι ιστορία ενός ήρωα που τον επιστρατεύουν οι άλλοι ήρωες να σκοτώσει τον δημιουργό τους για να σταματήσει ο πόλεμος για τον οποίο γράφει εμπλέκονται στη σφαίρα της φαντασίας και αποκαλύπτουν τα όρια τα οποία υπάρχουν ανάμεσα στην πραγματική ζωή και στην επινοημένη. 

Και στις δύο περιπτώσεις η δημιουργία βρίσκεται αντιμέτωπη με το δημιούργημά της. Οι ήρωες, ένας συγγραφέας κι ένας κριτικός καταδιώκονται από τους ήρωες των δημιουργημάτων τους. Η εναγώνια πάλη μαζί τους, οδηγεί τον καθένα τους σε μια προσωπική αμφισβήτηση. Ο εγκλεισμός δημιουργεί τις τέλειες συνθήκες. Ο Όστερ βρίσκει έτσι την ευκαιρία να δημιουργήσει ένα μοναδικά κλειστοφοβικό περιβάλλον συμβολίζοντας με αυτόν τον τρόπο τον ασφυκτικά μοναχικό κόσμο στον οποίο χρειάζεται να κινηθεί ένας δημιουργός, τη στενή σχέση που αναπτύσσει μέσα σ’ αυτόν με τους ήρωές του, αλλά και τον τρόπο που βρίσκεται αντιμέτωπος μαζί τους. Ο αναγνώστης διαπιστώνει την επώδυνη πραγματικότητα του δημιουργού, τα προσωπικά όρια των επιλογών του και αντιλαμβάνεται το πώς και σε ποιο βαθμό ένας δημιουργός μπορεί να κατανοήσει την αυτονόμηση και την ανεξαρτησία των ηρώων του. Κυρίως όμως συναισθάνεται την αγωνιώδη πορεία ενός συγγραφέα που αυτοπεριορίζεται μπροστά στο δημιούργημα και σταδιακά κυριεύεται από την αμφιβολία για την αξία του.

* Η ΤΕΣΥ ΜΠΑΪΛΑ είναι συγγραφέας. 
Τελευταίο της βιβλίο, το μυθιστόρημα «Τις νυχτες έπαιζε με τις σκιές» (εκδ. Ψυχογιός).


altΜέρα Νύχτα
Ταξίδια στο σκριπτόριο & Άνθρωπος στο σκοτάδι
Paul Auster
Μτφρ. Μαρία Ξυλούρη
Μεταίχμιο 2020
Σελ. 376, τιμή εκδότη €16,60

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ PAUL AUSTER

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» της Ζόρα Νιλ Χέρστον (κριτική) – Ένα «τραγουδιστό» μυθιστόρημα για την ιστορία της μαύρης κοινότητας

«Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» της Ζόρα Νιλ Χέρστον (κριτική) – Ένα «τραγουδιστό» μυθιστόρημα για την ιστορία της μαύρης κοινότητας

Για το μυθιστόρημα της Ζόρα Νιλ Χέρστον [Zora Neale Hurston] «Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Αίολος). Κεντρική εικόνα: © Jessica Felicio (Unsplash).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Εμφα...

«Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» του Γκύντερ Γκρας (κριτική) – Ο ναζισμός και ο νάνος

«Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» του Γκύντερ Γκρας (κριτική) – Ο ναζισμός και ο νάνος

Για το μυθιστόρημα του Γκύντερ Γκρας [Günter Grass 1927-2015] «Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» [μτφρ. Τούλα Σιέτη, εκδ. Πατάκη].

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Οι «κακές» γλώσσες λένε ότι ο Γερμανός συγγραφέας πήρε το Βραβείο Νόμπελ το 1999 μόνο και μ...

«Β.» του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (κριτική) – Η προέλευση του κακού

«Β.» του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (κριτική) – Η προέλευση του κακού

Για το μυθιστόρημα του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (Steve Sem-Sandberg) «Β.» (μτφρ. Γιώργος Μαθόπουλος, εκδ. Αλεξάνδρεια). Στην κεντρική εικόνα, σκηνή από τη βασισμένη στο θεατρικό έργο του Γκέοργκ Μπύχνερ ταινία «Woyzeck» (1979).

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Τίλντα Σουίντον, Θεόδωρος Τερζόπουλος, Πάτι Σμιθ & Λένα Πλάτωνος, μεταξύ πολλών άλλων, στο φετινό πρόγραμμα της Στέγης

Τίλντα Σουίντον, Θεόδωρος Τερζόπουλος, Πάτι Σμιθ & Λένα Πλάτωνος, μεταξύ πολλών άλλων, στο φετινό πρόγραμμα της Στέγης

Τίλντα Σουίντον, Θεόδωρος Τερζόπουλος, Πάτι Σμιθ & Λένα Πλάτωνος, μεταξύ πολλών άλλων, κοσμούν το φετινό, πλουσιότατο και άκρως ερεθιστικό, πρόγραμμα της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση. «Και τώρα, τι κάνουμε; Δεν περιμένουμε. Ούτε συνεχίζουμε αμέριμνοι. Μιλάμε και φωνάζουμε για τις πληγές, που πρέπει να τις νιώ...

«Χορός στα ποτήρια» της Γεωργίας Τάτση (κριτική) – Δύο καλογραμμένες νουβέλες με ιστορικές και πολιτικές ρίζες

«Χορός στα ποτήρια» της Γεωργίας Τάτση (κριτική) – Δύο καλογραμμένες νουβέλες με ιστορικές και πολιτικές ρίζες

Για την επανακυκλοφορία του βιβλίου της Γεωργίας Τάτση «Χορός στα ποτήρια» (εκδ. Βακχικόν, δύο νουβέλες). Κεντρική εικόνα: Φωτογραφία από την ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου «Θίασος» (1974-’75) 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Iεροτελεστικός από τη...

Διαβάζοντας με τον Γιώργο Τζαβάρα

Διαβάζοντας με τον Γιώργο Τζαβάρα

Πρόσωπα από το χώρο των τεχνών, των ιδεών και του πολιτισμού, αποκαλύπτουν τον δικό τους αναγνωστικό χαρακτήρα, τη μύχια σχέση τους με το βιβλίο και την ανάγνωση. Σήμερα, ο σκηνοθέτης και ηθοποιός Γιώργος Τζαβάρας.

Eπιμέλεια: Book Press

Ποιο βι...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αστυνομικό μυθιστόρημα του Βαγγέλη Μαργιωρή «Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα», το οποίο κυκλοφορεί στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ήρωες, μίξερ, μανταλάκια, σερβιέτες…» Μέσα στο ...

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση του προλόγου του μεταφραστή Γιώργου Ι. Αλλαμανή, στο βιβλίο του Τζον Τέιλορ [John Taylor] «Σκληρός από τρυφερότητα – Ο Έλληνας ποιητής και λαογράφος του άστεως Ηλίας Πετρόπουλος», το οποίο κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Δίχτυ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Τέσσερα πρόσφατα αστυνομικά μυθιστορήματα ανανεώνουν τις γνωστές υποκατηγορίες της αστυνομικής λογοτεχνίας. «Η σκοτεινή μούσα» του Άρμιν Έρι, «Ο κώδικας του θησαυρού» της Τζάνις Χάλετ, «Θάνατος ενός ταξιδιώτη» του Ντιντιέ Φασέν και «Η στρατηγική του πεκινουά» του Αλέξις Ραβέλο.

Γράφει η Χίλ...

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

22 Σεπτεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ. Επιμέλεια: Κώστας Αγορα

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ