alt

Για το βιβλίο «Μέρα Νύχτα», στον οποίο περιλαμβάνονται οι δύο νουβέλες του Paul Auster «Ταξίδια στο σκριπτόριο» και «Άνθρωπος στο σκοτάδι» (μτφρ. Μαρία Ξυλούρη, εκδ. Μεταίχμιο).

Της Τέσυς Μπάιλα

Ταξίδια στο σκριπτόριο και Άνθρωπος στο σκοτάδι είναι δύο μεταφυσικές νουβέλες του Πολ Όστερ, οι οποίες συστεγάζονται σε έναν τόμο με γενικό τίτλο «Μέρα νύχτα». Ο συγγραφέας, για μια ακόμη φορά, καταφεύγει στη δημιουργία ενός φανταστικού κόσμου, υπερβαίνοντας τον αφηγηματικό μύθο και την πλοκή, αναδεικνύοντας έτσι την ιδιοτυπία της γραφής του.

Η εγκιβωτισμένη ιστορία παίρνει τις διαστάσεις ενός λογοτεχνικού παιχνιδίσματος στο οποίο ο Όστερ ανακυκλώνει τη μια δυστοπική ιστορία μέσα στην άλλη και αποκαλύπτει την οδυνηρή αυτονόμηση των ηρώων που βιώνει ένας συγγραφέας. 

Ο εγκλεισμός των ηρώων, ο περίκλειστος χώρος στον οποίο καλούνται να επιβιώσουν είναι τυπικά χαρακτηριστικά των εμμονικών του αναφορών και συνθέτουν το αφηγηματικό γίγνεσθαι του συγγραφέα. Στο συγκεκριμένο βιβλίο δύο άντρες θα βρεθούν σε μια νέα πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα καφκικού τύπου. απομονωμένοι σε ένα δωμάτιο θα βιώσουν την εφιαλτική ετυμηγορία του παρελθόντος. 

Στην πρώτη νουβέλα «Ταξίδια στο σκριπτόριο», ο άντρας με το χαρακτηριστικό όνομα Μπλανκ ξυπνά σε ένα δωμάτιο. Η απώλεια μνήμης που έχει δεν τον βοηθά να κατανοήσει τη νέα αυτή κατάσταση και οι επισκέψεις από πρόσωπα που φαίνεται να έχουν παίξει κάποιο ρόλο στη ζωή του ή που ο ίδιος έχει επηρεάσει τη δική τους κατά το παρελθόν γίνονται η αφορμή για να προχωρήσει σε διαπιστώσεις συχνά αόριστες αλλά οδυνηρές. Στην πορεία ο αναγνώστης θα καταλάβει πως τα πρόσωπα αυτά είναι χαρακτήρες που δημιούργησε ο Όστερ σε βιβλία του. Ο κ. Μπλανκ βρίσκεται αιχμάλωτος ουσιαστικά στα χέρια τους. Έχουν αποτραβήξει τον δημιουργό στο δημιούργημά του. Κι εκεί προσδιορίζουν το μέλλον του. Αλλά ο Όστερ δεν σταματά εκεί. Αναγκάζει τον Μπλανκ να διαβάσει το χειρόγραφο ενός άλλου έγκλειστου, του Τζον Τρόσε – αναγραμματίζοντας το δικό του όνομα. Η εγκιβωτισμένη ιστορία παίρνει τις διαστάσεις ενός λογοτεχνικού παιχνιδίσματος στο οποίο ο Όστερ ανακυκλώνει τη μια δυστοπική ιστορία μέσα στην άλλη και αποκαλύπτει την οδυνηρή αυτονόμηση των ηρώων που βιώνει ένας συγγραφέας. 

Η δεύτερη νουβέλα έχει τον τίτλο «Άνθρωπος στο σκοτάδι». Ένας άνθρωπος μαστίζεται από αϋπνίες και καθώς δεν μπορεί να κοιμηθεί επινοεί ιστορίες με τη φαντασία του. Είναι ένας άνθρωπος που έχει χάσει τη γυναίκα του και την κόρη του και δέχεται τις επισκέψεις μόνο της εγγονής του. Ένας κριτικός λογοτεχνίας που θα ήθελε να είναι συγγραφέας και η εγκιβωτισμένη και πάλι ιστορία ενός ήρωα που τον επιστρατεύουν οι άλλοι ήρωες να σκοτώσει τον δημιουργό τους για να σταματήσει ο πόλεμος για τον οποίο γράφει εμπλέκονται στη σφαίρα της φαντασίας και αποκαλύπτουν τα όρια τα οποία υπάρχουν ανάμεσα στην πραγματική ζωή και στην επινοημένη. 

Και στις δύο περιπτώσεις η δημιουργία βρίσκεται αντιμέτωπη με το δημιούργημά της. Οι ήρωες, ένας συγγραφέας κι ένας κριτικός καταδιώκονται από τους ήρωες των δημιουργημάτων τους. Η εναγώνια πάλη μαζί τους, οδηγεί τον καθένα τους σε μια προσωπική αμφισβήτηση. Ο εγκλεισμός δημιουργεί τις τέλειες συνθήκες. Ο Όστερ βρίσκει έτσι την ευκαιρία να δημιουργήσει ένα μοναδικά κλειστοφοβικό περιβάλλον συμβολίζοντας με αυτόν τον τρόπο τον ασφυκτικά μοναχικό κόσμο στον οποίο χρειάζεται να κινηθεί ένας δημιουργός, τη στενή σχέση που αναπτύσσει μέσα σ’ αυτόν με τους ήρωές του, αλλά και τον τρόπο που βρίσκεται αντιμέτωπος μαζί τους. Ο αναγνώστης διαπιστώνει την επώδυνη πραγματικότητα του δημιουργού, τα προσωπικά όρια των επιλογών του και αντιλαμβάνεται το πώς και σε ποιο βαθμό ένας δημιουργός μπορεί να κατανοήσει την αυτονόμηση και την ανεξαρτησία των ηρώων του. Κυρίως όμως συναισθάνεται την αγωνιώδη πορεία ενός συγγραφέα που αυτοπεριορίζεται μπροστά στο δημιούργημα και σταδιακά κυριεύεται από την αμφιβολία για την αξία του.

* Η ΤΕΣΥ ΜΠΑΪΛΑ είναι συγγραφέας. 
Τελευταίο της βιβλίο, το μυθιστόρημα «Τις νυχτες έπαιζε με τις σκιές» (εκδ. Ψυχογιός).


altΜέρα Νύχτα
Ταξίδια στο σκριπτόριο & Άνθρωπος στο σκοτάδι
Paul Auster
Μτφρ. Μαρία Ξυλούρη
Μεταίχμιο 2020
Σελ. 376, τιμή εκδότη €16,60

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ PAUL AUSTER

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Χιροσίμα» του Τζον Χέρσι – 80 χρόνια από όταν έσβησε ο κόσμος διαβάζουμε το βιβλίο που αποκάλυψε τη φρίκη

«Χιροσίμα» του Τζον Χέρσι – 80 χρόνια από όταν έσβησε ο κόσμος διαβάζουμε το βιβλίο που αποκάλυψε τη φρίκη

Για το βιβλίο του Τζον Χέρσι (John Hersey) «Χιροσίμα» (μτφρ. Νίκος Αγγελόπουλος, εκδ. Σάλτο). Ογδόντα χρόνια συμπληρώνονται στις 6 Αυγούστου από τη ρίψη της πρώτης ατομικής βόμβας. Κεντρική εικόνα: Η Χιροσίμα, αμέσως μετά (πηγή: Britannica).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος...

«Η θεία του Σίτον» του Ουόλτερ ντε λα Μέαρ (κριτική) – Φόβοι για μάγισσες και το φάντασμα της αποικιοκρατίας

«Η θεία του Σίτον» του Ουόλτερ ντε λα Μέαρ (κριτική) – Φόβοι για μάγισσες και το φάντασμα της αποικιοκρατίας

Για το εκτενές διήγημα του Ουόλτερ ντε λα Μέαρ (Walter de la Mare) «Η θεία του Σίτον» (μτφρ. Ευαγγελία Κουλιζάκη, εκδ. Στερέωμα). Κεντρική εικόνα: Από την ταινία «The witch in the window» (2018).

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

...
«Λευκό» της Χαν Γκανγκ (κριτική) – Σπουδή στη λευκότητα

«Λευκό» της Χαν Γκανγκ (κριτική) – Σπουδή στη λευκότητα

Για το μυθοπλαστικό έργο της Χαν Γκανγκ (Han Kang) «Λευκό» (μτφρ. Δέσποινα Κανελλοπούλου, εκδ. Καστανιώτη). Κεντρική εικόνα: Η συγγραφέας. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Λευκό χάπι, λευκά μαλλιά, φεγγάρι, χιόνι, αλάτι, γλά...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

Για το δοκίμιο εκλαϊκευμένης ιστορίας του Θεόδωρου Παπακώστα «Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» (εκδ. Key Books).

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

Στο δοκίμιο του ...

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

Για τις παραστάσεις «Μπουμπουλίνας 18» της Κίττυς Αρσένη, σε σκηνοθεσία Σοφίας Καραγιάννη και «Εγώ, μια δούλα» του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, σε σκηνοθεσία Νίκου Χατζόπουλου, στην Πειραιώς 260 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Κεντρική εικόνα: Από την παράσταση «Μπουμπουλίνας 18».

...
Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Φρήντριχ Ντύρρενματτ [Friedrich Dürrenmatt] «Η κοιλάδα της αταξίας» (σε νέα μτφρ. του Βασίλη Πατέρα, με επίμετρο της Πελαγίας Τσινάρη), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βραβευμένο θεατρικό του Γιώργου Μπουρονίκου «Με στέβια και αγαύη», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΖΕΝΙΕ: Συγγνώμη που θα ρωτήσω: Παιδιά δεν έχε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα, φέρνουν ξανά στις πρ...

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας ξεδιπλώνονται, ο παραλογισμός εισβάλλει, οι «απλοί» άνθρωποι παλεύουν κόντρα στις εξελίξεις, τους Άλλους και τους ίδιους τους εαυτούς τους – αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε σε οκτώ μυθιστορήματα από Έλληνες συγγραφείς που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ