alt

Για το εμβληματικό μυθιστόρημα του Αλέξανδρου Δουμά «Ο Κόμης Μοντεχρίστος» (μτφρ. Ωρίων Αρκομάνης, εκδ. Gutenberg). Στην κεντρική εικόνα: Από την κινηματογραφική μεταφορά του μυθιστορήματος το 1934, σε σκηνοθεσία Rowland V. Lee. Στον ρόλο του Εδμόνδου Νταντές/Κόμη Μοντεχρίστου ο Robert Donat.

Της Νίκης Κώτσιου

Πασίγνωστος από τις αναρίθμητες, συνήθως συντομευμένες, μεταφράσεις και διασκευές για μικρούς και μεγάλους, αλλά και από τις ουκ ολίγες ταινίες και σίριαλ, ο αξεπέραστος Κόμης Μοντεχρίστος του Αλέξανδρου Δουμά (1802-1870) παραμένει διαρκώς δημοφιλής και αγαπημένος και εγγράφεται ακριβοδίκαια στο πάνθεον των κλασικών λογοτεχνικών ηρώων, που διαχρονικά θα συγκινούν και θα βρίσκουν το κοινό τους παντού και πάντα. Δημοσιευμένο σε συνέχειες σε εφημερίδες της εποχής στο διάστημα μεταξύ 1844-1846, το αγέραστο ρομαντικό μυθιστόρημα του Δουμά πατρός εξακολουθεί να προσφέρει την απόλαυση μιας πληθωρικής και χειμαρρώδους πρόζας με πολλά παρακλάδια κι ενός ασύγκριτα εκλεπτυσμένου ύφους, που μόνο τα κλασικά έργα διαθέτουν. Μαζί με τους Τρεις Σωματοφύλακες, αποτελεί το κορυφαίο έργο του Δουμά.

Προδομένος από υποτιθέμενους φίλους, που στήνουν σε βάρος του μια σατανική πλεκτάνη, ο νεαρός υποπλοίαρχος Εδμόνδος Νταντές βρίσκεται αίφνης φυλακισμένος στο τρομερό φρούριο του Ιφ, όπου προορίζεται να εκμετρήσει τον βίο του.

Ήρωας επενδυμένος με τα μυθικά χαρακτηριστικά ενός υπερανθρώπου, ο Κόμης Μοντεχρίστος πρωταγωνιστεί σε μια επική ιστορία εκδίκησης με προσωπικό χαρακτήρα, που όμως διαθέτει και τα χαρακτηριστικά της αέναης αρχετυπικής πάλης του καλού με το κακό μέσα σ' έναν καταιγισμό από δράση, πάθη και συγκινήσεις. Προδομένος από υποτιθέμενους φίλους, που στήνουν σε βάρος του μια σατανική πλεκτάνη, ο νεαρός υποπλοίαρχος Εδμόνδος Νταντές βρίσκεται αίφνης φυλακισμένος στο τρομερό φρούριο του Ιφ, όπου προορίζεται να εκμετρήσει τον βίο του. Εκεί συνδέεται φιλικά και εγκάρδια με τον επίσης κρατούμενο αβά Φαρία, έναν φωτισμένο λόγιο και διανοούμενο που εκπαιδεύει πολύπλευρα τον Νταντές και του αποκαλύπτει το μυστικό ενός κρυμμένου θησαυρού. Χάρη σε μια σειρά από ευνοϊκές συγκυρίες, ο Νταντές καταφέρνει να δραπετεύσει και να αποκτήσει τον θησαυρό. Από εκεί και πέρα, ανοίγει ο δρόμος για τη μεγαλειώδη εκδίκηση που θα πάρει ο Νταντές ως κόμης Μοντεχρίστος πια, απ' όλους όσους τον υπονόμευσαν, τον αδίκησαν και τον έβλαψαν στερώντας του ελευθερία και ευτυχία.

Ο κόμης είναι πια τριαντατριών ετών κι έχουν μεσολαβήσει δεκατέσσερα χρόνια εγκλεισμού σε μια απάνθρωπη φυλακή. Έχει την ηλικία του Χριστού, έχει δανειστεί ακόμα και το όνομα του Χριστού και έρχεται κατευθείαν από την κόλαση για να κρίνει και να δικάσει τους θύτες του. Είναι αποφασισμένος να φανεί σκληρός και άτεγκτος κομίζοντας επιτέλους δικαιοσύνη. Ομνύει στο θεό (κυρίως της Παλαιάς Διαθήκης) και την εκδίκηση ελπίζοντας να αποκαταστήσει τη διασαλευμένη τάξη πραγμάτων και να εξυγιάνει τη διεφθαρμένη δικαιοσύνη.

Στο μεταξύ, οι θύτες του έχουν κατακτήσει αξιώματα και τιμές, είναι ευυπόληπτα μέλη μιας υποκριτικής κοινωνίας και απολαμβάνουν έναν ανέφελο βίο. [...] Όλοι αυτοί που κάποτε πέταξαν τον δύστυχο Νταντές εκτός κοινωνίας, βρίσκονται τώρα ν' αποτελούν τους πυλώνες μιας κοινωνίας βαθιά διεφθαρμένης και διαβρωμένης.

Στο μεταξύ, οι θύτες του έχουν κατακτήσει αξιώματα και τιμές, είναι ευυπόληπτα μέλη μιας υποκριτικής κοινωνίας και απολαμβάνουν έναν ανέφελο βίο. Ο εισαγγελέας Βιλφόρ, που δόλια και παράλογα έστειλε τον Νταντές στη φυλακή, υπηρετεί με την ίδια πάντα αναλγησία μια δικαιοσύνη που δεν τιμωρεί αλλά παράγει το έγκλημα. Ο αδίστακτος Φερνάντο έχει κάνει επιτυχημένη καριέρα στρατιωτικού κι έχει καταφέρει να παντρευτεί την αλλοτινή μνηστή του Νταντές, που ανέκαθεν εποφθαλμιούσε. Όσο για τον Νταγκλάρ, αυτός έχει γίνει πετυχημένος τραπεζίτης. Όλοι αυτοί που κάποτε πέταξαν τον δύστυχο Νταντές εκτός κοινωνίας, βρίσκονται τώρα ν' αποτελούν τους πυλώνες μιας κοινωνίας βαθιά διεφθαρμένης και διαβρωμένης.

Ο κόμης Μοντεχρίστος αποφασίζει να τους αντιμετωπίσει με τα δικά του μέσα και με τρόπο αμείλικτο. Ως νεαρός Εδμόνδος Νταντές ενδιαφερόταν για την αγάπη και την ευτυχία και ονειρευόταν μια ήσυχη ζωή. Όμως, ο κόμης Μοντεχρίστος είναι πλέον πάμπλουτος, ισχυρός κι έχει τον κόσμο στα πόδια του. Το όραμά του είναι να τιμωρήσει τους υπαίτιους και δεν ορρωδεί προ ουδενός. Επαναστατεί ενάντια στους θεσμούς και αναλαμβάνει να απονείμει δικαιοσύνη με τους ολόδικούς του όρους, όπως αυτοί υπαγορεύθηκαν από τον πόνο και τη συντριβή που έζησε για χρόνια στο πετσί του. Ενάντια στον άδικο ανθρώπινο νόμο, προτάσσει ένα προσωπικό σύστημα δικής του δικαιοσύνης, που έρχεται να διορθώσει την αδικία με τρόπο πανηγυρικό και αμετάκλητο.

alt

Ο «κόμης Μοντεχρίστος» συντίθεται από πολλά επιμέρους προσωπεία, που όλα μαζί συνεργαζόμενα κατατείνουν στην εκπλήρωση ενός πρωταρχικού σκοπού, κι αυτός ο σκοπός δεν είναι άλλος από την εκδίκηση.

Για να πραγματοποιήσει το σχέδιό του θα καταφύγει σε μια σειρά μεταμφιέσεων, που του επιτρέπουν να υιοθετήσει μια ποικιλία από διαφορετικές περσόνες ώστε να φθάσει ευκολότερα στον στόχο του. Γίνεται, μεταξύ άλλων, καθολικός ιερέας, άγγλος χρηματιστής, μαλτέζος εφοπλιστής. Μέσ' από τις αλλεπάλληλες αυτές μεταμορφώσεις, φτιάχνει καινούριες ταυτότητες που ενίοτε απομακρύνονται αισθητά από τον πρωταρχικό Εδμόνδο, χωρίς ωστόσο να αντίκεινται ουσιαστικά στον βαθύτερο πυρήνα του. Ο «κόμης Μοντεχρίστος» συντίθεται από πολλά επιμέρους προσωπεία, που όλα μαζί συνεργαζόμενα κατατείνουν στην εκπλήρωση ενός πρωταρχικού σκοπού, κι αυτός ο σκοπός δεν είναι άλλος από την εκδίκηση. Πίσω από αυτές τις μάσκες που συνεχώς εναλλάσσει και συνδυάζει κατά βούληση, ο αυθεντικός Νταντές υποχωρεί, για να δώσει χώρο στις νέες ιδιότητες και δεξιότητες που οφείλει να αναπτύξει και να εξελίξει ο τιμωρός εαυτός. Ο «Μοντεχρίστος» ως κατασκευασμένη, πλαστή ταυτότητα με συγκεκριμένο ειδικό σκοπό, συγκροτείται μόνο και μόνο για να διεκπεραιωθεί το πλάνο της εκδίκησης και, μετά το πέρας του εγχειρήματος, ξαναδίνει σταδιακά τη θέση του στον Εδμόνδο, που όμως έχει πλέον απωλέσει μεγάλο μέρος της νεανικής του αθωότητας.

alt
Το 1996 ο Κόμης μεταφράστηκε ολόκληρος στα Αγγλικά
από τον Robin Buss για τη σειρά Penguin Classics,
αποκαθιστώντας λάθη, αβλεψίες και εσκεμμένες
παραλήψεις που έγιναν με βάση τους ηθικούς
κανόνες της Βικτοριανής Αγγλίας.




Στη συναναστροφή του με τον κόσμο, ο κόμης προκαλεί θαυμασμό και δέος, ενίοτε φόβο. Δεν είναι μόνο αινιγματικός και σκοτεινός αλλά επίσης παντοδύναμος και παντογνώστης, αδιάλειπτα τυλιγμένος σε αξεδιάλυτο μυστήριο. Κάποιοι δεν διστάζουν να τον χαρακτηρίσουν μέχρι και βαμπίρ, καθώς φαντάζει πάντα κάτωχρος και απόκοσμος σα να βγήκε από τάφο. Ξέρει να χειρίζεται οικονομικά μεγέθη, όπλα, φάρμακα, δηλητήρια, αντίδοτα και μιλάει άπταιστα γλώσσες, διαλέκτους, ιδιώματα. Η γνώση του εξαπλώνεται επί παντός επιστητού και η ικανότητά του είναι τεράστια. Ταξιδεύει αδιάκοπα σε ξένες πολιτείες, επισκέπτεται μακρινά μέρη, εξοικειώνεται εύκολα με άγνωστες κουλτούρες.

Η τότε Ιταλία παρουσιάζεται μαγική και ατμοσφαιρική στο μυθιστόρημα ως το σύνορο της Ευρώπης με την Ανατολή, ενίοτε ως καθαρόαιμη Ανατολή. Οι πρακτικές των βάρβαρων συμμοριών που λυμαίνονται τις πόλεις και οι αιματηρές βεντέτες χαρτογραφούν έναν ημιάγριο κόσμο που μόνο μερικώς μετέχει του πολιτισμού. Ο Μοντεχρίστος κινείται με άνεση και ευκολία μέσα στον κόσμο των περιθωριακών και παρανόμων και ξέρει να χειρίζεται άψογα τους σχετικούς κώδικες. Επίσης, ο κόμης δεξιώνεται εύκολα το διαφορετικό και υποδέχεται το αλλότριο μεγαλόψυχα και γενναιόδωρα. Προτιμά να περιστοιχίζεται από  μαύρους υπηρέτες που του χρωστούν ισόβια αφοσίωση, ανατρέφει με πατρική φροντίδα την κόρη του Αλή Πασά των Ιωαννίνων, θέλγεται απ' τον κόσμο της Ανατολής. Κατά καιρούς αρέσκεται να πλασάρεται κι ο ίδιος ως μυστηριώδης ανατολίτης αδιευκρίνιστης προέλευσης. Διαπραγματεύεται με παρανόμους και συγχρόνως μετέχει σ' έναν κόσμο φαντασμαγορίας και σαγηνευτικού παραμυθιού βγαλμένο από τις Χίλιες και Μια Νύχτες. Μπαινοβγαίνει σε σπήλαια, φτιάχνει θαυματουργά σκευάσματα, κατέχει μαγικές γνώσεις. Τα συναρπαστικά επεισόδια διαδέχονται το ένα το άλλο με καταιγιστική ταχύτητα μέσα σ' εξωπραγματικά σκηνικά.

Η συγκινητικά λεπτοδουλεμένη μετάφραση του Ωρίωνα Αρκομάνη διακρίνεται για το μεράκι, την προσοχή και τη φινέτσα που αποπνέει.

Ο Μοντεχρίστος έρχεται να ενσαρκώσει έναν ανυπότακτο ήρωα του ακραιφνούς ρομαντισμού που παλεύει μέχρις εσχάτων με τον πόνο και το σκοτάδι της βασανισμένης ψυχής του μέχρι να βρει την ποθούμενη λύτρωση και δικαίωση, όπως την εννοεί ο ίδιος. Αποδεσμευμένος από κανόνες και περιορισμούς,  απολαμβάνοντας την πλήρη ελευθερία κινήσεων που του παρέχει το χρήμα μαζί με τη γνώση, φθάνει μέχρι το τέλος αλλά, στο μεταξύ, έχει επιτρέψει στον εαυτό του να δείξει έλεος, όταν οι περιστάσεις εμπλέκουν και τα αθώα τέκνα των τιμωρουμένων.

Το κορυφαίο αυτό έργο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Gutenberg σε δύο τόμους των χιλίων σελίδων έκαστος με ολόκληρο το αρχικό κείμενο του Δουμά χωρίς καμία συντόμευση, περικοπή ή λογοκρισία. Η έκδοση συνοδεύεται από εκτενείς σημειώσεις, αναλυτικό χρονολόγιο, φιλμογραφία και διαφωτιστικά ερμηνευτικά κείμενα που ανατέμνουν το μυθιστόρημα, ενώ η συγκινητικά λεπτοδουλεμένη μετάφραση του Ωρίωνα Αρκομάνη διακρίνεται για το μεράκι, την προσοχή και τη φινέτσα που αποπνέει.

* Η ΝΙΚΗ ΚΩΤΣΙΟΥ είναι φιλόλογος.


altΟ Κόμης Μοντεχρίστος
Ά Τόμος
Alexandre Dumas
Μτφρ. Ωρίων Αρκομάνης
Gutenberg 2020
Σελ. 1128, τιμή εκδότη €25,00

alt

 

 

 

 

altΟ Κόμης Μοντεχρίστος
B' Τόμος
Alexandre Dumas
Μτφρ. Ωρίων Αρκομάνης
Gutenberg 2020
Σελ. 1062, τιμή εκδότη €25,00

alt

 ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ALEXANDRE DUMAS

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Αλήτες!» της Ελογκόσα Οσούντε (κριτική) – Ένα πολυαφήγημα του προχωρημένου 21ου αιώνα

«Αλήτες!» της Ελογκόσα Οσούντε (κριτική) – Ένα πολυαφήγημα του προχωρημένου 21ου αιώνα

Για το μυθιστόρημα της Ελογκόσα Οσούντε [Eloghosa Osunde] «Αλήτες!» (μτφρ. Γιώργος -Ίκαρος Μπαμπασάκης, εκδ. Διόπτρα). «Η πόλη στην οποία διαδραματίζεται το μυθιστόρημα, το Λάγος της Νιγηρίας, είναι κυριολεκτικά και πρόδηλα ο πρωταγωνιστής του μυθοπλαστικού σύμπαντος».

Γράφε...

«Το ετήσιο συμπόσιο της συντεχνίας των νεκροθαφτών» του Ματιάς Ενάρ (κριτική)

«Το ετήσιο συμπόσιο της συντεχνίας των νεκροθαφτών» του Ματιάς Ενάρ (κριτική)

Για το μυθιστόρημα του Ματιάς Ενάρ [Mathias Énard] «Το ετήσιο συμπόσιο της συντεχνίας των νεκροθαφτών» (μτφρ. Σοφία Διονυσοπούλου, εκδ. Στερέωμα). Στην κεντρική εικόνα: Λεπτομέρεια από το εξώφυλλο της κροατικής έκδοσης του βιβλίου.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
«Ελεύθερη» της Λέα Ούπι (κριτική) – Ένα πολιτικό ντοκουμέντο για την Αλβανία του Χότζα

«Ελεύθερη» της Λέα Ούπι (κριτική) – Ένα πολιτικό ντοκουμέντο για την Αλβανία του Χότζα

Για το βιβλίο της Λέα Ούπι [Lea Ypi] «Ελεύθερη: Μεγαλώνοντας στο τέλος της Ιστορίας» (μτφρ. Αντώνης Καλοκύρης, εκδ. Πατάκη). Στην κεντρική εικόνα, η Λέα Ούπι με τη γιαγιά της. 

Γράφει η Λεύκη Σαραντινού

Οι άνθρωποι στι...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Οι εκδόσεις Βακχικόν γιορτάζουν την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης 2023

Οι εκδόσεις Βακχικόν γιορτάζουν την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης 2023

Οι εκδόσεις Βακχικόν γιορτάζουν την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης 2023 συμμετέχοντας σε ενδιαφέρουσες και άκρως ποιητικές δράσεις. 

Επιμέλεια: Book Press

Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης 2023 στον Κήπο του Αρχαιολογικού Μουσε...

«Ο αδελφός μου ο Αμαντέους» του Μηνά Βιντιάδη, σε σκηνοθεσία Βάνας Πεφάνη, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (κριτική)

«Ο αδελφός μου ο Αμαντέους» του Μηνά Βιντιάδη, σε σκηνοθεσία Βάνας Πεφάνη, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (κριτική)

Για την παράσταση «Ο αδελφός μου ο Αμαντέους» του Μηνά Βιντιάδη, σε σκηνοθεσία Βάνας Πεφάνη, που παρουσιάζεται στη Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη» του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Φωτογραφίες: Γιώτα Εφραιμίδου.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

...
«Συλλέκτης μανιταριών» του Κώστα Αρκουδέα (προδημοσίευση)

«Συλλέκτης μανιταριών» του Κώστα Αρκουδέα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Κώστα Αρκουδέα «Συλλέκτης μανιταριών», που θα κυκλοφορήσει στις 27 Μαρτίου από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Ο πολιτικάντης ήταν μιμητικό ον. Δανειζόταν συμπεριφορές από τους ανθρώπου...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Συλλέκτης μανιταριών» του Κώστα Αρκουδέα (προδημοσίευση)

«Συλλέκτης μανιταριών» του Κώστα Αρκουδέα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Κώστα Αρκουδέα «Συλλέκτης μανιταριών», που θα κυκλοφορήσει στις 27 Μαρτίου από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Ο πολιτικάντης ήταν μιμητικό ον. Δανειζόταν συμπεριφορές από τους ανθρώπου...

«Τα θαύματα του κόσμου» του Μιχάλη Μοδινού (προδημοσίευση)

«Τα θαύματα του κόσμου» του Μιχάλη Μοδινού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Μιχάλη Μοδινού «Τα θαύματα του κόσμου», που θα κυκλοφορήσει στις 27 Μαρτίου από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

XVI
Η Κοκκινοσκουφίτσα στον Βασιλικό Κήπο ...

«Ο άλλος αδερφός» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Ο άλλος αδερφός» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Ο άλλος αδερφός», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 22 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τύµµα τύµµατι τεῖσαι»
...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ