dynami geografias greece turkey

Για το βιβλίο του Τιμ Μάρσαλ «Η δύναμη της γεωγραφίας – Το μέλλον του κόσμου σε 10 χάρτες» (μτφρ. Σπυρίδωνας Κατσούλας) που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα. Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την κρίση των Ιμίων το 1996. Ο Τιμ Μάρσαλ αφιερώνει 70 περιεκτικές σελίδες στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. 

Του Κ.Β. Κατσουλάρη

Το βιβλίο αυτό αποτελεί τη συνέχεια ενός άλλου, που διαβάστηκε και συζητήθηκε πολύ τη χρονιά που πέρασε, το Αιχμάλωτοι της γεωγραφίας. Κι όπως λέγαμε χαρακτηριστικά, «η ανάγνωσή του δεν μας άνοιξε απλώς ένα «παράθυρο στον κόσμο»,/ αλλά «πολλά». Ε, λοιπόν, ακόμη περισσότερα παράθυρα στον κόσμο μας ανοίγει τούτο το νεότερο βιβλίο με τίτλο Η δύναμη της γεωγραφίας. Συγγραφέας και των δύο, ο διορατικός και οξυδερκής Βρετανός δημοσιογράφος, Τιμ Μάρσαλ.

Όπως είναι φανερό από τον τίτλο των δύο βιβλίων, η λέξη κλειδί είναι η γεωγραφία. Όπως και στο πρώτο βιβλίο, έτσι κι εδώ, «οι εύφορες πεδιάδες ή τα απόκρημνα βουνά, τα ποτάμια ή τα φυσικά λιμάνια, δεν είναι απλώς στοιχεία του ανάγλυφου του χάρτη: Είναι όπλα ή αδυναμίες πάνω στα οποία παλιότερα στηρίχτηκαν αυτοκρατορίες και αργότερα τα σύγχρονα κράτη».

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, στο Ιράν, στην Αυστραλία και στο Σαχέλ, και βέβαια, στην Ελλάδα και στην Τουρκία, εστιάζει τούτο το δεύτερο βιβλίο.

Όπως και το προηγούμενο βιβλίο, έτσι και τούτο, είναι χωρισμένο σε δέκα κεφάλαια κάθε ένα από τα οποία μελετά ένα κράτος ή μια περιοχή. Η Ρωσία, η Κίνα, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Αρκτική ήταν οι βασικές περιοχές ανάλυσης στο «Αιχμάλωτοι της Γεωγραφίας». Στο Ηνωμένο Βασίλειο, στο Ιράν, στην Αυστραλία και στο Σαχέλ, και βέβαια, στην Ελλάδα και στην Τουρκία, εστιάζει τούτο το δεύτερο βιβλίο.

Και πράγματι: Στη Δύναμη της Γεωγραφίας, διαβάζουμε μέσα σε τριάντα τρεις σελίδες μια ευσύνοπτη και περιεκτική ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας, μαζί με μια σαφή και μετρημένη ανάλυση των γεωπολιτικών ζητημάτων που διακυβεύονται σήμερα, κυρίως στις σχέσεις μας με τον εξ ανατολών γείτονα και την περίπλοκη σκακιέρα της νοτιοανατολικής μεσογείου.

dynami geografias china

Γέφυρες πολλών χιλιομέτρων ενώνουν «νησιά» της Κίνας στον Ινδικό Ωκεανό, μέρος του γεωπολιτικού παιχνδιού στην περιοχή.

Αυστραλία, Κίνα, Ινδικός Ωκεανός

Ένα βιβλίο γεωπολιτικής ανάλυσης που θέλει να είναι συντονισμένο με τα τεκταινόμενα στον κόσμο μας σήμερα, δεν θα μπορούσε να αγνοήσει την Αυστραλία. Το πρόσφατο Σύμφωνο Ασφαλείας ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες, στη Μεγάλη Βρετανία και την Αυστραλία τάραξε τα νερά και έστρεψε τη γεωπολιτική πυξίδα προς τον Ινδικό και τον Ειρηνικό ωκεανό – και βέβαια προς την Κίνα. Η οποία, παρά τις περί του αντιθέτου δηλώσεις της, γίνεται όλο και πιο επιθετική, σε μια περιοχή απ’ όπου διέρχεται το μεγαλύτερο μέρος του παγκόσμιου εμπορίου. Έτσι, αν αναρωτιόσασταν τι μανία έχει πιάσει την Κίνα και σωρεύει εκατομμύρια τόνους μπετόν πάνω σε κοραλλιογενή νησάκια στη μέση του πουθενά, μετατρέποντάς τα σε δυνάμει στρατιωτικές βάσεις, ο Τιμ Μάρσαλ θα σας βοηθήσει να το κατανοήσετε καλύτερα.

Η Αυστραλία βρίσκεται φύσει και θέσει στο κέντρο του στρατηγικού μπρα-ντε-φερ που εξελίσσεται στη Νότια Σινική Θάλασσα. Είναι άλλωστε μέλος ενός επίζηλου και ολιγομελούς κλαμπ: του πιο αποτελεσματικού δικτύου συλλογής πληροφοριών στον πλανήτη, Τα Πέντε Μάτια, μαζί με τις Ηνωμένες Πολιτείας, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Νέα Ζηλανδία και τον Καναδά.

Ελλάδα και Τουρκία

Θέλω να σταθώ λίγο περισσότερο στις περίπου εβδομήντα σελίδες που αφιερώνει ο Βρετανός δημοσιογράφος στην ανάλυση της γεωγραφίας, της ιστορίας και της γεωπολιτικής θέσης της Ελλάδας και της Τουρκίας. Όχι τόσο γιατί μας πληροφορεί για πλευρές του θέματος που δεν τις έχουμε υπόψη μας. Με τόση πολυλογία περί των ελληνοτουρκικών εδώ και δεκαετίες τα έχουμε πει και σκεφτεί σχεδόν όλα. Αυτό που γοητεύει περισσότερο είναι η «γωνία θέασης» του Τιμ Μάρσαλ, ο πραγματισμός του: ο τρόπος που κατανοεί την γεωπολιτική σαν μια σκακιέρα που πέρα από τα συναισθήματα και τις επιθυμίες, βασικός παίκτης είναι οι ανάγκες, τα ζωτικά συμφέροντα.

Αυτό που γοητεύει περισσότερο είναι η «γωνία θέασης» του Τιμ Μάρσαλ, ο πραγματισμός του: ο τρόπος που κατανοεί την γεωπολιτική σαν μια σκακιέρα που πέρα από τα συναισθήματα και τις επιθυμίες, βασικός παίκτης είναι οι ανάγκες, τα ζωτικά συμφέροντα.

Κι ο ασφαλέστερος τρόπος για να εννοήσει κανείς αντικειμενικά και χωρίς παρωπίδες αυτά τα ζωτικά συμφέροντα είναι να διαβάσει προσεκτικά τον χάρτη. Έννοιες παράξενες και τρομακτικές, όπως για παράδειγμα η περίφημη «Γαλάζια πατρίδα», στην οποία τόσο αρέσει στην τουρκική πλευρά να αναφέρεται, γίνονται περισσότερο κατανοητές.

dioptra marshall dynami geografiasΣαχέλ και… Διάστημα

Κατά τα λοιπά, αν δεν ξέρετε τι είναι το Σαχέλ, που εμφανίστηκε στο δημοσιογραφικό και πολιτικό λεξιλόγιο τις τελευταίες ημέρες, στα απόνερα της εξοπλιστικής και αμυντικής συμφωνίας μας με τη Γαλλία, ο Τιμ Μάρσαλ θα σας πάρει από το χεράκι και θα σας οδηγήσει σε μια ζώνη κρατών κάτω ακριβώς από τη μεγαλύτερη έρημο στον κόσμο, τη Σαχάρα, πάνω ακριβώς από τα πυκνότερα τροπικά δάση του κόσμου.
Είναι μια περιοχή στην οποία βασιλεύει ο τρόμος και η αταξία, όπου το φανατικό ισλάμ έχει απλώσει τα δίχτυα του, κι όπου η φίλη και σύμμαχος Γαλλία εξακολουθεί να έχει πολλά συμφέροντα.
Τέλος, όπως το Αιχμάλωτοι της Γεωγραφίας κλείνει με ένα πολύ ενδιαφέρον κεφάλαιο για μία no mans land του πλανήτη μας, την Αρκτική, ετούτο το βιβλίο κλείνει με ένα νέο πεδίο περίπλοκων γεωπολιτικών ανταγωνισμών: Το διάστημα.

Ιράν, Ισπανία, Αιθιοπία και Σαουδική Αραβία

Όπως σημείωσα και νωρίτερα, ο Μάρσαλ αρδεύεται από τη συγκυρία και την επικαιρότητα, και νοιάζεται να τη φωτίσει. Σε αυτό το πνεύμα, στο βιβλίο του περιλαμβάνεται ένα εκτενές κεφάλαιο για το μυστήριο που ακούει στο όνομα Ιράν, καθώς κι ένα κεφάλαιο για την Ισπανία, κυρίως λόγω των σημαντικών θεμάτων που προέκυψαν από την τελευταία, αποτυχημένη απόπειρα απόσχισης της Καταλονίας. Δικό της κεφάλαιο έχει επίσης η κομβικότερη από πολλές απόψεις χώρα της μαύρης Αφρικής, η Αιθιοπία, όπως και η Σαουδική Αραβία.

Η Δύναμη της Γεωγραφίας, μαζί με το δίδυμό του, Αιχμάλωτοι της Γεωγραφίας, είναι δύο βιβλία που μπορούν να μας κάνουν σοφότερους, όχι όμως ξερόλες. Το βρετανικό φλέγμα και ο πραγματισμός του Τιμ Μάρσαλ εγγυούνται γι’ αυτό. Και τα δύο κυκλοφορούν σε προσεκτική μετάφραση του Σπυρίδωνα Κατσούλα, με την επιμέλεια και τη φροντίδα των εκδόσεων Διόπτρα.

politeia link more

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ορθόδοξη θεολογία, ψυχοθεραπεία και βιοηθική – Δύο βιβλία, δύο χριστιανικές θεωρήσεις

Ορθόδοξη θεολογία, ψυχοθεραπεία και βιοηθική – Δύο βιβλία, δύο χριστιανικές θεωρήσεις

Για τα βιβλία «Η θεραπεία της ψυχής – Πατέρες και ψυχολόγοι σε διάλογο», του Αλέξιου Ιερομόναχου Καρακαλλινού, και «Τα θεμέλια της βιοηθικής – Μια χριστιανική θεώρηση» (μτφρ. Πολυξένη Τσαλίκη-Κιοσόγλου), του Τρίσταμ Χ. Ένγκελχαρτ (Tristam H. Engelhardt Jr), που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Αρμός.

Γ...

«Η ιστορία της αθεΐας» του Ζορζ Μινουά (κριτική) – Μια περιδιάβαση στις περιπέτειες του αθεϊσμού στον Δυτικό κόσμο

«Η ιστορία της αθεΐας» του Ζορζ Μινουά (κριτική) – Μια περιδιάβαση στις περιπέτειες του αθεϊσμού στον Δυτικό κόσμο

Για το βιβλίο του Ζορζ Μινουά [Georges Minois] «Η ιστορία της αθεΐας – η αθεΐα στον Δυτικό κόσμο» (μτφρ. Βάλια Σερέτη, εκδ. Νάρκισσος).

Γράφει ο Μύρων Ζαχαράκης

Ο αθεϊσμός είναι ένα ίσως από τα επιδραστικά πνευματικά κινήματα του σύγχρονου κό...

«Ο δρόμος της ομορφιάς» του Βίτο Μανκούζο – Αναζητώντας έναν τρόπο να βλέπουμε

«Ο δρόμος της ομορφιάς» του Βίτο Μανκούζο – Αναζητώντας έναν τρόπο να βλέπουμε

Για το βιβλίο του Βίτο Μανκούζο [Vito Mancuso] «Ο δρόμος της ομορφιάς» (μτφρ. Παναγιώτης Αρ. Υφαντής, εκδ. Αρμός). Κεντρική εικόνα: ο πίνακας του William Turner “Dutch Boats in a Gale” [«Ολλανδικές βάρκες σε θύελλα»], 1801 © The Capricorn Foundation.

Γράφει ο Διονύση...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ένα ξεχωριστό «Όνειρο καλοκαιριάτικης νύχτας» από την ομάδα Loxodox στο ΠΛΥΦΑ

Ένα ξεχωριστό «Όνειρο καλοκαιριάτικης νύχτας» από την ομάδα Loxodox στο ΠΛΥΦΑ

Ο ιστορικός χώρος της αρχαίας Αθήνας που επέλεξε η ομάδα Loxodox «συνομιλεί» αρμονικά με τη μαγική νύχτα των Αγγλοσαξόνων, όπως τη συνέθεσε ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ. Κεντρική εικόνα: © Sabrina Brodescu.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Η ομάδα Loxodox είναι ιδ...

Κινέζοι εθνικιστές στοχοποιούν τον νομπελίστα Μο Γιάν – Γιατί τον κατηγορούν για αντικομμουνισμό

Κινέζοι εθνικιστές στοχοποιούν τον νομπελίστα Μο Γιάν – Γιατί τον κατηγορούν για αντικομμουνισμό

Ο Κινέζος Νομπελίστας Μο Γιάν κατηγορείται ότι με τα βιβλία του σπιλώνει τον κομμουνιστικό στρατό της Κίνας και εξυμνεί τον αντίστοιχο της Ιαπωνίας. 

Επιμέλεια: Book Press

Το να είσαι ...

Ανακοινώθηκαν οι νικητές των βραβείων της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης

Ανακοινώθηκαν οι νικητές των βραβείων της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης

Την Παρασκευή 22 Μαρτίου 2024 θα γίνει η τελετή της απονομής των λογοτεχνικών βραβείων της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης. Ακολουθούν οι μικρές λίστες και μαζί οι νικητές σε κάθε κατηγορία, καθώς και το μεγάλο βραβείο της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

Με τη συμπλήρωση επτά συναπτών ετών στο εκδοτικό στερέωμα, οι εκδόσεις Στίξις κάνουν το επόμενο βήμα με μια νέα σειρά τεσσάρων βιβλίων, υπό τον τίτλο «Μικρή Στίξις», των Γιώργου Δουατζή, Χρυσοξένης Προκοπάκη, Στέφανου Τζουβάρα και Μιχάλη Σηφάκη.  

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος  ...

7 γυναίκες γράφουν και ακούγονται – Όψεις της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας

7 γυναίκες γράφουν και ακούγονται – Όψεις της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας

Σίσσυ Δουτσίου, Στεύη Τσούτση, Λίνα Βαρότση, Αστερόπη Λαζαρίδου, Ελισάβετ Παπαδοπούλου, Αντιγόνη Ζόγκα, Λίνα Βαλετοπούλου. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας επιλέγουμε πολύ πρόσφατα βιβλία νέων Ελληνίδων συγγραφέων που θέτουν, άλλοτε με τρόπο διεκδικητικό κι άλλοτε πιο έμμεσο, το ζήτημα της γυναικείας χειρα...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ