adeios topos kentriki

Για τη νουβέλα του Γιάννη Νικολούδη «Άδειος τόπος» (εκδ. Πατάκη). 

Γράφει ο Κωνσταντίνος Βλαχογιάννης

Η νουβέλα του Γιάννη Νικολούδη Άδειος τόπος είναι ένα γοητευτικά παράξενο λογοτέχνημα, το οποίο παρασέρνει τους αναγνώστες στη μοναδική ατμόσφαιρα και τον ξεχωριστό κόσμο του. Είναι ένα κείμενο που διαθέτει παλμό και ένταση, γραμμένο σε άμεση και ρεαλιστική γλώσσα, η οποία αποτυπώνει τόσο την αγριότητα του τοπίου και των ανθρώπων, όσο και την εσωτερική σύγκρουση του ήρωα με τους δαίμονές του.

patakis nikoloudis adeios topos

Ο Νικολούδης επιλέγει την αφήγηση με περιορισμένη οπτική γωνία. Αυτού του είδους η αφήγηση, η οποία ονομάζεται συχνά «αναξιόπιστη», μπορεί να είναι αποτέλεσμα περιορισμών που υφίστανται, όταν μας δημιουργείται η αίσθηση ότι η συνείδηση μέσω της οποίας γίνεται η εστίαση είναι ανίκανη ή απρόθυμη να κατανοήσει τα γεγονότα όπως θα τα κατανοούσαν οι επαρκείς αναγνώστες της ιστορίας. Στον συγγραφέα η σκέψη δεν οδηγεί τη γνώση έξωθεν. Στον Άδειο τόπο το κενό και η ανεστιότητα οδηγούνται στο αποκορύφωμά τους: ο κεντρικός χαρακτήρας ζει σε μια αμφίβολη πραγματικότητα, παγιδευμένος από τα λόγια και τις πράξεις του, όντας ο ίδιος θαμπός μες στη μοναξιά και τις σιωπές του. Αναγνωρίζω ότι ο συγγραφέας προσπαθεί να συλλάβει την καθολικότητα επιδιώκοντας την εσωτερική ανάγνωση του κεντρικού χαρακτήρα που δημιουργεί. Δεν θέλει ο ήρωάς του να είναι φορέας αλήθειας αλλά σκοτεινός γρίφος.

Θα ήθελε να μπορούσε να διαφύγει, όμως σε αυτή τη γη διαθέτει ρίζες και νευρικές απολήξεις, τις οποίες δεν υποψιάζεται καν ότι μπορεί να υπάρχουν.

Το παρελθόν και οι πληγές του καθορίζουν το πλαίσιο, μέσα στο οποίο ο πρωταγωνιστής του Νικολούδη οφείλει να ανακατασκευάσει τη ζωή του. Οι συνθήκες που αντιμετωπίζει ωστόσο σε αυτό τον άγριο τόπο συρρικνώνουν τα περιθώρια της αυτονομίας του. Θα ήθελε να μπορούσε να διαφύγει, όμως σε αυτή τη γη διαθέτει ρίζες και νευρικές απολήξεις, τις οποίες δεν υποψιάζεται καν ότι μπορεί να υπάρχουν. Βρίσκεται εκτεθειμένος σε μια απεραντοσύνη εμπλοκών, οι οποίες τον εμποδίζουν να χαράξει τον απαραίτητο χώρο για να κινηθεί.

politeia deite TA vivlia 250Χ102

Πολυφωνική αφήγηση

Αξιοσημείωτο επίσης είναι ότι ο Νικολούδης επιλέγει την πολυφωνική αφήγηση, πράγμα που προσδίδει βάθος και διάσταση στην ιστορία του. Έχει ενδιαφέρον το πώς ενσωματώνει τις πολλές αφηγηματικές φωνές στη διήγησή του, καθώς σκοπός του δεν είναι να εμβαθύνει στα συναισθήματα, τις συμπεριφορές, τις αντιθέσεις και τις ομοιότητες που καθορίζουν τα ομιλούντα πρόσωπα. Δεν τον ενδιαφέρει διόλου η ανακουφιστική στέγαση στο εγώ, αφού αφαιρεί σταδιακά από τους χαρακτήρες τις ταυτότητες τους, καθιστώντας τους ανώνυμα τρίτα πρόσωπα, ξένα στους αναγνώστες όπως και στον ίδιο. Έτσι, όλες αυτές οι φωνές συντάσσονται με τη φωνή της ίδιας της γης, πλανώνται, διαφεύγουν και χάνονται μέσα στο πλήθος των φωνών που περιστοιχίζουν αυτό τον άγριο, άδειο τόπο.

Ο Άδειος τόπος στο σύνολό του είναι μια ιστορία έντονης εσωτερικής και εξωτερικής αναζήτησης, μια σκοτεινή νουβέλα γραμμένη δεξιοτεχνικά...

Ο Νικολούδης καταφέρνει σε αυτό το έργο να γίνει ο ίδιος το ιδίωμα που κατασκευάζει, τα μέσα έκφρασης που εφευρίσκει και να ξεχωρίζει ακολουθώντας τη δική του αίσθηση. Η νουβέλα αυτή στο σύνολό της, περιστοιχισμένη από μυστηριώδεις ψιθύρους ή από βλοσυρά περιθώρια σιωπής, προσελκύει ένα συγκεκριμένο είδος προσοχής που εγώ το αποκαλώ «λογοτεχνικό»: το ενδιαφέρον για το πώς αυτό που λέγεται συνδέεται με τον τρόπο που λέγεται. Η σαφήνεια και η διαφάνεια της γλώσσας του Νικολούδη, με την προφανή ιδιότητά της να αντλεί νόημα από την αλληγορία και τα σύμβολα περικλείοντας μια ολόκληρη εκφραστική εξέλιξη σε μια δράση, αναδεικνύει την συσσωρευτική της ουσία, η οποία δεν είναι παρά το υψηλότερο σημείο της ίδιας της αφηγηματικής του κατασκευής.

Ο Άδειος τόπος στο σύνολό του είναι μια ιστορία έντονης εσωτερικής και εξωτερικής αναζήτησης, μια σκοτεινή νουβέλα γραμμένη δεξιοτεχνικά, ένα βιβλίο που υπαινίσσεται περισσότερα απ’ όσα λέει και μένει στη σκέψη σου για πολύ καιρό αφότου το διαβάσεις. Και ίσως στο μέλλον θελήσεις να το ξαναδιαβάσεις, όπως συμβαίνει συχνά με τα αναγνώσματα που αντανακλούν αληθινή ποιότητα. Μας καλούν να επιστρέψουμε σε αυτά.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΒΛΑΧΟΓΙΑΝΝΗΣ είναι συγγραφέας και εκδότης. Το τελευταίο του βιβλίο «Επικράτειες» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Περικείμενο.

Δυο λόγια για τον συγγραφέα

adeios topos nikoloudis

Ο Γιάννης Νικολούδης γεννήθηκε το 1987 στο Ηράκλειο Κρήτης. Σπούδασε οικονομικά στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς. Διηγήματά του έχουν διακριθεί σε διαγωνισμούς. Το 2016 εκδόθηκε το πρώτο του βιβλίο Άμοιρο παιδί, εκδ. Παράξενες μέρες. Ακολούθησε το Από χώμα και κόκαλα εκδ. Σκαρίφημα, 2021, που ήταν υποψήφιο για το βραβείο νουβέλας του περιοδικού «Ο Αναγνώστης». Ο Άδειος τόπος εκδ. Πατάκη, 2023 είναι το τρίτο του βιβλίο. 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Διπλή ζωή» του Κώστα Λογαρά (κριτική) – Νέα πρότυπα συμβίωσης, νέοι προβληματισμοί

«Διπλή ζωή» του Κώστα Λογαρά (κριτική) – Νέα πρότυπα συμβίωσης, νέοι προβληματισμοί

Για το μυθιστόρημα «Διπλή ζωή» του Κώστα Λογαρά, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη. 

Γράφει η Έλενα Χουζούρη

Πριν από επτά χρόνια ο Δημήτρης Παπανικολάου διαπίστωνε, στην ομότιτλη μελέτη του, ότι Κάτι τρέχει με την οικογένεια&nbs...

«Αυτός ο χειμώνας» του Δημήτρη Καρακίτσου (κριτική) – Το μυστικό κάλεσμα της φύσης

«Αυτός ο χειμώνας» του Δημήτρη Καρακίτσου (κριτική) – Το μυστικό κάλεσμα της φύσης

Για το μυθιστόρημα του Δημήτρη Καρακίτσου «Αυτός ο χειμώνας» (εκδ. Αντίποδες). Κεντρική εικόνα: Φωτογραφία του Κώστα Μπαλάφα.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Χιόνι πάνω στο χιόνι και σιωπή. Ένα χωριό, το Περιβόλι, κοντά στα Γρεβε...

«Μόνο ένα θαύμα» του Γιώργου Πολυμενάκου (κριτική) – Αναζητώντας την ελπίδα σε έναν άγονο και καυτό πλανήτη

«Μόνο ένα θαύμα» του Γιώργου Πολυμενάκου (κριτική) – Αναζητώντας την ελπίδα σε έναν άγονο και καυτό πλανήτη

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Πολυμενάκου «Μόνο ένα θαύμα», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Γραφή.

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

Τα μελλοντολογικά έργα, οραματιζόμενα το μακρινό μέλλον, αφορούν κατά πρώτο λόγο την εποχή το...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Βίος και Πολιτεία»: Ο ποιητής και φιλόσοφος Νίκος Ερηνάκης έρχεται στο Υπόγειο

«Βίος και Πολιτεία»: Ο ποιητής και φιλόσοφος Νίκος Ερηνάκης έρχεται στο Υπόγειο

Στο 65ο επεισόδιο της σειράς συζητήσεων στο Βιβλιοπωλείο της Πολιτείας με ανθρώπους από το χώρο του βιβλίου και των ιδεών, o Κώστας Κατσουλάρης συνομιλεί με τον ποιητή και φιλόσοφο Νίκο Ερηνάκη. Η συζήτηση θα μεταδοθεί ζωντανά την Πέμπτη, 6 Φεβρουαρίου, στις 7.00μμ.

Επιμέλεια: Book Press

...
Αθηνόδωρος Μεταλλίδης: «Το βιβλίο μου αποβλέπει στη δημιουργία ενός ηθικού πλαισίου για τη δράση των υπηρεσιών πληροφοριών»

Αθηνόδωρος Μεταλλίδης: «Το βιβλίο μου αποβλέπει στη δημιουργία ενός ηθικού πλαισίου για τη δράση των υπηρεσιών πληροφοριών»

Μια επίκαιρη συνέντευξη με τον Αθηνόδωρο Μεταλλίδη, με αφορμή το βιβλίο του «Intelligence: το ηθικό δίλημμα», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ποιότητα. «Οι φιλελεύθερες δημοκρατίες, στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν τις απειλές, καταλήγουν να βλάπτουν το αξιακό τους σύστημα».

...
Εκδήλωση για το βιβλίο του Τεύκρου Μιχαηλίδη «Πίσω από το πέπλο – Οι μαθηματικοί του 20ού αιώνα» στο Βιβλιοπωλείο ΠΕΚ

Εκδήλωση για το βιβλίο του Τεύκρου Μιχαηλίδη «Πίσω από το πέπλο – Οι μαθηματικοί του 20ού αιώνα» στο Βιβλιοπωλείο ΠΕΚ

Οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης σας προσκαλούν στην παρουσίαση του βιβλίου του Τεύκρου Μιχαηλίδη «Πίσω από το πέπλο – Οι μαθηματικοί του 20ού αιώνα» την Παρασκευή 7 Φεβρουαρίου στο Βιβλιοπωλείο ΠΕΚ. ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη μελέτη της Έλενας Χουζούρη «Ψυχή ντυμένη αέρα – Ανθούλα Σταθοπούλου - Βαφοπούλου: Η μούσα της μεσοπολεμικής Θεσσαλονίκης», η οποία θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίκεντρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η Μάγε...

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Ελένης Αλεξανδροπούλου «(Α)Κατάλληλο Timing», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ο Αύγουστος, όσο μεγαλώνεις, μοιάζει πικρός. Οι περισ...

«Mind the gap» του Λάζαρου Αλεξάκη (προδημοσίευση)

«Mind the gap» του Λάζαρου Αλεξάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων του Λάζαρου Αλεξάκη «Mind the gap», η οποία θα κυκλοφορήσει στις 5 Φεβρουαρίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Είχε φτάσει σε μικρή απόσταση από τη βιτρίνα, και το νυχτεριν...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας (μυθιστορήματα, νουβέλες και διηγήματα) που αναμένουμε τις επόμενες μέρες ή εβδομάδες. Στην κεντρική εικόνα, ο Αλέξης Πανσέληνος, η Μάρω Βαμβουνάκη και ο Μιχάλης Μοδινός.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Μυθιστ...

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Η Σίρλεϊ Τζάκσον [Shirley Jackson, 1916-1965] ήταν πολλά περισσότερα από μια συγγραφέας ιστοριών τρόμου. Με άξονα δύο βιβλία της που κυκλοφόρησαν ή επανακυκλοφόρησαν πρόσφατα «Η λοταρία και άλλες ιστορίες» (μτφρ. Χρυσόστομος Τσαπραΐλης) και «Ζούσαμε πάντα σε ένα κάστρο» (μτφρ. Βάσια Τζανακάρη) από τις εκδόσεις ...

Έξι ποιητικές συλλογές από τις εκδόσεις Ιωλκός  – Τρεις δημιουργοί καταθέτουν νέο έργο και τρεις εμφανίζονται για πρώτη φορά

Έξι ποιητικές συλλογές από τις εκδόσεις Ιωλκός  – Τρεις δημιουργοί καταθέτουν νέο έργο και τρεις εμφανίζονται για πρώτη φορά

Έξι ποιητικές συλλογές που κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Ιωλκός. Τρεις δημιουργοί καταθέτουν τα νέα τους έργα και τρεις εμφανίζονται για πρώτη φορά.

Επιμέλεια: Book Press

Δημήτρης Βασιλάκης,  ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ