paratasi athanasias

Παράταση αθανασίας - Για τη συλλογή διηγημάτων του Κώστα Καβανόζη «Τζάμπα η παράταση» (εκδ. Πατάκη).

Του Κώστα Δρουγαλά

Ο Κώστας Καβανόζης σ' αυτό το βιβλίο επιμελείται είκοσι διηγήματά του, τα περισσότερα ήδη δημοσιευμένα σε περιοδικά, στο διαδίκτυο και σε συλλογικούς τόμους, και τα παρουσιάζει ελαφρώς ή βαριά αλλαγμένα. Κάποιες από τις ιστορίες είναι πολυσέλιδες (π.χ. «Ιαματικά λουτρά Εφταλούς», «Μουσείο», «Τραμπολίνο»), ενώ άλλες μοιάζουν περισσότερο με μικροδιηγήματα (π.χ. «Η παραλία», «Τα αβγά», «Εσπερινό»). Βασικό χαρακτηριστικό είναι η μνήμη και το βίωμα, παράλληλα με μια ονειρική εγχάραξη που διατρέχει όλες τις ιστορίες σαν déjà vu.

Στο «Λευκό», τρεις φίλοι συναντιούνται για τελευταία φορά σε μια χιονισμένη επαρχιακή πόλη. Ο οικοδεσπότης, ο οδηγός κι ο συνοδηγός προσπαθούν να αποδράσουν από τα δίχτυα της μέσης ηλικίας. Το λευκό που στιγματίζει τον τίτλο και το φόντο της ιστορίας είναι το χρώμα της επικείμενης απώλειας και του πένθους. Η ιστορία με τίτλο «Παράνομη στάθμευση Ι.Χ. αυτοκινήτου» είναι ένας στοχασμός πάνω στο μικροαστικό όνειρο: ένα παράνομα παρκαρισμένο αυτοκίνητο γίνεται η αφορμή για τη διαφωνία μεταξύ μίας ενοίκου και του διαχειριστή της πολυκατοικίας. Μέσα από ανακοινώσεις και πρακτικά συνέλευσης (ανα)γνωρίζουμε το πρόβλημα, που όσο περνούν οι σελίδες γιγαντώνεται με τον ίδιο τρόπο που εξαπλώνεται το φυτό στο Φύλλο του Βασίλη Βασιλικού.

Πρόγονοι κι απόγονοι, όλοι τους σάρκες που συνθλίβονται στις μυλόπετρες του χρόνου.

Στο διήγημα που δίνει και τον τίτλο στη συλλογή, ο αφηγητής ξετυλίγει παλιές μνήμες με αφορμή τον θάνατο του πατέρα του φίλου του. Θυμάται τον δικό του πατέρα όταν ήταν στην ηλικία του· κι ύστερα κι άλλη καύσιμη ύλη: η κόρη του φίλου του έχει την ίδια ηλικία με την αδερφή του αφηγητή σε μια αναπόληση· η σύζυγός του στο τέλος στοχάζεται τον δικό της πατέρα. Πρόγονοι κι απόγονοι, όλοι τους σάρκες που συνθλίβονται στις μυλόπετρες του χρόνου. Παρόμοιας θεματικής και το εκπληκτικό «Η αθανασία δεν αποτελεί σχέδιο της φύσης». Ο μεγάλος, ώριμος γιος του αφηγητή, με αφορμή ένα περιστατικό πνιγμού, υπενθυμίζει τη θνητότητα στον πατέρα του.

kavanozis
Ο Κώστας Καβανόζης γεννήθηκε στην Κομοτηνή το 1967. Το πρώτο του βιβλίο, ένας τόμος με νουβέλες (Χοιρινό με λάχανο) κυκλοφόρησε το 2004. Από τότε έχει γράψει 3 μυθιστορήματα και 2 συλλογές διηγημάτων. Κείμενά του έχουν συμπεριληφθεί σε συλλογικές εκδόσεις, δημοσιεύονται κατά καιρούς σε εφημερίδες, περιοδικά και ηλεκτρονικές σελίδες. Το 2012 τιμήθηκε από το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου της Γαλλίας (CNL) με υποτροφία συγγραφής. Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.

 

Στο «Ματσάκι», αφηγητής είναι κάποιος διορισμένος καθηγητής σε νησί του Αιγαίου. Μια επίμονη και ύπουλη αϋπνία ξυπνάει σκέψεις θανάτου τόσο στον πρωταγωνιστή όσο και στους υπόλοιπους συναδέλφους του, που όσο στέκουν παρατηρητές της καθημερινότητας αντηχεί η οπαδική φράση: «Εδώ θα γίνει ο τάφος σας». Στα «Ραβδιά και τριγωνάκια» ο συγγραφέας καταγράφει μια ψευδο-λαογραφική ιστορία των Χριστουγέννων, που θυμίζει τις σκοτεινές ιστορίες του Χρυσόστομου Τσαπραΐλη από το βιβλίο Παγανιστικές δοξασίες της θεσσαλικής επαρχίας. Στην «Τεχνητή οδοντοστοιχία» διαβάζουμε τον μονόλογο μιας ηλικιωμένης μπροστά στον παρόντα-απόντα σύζυγο και στα παιδιά της· έντονη θεατρικότητα, γνώριμοι απόηχοι των γηρατειών, οικεία αδιέξοδα.

Χαρακτηριστικό της ιδιοφυΐας των διηγημάτων του Καβανόζη είναι ότι συνδυάζουν την υψηλή λογοτεχνικότητα με μια ουσιαστική, βαθιά νεοελληνική εγκοσμιότητα με την οποία μπορεί να ταυτιστεί ο αναγνώστης με χαρακτηριστική ευκολία. Όλα τα πρόσωπα των ιστοριών (γονείς, συγγενείς, φίλοι, συνάδελφοι) κι όλα τα αυτοαναφορικά περιστατικά που καλύπτουν τις ζώσες δεκαετίες του συγγραφέα διαπλέκονται σε μια παλλόμενη ενότητα. Οι αυτοβιογραφικές αναφορές, άλλοτε ως περιοριστική νύξη κι άλλοτε ως κατάδηλη πρόθεση, διαχέονται με αναπόφευκτο τρόπο στις σελίδες του Τζάμπα η παράταση. Διόλου τυχαίο άλλωστε που η αρχή και το τέλος του βιβλίου σχηματίζουν έναν κύκλο σαν ένα ολοκληρωμένο σχήμα, που στον πυρήνα του συναντούμε τον ίδιο τον συγγραφέα: η πολύ σύντομη ιστορία που ξεκινάει με τον πατέρα του αφηγητή ολοκληρώνεται με την ερώτηση της κόρης του στην τελευταία ιστορία με τίτλο «Το φως»: “Εμείς, μπαμπά, θα είμαστε μαζί για πάντα;”. Ναι, θα απαντούσαν όλες οι ιστορίες της συλλογής, και δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά: όσο υπάρχουν οι μνήμες κι οι αισθήσεις τόσο οι άνθρωποι θα μένουν ζωντανοί κι ακέραιοι.

* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΔΡΟΥΓΑΛΑΣ είναι συγγραφέας. Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Το τελευταίο τραγούδι του Ντύλαν» (εκδ. Πικραμένος).

Στην κεντρική εικόνα: Διακοπές στην Αιδηψό (1930) © Φωτογραφικό αρχείο του Ε.Λ.Ι.Α. 


kavanozisΤζάμπα η παράταση
Κώστας Καβανόζης
Πατάκης 2020
Σελ. 160, τιμή εκδότη €12,20

 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΚΑΒΑΝΟΖΗ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η λίμπιντο των αγγέλων» του Νίκου Μάντζιου (κριτική) – Όταν η τέχνη ευαισθητοποιεί

«Η λίμπιντο των αγγέλων» του Νίκου Μάντζιου (κριτική) – Όταν η τέχνη ευαισθητοποιεί

Για το μυθιστόρημα του Νίκου Μάντζιου «Η λίμπιντο των αγγέλων» (εκδ. Γραφή).

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Για μας τους κριτικούς δεν πρέπει να παίζει ρόλο το όνομα του συγγραφέα: αν είναι γνωστός με περγαμηνές στο ενεργητικό του, δεν σημαίνει ...

«Ένα κομμάτι χαρτί» του Δημήτρη (Τάκη) Φραγκούλη (κριτική) – Ένα διαφορετικό μυθιστόρημα για τη μαυρίλα του Εμφυλίου

«Ένα κομμάτι χαρτί» του Δημήτρη (Τάκη) Φραγκούλη (κριτική) – Ένα διαφορετικό μυθιστόρημα για τη μαυρίλα του Εμφυλίου

Για το μυθιστόρημα του Δημήτρη (Τάκη) Φραγκούλη «Ένα κομμάτι χαρτί» (εκδ. Αλεξάνδρεια). Κεντρική εικόνα: © Roman Kraft (Unsplash). 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Το μόνο που αλλάζει είναι το παρελθόν, όλες οι άλλ...

«Η φωνή της» (κριτική) – Πενήντα τρεις γυναίκες γράφουν για την έμφυλη βία

«Η φωνή της» (κριτική) – Πενήντα τρεις γυναίκες γράφουν για την έμφυλη βία

Για το συλλογικό έργο «Η φωνή της» (εκδ. Καστανιώτη). Κεντρική εικόνα: © Oscar Keys (Unsplash). 

Γράφει η Ιωάννα Σπηλιοπούλου

Πενήντα τρεις γράφουσες, μέλη του Δικτύου γυναικών συγγραφέων κατά της ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αστυνομικό μυθιστόρημα του Βαγγέλη Μαργιωρή «Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα», το οποίο κυκλοφορεί στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ήρωες, μίξερ, μανταλάκια, σερβιέτες…» Μέσα στο ...

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

Αυτή είναι η βραχεία λίστα για το Βραβείο Μπούκερ 2023

Αυτή είναι η βραχεία λίστα για το Βραβείο Μπούκερ 2023

Οι έξι συγγραφείς που επιλεχτήκαν από την κριτική επιτροπή «παρουσιάζουν έργα εντυπωσιακής δομής». Ανάμεσά τους βρίσκονται δύο πρωτοεμφανιζόμενοι πεζογράφοι. Στη φωτογραφία, η υποψήφια Σάρα Μπερνστάιν [Sarah Bernstein].

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αστυνομικό μυθιστόρημα του Βαγγέλη Μαργιωρή «Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα», το οποίο κυκλοφορεί στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ήρωες, μίξερ, μανταλάκια, σερβιέτες…» Μέσα στο ...

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση του προλόγου του μεταφραστή Γιώργου Ι. Αλλαμανή, στο βιβλίο του Τζον Τέιλορ [John Taylor] «Σκληρός από τρυφερότητα – Ο Έλληνας ποιητής και λαογράφος του άστεως Ηλίας Πετρόπουλος», το οποίο κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Δίχτυ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

4 σημαντικές εκδόσεις για την Αθήνα – Όψεις μιας πόλης σε διαρκή κίνηση

4 σημαντικές εκδόσεις για την Αθήνα – Όψεις μιας πόλης σε διαρκή κίνηση

Τέσσερις εκδόσεις για τη μελέτη, το σήμερα και το άλλοτε της Αθήνας. Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία της Διονυσίας Αλεξιάδου, από το λεύκωμα των εκδόσεων Καπόν «Η Αθήνα στον καιρό της πανδημίας».

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

03 Σεπτεμβρίου 2023 ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

23 σημαντικές εκδηλώσεις στο πλαίσιο του 51ου Φεστιβάλ Βιβλίου στο Πεδίον του Άρεως

Πρόγραμα σημαντικών εκδηλώσεων στην Κεντρική Σκηνή «Μελίνα Μερκούρη» στη διάρκεια όλων των ημερών του 51ου Φεστιβάλ Βιβλίου στο Πεδίον του Άρεως. Επιμέλεια: Book Press

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ