pente erotiseis psillia

Μεταφραστές και επιμελητές αποκαλύπτουν τις διαδρομές μέσα από τις οποίες προσέγγισαν τη γλώσσα, το ύφος ή και την οικονομία ενός βιβλίου και μοιράζονται μαζί μας μυστικά του εργαστηρίου τους. Φιλοξενούμενη, η μεταφράστρια Αθηνά Ψυλλιά για τη μετάφραση της νουβέλας του Ραντουάν Νασσάρ [Nassar Raduan] «Ένα ποτήρι οργή» (εκδ. Πατάκη).

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Κατά τη διάρκεια της μετάφρασης συναντήσατε δυσκολίες που δεν τις περιμένατε;

Τα πάντα σ’ αυτό το βιβλίο ήταν δύσκολα για μένα. Η νουβέλα Ένα ποτήρι οργή είναι ποίηση σε πρόζα. Χρειάστηκε να ακολουθήσω τη μεγάλη στυλιστική επιτήδευση του συγγραφέα χωρίς να προδώσω τις παράξενες εικόνες του, μέσα από εφτά κεφάλαια που το καθένα τους έχει μόνο μία τελεία. Ταυτόχρονα να αντέξω σωματικά την ένταση της βίας του κειμένου – της εχθρότητας αντί για εγγύτητα του πρωταγωνιστή προς τη γυναίκα με την οποία μοιράζεται το κρεβάτι του και τη δική της ανταπόδοση. Να βρω μια γλώσσα που να ανήκει στην εποχή που γράφτηκε το κείμενο, πριν από 50 χρόνια, αλλά να μην ξενίζει το σύγχρονο αναγνωστικό κοινό. Να μεταφράσω καλά τις βρισιές του κειμένου, κάτι που δεν μου είναι οικείο. Να μεταφέρω καλά τον κρυμμένο πολιτικό σχολιασμό του συγγραφέα, καθώς η νουβέλα γράφτηκε και κυκλοφόρησε σε συνθήκες λογοκρισίας, στη διάρκεια της δικτατορίας στη Βραζιλία.

Συμβουλευτήκατε παλαιότερες μεταφράσεις του κειμένου στα ελληνικά ή αποδόσεις του σε άλλη γλώσσα;

Για πρώτη φορά στη μεταφραστική δουλειά μου, συμβουλεύτηκα, στη φάση της διόρθωσης, τη μετάφραση προς τα Αγγλικά, για να βεβαιωθώ ότι έχω καταλάβει καλά κάποια σημεία, ή για να δω πώς έλυσε ο συνάδελφος κάποια διλήμματα. Βοηθήθηκα και θα ήθελα πολύ να του ανταποδώσω τη χάρη.

Για πρώτη φορά στη μεταφραστική δουλειά μου, συμβουλεύτηκα, στη φάση της διόρθωσης, τη μετάφραση προς τα Αγγλικά [...] για να δω πώς έλυσε ο συνάδελφος κάποια διλήμματα. Βοηθήθηκα και θα ήθελα πολύ να του ανταποδώσω τη χάρη.

Πώς τοποθετείστε στο δίλημμα «πιστή μετάφραση / καλή μετάφραση»;

Δεν βλέπω κάποιο δίλημμα. Προσπαθώ στο ελληνικό κείμενο να υπάρχουν όλες οι λέξεις του πρωτότυπου κειμένου, η γλώσσα να έχει όση ροή έχει και το πρωτότυπο, σταματώ τις διορθώσεις προτού αρχίσω να απλοποιώ, με ενδιαφέρει να κρατώ τον ρυθμό του κειμένου, προσπαθώ να περιορίζω τις υποσημειώσεις στις απαραίτητες: όταν καταφέρνω όλα αυτά, θεωρώ ότι είναι μια καλή μετάφραση.

Προτιμάτε να μεταφράζετε κείμενα συγγραφέων που έχετε μεταφράσει βιβλία τους ή να γνωρίζετε νέους συγγραφικούς κόσμους;

Είχα την ευκαιρία και το προνόμιο να μεταφράσω συστηματικά κάποιους συγγραφείς, και η πολύχρονη ενασχόληση με τη μετάφραση μιας φωνής αναπόφευκτα δημιουργεί δεσμούς συγγένειας. Παρόλο που υπάρχει ένας συγγραφέας που θα ήθελα να συνεχίσω να μεταφράζω, στη φάση αυτή ελπίζω να έχω τη δυνατότητα να μεταφράσω νέες –για μένα– φωνές.

patakis nassar ena potiri orgi

Κατά τη διάρκεια της μετάφρασης επιδιώξατε επαφή με τον συγγραφέα; Αν ναι, σε τι σας βοήθησε;

Ο Ραντουάν Νασσάρ έχει μια πολύ παράξενη ζωή: στα 48 του χρόνια, αφού έγραψε μία νουβέλα, ένα μυθιστόρημα και μερικά διηγήματα, αποφάσισε να εγκαταλείψει την καλλιτεχνική δημιουργία και να αφοσιωθεί στην εκτροφή πουλιών και μικρών ζώων σε μια μικρή φάρμα. Όλα αυτά τα χρόνια έχει αποφύγει τη δημοσιότητα, δε δίνει συνεντεύξεις, δεν εμφανίζεται σε εκδηλώσεις προς τιμήν του. Το 2006, στα 81 του, εκδόθηκε ένας τόμος με το σύνολο του έργου του∙ ως αποτέλεσμα, βραβεύτηκε ξανά, τον ανακάλυψαν ξένοι εκδότες και εκδόθηκε απευθείας στη σειρά Κλασικών της Penguin. Τίποτα απ’ αυτά δεν στάθηκε αρκετό για να τον βγάλει από τον τρόπο ζωής του. Οπότε, όχι, δεν μου πέρασε από το μυαλό ότι θα μπορούσα να τον βρω και να του απευθυνθώ!


Συνοπτικό βιογραφικό

H Αθηνά Ψυλλιά είναι απόφοιτος Ψυχολογίας του Τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου και ειδικεύτηκε μεταπτυχιακά στην κλινική ψυχολογία, στην πορτογαλική γλώσσα και λογοτεχνία και στην μετάφραση στο Πανεπιστήμιο της Λισαβόνας. Έχει ειδικευτεί, επίσης, στη συστημική ψυχοθεραπεία, στη συμβουλευτική τοξικοεξαρτήσεων, στη δυναμική της ομάδας, στη θεραπεία ζευγαριού και στην ψυχολογική διάγνωση.

Τα τελευταία 17 χρόνια ζει στην Αθήνα και εργάζεται στην ψυχική υγεία και στη λογοτεχνική μετάφραση. Έχει μεταφράσει περισσότερα από 30 έργα πορτογαλόφωνης λογοτεχνίας για τις εκδόσεις Καστανιώτη, Ελληνικά Γράμματα και Πάπυρος.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Χριστίνα Σωτηροπούλου: «Η μετάφραση βιβλίων σπουδαίων συγγραφέων όπως ο Κουτσί δεν είναι δύσκολη: είναι απαιτητική»

Χριστίνα Σωτηροπούλου: «Η μετάφραση βιβλίων σπουδαίων συγγραφέων όπως ο Κουτσί δεν είναι δύσκολη: είναι απαιτητική»

Μεταφραστές και επιμελητές αποκαλύπτουν τις διαδρομές μέσα από τις οποίες προσέγγισαν τη γλώσσα, το ύφος ή και την οικονομία ενός βιβλίου και μοιράζονται μαζί μας μυστικά του εργαστηρίου τους. Φιλοξενούμενη, η μεταφράστρια Χριστίνα Σωτηροπούλου για τη μετάφραση του μυθιστορήματος του Τζ.Μ. Κουτσί [J. M. Coetzee] «Ο ...

Έφη Τσιρώνη: «Τα κείμενα της Μέρντοχ έχουν την ιδιότητα να λύνουν τα προβλήματα που τα ίδια θέτουν»

Έφη Τσιρώνη: «Τα κείμενα της Μέρντοχ έχουν την ιδιότητα να λύνουν τα προβλήματα που τα ίδια θέτουν»

Μεταφραστές και επιμελητές αποκαλύπτουν τις διαδρομές μέσα από τις οποίες προσέγγισαν τη γλώσσα, το ύφος ή και την οικονομία ενός βιβλίου και μοιράζονται μαζί μας μυστικά του εργαστηρίου τους. Φιλοξενούμενη, η μεταφράστρια Έφη Τσιρώνη για τη μετάφραση του μυθιστορήματος της Άιρις Μέρντοχ [Iris Murdoch] «Η καμπάνα» (...

Ο Γκιστάβ Φλομπέρ στο εργαστήρι της Ρίτας Κολαΐτη

Ο Γκιστάβ Φλομπέρ στο εργαστήρι της Ρίτας Κολαΐτη

Μεταφραστές και επιμελητές αποκαλύπτουν τις διαδρομές μέσα από τις οποίες προσέγγισαν τη γλώσσα, το ύφος ή και την οικονομία ενός βιβλίου και μοιράζονται μαζί μας τα μυστικά του εργαστηρίου τους. Φιλοξενούμενη, η μεταφράστρια Ρίτα Κολαΐτη, με αφορμή το μυθιστόρημα του Γκιστάβ Φλομπέρ [Gustave Flaubert] «Μαντάμ Μποβα...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Άπαντα τα ποιήματα» του Πέτερ Χάντκε (προδημοσίευση)

«Άπαντα τα ποιήματα» του Πέτερ Χάντκε (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός ποιήματος του Πέτερ Χάντκε [Peter Handke] από τον τόμο «Άπαντα τα ποιήματα» (μτφρ. Ιωάννα Διαμαντοπούλου-Νότντουρφτ), ο οποίος θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΙ ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ, ΤΙ ...

«Οι χαμένες μας καρδιές» της Σελέστ Ινγκ – Μια δυστοπία που θυμίζει σε πολλά την εποχή μας

«Οι χαμένες μας καρδιές» της Σελέστ Ινγκ – Μια δυστοπία που θυμίζει σε πολλά την εποχή μας

Για το μυθιστόρημα της Σελέστ Ινγκ [Celeste Ng] «Οι χαμένες μας καρδιές» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο). Kεντρική εικόνα, από διαμαρτυρία ασιατών για διακρίσεις απέναντί τους, ειδικά στην περίοδο του κορωνοϊού. Η ενίσχυση του μίσους ενάντια στους Ασιάτες είναι ένα από τα θέματα του μυθιστορήματος της Σ...

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

Στην Αίθουσα Τελετών του Δημαρχιακού Μεγάρου στην Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως (πρώην Πλατεία Κοτζιά), θα απονεμηθούν εφέτος, για δέκατη έβδομη χρονιά, τα βραβεία μυθιστορήματος «The Athens Prize for Literature» του περιοδικού (δε)κατα για το 2022. Η ανακοίνωση των νικητών και ταυτόχρονα η απονομή θα γίνουν την Πέμπτ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Θανάση Χειμωνά «Τρότζαν, που κυκλοφορεί στις 8 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Πατάκη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Άνοιξα τα μάτια μου. Το μυαλό μου, αδειανό. Γύρω μου, φως. Έντονο. Εκτυφλωτικό. Συνειδητοπο...

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Γιούργκεν Χάμπερμας [Jürgen Habermas] «Αχ Ευρώπη! – Κείμενα για το Μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» (μτφρ. – προλεγόμενα – σχόλια: Δημήτρης Υφαντής), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Printa / Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγορα...

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Όταν η ελληνική ιστορία γίνεται μυθιστόρημα: 4 συγγραφείς ξανακοιτάζουν μυθοπλαστικά το παρελθόν

Όταν η ελληνική ιστορία γίνεται μυθιστόρημα: 4 συγγραφείς ξανακοιτάζουν μυθοπλαστικά το παρελθόν

Από τη Θεσσαλονίκη των τελών του 19ου αιώνα στην Αθήνα του Όθωνα και στη Σέριφο του 1916. Επιλέγουμε τέσσερα ιστορικά μυθιστορήματα Ελλήνων συγγραφέων που παίρνουν έμπνευση από πραγματικά ιστορικά γεγονότα για να «χτίσουν» τις ιστορίες τους. Κεντρική εικόνα: Μια όψη της Θεσσαλονίκης των αρχών του 20ου αιώνα (© Ευθύμ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ