
Μια ημέρα σαν σήμερα, στις 9 Ιουλίου 1933, γεννήθηκε στο Λονδίνο ο Oliver Sacks [Όλιβερ Σακς], νευρολόγος και συγγραφέας. Τα βιβλία του κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Άγρα, Πατάκη και Ροπή.
Επιμέλεια: Book Press
Ο Όλιβερ Σακς γεννήθηκε μια ημέρα σαν σήμερα, στις 9 Ιουλίου 1933, στο Λονδίνο. Οι γονείς του, εβραϊκής καταγωγής, ήταν γιατροί. Η μητέρα του ήταν μία από τις πρώτες γυναίκες χειρουργούς της Μ. Βρετανίας.
Ο Σακς σπούδασε βιολογία και ιατρική στο Πανεπιστήμιο Queen’s της Οξφόρδης. Για ένα διάστημα, διέκοψε τις σπουδές του, επεδίωξε να γίνει πιλότος και στη συνέχεια, ασχολήθηκε με την εργαστηριακή έρευνα. Κατόπιν, συνέχισε την ακαδημαϊκή του πορεία, μετακόμισε στις ΗΠΑ και εξειδικεύτηκε στη νευρολογία στο UCLA.
Παρόλο που ήταν ντροπαλός και λιγομίλητος, ο ίδιος είχε παραδεχτεί πως τα χρόνια της νεότητάς του έκανε άστατη ζωή. Αγαπούσε τις μηχανές και τα ταξίδια και για τέσσερα ολόκληρα χρόνια, έκανε κατάχρηση αμφεταμινών, προκειμένου να παραμένει ξύπνιος για μεγάλα χρονικά διαστήματα.
Το 1966, ξεκίνησε να διδάσκει κλινική νευρολογία στο Πανεπιστήμιο Albert Einstein του Μπρονξ. Εκείνη την περίοδο, άρχισε να καταγράφει τις εμπειρίες του με τους ασθενείς του.
Το 1973, κυκλοφόρησε ένα από τα σημαντικότερα βιβλία του, με τίτλο Ξυπνήματα (εκδ. Άγρα, μτφρ. Κώστας Πόταγας, Άννυ Σπυράκου), στο οποίο περιγράφει τη ζωή είκοσι ασθενών που παρέμειναν κατατονικοί για τέσσερις περίπου δεκαετίες, ώσπου ο Σακς τους χορήγησε το νέο φάρμακο levodopa. Το βιβλίο ενέπνευσε την ομότιτλη κινηματογραφική διασκευή που διεκδίκησε τρία βραβεία Όσκαρ, καθώς και μια διασκευή για την όπερα.
Ένα ακόμα γνωστό έργο του είναι το βιβλίο Ο άνθρωπος που μπέρδεψε τη γυναίκα του με ένα καπέλο (εκδ. Άγρα, μτφρ. Κώστας Πόταγας), που αναλύει τις περιπτώσεις διάφορων ασθενών που πάσχουν από νευρολογικές παθήσεις. Ένας από αυτούς, στον οποίο αναφέρεται ο ιδιαίτερος τίτλος του βιβλίου, πάσχει από οπτική αγνωσία και δεν μπορεί να αναγνωρίσει πρόσωπα, αντικείμενα και σχήματα.
Τα έργα εκλαϊκευμένης επιστήμης του Σακς μιλούν για ασθένειες όπως το σύνδρομο Τουρέτ, το Αλτσχάιμερ και το Πάρκινσον, ακολουθώντας μια βαθιά ανθρωπιστική προσέγγιση. Συνέβαλαν καθοριστικά στο να ανοίξει ο διάλογος γύρω από σύνθετα θέματα, όπως η σημασία της σχέσης του ασθενούς με τον κοινωνικό περίγυρό του.
«Οι άνθρωποι θα ζήσουν με τους δικούς τους όρους, ακόμα κι αν είναι κωφοί, έχουν αχρωματοψία, είναι αυτιστικοί ή είναι οτιδήποτε άλλο. Κι ο κόσμος τους θα είναι τόσο πλούσιος και ενδιαφέρων και γεμάτος όσο ο δικός μας», είχε γράψει.
Για την προσφορά του στην επιστήμη, ο Σακς τιμήθηκε με πολλά σημαντικά βραβεία. Το 2008 έγινε μέλος του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Πέθανε το 2015, από οφθαλμικό μελάνωμα.