fotis kontoglou

Πάσχα, της λογοτεχνίας Πάσχα. Τέσσερα βιβλία γεμάτα από το ορθόδοξο Πάσχα, με παλιότερες και πιο σύγχρονες εμπειρίες. Στην κεντρική εικόνα, ο Φώτης Κόντογλου. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος 

«Έαρ μικρό, έαρ βαθύ, έαρ συντετριμένο», που γράφει και ο Νίκος Καρούζος. Είναι η ανθοφορία της εποχής. Είναι η θλίψη της Σταύρωσης, αλλά και η απαντοχή της Ανάστασης. Είναι η εκδρομή στο χωριό ή, αντίστροφα, η απόδραση από την πόλη.

Η λογοτεχνία -ιδιαιτέρως η ελληνική- έχει δώσει έμφαση στο Πάσχα ως ξεχωριστή γιορτή της χριστιανοσύνης, την πιο σημαντική από όλες. Kάπως έτσι βλέπουμε πολλά μεμονωμένα διηγήματα από παλαιότερους, αλλά και σύγχρονους συγγραφείς (βλ. Κόντογλου, Μυριβήλης, Νιρβάνας, Καρκαβίτσας, Ξενόπουλος, Καλιότσος, Δημητρίου κ.ά.), αλλά και αρκετές αναφορές σε ποιήματα σημαντικών ποιητών μας (βλ. Σολωμός, Παλαμάς, Σικελιανός, Ρίτσος, Λειβαδίτης, Βαρβέρης, Δημουλά κ.α.).

Πάντως, αν κάποιος επιθυμεί να διαβάσει εκδόσεις που είναι εξ ολοκλήρου αφιερωμένες στο Πάσχα, σίγουρα θα βρει κάποιες. Δεν είναι πολλές, αλλά είναι χαρακτηριστικές.

Πασχαλινά διηγήματα, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (εκδ. Εστία)

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης υποσημειώνεται σε κάθε πασχαλινό αφιέρωμα και όχι άδικα. Είναι γνωστά τα διηγήματά του που αναφέρονται άμεσα στο Πάσχα κι εδώ τα βρίσκουμε συγκεντρωμένα στο βιβλίο των εκδόσεων Εστία.

estia papadiamantis pasxalina dihghmata

Στη συγκεκριμένη έκδοση θα βρούμε αρκετά από τα γνωστά, αλλά και λιγότερο γνωστά διηγήματά του που αναφέρονται στη συγκεκριμένη εορτή, όπως τα: Υπό την βασιλικήν δρυν, ο Αλιβάνιστος, η Άκληρη, Χωρίς στεφάνι, Λαμπριάτικος ψάλτης και κάποια ακόμη.

Πάσχα στο χωριό, Αντώνης Σουρούνης (εκδ. Καστανιώτη)

Δεν θα περίμενε κανείος από τον Αντώνη Σουρούνη, από τη στιγμή που αποφάσισε να γράψει για ένα Πάσχα στο χωριό (εκδ. Καστανιώτη), αυτό να είναι ένα… κλασικό, συμβατικό Πάσχα.

Άλλωστε, ο συγκεκριμένος συγγραφέας ποτέ δεν αρκέστηκε στο προφανές και όλα τα βιβλία του φέρουν μια ξεχωριστή διάθεση απελευθέρωσης.

kastaniotis sourounis pasxa sto xorio

Κι εδώ, στην ουσία, έχουμε να κάνουμε με ένα on road αφήγημα, έστω κι αν δεν έχεις πάντα την αίσθηση της κίνησης, αλλά της παραμονής σε ένα αχανές και απροσδιόριστο χρόνο και τόπο.

Η ιστορία περιλαμβάνει τρεις φίλους -δυο άντρες και μια γυναίκα -που αποφασίζουν να διασχίζουν μ’ ένα «μεθυσμένο» ντεσεβό τη μισή Ελλάδα για να κάνουν «Πάσχα στο χωριό», σαν αυτό που θυμούνταν να κοιτάζουν στις ζωγραφιές των βιβλίων του σχολείου όταν ήταν παιδιά. Φυσικά, αυτή η ειδυλλιακή εικόνα δεν υπάρχει στην πραγματικότητα. Από τη νουβέλα του Σουρούνη δεν θα «περάσουν» οικογένειες να τρώνε ευτυχισμένες στο γρασίδι, ούτε αρνάκια να τρώνε το γρασίδι, ούτε και τσολιάδες να χοροπηδάνε γύρω τους.

Υπάρχει όμως Ανάσταση. Άσχετα αν δε χτυπούν καμπάνες, δεν πέφτουν τουφεκιές και δε σκάνε πυροτεχνήματα στον ουρανό. Μια ανάσταση που δε φαίνεται, δεν ακούγεται και κανείς από τους τρεις τους δε μιλάει γι’ αυτή. Πρόκειται για ένα διαφεύγον νόημα που αναζητούν οι τρεις φίλοι, αλλά δίχως να είναι σίγουροι ότι θέλουν οπωσδήποτε και να το βρουν.

Ρωσικά πασχαλινά διηγήματα (μτφρ. Δημήτρης Β.Τριανταφυλλίδης, εκδ. Επίκεντρο)

Οι Ρώσοι συγγραφείς, όπως και οι Έλληνες, έχουν δώσει μεγάλη σημασία στην ιερότητα του Πάσχα, ενώ το έχουν δει και ως χρονικό ορόσημο όπου οι πάγοι του χειμώνα υποχωρούν για να δώσουν τη θέση τους στην αναγέννηση της φύσης που φέρνει η άνοιξη.

epikentro rosika pasxalina dihghmata

Η συγκεκριμένη έκδοση (σε μετάφραση του Δημήτρη Β. Τριανταφυλλίδη) περιλαμβάνει διηγήματα Ρώσων συγγραφέων που καλύπτουν δύο αιώνες της μεγάλης λογοτεχνικής παράδοσης της χώρας των Ρως.

Στη συλλογή βρίσκουμε διηγήματα των Ιβάν Μπούνιν, Αντόν Τσέχωφ, Αλεξάντρ Κουπρίν, Νικολάι Γκόγκολ, Λεονίντ Αντρέγιεφ, Βλαδίμηρου Σολοβιόφ, Ζιναΐντα Γκίπιους, Βελιμίρ Χλέμπνικοφ, Μπορίς Σιριάγιεφ και Βλαδίμηρου Μαρτσινόφσκι,.

Όλα μαζί μάς δίνουν την ευκαιρία να μυηθούμε στο ρωσικό Πάσχα και να το συγκρίνουμε με το δικό μας.

Πάσχα των Ελλήνων, Μικρή ποιητική ανθολογία (εκδ. Εκάτη)

Οπως σημειώσαμε και προλογικά στην ελληνική ποίηση το Πάσχα απαντάται ως θέμα σε αρκετούς ποιητές και μάλιστα διαφορετικών γενιών. Στη συγκεκριμένη έκδοση Πάσχα των Ελλήνων από τις εκδόσεις Εκάτη βρίσκουμε μια μικρή ποιητική ανθολόγηση κάποιων από αυτά τα ποιήματα με ανθολόγο τον σημαντικό ποιητή Γιώργο Κ. Καραβασίλη. 

ekati giorgos karavasilis pasxa ton ellhnvn

Βρίσκουμε τον Διονύσιο Σολωμό (από το «Λάμπρο»), τον Δεπούντη, τον Παπατσώνη, τον Τσάτσο, τον Θέμελη, τον Αλιθέρση, την Ζωή Καρέλλη, την Μελισσάνθη τον Νίκο Καρούζο κ.ά. Προφανώς και το Πάσχα γιορτάζεται στη χώρα μας και ποιητικά. 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

  «Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες και Ελληνίδες συγγραφείς και μεταφραστές μας αποκαλύπτουν το μυθιστόρημα που τους μύησε στην αχανή χώρα. Οι επιλογές τους κυμαίνονται από εφηβικά αναγνώσματα μέχρι ένα πολύ επίκαιρο (και μη λογοτεχνικό) βιβλί...

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Επιλογή από τα καλύτερα κατασκοπευτικά μυθιστορήματα που έχουν κυκλοφορήσει τελευταία, συν λίγα παλαιότερα, από τα κορυφαία του είδους. Ταυτόχρονα, μια ευσύνοπτη μα πλήρης παρουσίαση της ιστορίας του είδους, μαζί με έναν αναστοχασμό πάνω στα όρια και τις συντεταγμένες του.

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρί...

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Ο Οκτώβριος οδεύει προς το τέλος του, οι εκδότες έχουν ήδη βγάλει, ή βγάζουν αυτές τις μέρες, σημαντικά βιβλία που θα διαβαστούν και θα συζητηθούν τους μήνες που έρχονται. Επιλέξαμε ορισμένα από αυτά, ελληνικής και ξένης πεζογραφίας, κυρίως. Θα ακολουθήσουν, το επόμενο διάστημα, πολλά περισσότερα. 

Γράφ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Στα κάτεργα του θανάτου» του Ανδρέα Ασσαέλ (κριτική) – Καρυά Φθιώτιδας, το ελληνικό Μαουτχάουζεν

«Στα κάτεργα του θανάτου» του Ανδρέα Ασσαέλ (κριτική) – Καρυά Φθιώτιδας, το ελληνικό Μαουτχάουζεν

Για το βιβλίο του Ανδρέα Ασσαέλ «Στα κάτεργα του θανάτου – Ένα οδοιπορικό στα καταναγκαστικά ναζιστικά έργα Χριστιανών και Εβραίων στην Ελλάδα με 350 ανέκδοτες εικόνες» (εκδ. University Studio Press). Κεντρική εικόνα: © Συλλογή Ανδρέα Ασσαέλ, στην Καρυά Φθιώτιδας, όπου διακρίνεται Έλληνας χωροφύλακας.

...
Από το βιβλίο στο σινεμά: Δύο σημαντικά μυθιστορήματα έγιναν ταινίες

Από το βιβλίο στο σινεμά: Δύο σημαντικά μυθιστορήματα έγιναν ταινίες

Δύο σημαντικά και πολυδιαβασμένα μυθιστορήματα έγιναν ταινίες σε παραγωγή Netflix. Πρόκειται για τα: «Πέδρο Παράμο» (μτφρ. Έφη Γιαννοπούλου, Πατάκης) του Χουάν Ρούλφο και «Το τρένο των παιδιών» (μτφρ. Φωτεινή Ζερβού, Πατάκης) της Βιόλα Αρντόνε, από όπου και η κεντρική φωτογραφία.

...
«Το σπίτι του Οδυσσέα Ελύτη»:  Εγκαινιάστηκε στην Πλάκα μουσείο αφιερωμένο στον νομπελίστα ποιητή

«Το σπίτι του Οδυσσέα Ελύτη»: Εγκαινιάστηκε στην Πλάκα μουσείο αφιερωμένο στον νομπελίστα ποιητή

Το μουσείο «Το σπίτι του Ελύτη» εγκαινιάστηκε στην Πλάκα. Ένας μικρός και λιτός χώρος σε νεοκλασικό σπίτι που παραχωρήθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού, στεγάζει και περικλείει το ποικίλο αρχειακό υλικό από την ιδιωτική συλλογή της Ιουλίτας Ηλιοπούλου. 

Επιμέλεια Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους» του Μίνου Ευσταθιάδη (προδημοσίευση)

«Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους» του Μίνου Ευσταθιάδη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Μίνου Ευσταθιάδη «Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 5 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΑ ΤΥΜΠΑΝΑ

...
«Το Τέλος. Και Ξανά» του Ντίνο Μπάουκ (προδημοσίευση)

«Το Τέλος. Και Ξανά» του Ντίνο Μπάουκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Σλοβένου συγγραφέα Ντίνο Μπάουκ (Dino Bauk) «Το Τέλος. Και Ξανά» (μτφρ. Γιούλη Σταματίου) το οποίο θα κυκλοφορήσει αρχές Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Αγαπητή μητέρα, ...

«Η κωμωδία του θανάτου 
ή Ο μακαρίτης Μαύσωλος», ανέκδοτο θεατρικό του Γρηγορίου Ξενόπουλου (προδημοσίευση)

«Η κωμωδία του θανάτου 
ή Ο μακαρίτης Μαύσωλος», ανέκδοτο θεατρικό του Γρηγορίου Ξενόπουλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το ανέκδοτο θεατρικό έργο του Γρηγορίου Ξενόπουλου «Η κωμωδία του θανάτου 
ή Ο μακαρίτης Μαύσωλος», σε επιμέλεια & εισαγωγή της Κυριακής Πετράκου, το οποίο θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Νίκας το επόμενο διάστημα. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

  «Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες και Ελληνίδες συγγραφείς και μεταφραστές μας αποκαλύπτουν το μυθιστόρημα που τους μύησε στην αχανή χώρα. Οι επιλογές τους κυμαίνονται από εφηβικά αναγνώσματα μέχρι ένα πολύ επίκαιρο (και μη λογοτεχνικό) βιβλί...

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Επιλογή από τα καλύτερα κατασκοπευτικά μυθιστορήματα που έχουν κυκλοφορήσει τελευταία, συν λίγα παλαιότερα, από τα κορυφαία του είδους. Ταυτόχρονα, μια ευσύνοπτη μα πλήρης παρουσίαση της ιστορίας του είδους, μαζί με έναν αναστοχασμό πάνω στα όρια και τις συντεταγμένες του.

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρί...

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Ο Οκτώβριος οδεύει προς το τέλος του, οι εκδότες έχουν ήδη βγάλει, ή βγάζουν αυτές τις μέρες, σημαντικά βιβλία που θα διαβαστούν και θα συζητηθούν τους μήνες που έρχονται. Επιλέξαμε ορισμένα από αυτά, ελληνικής και ξένης πεζογραφίας, κυρίως. Θα ακολουθήσουν, το επόμενο διάστημα, πολλά περισσότερα. 

Γράφ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

15 Δεκεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2023

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα, ποιήματα: Επιλογή 100 βιβλίων, ελληνικών και μεταφρασμένων, από τη βιβλιοπαραγωγή του 2023. Επιλογή: Συντακτική ομάδα της Book

ΦΑΚΕΛΟΙ