alt

Ένα αναγνωστικό ημερολόγιο για όσα διαβάσαμε, υπογραμμίσαμε και ξεχωρίσαμε τον μήνα που μας πέρασε. Σκέψεις που σημειώσαμε στο περιθώριο των βιβλίων. Φράσεις και εικόνες που θέλουμε να κρατήσουμε. Έλληνες και μεταφρασμένοι συγγραφείς σε μια ιδιότυπη αλληλουχία.

Του Κώστα Αγοραστού Φωτογραφία © Σπύρος Στάβερης

alt


Τη σκεφτόμουν σήμερα από τη στιγμή που ξύπνησα. Είχαμε προγραμματίσει αυτή τη συνάντηση, πολλά χρόνια πριν. Ήμουν σίγουρος ότι θα ερχόταν στο ραντεβού μας. Θα με περίμενε, μου είχε πει, στα μπαχάρια στην Ευριπίδου. Θα την έβλεπα, με μια μαύρη καμπαρντίνα, είχε ξαναπεί – «πάνω κάτω η Ευριπίδου» και γέλασε πονηρά. Ούτε ένα λεπτό δεν στάθηκε ακίνητη όσο μου έδινε τις οδηγίες αυτές, κι όμως, τα μάτια της δεν έφυγαν από πάνω μου ούτε στιγμή.

«Η ηρωίδα του αγαπημένου της βιβλίου απορούσε. Γιατί ο πατέρας της σ’ εκείνο το ναυάγιο αφέθηκε να πνιγεί. Γιατί δεν έτρεξε με όσους συνωθούνταν προς τις βάρκες. Χρόνια αργότερα κατάλαβε. Ο πατέρας δεν ήθελε κανενός είδους γειτνίαση με άξεστο κόσμο που δέρνει και στριμώχνεται. Από τη γειτνίαση, από την κοινή βάρκα, προτιμούσε τη γλυκιά, μπλε ανυπαρξία. […]

Οι άνθρωποι που αγαπώ έχουν πάρει διαζύγιο από την κοινή γνώμη. Κοινή γνώμη, κοινό γούστο. Προβλέψιμο. Γειτονικό. Με την κοινή γνώμη τα πράγματα έχουν μόνο έναν δρόμο: ή θα τη θάψεις ή θα σε θάψει αυτή. Πρόλαβα».

Φρόντισα να μην αργήσω. Την είδα από μακριά, κρατούσε το πακέτο με τα τσιγάρα μισοβγαλμένα και πρόσφερε σε έναν ψηλό και ευγενικό Πακιστανό. Εκείνος αμέσως συντονίστηκε με τη χειρονομία της, την ευχαρίστησε με τα μάτια, κύρτωσε και γούβιασε τα χέρια του για να ανάψει κι αυτή το τσιγάρο της. Κοίταζε προς το μέρος που ερχόμουν αλλά ήταν εντελώς ανέκφραστη, οχυρωμένη πίσω από τα μαύρα της γυαλιά. Μόλις μπήκα στο κάδρο της, πέταξε το τσιγάρο, πέρασε το χέρι της γύρω από το μπράτσο μου και είπε γελώντας: «Μωρό μου, πάμε τώρα να σου δείξω τα πιπέρια».

alt«Εδώ και πολύ μικρό διάστημα έχω βεβαιωθεί. Το εκπαιδευτικό σύστημα της αγάπης δεν με αφορά. Χρειάζεται μεταρρύθμιση. Δεν καταλαβαίνω τη διδακτέα ύλη. Δεν με ελκύει η ξεδιαντροπιά της εξίσωσης: “Στον έρωτα η καλύτερη του ενός είναι η χειρότερη του άλλου”. Εμένα κάνε με μόνο κύκλο ομόκεντρο, να νιώθω τη συγγένεια. Και τότε η καλύτερή σου είναι η καλύτερή μου. Αλλά ομόκεντρο. Αλλιώς ζηλεύω. Και όταν ζηλεύω γίνομαι έξυπνη.

Μη με φοβάσαι όταν είμαι βλάκας. Είναι που νιώθω προστατευμένη. Ήσυχη. Ασφαλής. Αν ισχύει η παρατήρησή μου, έξυπνος γίνεσαι όταν είσαι θυμωμένος. Μπορεί για όσα έπαθες εξαιτίας της βλακείας σου. Όταν είσαι προδομένος. Απαρηγόρητος. Τότε βλέπεις φως. Επιτέλους, έξυπνος ξανά. Άρνηση της αυταπάτης, λένε οι έξυπνοι, σημαίνει ευφυΐα. Πλήρης άρση της αυταπάτης, γράφει ο Ντιούραντ, είναι ο κυνισμός. Άρα ο κυνισμός είναι η μεγαλύτερη απόδειξη της ευφυΐας. Για μένα, πάλι, κυνικός είναι ένας κακοπαθημένος. Που τίποτα δεν του επέτρεψε να ξεχάσει. Κανείς δεν τον χάιδεψε…»

Η επόμενη φορά που την είδα ήταν και η τελευταία. Μέρα ζεστή με αφόρητο ήλιο. Μόλις είχε τελειώσει από το ραδιόφωνο. Με πήρε παράμερα. Οι ερωτήσεις διστακτικές, τα λόγια της μετρημένα. Μετά, λίγες αμήχανες στιγμές μέχρι να έρθει το ασανσέρ, αυτόματο άνοιγμα της πόρτας, νεύμα προτεραιότητας – διάφανη ησυχία. Η κάθοδος των εννέα ορόφων έγινε σε απόλυτη ησυχία. Στο ισόγειο που χαιρετηθήκαμε («Να προσέχεις, μωρό μου»), τα μάτια της δεν στάθηκαν πάνω μου ούτε στιγμή. Στάθηκα δίπλα στην πόρτα βγάζοντας το μαύρο παλτό μου και την έβλεπα να χάνεται κατά μήκος της Αχαρνών, λίγο πριν ο οδηγός μιας μαύρης Bentley τής ανοίξει την πόρτα και φύγουν προς την εθνική. 

«Τα μαθηματικά είναι πολιτισμένα, τρυφερά, αισθαντικά. Οι επαναστάσεις τους αναίμακτες. Καμιά νέα τους ανακάλυψη δεν χρειάστηκε να καταστρέψει τον "παλιό κόσμο". Φωταγωγημένος, διατηρεί πάντα την αλήθεια του και τη νομιμότητά του. Η ανακάλυψη του μείον ένα δεν εξορίζει το ένα. Τα νέα όντα που προκύπτουν ενσωματώνονται στον παλιό εξαίσιο μαθηματικό κόσμο. Ανεκτίμητος φιλόσοφος σαν τον Πυθαγόρα προσφέρει στην ανθρωπότητα έναν κώδικα απολύτως ερωτικό:
α. Καθετί είναι αριθμός (ακέραιος). Ο ακέραιος περιγράφει την αρμονία, τη ζει, τη διηγείται. Αριθμός που το τετράγωνό του ισούται με δύο δεν υπάρχει. Ούτε ακέραιος, ούτε κλάσμα.
β. Υπάρχουν μεγέθη που ουδείς αριθμός μπορεί να εκφράσει.
γ. Τα μη μετρήσιμα μεγέθη (βλέπε μεγέθη ερωτικά) λέγονται άλογα και ως τέτοια πρέπει να εκλαμβάνονται.
δ. Η ασυμμετρία δεν φαίνεται με το μάτι. Χρειάζεται απόδειξη. Μαθηματική απόδειξη ασυμμετρίας σημαίνει απόδειξη ανυπαρξίας.
Κυριακή απόγευμα – μόνο τα μαθηματικά, σκέφτομαι, απάντησαν σε όλα τα ερωτήματα που έθεσαν οι φιλόσοφοι».

Κάθε Κυριακή πρωί, όλα τα χρόνια που η Μαλβίνα Κάραλη διατηρούσε τη στήλη της «σαββατογεννημένη» στο περιοδικό (symbol), έκοβα τη μεγάλη σελίδα με προσοχή, καθόμουν στο λάπτοπ και αντέγραφα σε ένα αρχείο word το κάθε της κείμενο. Με το πρόσχημα της εξάσκησης στην πληκτρολόγηση, ήθελα να παρατείνω την ανάγνωση και να βρω έναν τρόπο να «μπω» μέσα στο κείμενο. Να κατανοήσω κάθε συλλογισμό, να σημειώσω κάθε αναφορά.

Στα κείμενα αυτού του τόμου Σαββατογεννημένη (εκδ. Δύο Δέκα) η Μαλβίνα έχει κατακτήσει μια σπάνια ωριμότητα στη δημοσιογραφική της γραφή. Ουσιαστικά προσωπική, καθόλου επιδεικτική, σε διάλογο με την τρέχουσα επικαιρότητα, βρίσκει τα πατήματα που μόνο αυτή μπορούσε να δει, αποδεσμεύοντας εν τέλει το κάθε κείμενο από τα στενά όρια της εβδομαδιαίας κυκλοφορίας του κάθε τεύχους.

Δεν είναι τυχαίο ότι ενδιαμέσως αυτών των κειμένων, γράφει και εκδίδει το λιγότερο κρυπτικό της βιβλίο –ένα υποδειγματικό autofiction θα λέγαμε σήμερα– το μυθιστόρημα Πιο πολύ, πιο πολλοί (εκδ. Αστάρτη).

alt


Μπορεί να γνωρίζουν το όνομά της περισσότεροι απ’ όσους γνωρίζουν την ποίησή της. Μπορεί δίστιχα και τρίστιχα να αυτονομήθηκαν από τα ποιήματά της και να κυκλοφορούν στο διαδίκτυο εν είδει συνθημάτων.

altΗ Κική Δημουλά ήταν μια σπουδαία ποιήτρια, γιατί, εκτός των άλλων, κατάφερε να έχει ένα σπάνιο βάθος στον λόγο της, ταυτόχρονα με μια αμεσότητα, την οποία συναντούμε μόνο στους λαϊκούς στιχουργούς. Αναπόφευκτο ήταν η οριζόντια διάχυση του λόγου της, να απλώνει σε ένα όλο και μεγαλύτερο αναγνωστικό κοινό.

«Μακρύ κουραστικό ταξίδι
το πεπρωμένο
μα το χειρότερο
πας ή έρχεσαι δεν ξέρεις».

Άνω τελεία (εκδ. Ίκαρος)

 

 


Οι εγγραφές αυτόν τον μήνα δεν προβλεπόταν να είναι παραπάνω από μία, εξαιτίας μιας οξείας πνευμονίας από τα μέσα του μήνα. Δυο λόγια για την Κική Δημουλά γράφτηκαν στην ανάρρωση.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Αν δεν ήμουν η θάλασσα, έλεγε, θα ήμουν η μουσική»

«Αν δεν ήμουν η θάλασσα, έλεγε, θα ήμουν η μουσική»

Ένα αναγνωστικό ημερολόγιο για όσα διαβάσαμε, υπογραμμίσαμε και ξεχωρίσαμε τους μήνες που πέρασαν. Σκέψεις που σημειώσαμε στο περιθώριο των βιβλίων. Φράσεις και εικόνες που θέλουμε να κρατήσουμε. Έλληνες και μεταφρασμένοι συγγραφείς σε μια ιδιότυπη αλληλουχία.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

...
«Σαν να στεκόμασταν στην άκρη του κόσμου»

«Σαν να στεκόμασταν στην άκρη του κόσμου»

Ένα αναγνωστικό ημερολόγιο για όσα διαβάσαμε, υπογραμμίσαμε και ξεχωρίσαμε τους μήνες που πέρασαν. Σκέψεις που σημειώσαμε στο περιθώριο των βιβλίων. Φράσεις και εικόνες που θέλουμε να κρατήσουμε. Έλληνες και μεταφρασμένοι συγγραφείς σε μια ιδιότυπη αλληλουχία.

Του Κώστα Αγοραστού

...
Αναγνωστικές ενέσεις υπερηφάνειας

Αναγνωστικές ενέσεις υπερηφάνειας

Ένα αναγνωστικό ημερολόγιο για όσα διαβάσαμε, υπογραμμίσαμε και ξεχωρίσαμε τους μήνες που πέρασαν. Σκέψεις που σημειώσαμε στο περιθώριο των βιβλίων. Φράσεις και εικόνες που θέλουμε να κρατήσουμε. Έλληνες και μεταφρασμένοι συγγραφείς σε μια ιδιότυπη αλληλουχία.

Του Κώστα Αγοραστού

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Κώστας Λογαράς: «Πρώτη φορά ταξίδεψα πέρα απ’ τα όρια της γειτονιάς μου με τον Ιούλιο Βερν»

Κώστας Λογαράς: «Πρώτη φορά ταξίδεψα πέρα απ’ τα όρια της γειτονιάς μου με τον Ιούλιο Βερν»

«Ο έφηβος» και «Ο νεαρός Τέρλες» τον ώθησαν στην ενδοσκόπιση και τη γραφή, ενώ επανέρχεται στην «Ιστορία ενός αιχμαλώτου» ως πρότυπο γλώσσας και ύφους. Αυτά είναι κάποια από τα βιβλία της ζωής του Κώστα Λογαρά.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...
«Η δύναμη της συνήθειας» του Τόμας Μπέρνχαρντ, σε σκηνοθεσία Γιάννου Περλέγκα

«Η δύναμη της συνήθειας» του Τόμας Μπέρνχαρντ, σε σκηνοθεσία Γιάννου Περλέγκα

Για την παράσταση «Η δύναμη της συνήθειας» του Τόμας Μπέρνχαρντ, σε σκηνοθεσία Γιάννου Περλέγκα, στο Θέατρο Ροές. Μαζί με τον Περλέγκα παίζουν τα μέλη της ομάδας «κι όμΩς κινείται».

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Στο θέατρο «Ροές» ο ...

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία πεζογραφίας, εξαντλημένα (τα περισσότερα), επανεκδίδονται και διεκδικούν νέους αναγνώστες.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Νίκος Καζαντζάκης, Ταξιδεύοντας: Αγγλία (εκδ. Διόπτρα)

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη μελέτη της Έλενας Χουζούρη «Ψυχή ντυμένη αέρα – Ανθούλα Σταθοπούλου - Βαφοπούλου: Η μούσα της μεσοπολεμικής Θεσσαλονίκης», η οποία θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίκεντρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η Μάγε...

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Ελένης Αλεξανδροπούλου «(Α)Κατάλληλο Timing», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ο Αύγουστος, όσο μεγαλώνεις, μοιάζει πικρός. Οι περισ...

«Mind the gap» του Λάζαρου Αλεξάκη (προδημοσίευση)

«Mind the gap» του Λάζαρου Αλεξάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων του Λάζαρου Αλεξάκη «Mind the gap», η οποία θα κυκλοφορήσει στις 5 Φεβρουαρίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Είχε φτάσει σε μικρή απόσταση από τη βιτρίνα, και το νυχτεριν...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία πεζογραφίας, εξαντλημένα (τα περισσότερα), επανεκδίδονται και διεκδικούν νέους αναγνώστες.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Νίκος Καζαντζάκης, Ταξιδεύοντας: Αγγλία (εκδ. Διόπτρα)

...
«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας (μυθιστορήματα, νουβέλες και διηγήματα) που αναμένουμε τις επόμενες μέρες ή εβδομάδες. Στην κεντρική εικόνα, ο Αλέξης Πανσέληνος, η Μάρω Βαμβουνάκη και ο Μιχάλης Μοδινός.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Μυθιστ...

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Η Σίρλεϊ Τζάκσον [Shirley Jackson, 1916-1965] ήταν πολλά περισσότερα από μια συγγραφέας ιστοριών τρόμου. Με άξονα δύο βιβλία της που κυκλοφόρησαν ή επανακυκλοφόρησαν πρόσφατα «Η λοταρία και άλλες ιστορίες» (μτφρ. Χρυσόστομος Τσαπραΐλης) και «Ζούσαμε πάντα σε ένα κάστρο» (μτφρ. Βάσια Τζανακάρη) από τις εκδόσεις ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ