TheodorouIfigeneia spiti

Μια μαρτυρία της Ιφιγένειας Θεοδώρου, με αφορμή την επανέκδοση του πρώτου της βιβλίου, της συλλογής διηγημάτων με τίτλο «Χρυσός, λιβάνι και Σμύρνη» (Ίκαρος 1997, Ίκαρος 2022). Κεντρική φωτογραφία: Το αρχοντικό Καπετανάκη στη Σμύρνη, δωρεά του Έλληνα εμπόρου για να στεγάσει το ελληνικό προξενείο και την προξενική κατοικία.

Της Ιφιγένειας Θεοδώρου

Για τη μικρασιατική τραγωδία, τους χιλιάδες πρόσφυγες που ήρθαν στην Ελλάδα και τα πολιτικά παιχνίδια που παίχτηκαν στη διεθνή σκακιέρα έχουν γραφτεί εκατοντάδες άρθρα, μυθιστορήματα και βιβλία με μαρτυρίες από το μέτωπο, την πυρκαγιά της Σμύρνης και τις οδύσσειες χιλιάδων οικογενειών και ορφανών που αναγκάστηκαν να εκδιωχτούν κάτω από τις χειρότερες συνθήκες από τον τόπο τους και να ριζώσουν από την αρχή σε άλλη γη. Πολεμικοί ανταποκριτές, διπλωμάτες, δημοσιογράφοι και συγγραφείς από όλο τον κόσμο βούτηξαν την πένα τους στο μελάνι για να περιγράψουν το αίμα και τις θηριωδίες στο μικρασιατικό μέτωπο και στην τραγωδία που εκτυλίχτηκε στο λιμάνι της Σμύρνης, ντοκιμαντέρ και φωτογραφίες απεικονίζουν σκηνές από την απελπισία και τον πόνο των διωγμένων από τη γη της Ιωνίας και στο εθνικό θυμικό οι σελίδες αυτές της ιστορίας σκεπάζονται από το μαύρο του καπνού που κατάπιε τη Σμύρνη και τη Μεγάλη Ιδέα.

Η βιβλιογραφία βρίθει τίτλων και παραπομπών που αναφέρονται στο παρελθόν αυτής της όμορφης πολιτείας, για το τραγικό τέλος του ελληνισμού στην άλλη άκρη του Αιγαίου και για το ευεργετικό μπόλιασμα που συντελέστηκε στον εθνικό κορμό της Ελλάδας με τον ερχομό χιλιάδων προσφύγων από απέναντι. Γι' αυτό κι εγώ θα αναφερθώ σε μια άλλη Σμύρνη, έτσι όπως την έζησα στο τέλος του περασμένου αιώνα, μια Σμύρνη τόσο διαφορετική από εκείνη που περιγράφουν τα βιβλία για το πριν και το μετά την καταστροφή της, μια πόλη που δεν είναι «άπιστη» ούτε πια «περίκαλλη» Τη δική μου Σμύρνη.

❈ ❈ ❈

TheodorouIfigeneia

Γνώρισα τη Σμύρνη, όχι ως τουρίστρια, αλλά ως κάτοικος της πόλης. Ήταν μια πρωτόγνωρη εμπειρία για μένα αφού κατάγομαι, κατά το ήμισυ, από προσφυγική οικογένεια. Οι παππούδες ήρθαν από τον Πόντο στη Θεσσαλονίκη το 1919, εγώ γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Θεσσαλονίκη, είχα όμως την τύχη να ζήσω για δυο χρόνια στη Σμύρνη, την πόλη τη «χιλιοτραγουδισμένη», όπως αναφέρει ο Θωμάς Κοροβίνης στην ανθολογία του [1]. 

Έφτασα στη Σμύρνη τέλος Αυγούστου του 1991, τέτοιες μέρες που οι Τούρκοι γιορτάζουν την καταστροφή της πόλης αναρτώντας θεόρατες σημαίες στα κρατικά κτίρια, κατακόκκινα σεντόνια λες και βάφουν με αίμα τις προσόψεις τους. Ήμουν άπειρη ακόμα στις πολλές και συνεχείς επαγγελματικές μετακινήσεις του διπλωμάτη συζύγου μου, είχε μόλις μετατεθεί στη Σμύρνη ως Πρόξενος της Ελλάδας, κι εγώ με ένα μωρό 18 μηνών έστησα τη ζωή μου στα χοντρά ντουβάρια ενός δίπατου παλιού ελληνικού σπιτιού, στο αρχοντικό Καπετανάκη, δωρεά του Έλληνα εμπόρου για να στεγάσει το ελληνικό προξενείο και την προξενική κατοικία. Από το παράθυρό μου μετρούσα τα καραβάκια που τραβούσαν απέναντι για το Κορδελιό, αγνάντευα την απέναντι ακτή και πολύ γρήγορα έψαξα στους δρόμους της Σμύρνης σημάδια του αλλοτινού της μεγαλείου, νιώθοντας στην ατμόσφαιρα την αποφορά της πυρκαγιάς, καθώς ήμουν φορτισμένη συναισθηματικά από τα διαβάσματα για το εθνικό μας τραύμα. Στις πόρτες των διατηρημένων ελληνικών σπιτιών στο Αλσαντζάκ με καλωσόριζαν νέες κυράδες, στα μαγαζιά, στον παράλληλο δρόμο πίσω από το προξενείο, οι μαγαζάτορες με φίλευαν φρούτα και χαμόγελα και στα καφενεία της πόλης κρυφάκουγα τις λεβαντίνες [2] που αντάλλαζαν σχόλια στα δικά τους σμυρναίικα ελληνικά για να μην καταλαβαίνουν οι ντόπιοι.

Από το παράθυρό μου μετρούσα τα καραβάκια που τραβούσαν απέναντι για το Κορδελιό, αγνάντευα την απέναντι ακτή και πολύ γρήγορα έψαξα στους δρόμους της Σμύρνης σημάδια του αλλοτινού της μεγαλείου, νιώθοντας στην ατμόσφαιρα την αποφορά της πυρκαγιάς...

Με ρωτούσαν οι φίλοι στην Ελλάδα, πώς είναι η Σμύρνη σήμερα; Όλοι ήξεραν για τον χαμένο παράδεισο της Ιωνίας, τους χιλιάδες πρόσφυγες και τη μικρασιατική τραγωδία του 1922, κανείς όμως για τη Σμύρνη εκεί στο ξεψύχισμα του εικοστού αιώνα, για τους λιγοστούς Ρωμιούς που σεριανούσαν ακόμα στο «Και» [3] και για τα ρωμαίικα σπίτια που έστεκαν αγέρωχα για να θυμίζουν την ιστορική όψη της προκυμαίας, συνώνυμη με την καταστροφή και την προσφυγιά.

Υπήρχαν λίγοι Ρωμιοί ορθόδοξοι εκείνη την εποχή στη Σμύρνη, κυρίως γυναίκες που είχαν έρθει μετά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο από τα νησιά απέναντι και είχαν φτιάξει δικές τους οικογένειες. Άλλες οικιακοί βοηθοί στα σπίτια των λεβαντίνων, άλλες παντρεμένες με ντόπιους ή χριστιανούς εμπόρους από την Ίμβρο και την Κωνσταντινούπολη ή με λεβαντίνους, κέρδισαν τον θαυμασμό και την αγάπη μου και αυτά τα συναισθήματα ήταν αμοιβαία, γιατί άνοιξα την αγκαλιά μου κι εκείνες την καρδιά τους και τα σπίτια τους. Αυτό που με συγκίνησε ήταν η προσπάθειά τους να ταιριάξουν τις δυο τους ταυτότητες, δύσκολο καθώς οι σχέσεις των δυο χωρών ακροβατούν συνέχεια, και κυρίως να διαφυλάξουν την μητρική τους γλώσσα και την πίστη τους. Το πρώτο Πάσχα, την Μεγάλη Εβδομάδα, κάλεσα όλες τις γυναίκες στο σπίτι για καφέ, όπως κάναμε μια φορά τον μήνα, και ζήτησα να με βοηθήσουν, να στολίσουμε μαζί τον Επιτάφιο. Υπήρξε στην αρχή έκπληξη κι αμηχανία, μετά πήρε τον λόγο η μεγαλύτερη σε ηλικία: «πρώτη φορά μας το ζητούν αυτό» είπε κι έδειχνε αναστατωμένη, τόσο που θεώρησα ότι μάλλον είχα υπερβεί τα εσκαμμένα. «Μήπως δεν θα έπρεπε;» τόλμησα να ρωτήσω. «Αχ, κυρία προξένισσα, πώς αλλιώς θα δείξουμε τέτοιες μέρες την πίστη μας;» μου απάντησε κι όλες θαρρείς ανακουφισμένες συμφώνησαν και ήρθαν με τα λουλούδια τους την Μ. Παρασκευή στην εκκλησία της Αγίας Φωτεινής [4]. Και την Κυριακή του Πάσχα γέμισε η αυλή του προξενείου με τις οικογένειές τους, τα παιδιά και τα εγγόνια τους για το σουβλιστό αρνί και τα κόκκινα αυγά.

Η εμπειρία μου από την πόλη και τους λιγοστούς Ρωμιούς στάθηκε η αφορμή να γράψω για τη Σμύρνη, η Χρυσή Καρύδη από τις εκδόσεις Ίκαρος ενθάρρυνε αυτή την προσπάθεια. Το 1997 εκδόθηκε το βιβλίο Χρυσός, λιβάνι και Σμύρνη, που είναι μια μικρή συλλογή εφτά διηγημάτων για τη Σμύρνη στο τέλος του εικοστού αιώνα, μια μαρτυρία για την πόλη, έστω κι αν ο τουρκικός χωροταξικός νεωτερισμός προσπάθησε να σβήσει τον ιστορικό χαρακτήρα της προκυμαίας, που είναι ταυτισμένη με τον πόνο και την απελπισία του ξεριζωμού. Διηγήματα εμπνευσμένα από τα παλιά ρωμαίικα δίπατα σπίτια του Κορντόν [5] και της ελληνικής συνοικίας που γλύτωσε από την φωτιά, σπίτια που στέκουν γερασμένα να θυμίζουν την ελληνική παρουσία και την ιστορία της πόλης. Τα διηγήματα αναφέρονται στην αγάπη, ένα συναίσθημα που βίωνα έντονα και συνέχεια τον καιρό που ζούσα στη Σμύρνη, την μητρική αγάπη (Ιωάννα), την αγάπη για την ελευθερία (Έλσα), τους δεσμούς ζωής (Ευτυχία) την αγάπη για τη μητρική γλώσσα (Πολίτισσα), τον έρωτα χωρίς σύνορα (Συμπέλ), τον πόθο για αυτοπροσδιορισμό (Μιχαήλ Άγγελος), και το δέσιμο με την γενέθλια γη (Ιφιγένεια της Εφέσσου). Όλα γραμμένα τους πρώτους μήνες της άφιξής μου εκεί, τότε που ακροβατούσα ανάμεσα στην πραγματικότητα που ανακάλυπτα και στη φαντασία με την οποία έντυνα όσα συναντούσα για πρώτη φορά. Είναι αφιερωμένο στη δική μου Σμύρνη, στους Ρωμιούς που γνώρισα κι αγάπησα που ατένιζαν το Αιγαίο από άλλη ακτή με τον πόνο της νοσταλγίας και την κάψα της μνήμης .


1. «Σμύρνη: Περίκαλλη και χιλιοτραγουδισμένη», Ανθολογία κειμένων για τη Σμύρνη από τον Θωμά Κοροβίνη, Μεταίχμιο 2022
2. Λεβαντίνοι: Ευρωπαίοι έμποροι καθολικοί, που εγκαταστάθηκαν στη Σμύρνη τον 16ο αιώνα με τα προνόμια που έδωσε ο σουλτάνος Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής. Υπάρχουν ακόμα πολλές οικογένειες λεβαντίνων που ασχολούνται με το εμπόριο καπνού, τον τουρισμό, τις εξαγωγές.
3. Και: Η προκυμαία της Σμύρνης. Τέλος του 20ου αιώνα έγινε επιχωμάτωση κι άλλαξε εντελώς ο ιστορικός χαρακτήρας της προκυμαίας.
4. Η εκκλησία της Αγίας Φωτεινής είναι ένα παρεκκλήσι στο ολλανδικό νεκροταφείο, το οποίο νοικιάζει το ελληνικό κράτος από τους Ολλανδούς έναντι συμβολικού ποσού για να εκκλησιάζονται οι Ορθόδοξοι χριστιανοί της Σμύρνης. Την εποχή που ζούσα στη Σμύρνη ερχόταν, μετά από αίτημα του Έλληνα προξένου, ιερέας από την Κωνσταντινούπολη ή τη Χίο για να τελέσει τη λειτουργία.
5. Κορντόν: ονομάζεται η παραλιακή οδός που «τρέχει» δίπλα στη θάλασσα, στην ιστορική συνοικία του Αλσαντζάκ, τη ρωμαίικη συνοικία. Επίσημη ονομασία είναι «Οδός Κεμάλ Ατατούρκ».

❈ ❈ ❈

«Η Πολίτισσα»
[Απόσπασμα σελ. 67]

TheodorouIfigeneia exof[…] Και πάνω εκεί πέταξε ο Ολλανδός γαμπρός μου την ιδέα του. Μείναμε όλοι άναυδοι να κοιτάμε τη θάλασσα και να καταπίνουμε τη σιωπή μας. Ούτε λίγο ούτε πολύ θα μ’ έβαζε να τραγουδήσω στην τηλεόραση παλιά τραγούδια του τόπου μου. Εγώ, με τα εβδομήντα χρόνια στην πλάτη μου και την πίκρα σταλαγμένη μέσα μου να βγω στην τηλεόραση… Να πω ότι δεν με ήξερε; Και το κορίτσι μου; Πώς τον άφησε να σοφιστεί κάτι τέτοιο; Συνεπαρμένη άκουγε τον άντρα της να στηρίζει με πάθος το τρελό του σχέδιο στην έκπληκτη ομήγυρη. Ήταν παραγωγός κι από τους καλούς στη χώρα του, η τηλεόραση ήταν η δουλειά του. Ο Φραντζέσκο, ο άντρας της μεγάλης μου κόρης, τον έκοψε πρώτος, διακριτικά στην αρχή.
«Τι πιστεύεις ότι θα καταφέρεις;»
«Θα βγει στον αέρα η φωνή αυτής της γης, η ελληνική φωνή της Σμύρνης!» είπε ο Γιαν γοητευμένος από την ιδέα του, μεταδίδοντας στο πετσί μας μια ελαφριά ανατριχίλα.
«Οι Ευρωπαίοι δεν νοιάζονται για τη φωνή του τόπου…»
«Ο κόσμος θα γυρίσει να δει από πού ξεπηδάει αυτό το τραγούδι, γιατί είναι τόσο πονεμένο...»
«Πού βρίσκονταν οι πονετικοί της γης όταν ο τόπος μάτωνε και καιγόταν;»
Έλαμψε η ματιά του Ολλανδού, λες κι αυτό ήταν που περίμενε.
«Είναι καθήκον μας να τους το θυμίσουμε… Να δείξουμε ότι οι μανάδες εδώ μαζί με το γάλα τους βυζαίνουν και τη φωνή τους…»
«Τίποτα δεν θα γίνει. Θα γελοιοποιήσεις μόνο τη μαμά…»
«Η πεθερά μας είναι η μνήμη αυτού του τόπου… Δεν γελοιοποιείται η ιστορία…»
Σαν τα κοκόρια είχαν στηθεί στη μέση του τραπεζιού κι υπεράσπιζε ο καθένας την ψυχή του κι έβγαιναν οι λέξεις από το στόμα τους ολόιδια σπαθάκια μυτερά που τρυπούσαν την καρδιά και το μυαλό.
«Μα ποιος νοιάζεται για μια χούφτα ανθρώπους ξεχασμένους σ’ αυτή την άκρη της γης;» φώναξε σχεδόν με αγανάκτηση ο Φραντζέσκο.
«Αυτή χώρα φωνάζει ότι ανήκει στην Ευρώπη, αυτό δεν φωνάζει; Ε, λοιπόν την ευρωπαϊκή της φωνή θα τραγουδήσει η μάνα μας» αντέτεινε ο Γιαν.
«Τίποτα δεν έχεις καταλάβει» τον ειρωνεύτηκε ο Ιταλός. «Εδώ δεν είναι Ευρώπη, εδώ είναι Τουρκία».
Είχα βαρεθεί να τους ακούω να μαλώνουν. Πάντα όμως έτσι γινόταν σ’ αυτό τον τόπο. Πάντα οι ξένοι μάλωναν για το πάπλωμα το δικό μας. Έτσι έλεγε ο Πολύκαρπος. «Μην τους ακούς, έλεγε, φωνάζουν για τα δίκια μας, για να μην ακούεται το ρούφηγμα που κάνουν στη γη μας». 
«Θα τραγουδήσω!» Το είπα δυνατά για να τ’ ακούσουν όλοι. Τα εγγόνια μου χειροκρότησαν κι ο Φραντζέσκο γελώντας έκλεισε με τα χέρια τα αυτιά του. Είχε χιούμορ πάντα ο Ιταλός.
Ο γιος μου άναψε ένα τσιγάρο και με κοίταξε κατάματα.
«Αν τραγουδήσεις δεν θα ’ναι για μας… Εμείς δεν θα σ’ ακούσουμε ποτέ…»
Κατάλαβα την αγωνία του και το υπονοούμενό του.
«Ο πατέρας κι ο παππούς σου έζησαν με τους Τούρκους κάτω από χειρότερες συνθήκες. Πάνω από το κεφάλι τους κρεμόταν μαχαίρι, όχι ένα τραγούδι…»
«Κάνε όπως νομίζεις…» απάντησε μόνο κι άλλαξε θέση στο τραπέζι. Έβλεπε τώρα ίσια τη θάλασσα.
«Τι τραγούδια θα πεις;» ρώτησε ήσυχα η αδελφή του Πολύκαρπου. Τότε κατάλαβα ότι δεν θα τραγουδούσα μόνη.
Γίναμε έξι. Έξι γυναίκες προχωρημένης ηλικίας με παρελθόν και χωρίς καθόλου μέλλον. Καθεμιά κουβαλούσε πάνω της την ιστορία της φαμίλιας της. Όλες μαζί είμασταν η εικόνα μιας πόλης που έζησε δύσκολα χρόνια γυρεύοντας αδιάκοπα να ξεχάσει αυτό που ήταν κιόλας λησμονημένο για άλλους από καιρό. Καθημερινά κάναμε πρόβα στα τραγούδια μας. Άλλη δάκρυζε, άλλη χαμογελούσε τραγουδώντας.
Έφτανε ένα τραγούδι κι ερχόταν η θύμηση να κολυμπήσει στην παραλία της μνήμης μας.
Δεν θα τραγουδούσαμε για τους Ευρωπαίους, ούτε για τους Τούρκους. Δεν είμασταν φολκλόρ, ούτε ζωντανή πρόκληση γι’ αυτούς που μας άφηναν να μιλάμε τη γλώσσα μας και να κάνουμε τον σταυρό μας. Θα τραγουδούσαμε γι’ αυτούς που έφυγαν. Μακριά από την πατρίδα. Γι’ αυτούς που φύτεψαν την σκιά τους σε άλλα χώματα, πότισαν το δεντρί τους σε άλλη γη. Και για αυτούς που έμειναν. Να ονειρεύονται χωρίς να ελπίζουν…


Η ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ ΘΕΟΔΩΡΟΥ είναι συγγραφέας. Τελευταίο της βιβλίο, το μυθιστόρημα «Το λίγο που τελειώνει» (εκδ. Πατάκη).

politeia link more

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Για έναν νέο ανθρωπισμό – Η επανεφεύρεση του μυθιστορήματος μετά τον μεταμοντερνισμό

Για έναν νέο ανθρωπισμό – Η επανεφεύρεση του μυθιστορήματος μετά τον μεταμοντερνισμό

Σκέψεις για την εξέλιξη του μυθιστορηματικού είδους και της λογοτεχνίας ανά τους αιώνες, καθώς και τη σημερινή θέση της, στην εποχή «μετά» τον μεταμοντερνισμό. Στην κεντρική εικόνα, ο Φρέντρικ Τζέιμσον (Fredric Jameson), θεωρητικός που μελέτησε αναλυτικά τον μεταμοντερνισμό. 

...
Τι είναι το διήγημα της μεταμυθοπλασίας;

Τι είναι το διήγημα της μεταμυθοπλασίας;

Τι είναι το διήγημα της μεταμυθοπλασίας; Μια προσπάθεια ορισμού, κατηγορίες μεταμυθοπλασίας και ενδεικτικά παραδείγματα.

Του Π. Ένιγουεϊ

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή και ας μιλήσουμε για τον όρο «μεταμυθοπλασία», που...

«Καρτεσιανή σονάτα και άλλες νουβέλες» – Οι φιλοσοφημένες αφηγήσεις του Γουίλιαμ Γκας

«Καρτεσιανή σονάτα και άλλες νουβέλες» – Οι φιλοσοφημένες αφηγήσεις του Γουίλιαμ Γκας

Για τo «Καρτεσιανή σονάτα και άλλες νουβέλες» του Γουίλιαμ Γκας [William H. Gass],...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Η ανατομία της επίδρασης» του Χάρολντ Μπλουμ (κριτική) – Η καταγωγική γραμμή που συνδέει τους καλλιτέχνες και τα έργα τους

«Η ανατομία της επίδρασης» του Χάρολντ Μπλουμ (κριτική) – Η καταγωγική γραμμή που συνδέει τους καλλιτέχνες και τα έργα τους

Για τη λογοτεχνική μελέτη του Χάρολντ Μπλουμ (Harold Bloom) με τίτλο «Η ανατομία της επίδρασης – Η λογοτεχνία ως τρόπος ζωής», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Gutenberg, σε μετάφραση Κώστα Αντωνίου. 

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

...
«Adolescence»: Πόσο αφορά την Ελλάδα;

«Adolescence»: Πόσο αφορά την Ελλάδα;

Σκέψεις για τη σειρά τεσσάρων επεισοδίων «Adolescence», που πραγματεύεται τον φόνο ενός 13χρονου κοριτσιού από έναν συμμαθητή της. Τι θα συνέβαινε στη χώρα μας αν τηρούνταν οι ζοφερές αναλογίες;

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

...
«Βίος και Πολιτεία»: Η ηθοποιός, ακτιβίστρια και συγγραφέας Ερωφίλη Κόκκαλη έρχεται στο Υπόγειο

«Βίος και Πολιτεία»: Η ηθοποιός, ακτιβίστρια και συγγραφέας Ερωφίλη Κόκκαλη έρχεται στο Υπόγειο

Στο 75ο επεισόδιο της σειράς συζητήσεων στο Βιβλιοπωλείο της Πολιτείας με ανθρώπους από το χώρο του βιβλίου και των ιδεών, o Κώστας Κατσουλάρης συζητά με την ηθοποιό, ακτιβίστρια και συγγραφέα Ερωφίλη Κόκκαλη. Αφορμή, μεταξύ άλλων, το σπονδυλωτό μυθιστόρημα «Λόλα Καραμπόλα» (εκδ. Έρμα, 2022). Η συζήτηση θα μεταδοθεί...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Η χλωμή κυρία» του Αλέξανδρου Δουμά (προδημοσίευση)

«Η χλωμή κυρία» του Αλέξανδρου Δουμά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από την νουβέλα του Αλέξανδρου Δουμά [Alexandre Dumas], «Η χλωμή κυρία» (εισαγωγή – μτφρ. – επίμετρο: Γιώργος Θάνος), η οποία θα κυκλοφορήσει στις 28 Απριλίου στη σειρά «microMEGA/Λογοτεχνία», των εκδόσεων Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...
«Αυτό έκανες πάντα» του Νίκου Ιατρού (προδημοσίευση)

«Αυτό έκανες πάντα» του Νίκου Ιατρού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Νίκου Ιατρού «Αυτό έκανες πάντα», η οποία θα κυκλοφορήσει στις 28 Απριλίου από τις εκδόσεις Ίκαρος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Περπατώ κάτω από τον δυνατό ήλιο. Το δέρμα μου αντιστέκεται, τα πνευμόνια...

«Η λάθος πλευρά» του Νταβίντε Κόπο (προδημοσίευση)

«Η λάθος πλευρά» του Νταβίντε Κόπο (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Νταβίντε Κόπο [Davide Coppo] «Η λάθος πλευρά» (μτφρ. Μαρία Οικονομίδου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Απριλίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στην αρχή του ντοκιμαντ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Τι θέλει να μας πει;» – Δύο οδηγοί συνύπαρξης μας μαθαίνουν τη γλώσσα του σώματος του σκύλου και της γάτας

«Τι θέλει να μας πει;» – Δύο οδηγοί συνύπαρξης μας μαθαίνουν τη γλώσσα του σώματος του σκύλου και της γάτας

Δύο οδηγοί συνύπαρξης με τα αγαπημένα μας κατοικίδια, τη γάτα και τον σκύλο, απαντούν στο ερώτημα «Τι θέλει να μας πει;» το ζωάκι μας. «Γάτα - Τι θέλει να μας πει;» και «Σκύλος - Τι θέλει να μας πει;» της Lili Chin σε μετάφραση Κωνσταντίνας Τσιάγκα από τις εκδόσεις Πεδίο.

Επιμέλεια: Book Press ...

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 καλά ιστορικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 καλά ιστορικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες, η πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η βασιλεία στην Ελλάδα, η ιστορία της αμερικανικής πολιτικής αλλά και η πρόσφατη περίοδος της άγριας ελληνικής οικονομικής κρίσης είναι μερικά από τα θέματα που εξετάζονται. Δέκα πρόσφατα ιστορικά βιβλία που μας βοηθούν να πλοηγηθούμε στα σκοτεινά νερά τ...

7 αστυνομικά από τις εκδόσεις Βακχικόν

7 αστυνομικά από τις εκδόσεις Βακχικόν

Επτά αστυνομικά για τους φίλους του είδους κυκλοφόρησαν τον τελευταίο χρόνο από τις εκδόσεις Βακχικόν. Στην κεντρική εικόνα, στοιχείο από το εξώφυλλο του «Αριμάν», του Παναγιώτη Κωνσταντόπουλου.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ