zei mikri

Της Ελένης Κορόβηλα *

«Με το καπέλο που έχω σας χαιρετώ».

Όσοι δεν έχουν υπάρξει αναγνώστες της Άλκης Ζέη ως παιδιά, είτε επειδή είναι μεγαλύτεροι είτε επειδή είναι πολύ νεώτεροι είτε επειδή απλώς δεν έτυχε, έχουν τώρα την ευκαιρία να συστηθούν σε πρώτο πρόσωπο με το κορίτσι με τα σοσονάκια, τα γελαστά μάτια και το λαμπερό χαμόγελο που είχε από πολύ νωρίς ιστορίες να διηγηθεί. Είναι το κορίτσι της ξεγνοιασιάς της Σάμου, της αθηναϊκής παιδικής ηλικίας με τις αστικές συνήθειες, της κατοχής και της πείνας αλλά και της αξιοπρέπειας, της ΕΠΟΝ, των Δεκεμβριανών. 

Με το αυτοβιογραφικό «Μολύβι φάμπερ νούμερο δύο» η Ζέη εστιάζει στα πρώτα χρόνια της ζωής της: Από τη γέννησή της, το 1925, έως τον γάμο της με τον σκηνοθέτη Γιώργο Σεβαστίκογλου (1913-1990), το 1945, λίγο πριν η Ελλάδα μπει στη χειρότερη περίοδο της σύγχρονης ιστορίας της. Μας δίνει τα κλειδιά που μας έλειπαν για να εισέλθουμε στο σύμπαν από το οποίο προήλθε η ίδια και μαζί της μια φουρνιά μοναδικών ανθρώπων – αποδίδοντας έτσι εύσημα σε εκείνους που θεωρεί πως τους τα οφείλει.

Χιούμορ, αυτοσαρκασμός και πίστη

Όσο προχωρά η εξιστόρηση, δεν μπορούμε παρά να αναρωτηθούμε για τη συγκυρία που οδήγησε στη συνάντηση όλων εκείνων των προσωπικοτήτων που σημάδεψαν την καλλιτεχνική και λογοτεχνική ιστορία της Ελλάδας. Ο Ελύτης, ο Γκάτσος, ο Πλωρίτης, ο Κουν, η Μελίνα, ο Ροντήρης, ο Χατζιδάκις και πολλοί άλλοι περνούν, έστω και για μια στιγμή, μπροστά από τα μάτια μας. Η μικρή Αθήνα του μεσοπολέμου, της κατοχής, του εμφυλίου είχε μετρημένα καλλιτεχνικά κέντρα, λίγα λογοτεχνικά στέκια. Τα όσα διαμείβονται ωστόσο εκεί είχαν την ορμή της πρώτης ανακάλυψης και το αποτύπωμα της αυθεντικότητας.

sxoli adionopoulouΤα παιδιά των (λίγων) αστών φοιτούσαν σε καλά (ιδιωτικά) σχολεία, μάθαιναν ξένες γλώσσες και μουσική, παρακολουθούσαν λίγο θέατρο ή κινηματογράφο, και διάβαζαν. Η Ζέη και οι αδερφές της περνούν τα πρώτα χρόνια τους σε περιβάλλον μεγάλης ελευθερίας, στη Σάμο, ενώ λίγο αργότερα επιστρέφουν στην Αθήνα όπου ο πατέρας τις περιβάλει με αγάπη και τους παρέχει μεγάλη συναισθηματική ασφάλεια – όχι χωρίς αυστηρότητα.

Οι αδελφές Ζέη, η πρωτότοκη Λενούλα και η μικρότερη Άλκη, μεγαλώνουν στο πλαίσιο μιας ευρύτερης οικογένειας από την πλευρά της μητέρας τους, της Έλλης Σωτηρίου και δίδυμης αδελφής του Πλάτωνα Σωτηρίου, συζύγου της Διδώς Σωτηρίου. Οι θείες και δευτερευόντως τα ξαδέλφια δημιουργούν δίχτυ ασφαλείας γύρω από το κορίτσι. Οι οικογενειακοί δεσμοί είναι αδιαπραγμάτευτοι και αποτελούν τους πρώτους ακλόνητους αρμούς στο οικοδόμημα της ζωής τους.

Αλλά το παιδί αυτής της οικογένειας έχει χώρο στην καρδιά του για δυνατές φιλίες. Το δέσιμό της με τη Ζωρζ Σαρρή –την έτερη σημαντική συγγραφέα που συνέβαλλε μαζί με την Ζέη στην εισαγωγή στοιχείων κοινωνικού και πολιτικού προβληματισμού στο βιβλίο για παιδιά στην Ελλάδα– περιγράφεται με θαυμασμό, τρυφερότητα και αγάπη.

Ένα ακόμη στοιχείο από τη ζωή της Άλκης Ζέη που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα της και στην ανάπτυξη των ικανοτήτων της είναι η τύχη που είχε να βρεθεί κοντά σε εμπνευσμένους «δασκάλους»: από τον λόγιο παππού, λάτρη των αρχαίων, τους εκπαιδευτικούς της σχολής Αηδονοπούλου, τον Βεάκη στο Ωδείο Αθηνών έως τις συντροφιές του Λουμίδη.

Οι έρωτες των κοριτσιών και οι κλαψωδίες του Κλούβιου

Η Άλκη Ζέη μας έχει πάρει πολλές φορές από το χέρι. Μαζί της έχουμε κάνει τον «Μεγάλο Περίπατο του Πέτρου», μαζί της καβαλήσαμε «Το καπλάνι της βιτρίνας», μαζί της σταθήκαμε στο παράθυρο «Κοντά στις ράγες». Τώρα μαθαίνουμε πως υπήρξε η αρχική δημιουργός του αξιαγάπητου Κλούβιου, πολύ πριν η (δασκάλα της) Ελένη Περράκη τον κάνει ταίρι με τη Σουβλίτσα στο κουκλοθέατρο του «Μπάρμπα Μητούση». Βλέπουμε τη Λενούλα να τυλίγει τα μαλλιά της με κουρελάκια και να χαιρετά το πλήθος ως άλλη σταρ του Χόλυγουντ και οι σελίδες του Μεγάλου Περίπατου του Πέτρου ανοίγονται μπροστά μας.

Όσοι την διάβασαν ως παιδιά κουβαλούν τις ιστορίες της για πάντα.

Όσοι τη διάβασαν ως παιδιά κουβαλούν τις ιστορίες της για πάντα στα μπαγκάζια τους. Μαθαίνοντας τώρα, πώς ξεκίνησαν όλα και πως με ένα σχολικό μολύβι στην κουζίνα ενός διαμερίσματος της προπολεμικής Αθήνας άρχισε να αφήνεται στην απόλαυση της συγγραφής, ξεπηδά μια γλυκιά ευγνωμοσύνη για το περιβάλλον που την ανάθρεψε πνευματικά και ουσιαστικά. Από τον αρχετυπικό παππού, την καλόψυχη θεία των πρώτων χρόνων στη Σάμο, την υπέρκομψη, ψυχή τε και σώματι όπως αντιλαμβανόμαστε, μητέρα, τον δίκαιο αλλά αυστηρό πατέρα, την αγωνίστρια, πρωτοπόρο θεία, την επαναστάτρια επιστήθια φίλη που δεν μπορεί να πει το «ρο» αλλά μπορεί να κάνει τα βουνά να σκύψουν με τη θέλησή της, την φύλακα-άγγελο αδελφή.

Με το «Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο» σιγουρευόμαστε για ένα πράγμα: το Κουτοκούλι θα γινόταν η συγγραφέας που αγαπάμε ακόμη κι αν δεν την κάθιζε στο μαρμάρινο τραπέζι της κουζίνας μια υπηρετριούλα της προπολεμικής Αθήνας ζητώντας της να δώσει φωνή στον έρωτά της για τον αγαπημένο της.

* Η Ελένη Κορόβηλα είναι δημιοσιογράφος.  

faber2-exofΜε μολύβι φάμπερ νούμερο δύο
Άλκη Ζέη
Μεταίχμιο 2013
Σελ. 392, τιμή € 16,60
 
politeia-link
 
 
 

 

 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΑΛΚΗΣ ΖΕΗ

 

  

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ένα βιβλίο για παιδιά: «Το χαλασμένο τηλέφωνο» του Μόρτεν Ντερ

Ένα βιβλίο για παιδιά: «Το χαλασμένο τηλέφωνο» του Μόρτεν Ντερ

Για το βιβλίο για παιδιά «Το χαλασμένο τηλέφωνο» (μτφρ. Γεωργία Τσάκωνα) του Μόρτεν Ντερ σε εικονογράφηση Σόφι Λουίζ Νταμ, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ηλίβατον.

Της Ελένης Κορόβηλα

Λίγα λόγια ...

Ένα βιβλίο για παιδιά: «Οι δικοί μου άνθρωποι», της Μαρίζας Ντεκάστρο

Ένα βιβλίο για παιδιά: «Οι δικοί μου άνθρωποι», της Μαρίζας Ντεκάστρο

Για το βιβλίο για παιδιά «Οι δικοί μου άνθρωποι» της Μαρίζας Ντεκάστρο σε εικονογράφηση Χαράς Μαραντίδου, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καλειδοσκόπιο. 

Της Ελένης Κορόβηλα

Λίγα λόγια για το βιβλίο 

Ορμώμενη από μια ...

Ένα βιβλίο για εφήβους: «Αν έρθεις σαν τον άνεμο», της Τζάκλιν Γούντσον

Ένα βιβλίο για εφήβους: «Αν έρθεις σαν τον άνεμο», της Τζάκλιν Γούντσον

Για το μυθιστόρημα για εφήβους «Αν έρθεις σαν τον άνεμο» (μτφρ. Αργυρώ Πιπίνη) της Τζάκλιν Γούντσον που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη.

Της Ελένης Κορόβηλα

Λίγα λόγια για το βιβλίο

Συγγραφέας με σημαντική και μακρά πορεία σ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ένας απέραντος κόσμος» του βραβευμένου με Πούλιτζερ Εντ Γιόνγκ (κριτική) – «Αυτός ο κόσμος, ο μικρός, ο μέγας»

«Ένας απέραντος κόσμος» του βραβευμένου με Πούλιτζερ Εντ Γιόνγκ (κριτική) – «Αυτός ο κόσμος, ο μικρός, ο μέγας»

Για το βιβλίο του Εντ Γιόνγκ [Ed Yong] «Ένας απέραντος κόσμος» (μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς, εκδ. Πεδίο), «ένα μεγάλο δώρο που μπορούμε να κάνουμε στον εαυτό μας, στην προσπάθεια να αξιολογήσουμε ορθότερα την παρουσία μας σε τούτο τον πλανήτη». 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος...

Δημήτρης Καραγιάννης: «Το κακό δεν έχει οντότητα, αναφύεται εκεί που απουσιάζει το φως της ζωής»

Δημήτρης Καραγιάννης: «Το κακό δεν έχει οντότητα, αναφύεται εκεί που απουσιάζει το φως της ζωής»

Με αφορμή το βιβλίο του, «Κρυμμένη ψυχική ομορφιά» (εκδ. Αρμός), ο Δημήτρης Καραγιάννης, παιδοψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής, μιλά για τη συστημική ψυχοθεραπεία, το κακό, τα ένστικτα και τις ενορμήσεις, και λέει ότι  «η καλοσύνη μπορεί στην αυθεντική έκφρασή της να αποτελεί έκφραση της ψυχικής ομορφιάς».  ...

«Γκουντ λακ» του Βασίλη Κατσικονούρη (προδημοσίευση)

«Γκουντ λακ» του Βασίλη Κατσικονούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το θεατρικό έργο του Βασίλη Κατσικονούρη «Γκουντ λακ», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

(Στο μπαρ του Μότζο. Ο ΜΗΤΣ με τον ΑΛΚΗ σ’ ένα τραπέζι. Ο ΜΗΤΣ έχ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Γκουντ λακ» του Βασίλη Κατσικονούρη (προδημοσίευση)

«Γκουντ λακ» του Βασίλη Κατσικονούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το θεατρικό έργο του Βασίλη Κατσικονούρη «Γκουντ λακ», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

(Στο μπαρ του Μότζο. Ο ΜΗΤΣ με τον ΑΛΚΗ σ’ ένα τραπέζι. Ο ΜΗΤΣ έχ...

«Το παιδί και το κρι κρι» της Βάννας Κατσαρού (προδημοσίευση)

«Το παιδί και το κρι κρι» της Βάννας Κατσαρού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Βάννας Κατσαρού «Το παιδί και το κρι κρι», σε εικονογράφηση της Μαίης Σταθοπούλου, το οποίο κυκλοφορεί στις 6 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Λίγα λόγια για...

«Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους» του Μίνου Ευσταθιάδη (προδημοσίευση)

«Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους» του Μίνου Ευσταθιάδη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Μίνου Ευσταθιάδη «Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 5 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΑ ΤΥΜΠΑΝΑ

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

  «Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες και Ελληνίδες συγγραφείς και μεταφραστές μας αποκαλύπτουν το μυθιστόρημα που τους μύησε στην αχανή χώρα. Οι επιλογές τους κυμαίνονται από εφηβικά αναγνώσματα μέχρι ένα πολύ επίκαιρο (και μη λογοτεχνικό) βιβλί...

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Επιλογή από τα καλύτερα κατασκοπευτικά μυθιστορήματα που έχουν κυκλοφορήσει τελευταία, συν λίγα παλαιότερα, από τα κορυφαία του είδους. Ταυτόχρονα, μια ευσύνοπτη μα πλήρης παρουσίαση της ιστορίας του είδους, μαζί με έναν αναστοχασμό πάνω στα όρια και τις συντεταγμένες του.

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρί...

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Ο Οκτώβριος οδεύει προς το τέλος του, οι εκδότες έχουν ήδη βγάλει, ή βγάζουν αυτές τις μέρες, σημαντικά βιβλία που θα διαβαστούν και θα συζητηθούν τους μήνες που έρχονται. Επιλέξαμε ορισμένα από αυτά, ελληνικής και ξένης πεζογραφίας, κυρίως. Θα ακολουθήσουν, το επόμενο διάστημα, πολλά περισσότερα. 

Γράφ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

15 Δεκεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2023

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα, ποιήματα: Επιλογή 100 βιβλίων, ελληνικών και μεταφρασμένων, από τη βιβλιοπαραγωγή του 2023. Επιλογή: Συντακτική ομάδα της Book

ΦΑΚΕΛΟΙ