zei mikri

Της Ελένης Κορόβηλα *

«Με το καπέλο που έχω σας χαιρετώ».

Όσοι δεν έχουν υπάρξει αναγνώστες της Άλκης Ζέη ως παιδιά, είτε επειδή είναι μεγαλύτεροι είτε επειδή είναι πολύ νεώτεροι είτε επειδή απλώς δεν έτυχε, έχουν τώρα την ευκαιρία να συστηθούν σε πρώτο πρόσωπο με το κορίτσι με τα σοσονάκια, τα γελαστά μάτια και το λαμπερό χαμόγελο που είχε από πολύ νωρίς ιστορίες να διηγηθεί. Είναι το κορίτσι της ξεγνοιασιάς της Σάμου, της αθηναϊκής παιδικής ηλικίας με τις αστικές συνήθειες, της κατοχής και της πείνας αλλά και της αξιοπρέπειας, της ΕΠΟΝ, των Δεκεμβριανών. 

Με το αυτοβιογραφικό «Μολύβι φάμπερ νούμερο δύο» η Ζέη εστιάζει στα πρώτα χρόνια της ζωής της: Από τη γέννησή της, το 1925, έως τον γάμο της με τον σκηνοθέτη Γιώργο Σεβαστίκογλου (1913-1990), το 1945, λίγο πριν η Ελλάδα μπει στη χειρότερη περίοδο της σύγχρονης ιστορίας της. Μας δίνει τα κλειδιά που μας έλειπαν για να εισέλθουμε στο σύμπαν από το οποίο προήλθε η ίδια και μαζί της μια φουρνιά μοναδικών ανθρώπων – αποδίδοντας έτσι εύσημα σε εκείνους που θεωρεί πως τους τα οφείλει.

Χιούμορ, αυτοσαρκασμός και πίστη

Όσο προχωρά η εξιστόρηση, δεν μπορούμε παρά να αναρωτηθούμε για τη συγκυρία που οδήγησε στη συνάντηση όλων εκείνων των προσωπικοτήτων που σημάδεψαν την καλλιτεχνική και λογοτεχνική ιστορία της Ελλάδας. Ο Ελύτης, ο Γκάτσος, ο Πλωρίτης, ο Κουν, η Μελίνα, ο Ροντήρης, ο Χατζιδάκις και πολλοί άλλοι περνούν, έστω και για μια στιγμή, μπροστά από τα μάτια μας. Η μικρή Αθήνα του μεσοπολέμου, της κατοχής, του εμφυλίου είχε μετρημένα καλλιτεχνικά κέντρα, λίγα λογοτεχνικά στέκια. Τα όσα διαμείβονται ωστόσο εκεί είχαν την ορμή της πρώτης ανακάλυψης και το αποτύπωμα της αυθεντικότητας.

sxoli adionopoulouΤα παιδιά των (λίγων) αστών φοιτούσαν σε καλά (ιδιωτικά) σχολεία, μάθαιναν ξένες γλώσσες και μουσική, παρακολουθούσαν λίγο θέατρο ή κινηματογράφο, και διάβαζαν. Η Ζέη και οι αδερφές της περνούν τα πρώτα χρόνια τους σε περιβάλλον μεγάλης ελευθερίας, στη Σάμο, ενώ λίγο αργότερα επιστρέφουν στην Αθήνα όπου ο πατέρας τις περιβάλει με αγάπη και τους παρέχει μεγάλη συναισθηματική ασφάλεια – όχι χωρίς αυστηρότητα.

Οι αδελφές Ζέη, η πρωτότοκη Λενούλα και η μικρότερη Άλκη, μεγαλώνουν στο πλαίσιο μιας ευρύτερης οικογένειας από την πλευρά της μητέρας τους, της Έλλης Σωτηρίου και δίδυμης αδελφής του Πλάτωνα Σωτηρίου, συζύγου της Διδώς Σωτηρίου. Οι θείες και δευτερευόντως τα ξαδέλφια δημιουργούν δίχτυ ασφαλείας γύρω από το κορίτσι. Οι οικογενειακοί δεσμοί είναι αδιαπραγμάτευτοι και αποτελούν τους πρώτους ακλόνητους αρμούς στο οικοδόμημα της ζωής τους.

Αλλά το παιδί αυτής της οικογένειας έχει χώρο στην καρδιά του για δυνατές φιλίες. Το δέσιμό της με τη Ζωρζ Σαρρή –την έτερη σημαντική συγγραφέα που συνέβαλλε μαζί με την Ζέη στην εισαγωγή στοιχείων κοινωνικού και πολιτικού προβληματισμού στο βιβλίο για παιδιά στην Ελλάδα– περιγράφεται με θαυμασμό, τρυφερότητα και αγάπη.

Ένα ακόμη στοιχείο από τη ζωή της Άλκης Ζέη που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα της και στην ανάπτυξη των ικανοτήτων της είναι η τύχη που είχε να βρεθεί κοντά σε εμπνευσμένους «δασκάλους»: από τον λόγιο παππού, λάτρη των αρχαίων, τους εκπαιδευτικούς της σχολής Αηδονοπούλου, τον Βεάκη στο Ωδείο Αθηνών έως τις συντροφιές του Λουμίδη.

Οι έρωτες των κοριτσιών και οι κλαψωδίες του Κλούβιου

Η Άλκη Ζέη μας έχει πάρει πολλές φορές από το χέρι. Μαζί της έχουμε κάνει τον «Μεγάλο Περίπατο του Πέτρου», μαζί της καβαλήσαμε «Το καπλάνι της βιτρίνας», μαζί της σταθήκαμε στο παράθυρο «Κοντά στις ράγες». Τώρα μαθαίνουμε πως υπήρξε η αρχική δημιουργός του αξιαγάπητου Κλούβιου, πολύ πριν η (δασκάλα της) Ελένη Περράκη τον κάνει ταίρι με τη Σουβλίτσα στο κουκλοθέατρο του «Μπάρμπα Μητούση». Βλέπουμε τη Λενούλα να τυλίγει τα μαλλιά της με κουρελάκια και να χαιρετά το πλήθος ως άλλη σταρ του Χόλυγουντ και οι σελίδες του Μεγάλου Περίπατου του Πέτρου ανοίγονται μπροστά μας.

Όσοι την διάβασαν ως παιδιά κουβαλούν τις ιστορίες της για πάντα.

Όσοι τη διάβασαν ως παιδιά κουβαλούν τις ιστορίες της για πάντα στα μπαγκάζια τους. Μαθαίνοντας τώρα, πώς ξεκίνησαν όλα και πως με ένα σχολικό μολύβι στην κουζίνα ενός διαμερίσματος της προπολεμικής Αθήνας άρχισε να αφήνεται στην απόλαυση της συγγραφής, ξεπηδά μια γλυκιά ευγνωμοσύνη για το περιβάλλον που την ανάθρεψε πνευματικά και ουσιαστικά. Από τον αρχετυπικό παππού, την καλόψυχη θεία των πρώτων χρόνων στη Σάμο, την υπέρκομψη, ψυχή τε και σώματι όπως αντιλαμβανόμαστε, μητέρα, τον δίκαιο αλλά αυστηρό πατέρα, την αγωνίστρια, πρωτοπόρο θεία, την επαναστάτρια επιστήθια φίλη που δεν μπορεί να πει το «ρο» αλλά μπορεί να κάνει τα βουνά να σκύψουν με τη θέλησή της, την φύλακα-άγγελο αδελφή.

Με το «Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο» σιγουρευόμαστε για ένα πράγμα: το Κουτοκούλι θα γινόταν η συγγραφέας που αγαπάμε ακόμη κι αν δεν την κάθιζε στο μαρμάρινο τραπέζι της κουζίνας μια υπηρετριούλα της προπολεμικής Αθήνας ζητώντας της να δώσει φωνή στον έρωτά της για τον αγαπημένο της.

* Η Ελένη Κορόβηλα είναι δημιοσιογράφος.  

faber2-exofΜε μολύβι φάμπερ νούμερο δύο
Άλκη Ζέη
Μεταίχμιο 2013
Σελ. 392, τιμή € 16,60
 
politeia-link
 
 
 

 

 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΑΛΚΗΣ ΖΕΗ

 

  

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ένα βιβλίο για παιδιά: «Το χαλασμένο τηλέφωνο» του Μόρτεν Ντερ

Ένα βιβλίο για παιδιά: «Το χαλασμένο τηλέφωνο» του Μόρτεν Ντερ

Για το βιβλίο για παιδιά «Το χαλασμένο τηλέφωνο» (μτφρ. Γεωργία Τσάκωνα) του Μόρτεν Ντερ σε εικονογράφηση Σόφι Λουίζ Νταμ, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ηλίβατον.

Της Ελένης Κορόβηλα

Λίγα λόγια ...

Ένα βιβλίο για παιδιά: «Οι δικοί μου άνθρωποι», της Μαρίζας Ντεκάστρο

Ένα βιβλίο για παιδιά: «Οι δικοί μου άνθρωποι», της Μαρίζας Ντεκάστρο

Για το βιβλίο για παιδιά «Οι δικοί μου άνθρωποι» της Μαρίζας Ντεκάστρο σε εικονογράφηση Χαράς Μαραντίδου, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καλειδοσκόπιο. 

Της Ελένης Κορόβηλα

Λίγα λόγια για το βιβλίο 

Ορμώμενη από μια ...

Ένα βιβλίο για εφήβους: «Αν έρθεις σαν τον άνεμο», της Τζάκλιν Γούντσον

Ένα βιβλίο για εφήβους: «Αν έρθεις σαν τον άνεμο», της Τζάκλιν Γούντσον

Για το μυθιστόρημα για εφήβους «Αν έρθεις σαν τον άνεμο» (μτφρ. Αργυρώ Πιπίνη) της Τζάκλιν Γούντσον που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη.

Της Ελένης Κορόβηλα

Λίγα λόγια για το βιβλίο

Συγγραφέας με σημαντική και μακρά πορεία σ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ο Τσέχοφ στα καλύτερά του: «Γλάρος» και «Πλατόνοφ» στο πνεύμα του Ρώσου δραματουργού

Ο Τσέχοφ στα καλύτερά του: «Γλάρος» και «Πλατόνοφ» στο πνεύμα του Ρώσου δραματουργού

Για την παράσταση «Ο γλάρος» σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Διαμαντή στο Θέατρο Σημείο και την παράσταση «Πλατόνοφ» σε σκηνοθεσία Δανάης Σπηλιώτη στο Νέο Θέατρο Θησείον. Κεντρική εικόνα: Από την παράσταση «Ο γλάρος». Φωτογραφία © Σταύρος Χαμπάκης. 

Γράφει ο Νίκος Ξένιος ...

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Δημοσθένη Δαββέτα «Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» (Επίμετρο: Μάνος Στεφανίδης) το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

Αφιέρωμα στην πολύπτυχη εικαστική δραστηριότητα του Μάρκου Καμπάνη, στην Εθνική Βιβλιοθήκη

Αφιέρωμα στην πολύπτυχη εικαστική δραστηριότητα του Μάρκου Καμπάνη, στην Εθνική Βιβλιοθήκη

Στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, μεγάλο αφιέρωμα στον Μάρκο Καμπάνη από τις 15 Δεκεμβρίου μέχρι και τις 18 Φεβρουαρίου 2024.

Επιμέλεια: Book Press

Η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος παρουσιάζει από τις 15 Δεκεμβρίου 2023 έως τις ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Δημοσθένη Δαββέτα «Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» (Επίμετρο: Μάνος Στεφανίδης) το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Άνα Βούτσκοβιτς [Ana Vučković] «Ο Γιουγκοσλάβος» (μτφρ. Απόστολος Θηβαίος), το οποίο κυκλοφορεί αρχές Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η ΜΠΑΝΑΝΑ

...
«Η καρδερίνα» της Ντόνα Ταρτ (προδημοσίευση)

«Η καρδερίνα» της Ντόνα Ταρτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Ντόνα Ταρτ [Donna Tartt] «Η καρδερίνα» (νέα μτφρ. Μιχάλης Δελέγκος), το οποίο κυκλοφορεί τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στον επάνω όροφο έκανε παγωνιά, καθώς τα...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

Είναι βιβλία που φέρνουν τις επιστήμες (κυρίως θετικές) πιο κοντά μας και τις κάνουν πιο εύληπτες και γοητευτικές. Επιλέγουμε ορισμένα από τα καλύτερα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα. Κεντρική εικόνα: Ο Ράσελ Κρόου, ως ο μαθηματικός Τζον Νας, στην ταινία «Ενας υπέροχος άνθρωπος», του Ρον Χάουαρντ.

...
13 σημαντικοί σκηνοθέτες του κινηματογράφου που έγραψαν λογοτεχνία

13 σημαντικοί σκηνοθέτες του κινηματογράφου που έγραψαν λογοτεχνία

Αρκετοί σκηνοθέτες ασχολήθηκαν κάποια στιγμή στη ζωή τους με τη συγγραφή μυθοπλασίας και σε αυτό το άρθρο ξεχωρίσαμε δεκατρείς από αυτούς, που έχουν εκδώσει ερεθιστικά μυθιστορήματα και συλλογές διηγημάτων που κυκλοφορούν στη γλώσσα μας. Στην κεντρική φωτογραφία, ο Πιέρ Πάολο Παζολίνι [Pier Paolo Pasolini].

...
Τρεις νέες ποιητικές φωνές από τις εκδόσεις Ιωλκός

Τρεις νέες ποιητικές φωνές από τις εκδόσεις Ιωλκός

Τρεις ποιητικές συλλογές που μόλις κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Ιωλκός και με τις οποίες τρεις νέοι ποιητές κάνουν την πρώτη τους εμφάνιση.

Επιμέλεια: Book Press

Στην ποιητική συλλογή του Γιάννη Ξέστερνου  ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ